ျမန္မာ့ေျမမွာ ႀကီးျပင္းခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့ ေျမခ်စ္သူ Dr. Robin Chan

သူ႔ကို ျမင္လုိက္ရတာ နဲ႔ ကို ေဖာ္ေရြၿပီး လူ တစ္ဖက္သားကို ေလးစားစြာ ဆက္ဆံ တတ္တဲ့ လူတစ္ေယာက္ ဆုိတာကို သူ႔အမူအရာ ေတြကေန ခံစား သိႏုိင္ ပါတယ္။ တလီ ႏိုင္ငံ သား တ႐ုတ္လူမ်ိဳး တစ္ေယာက္ ျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာ ေရာ္ဘင္ခ်န္း (Dr. Robin Chan)ဟာ သည္း ေျခ ေက်ာက္တည္တဲ့ ေရာဂါကို (Laparoscopic ) နည္း လုိ႔ေခၚတဲ့ ဗိုက္ကို အေပါက္ေလး ေသး ေသးေလးသာေဖာက္ၿပီး မွန္ေျပာင္းထည့္ၿပီး ေက်ာက္ထုတ္ ကုသတဲ့နည္းကို ကြၽမ္းက်င္တဲ့ ခြဲစိတ္ ဆရာဝန္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ သူ ဟာ တ႐ုတ္ လူမ်ိဳး တစ္ေယာက္ျဖစ္ေပမဲ့ ငယ္ရြယ္စဥ္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႀကီးျပင္းခဲ့သူ ျဖစ္ၿပီး ဆယ္တန္းေအာင္တဲ့ အထိ ပညာသင္ၾကားခဲ့သူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါ တယ္။ ျမန္မာ စကားကို ေလသံ ဝဲဝဲနဲ႔ ေျပာတတ္တဲ့ အျပင္  ေရာ္ဘင္လို႔ မိမိ ကိုယ္စား နာမ္စားၫႊန္း တတ္ပါတယ္။ လူနာ ေတြကို ကုသတဲ့ အခါမွာလည္း မနာမက်င္ဘဲ ကုသႏိုင္တဲ့ ဆရာဝန္ တစ္ေယာက္လို႔  သူ႔ကို သတ္မွတ္ ၾကပါတယ္။ ဝါးခ်က္ ဇီဝိတဒါန သံဃာ့ေဆး႐ံု မွာလည္း သူက ႏွစ္စဥ္ အခမဲ့ လာကုေပးေလ့ ရွိပါတယ္။ သူ႔ရဲ႔ျမန္ မာႏုိင္ငံ ကုိခ်စ္ပံု၊ ျမန္မာႏွင့္ သူ႔ရဲ႔ စပ္ဆက္မႈေတြ အေၾကာင္းကို သူျမန္မာႏုိင္ငံကို လာေရာက္ခ်ိန္ မွာ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္း ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဘယ္လုိ အေၾကာင္းေတြ ေၾကာင့္ ျပန္ေရာက္လာ ျဖစ္ခဲ့ပါသလဲ ဆရာ။ ေနာက္ၿပီး ျပန္ေရာက္လာၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ လုပ္ ျဖစ္တဲ့ အလုပ္ေလးေတြ ကိုလည္း သိပါ ရေစ ဆရာ။

ျမန္မာျပည္ ကေန ၁၉၆၅ ခုႏွစ္က ကြၽန္ ေတာ္က British ပတ္စ္ပို႔ ကိုင္ေတာ့ မွတ္ပံုတင္ မရွိေတာ့ ေဆးဖတ္ဖုိ႔ရန္ (ေဆးတကၠသိုလ္ တက္ျဖစ္ဖို႔လို႔ သူက ဆိုလိုတာပါ )  scholarship ရၿပီးေတာ့ အီတလီမွာ ေဆးေက်ာင္း သြားတတ္တယ္။ အဲဒီမွာ ႏွစ္ေပါင္း သံုးဆယ့္ငါးႏွစ္ေလာက္ လုပ္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္မွာ ျပန္ လာ ၿပီးေတာ့ မဂၤလာဒံု ေဆး႐ံုမွာ လုပ္ေပး လုိက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ မိတ္ဆက္ေပးလုိ႔ ပန္းလိႈင္မွာ စကု ျဖစ္ တယ္။ ပန္းလႈိင္မွာ စကုေတာ့ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ ေလာက္မွာကုတယ္။ ပန္းလႈိင္မွာ လုပ္ေပးတဲ့ဟာက အထူးသျဖင့္ Laparoscopic Surgery အဂၤလိပ္ လုိေတာ့ Key Hole Surgery လုိ႔ ေခၚပါတယ္ ။ေသာ့ အေပါက္ေလး နဲ႔ အဲ့အေပါက္ေလးထဲ ကို ထည့္ၿပီး ကုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သည္းေျခ မွာရွိတဲ့ ေက်ာက္ကို ဒီစနစ္နဲ႔ ထုတ္တာ အေကာင္းဆံုး ပါပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္မွာ မွ မစေသးဘူး။ ပန္းလႈိင္မွာစၿပီး စက္အသစ္၊ သူနာျပဳေတြ ၊ဆရာဝန္ေတြ နဲ႔ ေရာစီစဥ္ၿပီး ေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဗိုက္ကို လံုးဝမခဲြဘဲနဲ႔၊ (ခြဲၿပီးလက္နဲ႔ မထုတ္ဘဲနဲ႔) အေပါက္ ပဲေဖာက္ၿပီး သည္းေျခေက်ာက္ကို Laparoscopic နည္းနဲ႔ ထုတ္ပါတယ္။ လူနာလည္း အမ်ားႀကီးခြဲဖူး တယ္။ ဆရာဝန္လည္း အမ်ားႀကီး လာၾကည့္ပါ တယ္။

ကြၽန္ေတာ္ ျမန္မာျပည္က မထြက္ခ်င္ဘူး။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္ တုိင္းရင္းသား မွတ္ပံုတင္ မရွိေတာ့ ေဆးေက်ာင္း ကို မတက္ႏုိင္ဘူး ။Law နဲ႔လည္း မတက္ႏုိင္ဘူး ဆုိေတာ့ ဒီဗဟုသုတရ သြားတဲ့အခါ က်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ရတဲ့ ကြၽမ္းက်င္ မႈပညာကို မွ်ေဝေပးခ်င္တယ္။ လူနာေတြကို ကုေပးခ်င္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါကလည္း မလြယ္ ဘူး။ ဒါကလည္း ခဲယဥ္း တယ္။ ဝင္ဖုိ႔မလြယ္ဘူး။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံျခားသား ဆုိေတာ့ စစ္ေဆး႐ံုေတြမွာ ရွိတဲ့ ေဆး႐ံုကစၿပီး အီတလီမွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာျပည္ သံအမတ္ ကူညီေပးလုိ႔ အဲဒါနဲ႔ ဝင္လာၿပီးေတာ့ ပန္းလႈိင္မွာ ခြဲေပးတဲ့ အခ်ိန္ရတဲ့  ေငြေတြကိုလည္း ဆင္းရဲတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ၊ အိမ္မွာ ဝင္ေငြ မေကာင္းတဲ့ ကေလးေတြကို ကြၽန္ေတာ့္ သူငယ္ခ်င္း ဦးသန္းၫြန္႔ေအာင္ သူက ရန္ကုန္မွာ ထုတ္ကုန္ပို႔ကုန္ မန္ေနဂ်ာ လုပ္တယ္။ သူကဒီ စလင္းသား။ သူတို႔စလင္းမွာ ရွိတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ကေျခာက္ဘာသာ ဂုဏ္ ထူးရ ရင္၊ အနည္းဆံုး ငါးဘာသာ ဂုဏ္ထူးရရင္ ကြၽန္ေတာ္ အီတလီမွာ ကုလုိ႔ရတဲ့ လူနာေတြဆီ က အလွဴခံတဲ့ေငြ နဲ႔ ပန္းလိႈင္မွာ ကုလုိ႔ရတဲ့ပိုက္ ဆံနဲ႔ သူတုိ႔ကို ကြၽန္ေတာ္ တို႔က ေဒၚလာေလး ေထာင့္ငါးရာ ေပးပါတယ္။ သူတို႔ဖတ္ခ်င္တာဖတ္ ။ေဆးဖတ္ (ေဆးေက်ာင္းတက္) လုိ႔ရတယ္ ။ေရွ႕ေန ၊အင္ဂ်င္နီယာ၊ မရိန္း၊ သူနာျပဳ  ဆရာမရ တယ္ ကြၽန္ေတာ္ အခု ေထာက္ပံ့ေပး ထားတာ ၃၇ ေယာက္ သူငယ္ခ်င္း နဲ႔ ေထာက္ပံ့ေပးထားပါတယ္။

အခု ေထာက္ပံ့ေပးၿပီးေအာင္ သြားတဲ့ ဆရာဝန္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အင္ဂ်င္နီယာ ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ သူနာျပဳလည္း ရွိတယ္။ ဆရာမလည္း ရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ က ခရစ္ယာန္ ျဖစ္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခရစ္ယာန္ ကေလးေတြ မိဘမဲ့ ကေလးေတြ ရွိတဲ့ စိန္႔ေမရီဟိုးလ္မွာ လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ သူတို႔ကို ကူညီေပးပါတယ္။ လုိအပ္ တဲ့ေနရာ မွာလည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ သူတုိ႔ကို ပံ့ပိုး ေပးပါတယ္။ တတ္ႏုိင္သေလာက္ လည္း လွဴေပးပါတယ္။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ မို႔လို႔ ကြၽန္ေတာ္ ျပန္လာပါတယ္။

မိဘေတြ က ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း က လုိ႔ သိထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာ ေမြးတာလား။ ဘယ္ႏွႏွစ္ေလာက္ အထိေန ျဖစ္ခဲ့ပါသလဲ။

ကြၽန္ေတာ္က တ႐ုတ္ျပည္ မွာေမြးတယ္ ။ငါးႏွစ္သား အရြယ္မွာ ကြၽန္ေတာ့္ မိဘေတြက တ ႐ုတ္ ျပည္ ရဲ႕  ႏုိင္ငံေရးကို သေဘာမက်လုိ႔ လား႐ႈိးမွာ လာေနတယ္။ လားရႈိးမွာ ႀကီးတယ္။ ဒီ အေျခ အေနေၾကာင့္ ရွစ္တန္း အထိကိုေပါ့ေလ။ ကိုးတန္း ဆယ္တန္းမွာ စိန္႔အဲဘတ္မွာ တက္ပါ တယ္။ ခုနကေျပာသလုိ တကၠသိုလ္ မတက္ ႏုိင္ ေတာ့ တျခားႏုိင္ငံမွာ သြားတက္ တာေပါ့။ မိဘ ကေတာ့ တ႐ုတ္ အစစ္ပါ။

အီတလီမွာ စာသင္ရတဲ့အခါႀကံဳခဲ႔ရတဲ့အခက္အခဲေတြရွိရင္လည္းေျပာျပပါဦးဆရာ။

စိန္႔အဲဘတ္ မွာ ဆယ္တန္း ေအာင္ၿပီးတဲ့ အခ်ိန္ အီတလီမွာ ပညာသင္ ဆုရေတာ့ အီတလီ မွာ က သူ႔တို႔က အီတာလုိပဲ။ အကုန္လံုး အီတာ လုိပဲ သင္တယ္ ။ေဆးတကၠသိုလ္ တက္တဲ့ အခ်ိန္ မွာ အီတာလုိ စကားတစ္လံုး မွ မတတ္ဘူး။ အင္မတန္ ခက္ခဲၿပီးေတာ့။ ဆုိေတာ့ သူမ်ားေတြ ေဆး ေက်ာင္းဖတ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္ က အီတလ်ံ ျပန္ဖတ္တယ္။ အဂၤလိပ္စာေကာင္း ေကာင္းတတ္တဲ့ သူက ဥေရာပ စကားတစ္ခု ျဖစ္တဲ့ အီတာလ်ံ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဂ်ာမန္ျဖစ္ျဖစ္ ျပင္သစ္ ျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္ေတာ္ လြယ္လြယ္ ရႏုိင္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒါအရင္ ဖတ္တယ္။ သူမ်ားက တစ္ေန႔ငါးနာရီ စာဖတ္ ရင္ ေရာ္ဘင္က ဆယ့္ ငါးနာရီ စာဖတ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေဆးေက်ာင္းကို ငါးႏွစ္ ခြဲ နဲ႔ေအာင္သြားတယ္ ။ေျခာက္ႏွစ္ မလုပ္ဘဲနဲ႔။ ဖာသာအက္ဒီအီးဝပ္ ကက်ေတာ့ကို ပညာ သင္ဆု ရေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ ေတာ္က sensitive အရမ္း ခက္ခဲၿပီးေတာ့ အိမ္က တကၠသိုလ္ မပို႔ႏုိင္တဲ့ ကေလးေတြကို ကြၽန္ေတာ္ ရေအာင္ ပို႔ႏိုင္သေလာက္ ပို႔တယ္။ အရမ္း ခက္ခဲၿပီးမွ ကြၽန္ေတာ္ ဒီဘြဲ႕ကိုရတာပါ။ ရလာ ၿပီးေတာ့ General Surgery ဘြဲ႕ကို ယူလုိက္တယ္။ ေနာက္ၿပီး အေမရိက သြား ၿပီးေတာ့ Fellowship ယူလုိက္တယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ကြၽန္ေတာ္ တတ္တာေတြ ကို ျမန္ မာျပည္ ျပန္လာၿပီး ရွယ္လုိက္တယ္ ။ျမန္မာ ဆရာေတြနဲ႔။ အဲဒါမကဘဲနဲ႔ ဘာျဖစ္လုိ႔ ဝါးခ်က္ သံဃာ့ ေဆး႐ံုမွာ သြားၿပီးေတာ့ မလုပ္ေပးတာလဲ ဆုိ ေတာ့ အဲဒီဘုန္းဘုန္း နဲ႔ မသိဘူး ဆိုေတာ့ သူတို႔က မိတ္ဆက္ ေပးလုိက္ေတာ့ ဒီဇီဝိတဒါန သံဃာ့ ေဆး႐ံု မွာ စလုပ္တာ ၂ဝဝ၇ မွာ။ ၂ဝဝ၅ မွာေတာ့ ဆရာေတာ္ နဲ႔စေတြ႔ၿပီး ပစၥည္းေတြ တပ္ဆင္ ၿပီး ေတာ့ အခု တစ္ႏွစ္ သံုးႀကိမ္ေကာင္းေကာင္း ကုႏုိင္ပါတယ္။ ကုတတ္ တဲ့ ေရာဂါေတြက သည္း ေျခေက်ာက္၊ လိပ္ေခါင္း၊ ဂရင္ဂ်ီနာ ၊ ေျခေထာက္ ေသြးေၾကာ ထံုးတာ၊ မုတၱႀကီးတာ အဲဒါ ေတြကို ေပါ့။ တစ္ႏွစ္ ကိုေတာ့ ဇန္နဝါရီ ၊ ေမလႏွင့္ ႏုိဝင္ဘာ သံုးခါျပန္လာပါတယ္။ ဝါးခ်က္ကို အဖြဲ႔နဲ႔သြားတယ္။ ဒီတစ္ေခါက္ မွာလည္း ဟိုတစ္ေခါက္ ကလုိ ပဲ ေမ့ေဆးဆရာဝန္ သံုး ေယာက္ပါတယ္။ ဦးစိုးျမင့္၊ ေဒၚႏွင္းေအးခုိင္ တုိ႔နဲ႔ႏို ဝင္ဘာမွာ ေဒါက္တာ ဖရယ္ဒီ မင္းသိမ္းထြန္း က ကြၽန္ေတာ့္ သူငယ္ခ်င္းပဲ။ သူကမြန္ လူမ်ိဳး။ သူလည္း လာကူညီပါတယ္။

ဒီတစ္ေခါက္ ငါးရက္ခြဲမွာ လူနာငါးဆယ့္ ငါးေယာက္ခြဲၿပီး ဆယ့္တစ္ေယာက္ကို အစာအိမ္ ႏွင့္အူလမ္းေၾကာင္းကို မွန္ေျပာင္း ၾကည့္ေပးပါတယ္။ ဒီမင္းသိမ္းထြန္း က ဘုန္းႀကီး တစ္ပါး နဲ႔ေတြ႔သြားတယ္။ သိမ္ျဖဴဇရပ္မွာ သူကလည္း သံဃေဆး႐ံု ေဆာက္ထားေတာ့ အဲ့ဒီမွာလည္း သြားကုေပးပါတယ္။

ဒီက ထြက္သြားေတာ့ အီတလီ မသြားခင္ ေဟာင္ေကာင္ ကို သြားခဲ့ေသးတယ္ လုိ႔ သိထား ပါတယ္။ ဘယ္ လုိေၾကာင့္ ေဟာင္ေကာင္ကို ေရာက္ျဖစ္ ခဲ့တာပါလဲ ဆရာ။

ကြၽန္ေတာ္ ဒီက ထြက္သြားေတာ့ ေဟာင္ေကာင္မွာ သြားၿပီး အလုပ္ လုပ္စားမလုိ႔ပဲ။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ အေဖ က ေမၿမိဳ႔ မွာ ဆံုးသြားေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ အဲဒီမွာ ျပန္ၿပီးေတာ့ အလုပ္ လုပ္မလုိ႔ပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကံေကာင္းေထာက္ မစြာ နဲ႔ ပညာသင္ဆု ရသြားေတာ့ ဒီေဟာင္ေကာင္ မွာ ေလး ငါးလေလာက္ ေနၿပီး ပညာသင္ ဆုရေတာ့ အီတလီ ကိုျပန္သြားတယ္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွာ ေဆး ေက်ာင္း စတက္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ထြက္တဲ့ အခ်ိန္ မွာခုနစ္ေပါင္ ပဲပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တုိ႔ႏုိင္ငံျခား ထြက္တဲ့ အခ်ိန္ ခင္ဗ်ား သိပါ တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အကုန္လံုး ျပည္သူပိုင္ သိမ္းတဲ့ အခ်ိန္ဆိုေတာ့  ကြၽန္ေတာ္ ထြက္သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကြၽန္ ေတာ့္ အိတ္ေထာင္ထဲ မွာ ခုနစ္ေပါင္ပဲ ပါပါတယ္။ အဲဒါ နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ ေဟာင္ေကာင္ကို သြားတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ေဟာင္ေကာင္မွာ ကြၽန္ေတာ္ အလုပ္လုပ္ မလုိ႔ပဲ။ ေစာေစာ ကေျပာတဲ့ အတိုင္း ပညာသင္ ဆုရေတာ့ သြားတက္ တယ္ေပါ့။ အရမ္းခက္တယ္။ ဘာသာ စကားက ဟိုမွာ ဟိုမွာက R လုိလွ်ာလည္တဲ့ အသံမရွိဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အာရွ လူမ်ိဳးေတြက လွ်ာမလွည့္ တတ္ဘူး။ အဲဒါ ကို မနည္း ေျပာတတ္ေအာင္ လုပ္ရတယ္။

အီတလီ ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ႏွစ္ခုမွာ လူနာေတြ ကို ကုေပးရတာမွာ ဘာေတြ ကြားျခားခ်က္ ရွိ ပါသလဲ ။ျမန္မာျပည္က လူနာေတြကို ကုေပးတာ နဲ႔ အီတလီ က လူနာေတြကို ကုေပးတာ မွာ လူနာ ကို ကုတဲ့ စိတ္ကေတာ့ အတူတူပဲ ဆုိေပမဲ့ ခံစားခ်က္အရ ဘာ ကြာျခားမႈ ရွိပါသလဲ။

အီတလီ မွာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က ပင္စင္သြားတာ ဆယ္ႏွစ္ ရွိၿပီ။ အခ်ိန္ပိုင္းပဲ လုပ္တယ္။ ဟိုမွာက ဘာမဆုိ အာမခံရွိတယ္ လူနာ ကုတာက အကုန္လံုးကို တုိင္းျပည္က ခံတယ္။ ဆိုေတာ့ မတူဘူး ။ျမန္မာမွာက တတ္ႏိုင္တဲ့ လူက အကုန္ ေပးရတယ္။ မတတ္ႏုိင္ တဲ့ လူကေတာ့ သံဃေဆး ႐ံုမွာ သြားကုေပး တဲ့ အခါက်ေတာ့ လူနာေတြက ကြၽန္ေတာ္ တို႔မသြားရင္ ကြၽန္ေတာ္ တုိ႔ လည္း မတတ္ ႏုိင္ဘူး ဆုိရင္ သူ႔ရွိတဲ့ ေရာဂါက ဒီတိုင္းပဲ ခံစားရေတာ့မယ္။

ဇီဝိတဒါန က အခ ေတာင္းေပးမယ့္ အရမ္း နည္းတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တုိ႔က အခမဲ့ကုေပး လုိက္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ တုိ႔ တစ္ခါခြဲရင္ တစ္ ေယာက္ ႏွစ္ေယာက္ မဟုတ္ဘူး။ ငါး ဆယ္ ေလာက္ ခြဲေပးတယ္။ ဒီတစ္ခါ သည္းေျခက ဆယ့္ ေျခာက္ေယာက္ ခြဲေပး တယ္။ ေသြးေၾကာ ထံုးတာက ခုနစ္ေယာက္ ရွစ္ေယာက္ေလာက္ ခြဲ ေပးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တုိ႔ခြဲေပးလုိက္လုိ႔ သူတုိ႔ လူနာေတြ သူတုိ႔ ေကာငး္သြားတဲ့ အခါ ဆရာတုိ႔ ကို ေက်းဇူးတင္တယ္ လို႔ ေျပာတဲ့ အခ်ိန္ မွာ စိတ္အရမ္း ခ်မ္းသာတယ္။ ပီတိလည္း အရမ္း တိုးတယ္။ အဲဒါက အီတလီမွာ ဆုိေတာ့ လခ နဲ႔ လုပ္ေတာ့ ေရာ္ဘင္ ကလည္းကုၿပီး အိမ္ျပန္ သြားတယ္။ ဒီလူကလည္း ပိုက္ဆံ ရွိရွိ မရွိရွိ ေဆး႐ံု တက္ရင္ ခြဲေပး တယ္။ လုပ္ေပးရ တယ္။ ဒီမွာေတာ့ မတူဘူး။ ဆရာဒီမွာ လုပ္တာ အရမ္း ခ်မ္းသာတယ္။ ကူညီႏုိင္လုိ႔ ဒီလူေတြကို ကိုယ္ တတ္တဲ့ပညာ ကို ျမန္မာမွာ ရွိတဲ့ ဆရာဝန္ေတြ ကို ရွဲေပးရတာလည္း စိတ္ထဲမွာ အရမ္း ဝမ္းသာ တယ္ ဒီပီတိကို စကားနဲ႔ မရွင္းျပႏုိင္ဘူး။

 ျမန္မာႏိုင္ငံကေန အီတလီကို ထြက္သြား ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းေလး ကိုလည္း သိပါရေစ ဆရာ။

 ျမန္မာက ထြက္သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ မထြက္ခ်င္ေတာ့ အကုန္လံုး ျမန္မာ စာအုပ္ေတြ သတ္ပံု ေတြ အကုန္လံုးကို ပစ္လုိက္တယ္။ စိတ္ဆိုးၿပီး ေတာ့ ျမန္မာ စကား လည္းေမ့ လုိက္ တယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္က မထြက္ခ်င္ဘူးေလ။ သုိ႔ေသာ္ အေျခအေန အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ထြက္ရတယ္ ဆိုေတာ့ စိတ္ေတာ္ေတာ္ ပ်က္သြား တယ္။ ေနာက္ ၿပီးေတာ့ ဒီႏုိင္ငံကို ကြၽန္ေတာ္ ၂ဝဝ၅မွာ ျပန္ေရာက္ေတာ့ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ဒီလုိ ျဖစ္ေနတယ္ ဆုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ျပန္လာၿပီးေတာ့ အားေပးႏုိင္ပါ့ မလား ဆိုၿပီးေတာ့ အဲ ဒါ ကိုျပန္ လာၿပီးေတာ့ ကူညီႏုိင္ သေလာက္ ကူညီႏုိင္ပါ တယ္။ အထူးသျဖင့္ ေဆးပညာ နဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ကုသတာမွာ ကူညီႏုိင္ သေလာက္ ကူညီပါ တယ္။

ဆရာျပန္ေရာက္ လာတဲ့အခါ ျမန္မာလူထုရဲ႕ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ဆရာ့ အျမင္ ေလးကို ေျပာျပေပးပါဦး ဆရာ။

ျမန္မာမွာ က်န္းမာေရး နဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ဒီႏွစ္ေပါင္း ငါးဆယ္အတြင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ညံ့ သြားတယ္ ဆုိေတာ့ အစား အေသာက္ ေပၚမွာ လည္း မူတည္တယ္ ။ေနထိုင္ စားေသာက္မႈ ပံုစံ ေပၚ မွာလည္း မူတည္တယ္ ။ ကြမ္းစား တယ္။ ေဆးလိပ္ ေသာက္တယ္။ ေလထု ညစ္ညမ္းမႈေပၚ မွာလည္း မူတည္တယ္။ ဒီမွာဆုိရင္ က်န္းမာ ေရး အရမ္း ထိခုိက္ တယ္။ ဒါကို နည္းနည္း ဂ႐ုစိုက္ရင္ေကာင္းမယ္။

အီတလီလုိ အေနာက္ႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေနထုိင္ စားေသာက္မႈ ပံုစံဘယ္ေလာက္ ကြာျခားမႈ ရွိပါသလဲဆရာ။

ေနထုိင္ စားေသာက္မႈ ပံုစံ အရမ္း ကြာျခားတယ္။ အားတဲ့အခ်ိန္မွာ လမ္းသြားေလွ်ာက္တယ္။ ကားကမီးခုိးေတြ အရမ္း ထြက္ တယ္။ မတူဘူး။ သူတို႔က Livelihood က အရမ္း ကြာတယ္။ မတူဘူး။ စားေသာက္ပံုက ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ ဒီကနဲ႔။ သူတို႔ Livelihood က ပိုၿပီးေတာ့ အဆင့္ အတန္း ျမင့္ေတာ့ စားေသာက္တာ မွာလည္း အဆင္ ေျပတယ္။ ဘာမဆုိပို ၿပီးေတာ့ အဆင္ေျပတယ္ ။အစားအေသာက္ေတြ ကလည္း အရမ္း က်န္းမာ တယ္။ ဒီမွာက တခ်ိဳ ႔ ကတတ္ႏုိင္မွ စားတာ ဆို ေတာ့ ဒီအစာအိမ္ ကင္ဆာ၊ အူမႀကီး ကင္ဆာ အရမ္းမ်ားတယ္။ အေရာင္ေတြလည္း ဘာေတြ လည္း ဒီမွာ စားတယ္ ဆုိေတာ့ ဒီစားတဲ့ အေပၚမွာ အဆိပ္ေတြ ရွိတယ္ ဆုိေတာ့ ဒီလူေတြ က်န္းမာေရး ထိခုိက္ႏုိင္တယ္။ ဒါလည္း ကြၽန္ေတာ္ ထင္တယ္။ ဂရုစိုက္ရမယ္ ။ကြၽန္ေတာ္ တို႔နဲ႔ အရမ္း ကြာျခားတယ္ ။ေနထုိင္မႈ ပံုစံ အရမ္းျမင့္တယ္ ဟိုမွာျမင့္တာ ဒီမွာ နိမ့္ တာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ စား ေသာက္ပံုမတူတာေပါ့။

ျမန္မာ ျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ က်န္းမာေအာင္ ေနထုိင္ဖုိ႔ ဘယ္အရာေတြ ကိုဆင္ျခင္သင့္ပါ သလဲဆရာ။

ခုနက ေျပာသလုိ ပဲ ဒီ အစားအစာေတြမွာ ဆိုရင္ သူတုိ႔ အေရာင္ေတြ အမ်ားႀကီး ဆုိးထားတယ္။ စားတဲ့ အထဲမွာ သံုးတဲ့ ဆီေတြေရာ စားတဲ့ အစာေတြေရာ သူတုိ႔ ေအာဂဲ နစ္ျဖစ္ႏိုင္ ရင္ ေကာင္းတာေပါ့။ ဆိုေတာ့ ဒီအစားအစာေပၚ မွာ အခ်ိဳမႈန႔္တို႔ ၊ အေရာင္ ဆိုးထားတာတို႔၊ ဒီဟာ ေတြကို နည္းနည္း ပိုေလွ်ာ့စားရင္ ပိုေကာင္းမယ္ ထင္တယ္။

အီတလီမွာ ဘယ္ေဆး႐ံုေတြမွာ လုပ္ခဲ ပါသလဲ ဆရာ။ ဆရာဝန္ ျဖစ္ေတာ့ေရာ အသက္ ဘယ္ေလာက္ ရွိပါၿပီလဲဆရာ။

အီတလီမွာ စစခ်င္း အစိုးရ ေဆး႐ံုမွာ လုပ္တယ္ ။ေနာက္ၿပီးေတာ့ တကၠသိုလ္ ေဆး႐ံုမွာ လုပ္ၿပီး ေတာ့ ခြဲစိတ္ပညာ ရၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေနာက္ ေဆး႐ံုမွာ consultant အလုပ္ၿပီးမွ ပင္စင္သြားလုိက္တယ္။ ႏွစ္ေလးဆယ္ေလာက္ လုပ္ခဲ့ တယ္။၁၉၇၁ မွာ စာေမးပြဲေအာင္တယ္။ ဆရာဝန္ စျဖစ္ေတာ့ ၂၄ႏွစ္ရွိၿပီ။

ဆရာျမန္မာမွာ အခမဲ့ ကုသေပးခဲ့တဲ့ လူနာဘယ္ ေလာက္ရွိပါၿပီလဲ။

ကုေပးတဲ့ လူနာအမ်ားႀကီးပဲ။ ဆယ္ႏွစ္ ရွိၿပီ တစ္ႏွစ္ကို သံုးေခါက္ အရင္က ေလးေခါက္ လာေတာ့အမ်ားႀကီးပဲ။ ဒီနံပါတ္ကိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ မေရလုိက္ပါဘူး။

 ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ဆရာ့ ရဲ ႔ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကေလး ကိုေျပာျပေပးပါဦး။

ဒီတစ္ေခါက္ ကြၽန္ေတာ္ကြၽမ္းက်င္တဲ့ ဘာသာရပ္ကို ဒီဆရာဝန္ေတြ ကိုသူတို႔တက္ ေအာင္ မွ်ေဝေပးခ်င္တယ္။ အခုဆို ပိုမ်ားလာ ၿပီ။ အရင္တုန္း ကေတာ့ ခြဲ႔စိတ္ဖုိ႔ရန္ ကိရိယာ လုိအပ္တယ္။ ကိရိယာေတြကို ဝါးခ်က္မွာလည္း အလွဴခံၿပီးေတာ့ တတ္ႏုိင္တဲ့ သမားေတြကို လူမႈ အဖြဲ႔အစည္း အတြက္ လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးႏွစ္က သူတုိ႔ လွဴေပးတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ဝါးခ်က္မွာ ဘယ္လုိ စလဲဆိုေတာ့ ဒီ နည္းစနစ္ စဖို႔ သိန္းငါးရာ ေဒၚလာငါးေထာင္ လိုတယ္ ။ဒီသိန္းငါးရာ ရဖုိ႔ အဲဒီ ကိရိယာ ဝယ္ရမယ္ ဆိုေတာ့ ဘယ္လုိ ရွာ ရမလဲ ဆိုေတာ့ တက္လမ္း ေဆာက္လုပ္ေရးက ဦးရွိန္ဝင္း သူ႔ကို အလွဴခံေတာ့ သိန္း သံုးရာရ တယ္။ ဝါးခ်က္ ကို ေထာက္ပံ့ တဲ့ ျမန္ မာျပည္ ေတာင္ပိုင္း က အလွဴရွင္ေတြ က သိန္း တစ္ရာ လွဴ တယ္။ ေရာ္ဘင္က သိန္းတစ္ရာ ထုတ္တယ္။ အဲကိရိယာကို ဝယ္ ၿပီးေတာ့ ၂ဝ၁ဝ ဇန္နဝါရီမွာ ေရစက္ခ်တယ္။ ဒီကိရိယာကို ရမယ္ ဆုိရင္ အစိုးရ ေဆး႐ံုမွာ ရွိတဲ့ institude လူေတြအမ်ား ႀကီးကို training လုပ္ေပးႏုိင္တယ္ ။ေရာ္ဘင္က အဲဒါကို ဝါးခ်က္မွာ စခ်င္တယ္။ ဝါးခ်က္က အင္မတန္ေသးတဲ့ ရြာေလး တစ္ခု လမ္း တစ္ ေလွ်ာက္ မွာ ေခြးေလးေကာင္ပဲ ရွိတယ္။ ဦးရွိန္ဝင္း ကေနာက္တစ္ခါ သိန္းတစ္ေထာင္ ေထာက္ပံ့ ေပး ေဆးလွဴေပးတာ ကို ေျမာက္ဥကၠလာ ေဆး(၂)မွာ လုပ္ေပး လုိက္တယ္။ အဲဒီမွာ သံုး ရက္ သူတုိ႔ နဲ႔ေရာ္ဘင္ သြားလုပ္လုိက္တယ္။

လူနာေတြကို ေကာင္းေကာင္း ကုေပးႏုိင္တယ္ ေပါ့။ ဒီပညာပဲ ကြၽန္ေတာ္ ကြၽမ္းတယ္။ ဒါပဲကူေပး ႏုိင္တယ္။ ခုဆရာဝန္ေတြ အမ်ားႀကီး တတ္သြားၿပီ။ တျခားေဆး႐ံုေတြ မွာလည္း အမ်ားႀကီး တတ္ေနၿပီ။ ဆုိေတာ့ေမွ်ာ္လင့္တာ က ဒီစနစ္ နဲ႔ ခြဲေပးမယ့္ ဒီကိရိယာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ တတ္တဲ့လူ အမ်ားႀကီး ရွိထားေတာ့ မတတ္ႏုိင္တဲ့ လူေတြလည္း ဒီေလာက္မေႏွးတဲ့ လူေတြလည္း ဒီစနစ္နဲ႔ခြဲႏုိင္ဖုိ႔ ဆႏၵရွိပါတယ္။ ဒီမွာ လည္းေတာ္တဲ့ ဆရာဝန္ေတြ ရွိပါတယ္။ ယိုးဒယားတုိ႔ စင္ကာပူတုိ႔ ေျပးစရာ မလုိပါဘူး။ ဗမာဆရာဝန္ လည္းေတာ္တယ္။ နာတဲ့လူေတြ လည္း လုပ္ေပးႏုိင္တယ္။ အဲဒါ သူတို႔တတ္ သြားရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ ဆႏၵေပါ့။ မတတ္ႏုိင္တဲ့ သူက မသြားႏုိင္ ဘူး။ တတ္ႏုိင္တဲ့ သူက သြားၾက တယ္။ ဒီပညာ တုိးရင္လူနာေတြ အတြက္ အရမ္း ေကာင္းတာေပါ့။

ဆရာ အေနႏွင့္ ျမန္မာျပည္သူ လူထုကို ဘာမ်ား ေျပာခ်င္ပါသလဲ ဆရာ။

ဂြတ္ဘိုင္ေပါ့။ တစ္ေန႔က်ရင္ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစေပါ့။ ကိုယ္တုိင္းျပည္ကို တုိးတက္ ေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္ၾကပါေစ။ ကြၽန္ေတာ္ ဆရာဝန္ ျဖစ္ေတာ့ လူနာ ၾကည့္ေတာ့ အကုန္လံုးႏုိင္ငံျခား သြားေနတာေတြ႔ရတယ္။ ဘန္ ေကာက္က ျပန္လာေတာ့ ေလဆိပ္မွာ လူေတြ အမ်ားႀကီး ေဆးကုဖုိ႔ ျပည္သူေတြ တစ္ေန႔ က်ရင္ ပိုၿပီးေကာင္းတဲ့ လူမႈ အဖြဲ႕အစည္းမွာ ေနႏုိင္ၾကပါေစ။ တုိင္းျပည္ကို အရင္ တစ္ေခါက္ လုိ ၾကြယ္ဝ ခ်မ္းသာပါေစ ဆုိေတာ့ ဒီလူေတြ အတြက္ ေကာင္းေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္ ပါေစေပါ့။

ျမတ္စုၿငိမ္း

Credit: ရတီမဂၢဇင္း