Birth Control ကိုယ္ဝန္တားနည္းမ်ား

က်ေနာ္ အသက္က ၂ဝ ပါ။ သိပ္မၾကာခင္မွာ မဂၤလာေဆာင္ေတာ့မွာပါ။ က်ေနာ္ယူမဲ့ အမ်ိဳးသမီးကလည္း ကေလး မလိုခ်င္ေသးဘူးေျပာပါတယ္။ ယူျပီးခ်ိန္မွာတားေဆးသံုးသင့္ပါသလည္းဆရာ။ နွစ္ေယာက္လံုးက အသက္ငယ္ေသးေတာ့ သိပ္မသိၾကလို႔ပါ။

၁။ Pills ကိုယ္ဝန္တား စားေဆးမ်ား

၂။ Depo ထိုးေဆး

၃။ IUD သားအိမ္ထဲ ပစၥည္းထည့္နည္း

၄။ Implant ကိုယ္ဝန္တား အေရျပားေအာက္ထားရတဲ့ ေဆးေခ်ာင္း

၅။ Patch ကိုယ္ဝန္တား ေဆးကပ္ခြါ

၆။ Male Condom ေယာက္်ားသံုး (ကြန္ဒြမ္)

၇။ Female Condom အမ်ိဳးသမီးသံုး (ကြန္ဒြမ္)

၈။ Vaginal Ring (ဗဂ်ိဳင္းနား) ထဲထည့္ရတဲ့ ကြင္း

၉။ Cervical Cap သားအိမ္ဝ အပိတ္

၁ဝ။ Diaphragm သားအိမ္ဝ အဖံုး

၁၁။ Sponge သုက္ပိုးသတ္ ေဆးျမွဳပ္

၁၂။ Spermicide သုက္ပိုးသတ္ေဆး

၁၃။ Fertility Awareness ေန႔ေကာင္းရက္သာေရြးနည္း

၁၄။ Vasectomy ေယာက္်ား သားေၾကာျဖတ္ျခင္း

၁၅။ Tubal Ligation အမ်ိဳးသမီး သားေၾကာျဖတ္ျခင္း

၁၆။ Combination injection ေနာက္ေပၚထိုးေဆးနည္း

၁၇။ Over 35 အသက္မငယ္သူမ်ားအတြက္ ေရြးခ်ယ္နည္း

၁၈။ How to decide ဘယ္လိုဆံုးျဖတ္မလဲ

1. Combination pills ေဟာ္မုန္း ႏွစ္မ်ိဳးတြဲေဆး

လူအမ်ားဆံုးသံုးတယ္။ ဝယ္ရတာလြယ္တယ္။ ေစ်းမၾကီးပါ။ (၁) မ်ိဳးဥထြက္မွာကို တားေပးတယ္။ (၂) သားအိမ္ဝက ခြ်ဲကိုလဲ ေစးပ်စ္ေစလို႔ သုက္ပိုးဝင္လာဘို႔ ခက္ခဲေစမယ္။ (၃) သားအိမ္-အတြင္းဆံုးလႊာကိုလဲ သေႏၶတြယ္ကပ္မႈ မျဖစ္ႏိုင္အာင္ ျပဳျပင္ေပးတယ္။ ၂၁ လံုးပါကပ္ နဲ႔ ၂၈ လံုးပါ ေဆးကပ္ေတြနဲ႔ရွိတယ္။ ၂၁ လံုးဆိုတာ ေဟာ္မုန္း ပါတာေတြခ်ည္း ျဖစ္တယ္။ က်န္ ၇ လံုးမွာ ေဟာ္မုန္းမပါဘူး။ ၇ လံုးပိုထည့္ထားလို႔ ၂၈ လံုးအကုန္မွာ ေနာက္ေဆးကပ္သစ္ ေသာက္ဘို႔ သိသာတယ္။ ၂၁ လံုးပါေဆးကပ္ ေသာက္သူက ၾကားထဲမွာ ၇ ရက္တိတိ နားထားရမယ္။

ေန႔တိုင္း ေသာက္တာမွန္ရင္ ၉၉% စိတ္ခ်ရတယ္။ ရာသီေသြးဆင္းတာ မမ်ားဘူး။ ရက္မွန္တယ္။ ရာသီလာလို႔ နာတာ သက္သာတယ္။ မလာခင္ျဖစ္ခ်င္တာေတြလဲ သက္သာတယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္-ကင္ဆာ၊ သားအိမ္-ကင္ဆာ အျဖစ္နည္းတယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္-အက်ိတ္ နဲ႔ ရင္သား-အက်ိတ္ျဖစ္တာ နည္းတယ္။ PID တင္ပါးဆံုတြင္းေရာဂါ အျဖစ္နည္းတယ္။ ဝက္ျခံထြက္တာ သက္သာတယ္။ သားအိမ္ျပင္ပ-သေႏၶတည္တာ နည္းတယ္။ Endometriosis ျဖစ္ေနလို႔ ခံစားရတာေတြလဲ နည္းေစတယ္။

ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ = ပ်ိဳ႕-အန္၊ ေခါင္းကိုက္၊ ရင္သားတင္း-နာ၊ လိင္စိတ္နည္း၊ ေခါင္းမူး၊ ေဆးစေသာက္ဘူးသူေတြ တလ၊ ႏွစ္လမွာ ရာသီရက္ မမွန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ရွားရွားပါးပါး ျဖစ္ႏိုင္တာေတြကေတာ့ ေသြးဖိအားတက္၊ ႏွလံုး၊ ေသြးေၾကာပိတ္၊ အသဲကင္ဆာ၊ သည္းေျခအိတ္ေက်ာက္ေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ ဒီေဆးမ်ိဳး မသံုးသင့္သူေတြကေတာ့ ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါျဖစ္ဘူးသူေတြ၊ အသက္ၾကီးသူေတြ၊ ေသြးတိုးမ်ားသူေတြ၊ (မိုင္ဂရင္း ေရာဂါရွိသူေတြ၊ အသဲ မေကာင္းသူေတြနဲ႔ မသင့္ဘူး။

2. Emergency contraceptive pill အေရးေပၚတားေဆး

Ecee-2 ပဌမေဆးလံုးကို အကာကြယ္မဲ့ဆက္ဆံမႈ ျပဳျပီးတာနဲ႔ ျမန္ျမန္ေသာက္ပါ။ ေနာက္ထပ္ ၁၂ နာရီအၾကာမွာ ဒုတိယ ေဆးလံုး ေသာက္ပါ။ ၇၂ (၃ ရက္) နာရီအတြင္းမွာ ပဌမေဆးလံုးေသာက္တာနဲ႔ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ ၁၂ဝ နာရီ (၅ ရက္) အထိလဲ သံုးႏိုင္ၾကတယ္။ % မဆိုးပါ။ ခဏခဏမေသာက္ရပါ။ အေရးေပၚအတြက္သာျဖစ္ပါတယ္။

3. Depo Provera (ဒီပို) ထိုးေဆး

ကိုယ္ဝန္တား ၃ လခံထိုးေဆး Depo Provera ကို (DMPA) လို႔ ေခၚတယ္။ (ပရိုဂ်က္စ္တင္) ေဟာ္မုန္း တမ်ိဳးထဲပါတယ္၊ 150mg ကို ၃ လ တခါ။ အသားေဆး ထိုးရတယ္။

4. Condom ေယာက္်ားသံုး (ကြန္ဒြမ္)

ကိုယ္ဝန္တားနည္း အမ်ားၾကီးရွိတဲ့အထဲက ေပၚျပဴလာ အျဖစ္ဆံုးဟာ ေယာက္်ားသံုး-ကြန္ဒြမ္ ျဖစ္တယ္။ ေစ်းလဲမၾကီး၊ ရွာလို႔လဲ လြယ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္တားဘို႔သာ မဟုတ္ပါ၊ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြကိုပါ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ ဥပမာ AIDS and herpes ခုခံအားက်ဆင္းေရာဂါ နဲ႔ လိင္လမ္း-ေရယံု။ ဒီရည္ရြယ္ခ်က္ ၂ ခုအတြက္ အေသအျခာေတာ့ သံုးတတ္ဘို႔ လိုပါမယ္။ တခုကို တခါတည္းအတြက္သာ သံုးရမယ္။ Latex (ေလးတက္စ္) ရာဘာနဲ႔ လုပ္တာကိုသာ သံုးပါ။

5. ဘယ္လိုဆံုးျဖတ္မလဲ

(၁) ထိေရာက္မႈ အမ်ားဆံုးနည္းေတြ

• အေရျပားေအာက္ ေဆးေခ်ာင္း၊ သားအိမ္ထဲထည့္ပစၥည္း၊ သားေၾကာျဖတ္ျခင္းမ်ား = 99%

• ထိုးေဆး = 97%

• စားေဆး၊ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ကြင္း = 92-95%

• (ကြန္ဒြမ္)၊ သားအိမ္ဝအဖံုး-အပိတ္၊ ေဆးျမွဳပ္ = 84-89%

• ေဝရာမဏိ = ၁ဝဝ%

(၂) ထိေရာက္မႈ အနည္းဆံုးနည္းေတြ

• အကာအကြယ္ လံုးဝမသံုးျခင္း = 85%

• သုက္ပိုးသတ္ေဆး တမ်ိဳးတည္း = 29%

• ေန႔ေကာင္းရက္သာ ေရြးနည္း = 25%

• အမ်ိဳးသမီးသံုး (ကြန္ဒြမ္) = 21%

• သုက္ရည္ အျပင္စြန္႔ထုတ္နည္း = 18%

 Credit:Dr.တင့္ေဆြ