Tuesday, July 31, 2018

"GYM ကစားသူမ်ားနွင့္ခႏၶာကိုယ္အမ်ိဳးအစားမ်ား"



လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းစီမွာခႏၶာကိုယ္အမ်ိဳးအစားေတြမတူညီၾကပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ပိန္ၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္စားစား၀မလာဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ကၾကီးမလာဘူး။ တခ်ိဳ႕ကGYM ေဆာ့တယ္ ပိုျပီး၀လာၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ GYM ေဆာ့တဲ့အတိုင္းအတာအတြင္းမွာေျပာင္းလည္းလာၾကတယ္။  ဒါေတြဟာတစ္ေယာက္နဲ ့တစ္ေယာက္မတူၾကပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ လူတိုင္းမွာသူ ့ခႏၶာကိုယ္အမ်ိဳးအစားအလိုက္ရွိေနလို ့ပါပဲ။ GYM ကစားသူတစ္ေယာက္အေနနဲ ့ မိမိခႏၶာကိုယ္အမ်ိဳးအစားကိုသိေနဖို ့လိုအပ္ပါတယ္။ 

၁၉၄၀မွာခုနွစ္မွာအေမရိကန္ စိတ္ပညာရွင္ Wiliam Sheldon ကလူေတြမွာမတူညီတဲ့ခႏၶာကိုယ္အမ်ိဳးအစားေတြရွိတာကိုရွာေဖြေတြ ့ရွိခဲ့ပါတယ္။ လူတိုင္းမွာေယဘူယအားျဖင့္ခႏၶာကိုယ္အမ်ိဳးအစားသံုးမ်ိဳးရွိပါတယ္။


******************************************

ပထမဆံုးအမ်ိဳးအစားကေတာ့ Ectomorph လို ့ေခၚပါတယ္။ပိန္ပိန္ပါးပါးခႏၶာကိုယ္ေပါ့။ဒီအမ်ိဳးအစားေသာလူေတြမွာကံေကာင္းတယ္လို ့ဆိုနိုင္ပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္စားစား၀မလာဘူး။ အဆီလည္းတက္မလာဘူး။

မ်ားေသာအားျဖင့္ပိန္မယ္။ ၀လာဖို ့ေတာ္ေတာ္ ခက္ခဲမယ္။ အဆီတက္ဖို ့လည္းခက္မယ္။ မ်က္နွာအရြယ္အစားကၾတိဂံပံုသဏန္က်မယ္။လည္ပင္းရွည္မယ္ေျခေခ်ာင္းေလာက္ေခ်ာင္းေလးေတြလည္းရွည္ေနမယ္။ ေမးရိုးကေအာက္ကိုခြ်န္ထြက္ေနတတ္တယ္။ အဆီနည္းတဲ့အတြက္ရာသီဥတုပူရင္သူမ်ားထက္ပူမယ္။ ေအးတဲ့အခါသူမ်ားထက္ပိုေအးမယ္။ အေရျပားေအာက္မွာအဆီနည္းေနမယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းမလုပ္ပဲေသြးေၾကာေတြေပၚေကာင္းေပၚေန လိမ့္မယ္။

ရင္အုပ္အရြယ္အစားလည္းေသးမယ္။ ေျခေထာက္ေတြလက္ေတြကခႏၶာကိုယ္နဲ ့ယွဥ္ရင္ပိုရွည္ေနမယ္။ အေ၀းကၾကည့္ရင္အရပ္ရွည္တယ္လို ့ထင္ရမယ္။ခႏၶာကိုယ္ကနုနယ္မယ္။ ကေလးပံုစံေပါက္ေနမယ္။ ၾကြက္သားနဲနဲရွိေနမယ္။ ေယာက္်ားေလးဆိုရင္ဘာေလ့က်င့္ခန္းမွမလုပ္ပဲဗိုက္မွာ 6packs ကေလးထြက္ေနတတ္တယ္။ ဘယ္ေလာက္စားစား၀မလာဘူး။

ဒါဆိုရင္ေတာ့သင္ဟာေသခ်ာပါတယ္။ သင္ဟာEctomorph လို ့ေခၚတဲ့အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ ေဟာလိ၀ုဒ္မင္းသား ဘရက္ပစ္ ကဒီအမ်ိဳးအစားထဲမွာပါ၀င္ပါတယ္။ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္ေတြကိုေတာ့ေအာက္မွာေရးထားပါတယ္။

*****************************************

ဒုတိယအမ်ိဳးအစားကေတာ့ Mesomorph ျဖစ္တယ္။ အားကစားသမားေတြၾကိဳက္တဲ့ခႏၶာကိုယ္ေပါ့။ ၾကည့္လိုက္ရင္ရင္အုပ္ၾကီးကားေနမယ္။ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔စာရင္ခါးေလးေတြေသးေနမယ္။ အဆီနည္းနည္းေတာ့ရွိမယ္။ အရိုးေတြၾကီးမယ္ အေပၚပိုင္းကေဘးကိုကားေနမယ္။ မ်က္နွာမွာရွိတဲ့ ၾကြက္သားေတြေဘးကိုကားေနမယ္။ ပါးျပင္ၾကီးေတြၾကီးတတ္တယ္။မ်က္နွာမွာရွိတဲ့ေမးရိုးကိုထူေနမယ္။ ပံုမွန္ထက္စာရင္မ်က္နွာပိုေပၚမယ္။ ဆံပင္သားထူတယ္

တခ်ိဳ  ့လူေတြမွာတင္ၾကီးမယ္။ လက္ေကာက္၀တ္ေလးေတြေသးေနမယ္။ အေရျပားထူေနမယ္။GYM ကစားထားတဲ့သူေတြမွာဆို ဂုတ္ၾကြက္သားအားေကာင္းမယ္။အာနိုး(Arnold Schwannenzer) တို ့ ဂ်က္ဆိုက္(jeff seid)တို ့အေပၚပိုင္းရင္အုပ္ကားျပီးေအာက္ပိုင္းရွဳးေနမယ္။ခနာကိုယ္က X ပံုသဏန္ရွိမယ္။ အဆီက်ဖို ့လည္းျမန္သလို အဆီတက္ဖို ့လည္းျမန္ပါတယ္။

အကယ္၍သင္ဟာအဆီေရာၾကြက္သားထုေကာတက္တာျမန္ေနမယ္ဆိုရင္ေသခ်ာေနပါျပီ Mesomorph အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ အာနိုးတို ့စတားလံုးတို ့ဗန္ဒိန္းတို ့စတဲ့ရုပ္ရွင္မင္းသားႀကီးမ်ားဟာဒီအမ်ိဳးအစားမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္မွာအက်ယ္ဖတ္ေပးပါ။

*****************************************

Endomorphs ဆိုတာကေတာ့လူေကာင္ၾကီးၾကီးျဖစ္မယ္။ အဆီတက္တာတအားျမန္မယ္။ ဘာမွမစားပဲ၀ေနတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ဗိုက္ရြဲေနမယ္။ ေျခေထာက္ေတြလက္ေတြခႏၶာကိုယ္နဲ ့ယွဥ္ရင္တို ေနမယ္။ လက္ျပန္ရိုးေတြၾကီးမယ္။ ခါးတုတ္ေနမယ္။လက္ေတြေျခေထာက္ေတြသူမ်ားထက္စာရင္တုတ္ေနမယ္။ ခႏၶာကိုယ္နဲ ့ယွဥ္လိုက္ရင္ ေျခဖ၀ါးလက္ဖ၀ါးေလးေတြေသးေနမယ္။ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ကေတာ့ဒီအမ်ိဳးအစားကေတာ့ေမြးရာပါသန္မာသူမ်ားပင္ျဖစ္ပါတယ္။

သင္ဟာဘာမွမစားပဲ၀ေနမယ္။ အဆီတက္ေနတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ကိုၾကည့္ရင္ မာေၾကာေနမယ္။ လူေကာင္ထြားထြားပံုစံေပါက္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့သင္ဟာေသခ်ာပါျပီ။ ဒီအမ်ိဳးအစားျဖစ္တဲ့သူမ်ားကကံအလြန္းေကာင္းၾကပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ကဇီ၀ျဖစ္စဥ္ေနွးတဲ့အတြက္ အစာအဟာရျပတ္သည့္ထိကိုခႏၶာကိုယ္ကခံနိုင္ရည္ရွိေနမွာပါ။ သူမ်ားထက္ပိုၿပီးဘာမွမစားပဲနွင့္ကိုသန္မာေနသူမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။

အေလးမတဲ့ခ်ံပီယံမ်ားနဲ ့ပေရာ္ပက္ရွင္နယ္ Bodybuilder သမားမ်ားျဖစ္တဲ့ Phill Heath ၊ Ronnie Coldman ၊Kai Green စတဲ့ အိုလံပီယာခ်ံပီယံမ်ားမွာ ဒီအမ်ိဳးအစားထဲမွာပါ၀င္ေနပါတယ္။

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

"Ectophors အမ်ိဳးအစားမ်ားအေၾကာင္း" ***




ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ေသးေသးသြယ္သြယ္ရွိတဲ့ခႏၶာကိုယ္ေပါ့။ ကိုယ္စားခ်င္တာစားလို ့ရတယ္။ အစားေထြေထြထူးထူးေရွာင္စရာမလိုဘူး။ ခႏၶာကိုယ္မွာပါ၀င္တဲ့အဆီပမာဏလည္းနည္းမယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ဒီခႏၶာကိုယ္အမ်ိဳးအစားေတြကို တာေ၀းအေျပးသမားေတြတို ့စက္ဘီးစီးသမားမ်ားနဲ ့စူပါေမာ္ဒယ္ေတြမွာအေတြ ့မ်ားပါတယ္။

မ်ိဳးရိုးလိုက္တာေၾကာင့္လည္းျဖစ္နိုင္တယ္။ ညီအစ္ကိုေမာင္နွမမ်ားနဲ ့မ်ိဳးရိုးထဲမွာလည္းဒီအမ်ိဳးအစားမ်ားကိုေတြ ့ရတတ္ပါတယ္။ Bodybuilding သမားမ်ားအတြက္ေတာ့ ကယ္လိုရီမ်ားမ်ားစားဖို ့လို အပ္ပါတယ္။ တစ္ေန ့ကိုကယ္လိုရီ၄၀၀၀နဲ ့အထက္စားသံုးေပးရပါမယ္။ တစ္ေန ့ကိုကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္ကစီဓာတ္ပါတဲ့ဂ်ံဳေျပာင္းနွမ္းနဲ ့ ဆန္လံုညို။ ထမင္း စတဲ့ကယ္လိုရီမ်ားမ်ားပါတဲ့အစားအေသာက္မ်ားကိုမ်ားမ်ားစားေပးနိုင္ပါတယ္။

GYM ေဆာ့တဲ့အခါမွာလည္း အေလးမတာတစ္မ်ိဳးေလာက္ပဲလုပ္ေဆာင္သင့္သည္။ တျခား ကာဒီယို(Cardio)ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားျဖစ္တဲ့စက္ဘီးစီးတာတို ့ေျပးတာတို ့ျဖစ္တဲ့ကယ္လိုရီေလာက္ၾကြမ္းမွုမ်ားတဲ့ အျခားအားကစားနည္းမ်ားကိုမလုပ္သင့္ပါ။ GYM ကစားျခင္းကိုလည္းအခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအတြင္းပဲေဆာ့သင့္သည္။ အေလးမ်ားမ်ားကို အၾကိမ္ေရ ၈ၾကိမ္ေလ်ာ့ေလ်ာ့ပဲေဆာ့သင့္တယ္။

GYM ကစားခ်ိန္ကိုတစ္ရက္ နာရီ၀က္ ၄၅မိနစ္ အတြင္းပဲေဆာ့ပ့ါ။ GYM ကစားတဲ့ရက္တစ္ရက္နဲ ့တစ္ရက္အတြင္း ၄၈နာရီမွ ၇၂ နာရီအတြင္ေလာက္နားသင့္တယ္လို ့ဆိုထားပါတယ္။ ၾကြက္သားမ်ားအားလံုးလွုပ္ရွားမွုအမ်ားဆံုးေပးရတဲ့ Deadlift ဆြဲျခင္း ေအာက္ပိုင္းထိုင္ျခင္း(Squats) နဲ့ရင္အုပ္တြန္းျခင္းစသည့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္ေပးသင့္သည္။တစ္ေန ့ကိုၾကြက္သားတစ္မ်ိဳးထဲကိုပဲအဓိကထားမေဆာ့သင့္ပါ။ ၾကြက္သားမ်ားမ်ားအလုပ္ေပးရသည့္ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား အေပၚအာရံုစိုက္ပါ။

Ectomorphs အမ်ိဳးအစားမ်ားတစ္ေန ့အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္အိပ္သင့္သလည္း

တစ္ေန ့ကိုအိပ္ခ်ိန္၈နာရီထက္ေလ်ာ့နည္းသင့္တယ္။ ဒီအမ်ိဳးအစားမ်ားမွာခႏၶာကိုယ္ကဇီ၀ျဖစ္စဥ္မ်ားအရမ္းျမန္တယ္။ အိပ္တဲ့အခ်ိန္မွာကယ္လိုရီေတြေလာက္ျကြမ္းမွုပိုမ်ားတယ္။ ဒါေၾကာင့္အိပ္ခ်ိန္ကို တစ္ေန ့နည္းနိုင္သမ်ွနည္းနည္းအိပ္သင့္တယ္။



Ectomorphs မ်ားနဲ ့တစ္ေန ့တာစားသင့္သည္မ်ား

တစ္ေန ့ကိုထမင္း၆နပ္၀န္းက်င္စားေပးသင့္ပါတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။တစ္နပ္တစ္နပ္ကိုဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားစားတယ္ဆိုတာျပသနာမရွိပါဘူး။

ေရမ်ားမ်ားေသာက္ေပးပါ။ ၾကြက္သားမ်ားကိုတည္ေဆာက္ဖို ့ေရသည္အသက္ထက္အေရၾကီးသည္။ တစ္ေန ့ကိုေရ ၄လီတာ၀န္းက်င္ေသာက္ေပးပါ။ GYM ကစားသည့္အခါေရဘူးယူသြားရန္မေမ့ပါနဲ ့။ GYM ကစားျပီးတဲ့အခါခနာကိုယ္မွာေရဆံုးရွံုးမွုပိုမ်ားမယ္။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကစားျပီးတဲ့အခ်ိန္မွာေရမ်ားမ်ားေသာက္ေပးဖို ့လိုအပ္ပါတယ္။ ဆံုးရွံုးသြားတဲ့ေရဓာတ္ကိုျပန္လည္ျဖည့္တင္းေပးရန္အေရးၾကီးပါတယ္။

Supplement မ်ားကိုေတာ့ Creatine နဲ ့ Glutamine သံုးစြဲနို္င္ပါသည္။ ပရိုတိန္းစားသံုးမွုမလံုေလာက္လ်ွင္ ပရိုတိန္းမွုန္ ့မ်ားေသာက္သံုးနိုင္သည္။

အေရးၾကီးတာကေတာ့ ညအိပ္ယာ၀င္ခါနီးနဲ ့မနက္အိပ္ယာထ မနက္စာကိုမ်ားမ်ားစားသံုးေပးပါ။ မနက္စာကိုလံုး၀အလြတ္မခံပါနဲ ့။ ခႏၶာကိုမွာကုန္ခမ္းသြားတဲ့အင္နာဂ်ီကိုျပန္လည္ျဖည့္တင္းဖို ့့မနက္စာမ်ားမ်ားစားရန္လိုအပ္ပါတယ္။ မနက္စာမစားပဲအားကစားလုပ္ျခင္းမွုေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။ မနက္စာစားျပီးတစ္နာရီေလာက္ၾကာမွေလ့က်င့္ခန္းမ်ားကိုလုပ္ေဆာင္သင့္သည္။

ညစာကိုလည္းအာရံုစိုက္ရပါမယ္။ မစားဘဲအိပ္ယာ၀င္ျခင္းမ်ိဳးမျပဳလုပ္သင့္ေပ။ အိပ္ယာမ၀င္ခင္ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္ကစီဓာတ္မ်ားကိုမ်ားမ်ားစားသံုးေပးရမည္။ Supplement အေနနဲ ့ Caesin Protein လို ့ေခၚတဲ ့ပရိုတိန္းကိုေသာက္သံုးသင့္တယ္။ ဒီပရိုတိန္းကပံုမွန္အားျဖင့္ခနာကိုယ္ကစုပ္ယူဖို ့အခ်ိန္ပိုၾကာတယ္။ ဗိုက္ထဲမွာအၾကာၾကီးေနပါတယ္။ အစာအိပ္ထဲမွာအခ်ိန္အတန္ၾကာေအာင္ေနနိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ညအိပ္ယာမ၀င္ခင္ Caesin Protein ေသာက္သံုးေပးနိုင္သည္။

သင္ဟာဒီအမ်ိဳးအစားဆိုရင္ေတာ့အဆီလံုး၀မတက္တဲ့သင့္ခႏၶာကိုယ္ကိုဂုဏ္ယူလိုက္ပါ။

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

"Mesomorphs အမ်ိဳးအစားမ်ားအေၾကာင္း" ***


ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့တကယ့္အားကစားသမားခႏၶာကိုယ္ေတြပါ။ အဆီတက္တာေကာ ၾကြက္သားၾကီးထြားမွုနွုန္းေကာျမန္ၾကပါတယ္။ GYM ကိုပံုမွန္ေဆာ့တာနဲ ့သိသာလာတဲ့ပံုစံမ်ိဳးပါ။ ခနာကိုယ္က X ပံုသဏန္ရွိတယ္။ ၀ိတ္က်တာေကာတက္တာေရာျမန္ပါတယ္။ အားနည္းခ်က္တစ္ခုကေတာ့အဆီေကာအတက္ျမန္တာပါပဲ။

Mesomorphs မ်ားကေတာ့တစ္ေန ့ကိုထမင္း၄နပ္ကေန ၅နပ္ေလာက္စားရင္လံုေလာက္ပါျပီ။ ကံေကာင္းတာကေတာ့ မနက္စာတစ္နပ္ကိုေတာ့မိမိၾကိဳက္သေလာက္စားသံုးနိုင္ပါတယ္။ တစ္ေန ့တာအတြက္ကာဗြန္ဟုိက္ဒရိတ္၃၀% ပရိုတိန္း၄၀%နဲ ့အဆီကို ၃၀%ေလာက္စားသံုးေပးရပါမယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္ပမာဏမ်ားမ်ားကို မနက္နဲ ့ GYM မကစားျပီး၂နာရီေလာက္အလိုမွာစားနိုင္ပါတယ္။

ညအိပ္ယာ၀င္ခ်ိန္မွာထမင္းေခါက္ဆြဲ၊ ဂ်ံဳနဲ ့ျပဳလုပ္ထားတဲ့ကယ္လိုရီမ်ားတဲ့အစားအစာမ်ားကိုလံုး၀စားလို ့မရပါ။ GYM ေဆာ့ျပီးခ်ိန္မွာလည္း ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္မမာဏနည္းနည္းစားေပးလို ့ရနိုင္ပါတယ္။ အခ်ိဳကိုေတာ့တက္နိုင္သမွ်ေရွာင္ရပါမယ္။ အခ်ိဳဓာတ္မ်ားေသာသစ္သီးမ်ားကို GYM မေဆာ့ခင္စားနိုင္ပါတယ္။ ဆားေလ်ာ့စားေပးရပါမည္။ ငန္တဲ့အစားအစာေတြေရွာင္ရပါမည္။

မ်ားမ်ားစားရမွာကေတာ့ ၾကက္သား။ အမဲသား ငါး၊ ဆန္လံုးညိဳ၊ အေစ့အဆန္ေတြနဲ ့အဆီသိပ္မပါတဲ့အစားအစာမ်ိဳးစံုစားေပးနိုင္ပါတယ္။ GYM ကစားျပီးတဲ့ အခါမွာအဆီက်ေအာင္ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္ေပးနိုင္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ပိုင္းကေတာ့Mesomorphs ေတြအတြက္သိပ္ေျပာထားတာမရွိပါဘူး။ မနက္စာနဲ ့ GYM မေဆာ့ခင္တစ္နပ္ကလြဲရင္ ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္ပမာဏကိုေလ်ာ့စားသင့္တယ္လို ့ပဲအၾကံျပဳထားပါတယ္။

Mesomorphs မ်ားအတြက္ေလ့က်င့္ခန္း



Mesomorphs သမားမ်ားဟာႂကြက္သားတည္ေဆာက္ရပံုမွန္ထက္လြယ္ကူတယ္။ အားကစားသမားပံုေပါက္တယ္။ ရင္အုပ္ႀကီးက်ယ္ေနမယ္။ ေယာက္်ားဆန္တဲ့ခနာကိုယ္ရွိၾကသူမ်ားျဖစ္တယ္။ တက္လာတဲ့အဆီနဲ ့ၾကြက္သားခြဲဖို ့ေတာ့အခက္အခဲရွိနိုင္တယ္။

ဒါေၾကာင့္ ကယ္လိုရီေလာင္ႂကြမ္းမွုမ်ားတဲ့ Compound exercises မ်ားျဖစ္တဲ့  Dead liftဆြဲတာ ရင္အုပ္တြန္းတာတို ့ ေအာက္ပိုင္းတို ့ကို တစ္ပတ္သံုးၾကိမ္ေလာက္နဲ ့အသားေပးျပီးေဆာ့ရမယ္။ ႂကြက္သားမ်ားကို တစ္ခုခ်င္းစီအုပ္စုခြဲေဆာ့လ်ွင္ပိုထိေရာက္သည္ ။ ပံုစံမတူတာသံုးေလးမ်ိဳးထိထိေရာက္ေရာက္ေဆာ့ေပးပါ။ အေလးမ်ားမ်ားနဲ ့အၾကိမ္ေရ ၁၂ၾကိမ္၀န္းက်င္ေလာက္ေဆာ့ေပးပါ။  တစ္ေက်ာ့နဲ ့တစ္ေက်ာ့အၾကား ၁မိနစ္ခန္ ့နားနိုင္သည္။ ၾကြက္သားၾကီးတာလည္းျမန္မယ္ ။

အဆီလည္းအတက္ျမန္တဲ့အတြက္ Cardio လို ့ေခၚတဲ့ စက္ဘီးစီး ေတာင္တက္ တာေ၀းေျပးေရကူးစတဲ့ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားနဲ ့တြဲလုပ္ေပးရပါမည္။ တစ္ပတ္ကို သံုးၾကိမ္နဲ ့ တစ္ေန ့ကိုမိနစ္၃၀ခန္ ့လုပ္ေပးနိုင္တယ္။ သင္ဟာဒီအမ်ိဳးအစားဆိုရင္ေတာ့ဂုဏ္ယူလိုက္ပါ။ နာမည္ၾကီးအားကစားသမားမ်ားဟာ Mesomorphs မ်ားျဖစ္တယ္။ Jeff seid,Lazar Angelov, Arnold Schwannenger တို ့ဟာဒီအမ်ိဳးအစားထဲမွာပါ၀င္ပါတယ္။

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

"Endomorphs အမ်ိဳးအစားမ်ားအေၾကာင္း" ***



Endomorphs အမ်ိဳးအစားမ်ားမွာပံုမွန္လူေတြထက္စာရင္ကံေကာင္းၾကပါတယ္။ သူတို ့မွာဇီ၀ရုပ္ျဖစ္ပ်က္တာေနွးမယ္။ တစ္ေန ့တာအတြက္အစားအစာမ်ားမ်ား စားသံုးဖို ့မလိုအပ္ပါဘူး။ ပံုမွန္လူေတြထက္ေတာ့အဆီတက္တာပိုျမန္မယ္။ ဘာမွမစားရင္ကိုအဆီတက္ေနၾကလိမ့္မယ္။

Endomorphs သမားမ်ားဟာေမြးရာပါသန္မာၾကသည္။ ေအာက္ပိုင္းထိုင္တဲ့ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားမွာသူမ်ားထက္ပိုျပီးအေလးနိုင္တာကိုေတြ ့ရမွာပါ။ အေမရိကန္ Football ကစားသမားမ်ား အေလးမတဲ့သူ မ်ား ၊ဆူမိူနပမ္းသမားမ်ာ၊ အိုလံပီယာခ်ံပီယံမ်ားဟာ ဒီအမ်ိဳးအစားမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။
ပံုမွန္အားျဖင့္စားသမ်ွဗိုက္ထဲအကုန္ေရာက္ပါတယ္။ အတိအက်ေျပာရရင္ ဗိုက္အလည္တည့္တည့္ကိုေရာက္ပါတယ္။ ဗိုက္ပူေနတတ္တယ္ေပါ့။

Endomorphs အမ်ိဳးအစားမ်ားတစ္ေန ့့တာစားသင့္သည္မ်ား




Endomorphs မ်ားအေနျဖင့္ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္ပမာဏကို မ်ားမ်ားစားသံုးလို ့မရနိုင္ပါဘူး။ မနက္စာလိုဟာမ်ိဳးကိုလည္း ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္နည္းနည္းပဲစားသံုးေပးရပါမယ္။  ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္ ၂၅%ပရိုတိန္း ၃၅% အဆီ ၄၀% ေလာက္စားေပးရပါမယ္။ ကယ္လိုရီမ်ားတဲ့ထမင္း ပါမုန္ ့ေခါက္ဆြဲ ေျပာင္းဘူး တအားခ်ိဳ ့တဲ့အသီးမ်ား အားျဖည့္အခ်ိဳရည္မ်ိဳးစံုနဲ ့ခ်ိဳတဲ့ဟာမွန္သမွ်ကိုတတ္နိုင္သေလာက္ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။

အေရးႀကီးတာကေတာ့အိပ္အိပ္ယာ၀င္ခါနီးဘာမွစားလို ့မရပါဘူး။ ေနာက္ဆံုးMeal ကိုအိပ္ခ်ိန္နဲ႔၄နာရီ၀န္းက်င္ေလာက္ခြာစားရပါမယ္။ ညအိပ္ယာမ၀င္ခင္ေရတစ္လီတာ၀န္းက်င္ေလာက္ေသာက္ေပးရပါမယ္။ ဒီဟာကသင့္ကို၀ိတ္က်ေအာင္ကူညီနိုင္မွာပါ။ အမ်ွင္ဓာတ္မ်ားတဲ့သစ္သီး၀လံမ်ား။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားကိုမ်ားမ်ားစားသံုးေပးရပါမယ္။ fast food လိုေခၚတဲ့အသင့္စားစရာမ်ား အသင့္စားေခါက္ဆြဲေျခာက္အထုပ္မ်ားကိုလံုး၀ေရွာင္ၾကဥ္ၾကရပါမယ္။

ဒီလိုဖတ္ရေတာ့စာဖတ္သူတစ္ေယာက္အေနနဲ ့စိတ္ဓာတ္က်သြားေကာင္းက်လိမ့္မယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို ့GYM ကစားသူအမ်ားစု ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ေရာ အဆီေရွာင္တယ္။ ဆားေရွာင္တယ္။ ဟင္းခ်ိဳမွုန္ ့ေရွာင္တယ္။ ေနာက္ဆံုးအခ်ိဳပါေရွာင္ရတယ္။ ဒီလိုေရွာင္ရလို ့ကြ်န္ေတာ္တို ့မွာပင္ပန္းတယ္။ စိတ္ဆင္းရဲရတယ္ဆိုတာမရွိပါဘူး။ ေနာက္က်ေတာ့ဒီလိုပဲေနသားက်သြားၾကတာပါပဲ။

ကြ်န္ေတာ္နဲ ့အတူေဆာ့တဲ့နိုင္ငံျခားသားတစ္ေယာက္ရွိတယ္။ အခ်ိဳနဲ ့အဆီသိပ္ၾကိဳက္တယ္။ ဘီယာအရက္သိပ္ေသာက္တယ္။တစ္ေန ့ကြ်န္ေတာ့္ကိုေမးတယ္။ Mr Aung Ko တဲ့။ မင္းၾကည့္ရတာ အခ်ိဳေရွာင္ဘီယာအရက္လည္းမေသာက္ မင္းဘယ္လိုမ်ားအသက္ရွင္ေနလည္းတဲ့။ မင္းၾကည့္ရတာသိပ္သနားတာပဲတဲ့ ကြ်န္ေတာ္ကိုေမးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္လည္းျပန္ေျပာလိုက္တယ္။ မင္းဒါေၾကာင့္လည္း ဒီခႏၶာကိုယ္ၾကီးနဲ ့ျဖစ္ေနတာပဲလို ့။ဗိုက္က ေရွ႕ကိုတစ္ေပေလာက္ထြက္ေနတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ကိုေမးတဲ့နိုင္ငံျခားသားမွာ ဆီးခ်ိဳရွိတယ္။ ေသြးတိုးရွိတယ္။ အသက္က ၃၀ေတာင္မျပည့္ေသးပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ျပန္ေျပာလိုက္တယ္ မင္းဒါေတြလုပ္ေနလို႔မင္းဘဝကိုတကယ္မေပ်ာ္ပါဘူးလို ့မင္းဘ၀ကိုမင္းအရွံုးေပးေနဒါပါလို ့။

ဒီလိုပါပဲကြ်န္ေတာ္တို ့လိုခ်င္တာတစ္ခုကိုရဖို ့ေတာ့ေပးဆပ္ရတာေတြ စြန္ ့လႊတ္ရတာေတြအနည္းနဲ ့အမ်ားေတာ့ရွိၾကတာပဲ။ ဒီအခ်ိန္မွာမင္းဘ၀ကိုအားငယ္ေနရင္အရွံုးပဲ။ ဆရာေအာင္သင္းေျပာဘူးတာရွိတယ္။ မင္းဘ၀ကိုရင္မဆိုင္ရဲရင္ေတာ့မင္းဘဝမွာအျမဲတမ္းအရွံဳးေတြနဲ ့ပဲထြက္ေျပးေနေပေတာ့။ ဘယ္သူမွမင္းခႏၶာကိုယ္ကိုလွပေအာင္။ မင္းကိုခ်မ္းသာေအာင္။ ပညာတတ္ၾကီးျဖစ္ေအာင္လာလုပ္မေပးဘူး။ဘ၀ဆိုတာခနေလးပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို ့ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ကြ်န္ေတာ္တို ့ဘ၀အတြက္စိတ္ဓာတ္က်ေနဖို ့အခ်ိန္မရွိဘူး။

Endomorphs အတြက္ေလ့က်င့္ခန္း



မ်ားေသာအားျဖင့္ GYM ေဆာ့အေလးမတာထက္ Cardio ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားျဖစ္တဲ့ ေရကူး။ ေတာင္တက္။ စက္ဘီးစီး ျခင္းစတဲ့ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားကိုအသားေပးလုပ္ေဆာင္ရမည္။ တစ့္ေန ့ကို၃၀မိနစ္ေလာက္နဲ ့တစ္ပတ္ကို ၅ရက္ကေန ၇ရက္ေလာက္ထိေဆာ့ေပးနိုင္သည္။ GYMကိုတစ္ပတ္လွ်င္ ၂ၾကိမ္ကေန ၃ၾကိမ္ေလာက္ေဆာ့သင့္သည္။ အေလးမသည့္အခါတြင္လည္းစေဆာ့သူမ်ား အဖို ့ကယ္လိုရီေလာင္ၾကြမ္းမွုမ်ားသည္ ့ Deadlift ဆြဲျခင္း၊ရင္အုပ္တြန္းျခင္း၊ေအာက္ပိုင္းထိုင္ျခင္းမ်ားကိုအသားေပးလုပ္ေဆာင္သင့္သည္။

အဆီက်၍သင့္ေတာ္ေသာခႏၶာကိုယ္ပံုစံေရာက္ရွိမွသာ ၾကြက္သားအုပ္စုခ်င္းစီအလိုက္ကစားသင့္သည္။ ဒီလိုပါပဲ ကြ်န္ေတာ္တို ့ခႏၶာကိုယ္ဟာေမြကတည္းဘယ္သူမွ ေတာ့ၾကြက္သားေတြနဲ ့ျပည့္မေနပါဘူး။ ကိုယ္တိုင္လုပ္ယူရတာပါ။ အဓိကကေတာ့သင့္ကိုယ္သင္ယံုၾကည္မွုပါပဲ။  ကဲအားလံုးပဲလွပတဲ့ခႏၶာကိုယ္ေလးမ်ားကိုပိုင္ဆိုင္နိုင္ၾကပါေစဗ်ာ။



ေအာင္ကိုမင္း( ေဆးတကၠသိုလ္)

Monday, July 30, 2018

Second Laptop မ၀ယ္ခင္မွာ သိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္



-------------------------------------------------------------------------

Second Laptop ၀ယ္မယ္လုိ႕ စဥ္းစားထားတဲ့ မိတ္ေဆြေတြ အတြက္ ၀ယ္ျပီးမွ ေနာင္တမရေစရန္အတြက္ မ၀ယ္ခင္မွာ သိသင့္ေသာ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္ကို ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

1. Know Your Needs 
Second Laptop တစ္လုံးမ၀ယ္ခင္မွာ အရင္ဆုံးသိထားရမွာက ကြန္ျပဳတာကို ဘာအသုံးျပဳဖုိ႕အတြက္ ၀ယ္ လဲဆုိတာကို သိရန္လုိအပ္ပါတယ္။ ဒါမွသာ မိမိလုိအပ္တာနဲ႕ Matches လုပ္ျပီး ၀ယ္ယူနုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာဆုိရင္ မိမိသုံးခ်င္တဲ့ Application ေတြ၊ Ram ႏွင့္ Hard Disk ပမာဏေတြကို ျကိုတင္စဥ္းစားထားဖုိ႕ လုိပါလိမ့္မယ္။

-------------------------------------------------------------------------

2. Inspect the laptop Body 
Laptop Body ႏွင့္ပတ္သတ္ျပီး ေသခ်ာ ျကည့္ရႈ႕ဖုိ လုိပါမယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ Laptop Frame ေတြ ပ်က္စီးေနတာလား၊ ဖိထားလုိ႕ပိန္ေနလား၊ screws ေတြ အစုံပါရဲ႕လား စတာေတြ ကို ေသခ်ာျကည့္ ဖုိ႕လုိပါမယ္။

-------------------------------------------------------------------------

3. Check the screen condition 
ေနာက္ထပ္ အေရးျကီးတာ တစ္ခုကေတာ့ screen ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ screen ေတြသည္ မိွတ္တုတ္မွိတ္တုတ္ျဖစ္ေနလား၊ အေရာင္ေတြမွန္ရဲ႕လား၊ အလင္းအေမွာင္ စတာေတြကို စစ္ေဆးရပါမယ္။ အဲ့ေနာက္တစ္ခုက Video တစ္ခုေလာက္ကို ဖြင့္ျကည့္လုိက္ျပီး Screen အျပည့္ေပၚရဲ႕လား၊ Screen ေထာင့္နားေတြ အထိေရာ ျမင္ရရဲ႕လား ဆုိတာကို ျကည့္ရႈ႕ရပါမယ္။

-------------------------------------------------------------------------

4. Test the Keyboard and Track pad 
Keyboard နဲ႕ track-pad ဆိုတာသည္ Laptop တစ္လုံးမွာဆုိရင္ အမ်ားဆုံးအသုံးျပဳေသာ အစိတ္အပုိင္းျဖစ္ပါတယ္။ Desktop ေတြမွာဆုိရင္ ျပသာနာမရွိေပမယ့္ Laptop မွာဆိုရင္ Keyboard လဲဖုိ႕ ေစ်းႏႈန္းအားျဖင့္ အကုန္အက်မ်ားပါတယ္။ ေတာ္ျကာ ဆင္ဖုိးထက္ ခြ်န္းဖုိ႕ကမ်ားေနပါဦးမယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ - Keyboard မွာပါတဲ့ Key ေတြသည္ ပ်က္စီးေနတာလား၊ စာရုိက္ျကည့္သည့္အခါတြင္ သက္ေတာင့္သက္သာရွိရဲ႕လား၊ Key ေတြမွန္ရဲ႕လား ျကည့္ရပါမယ္။ Track Pad ဆိုရင္လည္း ဘာ gestures ေတြလုပ္လဲေမးပါ။ ျပီးရင္ စမ္းျကည့္ပါ။ Track Pad မွာပါတဲ့ Key ေတြကိုလဲ စစ္ေဆးဖုိ႕မေမ့နဲ႕ဦးေနာ္။

-------------------------------------------------------------------------

5. Test the Port and CD/DVD Drive 
Laptop မွာပါတဲ့ Ports ေတြကို စမ္းျကည့္ပါ။  ဒါေတြကို ဘာလုိ႕ စစ္ေဆးဖုိ႕ လုိအပ္သလဲဆုိရင္ ဒီ Port ေတြသည္ Motherboard နဲ႕ တခါထဲခ်ိပ္ဆက္ထားတဲ့ အတြက္ ပ်က္ေနတယ္ဆုိရင္ လဲဖုိ႕ အခက္အခဲရွိနုိင္ပါတယ္။ လဲလုိ႕မရဘူးေျပာတာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ USB Ports အကုန္လုံး ေကာင္းလား မေကာင္းလားျကည့္ပါ။ Headphone Jack ေတြ၊ Ethernet Port ေတြ၊ HDMI ေတြ၊ SD Card Slot ေတြ စတဲ့ ရွိရွိသမွ် Port ေတြအကုန္ စစ္ေဆးပါ။  ဒါ့အျပင္ CD/DVD Drive အလုပ္လုပ္ မလုပ္လား ေခြထည့္ျပီး စမ္းျကည့္ပါ။

-------------------------------------------------------------------------

6. Check Wireless Connectivity 
Wireless ပါတယ္ဆုိရင္ အလုပ္လုပ္လား မလုပ္လား သိေအာင္လုိ႕ Wifi စမ္းခ်ိပ္ျကည့္ပါ။ ဒါ့အျပင္ Bluetooth လဲစစ္ေဆးလုိက္ဦးေနာ္။

-------------------------------------------------------------------------

7. Test the Webcam and Speaker 
Second Laptop ေတြမွာပါတဲ့ Webcam ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ပုံမွန္ေလာက္ပါဘဲ ရွိပါတယ္။ အရမ္းျကီး ေကာင္းမေနဘူးလုိ႕ေျပာတာပါ။ ဒါေပမယ့္ မရွိတာထက္စာရင္ေတာ့ ပုံမွန္ေလာက္ေလးကေတာ့ ပိုေကာင္းပါ တယ္။ Webcam ဖြင့္ျကည့္လုိက္ရင္ ၀ါးေနလား၊ အဆင္းရာေတြရွိေနလား စစ္ေဆးနုိင္ပါတယ္။ Speaker ေကာင္း မေကာင္းစမ္းဖုိ႕အတြက္ သီခ်င္းဖြင့္ျပီး နားေထာင္းျကည့္ျပီး စစ္ေဆးနုိင္ပါတယ္။

-------------------------------------------------------------------------

8. Check the Battery Health 
Battery ဟာ စစ္ေဆးဖုိ႕ မေမ့သင့္တဲ့ အထဲမွာပါ ပါတယ္။ Second Laptop ျဖစ္တဲ့အတြက္ Battery သည္ အသစ္နီးေလာက္ေတာ့ မေကာင္းနုိင္တာ လက္ခံထားရပါမယ္။ Battery ဘယ္ေလာက္ထိ  ျကာျကာ ခံ လဲ ေမးျကည့္ပါ။ စမ္းျကည့္ပါ။ Battery ပတ္သတ္လုိ႕ေတာ့ ျပသာနာေတာ့ နည္းနည္းရွိတယ္ဗ်။ ဘယ္မွာလဲဆုိ ေတာ့ တခ်ိဳ႕လက္ေတာ့ေတြမွာဆုိရင္ Battery ကအေသျကီးျဖစ္ေနတယ္။ ဒါဆုိရင္ Battery ျပန္လဲမယ္ဆုိ ရင္ အဆင္ေျပနုိင္လား ေမးပါ။

-------------------------------------------------------------------------

9. Check Warranty 
Second Laptop ဆိုေပမယ့္လဲ အထင္မေသးနဲ႕ဗ်။ Second Laptop ဆိုင္ေတြမွာ ၀ယ္တယ္ဆုိရင္ Warranty ဘယ္ေလာက္ေပးလဲေမးပါ။ User အခ်င္းခ်င္းေရာင္း၀ယ္လုပ္တယ္ဆုိရင္ Warranty စာရြက္ရွိေသးလား ေမးပါ။ Warranty ရွိရင္ ေစ်းတမ်ိဳး၊ Warranty မရွိရင္ ေစ်းတမ်ိဳးျဖစ္သြားနုိင္ပါတယ္။ ဒါကလဲ မိတ္ေဆြတုိ႕လဲ သိမယ္ထင္ပါတယ္။

-------------------------------------------------------------------------

10. Compare Prices 
ကဲ ေနာက္ဆုံးတစ္ခုေရာက္လာပါျပီ။ ဒါကေတာ့ အေရးျကီးဆုံးေပါ့ဗ်ာ။ အေပၚမွာေျပာထားတဲ့ အခ်က္ ၉ခ်က္ေတာ့ အဆင္ေျပတယ္ ဒါေပမယ့္ ေစ်းကပုံမွန္ထက္မ်ားေန တယ္ဆုိရင္လဲ မျဖစ္ျပန္ဘူး။ ဒါေျကာင့္ တစ္ခုထဲနဲ႕ မဆုံးျဖတ္ပါနဲ႕။ အနည္းဆုံး ၃ခုေလာက္ကို Compare လုပ္ျပီးမွဘဲ ၀ယ္ယူဖုိ႕ အျကံေပးခ်င္ပါတယ္။



Org>>> ကိုမိုး (နည္းပညာ) 

Sunday, July 29, 2018

“အသက္ငယ္ငယ္နဲ႕ အျမင္က်ယ္ေစဖို႕”



လူဟာ အသက္တျဖည္းျဖည္း ၾကီးလာတာနဲ႕အမွ် ဖတ္တဲ့စာ၊ ထိေတြ႕တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္၊ လုပ္ဖူးတဲ့အမွား၊ ဒါေတြက မ်ားမ်ားလာတယ္။ ဒါကုိ အေတြ႕အၾကံဳလို႕ ေခၚၾကတယ္။ ဒီအတြက္ ကိစၥတစ္ခုကို စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ ပိုျပီး ရႈေထာင့္စံုစံုကေန စဥ္းစားတတ္လာတယ္။ “က်ယ္ျပန္႕တဲ့အျမင္” တစ္ခု ရွိလာတယ္။

လူငယ္ဘ၀မွာေတာ့ အေတြ႕အၾကံဳ၊ ပညာ အားနည္းေသးေတာ့ တစ္ခါတစ္ေလ တစ္ဘက္ကုိပဲ ၾကည္႕မိလိုက္တာ၊ ကုိယ္လုိခ်င္တာတစ္ခုကုိပဲ ေတာင္းဆုိမိလို္က္တာေတြ ရွိတတ္ၾကတယ္။ ဒါက တကယ္ေတာ့ ရွက္စရာလည္း မလုိဘူး။ ရံႈ႕ခ်စရာလည္း မဟုတ္ဘူး။ အသက္အရြယ္၊ အေတြ႕အၾကံဳအရ ဒီလုိပဲျဖစ္လိမ့္မယ္။

ကၽြန္ေတာ့္မွာလည္း ဒီစာေရးသက္ ၆ ႏွစ္ေက်ာ္အတြင္း ေျပာင္းလဲလာတာေတြ အမ်ားၾကီးပဲ။ အရင္က စိတ္ဓါတ္တက္ၾကြမႈ (Motivation) ဆုိတာေတြ သိပ္ေရးျဖစ္၊ ေျပာျဖစ္တယ္။ ေနာက္ေတာ့ အဲဒါက ၾကာၾကာမခံဘူး ဆုိတာ သေဘာေပါက္လာတယ္။ စိတ္ပဲ တက္ၾကြေနျပီး လူက ဘာအရည္အခ်င္းမွ မရွိရင္ အလကားပဲ။ ဒါေၾကာင့္ Motivation အစား Mindset ေတြ ေျပာင္းဖုိ႕ဆုိတာကို ေဇာင္းေပးေျပာျဖစ္လာတယ္။

အရင္က ျပည္သူတစ္ေယာက္ခ်င္းစီ ေျပာင္းလဲဖုိ႕လိုတယ္ ဆုိတာမ်ိဳး ေျပာျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒါမွ အဲဒီတစ္ေယာက္ခ်င္းစီကေန စုေပါင္းသြားတဲ့အခါ တုိင္းျပည္လည္း ေျပာင္းလဲသြားမယ္ေပါ့။ ေနာက္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္သူ အစိုးရမပါဘဲ ျပည္သူတစ္ေယာက္ခ်င္းစီ ေျပာင္းလဲလာဖုိ႕ကိုပဲ ထုိင္ေစာင့္ေနတာဟာ ဘယ္လိုမွ အဓိပၸါယ္မရွိဘူးဆုိတာ ျမင္လာတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အရင္နဲ႕ ခု မတူေတာ့တာက ရွက္စရာ မဟုတ္ဘူး။ တူေနေသးတာကမွ ရွက္စရာလို႕ ျမင္မိတယ္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ကလည္း ဒီအျမင္မ်ိဳး၊ အသက္ ၂၈ ႏွစ္က်ေတာ့လည္း ဒီအျမင္မ်ိဳးပဲဆုိရင္ေတာ့ ၁၀ ႏွစ္စာ ျဖဳန္းပစ္လုိက္သလိုပါပဲ။

ဟုတ္ျပီ၊ အသက္အရြယ္အလုိက္ အေတြးအျမင္ေတြ က်ယ္ျပန္႕လာဖုိ႕လုိတယ္။ ဒါျဖင့္ စဥ္းစားစရာက အသက္ငယ္ငယ္နဲ႕ေရာ ဒီလုိမ်ိဳး ေတြးတတ္ေခၚတတ္ဖုိ႕ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလား ေမးၾကည္႕မိတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္တာေပါ့။ ျဖစ္ႏုိင္လုိ႕ပဲ အဲ့လိုလူငယ္ေတြ အမ်ားၾကီးေတြ႕ေနရတာေပါ့။ အဲဒီအတြက္ ဘာေတြမ်ား လိုအပ္မလဲ။

၁။ ဖြင့္ထားတဲ့စိတ္ ရွိဖုိ႕လိုတယ္။

တကယ္ေတာ့ Learn လုပ္တယ္ဆုိတဲ့ေနရာမွာ ၃ ဆင့္ရွိပါတယ္။ Learn သင္ယူတယ္၊ Unlearn သင္ယူထားတာကုိ ဖ်က္ပစ္တယ္၊ ျပီးမွ Relearn ျပန္လည္သင္ယူတယ္။ ဆုိလိုတာက ပညာရပ္ေတြ၊ အေတြးအေခၚေတြသည္ အသစ္ အသစ္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္၊ ေပၚေနတယ္။ ကုိယ္တစ္ခု သိျပီးျပီဆုိတုိင္း အဲဒါကိုပဲ တစ္သက္လံုး စြဲကုိင္ထားလုိ႕ မရဘူး။ ဥပမာ ျပည္သူတစ္ေယာက္ခ်င္းစီသာ ေျပာင္းလဲလိုက္ရင္ တုိင္းျပည္တုိးတက္ျပီလို႕ သင္ယူလုိက္တယ္။ ေနာက္ေတာ့ ျပန္စဥ္းစားၾကည္႕တယ္၊ အဲ့လို အစိုးရက မပါဘဲ ျပည္သူေတြကပဲ တစ္ေယာက္ခ်င္းစီ ေျပာင္းလဲရင္း တုိးတက္သြားတဲ့ႏုိင္ငံ ရွိလား၊ ေခါင္းေဆာင္မႈ ဆုိတာ ဘယ္ေလာက္အေရးၾကီးသလဲ၊ ဒီလိုစဥ္းစားတာသည္ Unlearn လုပ္တာ၊ ျပီးမွ ဒါဆုိ ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ သိပ္အေရးၾကီးတာပဲ ဆုိျပီး Relearn ျပန္လုပ္တယ္။

ေျပာခ်င္တာက တစ္ခုခုကို တရားေသမွတ္ယူလုိ႕ မရေတာ့ဘူး။ တစ္ဖက္ပိတ္ လုပ္ေနလို႕ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ အျမဲတမ္း ျပန္ဆင္ျခင္ေနဖုိ႕လိုတယ္။ Unlearn နဲ႕ Relearn လုပ္ဖုိ႕လိုတယ္။ ဒီအတြက္ ဖြင့္ထားတဲ့စိတ္ ရွိဖုိ႕ လိုပါတယ္။

ဘီလ္ဂိတ္စ္ေျပာဖူးတဲ့ စကားေလး သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ Smartness is an ability to accept new facts.  စမတ္ျဖစ္တယ္ဆုိတာ အခ်က္အလက္အသစ္ေတြကို လက္ခံႏုိင္စြမ္းကို ေခၚတာျဖစ္ပါသတဲ့။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ လူငယ္ေတြ အဲ့လုိ စမတ္က်ဖုိ႕ လိုပါတယ္။

၂။ အေ၀ဖန္ခံႏုိင္ဖုိ႕ လိုတယ္။

စိတ္ကုိဖြင့္ထားျပီးရင္ ေနာက္တစ္ဆင့္အေနနဲ႕ အေ၀ဖန္ခံႏုိင္ဖုိ႕ ၾကိဳးစားသင့္တယ္။ ေ၀ဖန္တယ္ဆိုတာက တကယ္ေတာ့ နာမည္ေက်ာ္ပုဂၢိဳလ္ေတြမွ ၾကံဳရတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။ ကုိယ့္အထက္လူၾကီးက ဆူတာ၊ ကုိယ့္လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ေတြက အၾကံေပးတာ၊ Customer က complain လုပ္တာ၊ ဒါေတြအကုန္လံုးသည္ ေ၀ဖန္တာပဲ ျဖစ္တယ္။ ေ၀ဖန္တုိင္း လက္ခံေနရမယ္ မဟုတ္သလို ေ၀ဖန္တုိင္း ျငင္းဆန္ေန၊ ရန္ျပန္ေတြ႕ေနလို႕လည္း မရဘူး။

Feedback is the breakfast of the champions. ဆုိတဲ့ စကားလိုပါပဲ။ ေ၀ဖန္မႈေတြက ကုိယ့္ကုိ တုိးတက္ေစတယ္။ တြန္းအားျဖစ္ေစတယ္။ ကုိယ္မသိတဲ့ရႈေထာင့္ကေန ျမင္မိသြားေစတယ္။ ကုိယ့္အားနည္းခ်က္ကုိ သတိထားမိေစတယ္။

ဒါေၾကာင့္မုိ႕ ကုိယ္တစ္ခုခု လုပ္လုိက္တဲ့အခါတုိင္း ခ်ီးက်ဴးသံေတြက ကုိယ့္ကို ဆက္လုပ္ဖုိ႕ ခြန္အားေပးလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေလွာင္ေျပာင္သံေတြ၊ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္သံေတြကပဲ ကုိယ့္ကို ပုိျပည္႕စံုတဲ့ လူတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာေစမယ္ဆုိတာကို သိေစခ်င္ပါတယ္။

၃။ စာဖတ္ပါ။

ဒီေန႕ေခတ္မွာ မွားဖူးမွသာ အေတြ႕အၾကံဳ ျဖစ္ရမယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆ က်န္ခဲ့ပါျပီ။ ပညာကိုရွာ၊ နည္းပညာကိုသံုးျပီး ေရွ႕လူရဲ႕ပခံုးေပၚကေန ေနာက္လူက တက္ၾကည္႕တဲ့ေခတ္ ျဖစ္ေနပါျပီ။ သေဘာက ကြန္ပ်ဴတာ ဆုိတာ ဘာလဲ ျပန္တီထြင္ေနစရာ မလုိေတာ့ဘူး။ ေလယာဥ္ပ်ံကို စမ္းသပ္ပ်ံသန္းေနစရာ မလုိေတာ့ဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ကုိယ္ပုိုင္လုပ္ငန္း စလုပ္တဲ့အခါ ၾကံဳေတြ႕ရႏုိင္တဲ့ ျပႆနာေတြ၊ မွားႏုိင္တဲ့ အမွားေတြကုိ သိဖုိ႕အတြက္ ကုိယ္တုိင္မွားဖူးစရာ မလိုဘူး။ မွားခဲ့ျပီးသားသူေတြဆီကေန ဒါေတြကို ေလ့လာလိုက္လို႕ ရတယ္။ သူတုိ႕ေျပာတဲ့ ေဟာေျပာခ်က္ေတြ၊ စာအုပ္ေတြ၊ ဗီဒီယုိေတြကတစ္ဆင့္ ေလ့လာလို႕ရတယ္။ ကုိယ္ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ အမွားကတစ္ဆင့္ သင္ခန္းစာယူတာကုိ Lesson learnt လို႕ေခၚတယ္ဆုိ ဒီလိုကုိယ္မမွားဖူးဘဲ မွားဖူးသူဆီကတစ္ဆင့္ ရတဲ့ သင္ခန္းစာကုိေတာ့ Lesson studied လုိ႕ ဆရာတစ္ေယာက္က သံုးဖူးတယ္။ အေတြ႕အၾကံဳက အေရးၾကီးတာမွန္ေပမယ့္ တစ္ဖက္ကလည္း အဲဒီလို ကုိယ္တုိင္မမွားရဘဲ ရႏုိင္တဲ့ သင္ခန္းစာေတြကို ခပ္မ်ားမ်ား စုေစခ်င္ပါတယ္။

၄။ ဆန္႕က်င္ဘက္ကေန ေတြးၾကည္႕ပါ။

အဲဒီအေလ့အက်င့္ေလးလည္း လူငယ္ေတြကုိ ရွိေစခ်င္တယ္။ ဒီဘိတ္ (Debate) လုပ္သလိုပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ေယာက္တည္း လုပ္ရတာေပါ့။ Debate လုပ္တာေတြ နားေထာင္လိုက္ရင္ မတူညီတဲ့ ရႈေထာင့္အသီးသီးကုိ သိလိုက္ရတယ္။ ဒီေတာ့ ရႈေထာင့္စံုစံု စဥ္းစားႏုိင္သြားတယ္။ တစ္ခုတည္း၊ တစ္မ်ိဳးတည္း သိေနတယ္ဆိုတာမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ဘာကုိပဲစဥ္းစားစဥ္းစား အဲ့လိုဆန္႕က်င္ဘက္ကေန အျမဲ ေတြးၾကည္႕ပါ။ ဥပမာဆုိပါေတာ့၊ မုဒိမ္းမႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ မိန္းကေလးေတြ လွ်ပ္ေပၚေလာ္လီမ၀တ္ၾကဖို႕ ဆံုးမၾကတယ္။ ရုတ္တရက္ဆုိ ဟုတ္သလုိလိုပဲ။ စဥ္းစားၾကည္႕ပါ၊ လွ်ပ္ေပၚေလာ္လီ၀တ္တုိင္း အဓမၼက်င့္ခံရသလား၊ အဓမၼျပဳက်င့္ခံရသူေတြကေရာ အဲ့လိုလွ်ပ္ေပၚေလာ္လီ ၀တ္ထားၾကလုိ႕လား။ ဒီလိုေတြးလိုက္ရင္ ဒါဟာ အေျဖမွန္ဟုတ္ မဟုတ္ သိသြားႏုိင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဆန္႕က်င္ဘက္ကေန ေတြးၾကည္႕ျပီး ေမးခြန္းထုတ္ပါ။ အျမဲ Why ဆုိတဲ့ေမးခြန္းကို ေမးပါ။ ငါ ဒီလိုထင္တယ္၊ ဟုတ္ျပီ ဘာေၾကာင့္ ထင္တာလဲ၊ ဒီလိုေရာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလား၊ ဒီလိုေတြးရင္၊ ဒီလိုျမင္ရင္ေရာ မရႏုိင္ဘူးလား၊ အျမဲေတြးပါ။ အဲဒါက ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္ ေတြးေခၚမႈ (Critical thinking) ကုိ အားေကာင္းေစမွာ ျဖစ္သလုိ၊ ရႈေထာင့္စံုစံုကေန က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ မွ်မွ်တတ ေတြးတတ္လာေစမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေျပာခဲ့ျပီးသလုိပါပဲ။ လူဟာ အသက္အရြယ္၊ အေတြ႕အၾကံဳနဲ႕လိုက္ျပီး အျမင္ေတြ၊ ေတြးေခၚပံုေတြ ေျပာင္းလဲလာတတ္ပါတယ္။ ဒါ ပံုမွန္ပါပဲ။ ရွက္စရာလည္း မလိုပါဘူး။ မေျပာင္းလဲဘူးဆုိမွသာ ျပႆနာပါ။ ခုေဆာင္းပါးကေတာ့ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႕ အျမင္က်ယ္ဖို႕၊ ေတြးေခၚမႈအားေကာင္းဖုိ႕ လုပ္သင့္တဲ့ အခ်က္တစ္ခ်ိဳ႕ကို ေ၀မွ်လုိက္တာပါ။ တစ္စံုတစ္ရာ အက်ိဳးရွိမယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။

ေဒါက္တာ ျဖိဳးသီဟ
(၁၄.၇.၂၀၁၈ ထုတ္ Voice Weekly ပါ ေဆာင္းပါးကုိ အနည္းငယ္ျပင္ဆင္ထားပါသည္)

Saturday, July 28, 2018

ျမန္မာ့စီးပြားေရး တက္ေနလား က်ေနလား?



ကမာ႓့ဘဏ္လို နိုင္ငံတကာအဖြဲ့အစည္းေတြက ေကာက္လို့ ရတဲ့ စာရင္းအင္း အခ်က္အလက္ေတြ ေပၚမူတည္ျပီး ျမန္မာ့စီးပြားေရး 6% 7% နဲ့ တိုးတက္တယ္ လို့ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ MMRD ကုမၸဏီက ၂၀၁၈အတြင္း ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ေလ့လာျပီးေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ သံုးနွစ္အတြင္း ဆက္တိုက္က်ေနတယ္လို့ ေျပာျကပါတယ္။ ဘယ္ဟာမွန္သလဲ။ ?

My comment: 

တိုင္းျကတဲ့ ေပတံ မတူလို့ပါ။ ဒါေပမဲ့ နွစ္ခုစလံုး မွန္ႏိုင္ပါတယ္။

နိုင္ငံတကာ အဖြဲ့အစည္းေတြက နိုင္ငံတခုရဲ့ စီးပြားေရးတိုးတက္လား မတိုးတက္လားဆိုတာ macroeconomy တနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ စီးပြားေရး အေျခအေနကို ေျပာတာပါ။ အဲဒါ ကို တိုင္းတာရင္ Real GDP ေငြေျကးေဖာင္းပြမူ နုတ္ထားတဲ့ တမ်ိဳးသားလံုး ထုတ္ကုန္ ေပၚမူတည္ျပီး တိုင္းတာပါ။

@MMRD ကုမၸဏီကေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ တေယာက္ခ်င္း  microeconomy  စီးပြားေရး ေကာင္းတာ မေကာင္းတာကို တိုင္းတာပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံသား လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစု အေနနဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြေတာ့ ျပုတ္သြားေတာ့မလို ခံစားရေလာက္ေအာင္ မေကာင္းတာအမွန္ပါ။ ဒါ ဘယ္လိုမွ ျငင္းလို့ မရပါဘူး။ တကယ္လို့ အဲဒီအဖြဲ့အစည္းေတြ တိုင္းတာတဲ့ နည္းေတြ တိုင္းတာတာေတြမွန္ခဲ့ရင္ လက္ရိွအေျခအေနကို " ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္မ်ားရဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ က်ဆင္းေနေပမဲ့ FDI ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမဳပ္ႏွံမူ လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဟာ တႏွစ္ကို ၆ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၇ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္တိုးတက္ေနပါတယ္။ '' လို့ ေျပာရမွာပါ။ ဒီေတာ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစုရဲ့ လုပ္ငန္းေတြက်ေနျပီး နိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရးတက္ေနတာ မျဖစ္နိုင္ဘူး။ နိုင္ငံတကာ အဖြဲ့အစည္းေတြ မွားျပီး တြက္ခ်က္ျကတာ နိုင္ငံေတာ္ အစိုးရက ျပည္သူေတြကို လိုရာဆြဲျပီး လုပ္ျကံေျပာတာလို့ ယူဆလိုက္ရင္ အဲဒီ ျပဳတ္ခါနီးျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ ေနာက္ နွစ္အနည္းငယ္တြင္းမွာ လုပ္ငန္းျပုတ္ေနပါျပီ။ လုပ္သင့္တာ အျမန္ မလုပ္ခဲ့ရင္ လုပ္ငန္းရွင္ မျဖစ္နိုင္ေတာ့ပါဘူး။

တကယ္ျဖစ္ေနတာက ဒီလိုျဖစ္နိုင္ပါတယ္။

အခုနွစ္ပိုင္း ငါးနွစ္အတြင္း ျမန္မာျပည္မွာ လာျပီး အလုပ္လုပ္တဲ့ နိုင္ငံျခား ကုမၸဏီ ေလးငါးေထာင္ ( တခ်ိဳ့က ေသာင္းဂဏန္းေလာက္အထိ ေျပာျကပါတယ္။) ေလာက္ရွိေနပါျပီ။ တခ်ိဳ့လုပ္ငန္းက ဝန္ထမ္း ဆယ္ဂဏန္း တခ်ိဳ့က ငါးေထာင္ တေသာင္း ေလာက္ရွိပါတယ္။ စာရင္းအေသအခ်ာေကာက္ထားတာ မရွိေပမဲ့ အျကမ္းအားျဖင့္ လူ တသန္း နွစ္သန္းျကားေလာက္ အလုပ္ခန့္ထားတာပါ။ အရင္းအနွီး အမ်ားဆံုးျမုပ္နွံျပီး နိုင္ငံျခားထုတ္ကုန္တန္ဖိုး အမ်ားဆံုးက ေရနံဓာတ္ေငြ့ပါ။ လူသိအမ်ားဆံုးနဲ့ နိုင္ငံသားအမ်ားဆံုးသံုးျဖစ္တာက Telenol, Oredoo တို့လို telecommunication လုပ္ငန္းေတြပါ။ Coca Cola, KFC, Starbuck တို့လို အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြပါလာသလို CP, Hwawai, Grab, ZTE တို့လို ကမာၻ့အဆင္မွီ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံက ကုမၸဏီေတြလည္းပါလာပါတယ္။ အဲဒီ ကုမၸဏီေတြက အလုပ္အကိုင္ သိပ္မဖန္တီးေပးနိုင္ေပမဲ့ ( ကုမၸဏီအျကီးေတြက အလုပ္ေခၚရင္ လုပ္ခလစာ ျမင့္ျမင့္ေပးျပီးေခၚတတ္ပါတယ္။ အင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းဆင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ စကၤာပူလစာကို မရွံံဳးေလာက္ေအာင္ရျကပါတယ္။ ) GDP တမ်ဳိးသားလံုး ထြက္ကုန္ပမာဏမွာ အခ်ိဳးအစာ းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါဝင္ေနျပီး နိုင္ငံစီးပြားေရးတိုးတက္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ ပံုရိပ္ထြက္ေစတာပါ။ အခု ၂၀၁၈ ခုနွစ္ ျမန္မာ့ သမိုင္းတေလ်ာက္မွာ ကုန္သြယ္မူ export import ပမာဏ အျမင့္မားဆံုး ျဖစ္ေလာက္ေအာင္ ျမင့္တက္လာတာ FDI နိုင္ငံျခားရင္းနွီးျမုပ္နွံမူေျကာင့္ဆိုတာ ျငင္းလို့မရပါဘူး။

 ျမန္မာစီးပြားေရးကို အင္ဂ်င္ အသစ္နဲ့ ေမာင္းနွင္ေနတယ္ဆိုတာ အမွန္ပါ။ ဒါေတာင္ ရခိုင္ အေရးအခင္းေျကာင့္နဲ့ အလုပ္သမားေတြ မျကာခဏ အေျကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျပျပီး ဆႏၵျပျကလို့ရင္းနွီးျမုပ္နွံမူ အရွိန္က်သြားလိုပါ။ နိုင္ငံျခားကုမၸဏီ အမ်ားစုက ေအာက္ေျခအလုပ္သမားေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း သိပ္မဖန္တီးေပးတဲ့အတြက္ ဓနခြဲေဝမူေသခ်ာ မရွိေသးတဲ့အျပင္ ကုမၸဏီအမ်ားစုဟာ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ကာလမွာဘဲရွိေနတဲ့အတြက္ အခြန္ေငြလဲမရေသးပါ။ ယွဥ္ျပိုင္ခံရတဲ့ ျမန္မာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြေတာ့ လုပ္ငန္းျပုတ္လုျပုတ္ခင္ ျဖစ္ေနပါျပီ။ ဒါ့အျပင္ GDP နဲ့ အခြန္ေငြ အခ်ိဳးအစားမွာ အခြန္ရေငြနဲတယ္လို့ သတ္မွတ္ခံရျပီး ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြက အခြန္တိုးေဆာင္ဖို့ ေတာင္းဆိုခံေနရတာပါ။ ေစ်းကြက္ယွဥ္ျပိုင္တာရွိသလို  က်ြမ္းက်င္လုပ္သားေတြ အျပိုင္ေခၚျကရတာပါ။

ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြ က်ရွံဳးရျခင္းရဲ့ အေျကာင္းရင္းမ်ား

၁။ နည္းပညာ နိမ့္က်ျခင္း 

 ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစု လုပ္ျကတာက စားေသာက္ကုန္ထုတ္လုပ္ျခင္း အမ်ားစုျဖစ္ျပီး နည္းပညာအဆင့္နိမ့္ျကပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ပလတ္စတစ္ ထုတ္ကုန္ေတြထုတ္သလို ထုတ္ကုန္အဆင့္ သိပ္မမ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြဘဲ လုပ္နိုင္ပါတယ္။ အခု AFTA ျဖစ္သြားေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံက သြင္းလာတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြကို ဘယ္လိုမွ ယွဥ္ျပိုင္နိုင္တာ မရွိပါဘူး။ ျပည္တြင္း စက္ရံု အမ်ားစုက စက္အေဟာင္းေတြ အမ်ားျကီးစုမိ

သြားျပီး သံတိုသံစအေနနဲ့ ေရာင္းစားရမဲ့ အဆင့္ျဖစ္ေနပါျပီ။ ဥပမာ ဆီစက္ဆိုပါေတာ့ အကုန္နီးပါးရပ္ေနပါျပီ။ ေရခဲစက္ဆို ျပုတ္တာျကာပါျပီ။ ျမန္မာျပည္ထုတ္ ၈၁/၄" နွစ္လံုးထိုး ကြန္ပလပ္စာ ဆိုတာ နာမည္ျကီးပါ။

ဂ်ပန္တေယာက္ကို ျျပျပီး့ ဒါကို ျမန္မာျပည္က ထုတ္တာလို့ ေျပာေတာ့ အရမ္း အံ့ျသသြားပါတယ္။ ရုတ္တရက္ အထင္ျကီးျပီး အံ့ျသတာလို့ ထင္ခဲ့ေပမဲ့ သူက အဲလို efficient မျဖစ္တဲ့ compressor ကို တကမာၻလုံုး မသံုးတာျကာျပီ။ စြမ္းရည္ပိုေကာင္းတဲ့ ၃" ၆ လံုးထိုး compressor ေတြဘဲသံုးေတာ့တယ္ လို့ ေျပာလိုက္ေတာ့မွ ကိုယ့္ကို သနားျပီး အံ့ျသသြားမွန္းသိလိုက္ရပါတယ္။ တျခားလုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလ ဲဒီတိုင္းပါဘဲ။

၂။ အျကံအဖန္ လုပ္ျကလို့ပါ။

ဓာတ္ပံုမွာပါတဲ့ အုတ္က ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ ဖုတ္ထားတဲ့အုတ္နဲ့ FDI ေျကာင့္ အခုတေလာ တနိုင္တပိုင္လာဖုတ္တဲ့ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေလေပါင္အုတ္လို့ ေခၚတဲ့အုတ္တို့ပါ။ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ဖုတ္တဲ့အုတ္က အခုရက္ပိုင္း မိုးသံုးေလးရက္ရြွာေတာ့ အရည္ေပ်ာ္သြားပါတယ္။ FDI အုတ္ကေတာ့ နဂိုအေကာင္းအတိုင္းက်န္ေနပါတယ္။ ျမန္မာအုတ္ကို အုတ္ပံုစံရိုက္ေတာ့ ေျမနီဆိုးျပီး ထင္းနဲ့ဖုတ္ပါတယ္ ထင္းအကုန္သက္သာေအာင္ အကာေလာက္က်က္တာနဲ့ မီးထိုးတာရပ္လိုက္ပါတယ္။ လာပို့ရင္ အုတ္ပြဲစားက တဆင့္လာပို့ျပီး အလံုးေရခိုးပါတယ္။ FDI ေတြက ဒါကို ခ်က္ခ်င္း သတိထားမိသြားပါတယ္။ သူတို့က ေျမေစးလုပ္ျပီး ေက်ာ္မီးေသြးမွဳန့္ဝယ္ျပီး ေရာလိုက္ပါတယ္။ လ်ပ္စစ္နဲ့ ဖုတ္ျပီး အရည္အေသြးက နိုင္ငံတကာက အုတ္ေတြလို ေကာင္းလာပါတယ္။ ေစ်းအမ်ားျကီးပိုမျကီးတဲ့အျပင္ လာပို့ရင္ အေရအတြက္ အျပည့္အျပင္ အပို ၄ ၅ ၁၀ လံုးပါလာတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ FDI ေတြ ဝင္လာေတာ့ ခ်က္ခ်င္းေအာင္ျမင္သြားျပီး ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ခ်က္ခ်င္းက်ရွံဳးသြားတဲ့ အေျကာင္းရင္းတခုပါ။

၃။ အေမ်ွာ္အျမင္ မရွိလို့ပါ။

ေရတို အက်ိဳးအျမတ္ကိုဘဲျကည့္ျပီး လုပ္ျကပါတယ္။ '' မ်က္ေတာင္တဆံုးဘဲျကည့္ျကပါတယ္။ မ်က္စိတဆံုး မျကည့္ျကပါဘူး။ '' နိုင္ငံတကာမွာ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္မူကို comsumer ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားရဲ့ အက်ိဳးကို သယ္ပိုးနိုင္ေကာင္းမလဲ ဆိုတာကို တိုင္းတာေပမဲ့ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေရတိုအျမတ္ဘဲျကည့္တာပါ။ အခု နိုင္ငံျခားထြက္လည္ျက ေရွာ့ပင္းထြက္ျက ေဆးထြက္ကုျက ေက်ာင္းသြားတက္ျကေပမဲ့ စက္ရံုေလ့လာေရး လုပ္ငန္းေလ့လာေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ့ဆံုပြဲ business matching ေတြ စီးပြားေရး seminar ေတြ သြားတက္ျကတဲ့သူ အေတာ္နည္းပါေသးတယ္။ နိုင္ငံျခားထြက္တာ အရသာခံျပီး ျကြားဖို့ေလာက္ဘဲ ျဖစ္ေနတာပါ။ စဥ္ဆက္မျပတ္ သင္ယူေလ့လာေနရမယ္ဆိုတာ သတိမထားမိျကပါဘူး။

 ဒါနဲ့  ျမန္မာျပည္ကေန နိုင္ငံျခားသြားလည္ျကတဲ့ ျမန္မာျပည္ကလူေတြက ျပည္တြင္းမွာ ဘာစီးပြားေရးလုပ္ျပီး ေအာင္ျမင္နိုင္မလဲ ဆိုတာ သတိမထားမိျကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္ေရာက္လာတဲ့ နိုင္ငံျခားသားေတြက ျမန္မာျပည္မွာ ဘာစီးပြားေရးလုပ္ျပီးေအာင္ျမင္နိုင္မလဲ ဆိုတာ ခ်က္ခ်င္း သတိထားမိျကျပီး ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြထက္ အေရအေသြးပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္လိုက္ျကတာပါ။ ဒါအျပင္ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ဘာသာစကားက်ြမ္းက်င္ေအာင္ ေလ့လာဖို့ လိုတာလဲသတိမျပုမိျကပါဘူး။ အထူးသျဖင္ စီးပြာေရးလုပ္ျပီးေအာင္ျမင္ဖို့ တရုတ္ဘာသာ စကား တတ္ဖို့ လိုတယ္ဆိုတာ သိပ္သတိမထားမိေသးလို့ပါ။ ( အဂၤလိပ္စာက နည္းပညာ သင္ျကားတတ္ေျမာက္ဖို့ အေရးျကီးပါတယ္။ )

၄။ အလုပ္သမားေတြ မေကာင္းလို့ပါ။

ပညာတတ္ ျမန္မာလူငယ္ေလးေတြကိုေတာ့ ျမန္မာျပည္ေရာက္ေနတဲ့ နိုင္ငံျခားကုမၸဏီ FDI ေတြက လစာေကာင္းေကာင္းေပးျပီး ေခၚသြားလို့ ကုန္ေနပါျပီ။ ပညာတတ္ျဖစ္ရင္ အေတြ့အျကံု သိပ္မရွိေသးတဲ့လူေတြဘဲ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေခၚနိုင္ေတာ့တာပါ။ အသစ္ေခၚသင္ေပးလိုက္ လူရည္လည္သြားရင္ နိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ေရာက္သြားလိုက္ျဖစ္ေနတာပါ။ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြေခၚလို့ရတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြ ခိုျကတာ ခိုးျကတာ ထံုးစံလိုျဖစ္ေနပါျပီ။ လူယံု အလုပ္သမားရွိမွ ေအာင္ျမင္နိုင္တဲ့ ေခတ္ေရာက္ေနပါျပီ။

၅။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို့ စိတ္ကူးမရွိျကတာပါ။

ျပည္တြင္းက လုပ္ငန္းရွင္းအခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို့ အားနည္းတဲ့အျပင္ နိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို့လည္း အားနည္းတတ္ပါတယ္။ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစု စဥ္းစားျကတာက နိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ဝါးမ်ိဳသြားမွာ စိုးရိမ္ျကတာပါ။ ထူးထူးျခားျခား ေတြးနည္းနဲ့ ကန့္ကြက္တာလဲရွိပါတယ္။ ျမန္မာ့ ဂီတပညာရွင္နဲ့ နိုင္ငံျခားဂီတပညာရွင္ေတြ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေတာ့ ျမန္မာ့ တူရိယာနဲ့ နိုင္ငံျခားတူရိယာေတြ ေပါင္းစပ္ တီးခတ္တာမ်ိဳးကို ျမန္မာ့ ဂီတ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာ စိုးလို့ ဆိုျပီး ကန့္ကြက္တာမ်ိဳးပါ။ ျမန္မာ့ တူရိယာေတြက နိုင္ငံတကာကို ျပန့္နွံသြားျပီး ကမာ႓ကို လြမ္းမိုးသြားနိုင္တာမ်ိဳးလဲ ျဖစ္နိုင္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး မေတြးျကပါဘူး။ နမူနာ ေျပာရရင္ ထိုင္းအစားအစာက နိုင္ငံတကာကလူေတြစားလို့ အဆင္ေျပေအာင္ နိုင္ငံတကာအစားအစာေတြနဲ့ ေပါင္းျပီး ကျပားဟင္းလုပ္ထားတာပါ။ အခု တကမာ႓လံုး ျပန့္နွံေနပါျပီ။ နိုင္ငံတကာကလူေတြနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျပီး လိုသလို ညွိနွိဳင္းမူ မရွိရင္ ျမန္မာ့ တူရိယာျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမူဘဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာ့စီးပြားဘဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာလူမ်ိဳးဘဲျဖစ္ျဖစ္ တြင္က်ယ္နိုင္တဲ့ ဂြင္ တေျဖးေျဖးက်ဥ္းေျမာင္းလာျပီး ျကာရင္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာပါ။

၆။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ျကံဖန္ျငင္းခုန္ေနလို့ပါ။

ျမန္မာေတြ တဦးခ်င္း ေတာ္ျကပါတယ္။ တကမာ႓လံုးက လူေတြနဲ့ ယွဥ္ျပိုင္နိုင္ျကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေလးငါးဦးေလာက္ ေပါင္းျပီး တခုခု လုပ္ရင္ေတာ့ တကမာ႓လံုးကလူေတြရဲ့ ေနာက္ဆံုးနီးပါးကို ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။ တေယာက္နဲ့တေယာက္ ရွာျကံအျပစ္ေျပာ ဆရာလုပ္ေနျကလို့ပါ။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြလည္း ဒီအတိုင္းပါဘဲ။ ပိုက္ဆံသာ ခ်မ္းသာတာပါ။ စိတ္ဓာတ္ဆင္းရဲတတ္ပါတယ္။ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း ဖက္စပ္ joint venture လုပ္ျပီး အခုထိ ခံေနေသးတဲ့ လုပ္ငန္းဆို အေတာ္ရွားေနပါျပီ။

၇။ လ်ွပ္စစ္မီး မရလိုပါ။

ဒါေတာ့ အမွန္ပါ။ လိုသေလာက္ မရတဲ့အျပင္ မျကာမျကာမီးျပတ္တတ္ပါတယ္။ လာတဲ့ လ်ပ္စစ္မီးကလဲ မီးအား voltage က်တတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ့ေနရာမွာ စက္ေတြလည္ဖို့ မရေလာက္ေအာင္ က်တတ္ပါတယ္။

အဲဒါရဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲက တူညီတဲ့ ဝန္အားကို လုပ္နိုင္ေအာင္ မီးပိုစားတယ္။ Ampere တက္ပါတယ္။ အဲဒါ သြယ္ထားတဲ့ မီးျကိုးေတြ လ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြ ေလာင္တတ္ပါတယ္။ မီးအားျမင့္စက္သံုးေတာ့ ကုန္က်စရိတ္ပိုကုန္ပါတယ္။ ဒါနဲ့ နိုင္ငံျခားက ထုတ္ကုန္ေတြကို ျပိုင္ထုတ္ဖို့ လ်ပ္စစ္မ်ားမ်ားသံုးမဲ့ လုပ္ငန္းေတြ မလုပ္နိုင္ေတာ့ပါဘူး။

၈။ လုပ္ငန္းလုပ္လို့ ခက္ေအာင္ အစိုးရရဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ခက္လို့ပါ။ မူဝါဒ မျကာခဏေျပာင္းတတ္လို့ပါ။

အခုေတာ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ အေတာ္ ေျဖေလ်ာ့ေပးျပီးေနပါျပီ။ ဒါေပမဲ့ ထပ္ေလ်ာ့ဖို့ လိုတဲ့အျပင္ ေလ်ွာ့လြန္းလို့ စည္းမဲ့ ကမ္းမဲ့ လုပ္တာမ်ိဳးေတြ ဥပေဒေဘာင္ အျပင္က လုပ္တာေတြကို ထိန္းသိမ္းဖို့ လိုလာပါေတာ့မယ္။ ဝန္ျကီးဌာနေတြက မူဝါဒ ေျပာင္းတတ္တာ အျပင္ အလုပ္အပ္ျပီးတဲ့ အထိေတာင္ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို ေတာင္ အျကိမ္ျကိမ္ ျပန္ခ်ဳပ္ခိုင္းတာမ်ိဳးေတာင္ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးက အရင္ အစိုးရလက္ထက္မွာလည္းရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အခု NLD အစိုးရက အရမ္း အားနည္း weak ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခအေန အရပ္ရပ္ေျကာင့္ပါ။ ျဖစ္ခဲ့တာေတြ ေသခ်ာျပန္စဥ္းစားရင္ လက္ရွိအစိုးရကို ဘယ္လိုမွ အျပစ္မတင္ရက္ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္သြားနိုင္ပါတယ္။

အစိုးရတက္လာတဲ့ ေရြွးေကာက္ပြဲေလာက္ကဘဲ စေျပာျကည့္ရင္ ၁၉၉၀ ေရြွးေကာက္ပြဲအနိုင္ရေပမဲ့ အာဏာတကယ္မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါေျကာင့္ အခု တခါေရာ အာဏာလြဲေျပာင္းေပးမလား မေသခ်ာခဲ့ပါဘူး။ ဒါအျပင္ အာဏာရခဲ့ျပီး ၁၉၆၂ ကလုိ အာဏာျပန္သိမ္းမလားဆိုျပီး သံသယကလည္းရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ မင္းကိုနိုင္တို့လို အမာခံေတြက ေရြွးေကာက္ပြဲမဝင္ခဲ့ဘဲ ဝန္းရံရံု ဝန္းရံခဲ့တာပါ။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံက အေတာ္ဆံုးလူေတြ အမ်ားစုက အစိုးရဆီမွာဘဲ တစုတစည္းထဲရွိေနတာပါ။ ႏွစ္ ငါးဆယ္ အတြင္း နိုင္ငံျခားထြက္ ပညာသင္ခြင့္ကို ဌာနဆိုင္ရာ ဝန္ထမ္းေတြဘဲရျကျပီး သင္လာတဲ့ပညာကို အသံုးခ်ခြင့္ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြဘဲရျကလို့ပါ။

၉။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးဖို့ rule of law လိုပါတယ္။

အခု ျမန္မာနိုင္ငံကေန နိုင္ငံျခားထြက္လည္တဲ့သူ တနွစ္ကို သံုးသန္းေလာက္ရွိပါတယ္။ ထိုင္း တနိုင္ငံထဲကို သံုးသိန္းေက်ာ္ သြားလည္ပါတယ္။ နိုင္ငံျခားထြက္အလုပ္လုပ္တဲ့သူေတြ ေလးငါးသန္းေလာက္ရွိေနနိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ျမန္မာနိုင္ငံသားတိုင္း တျခားနိုင္ငံေရာက္သြားရင္ အခြန္ေဆာင္ဖို့ လိုရင္ ေဆာင္ပါတယ္။ စည္းကမ္းေတြလဲလိုက္နာျကပါတယ္။ အမွိဳက္လည္း စနစ္တက်ပစ္ပါတယ္။ ကြမ္းတံေထြးေတြလည္း ေလ်ာက္မေထြးျကပါဘူး။ အလုပ္ခ်ိန္လည္း မေနာက္က်ပါဘူး။ ခိုကပ္ျပီးလည္း မလုပ္ျကပါဘူး။ တေယာက္နဲ့တေယာက္လည္း ကူညီတတ္ျကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္ေတာ့ အခြန္လည္း မေဆာင္ပါဘူး။ စည္းကမ္းလည္း မလိုက္နာေတာ့ပါဘူး။ အမွိဳက္လည္း စနစ္တက် မပစ္ေတာ့ပါဘူး။ ကြမ္းတံေထြးလည္း ေထြးခ်င္ရာေထြးပါတယ္။ အလုပ္ခ်ိန္လည္း အျမဲေနာက္က်ပါတယ္။ အလုပ္မွာလည္း ခိုကပ္တတ္ျကပါတယ္။

တေယာက္နဲ့တေယာက္လည္း ပုတ္ခတ္တိုက္ခိုက္ေနတတ္ပါတယ္။

လူကေတာ့ ဒီလူေတြပါဘဲ။ နိုင္ငံျခားမွာေတာ့ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ရင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူပါတယ္။ ဒီေတာ့ စည္းကမ္း ဥပေဒလိုက္နာျကပါတယ္။  ျမန္မာျပည္ျပန္ေတာ့ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္တာမ်ိဳးကို မသိက်ိဳးနြံျပုထားတယ္။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမူ မရွိဘူးဆိုပါေတာ့။ ဒါနဲ့ လူေတြလဲ ေနခ်င္သလို ေနလာျကတယ္။ ျပီးေတာ့ ျပည္သူေတြ စီးပြားေရး အဆင္ေျပေအာင္ အစိုးရက စီစဥ္ေပးရမယ္။ အစိုးရမွာ တာဝန္ရွိတယ္ လို့ ေျပာလာတယ္။ နိုင္ငံအတြက္ တာဝန္မဲ့လြန္းပါတယ္။ ျကားဘူးတာက ဂ်ပန္ေခတ္တုန္းက ခိုးတာ ဝွက္တာ လိမ္တာ မရွိျကဘူးလို့ လူျကီးေတြ ေျပာျကတာပါ။ ခိုးတဲ့ဝွက္တဲ့ ကလိမ္ကက်စ္လုပ္တဲ့သူေတြကို လက္သဲခြံခြာတာမ်ိဳး လုပ္ခဲ့လို့ပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံကို စကၤာပူလို ျကီးပြားတိုးတက္တာမ်ဳိး ျဖစ္ေစခ်င္ရင္ ဥပေဒ စည္းကမ္းထိန္းတာမ်ိဳး တင္းတင္းျကပ္ျကပ္လုပ္သင့္ပါတယ္။ ဥပမာ ကေလးကို မူဒိန္းက်င့္ ျပီးေတာ့ သတ္တာမ်ိဳးကို စကၤာပူကလို ျကိမ္ဒဏ္မ်ိဳးေပးျပီး စကၤာပူက ျကိမ္ဒဏ္ေပးတဲ့သူေတြဖိတ္ျပီး ဘယ္လို ရိုက္လဲဆိုတာ ဗီဒီယို ရိုက္ျပီး တနိုင္ငံလံုးျပသင့္တာပါ။ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ လုပ္တာ လြန္ေနပါျပီ။

အဲဒီလို စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ေနလာသူေတြကို အလုပ္ခန့္ရျပီး အျပစ္တခုခု က်ဴးလြန္လို့ အလုပ္ထုတ္ရင္ အလုပ္ထုတ္ခဲ့ရင္ အလုပ္သမားအဖြဲ့အစည္းေတြက ကာကြယ္တတ္ပါတယ္။ အစိုးရကလည္း ေအာက္ေျခ ဆင္းရဲသားေတြကို လူလူခ်င္းစာနာေထာက္ထားရမယ္လို့ ယူဆပါတယ္။ ဥပမာ ဥပေဒနဲ့ မညီတဲ့  လမ္းေဘးေစ်းသည္ ရွင္းလင္းဖို့ ဆံုးျဖတ္ျကတယ္။ ျပီးေတာ့ စားဝတ္ေနေရး အဆင္မေျပပါစိုးလို့ ဆိုျပီး အေရးမယူေတာ့ျပန္ပါဘူး။ ေအာက္ေျခ ဝန္ထမ္းေတြက အစိုးရညြွန္ျကားတာကို မသိက်ိဳးနြံျပုီး အေရးမယူတာေျကာင့္လည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ အခု က်ဴးေက်ာ္ အသစ္ လက္မခံဘူး တစ္တဲက်ဴး တစ္တဲရွင္းမယ္ ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ စည္ပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမူးရံုးအျပင္ ျမို့နယ္ လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တို့ကို အဆင့္ဆင့္ အေျကာင္းျကားေပမဲ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေပးတာမ်ိဳးဟာ အခုထိ အားနည္းတုန္းပါ။ ဒါနဲ့ အဲဒီလို အေျခအေနေတြမွာ အလုပ္လုပ္ျကတဲ့ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစု လုပ္ငန္းျပုတ္ျကတာပါ။

၉။ အရင္းအနွီး ရဖို့ခက္တာပါ။

လုပ္ငန္းရွင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာျကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုက္ဆံက လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖို့ လိုတဲ့ အခ်က္အမ်ားျကီးထဲက တခုပါ။ ရဖို့ခက္တာလဲအမွန္ပါ။ လူတိုင္း ေငြအရင္းအနွီးရွာဖို့ အခ်ိန္ကုန္ အလုပ္မျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ္ဖာသာ ကိုယ္ေမးသင့္တာက

က။ ပိုက္ဆံရွိရင္ တကယ္အလုပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္နိုင္မလား ဆိုတာပါ။ ဒါ့အျပင္

ခ။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြအားလံုး လိုအပ္တဲ့အရင္းအနွီးေတြရေနရင္ ျပိုင္ဆိုင္မူမ်ားျပီး အျမတ္ရဖို့ ထင္ထားသလို လြယ္မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သတိထားသင့္ပါတယ္။ နိုင္ငံျခားက FDI ေတြက လုပ္ငန္းတိုင္း ေခ်းေငြရတာခ်င္းတူတဲ့ သူတို့နိုင္ငံမွာ ျပိုင္လုပ္ဖို့ခက္လို့ အရင္းအနွီးရဖို့ခက္တဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံကို စြန့္စားျပီး လာလုပ္ျကတာပါ။ ဒါေျကာင့္
 
ဂ။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက အျမတ္တကယ္လိုခ်င္ရင္ ေခ်းေငြရဖို့ ခက္တာကို ကုန္းေအာ္ေနဖို့ထက္ ကိုယ့္မွာရွိတဲ့ေငြပမာဏနဲ့ ကိုက္တဲ့ ဘာလုပ္ငန္းကို ဘယ္နယ္ပယ္ ဘယ္နယ္မွာ ရွာလုပ္ရမလဲဆိုတာပါ။ ပိုက္ဆံရမဲ့ လုပ္ငန္း အရင္လုပ္ပါ။ ရလာေတာ့မွ ကိုယ္ လုပ္ခ်င္တာလုပ္ပါ။

၁၀။ ဘဏ္တိုးမ်ားတာပါ။

ျပည္တြင္းက အတိုးမ်ားမ်ားေပးရတာ တူတဲ့လူခ်င္းျပိုင္ရင္ ကိစၥမရွိေပမဲ့ အခုလို အတိုးနည္းတဲ့ နိုင္ငံျခားသား လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ့ ျပိုင္ရတာ မလြယ္ပါဘူး။

၁၁။ အစိုးရက တနိုင္ငံလံုးကို ျခံုငံုျပီး မရွဳျမင္နိုင္တာ vision မရွိပါဘူး။

လက္ရွိအစိုးရက တိုင္းျပည္ခ်စ္တာေသခ်ာပါတယ္။ နိုင္ငံအတြက္ အသက္ေပးျပီး စေတးခံမယ္ဆိုတာလဲ ေသခ်ာပါတယ္။ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ျပည္သူေတြ ေထာက္ခံမူ အမ်ားဆံုးရတဲ့ အစိုးရဆိုတာလည္း အမွန္ပါ။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရမွာ နိုင္ငံတခုကို ဦးေဆာင္မူ အရည္အခ်င္းမွာ လိုေနပါတယ္။ အရမ္းအားနည္းေနတာက ျပသာနာတခုကို တနိုင္ငံလံုး အေျခအေနနဲ့ မဆက္စပ္နိုင္တာပါ။ ဥပမာ ေနြရာသီမီးပ်က္ပါတယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေျမေတြ ေရမရပါဘူး။ မိုးရာသီက်ရင္ တနိုင္ငံလံုး ေရျကီးပါတယ္။ ရြာတဲ့မိုးေရေတြကို ပင္လယ္ထဲ ဒီအတိုင္းေပး စီးဆင္းေစလိုက္ပါတယ္။

လ်ွပ္စစ္မီး မရလို့ နယ္အသီးသီးက တိုင္းရင္းသားေတြ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံမွာ အလုပ္ထြက္လုပ္လို့ လူငယ္ေတြကုန္သေလာက္ျဖစ္ေနပါတယ္။ လ်ပ္စစ္ မရွိလို့ အပင္ေတြခုတ္ျပီး မီးစိုက္လို့ သစ္ေတာေတြလဲ အေတာ္ျပုန္းတီးေနပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြက ေဒသဖြဲ့ျဖိုးေရးအတြက္ အစိုးရက ဘာမွမလုပ္ေပးဘူးလို့ ေျပာပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြက နိုင္ငံမွာ အျကီးစား ဆည္ေတြတည္ျပီး လ်ပ္စစ္ဓာတ္ထုတ္ျပီး စိုက္ပ်ိဳးေျမေတြကို ဆည္္ေရေပးရင္ ျပသာနာ အကုန္ေျပလည္နိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆည္ေဆာက္ရင္ ေဒသခံေတြ ေရြွ့ေျပာင္းေပးရမယ္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မယ္ ဆိုျပီးကန့္ကြက္တာ အစိုးရက ျပည္သူေတြ ဆႏၵကို လက္ခံျပီး ဆည္ေဆာက္တဲ့ စီမံကိန္းေတြကို ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ အစိုးရဟာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာနဲ့ တနိုင္ငံလံုးရဲ့ အေျခအေနကို မဆက္စပ္နိုင္တာ ျပတာပါ။ ျပည္သူေတြက သူတို့ ေဒသ အေျခအေနကို ျကည့္ျပီး ေတာင္းဆိုတာပါ။ ဒါအျပင္ ျပည္သူအမ်ားစုရဲ့ ပ်ဥ္းမ်ွ ပညာအရည္အခ်င္း အသိဥာဏ္စတာတို့ဟာ နိမ့္က်ေနတာ သတိမထားမိပါဘူး။ တကယ္လုပ္သင့္တာက ပညာရွင္ေတြရဲ့ အျကံေပးခ်က္ကို နားေထာင္ျပီး ဆည္ေဆာက္ လ်ပ္စစ္နဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေျမရရင္ အလုပ္လဲရမယ္။ မီးဆိုက္ဖို့ အပင္လဲမခုတ္ရဘူး။ လ ့်ပ္စစ္ေရာင္းျပီး ပိုက္ဆံရရင္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္လာနိုင္မယ္ ဆိုတာ ရွင္းျပသင့္တာပါ။ ပိုက္ဆံရလို့ ကန့္ကြက္ ဆႏၵျပျကတဲ့ NGOs တို့ အဖြဲ့အစည္းတို့ကို ကန္ထုတ္ျပစ္သင့္တာပါ။

၁၂။ ဘုရင္မွားရင္ ပုဏၰားေျကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ဘုရင္ အတိုင္ပင္ခံျဖစ္ခ်င္တဲ့ ပုဏၰားေတြက မ်ားေနတတ္ေတာ့ တေယာက္နဲ့တေယာက္ အျပစ္ရွာတိုက္ခိုက္တာမ်ိဳးရွိတတ္သလို အျကံေပးအတိုင္ပင္ခံေတြဆိုတာ တခါတေလမွာ အတိုင္ပင္ခံ consultant လုပ္တဲ့ေနရာမွာသာ ဆရာတဆူျဖစ္တာပါ။ လုပ္ငန္းကို အလုပ္ျဖစ္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္သူမ်ား ဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္တာပါ။ အတိုင္ပင္ခံေတြရဲ့ ျပသာနာတခုက ဘုရင္ေတြ အလိုရွိတဲ့ အခါမွာ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနေအာင္ အနားမွာ အျမဲေနေပးရတတ္ပါတယ္။ အဲဒါ တကယ္ ေအာက္ေျခက အေျခအေနနဲ့ ကင္းကြာသြားျပီး အဲဒီ အျကံေပးေတြ ေျပာတဲ့ မူဝါဒေတြဟာ တကယ္အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ လူေတြအတြက္ အခက္အခဲျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။

၁၃။ တကယ္လုပ္နိုင္ျပီး နားလည္တဲ့သူေတြက အစိုရကို ဝိုင္းမကူဘဲ ေဘးထြက္ထိုင္ေနျကလို့ပါ။

လုပ္ငန္းကို ေသခ်ာနားလည္ျပီး အစိုးရကို ေသခ်ာ အျကံေပးနိုင္သူေတြကေတာ့ အတိုင္ပင္ခံမ်ားျဖစ္ခ်င္သူျကားထဲမွာ တိုက္ခိုက္မေနေတာ့ဘဲ မိမိဘာသာ ေဘးထိုင္ထြက္ျပီး ျကိတ္စားေနျကပါတယ္။

၁၄။ ျကီးသြားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြေျကာင့္ ျပိုင္ျပီး မလုပ္နိုင္ေတာ့ပါဘူး။

 ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ထဲက တခ်ိဳ့က နိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြနဲ့ ပူးေပါင္းမိသြားျပီး အရမ္းျကီးတဲ့ လုပ္ငန္းအသစ္ေတြ ထူေထာင္မိသြားျကပါတယ္။ တနွစ္ကို ေဒၚလာ သန္း ရာဂဏန္းေလာက္အထိ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြအထိ တည္ေထာင္သြားနိုင္ျကတာပါ။ ဥပမာ ျမန္မာနိုင္ငံက အျကီးဆံုး လက္လီအေရာင္းဆိုင္။ ဓာတ္ေျမျသဇာ။ ဘိလပ္ေျမ။ ေလာင္စာဆီ။ တိရစာၧန္စာ တင္သြင္းျခင္း။ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ် စသည္။

က။ FDI နိုင္ငံျခားရင္းနွီးျမုပ္နွံမူ လုပ္ငန္းေတြ ျကီးထြားလာတာနဲ့

ခ။ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းအခ်ိဳ့ အရမ္းျကီးထြားတာေတြဟာ တျခား လုပ္ငန္းအငယ္ေတြကို ရပ္တည္ဖို့ ခက္လာေစပါတယ္။ အစိုးရက စီးပြားေရး လွံဳ့ေဆာ္မူ ေသခ်ာ မလုပ္ေပးနိုင္ရင္ သို့မဟုတ္ လုပ္ငန္းရွင္ကိုယ္တိုင္က ေျပာင္းလဲ မလုပ္နိုင္ရင္ နွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ျပုတ္သြားမဲ့ လုပ္ငန္းအမ်ားအျပားရွိေနပါတယ္။ ( သိသာတဲ့ အေျပာင္းအလဲတခုက လုပ္ငန္းရွင္ အငယ္ေတြရဲ့ သားသမီးေတြဟာ လုပ္ငန္းငယ္ အသစ္ေတြထပ္ မတည္ေထာင္နိုင္ေတာ့ဘဲ နိုင္ငံျခား ကုမၸဏီ သို့မဟုတ္ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းျကီးေတြမွာ လခစား အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ေနျကပါျပီ။ )

၁၅။ FDI ေတြ ကိုယ္တိုင္ လုပ္ငန္းက်လာပါတယ္။

အဓိက အခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက သူတို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားသလို ျဖစ္မလာလို႔ပါ။ ေအာက္ေျခဝန္ထမ္းေတြက စိတ္ဓာတ္ပ်က္ျပားလာတယ္။ အႀကံအဖန္မ်ဳိးစံုလုပ္လာတယ္။ ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီးလုပ္တတ္လာတယ္။ အလယ္အလတ္ဝန္ထမ္းေတြက အလုပ္မွာ မၿမဲၾကပါဘူး။ အစိုးရက လုပ္ငန္းေတြ ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ အကာအကြယ္ မေပးႏိုင္ပါဘူး။ ၾကားက ခြင္႐ိုက္ အႀကံအဖန္လုပ္ၿပီး သပိတ္ေမွာက္ ဆနျပတာမ်ဳိးကို ေသခ်ာ မရွင္းေပးႏိုင္ပါဘူး။ ဥပေဒ အေျပာင္းအလဲ ျမန္တာ ဥပေဒ မထိန္းသိမ္းေပးတာအထိပါပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ရခိုင္ျပသာနာျဖစ္ေတာ့ အေမရီကန္ ကုန္သြယ္ေရးပိတ္ဆို႔မ်ဳိး ျဖစ္မွာစိုးၿပီး လာဖို႔ ရပ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္တာ စက္႐ံုပိတ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္တာ အေလးသာသြားပါတယ္။ MIC ခြင့္ျပဳခ်က္ က်ၿပီး လုပ္ငန္းေတြ တန္႔ထားဖို႔ ဆံုးျဖတ္တာေတြလဲ မနည္းပါဘူး။

ဘာလုပ္ရင္ေကာင္းမလဲ။

ျဖစ္ေနတာက အရင္ အစိုးရအဆက္ဆက္က ျဖစ္ခဲ့ျပီး နွစ္ရွည္လမ်ား ျဖစ္ခဲ့ေနတာေတြဆိုေတာ့ အခ်ိန္ယူျပီး ျပုျပင္တည္ေဆာက္ဖို့ ့ေနပါတယ္။ FDI နဲ့ အရမ္းျကီးထြားလာတဲ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းျကီးေတြကတဆင့္ တနိုင္တပိုင္ လုပ္နိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းအသစ္ေတြလည္း အမ်ားျကီးေပၚလာပါတယ္။ ဥပမာ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုေတြအတြက္ ေပက်ံတဲ့ အထည္ေတြကို ေလ်ွာ္ဖြတ္ေပးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ေထာင္နဲ့ခ်ီတဲ့ အလုပ္သမားေတြကို ပို့ေဆာင္ေပးတဲ့ ဖယ္ရီကားလုပ္ငန္းေတြ အလုပ္သမေတြ ေနဖို့ အေဆာင္ဌားစားတာမ်ဳိးေတြ အလုပ္သမားေတြအတြက္ အစားအစာေရာင္းခ်တာေတြပါ။ ထပ္လုပ္လို့ ရျပီး မလုပ္ေသးတဲ့ လုပ္ငန္းက စက္ရံုေတြက အလုပ္သမားေတြရဲ့ အစားအစာ စီစဥ္ေပးတဲ့ catering services ေတြပါ။

အရင္ ျမန္မာနိုင္ငံက ေမြးျမူေရးငါး ( ငါးျမစ္ခ်င္း ) အားလံုးကို အဓိက ဘဂၤလားေဒ့ကို ပို့ပါတယ္။ အဲဒီငါးျမစ္ခ်င္းအားလံုးကို အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုေတြအတြက္ catering လုပ္ေပးတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္တဦးက အကုန္ဝယ္ပါတယ္။ သူက အလုပ္သမား ငါးေသာင္းစာ အတြက္ အစားအေသာက္ စီစဥ္ေရာင္းခ်ေပးတာပါ။ အဲဒါ ျမန္မာနိုင္ငံက ေမြးလို့ရျပီး ပို့သမ်ွ အကုန္ဝယ္နိုင္ပါတယ္။ အခု ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အထည္ခ်ဳပ္ အလုပ္သမ ေလးငါးသိန္းျဖစ္ေနပါျပီ။ တကယ္ ထမင္းဟင္းခ်က္ျပီး ေရာင္းေပးနိုင္ရင္ လက္ရွိ တြံေတးက ငါးကန္ေတြနဲ့ မေလာက္ပါဘူး။ လက္ရွိထက္ ေနာက္ထပ္ ငါးဆေလာက္ထပ္ျပီးတိုးေမြးမွ အခု လက္ရွိ အလုပ္သမားေတြကို ေလာက္ငေအာင္ ေက်ြးနိုင္မွာပါ။ ဒါဆို ငါးစာေတြလည္း လက္ရွိထက္ ငါးဆေလာက္တိုးထုတ္ဖို့ လိုေနျပီေလ။ အဲဒီ ငါးစာ ငါးဆတိုးထုတ္ဖို့ ကုန္ျကမ္းျဖစ္တဲ့ ဖြဲနုေတြ ဆန္ကြဲေတြ ေျပာင္းဆန္ စတာေတြ ငါးဆေလာက္ပိုလိုလာမွာေလ။ အဲဒီထပ္ေပၚလာမဲ့ အလုပ္အတြက္ အလုပ္ေနရာ လက္ရွိထက္ ဆယ္ဆမကပိုလိုမယ္ဆိုတာ ရွင္းျပစရာ မလိုဘူး ထင္ပါတယ္။

 အခု KBZ ဘဏ္က စက္မူဇံုရွိတဲ့ လိုင္သာယာျမို့နယ္မွာ ဘဏ္ခြဲ ငါးခုဖြင့္ထားပါတယ္။ တျခားဘဏ္ျကီးေတြလဲ ေရာက္ေနပါျပီ။ လခထုတ္ရက္ေတြမွာ ည ၁၂ နာရီေလာက္အထိ ATM စက္ေတြမွာ တန္းစီပိုက္ဆံထုတ္တဲ့ အလုပ္သမားေတြ အမ်ားျကီးပါ။ ရန္ကုန္က အေပါင္ဆိုင္ေတြမွာ တနွစ္တနွစ္ ေလလံေျကးအျမင့္ဆံုးက စက္မူဇံုေတြရွိတဲ့ လိုင္သာယာျဖစ္ေနပါတယ္။ မီးခြက္ေစ်းက ဆန္ဆိုင္ေတြက ပြဲရံုတန္းက ဆန္ပြဲရံုေလာက္ျကီးေနပါတယ္။ FDI ေတြမလုပ္နိုင္တဲ့ အလုပ္သစ္ေတြအမ်ားျကီးေပၚေနပါျပီ။ ျမင္ေအာင္ျကည့္တတ္ရင္ လုပ္လို့ရပါတယ္။ ဆင္ေျခဖံုး လိုင္သာယာ ဆိုျပီး ႏွာေခါင္းရွံဳ့ ျပီး allergy ျဖစ္ေနမဲ့အစား ေလ့လာသင့္ပါတယ္။ ဘယ္လိုျမင္ေအာင္ျကည့္ရသလဲ အခု ေျပာျပပါ့မယ္။ ပံုေသနည္းရွိပါတယ္။

၁။ လူေတြလုပ္ေနရင္ အလုပ္ျဖစ္လို့ပါ။ ပံုတူကူးျပီး လိုက္လုပ္လို့ ရပါတယ္။ တျခားေနရာမွာ ေရြးလုပ္ဖို့ လိုပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ မိတၲဴဆိုင္ဖြင့္တာ ေတြ့ဘူးပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါ အလုပ္ျဖစ္လို့ပါ။ လူေနစိတ္ျပီး ဆိုင္မရွိေသး

တဲ့ ေနရာမွာ လုပ္လို့ရပါတယ္။

၂။ ခ်ိဳ့ယြင္းခ်က္ လိုအပ္ခ်က္ရွိေနရင္ ပိုက္ဆံရဖို့ အခြင့္အလမ္းပါ။ ဥပမာ - လမ္းပ်က္တယ္။ မီးလည္း ခဏခဏပ်က္တယ္ ဆိုရင္ ခ်ိဳ့ယြင္းခ်က္ရွိတာေပါ့။ လမ္းခင္းတဲ့ လုပ္ငန္း မီးေပးတဲ့ လုပ္ငန္းလုပ္လို့ရပါတယ္။

လူေတြက သူတို့ လိုအပ္ခ်က္အတြက္ ပိုက္ဆံေပးျကပါတယ္။ ေနာက္ဥပမာ တခုေပးရရင္ ျမန္မာျပည္မွာ က်ြမ္းက်င္တဲ့ အလုပ္သမားေတြ မရွိျကပါဘူး။ ဒါလည္း အလုပ္သမားေရာ အလုပ္ရွင္ေရာ လိုအပ္ခ်က္ရွိေန

တာပါ။ က်ြမ္းက်င္တဲ့ အလုပ္သမားရွာေပးတဲ့ အလုပ္လုပ္လို့ ရပါတယ္။ ေနာက္တခုက က်ြမ္းက်င္တဲ့ လုပ္သားျဖစ္လာေအာင္ သင္တန္းေပးလို့ရပါတယ္။ လက္ရွိျမန္မာနိုင္ငံမွာ သင္တန္းဖြင့္စားတာဟာ အေကာင္း

ဆံုး လုပ္ငန္း တခုျဖစ္ေနပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ သင္ေပးနိုင္တဲ့သူေတြလည္း အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္လိုအပ္ခ်က္တခုက နိုင္ငံေရးမွာပါ။ ပါတီကို ေရြွးျပီးမဲေပးလိုက္ျပီး အစိုးရသစ္တက္လာေတာ့ အေတြ့အျကံု မရွိတဲ့

ကိုယ္စားလွယ္ေတြေခါင္းေဆာင္ေတြ တက္လာပါတယ္။ သူတို့မွာ capacity building အရည္အေသြးျမင့္တင္ဖို့ လိုလာပါတယ္။ ျမန္ျမန္သြက္သြက္ တိုင္းက်ိဳးျပည္ျပု အလုပ္လုပ္ခ်င္ေတာ့ နိုင္ငံေရးသမားေတြ

လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ စာနယ္ဇင္းသတင္းသမားေတြအတြက္ သင္တန္းေတြဖြင့္လို့ ရပါတယ္။ ဥပမာ မိန့္ခြန္းေျပာနည္းသင္တန္း public speaking ေပါ့။ ေျပာလိုရာကို ထိထိမိမိ တိုတိုတုတ္တုတ္ ေျပာ

နိုင္ေအာင္ပါ။ ေနာက္တခုက စာပိုဒ္ တခု မိန့္ခြန္းတခုရဲ့ ဆိုလိုရင္း အဓိပၸာယ္ implied meaning သြယ္ဝိုက္ အဓိပၸာယ္ တို့က ဘာလဲဆိုတာမ်ိဳးကို သတင္းသမားေတြကို သင္တန္းေပးသင့္ပါတယ္။ အရင္ သမၼတတုန္းက နြားနို့ေသာက္ဖို့ ေျပာတယ္။ ဝန္ျကီးက ပါးရိုက္ဖို့ ေျပာတယ္။ အခု အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ ဝန္ျကီးခ်ဳပ္တေယာက္က ဟင္းတနွပ္ေလ်ွာ့စားဖို့ ေျပာတယ္တို့ဆိုျပီး သတင္းေရးျကတာဟာ သတင္းသမားေ

တြနားမလည္တာပါသလို တမင္ ေဒါက္ျဖုတ္တာလည္းပါပါတယ္။ စာနယ္ဇင္းသမားက်င့္ဝတ္ဆိုတာမ်ိဳးလည္း သင္တန္းေပးဖြင့္သင့္တာေပါ့။

၃။ နိုင္ငံရဲ့ အစိုးရ သူ့ရဲ့ မူဝါဒေတြက လူတေယာက္အတြက္ ျဖစ္နိုင္တဲ့ အျကီးဆံုး စီးပြားဘက္ပါ။

အစိုးရက လုပ္ေစခ်င္တာဟာ နိုင္ငံရဲ့ လိုအပ္ခ်က္ပါ။ နိုင္ငံတနွိင္ငံမွာ အမ်ားဆံုးေရာင္းနိုင္တာ အစိုးရကိုပါ။ ဂြင္ရိုက္စားဖို့ ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အစိုးရ မူဝါဒအတိုင္း လိုက္လုပ္ဖို့ဘဲ လိုတာပါ။ အစိုးရက ပြဲရံုေရြွ့ဖို့ စီစ

ဥ္ရင္ လိုက္ေရြွ့ပါ။ export import လုပ္ခြင့္ျပုတယ္ ဆို လိုက္လုပ္ပါ။ အစိုးရက စက္မူဇံုေထာင္ျပီး စက္ရံုလုပ္ေစခ်င္ရင္ လုပ္လိုက္ပါ။ အစိုးရက ဟိုတယ္ လုပ္ေစခ်င္ရင္ လုပ္လိုက္ပါ။ လုပ္မိတဲ့သူ မွန္ေနပါတယ္။

အခ်ိန္ နဲနဲေစာင့္ဖို့ လိုခ်င္လိုပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ဆံုး အစိုးရ လုပ္ေစခ်င္တာ လုပ္မိတဲ့လူေတြက ပို အဆင္ေျပျကပါတယ္။

အလုပ္လုပ္ဖို့ အခြင့္အေရး အမ်ားျကီးေတြ့ျပီ ဆိုပါေတာ့ ဘယ္အလုပ္ ေရြွးရင္ ေကာင္းမလဲ။

၁။ လုပ္နိုင္တဲ့ အလုပ္ေရြွးပါ။

လုပ္နိုင္တဲ့အလုပ္တိုင္း ေကာင္းပါတယ္။ မလုပ္နိုင္တဲ့အလုပ္တိုင္း မေကာင္းပါဘူး။

၂။ လုပ္ခ်င္တဲ့အလုပ္ လုပ္ပါ။

ျပိုင္ဆိုင္ျပီး လုပ္ရမွာဆိုေတာ့ အားနဲ့မာန္နဲ့ မေမာနိုင္ မပန္းနိုင္ တြန္းတြန္းတိုက္တိုက္ လုပ္နိုင္ဖို့က ကိုယ္လုပ္ခ်င္တဲ့ အလုပ္ျဖစ္ဖို့ လိုပါတယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံ စီးပြားေရးတိုးတက္ေနတယ္ ဆိုတာ အစိုးရက အာေခ်ာင္ျပီး မဲရေအာင္ ေျပာေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အမွန္တကယ္ပါ။ နိုင္ငံစီးပြားေရးတိုးတက္ေနတဲ့ ေရစီးေျကာင္းကို သတိထားမိရင္ စီးပြားေရးတိုးတက္တဲ့

အထဲ သူငယ္ခ်င္းလည္းပါနိုင္ပါတယ္။ သတိမထားမိရင္ေတာ့ က်န္ခဲ့မွာပါ။
     
ေတြးမိေတြးရာပါ။

Dr. Tin Sein

အပိုင္း ၂ မွာ FDI ေရာတကယ္ အေျခအေနေကာင္းရဲ့လား အစိုးရ ဘာလုပ္သင့္လဲ ေရးထားပါတယ္။

Friday, July 27, 2018

၀ါဆုိသကၤန္း ျဖစ္ေပၚလာပံုနွင့္ ဆက္ကပ္ျခင္းအက်ိဳး


***********************************

၀ါဆုိသကၤန္းကပ္ျခင္းဆုိတဲ့ အလွဴဒါနသည္ ၀ိသာခါေက်ာင္းအမၾကီးေက်းဇူးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့တာ ျဖစ္သည္။

 ထုိအလွဴကို လွဴသူတုိင္းက ၀ိသာခါ ေက်ာင္းအမၾကီးကို အားက် အမွတ္ရၾကပါလိမ့္မည္။

၀ိသာခါေက်ာင္းအမၾကီးသည္ ထုံစံအတုိင္း သူေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းထားေသာ ပုဗၺာရုံေက်ာင္းကို တစ္ေန႔ႏွစ္ၾကိမ္ အနည္းဆုံး
ေရာက္သည္။

ေက်ာင္းသြားရင္လည္း လက္ဗလာခ်ည္း သြားေလ့သြားထ မရွိ၊ မနက္ပုိင္းသြားရင္ မနက္အတြက္ ရဟန္းသာမေဏမ်ား ဘုန္းေပးႏုိင္တဲ့ အစားအစာမ်ား၊ ညေနပုိင္းသြားရင္လဲ ညေနပုိင္းအတြက္ အေဖ်ာ္ရည္မ်ား ယူေဆာင္သြားေလ့ရွိသည္။ စာထဲမွာေတာ့ ေက်ာင္းအမၾကီးလာရင္ ကုိရင္ငယ္ေလးေတြက ေက်ာင္းအမၾကီး လက္ထဲ ဘာပါလဲဆုိတာ ၾကည့္ၾကသတဲ့။

ထုိအျဖစ္ကုိ သိေသာ အနာထပိဏ္၊ ၀ိသာခါတုိ႔သည္
ေက်ာင္းသြားတုိင္း လက္ဗလာ မသြားဟု ဆုိသည္။

ယခု အၾကိမ္ ၀ိသာခါေက်ာင္းသြားတဲ့ အခ်ိန္က ၀ါဆုိလျဖစ္သည္။

ေက်ာင္းေရာက္ေတာ့ ဘုရားနဲ႔ေတြ႔ တရားစကားမ်ား နာယူျပီး
ေနာက္ေန႔မနက္အတြက္ ဘုရားအမွဴးရွိသံဃာမ်ား အိမ္ကို ဆြမ္းစားၾကြဖုိ႔ ပင့္ဖိတ္ခဲ့သည္။

ေနာက္တစ္ေန႔မနက္ မုိးလင္းခ်ိန္ ကြ်န္းၾကီးေလးကြ်န္းလုံး မုိးအၾကီးအက်ယ္ ရြာသြန္းခ်ေလေတာ့သည္။ ဘုရားခြင့္ျပဳခ်က္အရ ရဟန္းေတာ္ေတြ သကၤန္း (ေရစႏုပ္)မပါဘဲ ေရခ်ိဳးေနခ်ိန္ ၀ိသာခါ၏ တပည့္မ တစ္ေယာက္ ဆြမ္းစားခ်ိန္ေရာက္၍ ေက်ာင္းကို ရဟန္းေတြလာပင့္ေတာ့ "ရဟန္းတစ္ပါးမွ မေတြ႔ဘူး အ၀တ္မပါ တကၠဒြန္းေတြပဲ ေတြ႔ခဲ့တယ္"ဆုိျပီး ျပန္လာေလ၏။

၀ိသာခါသည္ အသိလိမၼာရွိသူျဖစ္သည္ျဖစ္ရာကား မုိးရြာတုန္း အ၀တ္မပါဘဲ ေရခ်ိဳးေနၾကေသာ ရဟန္းေတြပဲျဖစ္မည္ဟု သိသျဖင့္ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ေက်ာင္းသုိ႔ သြားပင့္ခုိင္းျပန္သည္။

 ထုိအခ်ိန္မွာေတာ့ ရဟန္းေတာ္မ်ား သကၤန္းမ်ားယူေဆာင္ျပီး မိမိတုိ႔ အသကအသက ေနရာမွာ သြားျပီး ေရခ်ိဳးျပီး စိုရႊဲေနေသာ ခႏၶာကို ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္လုပ္ေနရသည္။
ေက်ာင္းမွာ ဘယ္ရဟန္းကိုမွ မေတြ႕ရဘဲ ျပန္သြားျပန္သည္။

၀ိသာခါသည္ ဒီအျခင္းအရာကိုလည္း သိသည္။ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ေက်ာင္းသုိ႔ လႊတ္ျပန္သည္။ ထုိအခ်ိန္မွာေတာ့ ဆြမ္းစားၾကြခ်ိန္တန္ျပီးျဖစ္၍ျမတ္စြာဘုရားက ရဟန္းေတာ္အားလုံးသကၤန္းမ်ား ျပင္ဆင္ျပီး စုရုံးခုိင္းသည္။

ဘုရားရွင္၏ တန္ခုိးျဖင့္ ၀ိသာခါအိမ္ေပါက္ ေရာက္သြားသည့္
အခါ ၀ိသာခါ အံ့ၾကရျပန္သည္။ ေစာေစာေလးကမွ မုိးအၾကီးအက်ယ္ ရြာထားသျဖင့္ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္လုံးသည္ ခါးေလာက္ ျမဳပ္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ေရေတြျဖင့္ လႊမ္းေနသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ဘုရားရွင္ႏွင့္ ရဟန္းသံဃာအားလုံး သကၤန္းမ်ား
ေရမစုိသည့္အျပင္ ေျခမ်က္စိေလးကိုေတာင္မွ ေရစုိထားတာ မေတြ႕ရေခ်။

ဘုရားႏွင့္ရဟန္းသံဃာမ်ား ဆြမ္းကပ္ျပီး ေက်ာင္းအမၾကီးသည္ အရွင္ဘုရားအား တပည့္ေတာ္ ဆုလာဘ္ ၈ မ်ိဳး သနားခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူပါဘုရားဟု ေလွ်ာက္ထားေလသည္။

 အပ္စပ္ေသာဆုဆုိ ေတာင္းေစ ဟု ဘုရားခြင့္ျပဳေတာ္မူေသာေၾကာင့္ ေအာက္ပါဆုိ ဆု ၈ မ်ိဳးကုိ ေတာင္းသည္။ ဘုရားလည္း ခြင့္ျပဳသည္။

(၁) အသက္ထက္ဆုံး ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ၀ါဆုိသကၤန္းလွဴခြင့္ျပဳရန္

(၂) ေက်ာင္းသုိ႔ ေရာက္လာၾကေသာ အာဂႏၱဳ ဧည့္သည္ရဟန္းေတာ္မ်ားအား
ဆြမ္းဟင္းမ်ား လွဴခြင့္ျပဳရန္

(၃) ခရီးသြား ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ဆြမ္းဟင္းမ်ား လွဴခြင့္ျပဳရန္

(၄) မနာမက်န္းျဖစ္ေနေသာ ရဟန္းကို ျပဳစုလုပ္ေကြ်းေနေသာ ပုဂၢိဳလ္အား ဆြမ္းဟင္းမ်ား လွဴခြင့္ျပဳရန္

(၅) မနာမက်န္းေသာ ရဟန္းအား ဆြမ္းဟင္းမ်ား လွဴရန္
(၆) မနာမက်န္းျဖစ္ေသာ ရဟန္းအား ေဆးပစၥည္းမ်ား လွဴရန္

(၇) အျမဲမျပတ္ ဆန္ျပဳတ္ (ယာဂု)ဆြမ္းလွဴရန္

(၈) ရဟန္းမ (ဘိကၡဳနီမ)တုိ႔အား ေရသႏုပ္လွဴရန္ တုိ႔ျဖစ္သည္။

သကၤန္းလွဴရျခင္းေၾကာင့္ ေသခ်ာတဲ့ အက်ိဳးကေတာ့ ရဟန္းေတာ္မ်ား သကၤန္းအတြက္ မပူရ မပင္ပန္းရျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္ ရဟန္းအလုပ္ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ လုပ္ႏုိင္သည္။ ထုိသကၤန္းက ထုိအသုံးျပဳေသာ ရဟန္းအား အရွက္ကိုလည္း ကာကြယ္မည္။

အခ်မ္း အပူ ေလ ေနစတဲ့ ရာသီဥတုဒဏ္ကိုလည္း ေဆာင့္ေရွာက္မည္။ မွည့္, ျခင္, ယင္, ပုိးမႊားစေသာ အႏၱရာယ္မွလည္း ကာကြယ္ေစာင္႔ေရွာက္သျဖင့္ ရဟန္းအလုပ္ကို ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ လုပ္ခြင့္ရမည္။ လွဴတဲ့သူမွာ တန္ျပန္အေနနဲ႕ ထုိအက်ိဳးမ်ားရရွိမည္။

သကၤန္းလွဴျခင္းေၾကာင့္ အသားေရလွပျခင္း၊ က်န္းမာျခင္း စတဲ့ကုသုိလ္၏ အက်ိဳးမ်ားအျပင္ အခ်ိန္အခါအေလ်ာက္ လွဴခြင့္ရသည့္အတြက္ ကာလဒါနျဖစ္သည္၊ ထုိအက်ိဳးကေတာ့ လုိတရ ပဲျဖစ္သည္။

အမ်ိဳသမီးမ်ား သကၤန္းလွဴျခင္းေၾကာင့္ ၀ိသာခါေက်ာင္းအမၾကီး
ပုိင္ဆုိင္သည့္ စိန္ေရႊရတနာေပါင္းစုံ စီျခယ္ထားသည့္ ကုိးကုေဋတန္ မဟာလတာ ျမတ္တံဆာၾကီးကိုလဲ ပုိင္ဆုိင္ဦးမည္။

ေနာက္ဆုံး အာသေ၀ါကင္းကြာ ရဟႏၱာမၾကီးျဖစ္မည္။
အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ေတာ့ ဧဟိဘိကၡဳနဲ႕ ရဟႏၱာ ျဖစ္ခြင့္ရမည္။

ဘုရားလက္ထက္က ပဥၥ၀ဂၢီတုိ႔ ယသအမ်ိဳးေကာင္းသားတုိ႔သည္ ေရွးက သကၤန္းပရိကၡရာလွဴဒါန္းခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဘုရားနဲ႔ေတြ႔ေတာ့ သိမ္ေတြ ကမၼ၀ါေတြ ရြတ္ဖတ္ေပးစရာမလုိဘဲ သကၤန္းသပိတ္ ရွာစရာ မလုိဘဲ ဘုရားက ‘‘ဧဟိ ဘိကၡ’’ ငါ့ရွင္ ရဟန္း လာခဲ့ လုိ႔ ေခၚလုိက္ရုံနဲ႕ အလုိအေလ်ာက္ ၀ါေတာ္ ၆၀ ရ မေထရ္ၾကီးကဲ့ သပၸါယ္တင့္တယ္စြာ ဖူးေမွ်ာ္ရသည္။

ဘာဟိယဒါရုစိယ အမ်ိဳးသားသည္ ဘုရားနဲ႕ေတြ႕လုိ႕ တရားနာလုိက္ရျခင္းေၾကာင့္ ရဟႏၱာျဖစ္သြားပါလ်က္ သကၤန္းပရိကၡရာ မရွိလုိ႕ ရဟန္းမျဖစ္လုိက္ရ။

 ဘုရားကလဲ သူ႔ရဲ့အတိတ္က သကၤန္းလွဴခဲ့တဲ့ ဒါန မရွိခဲ့ေတာ့ ဧဟိ ဘိကၡဳ ေခၚခြင့္မရ၍ လမ္းမွာပဲ ႏြားမေခြ႕သတ္လုိ႕ေသရသည္။

ရဟႏၱာျဖစ္လွ်င္ လူ၀တ္ေၾကာင္ဘ၀နဲ႕ ရပ္တည္ခြင့္မရ၊ ရဟန္းျပဳရင္ ျပဳ မျပဳလွ်င္ေတာ့ ပရိနိဗၺာန္ျပဳရသည္။ ဘာဟိယဒါရုစိယ အမ်ိဳးသားကေတာ့ ေရွးက၀ဋ္ေၾကြးေၾကာင့္ ထုိေနရာမွာပဲ ဘီလူးမ ဟန္ေဆာင္ေသာ ႏြားမေခြ႕အသတ္ခံရသည္။
သကၤန္းမလွဴခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အလြယ္တကူ ရဟန္းျဖစ္ခြင့္မရလုိက္။

ဤသို႔အားျဖင့္ အလြယ္တကူ ရဟန္းျဖစ္ခြင့္ ရဟႏၱာျဖစ္ခြင့္မ်ား ရလုိပါလွ်င္ သကၤန္းလွဴၾကပါေလ--

( သီတဂူစတား )


****တဆင့္ဓမၼဒါနတင္ျပအပ္ပါသည္ခင္ဗ်ာ (ဗဟုသုတတိုးပြားနိုင္ၾကပါေစခင္ဗ်ာ)

Thursday, July 26, 2018

ကေလးမ်ားကိုု စာေတာ္ေစတဲ့ အက်င့္ေကာင္းမ်ား



═══════════════════════
မိဘတိုုင္းလိုုလိုု ကိုုယ့္ကေလးကိုု စာေတာ္ေစခ်င္ၾကပါတယ္။ စာထူးခြ်န္ေစခ်င္ေတာ့ က်ဴရွင္ေတြ၊ သင္တန္းေတြ နင္းကန္ပိုု႔ေပးတယ္။ အိမ္မွာ ဆရာေခၚသင္ေပးတယ္။ ဆရာေတြကိုု စုုၿပီး စာသင္၀ိုုင္းေထာင္ေပးတယ္။ ေက်ာင္းေျပာင္းတယ္၊ ၿမိဳ႕ ေျပာင္းတယ္ စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ႀကိဳးပမ္းေပးၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စာေတာ္ေစခ်င္ရင္ စာကိုုႀကိဳးစားရပါမယ္။ မိဘရဲ႕ အရိပ္အကဲ ေအာက္မွာ စာႀကိဳးစားျခင္းထက္ ကိုုယ႔္အသိနဲ႔ စာႀကိဳးစားျခင္းဟာ ပိုုမိုုေပါက္ေျမာက္ပါတယ္။ ကေလးမ်ားကိုု စာႀကိဳးစားတဲ့ အက်င့္ေမြးထုုတ္ေပးႏိုုင္ရင္  က်ဴရွင္ေတြ၊ သင္တန္းေတြထက္ ပိုုမိုု ထိေရာက္ပါတယ္။  အက်င့္အေၾကာင္းေဆြးေႏြးၾကည့္ရေအာင္...

အက်င့္ဆိုုတာဘာလဲ၊
အက်င့္ဆိုုတာ အႀကိမ္ႀကိမ္လုုပ္ေဆာင္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အေလ့အထ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းတာကိုု အႀကိမ္ႀကိမ္ျပဳလုုပ္ရင္ ေကာင္းတဲ့ အေလ့အထ ရလာသလိုု၊ ဆိုုးတာကိုု အႀကိမ္ႀကိမ္လုုပ္ရင္လည္း ဆိုုးတဲ့ အေလ့အထ စြဲကပ္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ အေလ့အထ အားလံုုးဟာ အက်င့္ကိုု ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ စာႀကိဳးစားတဲ့ အက်င့္ဆိုုတာ စာလုုပ္ရတာ တက္ၾကြေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ အက်င့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအက်င့္ေတြကိုု ဘယ္လိုုေမြးျမဴသင့္ပါသလဲ......

၁။ သူမ်ားစကားေျပာတာကိုု ေသခ်ာနားေထာင္တတ္တဲ့ အက်င့္

သူမ်ားေျပာစကားကိုု ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္တတ္ျခင္းဆိုုတာ သူမ်ားကိုု ေလးစားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သူမ်ားေျပာစကားကိုု ေသေသခ်ာခ်ာနားေထာင္တတ္တာ ၾကာသြားရင္ သူမ်ားေျပာစကားကိုု ဘယ္ေတာ့မွ ျဖတ္ၿပီး မေျပာတဲ့အျပင္ သူမ်ားေျပာစကားရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ကိုု အေလးထားတတ္သြားပါတယ္။ အဲဒီ အေရးႀကီးတဲ့ ပြိဳင့္ကိုု ဖမ္းယူနားေထာင္တတ္တဲ့ အက်င့္ဟာ စာေတာ္ေစတဲ့အဓိကအေၾကာင္းရင္းတစ္ခုု ပါ၀င္ပါတယ္။

၂။ ေသခ်ာသပ္ရပ္တဲ့ အက်င့္

စာပဲေရးေရး၊ စာေမးပြဲပဲ ေျဖေျဖ ေသခ်ာသပ္ရပ္တဲ့သူဟာ အၿမဲတမ္း အသာစီး ရတတ္ပါတယ္။
ကေလးမ်ား ငယ္ငယ္ကတည္းက အိမ္စာလုုပ္ရင္ ခဲဖ်က္ခဏခဏ မသံုုးမိေအာင္ ပ်ဳိးေထာင္ေပးပါ။ လက္ေရးလက္သားကိုု ဂရုုတစိုုက္ ပ်ဳိးေထာင္ေပးပါ။  ေသခ်ာသပ္ရပ္တဲ့ အက်င့္ကိုု ငယ္စဥ္အခါက စတင္ပ်ဳိးေထာင္ရင္ ပိုုမိုုထိေရာက္တတ္ပါတယ္။

၃။ အခ်ိန္ကိုု စီမံခန္႔ခြဲ တတ္တဲ့အက်င့္

တခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းစာတစ္ဘာသာကိုုသာ အာရံုုစူးစိုုက္စြာလုုပ္တတ္ျခင္း၊  အခိ်န္ကိုု ပိုုင္ပိုုင္ႏိုုင္ႏိုုင္ စီမံခန္႔ခြဲတတ္ျခင္း၊  အားလပ္တဲ့ ဆယ္မိနစ္၊ ဆယ့္ငါးမိနစ္ကိုု ေကာင္းမြန္စြာအသံုုးခ်တတ္ျခင္း၊ စသည္တိုု႔ဟာ အခ်ိန္ကိုု အမ်ားႀကီး ဆြဲထုုပ္ႏိုုင္တဲ့ အက်င့္မ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအက်င့္ကိုု ပိုုင္ႏိုုင္သြားရင္ စာလုုပ္စရာရိွရင္ စာေကာင္းေကာင္းလုုပ္၊
ေဆာ့ကစားစရာရိွရင္ ေကာင္းေကာင္းကစား၊ လည္စရာရိွရင္ အားရပါးရ လည္ႏိုုင္တဲ့ အဆင့္ေရာက္သြားပါတယ္။ စာက်က္တဲ့အခါ ကစားတဲ့ဘက္ကိုု စိတ္ေရာက္၊ ကစားတဲ့ အခါက်ေတာ့ စာကိုု ျပန္ပူတတ္တဲ့ အျဖစ္ဆိုုးမွ
လြတ္ေျမာက္သြားပါတယ္။

၄။ ႀကိဳတင္ သင္ခန္းစာ ေလ့လာတတ္တဲ့အက်င့္

ေက်ာင္းမွာ ဆရာစာမသင္ခင္မွာ အဲဒီသင္ခန္းစားကိုု တစ္ေခါက္ႀကိဳ ဖတ္ထားရင္ စာသင္ခ်ိန္မွာ နားလည္ဖိုု႔ ပိုုမိုုထိေရာက္တတ္ပါတယ္။ ပိုုမိုုၿပီးလည္း မွတ္မိေစပါတယ္။  နားလည္လည္ မလည္လည္ သင္မယ္႔စာကိုု ႀကိဳဖတ္တတ္တဲ့ အက်င့္ေမြးျမဴၾကည့္ပါ။ အလြန္အေထာက္အကူ
ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

၅ ။ စာသင္ခန္းထဲမွာ ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္တတ္တဲ့အက်င့္

စာသင္တာကိုု ေသေသခ်ာခ်ာ အာရံုုစိုုက္ နားေထာင္တဲ့ကေလးဟာ စာပိုုမိုုထူးခြ်န္ၾကပါတယ္။ စာကိုု ပိုုၿပီးနားလည္ပါတယ္။ ပိုုၿပီးလည္း မွတ္မိပါတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ အပိုုင္းကိုုလည္း
ပိုုမိုဂရုုစိုုက္မိပါတယ္။

၆ ။ စာသင္ခန္းထဲမွာ မွတ္စုုျပဳတတ္တဲ့ အက်င့္

စာသင္တာကိုု ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ မ်ဥ္းတားစရာရိွတာကိုု မ်ဥ္းတား၊ ေဘးမွာ ေရးမွတ္စရာရိွတာကိုု ေရးမွတ္၊ ၾကယ္ျပသင့္တဲ့ေနရာမွာ ၾကယ္ဆြဲထား၊ အေရးပါတဲ့ ေ၀ါဟာရကိုု ေသေသခ်ာခ်ာ ေရးမွတ္ စသည္ျဖင့္ မွတ္စုု ေရးမွတ္တတ္သြားရင္၊ နားလည္ဖိုု႔
အတြက္ျဖစ္ျဖစ္၊ မွတ္မိဖိုု႔ အတြက္ျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္ေတာ္ အကူအညီ ေပးတာကိုု
ေတြ႔ရိွလာပါလိမ့္မယ္။

၇။  သင္ခန္းစာ ျပန္ေႏႊးတတ္တဲ့ အက်င့္

အတန္းခ်ိန္ၿပီးဆံုုးလိုု႔ ခ်က္ခ်င္း အိမ္စာမလုုပ္ေသးပဲ သင္ၿပီးသင္ခန္းစာမ်ားကိုု ေသေသခ်ာခ်ာ
ျပန္ေႏြးသင့္ပါတယ္။ သင္ခန္းစာမွာ ဘာအေၾကာင္းအရာေတြပါသလဲ၊ ၿခံဳငံုုသံုုးသပ္လိုုက္ရင္ အႏွစ္ခ်ဳပ္က ဘာေတြလဲ၊ အေၾကာင္းအရာ အခ်င္းခ်င္း ဘာေတြဆက္သြယ္ခ်ိတ္ဆက္ၾကသလဲ၊ အယူအဆခ်င္း ဘယ္လိုု ကြာျခားသလဲ၊ စသည္ျဖင့္ ပိုုင္းျခားစိပ္ျဖာၿပီး  သိပ္မရွင္းေသးရင္ ထပ္ေမး၊ အားလံုုးရွင္းသြားတဲ့အခါမွာ ဦးေနာက္ထဲ တစ္ခါတည္း ထည့္ၿပီးသားျဖစ္သြားပါတယ္။

၈။  အိမ္စာကိုု ၿပီးဆံုုးေအာင္ လုုပ္တတ္တဲ့ အက်င့္

တစ္ေန႔ အိမ္စာကိုု တစ္ေန႔ ၿပီးဆံုုးေအာင္လုုပ္သင့္ပါတယ္။ အိမ္စာကိုု စုုပံုုၿပီး အိမ္စာထပ္ခါနီးက်မွ တၿပိဳင္တည္း ေလာေလာ ေလာေလာ လုုပ္တာမ်ဳိးကိုု လံုုး၀ ေရွာင္က်ဥ္သင့္ပါတယ္။ အိမ္စာကိုု ၿပီးေအာင္ျမန္ျမန္လုုပ္ျခင္းထက္ ေကာင္းေအာင္လုုပ္ျခင္း ဆိုုတဲ့ အက်င့္ကိုု ေမြးျမဴထားရပါမယ္။

၉ ။  မ်ားမ်ား သံသယ၀င္၊ မ်ားမ်ားေတြးေခၚ ၊ မ်ားမ်ား ေမးျမန္းတတ္တဲ့ အက်င့္

စာပါအေၾကာင္းအရာကိုု သံသယ ၀င္တတ္ျခင္း၊ ၀င္ရဲျခင္းကိုု Critical Thinking လိုု႔ေခၚပါတယ္။ သံသယ ၀င္ေလ အေျဖမွန္ကိုု ရွာေဖြတတ္ေလ ျဖစ္ပါတယ္။ သံသယ ၀င္ရဲတယ္။ အေတြးအေခၚေဟာင္းေတြကိုု တြန္းလွန္ရဲတယ္။ ေဆြးေႏြးရဲတယ္။ ျငင္းခုုံရဲတယ္။ အေျဖမွန္ကိုု ရွာေဖြရဲတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီအေျဖမွန္ကိုုလည္း ထိထိမိမိ ရွင္းျပတတ္တယ္။ ဒီအက်င့္ဟာ အတန္းႀကီးေလ၊ အေရးပါေလျဖစ္တယ္။

၁၀။ မတူညီတဲ့ အျမင္ကိုု တင္ျပရဲတဲ့ အက်င့္

သံသယ ၀င္တတ္တဲ့ အက်င့္ရိွေလ၊ မတူညီတဲ့ ႐ႈေထာင့္ကေန အမွန္တရားကိုု
ခ်ဥ္းကပ္တတ္ေလ၊ မတူညီတဲ့ အျမင္ကိုု ေတြ႔ရိွေလ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အခြင့္ႀကံဳရင္ အဲဒီမတူညီတဲ့ အျမင္ကိုု တင္ျပရဲတဲ့ အက်င့္ရိွရပါမယ္။

၁၁။  ပူးေပါင္း စူးစမ္းေလ့လာ တတ္တဲ့အက်င့္

အတူေလ့လာျခင္း၊ ပူးေပါင္းၿပီး အေျဖရွာေဖြတတ္ျခင္း၊ ပူးေပါင္းၿပီးစူးစမ္းေလ့လာတတ္ျခင္း၊
ပူးေပါင္းေလ့လာၿပီး ေဆြးေႏြးမယ္၊ ျငင္းခုုံမယ္၊ အျမင္တူေအာင္ ညွိႏိႈင္းမယ္။ အေျဖမွန္ကိုု
ရေအာင္ရွာေဖြမယ္။ စသည့္ အက်င့္မ်ားဟာ စာေတာ္ဖိုု႔ အတြက္ အက်င့္ေကာင္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

Ref: WeChat

Credit to>>ဆရာ Aung Ko Latt
═══════════════════════
ေမတၱာျဖင္႔ ဓမၼစကူးလ္ဆုံရာ
အ႐ွင္သုမဂၤလ အေကာင့္မွ ျပန္လည္မွ်ေဝ၏

Wednesday, July 25, 2018

Plastic ညစ္ညမ္းမႈအႏၱရာယ္



သဘာဝအေလ်ာက္ ျဖစ္တည္ေနေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ားထက္ လူတို႔တီထြင္ထုတ္လုပ္ထားေသာ ဓာတုပစၥည္းအေရအတြက္က ပိုမိုမ်ားျပားေနေသာ ယေန႔ကမၻာႀကီးတြင္ ပလတ္စတစ္သည္လည္း လူလုပ္ဓာတုပစၥည္းတစ္ခုအျဖစ္ ပါဝင္သည္။

အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး သိပၸံပညာရွင္ Alexander Parkes က ၁၈၆၂ ခုႏွစ္တြင္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပ ေသာ Great International Exhibition နိုင္ငံတကာျပပြဲႀကီး၌ လူသိ ရွင္ၾကားထုတ္ျပန္ျပသခဲ့ေသာ Parkesine အမည္ရွိ ေအာ္ဂဲနစ္ဓာတုပစၥည္းမွာ လူတို႔ျပဳလုပ္ေသာ ပထမဆုံး ပလတ္စတစ္ပင္ ျဖစ္ သည္။ Parkesine သည္ Cellulose ေအာ္ဂဲနစ္ပိုလီမာမွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး အပူေပး၊ ပုံသြင္း နိုင္ေသာ လူလုပ္ဓာတုပစၥည္း ျဖစ္သည္။

ပလတ္စတစ္႐ုပ္ဂုဏ္သတၱိမ်ားျဖစ္ေသာ ေပါ့ပါးျခင္း၊ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းျခင္း၊ ေရေငြ႕ဒဏ္ခံနိုင္ျခင္း၊ ခိုင္ခန္႔ျခင္းတို႔အျပင္ ေဈးႏွုန္းအားျဖင့္လည္း အထိုက္အေလ်ာက္ခ်ိဳသာမွုတို႔ေၾကာင့္ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ မ်ား အတြင္းမွ စတင္ကာ ႏွစ္ေပါင္းခုနစ္ဆယ္နီးပါးအတြင္း ပလတ္စတစ္သုံးစြဲမွု က်ယ္ျပန္႔လာၿပီး အဝတ္အထည္လုပ္ငန္း၊ စားေသာက္ကုန္လုပ္ငန္း၊ အင္ဂ်င္နီယာလုပ္ငန္းမ်ားအပါအဝင္ မ်ားစြာေသာ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္တို႔တြင္ ပလတ္စတစ္ကို အသုံးျပဳလာၾကသည္။

သို႔ရာတြင္ ထိုသို႔မ်ားျပားလွေသာ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္အသီးသီးတြင္ ထုတ္လုပ္သည့္ ပလတ္စတစ္ ထုတ္ကုန္မ်ားသည္ အဆုံးတြင္ အသုံးမျပဳစြန္႔ပစ္သည့္အေနအထား သို႔ ေရာက္ရွိသည့္တိုင္ ယင္းတို႔၏ ဇီဝေဗဒျဖစ္စဥ္အရ ၿပိဳကြဲမွုမရွိသည့္ ဂုဏ္သတၱိမွာ က်န္ရွိေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ ဆြဲေဆာင္နိုင္စြမ္းႀကီးမား လွေသာ ပလတ္စတစ္၏ ဂုဏ္သတၱိမ်ားအေပၚ လူတို႔တပ္မက္မွု အလြန္အကၽြံ သုံးစြဲမွုျဖစ္ေပၚေစခဲ့ၿပီး ထိုမွတစ္ဆင့္ အသုံးျပဳၿပီး ပစၥည္းမ်ားကို စြန္႔ပစ္ရာမွ ညစ္ညမ္းမွုမ်ား ျဖစ္ေပၚေစကာ သက္ရွိျဖစ္တည္မွု သဘာဝကိုပင္ အႏၲရာယ္ေပးနိုင္သည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမၽွ စြန္႔ပစ္ ေနၾကေသာ ပလတ္စတစ္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားက ျမစ္၊ ေခ်ာင္း၊ အင္း၊ အိုင္၊ ကမ္းရိုးတန္းေဒသမ်ား၊ ပင္လယ္ကမ္းေျခမ်ားကိုသာမက သမုဒၵရာေရျပင္တို႔တြင္ပင္ ပလတ္စတစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေသာ ညစ္ညမ္းမွုတို႔ကို ျဖစ္ေပၚလာေစသည္။

၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း စတင္၍ အသုံးတြင္ က်ယ္လာေသာ ကမၻာ့ပလတ္စတစ္ထုတ္ လုပ္မွုမွာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ မက္ထရစ္တန္ခ်ိန္ ၃၃၅ သန္းအထိ ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ ယင္းထုတ္လုပ္မွု အနက္ ဥေရာပတိုက္တစ္ခုတည္းမွ ထုတ္လုပ္မွုမွာ တန္ခ်ိန္ သန္းေပါင္း ၆၀ အထိရွိၿပီး တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ ထုတ္လုပ္မွုမွာ ကမၻာ့ထုတ္လုပ္မွု၏ ေလးပုံတစ္ပုံခန္႔အထိရွိေၾကာင္း၊ Statista.com အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည္။ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း ကမၻာ့ပလတ္စတစ္ထုတ္လုပ္မွု မက္ထရစ္တန္ခ်ိန္ ၁.၅ သန္းႏွင့္ ႏွိုင္းယွဥ္ပါက ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္၊ ၇၀ ကာလအတြင္း ပလတ္စတစ္အသုံးဝင္ မွု တြင္က်ယ္ လာပုံကို သိျမင္နိုင္ေပသည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ တြင္ ကမၻာ့ပလတ္စတစ္ထုတ္လုပ္မွုသည္ ကမၻာ့သံမဏိ ထုတ္လုပ္မွုထုထည္ပမာဏကို ျဖတ္ေက်ာ္နိုင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ကမၻာ့ပလတ္စတစ္ထုတ္လုပ္မွုေပါင္း ၃၂၂ ဘီလ်ံလီတာရွိကာ ကမၻာ့သံမဏိထုတ္လုပ္မွုမွာ ၂၀၃ ဘီလ်ံလီတာမၽွသာရွိေၾကာင္း Plastic Europe အမည္ရ ဥေရာပပလတ္စတစ္ထုတ္လုပ္သူမ်ားအသင္း၏ အစီရင္ခံစာတစ္ရပ္တြင္ ေဖာ္ျပထား သည္။

ထိုမၽွ မ်ားျပားလွေသာ ပလတ္စတစ္ပစၥည္းတို႔မွာ အသုံးမျပဳစြန္႔ပစ္သည့္အေနအထားသို႔ ေရာက္ ရွိသည့္တိုင္ ပလတ္စတစ္၏မူလဂုဏ္သတၱိမ်ား ပ်က္ျပယ္မသြားဘဲရွိရာမွ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ၇၀ ခန္႔အတြင္း ထြက္ေပၚလာသည့္ ပလတ္စတစ္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားအနက္မွ ပလတ္စတစ္တန္ခ်ိန္ ၂၆၉ဝ၀ဝ နီးပါးမွာ ကမၻာ့သမုဒၵရာမ်ားအတြင္း ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း PLOS ONE အမည္ရ သိပၸံဂ်ာနယ္ တစ္ေစာင္က ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ေဝေသာစာေစာင္၌ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

အဆိုပါကိန္းဂဏန္းမ်ား ရရွိရန္အတြက္ 5 Gyres Institute သုေတသနအဖြဲ႕မွ ဒါရိုက္တာ Marcus Eriksen အပါအဝင္ နိုင္ငံေပါင္းေျခာက္နိုင္ငံမွ ပညာရွင္မ်ားက အပူပိုင္းေဒသေရဝဲငါးခု၊ ၾသစေၾတးလ်ကမ္းရိုးတန္း၊ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ႏွင့္ မက္ဒီတေရးနီးယန္းပင္လယ္တို႔တြင္ ၂၀ဝ၇ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အထိ ေျခာက္ႏွစ္ၾကာ အခ်ိန္ယူသုေတသနျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလထုတ္ Science သိပၸံဂ်ာနယ္ကလည္း လူတို႔ေနထိုင္ရာ ကုန္းေၿမ မ်ားမွ ပင္လယ္သမုဒၵရာေရျပင္သို႔ စြန္႔ပစ္ေနေသာ ပလတ္စတစ္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းပမာဏအား တြက္ခ်က္ ေဖာ္ျပထားသည့္ anta Barbara’s National Center for Ecological Analysis and Synthesis (NCEAS) ၏ သုေတသနစာတမ္းကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ NCEAS ၏ သုေတသနစာတမ္းအရ တစ္ႏွစ္ လၽွင္ ပလတ္စတစ္တန္ခ်ိန္ရွစ္သန္းခန္႔မွာ ပင္လယ္သမုဒၵရာေရျပင္သို႔ ဝင္ေရာက္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ထိုအေရအတြက္မွာ ကမၻာ့ကမ္းရိုးတန္းစုစုေပါင္း အလ်ားတစ္ေလၽွာက္ ပလတ္စတစ္ မ်ား ထည့္ထားေသာ ကုန္စုံဆိုင္သုံး အိတ္ငါးလုံးကို တစ္ေပျခားစီ တန္းစီခ်ထားျခင္းႏွင့္ ညီမၽွသည္ဟု ဆို သည္။ အဆိုပါႏွုန္းထားမွာ ၂၀၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ႏွစ္ဆအထိ ျမင့္တက္လာနိုင္ကာ ကမ္းရိုးတန္းအလ်ား တစ္ေပတိုင္းတြင္ ပလတ္စတစ္ထည့္ထားေသာ အိတ္ဆယ္လုံးက်စီ တန္းစီခ်ထားျခင္းႏွင့္ ညီမၽွသည္ ဟု ဆိုသည္။

အာရွတိုက္ႏွင့္ ေျမာက္အေမရိကတိုက္အၾကား ခရီးတစ္ဝက္ခန္႔ေနရာရွိ ဟာေဝယန္ကၽြန္းစုမ်ား ေျမာက္ဘက္မွ Midway Atoll အမည္ရ သႏၲာေက်ာက္ကၽြန္းသည္ ကၽြန္းပတ္လည္တြင္ မိုင္ေထာင္ခ်ီ ေသာေရျပင္သာ ဝိုင္းရံထားသည့္ေနရာေဒသျဖစ္ၿပီး လူတို႔ေရာက္နိုင္ခဲေသာ ေဒသျဖစ္သည့္တိုင္ ေျမာက္ ပစိတ္ဖိတ္ေရဝဲမ်ားက သယ္ေဆာင္လာေသာ စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္အက်ိဳးအပဲ့အစအန အေျမာက္အမ်ား တင္ရွိေနသည္ကို ေတြ႕ရွိၾကရသည္။ Midway ကမ္းေျခမ်ားမွာ သဲအစား သန္းႏွင့္ခ်ီေသာ ပလတ္စတစ္ အက်ိဳးအပဲ့အစအနမ်ားျဖင့္သာ ဖုံးလႊမ္းလ်က္ရွိသည္။

ကမ္းေျခတြင္ တင္ရွိေနေသာ ငွက္ေသမ်ားမွာ ေထာင္ေသာင္းခ်ီ၍ ရွိေနၿပီး ငွက္တို႔၏႐ုပ္ခႏၶာက ဇီဝျဖစ္စဥ္အရ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးသြားသည့္တိုင္ ယင္းတို႔၏ဝမ္းဗိုက္ေနရာ၌ အေရာင္မ်ိဳးစုံေသာ ပလတ္ စတစ္ပစၥည္းမ်ားမွာ ပ်က္စီးျခင္းမရွိဘဲ အေကာင္းပကတိပင္ ရွိေနသည္။ ေသးငယ္ေသာ အေရာင္စုံ ပလတ္စတစ္အစိတ္ အပိုင္းမ်ားကို ငွက္တို႔က အစာအမွတ္ျဖင့္ စားေသာက္ရာမွ ပလတ္စတစ္အဆိပ္ သင့္ ေသဆုံးၾကရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထိုကၽြန္းတြင္ ပင္လယ္စင္ေရာ္ငွက္ႀကီးမ်ား၊ တစ္သန္းခြဲမၽွအထိ ရွိေၾကာင္း ခန္႔မွန္းရၿပီး ယင္းတို႔အနက္မွ သုံးပုံတစ္ပုံခန္႔မွာ အစာေခ်စနစ္အတြင္း ပလတ္စတစ္ အဆိပ္သင့္မွုျဖင့္ ေသဆုံးၾကရကာ Midway သႏၲာေက်ာက္ကၽြန္းမွာ ပင္လယ္စင္ေရာ္တို႔၏ သုသာန္ေၿမ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

ပင္လယ္စင္ေရာ္တို႔သာမက အျခားေသာေရေနသတၱဝါမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ေဝလငါး၊ ပင္လယ္ဖ်ံ ႏွင့္ အျခားငွက္မ်ိဳးစုံတို႔သည္လည္း ပင္လယ္ေရျပင္၌ ပလတ္စတစ္မ်ားေၾကာင့္ အသက္ေဘးက်ေရာက္ လ်က္ ရွိသည္။ Green Peace အဖြဲ႕က ၂၀ဝ၆ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ ျပန္ခဲ့ေသာ Plastic Debris in the World’s Oceans အမည္ရ အစီရင္ခံစာ၌ စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ သက္ရွိမ်ိဳးစိတ္ေပါင္း ၂၆၇ မ်ိဳးမွာ အသက္ေဘးက်ေရာက္လ်က္ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ National Oceanographic and Atmospheric Administration ကလည္း စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ေရငန္႔နို႔တိုက္ သတၱဝါတစ္သိန္းခန္႔၊ ႏွစ္စဥ္ေသဆုံးေနသည္ဟု ခန္႔မွန္းရေၾကာင္း၊ အလားတူငွက္ႏွင့္ငါးအေရအတြက္ သန္းခ်ီ၍ ေသေၾကပ်က္စီးေနရေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ပင္လယ္ေရျပင္ညစ္ညမ္းမွုဆိုင္ရာ သိပၸံနည္းက်အျမင္မ်ား ေဖာ္ထုတ္ရန္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ က ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားျဖင့္ တြဲဖက္ဖြဲ႕စည္းေပးထားေသာ Joint Group of Experts on Scientific Aspects of Marine Pollution (GESAMP) က ကမၻာ့ပင္လယ္ျပင္ညစ္ ညမ္းမွု၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏွုန္း သည္ ကုန္းေျမေဒသမွ ျမစ္ဖ်ားခံေၾကာင္းႏွင့္ ယင္းတို႔အနက္ ၆၀ ရာခိုင္ႏွုန္းမွ ၉၅ ရာခိုင္ႏွုန္းမွာ စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္ပစၥည္းမ်ားပင္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

အဆိုပါ စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္မ်ားသည္ ပင္လယ္သမုဒၵရာေရျပင္အတြင္း ေရဝဲႀကီးမ်ားျဖင့္ လိုက္ပါလာကာ ႀကီးမားေသာ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းဒိုက္ပုံႀကီး (Garbage Patches) အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိ သည္။ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ေတြ႕ရွိရေသာ Great North Pacific Garbage Patch အေၾကာင္းကို Captain Charles Moore ဆိုသူက ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ မီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္ စတင္ေဖာ္ျပခဲ့ရာမွ အဆိုပါ ဒိုက္ပုံႀကီးမ်ားအေၾကာင္းကို ကမၻာ့လူထုက သိရွိလာၾကသည္။ အျခားေသာ ေရျပင္မ်ားတြင္ လည္း အလားတူ ဒိုက္ပုံႀကီးမ်ား ေတြ႕ရွိနိုင္မည္ဟု လည္း ေမၽွာ္လင့္ရသည္။

ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးပညာရွင္တို႔ကလည္း ပလတ္စတစ္ကို အျပည့္အဝၿပိဳကြဲပ်က္စီးျခင္း မရွိသည့္ တာရွည္ခံညစ္ညမ္းပစၥည္းအျဖစ္ ရွုတ္ခ်ၾကသည္။ ယူေကနိုင္ငံ၊ University of Plymouth မွ University of Plymouth ဦးေဆာင္ေသာအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕က ၂၀ဝ၄ ခုႏွစ္အတြင္း ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေလ့လာ ေရးအစီအစဥ္တစ္ရပ္တြင္ ဥေရာပ၊ အေမရိက၊ ၾသစေၾတးလ်၊ အာဖရိက၊ အႏၲာတိကေရျပင္ႏွင့္ ကမ္းေၿခ မ်ားတြင္ လုပ္ငန္းသုံးႏွင့္ အိမ္သုံးပလတ္စတစ္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားမွတစ္ဆင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ေရသူမ မ်က္ရည္ University of Plymouth ဟု မီဒီယာတို႔က တင္စားေခၚဆိုေသာ ပလတ္စတစ္ေစ့အမ်ား အျပားေတြ႕ရွိခဲ့ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ပလတ္စတစ္ေစ့မ်ားမွာ အလြန္တရာေသးငယ္လွၿပီး ဆံခ်ည္မၽွင္ တစ္မၽွင္၏အခ်င္းထက္ပင္ ေသးငယ္သည့္အရြယ္အစားအထိ ရွိၾကေသာ္လည္း ပလတ္စတစ္၏ဂုဏ္ သတၱိမ်ား ေပ်ာက္ပ်က္မသြားဘဲ ရွိေနသည္။ ယင္းတို႔သည္ သာမန္မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ေတြ႕နိုင္ျခင္းမရွိ၊ သဘာဝအေလ်ာက္ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးျခင္းလည္းမရွိဘဲ ေရေနသတၱဝါမ်ားႏွင့္ ေရျပင္တြင္ ေမ်ာပါေနေသာ ပိုးမႊားမ်ား ငါးသားေလာင္း မ်ား၏ အစာေခ်စနစ္အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ၾကသည္။

ပင္လယ္ေရျပင္အတြင္း တန္ႏွင့္ခ်ီ၍ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေပါေလာေပၚေနေသာ စြန္႔ပစ္ပလတ္ စတစ္ပစၥည္းမ်ားက ေရျပင္ကို ညစ္ညမ္းေစသည့္ ေပ်ာက္ပ်က္နိုင္ခဲေသာ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ား ထုတ္ေပးျခင္းျဖင့္ အဆိပ္သင့္ေစသည္ဟုလည္း သိရွိရသည္။

၂၀ဝ၉ ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပသည့္ သတင္းစာရွင္း လင္းပြဲတစ္ရပ္၌လည္း Great North Garbage Patch မွ ယူေဆာင္လာသည့္ ပင္လယ္ေရနမူနာတြင္ မူလဂုဏ္သတၱိ ပ်က္ျပယ္ျခင္းမရွိေသးေသာ ပလတ္စတစ္အမွုန္ မ်ား ပါဝင္ေနသည္ကို လက္ေတြ႕ျပသခဲ့သည္။

ေရေနသတၱဝါမွန္သမၽွသည္ တစ္ႀကိမ္မဟုတ္တစ္ႀကိမ္တြင္ စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္မ်ားမွ ထုတ္ေပး သည့္ ဓာတုေဗဒအဆိပ္မ်ား ပါဝင္ေသာ ပင္လယ္ေရကို ေသာက္သုံးမိမည္ျဖစ္ရာ အဆိပ္သင့္ ပလတ္ စတစ္ကို စားသုံးမိသည့္ငါးအား ဝါးမ်ိဳထားသည့္ငါးတို႔ကို လူတို႔က ဖမ္းဆီးစားသုံးၾကျပန္ျခင္းျဖင့္ လူတို႔သည္ မိမိတို႔ စြန္႔ပစ္ေသာပစၥည္းမ်ားကို မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ ျပန္လည္စားသုံးေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္သည္။

သိပံၸပညာရွင္မ်ား၏အဆိုအရ ကမၻာ့ေျမာက္ျခမ္းရွိ ေရဝဲစီးေၾကာင္းမ်ားထက္ ေလးဆခန္႔ ႀကီးမားေသာ ေရဝဲ စီးေၾကာင္းမ်ားရွိရာ ကမၻာ့ေတာင္ျခမ္းေဒသေရျပင္မ်ား တြင္လည္း Great North Pacific Garbage Patch ႏွင့္ အလားတူ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း ဒိုက္ပုံႀကီးမ်ား ေတြ႕ရွိရနိုင္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္း ၾကသည္။

ပလတ္စတစ္

ပလတ္စတစ္ဆိုသည္မွာ အပူေပးပုံသြင္း၍ရေသာ ေအာ္ဂဲနစ္ဓာတုပစၥည္းတစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္ဟု အၾကမ္းဖ်ဥ္း အားျဖင့္ ဆိုနိုင္သည္။

ဓာတုေဗဒပညာရပ္အရ ဆိုရပါက ပလတ္စတစ္သည္ ပိုလီမာ (Polymer) ဟု ေခၚဆိုေသာ ေမာ္လီက်ဴးႀကီးမ်ား ျဖစ္သည္။ ယင္းပိုလီမာမ်ားတြင္ ကာဘြန္ မ႑ိဳင္ျပဳ မိုနိုမာ (Monomer) ေခၚ အစိတ္အပိုင္းမ်ား မ်ားစြာပါဝင္ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ ပိုလီမာမ်ားကို ပုံသြန္းေလာင္း၍ ရနိုင္ေသာ သာမို ပလတ္စတစ္ (Thermo-plastic) ႏွင့္ ပုံသြန္းေလာင္း၍ မရေသာ သာမိုဆက္ (Thermosets) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ခြဲျခားနိုင္သည္။

အသုံးမ်ားေသာ ပလတ္စတစ္အမ်ိဳးအစားမ်ားမွာ PET (သို႔) ETE (Polyethylene Terephthalate), HDPE (Hight Density Polyethylene), PVC (Polyvinyl Chloride), LDPE (Low Density Polyethylene), PP (Polypropylene), PS (Polystyrene) စသည္တို႔ ျဖစ္ၾက သည္။

PET အမ်ိဳးအစားကို ေဖ်ာ္ရည္၊ ေသာက္ေရ၊ ဘီယာ၊ ပါးစပ္ေဆးရည္၊ ဆပ္ျပာမွုန္႔ အစရွိသည့္ ကုန္ ပစၥည္းမ်ားအတြက္ ထုပ္ပိုးကုန္ပစၥည္းအျဖစ္ အသုံးျပဳ ၾကသည္။ HDPE အမ်ိဳးအစားကို နို႔ဘူး၊ ေရဘူး၊ ေဖ်ာ္ ရည္ဘူးအေနာက္မ်ား၊ ဆပ္ျပာမွုန္႔ဘူးမ်ား၊ ေခါင္းေလၽွာ္ ရည္ဘူးမ်ား၊ အမွိုက္အိတ္မ်ား စသည့္ကုန္ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္ အသုံးျပဳသည္။ PVC အမ်ိဳးအစားကို ကစားစရာပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ စားေသာက္ကုန္ ႏွင့္ အျခားကုန္ပစၥည္းမ်ား ထုပ္ပိုးရာတြင္ အသုံးျပဳ႐ုံသာမက ညႇစ္၍ သုံးရေသာ ေခါင္းေလၽွာ္ရည္ဘူးမ်ား၊ ဆီဘူးမ်ား အစရွိသည့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္ အသုံးျပဳ သည္။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၌လည္း ေရသြယ္ပိုက္လိုင္းမ်ားအျဖစ္ အသုံးျပဳၾကသည္။ PVC ျဖင့္ ထုတ္လုပ္ေသာ လူသုံးကုန္ပစၥည္းမ်ားသည္ အႏၲရာယ္အေပးနိုင္ဆုံးပစၥည္းမ်ားအနက္ တစ္ခုအပါ အဝင္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။

LDPE အမ်ိဳးအစားကို ကုန္စုံဆိုင္သုံးအိတ္မ်ား၊ ေပါင္မုန္႔ႏွင့္ ေအးခဲအသားမ်ား ထည့္သည့္ အိတ္မ်ား၊ လက္ျဖင့္ ညႇစ္၍ သုံးရသည္ဘူးအမ်ိဳးအစားမ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္ အသုံးျပဳသည္။ ဏဏ အမ်ိဳးအစားကို အခ်ဥ္ ရည္ဘူး၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ေထာပတ္ဆီဘူး၊ အေအးေသာက္ရာ တြင္ သုံးသည့္ ပိုက္တံမ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္ သုံးၾကသည္။ PP အမ်ိဳးအစားကို ေဖာ့ဘူးခြက္၊ ပုံစံခြက္ႏွင့္ တစ္ခါသုံးပစၥည္းအမ်ိဳး မ်ိဳး ျပဳလုပ္ရာတြင္ အသုံးျပဳၾက သည္။

လူတို႔သည္ ပလတ္စတစ္မ်ား၏တန္ဖိုးကို သတ္မွတ္ရာ၌ ပင္လယ္ေရျပင္တြင္ အႀကီးမားဆုံး ေသာ ျပႆနာမ်ားကို ဖန္တီးေပးမည့္ ယင္း၏ၾကာရွည္ခံမွုအေပၚ မူတည္ကာ သတ္မွတ္ၾကေၾကာင္း American Plastics Council မွ Robkerbs ဆိုသူက မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ သည္။

ပလတ္စတစ္အက်ိဳးအပဲ့အစအနမ်ားသည္ မည္သို႔ေသာ အရြယ္အစား၊ ပုံသဏၭာန္ရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ ေမာင္းႏွင္ သယ္ေဆာင္နိုင္စြမ္း ႀကီးမားလွေသာ သမုဒၵရာေရျပင္၏ သယ္ယူပို႔ေဆာင္မွုျဖင့္ ပလတ္စတစ္ ညစ္ညမ္းမွုကို နယ္စည္းမျခားဘဲ ျဖစ္ေပၚေစလ်က္ရွိေပသည္။

ေဖာ့ဂုဏ္

ပလတ္စတစ္သည္ ယင္း၏မူလဂုဏ္သတၱိတစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ေဖာ့ဂုဏ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ခရီး တြင္က်ယ္စြာ သြားနိုင္သည္။ ဝင္ရိုးစြန္းေဒသမွ အီေကြတာအထိ က်ယ္ျပန္႔ေသာ ေရျပင္မ်ားတြင္ ပလတ္စတစ္မ်ားကို ေနရာအႏွံ့ ျမင္ေတြ႕ၾကရသည္။

ပလတ္စတစ္တို႔၏ ေဖာ့ဂုဏ္အားျဖင့္ ခရီးတြင္ က်ယ္ပုံ ဥပမာေကာင္းတစ္ရပ္ ရွိပါသည္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္အတြင္းက တ႐ုတ္ျပည္မွ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဆီယက္တဲလ္ၿမိဳ႕သို႔ ေရေၾကာင္းခရီးျဖင့္ တင္ပို႔ေသာ ကုန္ေသတၱာအလုံးႏွစ္ဆယ္အျပည့္ရွိ ေရာ္ဘာဘဲ႐ုပ္မ်ားမွာ လမ္းခုလပ္တြင္ ဆုံးရွုံးခဲ့ရ သည္။ ယင္းတို႔အနက္မွ အခ်ိဳ႕ေသာ ဘဲ႐ုပ္မ်ားကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ အလာစကာကမ္းရိုးတန္း ေရျပင္တြင္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္၌ ျပန္လည္ေတြ႕ရွိခဲ့ရၿပီး အခ်ိဳ႕မွာ ၂၀ဝ၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ အိုက္စ္လန္းကၽြန္း ေရျပင္၌ ျပန္လည္ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္။ အ႐ုပ္ေအာက္ေျခတြင္ အမွတ္တံဆိပ္ေရးထိုးထားေသာ အဆိုပါဘဲ႐ုပ္ မ်ားကို အာတိတ္၊ ပစိဖိတ္ႏွင့္ အတၱလန္ တိတ္သမုဒၵရာေရျပင္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။

ေနေရာင္ျဖင့္ ဓာတ္ၿပိဳကြဲျခင္းႏွင့္ ဇီဝျဖစ္စဥ္ျဖင့္ ဓာတ္ၿပိဳကြဲျခင္း

ဇီဝျဖစ္စဥ္ျဖင့္ ဓာတ္ၿပိဳကြဲပ်က္စီးျခင္းသည္ သဘာဝအေလ်ာက္ျဖစ္ေပၚေသာ ျဖစ္စဥ္တစ္ရပ္ ျဖစ္ၿပီး သက္ရွိ၊ သစ္ပင္ႏွင့္ သဘာဝသယံဇာတအေျချပဳပစၥည္း မွန္သမၽွသည္ ဇီဝျဖစ္စဥ္ျဖင့္ ၿပိဳကြဲ ပ်က္စီးၾကသည္။ သဘာဝသယံဇာတတစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ေရနံစိမ္းသည္ ဇီဝျဖစ္စဥ္ျဖင့္ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးေသာ္ လည္း ယင္းမွတစ္ဆင့္ လူတို႔ ဖန္တီးထုတ္လုပ္ထားသည့္ ပလတ္စတစ္ကဲ့သို႔ေသာ ေရနံဓာတုပစၥည္းမွာ ဇီဝျဖစ္စဥ္ျဖင့္ ၿပိဳကြဲျခင္း မရွိေပ။

သစ္ပင္၊ တိရစၧာန္အေသေကာင္၊ ေက်ာက္တုံး ေက်ာက္ေဆာင္၊ သယံဇာတ စသည့္ ေအာ္ဂဲနစ္ ပစၥည္းမ်ားကို ဇီဝျဖစ္စဥ္ျဖင့္ ၿဖိဳခြဲဖ်က္ဆီးေပးေသာ အင္ဇိုင္းမ်ားႏွင့္ အဏုဇီဝပိုးမႊားမ်ားက လူတို႔ ဖန္တီးထားေသာ ပလတ္စတစ္၏ေပါင္းစပ္ဖြဲ႕စည္းပုံကို သိရွိျခင္းမရွိသျဖင့္ ပလတ္စတစ္ကုန္ပစၥည္း မ်ားသည္ ဇီဝျဖစ္စဥ္ျဖင့္ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးျခင္း မရွိၾကေပ။

သို႔ရာတြင္ ယင္းတို႔သည္ ေနအလင္းေရာင္တြင္မူ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးၾကသည္။ ထိုသို႔ ၿပိဳကြဲရာ၌လည္း ေနေရာင္ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ထိေတြ႕ျခင္းအားျဖင့္ ေသးငယ္ေသာ အစိတ္အပိုင္းမ်ားအျဖစ္သို႔ ၿပိဳကြဲေရာက္ရွိ သြားေစျခင္းသာျဖစ္ၿပီး အဆုံးတိုင္ပ်က္စီးေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းမရွိဘဲ ပိုလီမာအဆင့္ရွိ ေမာ္လီက်ဴး ပမာဏအထိ ေရာက္ရွိသြားျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ အရြယ္အစားအားျဖင့္ မည္မၽွပင္ ေသးငယ္ သြားေသာ္လည္း မူလဂုဏ္သတၱိမ်ား ပ်က္ျပယ္မသြားျခင္းပင္။ ပင္လယ္ျပင္တြင္ ေရလွိုင္းရိုက္ခတ္မွု၊ သဲႏွင့္ပြတ္တိုက္မွု၊ Oxidation ေခၚ ေအာက္ဆီဂ်င္ႏွင့္ ဓာတ္ျပဳမွုတို႔ေၾကာင့္လည္း ပလတ္စတစ္တို႔ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ကြဲထြက္မွုျဖစ္ေပၚသည္။ ထိုျဖစ္စဥ္မွာ ပင္လယ္ျပင္အတြင္း၌ ႏွစ္ေပါင္း ၄၅၀ မွ ၁၀ဝ၀ ခန္႔အထိ ၾကာျမင့္နိုင္မည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။

ေရသူမမ်က္ရည္ဟုလည္း တင္စားေခၚေဝၚၾကသည့္ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ကြဲထြက္လာေသာ ပလတ္စတစ္ေစ့မ်ားသည္ သာမန္မ်က္စိျဖင့္ မျမင္နိုင္ေလာက္ သည့္အရြယ္အစားအထိ ေသးငယ္ကာ ေနရာအႏွံ့သို႔ ေရာက္ရွိေနသျဖင့္ ယင္းတို႔ကို ရွင္းလင္းပစ္ရန္မွာ မျဖစ္နိုင္လွေပ။ ေလတိုက္ရာ အရပ္ဆီ သို႔ ေမ်ာပါသြားေလာက္ေအာင္ ေပါ့ပါးခ်င္တိုင္း ေပါ့ပါးကာ ကမၻာ့ေရျပင္အႏွံ့ အဆီးအတားမရွိ အခ်ိန္ ျပည့္ေရြ႕လ်ားေနၾက ေပသည္။

သို႔ျဖစ္ရာ ေနအလင္းေရာင္အားျဖင့္ ဓာတ္ၿပိဳကြဲမွုျဖစ္ျခင္းက ပလတ္စတစ္၏ ေဘးအႏၲရာယ္ ေပးနိုင္စြမ္း ကို ပို၍အားေကာင္းလာေစသကဲ့သို႔ ရွိသည္။ စြန္႔ပစ္ ပလတ္စတစ္တို႔သည္ တစ္စစီၿပိဳကြဲကာ အဏုၾကည့္ မွန္ေျပာင္းျဖင့္ ၾကည့္မွသာ ျမင္နိုင္သည့္ အရြယ္အစားသို႔ ေရာက္ရွိသြားသည့္တိုင္ ေရျပင္ မ်ား၊ ကမ္းေျခမ်ား၊ ကမ္းရိုးတန္းမ်ား၊ ပင္လယ္ၾကမ္းျပင္မ်ားကို ညစ္ညမ္းေစကာ ေရေနသတၱဝါမ်ားႏွင့္ ပိုမႊားမ်ား၏ အစားခံရျခင္းမွတစ္ဆင့္ လူတို႔၏အစားအေသာက္ဆိုင္ရာ ဇီဝဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္အတြင္းသို႔ တိတ္တဆိတ္ဝင္ေရာက္ အႏၲရာယ္ျပဳျခင္းကို မလႊဲမေရွာင္သာနိုင္ေအာင္ ျဖစ္လာ ရေပသည္။

အဆိပ္သင့္ေရျမႇုပ္

ပင္လယ္သမုဒၵရာေရျပင္ထက္တြင္ အစိတ္အစိတ္အမႊာမႊာ ၿပိဳကြဲေနေသာ ပလတ္စတစ္အမွုန္ အမႊားမ်ားသည္ ယင္းသို႔ ေမ်ာပါေနေသာ ပင္လယ္ေရျပင္မွ အျခားေသာ ညစ္ညမ္းပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ေပါင္းစည္းကာ အစုအေဝးတစ္ရပ္ျဖစ္လာၿပီး ယင္းတို႔ ေမ်ာပါေနသည့္ ေရျပင္မွ အႏၲရာယ္ေပးနိုင္စြမ္း ရွိေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ားကို စုပ္ယူျခင္းအားျဖင့္ ညစ္ညမ္းေသာ အဆိပ္သင့္ ေရျမႇုပ္မ်ားသဖြယ္ ျပဳမူလာ ၾကသည္။

ေရကို စုပ္ယူျခင္း မျပဳနိုင္သည့္ PCB (Polychlorinated Biphenyls) ႏွင့္ DDE (Dichlorodiphenyl Dichloro Ethylene) အစရွိသည့္ ေပ်ာက္ပ်က္နိုင္ခဲ့ေသာ ညစ္ညမ္းေအာ္ဂဲနစ္ ဓာတုပစၥည္းမ်ား (Persistent Organic Pollutants-POPs) ကို စုပ္ယူသည္။ ယင္း POP တို႔တြင္ ပါရွိေသာ အဆိပ္အေတာက္သည္ ပင္လယ္ေရတြင္ေနသည္ထက္ ပလတ္စတစ္တြင္ေနျခင္းက အဆိပ္ ျပင္းအား အဆတစ္သန္းမၽွ တိုးပြားသည္။

တစ္နည္းဆိုရေသာ္ ေရမွ ပ်ံ႕ႏွံ့လာေသာ POP မ်ားသည္ ပလတ္စတစ္အမွုန္အမႊားတို႔၏ မ်က္ႏွာျပင္တြင္ စုေဝးကာ အဆိပ္စြမ္းအားျမင့္တက္လာၿပီး ပလတ္စတစ္သည္လည္း ကုန္းေျမတြင္ရွိစဥ္ ထက္ ပင္လယ္ေရျပင္တြင္ရွိျခင္းက အႏၲရာယ္ေပးနိုင္စြမ္း ပိုမိုႀကီးမားလာသည္ဟု ဆိုနိုင္မည္ျဖစ္သည္။

ပလတ္စတစ္ပစၥည္းသက္တမ္း

ပလတ္စတစ္သည္ အျပည့္အဝၿပိဳကြဲပ်က္စီးျခင္းမရွိေသာ္လည္း ပ်မ္းမၽွအားျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာမွ ငါးရာအတြင္း ပ်က္စီးေလ့ရွိသည္။ Polyolethylene, Polypropylene အစရွိသည္တို႔ ကဲ့သို႔ေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းသုံး Polyolefin အမ်ိဳးအစားမ်ားမွာ တာရွည္ခံရန္အတြက္ အျခားဓာတု ေဗဒပစၥည္းမ်ား ထပ္ေဆာင္းထည့္ထားသျဖင့္ ထို႔ထက္မကပင္ သက္တမ္းၾကာျမင့္နိုင္ေပသည္။ ပလတ္ စတစ္ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုကို ေျမတြင္ ဇီဝျဖစ္စဥ္အရ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးေစရန္ ပုံစံထုတ္လုပ္တည္ ေဆာက္ ထားသည့္တိုင္ ယင္းတို႔၏ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ားက သဘာဝ၏တိုက္ဖ်က္နိုင္စြမ္းထက္ ပိုမိုျမင့္မား ေနသျဖင့္ သက္တမ္းႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တည္ရွိနိုင္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

Marine Conservancy ေခၚ ပင္လယ္ေရျပင္ထိန္း သိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕က ကမ္းရိုးတန္း ေရျပင္တြင္ အမ်ားဆုံးျမင္ေတြ႕ရေလ့ရွိသည့္ ပလတ္စတစ္ကုန္ပစၥည္းတို႔၏ ခန္႔မွန္းသက္တမ္းကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပေပးထားပါသည္။



ေရဝဲစီးေၾကာင္း

ေရဝဲစီးေၾကာင္း(Gyre) ဆိုသည္မွာ ဗဟိုမွတ္တစ္ခုကို အေျချပဳ၍ ဝဲလွည့္ေနေသာ အရြယ္ ပမာဏႀကီးမားသည့္ သမုဒၵရာေရစီးေၾကာင္းကို ဆိုလိုသည္။ ကမၻာ့ေျမာက္ျခမ္းရွိ ေရဝဲစီးေၾကာင္း တို႔သည္ နာရီလက္တံ လွည့္သည့္အတိုင္း ဝဲလွည့္ကာ ကမၻာ့ေတာင္ဘက္ျခမ္း ရွိ ေရဝဲစီးေၾကာင္းတို႔သည္ နာရီလက္တံလားရာႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ဝဲလွည့္သည္။ ေရဝဲစီးေၾကာင္းစုစုေပါင္းသည္ သမုဒၵရာအက်ယ္ အဝန္း၏ ၄၀ ရာခိုင္ႏွုန္းရွိၿပီး ကမၻာ့အက်ယ္အဝန္း၏ ၂၅ ရာခိုင္ႏွုန္းရွိသည္၊ ေရဝဲ စီးေၾကာင္းအားလုံး သည္ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ထက္ရွိ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းအပိုင္းအစမ်ားကို ဝဲလွည့္ သယ္ေဆာင္စုေဝးေပး ၾကသည္။

ကမၻာေပၚတြင္ အဓိကအားျဖင့္ အပူပိုင္းေဒသ၊ သမုဒၵရာေရဝဲစီးေၾကာင္း ငါးခုရွိသည္။ ယင္း တို႔မွာ ေတာင္ႏွင့္ေျမာက္ ပစိဖိတ္အပူပိုင္းေရဝဲစီးေၾကာင္း၊ ေတာင္ႏွင့္ေျမာက္ အတၱလန္တိတ္ အပူပိုင္း ေရဝဲစီးေၾကာင္း၊ အိႏၵိယသမုဒၵရာ အပူပိုင္းေရဝဲစီးေၾကာင္းတို႔ ျဖစ္သည္။ ေရဝဲစီးေၾကာင္းတို႔၏ သဘာဝ အရ ေျမာက္ပစိဖိတ္ေရဝဲစီးေၾကာင္းတြင္ ေတြ႕ရွိရေသာ Great Garbage Patch မ်ိဳးကို အျခားေသာ ေရဝဲစီးေၾကာင္းမ်ား တြင္လည္း ေတြ႕ရွိနိုင္မည္ဟု ေမၽွာ္လင့္ရသည္။

ေရဝဲစီးေၾကာင္းတစ္ခု၏ အရြယ္အစားကို တိုင္းတာရန္ ခက္ခဲေသာ္လည္း ေျမာက္ပစိဖိတ္ အပူပိုင္းေရဝဲစီးေၾကာင္းသည္ အၾကမ္းအားျဖင့္ စတုရန္းမိုင္သန္းေပါင္း ခုနစ္သန္းမွ ကိုးသန္းမၽွအထိ ရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။ စတုရန္းမိုင္ သုံးသန္းခန္႔က်ယ္ဝန္းသည့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ တစ္ဖက္တစ္စပ္တည္းေသာ ေျမအက်ယ္အဝန္း(အလာစကာျပည္နယ္ႏွင့္ ဟာဝိုင္ဟီကၽြန္းတို႔ မပါဝင္ပါ) ထက္၊ သုံးဆခန္႔က်ယ္ဝန္းသည္ဟု အၾကမ္းအားျဖင့္ ခန္႔မွန္းနိုင္သည္။

စြန္႔ပစ္ပစၥည္းဒိုက္ပုံ

ေျမာက္ပစိဖိတ္အပူပိုင္းေရဝဲစီးေၾကာင္းရွိ Great Garbage Patch သည္ အေရွ႕ျခမ္းႏွင့္ အေနာက္ျခမ္းရွိ သီးျခားစီျဖစ္ေသာ ဒိုက္ပုံႏွစ္ခုကို ေပါင္းစည္းထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုဒိုက္ပုံႏွစ္ခုမွာ မိုင္ေပါင္းေျခာက္ေထာင္မၽွ ကြာေဝးကာ North Pacific Convergence Zone  ေခၚ စႀကႍလမ္းေၾကာင္း ျဖင့္ သြယ္တန္းဆက္သြယ္ထားသည္။  အဆိုပါစႀကႍလမ္းေၾကာင္းကိုယ္ႏွိုက္ပင္လၽွင္ ပင္လယ္ေရျပင္ ေမ်ာပါသြားလာေနၾကေသာ ပလတ္စတစ္အက်ိဳး အပဲ့အစအနမ်ားစုေဝးရာဇုန္တစ္ခုျဖစ္သည္။

အေရွ႕ဘက္ျခမ္းပစိဖိတ္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းဒိုက္ပုံ (Eastern Pacific Garbage Patch) သည္ ဂ်ပန္ႏွင့္ ဟာဝိုင္ယီ အၾကားတြင္ရွိၿပီး အေနာက္ဘက္ျခမ္းပစိဖိတ္စြန္႔ပစ္ ပစၥည္းဒိုက္ပုံ (Western Pcific Garbage Patch) သည္ ဟာဝိုင္ယီႏွင့္ ကယ္လီဖိုးနီးယားအၾကားတြင္ တည္ရွိသည္။ ေျမာက္ ပစိဖိတ္ေရဝဲစီးေၾကာင္း၏ လွည့္ပတ္မွုပုံစံအရ အာရွေဒသမွ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားကိုပင္ အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုေရျပင္ဆီသို႔ သယ္ေဆာင္လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

စြန္႔ပစ္ပစၥည္းဒိုက္ပုံဟု အမည္ေပးထားသည့္အတြက္ ပင္လယ္ေရျပင္ေပၚတြင္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း အမ်ိဳးစုံတို႔၏ အစုအေဝးမ်ားကို အလြယ္တကူျမင္ေတြ႕နိုင္မည္ဟု လူအမ်ားက ထင္မွတ္ၾကေသာ္လည္း စင္စစ္တြင္ ယင္းတို႔၏ ထင္ျမင္ခ်က္မွာ ရာႏွုန္းျပည့္မွန္ကန္ျခင္း မရွိေပ။ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းဒိုက္ပုံရွိရာ ေရျပင္ေပၚတြင္ ႀကီးမားေသာ ပစၥည္းအစိတ္အပိုင္းမ်ားကို အလြယ္တကူေတြ႕ျမင္နိုင္ေသာ္လည္း ယင္း ဒိုက္ပုံတို႔၏ ႀကီးမားလွေသာ အဓိကအစိတ္အပိုင္းမွာ ေရတြင္ေပၚနိုင္ေသာ ပလတ္စတစ္ေစ့ငယ္မ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔သည္ သာမန္မ်က္ေစ့ျဖင့္ မျမင္ေတြ႕နိုင္ေလာက္ေအာင္ အရြယ္အစားေသးငယ္႐ုံ သာမက ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္တြင္  ရွိေနျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္မွ တစ္ဆယ္မီတာ ခန္႔အနက္အတြင္း စုဖြဲ႕တည္ရွိေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သုေတသနရလဒ္မ်ားအရ သိရွိရသည္။

ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္ျခင္းမ်ား

ပင္လယ္ေရျပင္အတြင္း စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားအနက္ အရြယ္အစားအႀကီးဆုံးအျဖစ္ ေတြ႕ရွိရေသာ ပစၥည္းမွာ  စြန္႔ပစ္ငါးဖမ္းပိုက္မ်ားျဖစ္ၿပီး မိုင္ေထာင္ခ်ီ၍ ရွည္လ်ား တတ္ၾကသည္။ တေစၧပိုက္မ်ားဟု လည္း ေခၚဆိုၾကသည္။ စြန္႔ပစ္ငါးဖမ္းပိုက္မ်ားေၾကာင့္ ပင္လယ္ဖ်ံ၊ လင္းပိုင္၊ ပင္လယ္လိပ္၊ ငါးမန္း၊ ေရဝက္၊ မိေက်ာင္း၊ ပင္လယ္ေပ်ာ္ငွက္၊ ဂဏန္းႏွင့္အျခားေသာ ေရေနသတၱဝါတို႔၏ အသက္အႏၲရာယ္ကို ထိခိုက္လ်က္ရွိသည္။ ပိုက္ကြန္အတြင္း ၿငိမိရာမွ ႐ုန္းထြက္မရဘဲ ဒဏ္ရာအနာတရျဖစ္ျခင္း၊ လွုပ္ရွားမွု မျပဳနိုင္ျခင္း စသည္တို႔အျပင္ ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္သို႔ ေလရွုရန္ တက္ေရာက္ရသည့္ ေရေနသတၱဝါ တို႔မွာလည္း အသက္ ရွုၾကပ္ျခင္းႏွင့္ ၾကဳံေတြ႕ရသည္။

အဆိပ္သင့္ေနေသာ ပလတ္စတစ္ေစ့မ်ားကို အစာအမွတ္ျဖင့္ စားေသာက္မိျခင္းအားျဖင့္လည္း ေဝလငါး၊ ပင္လယ္ဖ်ံစသည့္ ေရေနသတၱဝါမ်ားမွသည္ အဏုဇီဝပိုးမႊားမ်ားသာမက ကမ္းေျခတြင္ေနထိုင္ ေသာ ငွက္မ်ားသည္ပင္ အသက္ေသဆုံးၾကရသည္။ သုေတသနရလဒ္မ်ားအရ အနည္းဆုံးသက္ရွိမ်ိဳး စိတ္ေပါင္း ၂၆၇ မ်ိဳးမွာ စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္ပစၥည္း၏ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မွုခံစားေနရၿပီး၊ ေရေနသတၱဝါတစ္သိန္းခန္႔ ႏွင့္ သန္းခ်ီေသာ ငါးႏွင့္ငွက္တို႔မွာလည္း ႏွစ္စဥ္ေသဆုံး ေနၾကရေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ပင္လယ္ျပင္အတြင္း ၿပိဳကြဲပ်က္စီးသည့္ ပလတ္စတစ္တို႔သည္ အနာဂတ္ကမၻာကို ညစ္ညမ္းေစ မည့္ ၿခိမ္းေျခာက္မွု အသစ္တစ္ရပ္ျဖစ္လာေနေၾကာင္း သုေတသနပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ Katsushiko Saido က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ေရေနသတၱဝါတို႔ကို အသက္ အႏၲရာယ္က်ေရာက္ေစျခင္းမွသည္ လူတို႔၏ အစား အေသာက္ဆိုင္ရာ ဆင့္ကဲဇီဝျဖစ္စဥ္ (Food Chain) အေပၚတြင္လည္း ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မွု ျဖစ္နိုင္ေခ်ကို ေလ့လာဆန္းစစ္ရမည္ျဖစ္သည္။

Saido ၏ သုေတသနေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ေရျပင္တြင္ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးေသာ Polystyrene  ပလတ္စတစ္တို႔က Bispherol A (BPA) ေခၚ ဓာတုပစၥည္းမ်ားကို ထုတ္လႊတ္သည္။ BPA သည္ ေရေနသတၱဝါတို႔၏ မ်ိဳးပြားစနစ္ကို ထိခိုက္ေစသည့္အျပင္ အဆိပ္အေတာက္လည္းျဖစ္ေစသည္။ အစား အစာမွ စြမ္းအင္အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲေပးေသာ Metabolism စနစ္ကိုလည္း ထိခိုက္ေစသည္။ Polystyrence ပလတ္စတစ္၏ မိုနိုမာသည္ ကင္ဆာျဖစ္ေစနိုင္ေသာ ဓာတ္ပစၥည္းျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း သံသယျဖစ္ဖြယ္ရွိသည္။

ထို႔အျပင္ ပင္လယ္ကမ္းေျခမ်ား ကမ္ရိုးတန္းမ်ား၊ ပင္လယ္ၾကမ္းခင္းမ်ားတို႔သည္လည္း ပလတ္ စတစ္စြန္႔ ပစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ညစ္ညမ္းမွုျဖစ္သည့္အျပင္ ပင္လယ္ေရျပင္၏ ေဂဟစနစ္အေျပာင္း အလဲျဖစ္ျခင္း၊ သႏၲာေက်ာက္ေဆာင္မ်ားပ်က္စီးျခင္း အစရွိသည့္မ်ားစြာေသာ ဆိုးက်ိဳးတို႔လည္း သက္ေရာက္လ်က္ရွိသည္။

ပင္လယ္ျပင္ကို ညစ္ညမ္းေစသူမ်ား

ထိုမၽွအႏၲရာယ္မ်ားျပားလွေသာ စြန္႔ပစ္ပလတ္ စတစ္ပစၥည္းမ်ားကို ပင္လယ္ေရျပင္အတြင္းသို႔ အမ်ားဆုံးစြန္႔ပစ္ေနသည့္ နိုင္ငံေပါင္းႏွစ္ဆယ္စာရင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ၌ အာရွနိုင္ငံအမ်ားစုက ထိပ္ဆုံးမွ ပါဝင္လာသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရသည္။ အာရွငါးနိုင္ငံမွ ေကာင္းစြာစီမံခန္႔ခြဲျခင္းမျပဳနိုင္ဘဲ ပင္လယ္ေရျပင္ အတြင္းသို႔ စြန္႔ပစ္လ်က္ရွိသည့္ ပလတ္စတစ္တန္ခ်ိန္အေရအတြက္မွာ အျခားနိုင္ငံမ်ား၏ စုစုေပါင္း စြန္႔ပစ္မွုထက္ပင္ ပိုမိုမ်ား ျပားေနေပေသးသည္။

၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ နိုင္ငံအလိုက္ စြန္႔ပစ္မွုစာရင္းကို ဇယား(၁)တြင္ ေလ့လာနိုင္ပါသည္။


သုေတသနစစ္တမ္းမ်ားအရ ကမၻာ့ပင္လယ္ေရျပင္သို႔ ေရာက္ရွိလ်က္ရွိေသာ စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္ ပစၥည္းမ်ား၏ ၉၅ ရာခိုင္ႏွုန္းမွာ ကမၻာ့နိုင္ငံမ်ား၊ ျမစ္ႀကီး ဆယ္စင္းဆီမွ ဝင္ေရာက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ထိတ္လန္႔တုန္လွုပ္ဖြယ္ရာ သိရွိလာၾကၿပီး ထိုျမစ္ႀကီးဆယ္စင္းအနက္ ရွစ္စင္းမွာ အာရွနိုင္ငံမ်ား မွျဖစ္ေသာ တ႐ုတ္နိုင္ငံမွ ယန္စီျမစ္၊ အိႏၵိယနိုင္ငံမွ ဂဂၤါျမစ္၊ အင္ဒိုနီးရွား နိုင္ငံမွ ဘရန္တတ္စ္ျမစ္တို႔ အပါအဝင္ျဖစ္သည္။

အာရွနိုင္ငံမ်ား၏ ပလတ္စတစ္ညစ္ညမ္းမွု တားဆီးေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား

ပင္လယ္ျပင္အတြင္း မလိုလားအပ္ေသာ စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္ပစၥည္းမ်ား ေလၽွာ့ခ်နိုင္ေရးအတြက္ အာရွနိုင္ငံမ်ားစြာတို႔က ပလတ္စတစ္အိတ္သုံးစြဲမွု ပိတ္ပင္ျခင္း၊ အကန္႔အသတ္ျပဳျခင္းမ်ားျဖင့္ ေဆာင္ ရြက္လာေန ၾကၿပီျဖစ္သည္။

ပလတ္စတစ္စြန္႔ပစ္မွု ထိပ္တန္းနိုင္ငံႏွစ္ဆယ္တြင္ ပါဝင္ေသာ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တို႔အပါအဝင္ ကေမၻာဒီးယား၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ထိုင္ဝမ္ အစရွိေသာ နိုင္ငံမ်ားတြင္ ပလတ္ စတစ္အိတ္သုံးစြဲမွု ထိန္းခ်ဳပ္ေရးတားဆီးပိတ္ပင္ေရးမ်ားကို နည္းလမ္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အသိ ပညာေပးလွုံ႔ ေဆာ္ျခင္းမ်ားကိုလည္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၾကသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံသည္လည္း HDPF အမ်ိဳးအစား ပလတ္စတစ္အိတ္ပါးမ်ား ထုတ္လုပ္သုံးစြဲျခင္းကို တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားခဲ့ၿပီး ေပ်ာက္ပ်က္နိုင္ခဲေသာ ညစ္ညမ္းေအာ္ဂဲနစ္ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ား (POPS) ဆိုင္ရာ နိုင္ငံတကာသေဘာတူညီခ်က္ျဖစ္သည့္ Stock-holm Convention တြင္ ပါဝင္လက္မွတ္ေရး ထိုးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

စေတာ့ဟုမ္းကြန္ဗင္းရွင္း

ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူသားတို႔၏က်န္းမာေရးအား  တစ္ကမၻာလုံးအတိုင္းအတာျဖင့္ ေခ်ာက္လွန္႔ လ်က္ရွိေသာ Persistent Organic Pollutants (POP) ေခၚ ေပ်ာက္ပ်က္နိုင္ခဲေသာ ညစ္ညမ္း ေအာ္ဂဲနစ္ဓာတုပစၥည္းမ်ား၏ ေဘးရန္မွ ကာကြယ္ရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ စေတာ့ ဟုမ္းကြန္ဗင္းရွင္းကို ၂၀ဝ၁ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၂၂ ရက္ေန႔ တြင္ ဆြီဒင္နိုင္ငံ စေတာ့ဟုမ္းၿမိဳ႕၌ အတည္ျပဳခ်မွတ္ခဲ့သည္။

ျမန္မာနိုင္ငံအေနျဖင့္ ၂၀ဝ၄ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၁၈) ရက္ေန႔တြင္ စေတာ့ဟုမ္းကြန္ဗင္းရွင္းအား ပါဝင္လက္ မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံအပါအဝင္ စေတာ့ဟုမ္း ကြန္ဗင္းရွင္းအဖြဲ႕ဝင္နိုင္ငံေပင္း ၁၈၀ ေက်ာ္ရွိသည္။

ထိုကြန္ဗင္းရွင္းက သတ္မွတ္ထုတ္ျပန္ထားေသာ POP အမ်ိဳးအစား ၂၈ မ်ိဳးတြင္ ပိုးသတ္ေဆး မ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းသုံးဓာတုေဗပစၥည္းမ်ား အဓိကပါဝင္သည္။ ထို POP မ်ားကို ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ သုံးစြဲျခင္း၊ တင္သြင္းျခင္း၊ တင္ပို႔ျခင္း မျပဳရန္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ကာ ျဖည္းျဖည္းခ်င္းပေပ်ာက္သြား ေစရန္ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္သည္။

အဆိုပါ POP ၂၈ မ်ိဳးသည္ အဆိပ္အျပင္းစားမ်ား ျဖစ္သည့္အျပင္ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးရန္ မလြယ္ကူေသာ၊ တာရွည္ခံဓာတုပစၥည္းမ်ားျဖစ္ျခင္း၊ အဆီတြင္ေပ်ာ္ဝင္လြယ္ျခင္း၊ ေရစီးေၾကာင္းႏွင့္ ေလတိုက္ခတ္ျခင္းတို႔မွတစ္ဆင့္ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ့ေရာက္ရွိနိုင္စြမ္းရွိျခင္းစေသာ ဂုဏ္သတၱိမ်ားရွိ ၾကသည္။ ကင္ဆာေရာဂါ အပါအဝင္ ေရာဂါႀကီးအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုလည္း ျဖစ္ေပၚေစ နိုင္သည္။

ေရစီးေၾကာင္းသယ္ေဆာင္ရာသို႔ပါသြားေသာ POP မ်ားသည္ ပလတ္စတစ္ေစ့မ်ား၏ စုပ္ယူမွု ျဖင့္ အဆိပ္ျပင္းအား အဆမတန္ပြားမ်ားကာ ေရေနသတၱဝါတို႔အေပၚ အသက္အႏၲရာယ္ႀကီးစြာ က်ေရာက္ေစနိုင္ေပသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံ

၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ပင္လယ္ ေရျပင္သို႔ ပလတ္စတစ္ပစၥည္းစြန္႔ပစ္မွု အမ်ားဆုံးနိုင္ငံ ၂၀ အနက္အဆင့္ ၁၇ တြင္ ေဖာ္ျပထားျခင္းခံရေသာ ျမန္မာနိုင္ငံ၌လည္း ပလတ္စတစ္ သုံးစြဲမွုေလ်ာ့ခ်ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္သည္။

၂၀၁၈ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ သန္႔ ျမန္မာအဖြဲ႕က ပလတ္စတစ္ညစ္ညမ္းမွုအေၾကာင္း အသိပညာေပးျခင္း၊ ပလတ္စတစ္ေရဘူးမ်ားသုံးစြဲမွု ေလၽွာ့ခ်နိုင္ေရးအတြက္ ေရခ်မ္းစင္မ်ား တည္ ေဆာက္ေပးျခင္း အစရွိသည့္ လွုပ္ရွားမွုမ်ားကို အရွိန္အဟုန္ျမႇင့္တင္ ေဆာင္ရြက္လာေနၿပီျဖစ္သည္။

လက္ရွိခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားရ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ စြန္႔ပစ္ ပလတ္စတစ္ပစၥည္းထြက္ရွိမွုမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ ငါးႏွစ္တာကာလအတြင္း သုံးဆမၽွျမင့္တက္လာကာ ျမန္မာ့ေရစီးေၾကာင္းမ်ားအတြင္းသို႔ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း မ်ား ေန႔စဥ္ ဝင္ေရာက္မွုမွာ တန္ခ်ိန္ ၂၀ဝ ခန္႔အထိ ရွိေနၿပီျဖစ္ ေၾကာင္း သိရွိရသည္။




ပလတ္စတစ္အသုံးျပဳမွုေလၽွာ့ခ်ေရးအႀကံျပဳခ်က္မ်ား

ပလတ္စတစ္အသုံးျပဳမွုေလၽွာ့ခ်ေရး အႀကံျပဳခ်က္ အမ်ားအျပားရွိသည့္အနက္ ျမန္မာနိုင္ငံႏွင့္ လိုက္ေလ်ာ ညီေထြရွိေသာ အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕ကို ေအာက္ပါ အတိုင္း ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။

၁။        အေအးေသာက္ရာတြင္ ပလတ္စတစ္ပိုက္ (Starw)မ်ားကို အသုံးျပဳျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။

၂။        တစ္ခါသုံးပလတ္စတစ္အိတ္မ်ားကို အသုံးမျပဳပါ ႏွင့္။

၃။        ပီေကေခၚ Chewing Gum စားသုံးျခင္းမျပဳပါႏွင့္။

၄။        ပလတ္စတစ္ပုလင္းမ်ားအစား ကတ္ထူဘူးမ်ားျဖင့္ ထုပ္ပိုးေသာ ကုန္ပစၥည္းကို ေျပာင္းလဲ ဝယ္ယူပါ။

၅။        စားေသာက္ဖြယ္ရာဝယ္ယူရာ၌ ေဖာ့ဘူး၊ ေဖာ့ခြက္ ႏွင့္ ပလတ္စတစ္အိတ္အစားခ်ိဳင့္၊ ခြက္မ်ား               ေျပာင္းလဲသုံးစြဲပါ။

၆။        ပလတ္စတစ္ကိုယ္ထည္ျဖင့္ျပဳလုပ္ေသာ ဂက္စ္            မီးျခစ္အစား သစ္သားမီးျခစ္ကို သုံးစြဲပါ။

၇။        ပလတ္စတစ္ပတ္ထားေသာ ေအးခဲသားမ်ားကို ဝယ္ယူျခင္းမျပဳပါႏွင့္။

၈။        အိမ္တြင္ ပလတ္စတစ္ခြက္ေယာက္ပစၥည္းမ်ား သုံးစြဲျခင္းမွေရွာင္ရွားပါ။

၉။        သစ္သီးမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ေဖ်ာ္ေသာက္ျခင္းျဖင့္ ပလတ္စတစ္ဘူး အသုံးျပဳျခင္းကို ေရွာင္ရွားပါ။

၁၀။      ထမင္းဘူးကို ျပန္လည္အသုံးျပဳနိုင္ေသာ ခ်ိဳင့္၊ ခြက္တို႔ျဖင့္သာ အသုံးျပဳပါ။

၁၁။      တစ္ခါသုံး မုတ္ဆိတ္ရိတ္စက္မ်ားကို မသုံးပါႏွင့္။

တစ္ခါသုံးပလတ္စတစ္ပစၥည္းအေၾကာင္း အက်ဥ္းခ်ဳပ္

တစ္ခါသုံးပလတ္စတစ္ပစၥည္းမ်ားသည္ အျမင္တြင္ မႀကီးက်ယ္ေသာ္လည္း မ်ားျပားလွေသာ ေန႔စဥ္စြန္႔ပစ္မွုက ကမၻာႀကီးအား ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ရွိေသာ ပလတ္စတစ္ညစ္ညမ္းမွုအႏၲရာယ္ကို ႀကီးစြာအေထာက္အကူျပဳေနေသာ ပစၥည္းမ်ားျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သိမွတ္ဖြယ္ရာ အခ်ိဳ႕ကို ေအာက္ပါအတိုင္း အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။

၁။        ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္း ကမၻာ့ပလတ္စတစ္ထုတ္လုပ္မွုမွာ မက္ထရစ္တန္ခ်ိန္ ၃၃၅ သန္း အထိေရာက္ရွိခဲ့သည့္အနက္ ထက္ဝက္ခန္႔မွာ တစ္ခါသုံးပလတ္စတစ္ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။

၂။        လူတို႔သည္ တစ္မိနစ္လၽွင္ ပလတ္စတစ္ဘူးေပါင္းတစ္သန္းမၽွ ဝယ္ယူသုံးစြဲေနၾကၿပီး ယင္းတို႔ အနက္ ၂၃ %ခန္႔သာ ျပန္လည္ထုတ္လုပ္သုံးစြဲမွု (Recyle) ရွိသည္။

၃။        ကမၻာတစ္ဝန္းလုံးတြင္ ႏွစ္စဥ္ပလတ္စတစ္အိတ္ေလးထရီလီယံ (သန္းေပါင္းေလးသန္း)မၽွရွိၿပီး ယင္းတို႔အနက္ ၁ ရာခိုင္ႏွုန္းမၽွသာ ျပန္လည္ထုတ္လုပ္သုံးစြဲမွုရွိသည္။

၄။        ကမၻာတစ္ဝန္းလုံး၌ အေအးပိုက္ (Straw) သုံးစြဲမွု မွာ တစ္ရက္လၽွင္ ငါးသိန္းခန္႔ရွိသည္။

၅။        တစ္ခါသုံးေဖာ့ခြက္သုံးစြဲမွုမွာ တစ္ႏွစ္လၽွင္ ၅၀ဝ ဘီလ်ံမၽွရွိသည္။ အဆိုပါေဖာ့ခြက္မ်ားသည္ ျပန္ လည္ထုတ္လုပ္သုံးစြဲျခင္း၊ လုံးဝျပဳလုပ္နိုင္ျခင္းမရွိပါ။ ေျမဖို႔ရာတြင္သာ အသုံးျပဳနိုင္ေသာ ေဖာ့ခြက္မ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ဝ မၽွအထိ  မပ်က္မစီးတည္ရွိနိုင္သည္။

၆။        ပလတ္စတစ္ထုတ္လုပ္မွု တိုးတက္လာသည့္ အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာ ပလတ္စတစ္ကို ထုပ္ပိုး ကုန္ပစၥည္းအျဖစ္ အသုံးတြင္လာျခင္းေၾကာင့္        ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ဖိုင္ဘာ မဟုတ္ ေသာ ပလတ္စတစ္ထုတ္လုပ္မွု၏ ၄၂ ရာခိုင္ႏွုန္းမွာ ပလတ္စတစ္ထုပ္ပိုးကုန္ပစၥည္းမ်ားအတြက္ သာျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔အနက္မွ ၅၂ ရာခိုင္ႏွုန္းမွာ ယခုအခါ စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္ပစၥည္းအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိၿပီးျဖစ္သည္။

၇။        ပလတ္စတစ္ထုပ္ပိုးကုန္အျဖစ္ အသုံးျပဳရန္ ႏွစ္စဥ္ ထုတ္လုပ္မွုပမာဏ ၇၈ သန္းအနက္ ၃၂ ရာခိုင္ႏွုန္းမွာ ပင္လယ္သမုဒၵရာေရျပင္တြင္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းအျဖစ္ ေရာက္ရွိသည္။ ဤသည္မွာ ပင္လယ္အတြင္းသို႔ တစ္မိနစ္လၽွင္ ထရပ္ကားတစ္စီးစာ စြန္႔ပစ္ျခင္းႏွင့္ညီမၽွသည္။ အဆိုပါႏွုန္း ထားသည္ ၂၀၃၀ ျပည့္ ႏွစ္တြင္ ႏွစ္ဆျမင့္တက္လာနိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၅၀ ျပည့္ ႏွစ္တြင္ ေလးဆအထိ ျမင့္တက္လာနိုင္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းရသည္။ ၂၀၅၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ပင္လယ္ေရျပင္၌ ငါးအေရအတြက္ထက္ ပလတ္စတစ္ကပိုမိုမ်ားျပားေနမည္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။

၈။        တစ္ခါသုံးပလတ္စတစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေသာ ပလတ္စတစ္ညစ္ညမ္းမွုထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ ေရးအတြက္ အေကာင္းဆုံးေသာနည္းလမ္းမွာ လူတစ္ဦးခ်င္း၏ ပလတ္စတစ္သုံးစြဲမွု ေလၽွာ့ခ် ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

နိဂုံး

ပလတ္စတစ္၏ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမွာ လူတို႔ထင္မွတ္ထားသည္ထက္မ်ားစြာ ႀကီးမားေန ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကရၿပီး ကမၻာ့ပင္လယ္ေရျပင္ထက္မွ မိုင္ေထာင္ခ်ီရွည္လ်ားေသာ စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္ ဒိုက္ပုံႀကီးမ်ားက ကမၻာ့နိုင္ငံအသီးသီမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုပင္ အံ့အား အသင့္ႀကီးသင့္ေစခဲ့ၿပီျဖစ္ သည္။

ပလတ္စတစ္ညစ္ညမ္းမွုသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္လည္း တိုးပြားလာေနသည့္ ျပႆနာတစ္ရပ္ ျဖစ္လာေနကာ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူလူထုတို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေျဖရွင္းၾကရမည့္ ျပႆနာ တစ္ရပ္လည္းျဖစ္သည္။

ေနာင္လာမည့္ မ်ိဳးဆက္သစ္အတြက္ ပလတ္စတစ္ညစ္ညမ္းမွုကင္းစင္ေသာ ကမၻာေျမခ်န္ထား နိုင္ေရးအတြက္ ျမန္မာနိုင္ငံသားတို႔သည္လည္း ကမၻာ့လူထုႏွင့္အတူ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ၾကရန္ ယေန႔ ပင္စတင္ ေဆာင္ရြက္လိုက္ၾကပါစို႔ဟု တိုက္တြန္းေရးသားေဖာ္ျပလိုက္ရပါသည္။

(မွတ္ခ်က္။    ။ ဤေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည့္ ပညာရပ္ဆိုင္ရာအသုံးအႏွုန္းအခ်ိဳ႕ကို ျမန္မာစာျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပရာ၌ သက္ဆိုင္ရာပညာရပ္နယ္ပယ္မွ တရားဝင္အသုံးအႏွုန္းမ်ားကို ရွာေဖြရန္ လက္လွမ္းမမီသျဖင့္ ေဆာင္းပါးေရးသားသူ၏ အာေဘာ္ျဖင့္သာ ဘာသာျပန္ဆိုေရးသားထား ပါသည္။ သက္ဆိုင္ရာ ပညာရပ္နယ္ပယ္မွ တရားဝင္အသုံးအႏွုန္းမ်ားႏွင့္ ေဝါဟာရအားျဖင့္ ကြဲလြဲ ေကာင္း ကြဲလြဲနိုင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အဓိပၸာယ္အႏွစ္သာရအားျဖင့္ ကြဲလြဲမွုမရွိနိုင္ပါေၾကာင္း ေဖာ္ၿပ အပ္ပါသည္။)

ရာျပည့္

Reference:     1)        When the Mermaids Cry: The Great Plastic Tide by Claire Le                                              Guern, Last Update in March 2018.

2)        သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ညစ္ညမ္းမွုျဖစ္ေစၿပီး ၾကာရွည္စြာမေပ်ာက္မပ်က္ တည္ျမဲေနနိုင္သည့္ (Persistent Organic Pollutants -POPs)အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ။ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဦးစီးဌာန၏ Facebook Post ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၆ ရက္။

3)        Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants  (Wikipedia)

4)        Thant Myanmar: Grassroots Movement Fighting Against  Plastic Pollution Myanmar internationaltv.com, May 31, 2018

5)        Five Asian Countries Dump More Plastic into Oceans Than Anyone Else Combined; How You Can Help, Forbes Magazine, April 21,2018

6)        Shocking Report reveals that 95% of Plastic Polluting the World’s Oceans Comes from just TEN Rivers including the Ganges and Niger by Shivali Best for Mailonline,11 October 2017.

7)        Top 20 Countries Ranked by Mass of Mismanged Plastic Waste by                                    Earth Day 2018, END PLASTIC POLLUTION

8)        How Are Asian Countries Tackling Plastic Pollution? by Lainey Loh, Mar 30, 2018 ,Asian Correspondent

9)        Fact Sheet: Single Use Plastics by Earth Network, Earth Day 2018, ENDPLASTIC POLLUTION

10)      Scientists estimate total weight of Plastic floating in world’s Oceans: Nearly 269,000 tons of plastic pollution floating in the oceanby Science Daily, December 2014.