Friday, August 30, 2019

ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ခက္ခဲတဲ့အေၾကာင္းရင္း (၅) ခ်က္


 by စိုးၫြန္႔ေဇာ္ 

(Maria Godoy ႏွင့္ Sylvie Douglis တို႔ရဲ႕  ေဆာင္းပါးကို ေကာက္ႏုတ္ျပန္ဆိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။)

သင္ဟာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားၿပီး အေလးခ်ိန္ အလြယ္တကူ မေလ်ာ့ရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ ခ်က္ခ်င္းျပန္ဝလာတယ္ဆိုရင္ စိတ္မပူပါနဲ႔။ သင့္လို လူေတြအမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်တဲ့အခါ ေလ်ာ့ၿပီးသား အေလးခ်ိန္ကို ဆက္ၿပီး ထိန္းထားရခက္ေစတဲ့ ကိုယ္တြင္းအဂၤါအစိတ္အပိုင္းစု ေတြကို ခလုတ္ဖြင့္ေပး လိုက္ၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြကို ကြ်န္မတို႔ ထိန္းသိမ္းလို႔ရၿပီး တခ်ိဳ႕ကို ထိန္းသိမ္းလို႔ မရ ပါဘူး။ သင့္ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ဘယ္လိုေလွ်ာ့ခ်ရမယ္ ဆိုတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ သင္ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ေတာင္ လိုအပ္ပါ့ မလားဆိုတာ ကြ်န္မတို႔ ေျပာျပမယ့္အစား ဇီဝေဗဒနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ လက္ေတြ႕ အေၾကာင္းရင္း (၅) ခ်က္ကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။



။       သင့္ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်တဲ့အခါ သင့္ရဲ႕ ဇီဝ ဓာတုျဖစ္စဥ္က ေႏွးေကြးသြားပါတယ္။

သင့္ရဲ႕ဇီဝဓာတုျဖစ္စဥ္ဆိုတာ သင္စားတဲ့ အစား အစာကို စြမ္းအင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပးတဲ့ သင့္ကိုယ္ တြင္းမွာ ျဖစ္စဥ္ကို ေခၚပါတယ္။ လူတစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ဇီဝ ဓာတုျဖစ္စဥ္ျခင္း မတူပါဘူး။ အဲဒီလိုျခားနားျခင္းဟာ သင့္ ကိုယ္တြင္းရွိ အဆီဓာတ္နဲ႔ ျြကက္သားေတြရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံုနဲ႔ သက္ဆိုင္တယ္လို႔ ဆရာဝန္ေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေယာက်ာ္းေတြရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္မွာ ျြကက္သားေတြ ပိုမ်ားလို႔ မိန္းမေတြထက္ အဲဒီျဖစ္စဥ္ အရွိန္ပိုျမန္ပါတယ္။ အသက္ႀကီးလာတဲ့အခါ ေႏွးေကြးသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူတိုင္းရဲ႕ ဇီဝျဖစ္စဥ္စြမ္းအင္ေလာင္ကြ်မ္းပံုက အဓိက အားျဖင့္ (၃) မ်ိဳးရွိပါတယ္။

(က)    ၿငိမ္ေနတဲ့ ဇီဝဓာတုျဖစ္စဥ္။ ဒါက သင့္ ကလီစာေတြ အလုပ္လုပ္ေနၿပီး သင္ အသက္ဆက္ရွင္ေနဖို႔ ေခ်ဖ်က္ေပးတဲ့ စြမ္းအင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာင္ကြ်မ္းတဲ့ သင့္ ကယ္လိုရီက ၅၀ မွ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရွိပါတယ္။

(ခ)     အစာရဲ႕ အပူဓာတ္သက္ေရာက္မႈ ေလာင္ ကြ်မ္းကုန္ခန္းတဲ့ သင့္ရဲ႕ကယ္လိုရီ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔က သင္စားတဲ့အစာကို စြမ္းအင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပးဖို႔ အစာ ေခ်ဖ်က္ရာမွာသာ သံုးရတဲ့ စြမ္းအင္ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

(ဂ)     သင့္ကယ္လိုရီ ၃၀  ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာင္ကြ်မ္း ေစရတဲ့ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ အားကစား ႐ံုမွာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာမ်ိဳးဟာ စြမ္းအင္သံုးစြဲမႈရဲ႕ အလြန္ေသးငယ္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ သင္ လႈပ္ရွားတဲ့အခါ ဇီဝဓာတုျဖစ္စဥ္ ေႏွးေကြး တာဟာ သမား႐ိုးက် ႐ူပေဗဒ သေဘာ တရားပါပဲ။

၂။       သင့္ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ေရြးခ်ယ္ရင္ သင္ ေရရွည္လက္ခံထားႏိုင္မယ့္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျပဳလုပ္ပါ။

သင့္ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မတိုးေစဖို႔ လိုအပ္ၿပီး သင္ တကယ္ႏွစ္သက္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ျပဳလုပ္ပါ။

ဒါဟာ ေႏွးေကြးတဲ့ ဇီဝဓာတုျဖစ္စဥ္ အပါအဝင္ သင္ အေလးခ်ိန္မတိုးေစဖို႔ ပိုခက္ခဲတဲ့ ဇီဝေဗဒလုပ္ငန္း တစ္ခုခ်င္းစီ လုပ္ေဆာင္တဲ့ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းစုကို အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်မႈက စတင္လႈပ္ရွားေစလို႔ပါပဲ။ ဥပမာျပရရင္ ဇီဝဓာတုျဖစ္စဥ္ဆိုတာက “စပရင္” လို လႈပ္ရွားပါတယ္။ သင္ဝိတ္ေလွ်ာ့ဖို႔ အားစိုက္ေလေလ စပရင္ကို သင္ပိုဆြဲဆန္႔ေလျဖစ္ၿပီး သင္ဝိတ္က်ပါတယ္။ သင္ဝိတ္က်ေစဖို႔ အေထာက္အကူျပဳတဲ့ ပံုမွန္စား ေသာက္မႈနဲ႔ ေလ့က်င့္ခန္းကို ရပ္လိုက္တဲ့အခါ စပရင္ တင္းတာကို ျပန္ေလွ်ာ့ေပးသလို သင့္ဇီဝဓာတုျဖစ္စဥ္ ကလည္း နဂိုအတိုင္းျပန္ျဖစ္ၿပီး ေလ်ာ့သြားတဲ့ အေလးခ်ိန္ ျပန္တိုးလာမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါနဲ႔ အစာေျခစနစ္ဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသားတကၠသိုလ္မွ သိပၸံပညာရွင္ ကက္ဗင္ေဟာလ္က ေျပာပါတယ္။


၃။       သင့္ဦးေႏွာက္ထဲရွိ ေဟာ္မုန္းေတြဟာ သင္အေလး ခ်ိန္ေလွ်ာ့တဲ့အခါ သင့္ကို ပိုၿပီး ဆာေလာင္မြတ္ သိပ္ေစပါတယ္။

သင့္ရဲ႕အစာစားခ်င္စိတ္ကို ေျပာင္းလဲသြားေအာင္ ေဟာ္မုန္းေတြက ေျပာင္းလဲေပးပါတယ္။ သင့္ကို ဆာ ေလာင္ေစတဲ့ ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Leptin ေဟာ္မုန္း က အဆီဆဲလ္ေတြ ထုတ္လႊတ္ၿပီး အေျခခံအားျဖင့္ သင္ စားရမယ့္အခ်ိန္၊ ဒါမွမဟုတ္ စားတာ ရပ္ရမယ့္အခ်ိန္ကို ဦးေႏွာက္ကို အသိေပးပါတယ္။ သင္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ ခ်ရင္ အဲဒီ Leptin ေဟာ္မုန္းလည္း ေလ်ာ့လာပါတယ္။ အဲဒီအခါက်ရင္ သင့္ဆာေလာင္မႈကို အခ်က္ေပးသလို ျဖစ္ပါတယ္။ လူအမ်ားစုဟာ ေလ်ာ့သြားတဲ့ အေလးခ်ိန္ အျမန္ျပန္တိုးေစသလိုမ်ိဳး ယခင္ကထက္ ပိုစားခ်င္စိတ္ ေပါက္လာပါတယ္။

၄။       အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ဖို႔အတြက္ သင္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ ျခင္းထက္ သင္စားတာက ပိုအေရးပါပါတယ္။

လူအမ်ားစုအေနနဲ႔ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္းဟာ အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်ရာမွ ဒုတိယအဆင့္မွာ ရွိပါတယ္။ တစ္နာရီေက်ာ္ေျပးၿပီး ကယ္လိုရီေတြ ေလွ်ာ့ခ်တာထက္ Starbucks ေကာ္ဖီဆိုင္က ကိတ္မုန္႔ေတြ မစားျခင္းဟာ ကယ္လိုရီ ၆၀ဝ ေလ်ာ့ေစပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လူေတြဟာ ပိုစားဖို႔ ဆင္ေျခေပးတဲ့အေနနဲ႔ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ခ်င္ ၾကတယ္။ အားကစား႐ံုမွာ ကုန္ခန္းသြားတဲ့ ကယ္လိုရီ ေတြထက္ ဆုလာဘ္အျဖစ္ ကယ္လိုရီေတြတိုးေအာင္ သူတို႔ပိုစားခ်င္ၾကတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ဆိုဖာေပၚအိပ္ၿပီး တစ္ေန႔လံုးမလႈပ္ရွားဘဲ ေနခ်င္တယ္။ အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ ျခင္းနဲ႔မပတ္သက္တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ိဳးလုပ္ျခင္းရဲ႕ တျခား အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ပိုစိတ္ၾကည္လင္ျခင္း၊ ပိုအိပ္ေပ်ာ္ျခင္း၊ ေသာကစိတ္ ေလ်ာ့နည္းျခင္းနဲ႔ ေသြးသၾကားဓာတ္ ပိုတိုးလာျခင္းေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ သင္ဟာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ အမ်ားႀကီး လုပ္ရင္ နားေနတဲ့ ဇီဝျဖစ္စဥ္ဟာ အစားထိုးဖို႔ ေႏွးသြား ဖြယ္ရွိတယ္။ (ဒါကေတာ့ ယခုအထိ သီအိုရီမွ်သာ ရွိေသးတယ္။)

။       သို႔တေစ ေလ်ာ့သြားတဲ့အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းထား ရာမွာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္းက အဓိက အေရးပါပံု ရပါတယ္။

အေမရိကန္အမ်ိဳးသားအေလးခ်ိန္ထိန္းသိမ္းမႈ မွတ္တမ္း႐ံုးရဲ႕ စစ္တမ္းအရ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းမွာ အနည္းဆံုး ေပါင္ ၃၀ ခန္႔ ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး အနည္းဆံုး တစ္ႏွစ္ ေက်ာ္အထိ ဆက္ထိန္းထားတဲ့လူေတြရွိေၾကာင္း သိရပါ တယ္။ သူတို႔ဟာ ေန႔စဥ္ပ်မ္းမွ် တစ္နာရီခန္႔ ေလ့က်င့္ၾက သတဲ့။ အဲဒီလူေတြရဲ႕ အႀကိဳက္ဆံုးေလ့က်င့္ခန္းဟာ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ ေကာ္လိုရာဒိုတကၠသိုလ္ ေဆးပညာဌာနမွ တြဲဖက္ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေဟာ္လီ ဝိုင္းယတ္က ေျပာပါတယ္။ ေလ်ာ့ၿပီးသား အေလးခ်ိန္ကို ေရရွည္ဆက္ၿပီး ထိန္းထားသူေတြဟာ ကိုယ္ခံအား ေလ့က်င့္မႈနဲ႔ တျခားလႈပ္ရွားမႈေတြလည္း အမ်ားႀကီး လုပ္ၾကတယ္လို႔ သုေတသီ ေဒါက္တာဝိုင္းယတ္က ေျပာပါတယ္။

“ေအာင္ျမင္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ သီးျခားလႈပ္ရွားမႈ တစ္မ်ိဳးတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အဓိကလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ပမာဏ လို႔ ကြ်န္မ ထင္ပါတယ္” လို႔ သူမက ျဖည့္စြက္ေျပာပါ တယ္။

ေလ်ာ့ၿပီးသား အေလးခ်ိန္ကို ဆက္ထိန္းထားရာမွာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရာမွာ ေသာ့ခ်က္က်တဲ့ အေၾကာင္းရင္း တစ္ခ်က္က အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့တဲ့အခါ စတင္လႈပ္ရွားတဲ့ အလုပ္လုပ္တဲ့ ဇီဝေဗဒကိုယ္တြင္းအဂၤါစု အစိတ္အပိုင္းကို တံု႔ျပန္ဖို႔ ေထာက္ပံ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဇီဝဓာတုျဖစ္စဥ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ကာ ဆာေလာင္မႈကို တိုးပြားေစပါတယ္။ သင့္ရဲ႕ စားေသာက္မႈ ပမာဏနဲ႔ သင့္ရဲ႕ ကုန္ခန္းသြားတဲ့ ကယ္ လိုရီတို႔ ျခားနားမႈက စြမ္းအင္ကြာဟခ်က္ကို ျဖစ္ေပၚေစ ပါတယ္။

“အဲဒီစြမ္းအင္ကြာဟခ်က္ကို ေလ့က်င့္ခန္း ပိုလုပ္ ျခင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ နည္းနည္းေလွ်ာ့စားျခင္းျဖင့္ သင္ျဖည့္ တင္းလို႔ရပါတယ္” လို႔ သူမက ေျပာပါတယ္။

Obesity Joutnal မဂၢဇင္းမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ သုေတသနျပဳခ်က္အရ အေလးခ်ိန္ ပ်မ္းမွ် ၅၈ ေပါင္

က်ၿပီး ပ်မ္းမွ် ၉ ႏွစ္အထိ ဆက္ထိန္းထားတဲ့လူေတြကို ေလ့လာရာမွာ ၎တို႔ရဲ႕ ဇီဝဓာတုျဖစ္စဥ္ေတြကို အဆင့္ ျမင့္ တိုင္းထြာမႈေတြ ျပဳလုပ္တဲ့အခါ ゞင္းတို႔ဟာ ေန႔စဥ္ ကယ္လိုရီ ၂၅၀ဝ ခန္႔ ေလာင္ကြ်မ္းေစေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အေလးခ်ိန္က တည္ၿငိမ္တဲ့ အတြက္ အရင္က သူတို႔ပိုဝခ်ိန္မွာ စားခဲ့သေလာက္ပဲ ေန႔စဥ္ ကယ္လိုရီ ၂၅၀ဝ ျပန္စားေနၾကေသးေၾကာင္း အဓိပၸာယ္ထြက္ပါတယ္။ သူတို႔စားသမွ် ကယ္လိုရီေတြ ေလာင္ကြ်မ္းရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက သူတို႔ဟာ အရင္ တုန္းကထက္ ေလ့က်င့္ခန္း ပိုလုပ္ေနၾကလို႔ပါပဲ။

ယခုအခါ သူတို႔ဟာ ေန႔စဥ္ ပ်မ္းမွ် မိနစ္ ၄၀ ခန္႔ အသင့္အတင့္မွ ျပင္းထန္တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္ေန တယ္လို႔ အဲဒီသုေတသနကို ျပဳစုတဲ့ ေကာ္လိုရာဒိုျပည္နယ္ တကၠသိုလ္မွ စာေရးဆရာမ ေဒါက္တာဗစ္တိုးရီးယား ကက္တနာစီနဲ႔ ဒင္နီယယ္ေအာ့စ္ တင္းေဒါ့ဖ္တို႔က ေျပာပါ တယ္။ အဲဒီထဲမွာ ၁၀ မိနစ္ သို႔မဟုတ္ ဒီထက္ပိုၾကာၾကာ လမ္းေလွ်ာက္တာမ်ိဳး အခ်ိန္တိုတိုေလ့က်င့္ခန္းေလးေတြ ျပဳလုပ္ျခင္း ပါဝင္ပါတယ္။


ယခုရရွိတဲ့ ဗဟုသုတကို သင္ဘာလုပ္မလဲ။

ယခုလို ဇီဝေဗဒလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို သင္သိ လာေတာ့ အခက္အခဲေတြၾကားမွာ အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕က အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်င္စိတ္မရွိခိုက္မွာ တခ်ိဳ႕က အေလးခ်ိန္ဆက္လက္ေလွ်ာ့ခ် ထားခ်င္တာဟာ ဘာေၾကာင့္မွန္း ကြ်န္မတို႔ မသိရပါဘူး။ တကယ္လို႔ သင္ ဝိတ္ေလွ်ာ့ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ရင္ သင့္ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ကို ျပန္စဥ္းစားပါ။ သင္ဟာ မဂၢဇင္းမ်က္ႏွာဖံုးရွင္နဲ႔ တူမယ့္ အစား သင့္ကို ပိုၿပီးက်န္းမာေစမယ့္ ေျပာင္းလဲမႈေတြေပၚ သာ အာ႐ံုစိုက္ပါ။

“အဲဒီလို ေျပာင္းလဲမႈမ်ိဳးေတြက ေနာင္အခါ သင့္ အတြက္ ဆုလာဘ္ေတြ ျဖစ္လာမွာပါ” လို႔ ေဒါက္တာ ေဟာလ္က ေျပာပါတယ္။

Thursday, August 29, 2019

ယူနီကုဒ္ကို ေျပာင္းဖို့ မေၾကာက္ၾကပါနဲ႔ ....


ယူနီကုဒ္ ေျပာင္းၾကေတာ့မယ္ဆိုၿပီး က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ေျပာလာၾကေတာ့ အခ်ိဳ့ကလည္း ေျပာင္းမယ္ဆိုလည္း ေျပာင္းၾကတာေပ့ါကြာဆိုၿပီး ခ်က္ခ်င္း ေျပာင္းလဲတတ္ၾကေပမယ့္ အခ်ိဳ့က်ေတာ့လည္း “ေနပါဦး” ယူနီကုဒ္အေၾကာင္း သိခ်င္ပါေသးတယ္ဆိုၿပီး စူးစမ္းၾကသူေတြလည္းရွိပါတယ္။

ဒီစာကေတာ့ ယူနီကုဒ္အေၾကာင္းကို အရမ္းအေသးစိတ္အထိ မဆင္းပဲ နည္းပညာနဲ႔ ေဝးသူ နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပလိုတဲ့ post တစ္ခုသာျဖစ္ပါတယ္။

⭐️ပထမဆုံး သိခ်င္ၾကတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ယူနီကုဒ္ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္။⭐️

သူက စံသတ္မွတ္ထားတဲ့ စနစ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္က သတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ စနစ္ေတြကို ျပန္ၾကည့္ရမယ္ဆိုရင္ တစ္ပတ္မွာ ၇ရက္ရွိရပါမယ္။ တစ္ကီလိုမီတာမွာ ၁၀၀၀ မီတာရွိရမယ္ ။ တစ္ေပါင္မွာ ၁၆ ေအာင္စရွိတယ္။ ဒါကိုမွ ကိုယ့္တစ္နိုင္ငံတည္း တစ္ပတ္မွာ ၈ရက္ လုပ္မယ္ဆိုၿပီး လုပ္လို့မရပါဘူး။ ကိုယ္ေတြခ်ည္းပဲ တစ္ကီလိုမီတာမွာ ၁၁၀၀ မီတာထားမယ္ဆိုၿပီး သတ္မွတ္လို့မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ တစ္ေပါင္မွာ ၁၇ ေအာင္စလုပ္လိုက္ကြာဆိုတာမ်ိဳးလည္း လုပ္လိုက္လို့မျဖစ္ပါဘူး။

ကိုယ့္နိင္ငံအတြင္းမွာ နားလည္မွုနဲ႔ လုပ္လို့ျဖစ္ရင္ေတာင္ အျခားနိုင္ငံနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီးလုပ္မယ့္အခါမ်ိဳးက်ရင္ ရွုပ္ေထြးမွုေတြ ျဖစ္ကုန္ပါေတာ့မယ္။

ယခု ယူနီကုဒ္ ဆိုတာက်ေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာနည္းပညာေတြ ၊အင္တာနက္ေတြ ေခတ္စားလာၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္ကမၻာလုံးက ဘာသာစကားေတြအတြက္ အရွုပ္အေထြးမျဖစ္ေအာင္ တီထြင္လိုက္တဲ့စနစ္ပါ။ လူေတြမွာ မွတ္ပုံတင္နံပါတ္ေတြ ၊ ကားေတြမွာ လိုင္စင္နံပတ္ေတြရွိသလိုပဲ အကၡရာ စာလုံးေတြမွာလည္း ကိုယ္ပိုင္နံပါတ္ေတြရွိပါတယ္။

အဲဒီနံပါတ္ေတြကေတာ့ က ႀကီးတို့ ခေခြးတို့ A တို့ B တို့ကို ကြန္ပ်ဴတာက သိတဲ့ နံပါတ္ေတြပါပဲ။ ကြန္ပ်ဴတာေတြက ညံ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို့ လူေတြလို စာလုံးကို မ်က္စိ နဲ႔ ျမင္တာနဲ႔ တန္းဖတ္တတ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔ေနာက္ကြယ္က ကိုယ္ပိုင္နံပါတ္ကိုပဲသိတာပါ။ ယူနီကုဒ္ဆိုတာ အဲဒီအကၡရာစာလုံးေတြကို ေတာ့ျဖင့္ ဘယ္ဟာကိုေတာ့ ဘယ္နံပါတ္ ေပးမလဲ၊ ဘယ္ဟာကိုေတာ့ ဘယ္လို သတ္မွတ္မလဲဆိုတာကို စနစ္တက်ျဖစ္ေအာင္ ၊အျခား ဘာသာစကားေတြနဲ႔ အရွုပ္အရွင္းမျဖစ္ေအာင္ စနစ္ခ်ေပးတဲ့ အရာႀကီးတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း တကယ့္တကယ္ လုပ္ငန္းစဥ္မွာေတာ့ အကၡရာေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္ ေရးထုံးေရးဟန္ေတြ ကလည္းရွိေနပါတယ္။ ဥပမာ- က်ေနာ္တို့က ဘယ္ကေန ညာကိုေရးပါတယ္။ အခ်ိဳ့က ညာကေနဘယ္ကို ေရးတဲ့ ဘာသာစကားေတြရွိပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာမွာ good morning ဆိုရင္ ရွင္းေပမယ့္ ျမန္မာစာမွာ ပတ္ဆင့္ေတြေကာ၊ ယပင့္အႀကီးအေသး၊ ေရးခ်ာ မွာလည္း ( ဝိုက္ခ်၊ -ာ ၊ေမာက္ခ် ၊ -ါ စသျဖင့္ရွိၾကပါေသးတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ေရးထုံးေရးနည္းေတြကိုပါ အမ်ားႀကီးထည့္စဥ္းစားၿပီး တည္ေဆာက္ၾကပါတယ္။ အဲဒါက်ေတာ့မွ ေနာက္ဆုံး အမ်ားအဆင္ေျပေျပသုံးနိုင္တဲ့အဆင့္ကို ေရာက္ပါတယ္။ ဒီ စနစ္ကို အုတ္ျမစ္အျဖစ္အသုံးျပဳၿပီး က်န္တဲ့ နည္းပညာေတြ ဆက္လက္တည္ေဆာက္ၾကပါတယ္။ အုတ္ျမစ္မခိုင္ခဲ့ရင္ အစပိုင္း အဆင္ေျပေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္း နည္းပညာေတြ အဆင့္ျမင့္လာေလ အျမင့္ဆက္တက္လို့မရေလေလ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ယူနီကုဒ္ ဆိုတာကို မ်က္စိထဲေရးေရးေလး ျမင္လာၿပီဆိုရင္ေတာ့ သူ႔ရဲ့အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္ ဘာလဲဆိုတာေလးကို ဆက္ေျပာျပခ်င္ေသးတယ္။

👍🏻အားသာခ်က္👍🏻
ကေတာ့ အထက္မွာေျပာခဲ့သလိုပဲ သူ႔ကို ေဖာင္ေဒးရွင္း အုတ္ျမစ္အျဖစ္သုံးၿပီး က်ေနာ္တို့ နည္းပညာအသစ္ေတြ ဖန္တီးနိင္ပါတယ္။ အမ်ားသူငွာနဲ႔ ရင္းႏွီးတဲ့နည္းပညာေတြကိုေျပာရမယ္ဆိုရင္ အလိုအေလ်ာက္ဘာသာျပန္တဲ့စနစ္တို့၊ ျမန္မာလို ေကာင္းေကာင္းရွာေဖြလို့ရတဲ့အခါတို့၊ ပုံႏွိပ္ထားတဲ့ စာအုပ္ေတြ၊ သတင္းစာေတြကေန ကြန္ပ်ဴတာစာလုံးအျဖစ္ျပန္လည္ေျပာင္းလဲတဲ့နည္းပညာတို့၊ လက္ေရးကေန ကြန္ပ်ဴတာစာလုံးအျဖစ္ေျပာင္းလဲတာတို့၊ အသံနဲ႔စာရိုက္တာတို့၊ ေနာက္ဆုံး ျမန္မာလို ေျပာတာကို နားလည္တဲ့ AI တို့ Chatbot တို့ အထိ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ အခ်ိဳ့ေသာ လက္ရွိမွာေခတ္မစားေသးတဲ့ နည္းပညာေတြကိုလည္း ယူနီကုဒ္ကို အေျခခံၿပီး ဆက္လက္တည္ေဆာက္သြားနိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္က်ေနာ္ အဲလိုေျပာနိုင္တာလဲဆိုေတာ့ ယူနီကုဒ္ဆိုတာ နိုင္ငံတကာ စနစ္တစ္ခုပါ။ကိုယ့္နိုင္ငံပဲပိုင္တာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အျခားနိုင္ငံက ဘာသာစကားစနစ္နဲ႔ သာ အဆင္ေျပေနရင္ က်ေနာ္တို့နဲ႔လည္း အဆင္ေျပပါလိမ့္မယ္။ ညီတူမၽွတူ အခြင့္အေရးရရွိမွာမိုလို့ပါ။ ေနာက္ထပ္အားသာခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ထြက္ရွိတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာ၊ ဖုန္း ၊ အီလက္ထေရာနစ္စနစ္အားလုံးမွာ ယူနီကုဒ္ စနစ္က တစ္ပါတည္းပါလာၿပီးသားျဖစ္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဖာင့္ထပ္သြင္းရတာမ်ိဳးေတြ၊ ဆိုင္သြားျပင္ဆင္ရတာမ်ိဳးေတြ အနာဂတ္မွာ ရွိလာေတာ့မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ကမၻာေပၚမွာ ဘယ္စက္ကိုပဲ ေကာက္ဖြင့္ဖြင့္ ျမန္မာစာဖတ္လို့ေရးလို့ ရပါလိမ့္မယ္။

👎အားနည္းခ်က္👎

ကိုလည္း အမ်ားစုက သိခ်င္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္မကြယ္ဝွက္တမ္းေျပာရမယ္ဆိုရင္ ကမၻာမွာ သူ႔ထက္ ေကာင္းတဲ့ ဘာသာစကားစနစ္အခုထိ မရွိေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း တကမၻာလုံးက နည္းပညာလုပ္ငန္းေတြ အဖြဲ႕အစည္းေတြအားလုံးက ဒါကိုပဲ အေျခခံၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံ အေျခအေနမွာေတာ့တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို့ လက္ရွိသုံးေနတဲ့ ေဇာ္ဂ်ီစနစ္က ယူနီကုဒ္နဲ႔ သဟဇာတမျဖစ္ပါဘူး။ ေဇာ္ဂ်ီစနစ္၊ ေဖာင့္ထည့္ထားတဲ့သူေတြက ယူနီကုဒ္နဲ႔ ေရးသားထားတဲ့စာကို အမ်ားစုဖတ္လို့မရပါဘူး ၊ ဒါေၾကာင့္မို့ ေဇာ္ဂ်ီေဖာင့္ထည့္သြင္းထားသူမ်ားက ယူနီကုဒ္ စာေတြျမင္တိုင္း ဒါဟာဖတ္လို့ရတဲ့ စာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္ဆိုတာကို လက္မခံၾကတာမ်ိဳးရွိပါတယ္။ တကယ္လို့သာ သူတို့ဟာ ကြန္ပ်ဴတာအသစ္ ဖုန္းအသစ္လဲလိုက္လို့ ရွိရင္ ယူနီကုဒ္ ကို ဖတ္လို့ရၿပီး အမ်ားသူငွာေရးတဲ့ ေဇာ္ဂ်ီစနစ္နဲ႔စာ ကိုဖတ္လို့မရေတာ့ျပန္ပါဘူး။ ဆက္သြယ္ေရးမွာ အဆင္မေျပတာေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာယူနီကုဒ္ ကိုစတင္အတည္ျပဳတဲ့ အခ်ိန္က သက္တမ္းႏုေသးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အသုံးျပဳသူကလည္းနည္းပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီစနစ္ကို အတည္မျပဳခင္အခ်ိန္က ထြက္ရွိတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာ၊ ဖုန္း၊ ေဆာ့ဖ္ဝဲေတြမွာ ေတာ့ ဒီစနစ္ကို သုံးလို့ရဖို့က အေတာ္ကို ခက္ခဲပါတယ္။ နမူနာအေနနဲ႔ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ၊ window xp , window 2000 တို့လိုစက္မ်ိဳး၊ Android version 4.4 ထက္နိမ့္တဲ့စက္ေတြမ်ိဳး၊ ေရွးေရွးကထြက္ခဲ့တဲ့ နိုကီယာ ကီးပတ္ဖုန္းမ်ိဳး၊ software အေနနဲ႔ေျပာရရင္ page maker 6.5 တို့လို ေဆာ့ဖ္ဝဲမ်ိဳး၊ အဲဒီလို အရာေတြမွာ ျမန္မာစာ ယူနီကုဒ္ကို သုံးလို့မရနိုင္ပါဘူး။ ယူနီကုဒ္ မေပၚေပါက္ခင္ ေရွးခတ္က ရွိခဲ့တဲ့ အရာမ်ားျဖစ္လို့ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ယခုအခ်ိန္ကစလို့ ေနာက္ေပၚလာမယ့္ နည္းပညာအားလုံးမွာေတာ့ အသုံးျပဳလို့ရပါမယ္။ ၿပီးေတာ့ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ျမန္မာယူနီကုဒ္ကို တရားဝင္ support မလုပ္ေပးေသးတဲ့ ေဆာ့ဖ္ဝဲေတြရွိပါတယ္။ သူတို့ရဲ့ဦးစားေပးlist ထဲမွာ ျမန္မာက မပါလို့လည္းျဖစ္ရင္ျဖစ္နိုင္မယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ေဈးကြက္မရွိလို့လည္းျဖစ္နိုင္ပါလိမ့္မယ္။

👏🏻ယူနီကုဒ္ ကို စသုံးရင္ ဘယ္လိုအက်ိဳးေက်းဇူးေတြရနိုင္သလဲ။👏🏻

ပထမတစ္ခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တို့ေရးခ်င္သလိုေရးတဲ့စာေတြကို ကြန္ပ်ဴတာကေန စနစ္က်ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းေပးသြားပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ- စလုံးနဲ႔ ယပင့္ေပါင္းၿပီး ဈ ဆိုၿပီးလုပ္ေနတာမ်ိဳးေတြ ၊ ( စ် ၊ ဈ )၊ သုညကို ဝလုံးအျဖစ္ရိုက္ေနတာမ်ိဳးေတြ ၊ ဥ နဲ႔ ညကေလးကို မကြဲမျပားရိုက္ေနတာေတြကို သူကထိန္းညႇိေပးသြားနိုင္ပါတယ္။

စာလုံးေပါင္းအမွားအယြင္းေတြမ်ားလြန္းတာ၊ စာလုံးတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုရိုက္ခ်င္သလို ရိုက္ေနတာေတြကိုလည္း အမွန္ျပင္ေပးနိုင္တဲ့ နည္းစနစ္ေတြစတင္ေပၚေပါက္လာပါလိမ့္မယ္။ လူတိုင္းသာ သုံးေနၾကရင္ အခ်င္းခ်င္း စကားေျပာဆက္သြယ္တာက အခက္အခဲမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး ။ ႏွစ္ဖက္စလုံး အမွန္ျမင္မွာပါ။

လက္ရွိသုံးေနၾကတဲ့ ေျမပုံေတြ၊ လမ္းနာမည္ေတြ ၊ ၿမိဳ့နာမည္ေတြ၊ အားလုံးကိုGoogle map, open street map မွာ ျမန္မာလိုရွာလို့ရပါေတာ့မယ္။ သုံးတဲ့သူမ်ားလာရင္ ဝိုင္းၿပီးျဖည့္ေပးတဲ့သူေတြလည္းမ်ားလာလို့ ပိုမို quality ေကာင္းလာပါေတာ့မယ္။ Google မွာ ျမန္မာလို ရွာရင္ အခ်က္အလက္ေတြအမ်ားႀကီးေပၚလာပါေတာ့မယ္။

ျမန္မာဝီကီမွာ ဝင္ျဖည့္စြက္ေပးတဲ့သူေတြပါလာလို့ က်ေနာ္တို့ ျမန္မာနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့အျဖစ္အပ်က္တြကိုဝီကီမွာပိုဖတ္ရမယ္။ TED TALK လိုေနရာမ်ိဳးမွာ အရမ္းမိုက္တဲ့ စိတ္ကူးေတြကို ျမန္မာလို စာတန္းထိုးနဲ႔ဖတ္လို့ရမယ္။ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲစာရင္း ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း ကိုယ့္နာမည္က စာရင္းထဲရွိလ်က္သားနဲ႔ ေဖာင့္မကိုက္လို့ ရွာမရဘူး ၊ ဖတ္မရဘူးဆိုတာမ်ိဳးမျဖစ္ေတာ့ပါဘူး ။ ျမန္မာလိုနာမည္တင္မကဘူး။ တိုင္းရင္းသားေဒသက လူမ်ိဳးေတြလည္း သူတို့တိုင္းရင္းသားနာမည္ကို ယူနီကုဒ္နဲ႔ ရွာလို့ရပါေတာ့မယ္။

ေနာက္ဆိုရင္ English လိုတတ္တဲ့သူမွ အင္တာနက္ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္သုံးနိုင္မယ္ ဆိုတာမ်ိဳးမျဖစ္ေတာ့ဘူး။ website ေတြမွာ ေဖာင့္တစ္မ်ိဳးတည္းကိုပဲ ေနရာတိုင္းသုံးတာမ်ိဳးမဟုတ္ေတာ့ပဲ၊ ေခါင္းစီး၊ စာကိုယ္ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ လိုက္ဖက္တဲ့ေဖာင့္ေတြသုံးၾကလို့ပို ၾကည့္လို့ေကာင္းလာမယ္။ အစည္းအေဝးေတြ၊ email ေတြမွာ ေဖာင့္စနစ္ေပါင္းစုံမသုံးေတာ့ပဲ ယူနီကုဒ္ စနစ္ကို အေျခခံတဲ့ ေဖာင့္ေတြ ( ဥပမာ- Myanmar3, Pyidaungsu, Padauk, Notosans Myanmar) စသျဖင့္ သုံးၾကလို့ နည္းပညာအခက္အခဲ ျဖစ္ပါတယ္ဆိုတာႀကီး မျဖစ္ေတာ့ပဲ၊ လိုရင္းကို ထိထိေရာက္ေရာက္ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာဆိုနိုင္မယ္။ Google ကေပးတဲ့ အခမဲ့ စနစ္ေတြကို ခ်က္ခ်င္းလက္တင္သုံးလို့ရပါမယ္။

ဒီေနရာမွာ အခ်ိဳ့ကေျပာတာ ေဇာ္ဂ်ီနဲ႔လည္းသုံးလို့ရတာပဲတဲ့ ၊ အဲဒါမွန္ပါတယ္၊ အဲဒီလိုသုံးလို့ရဖို့ facebook တို့ Google တို့က တမင္ လုပ္ေပးထားတာပါ ။အဲဒီလို ရဖို့ ေနာက္ကြယ္ကေန မလိုအပ္တဲ့ ေငြေၾကးကုန္က်မွုေတြ၊ အခ်ိန္ၾကာျမင့္မွုေတြရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္သက္လုံး က်ေနာ္တို့ အဲလို ရေနမယ္လို့ အာမမခံထားပါဘူး။ က်ေနာ္တို့ အားလုံး ယူနီကုဒ္ ေျပာင္းၿပီးတဲ့အခ်ိန္ သူတို့ရဲ့ ေဇာ္ဂ်ီကို support ေပးမွုက ရပ္ဆိုင္းသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက ယာယီ ေျဖရွင္းမွုတစ္ခုသာျဖစ္ပါတယ္၊

😿ေဇာ္ဂ်ီမွာေကာ အားနည္းခ်က္ဘာရွိလို့လဲ။😿

ေဇာ္ဂ်ီကလည္း ယူနီကုဒ္လိုမ်ိဳးပဲ စနစ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔စနစ္က ျမန္မာနိုင္ငံက ျပည္သူေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အက်ိဳးျပဳခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ့အားနည္းခ်က္ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို့ ေနာက္ထပ္ နည္းပညာအသစ္ေတြလိုခ်င္ရင္ ေထာက္ပံ့ေပးဖို့ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ခိုင္ခိုင္မာမာ မပါရွိခဲ့ပါဘူး။ သူ႔ေခတ္သူ႔အခါနဲ႔ အဆင္ေျပခဲ့ေပမယ့္လာမယ့္ ၅ႏွစ္ ၁၀ ႏွစ္ အႏွစ္ ၂၀ မွာ ဘယ္လိုမွအဆင္မေျပနိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ေဇာ္ဂ်ီနဲ႔ စာရိုက္တဲ့အခါ ရိုက္တဲ့သူေပၚမူတည္ၿပီး အသုံးျပဳတဲ့ ကီးေတြ ကြဲျပားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း စာတစ္ပုဒ္ သိမ္းသြားရင္ သူ႔ဆီမွာ အျမင္မွာတူေပမယ့္ ကုတ္နံပတ္မတူတဲ့ အကၡရာေတြ အမ်ားႀကီးပါသြားပါတယ္။ ဒါေတြဟာ လူလို မ်က္လုံးနဲ႔မဖတ္တတ္တဲ့ကြန္ပ်ဴတာအတြက္ေတာ့ အိမ္မက္ဆိုးလိုပါပဲ၊ သူဘယ္လိုမွ နားမလည္နိုင္ပါဘူး။ သူနားမလည္တဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို့က ကြန္ပ်ဴတာကို အမိန္႔ေပးခိုင္းေစလို့မရေတာ့ပါဘူး။ အလားတူျပႆနာက ရွာေဖြတဲ့အခါမွာလည္း ဒုကၡေပးပါတယ္။

စာရိုက္တဲ့အခါ စာလုံးေပါင္းစစ္လို့မျဖစ္နိုင္တာ၊ စာေၾကာင္းေတြ ခြဲရအဆင္မေျပတာ၊ ဒီေဖာင့္တစ္မ်ိဳးတည္းကိုပဲ ေနရာတကာမွာ သုံးရလို့ ဒီဇိုင္းပိုင္းအရ ဆန္းသစ္တီထြင္လို့မရပဲ မ်က္လုံးပသာဒမျဖစ္တာ။ ဖုန္းထဲမွာ သူရွိေနရင္ ယူနီကုဒ္ service ေတြသုံးမရတာမ်ိဳးေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ Translate ကို ေကာင္းေကာင္းသုံးမရဘူး၊ ေျမပုံေတြသုံးမရဘူး၊ TED talk, khan academy သုံးမရဘူး။ ျမန္မာဘာသာနဲ႔ မီႏူးေတြ ဆက္တင္ေတြသုံးမရဘူး။ အခ်ိဳ့ေသာ ျမန္မာ ေဆာ့ဖ္ဝဲေတြသုံးရင္ ေဖာင့္မမွန္ဘူး
ေနာက္ဆုံးတစ္ခုကေတာ့ တိုင္းရင္းသားစာလုံးေတြရိုက္လို့မရပါဘူး။

😲ေဇာ္ဂ်ီကေန ယူနီကုဒ္ ေျပာင္းရင္ဘာလုပ္ဖို့လိုသလဲ ။😲

ေဇာ္ဂ်ီေဖာင့္မထည့္ခဲ့ဖူးဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ဘာမွလုပ္စရာမလိုပါဘူး ၊ တန္းၿပီး လက္တင္သုံး႐ုံသာရွိပါတယ္။ ကီးဘုတ္ကေတာ့ အဓိက ႏွစ္မ်ိဳးသာရွိပါတယ္။ ျမန္စံကီးဘုတ္ နဲ႔ ေဇာ္ဂ်ီလက္ကြက္သုံးကီးဘုတ္ပါ။ အႀကံေပးလိုတာကေတာ့ ျမန္စံကီးဘုတ္ကိုသာ စတင္ ေလ့က်င့္သင့္ပါတယ္။ ေလ့က်င့္ခ်ိန္ ၂နာရီခန္႔သာေပးလိုက္ရင္ ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ရိုက္တတ္သြားနိုင္ပါတယ္။ တကယ္လို့မွ အဲဒီလိုမဟုတ္ဘူး ယခင္ က ေဇာ္ဂ်ီလက္ကြက္နဲ႔အသားက်ေနခဲ့လို့ ေဇာ္ဂ်ီလက္ကြက္အတိုင္းပဲ ယူနီကုဒ္ ရိုက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္လည္း အဲဒီလို ရိုက္လို့ရေအာင္ဖန္တီးေပးထားတဲ့ ကီးဘုတ္ေတြရွိပါတယ္.။ Keymagic တို့လိုမ်ိဳး ၊ အဲဒါေတြသုံးနိုင္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ window, mac ကြန္ပ်ဴတာေတြအတြက္ပါ။
ဖုန္းေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ အဓိက Android နဲ႔ iOS ရွိပါတယ္။ Android ထဲမွာကိုပဲ Brand ခြဲေတြက အမ်ားႀကီးရွိေတာ့ ေျပာရတာေတာ့နည္းနည္းခက္ပါတယ္။ အခ်ိဳ့စက္ေတြက ဖုန္းထဲမွာပဲ theme ကေန ေျပာင္းတာမ်ိဳး၊ Language setting ကေန ယူနီကုဒ္ေျပာင္းလို့ရတာမ်ိဳးေတြရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ့ဖုန္းေတြမွာေတာ့ အဲဒီsetting မပါလို့ Font changer ေတြ ဒါမွမဟုတ္ရင္ မူလ firmware ျပန္တင္ရတာမ်ိဳးေတြ ရွိနိုင္ပါတယ္။ ios မွာေတာ့ ပိုရွင္းပါတယ္။ လက္ရွိ ios မွာ ေတာ့ My font နဲ႔ ttkeyboard ထဲမွာပါတဲ့ Pyidaungsu နဲ႔ uni zg ကီးဘုတ္ ဆိုတာကို ထည့္လိုက္ရင္ ခ်က္ခ်င္း ယူနီကုဒ္ သုံးနိုင္ပါတယ္။ လာမယ့္ ios ဗားရွင္းအသစ္မွာေတာ့ ယူနီကုဒ္ေဖာင့္နဲ႔ ကီးဘုတ္တို့ဟာ စက္ထဲမွာ တစ္ပါတည္း ပါလာေတာ့မယ္လို့ ေျပာပါတယ္။

အခ်ိဳ့ကေတာ့ ယူနီကုဒ္မသုံးခ်င္တာ လက္ကြက္ ေၾကာင့္လို့ေျပာပါတယ္။ တကယ္ကေတာ လက္ရွိ အမ်ားစုသုံးၾကတဲ့ tt keyboard, bagan, frozen , Samsung စတဲ့ ကီးဘုတ္ေတြအားလုံးမွာ ယူနီကုဒ္ေကာ ေဇာ္ဂ်ီေကာ လက္ကြက္တူတူပါပဲ။
ဒါေပမယ့္ စက္ရဲ့ေဖာင့္က ေဇာ္ဂ်ီျဖစ္ေနၿပီး ယူနီကုဒ္ လက္ကြက္ ကို ဖြင့္သုံးရင္ေတာ့ စနစ္မတူတဲ့အတြက္ ဘယ္လိုမွ မွန္နိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီယူနီကုဒ္ လက္ကြက္ေတြ အလုပ္လုပ္ေစခ်င္ရင္ ၊မွန္ေစခ်င္ရင္ စက္ရဲ့ ေဖာင့္ကပါ ယူနီကုဒ္ ျဖစ္ေနဖို့လိုပါတယ္။
ကိုယ့္ဘာသာ ေျပာင္းတတ္ရင္ေျပာင္းပါ။ မေျပာင္းတတ္ရင္ နီးစပ္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြကို အကူအညီေတာင္းပါ။ အဲဒါမွမ ရရင္ ဖုန္းဆိုင္ ကြန္ပ်ဴတာဆိုင္ေတြဆီကို သြားၿပီး ယူနီကုဒ္ ျပန္ထည့္ခိုင္းလိုက္ပါ။ သူတို့ေတြ ေဇာ္ဂ်ီထည့္ေပးခဲ့သလို အခု ယူနီကုဒ္လည္း ျပန္ထည့္ေပးနိုင္ၾကပါတယ္။

🤔ေနာက္ဆုံးေျပာရရင္ ဘာေၾကာင့္ ယူနီကုဒ္ ေျပာင္းသင့္တာလဲ🤔

ကၽြန္ေတာ္တို့နိုင္ငံမွာ ျပႆနာေပါင္းေသာင္းေျခာက္ေထာင္ ရွိပါတယ္။ တကယ္က အဲဒီထက္ေတာင္ပိုခ်င္ပိုဦးမွာပါ ။ ေသးေသးမႊားမႊား အေရးမပါဘူးလို့ထင္ရေပမယ့္ အင္တာနက္သုံးတဲ့သူ သန္း ၂၀ ေက်ာ္ေလာက္မွာ ေဖာင့္ျပႆနာ မတက္ဖူးတဲ့သူမရွိပါဘူး။ အဲဒီ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျပည္သူေတြ ဖတ္ဖို့ စာ၊ သုံးဖို့ app ေတြ ဖန္တီးသူေတြမွာလည္း ဒီစနစ္ႏွစ္ခုအၾကားမွာ ဗ်ာမ်ား ေနရပါတယ္။ သူတို့ သာ ဒီ အတြက္ ပူစရာမလိုေတာ့ဘူးဆိုရင္ ဒီထက္ပိုေကာင္းတဲ့ app ေတြ၊ service ေတြ ထုတ္လုပ္ ဖန္တီးနိုင္ၾကပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို့ ေဇာ္ဂ်ီကိုပဲ စံစနစ္အျဖစ္သတ္မွတ္လိုက္လို့ မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ မျဖစ္နိုင္တဲ့အခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွင္းျပလို့ရပါတယ္။ ျဖစ္နိုင္တယ္လို့ယူဆရင္ေတာင္မွ သူ႔ကို စံအျဖစ္သတ္မွတ္ဖို့ ကုန္က်မယ့္ေငြေၾကး၊ ၾကာျမင့္မယ့္အခ်ိန္၊လူအရင္းအျမစ္ စသျဖင့္ေပါ့။ ဒါေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို့ မတတ္နိင္ပါဘူး၊ ဒါေၾကာင့္မို့ ေဇာ္ဂ်ီနဲ႔ ယူနီကုဒ္ႏွစ္ခုမွာ တစ္ခုပဲ ရွိဖို့လိုကိုလိုပါတယ္။ ႏွစ္ခုလုံး ရွိျခင္းဟာ ဘယ္ေမာင္းနဲ႔ ညာေမာင္းစနစ္ႏွစ္ခုစလုံးကို တစ္ၿပိဳင္တည္းက်င့္သုံးသလို ဒုကၡမ်ားပါတယ္။ အလုပ္မတြင္ပါဘူး။ လက္ရွိမွာ ႏွစ္မ်ိဳးလုံးျမင္ေနရတဲ့ နည္းပညာေတြကို အသုံးျပဳထားေပးၾကတယ္လို့ဆိုေပမယ့္ အဲဒီနည္းပညာမ်ားဟာ ေရရွည္အတြက္မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔ဆီမွာလည္း အားနည္းခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီအားနည္းခ်က္ေတြကို ျပင္မယ့္အစား ၊အကုန္လုံးယူနီကုဒ္ ျဖစ္သြားတာက ပိုၿပီး အက်ိဳးမ်ားပါတယ္။ ယာယီအေျပာင္းအလဲကာလအတြက္ကို သာရည္ရြယ္တာျဖစ္လို့ အခ်ိန္တစ္ခုေရာက္ရင္ေတာ့ ဒီ အလိုအေလ်ာက္ ေျပာင္းလဲေပးတဲ့ service ေတြက ရပ္တန္႔သြားနိုင္ပါတယ္။ ယူနီကုဒ္က စာရိုက္ရပိုလြယ္တယ္။ အမွားပိုနည္းတယ္။ ယူနီကုဒ္ အႏြယ္ဝင္ ေဖာင့္ေတြကိုသာအသုံးျပဳရင္ မည္သည့္ေနရာမွာမဆိုျမင္ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ လက္ရွိ ကြန္ပ်ဴတာ ၊ဖုန္း အားလုံးဟာ ယူနီကုဒ္ အႏြယ္ဝင္ ေဖာင့္ကိုသာသုံးၾကတယ္။
မိုဘိုင္း ေအာ္ေပရတာေတြ၊ မီဒီယာေတြ၊ social influencer ေတြ၊ mobile app ေတြဟာ ယူနီကုဒ္တစ္မ်ိဳးတည္းကို သာ သုံးေတာ့မွာျဖစ္လို့ ေဇာ္ဂ်ီဆက္သုံးေနရင္ သူတို့စာကို ဖတ္လို့မရနိုင္ေတာ့ပါဘူး။

ၿပီးေတာ့ လက္ရွိအခ်ိန္ဟာ အစိုးရကိုယ္တိုင္တြန္းအားေပးတာေကာ အေျပာင္းအလဲအတြက္ ကူညီမယ့္သူမ်ား ရွိေနတာေကာျဖစ္လို့ ေျပာင္းဖို့အေကာင္းဆုံးအခ်ိန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။

Credit: ၿငိမ္းခ်မ္းကိုကို

Wednesday, August 28, 2019

“ကေလးတစ္ေယာက္ကုိ မုဒိမ္းက်င့္ဖုိ႕ ျဖတ္ေက်ာ္ရတဲ့ အဆင့္ ၄ ဆင့္”


သက္ငယ္မုဒိမ္းမႈေတြနဲ႕ ပတ္သက္ရင္ ဘယ္လုိစိတ္နဲ႕မ်ား ဒီလိုလူမမည္ကေလးေလးေတြကို လုပ္ရက္တာလဲ ဆုိတဲ့ ေမးခြန္းက လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဆီမွာ ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ အဲ့လုိျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့သူေတြကို ကုိယ္တုိင္ေမးျမန္း သုေတသန လုပ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ သိပ္မလြယ္ပါဘူး။

ဟုိတစ္ရက္ကေတာ့ Dr. Lynn Daugherty ရဲ႕ Child Molesters, Child Rapists and Child Sex Abuse ဆိုတဲ့ စာအုပ္ေလးတစ္အုပ္ ဖတ္ျဖစ္တယ္။ (ဆရာျဖိဳးေ၀ ဘာသာျပန္ထားတာလည္း ရွိတယ္) ဒီအမ်ိဳးသမီးက အဲ့လိုက်ဴးလြန္ခံရတဲ့ ကေလးေပါင္းမ်ားစြာကို ထိေတြ႕ေဆြးေႏြးေပးလာတဲ့သူ။ အဲဒီစာအုပ္ထဲက အေၾကာင္းအရာေလးတစ္ခုကုိ ျပန္ေ၀မွ်ခ်င္တယ္။ ဒီေဆာင္းပါးကို ဖတ္ျပီးရင္ သက္ငယ္မုဒိမ္းမႈေတြ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ပုိသေဘာေပါက္သြားမွာ ျဖစ္သလို၊ မိဘအုပ္ထိန္းသူေတြအေနနဲ႕လည္း ဘယ္လိုကာကြယ္ေပးရမယ္ ဆုိတာကုိ ပုိသိသြားမယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။

လူတစ္ေယာက္ဟာ ကေလးတစ္ေယာက္ကို မုဒိမ္းက်င့္ဖို႕အတြက္ အဆင့္ ၄ ဆင့္ကုိ ျဖတ္သန္းရပါတယ္။ တစ္ဆင့္ဆင့္မွာ ပိတ္လိုက္ႏုိင္ရင္ ကာကြယ္ႏုိင္ရာေရာက္မယ္ေပါ့။

အဆင့္ ၁ - စိတ္ဆႏၵ ရွိရမယ္

ကေလးတစ္ေယာက္ကုိ ဒါမ်ိဳးလုပ္ဖုိ႕အတြက္ ပထမဆံုးအေနနဲ႕ စိတ္ဆႏၵ ရွိရပါတယ္။ ကေလးနဲ႕မွ အဲ့လိုလိင္ဆက္ဆံခ်င္တဲ့သူဆိုတာ သက္သက္ရွိပါတယ္။ သူမ်ားဆက္ဆံေနတာကို ၾကည္႕ရမွ စိတ္ေက်နပ္တာ၊ ဆက္ဆံေဖာ္ကို နာက်င္ေအာင္ လုပ္ရမွ ေက်နပ္တာ၊ တိရစာၦန္နဲ႕ ဆက္ဆံရတာကို ၾကိဳက္တာ စတဲ့ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ လိင္ဆႏၵေတြထဲမွာ ကေလးနဲ႕မွ ဆက္ဆံခ်င္တာကလည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မတူတာက တျခားပံုစံေတြက လူမႈေရး ျပႆနာ အနည္းအပါးေလာက္ကိုသာ ျဖစ္ေစတာမ်ားျပီး၊ ကေလးနဲ႕မွ ဆက္ဆံခ်င္တာကုိေတာ့ ကမာၻ႕ႏုိင္ငံအသီးသီးမွာလည္း ျပစ္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူ႕အသိုင္းအ၀ုိင္းကလည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရံႈ႕ခ်ၾကပါတယ္။

ဘယ္အရာက အဲ့လိုကေလးနဲ႕မွ ဆက္ဆံခ်င္စိတ္ ျဖစ္ေစတာလဲဆုိရင္ မ်ိဳးဗီဇလိုမ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္သလို၊ လိင္ကိစၥေတြ စစိတ္၀င္စားလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ကေလးနဲ႕ ဆက္ဆံမိတာ၊ ကေလးအျပာကားေတြ ၾကည္႕မိတာနဲ႕ ဆက္စပ္မႈရွိႏုိင္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ကေလးနဲဲ႕ ဆက္ဆံလိုစိတ္ ရွိတာမဟုတ္ဘဲ လူၾကီးနဲ႕ ဆက္ဆံဖုိ႕ခက္ေနတဲ့အခါမွာ ကေလးနဲ႕ ထြက္ေပါက္ေပးလိုက္တာမ်ိဳး။ ဘယ္လုိလူေတြ ျဖစ္ႏုိင္လဲဆုိေတာ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြ၊ လိင္စိတ္မကုန္ေသးတဲ့ သက္ၾကီးရြယ္အုိေတြ၊ ေစာ္ကားလုိစိတ္ မရွိေပမဲ့ အေျခအေနအရ ေျပာသင့္လို႕ ေျပာတာပါ၊ သာသနာ႕ေဘာင္ ၀င္ထားတဲ့ အေရျခံဳေတြ (ဘယ္ဘာသာမွာမဆုိ ရွိႏုိင္ပါတယ္) စတဲ့သူေတြကလည္း ဒီကိစၥကို လုပ္ႏုိင္ေျခမ်ားပါတယ္။ သူတို႕ေတြဟာ ေပၚေပၚတင္တင္ၾကီး လိင္ကိစၥကို လုပ္လုိ႕ မရပါဘူး။ KTV သြားလို႕ မရဘူး၊ ျပည္႕တန္ဆာနဲ႕ ေပ်ာ္ပါးလို႕ မရဘူး။ ဒီအခါ ထြက္ေပါက္က ကေလးပဲ က်န္တယ္။ အားလံုးကို သံသယ ရွိေနဖုိ႕ မဟုတ္သလို၊ သူတို႕ပဲ လုပ္ေနၾကတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သုိ႕ေသာ္ သတိထားႏုိင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါ။ ေနာက္ျပီး မိန္းမက ဆုံးသြား၊ ျပည္႕တန္ဆာနဲ႕ ေပ်ာ္ရေလာက္ေအာင္လည္း ပိုက္ဆံမရွိတဲ့ အေဖ ဒါမွမဟုတ္ ပေထြးက သမီးကေလးကို လုပ္တာသည္လည္း ဒီသေဘာပါပဲ။


အဆင့္ ၂ - သူတုိ႕ကုိယ္သူတုိ႕ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာကုိ ေက်ာ္လႊားရတယ္

အဲ့လိုစိတ္ဆႏၵရွိတဲ့ အမ်ားစုဟာ သူတုိ႕ကုိယ္တုိင္က ဒါဟာ မေကာင္းပါဘူးဆိုတာ သိထားၾကတယ္။ ဒါ မေကာင္းတာ၊ မဟုတ္တာ လုပ္မိၾကတဲ့သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျဖစ္တတ္သလိုပါပဲ။ အဲ့ဒီအခါ သူတို႕ကုိယ္သူတို႕ ထိန္းခ်ဳပ္တယ္။ မလုပ္မိေအာင္ ၾကိဳးစားၾကတယ္။

ဒီထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြကို ေက်ာ္လႊားႏုိင္ေအာင္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ မုဒိမ္းမႈ က်ဴးလြန္မိေအာင္ တြန္းအားလိုတယ္။

ဒီတြန္းအားေတြက -

ကုိယ္က်င့္သိကၡာ မေကာင္းခဲ့ရင္၊ လူေနမႈအဆင့္အတန္း နိမ့္က်ျပီး ပညာမတတ္ရင္၊ အရက္ေသစာနဲ႕ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြ သံုးထားရင္၊ အျပာကားေတြ ၾကည္႕ျပီး လိင္စိတ္လြန္ကဲေနရင္၊ ေနာက္တစ္ခုက လူ႕အသိုင္းအ၀ုိင္းရဲ႕ အျပင္ကုိ ေရာက္ေနတဲ့ လူမ၀င္ဆံ့သူေတြ၊ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ျပႆနာ ရွိေနသူေတြ၊ ဒီလိုလူေတြကေတာ့ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ သိပ္မလုပ္ႏုိင္ၾကဘူး။

အဲ့လို လုပ္မိေစဖုိ႕ တြန္းအားေတြ ရွိသလို၊ တစ္ဖက္ကလည္း မလုပ္မိေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ေစမယ့္ ဆြဲအားေတြလည္း ရွိမယ္။

ဆြဲအားေတြကေတာ့ -

အျပစ္ဒဏ္ - ခုဆို က်ဴးလြန္သူကုိ ေထာင္ဒဏ္ ႏွစ္ ၂၀ ခ်တယ္။ ျပစ္မႈတုိးလိုက္တယ္ေပါ့။ ခက္တာက ဒါကို အမ်ားစုက သိမေနၾကဘူး။ မသိၾကေတာ့ မေၾကာက္ဘူးေပါ့။ ဒီေတာ့ ဒီလိုျပစ္ဒဏ္ေတြ ေပးေနတယ္ဆုိတာကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ အသိပညာေပးဖုိ႕ လိုတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက လူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းက ေပးတဲ့ အျပစ္ဒဏ္ - ဒါကို လုပ္လုိက္လုိ႕ လူမႈအသိုင္းအ၀ုိင္းရဲ႕ ကဲ့ရဲ႕ျပစ္တင္မႈ ခံရမယ္ဆုိရင္ လုပ္ဖုိ႕ တြန္႕ဆုတ္ေကာင္း ဆုတ္ႏုိင္တယ္။ ဒီေနရာမွာ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း နိမ့္က်တဲ့သူေတြကေတာ့ ဘယ္သူ ဘယ္လုိထင္ထင္ ဂရုစုိက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ နဂုိကတည္းကလည္း သူ႕ဘ၀က စုတ္ျပတ္ေနတာကုိး။

ဒါေပမဲ့ အေနအထားတစ္ခုမွာ ရွိေနတဲ့သူေတြအတြက္ေတာ့ ဒီျပစ္ဒဏ္က ထိေရာက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူမႈအသိုင္းအ၀ုိင္းက ရံႈ႕ခ်ေပးဖုိ႕ လိုတယ္။ မရံႈ႕ခ်ေတာင္ အားမေပးမိဖုိ႕ လိုတယ္။ အထူးသျဖင့္ အနီးကပ္လူေတြေပါ့။ ဒီလုိလုပ္တဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးကို မိဘက ကာကြယ္ေပးေနမယ္ဆုိရင္၊ အဘၾကီးကုိ သူ႕သားသမီးေတြက ကာကြယ္ေပးေနမယ္ဆုိရင္၊ က်ဴးလြန္တဲ့ ဘာသာေရးအေရျခံဳကုိ မ်က္စိမွိတ္ကုိးကြယ္ေနတဲ့ ဒကာ ဒကာမေတြ၊ ဘာသာဝင္ေတြက ကာကြယ္ေပးေနမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႕ ဒါမ်ိဳး မလုပ္မိေအာင္ ဆြဲထားမယ့္ ဆြဲအား သိပ္ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာေလးကို သိေစခ်င္ပါတယ္။

အဆင့္ ၃ - အခြင့္အလမ္း ရွိရမယ္

ဒါေၾကာင့္လည္း ဆင္းရဲႏြမ္းပါးျပီး ေစာင့္ေရွာက္မႈကင္းမဲ့ေနတဲ့၊ ေလလြင့္ေနတဲ့ ကေလးေတြက ဒါမ်ိဳး လုပ္ခံရႏုိင္ေျခ ပုိမ်ားတာပါ။ စိတ္ကလည္း ရွိေန၊ ထိန္းခ်ဳပ္မႈကလည္း လြတ္ေနတဲ့လူက အခြင့္အလမ္းလည္း ရွိလာေရာ၊ လုပ္ေရာေပါ့။ ကေလးရဲ႕ သဘာ၀ကုိက ခြန္အား အားနည္းတယ္။ အသိဉာဏ္ အားနည္းတယ္။ ဆုိဆံုးမမႈ အားနည္းျပီး ဆင္းရဲေတာ့ ေငြနဲ႕မွ်ားလိုက္ရင္ ပါလာမယ့္ ကေလးမ်ိဳးဆုိ သိပ္လြယ္ေနတာေပါ့။ ဒီလုိနဲ႕ပဲ ဦးက အဲ့လိုတစ္ခါလုပ္ျပီး မုန္႕ဖုိး ၂၀၀ ​ေပးတယ္ ဆုိတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ကုန္ေရာ။

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ လူလတ္တန္းစား မိသားစုက ကေလးေတြေရာ မၾကံဳႏုိင္ဘူးလားဆုိ ၾကံဳရႏုိင္တာပဲ။ သက္ငယ္မုဒိမ္းမႈေတြနဲ႕ ပတ္သက္ရင္ ကေလးနဲ႕ နီးစပ္တဲ့လူက လုပ္တာမ်ားတယ္ဆုိတာ ခုေလာက္ဆုိ မိဘအေတာ္မ်ားမ်ား သိေနျပီး ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ ဆုိေတာ့ နီးစပ္တဲ့လူနဲ႕ စိတ္မခ်ရဘူးဆုိေတာ့ အစ္ကုိနဲ႕ေရာ၊ ဦးေလးနဲ႕ေရာ စသျဖင့္ ေမးစရာ ရွိလာတယ္။ ဒါနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ျပန္ေျဖရရင္ေတာ့ ဘယ္သူ႕ကို ကေလးနဲ႕ ၂ ေယာက္တည္း ရွိေနမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳး မေပးသင့္ဘူး ဆုိတာပါပဲ။ အရြယ္ေရာက္ျပီး မိန္းကေလးတစ္ေယာက္နဲ႕ ၂ ေယာက္တည္း ရွိတဲ့အခ်ိန္ စိတ္လြတ္ခ်င္ရင္ေတာင္ မရပါဘူး။ မိန္းကေလးက ျပန္ရုန္းကန္ျငင္းဆန္မယ္ ဆုိတာ သိလို႕ပါ။ ကေလးနဲ႕ဆုိရင္ေတာ့ စိတ္က လြတ္ထြက္သြားႏုိင္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္က ပတ္၀န္းက်င္ရဲ႕ ေစာင့္ေရွာက္မႈပါ။ ေလးစားရတဲ့ အစ္မ ေဒါက္တာ ျမတ္သန္႕ ေျပာသလို ဆုိရင္ေတာ့ ေဘးခန္းက လူက ေခ်ာင္းဟန္႕သံေလးနဲ႕တင္ ဒီဘက္အခန္းက ကေလးကို ကာကြယ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဆုိလိုတာက ဟုိဘက္က လူရွိတယ္ဆုိတဲ့အသိနဲ႕တင္ ဒီလူဟာ ကေလးကို မလုပ္ရဲေတာ့ဘဲ ျပန္လွည္႕ထြက္သြားတာမ်ိဳးေပါ့။

ဒါေၾကာင့္ အခြင့္အေရး မေပးပါနဲ႕။ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ကူကယ္ရာမဲ့ ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးဆုိလည္း ေစာင့္ေရွာက္ေပးပါ။ ၾကီးၾကီးမားမား မဟုတ္ေတာင္ သမီး ဘယ္သြားမလို႕လဲ ဘာလဲ ေမးေပးရံုေလာက္နဲ႕တင္ တစ္ဖက္လူက တြန္႕သြားႏိုင္ပါတယ္။

အဆင့္ ၄ - ကေလးရဲ႕ ျငင္းဆန္မႈကုိ ေက်ာ္လႊားရမယ္

စိတ္ကလည္း ရွိ၊ ထိန္းခ်ဳပ္မႈကလည္း လြတ္သြား၊ ကေလးနဲ႕ကလည္း ၂ ေယာက္တည္း ျဖစ္ေနျပီဆုိရင္ေတာ့ ေနာက္ဆံုးအဆင့္အေနနဲ႕ ကေလးက ျငင္းဆန္မွ ရပါေတာ့မယ္။ ဒီအတြက္လည္း ကေလးေတြကုိ Sex Education သင္ထားေပးဖုိ႕ လိုတယ္ေျပာတာပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ခြန္အား အားနည္းလုိ႕ အတင္းခ်ဳပ္ျပီး အဓမၼလုပ္သြားတာထက္ ကေလးက ဘာလုပ္လုိ႕ လုပ္မွန္း မသိတာကို အခြင့္ေကာင္းယူတာက ပုိမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္ေနရာေတြကို ကုိင္ရင္ လက္မခံရဘူး သင္ထားရမယ္၊ ပံုမွန္မဟုတ္မွန္း သိေနေအာင္ ေျပာထားရမယ္၊ ကစားစရာေတြ၊ မုန္႕ေတြနဲ႕ ျပျပီး တစ္ေနရာရာေခၚသြားမယ္ဆုိ မလုိက္ဖုိ႕ သတိေပးထားရမယ္။ ဒါဆုိ ကေလးက နည္းနည္းေလး ျငင္းလုိက္တာနဲ႕ အမ်ားစုေသာ က်ဴးလြန္သူေတြဟာ လက္တြန္႕သြားတတ္ၾကပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက ပိုိလို႕ေတာင္ အေရးၾကီးပါေသးတယ္။ ကုိယ့္ကေလးကို စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ၾကံ႕ခုိင္ေနေအာင္ လုပ္ထားေပးဖို႕ပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ မိဘရဲ႕ ဂရုစိုက္မႈ မခံရတဲ့ကေလး၊ မိဘနဲ႕ စိတ္ခ်င္းမနီးစပ္တဲ့ ကေလး၊ မိဘက အေၾကာက္တရားနဲ႕ ပ်ိဳးေထာင္ထားတဲ့ ကေလးေတြဟာ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳး ၾကံဳရတဲ့အခါ ပံုမွန္မဟုတ္မွန္း သိေနတာေတာင္ တြန္းလွန္ျငင္းဆန္ဖုိ႕ ခက္ခဲတတ္ၾကပါတယ္။ ေၾကာက္ေနၾကလို႕ပါ။ ဒီအတြက္ မိဘေတြရဲ႕ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မႈဟာ သိပ္အေရးၾကီးပါတယ္။ Sex Education သင္ ဆုိလုိ႕ သင္ထားရံုနဲ႕တင္ မလံုေလာက္ပါဘူး။ ကေလးရဲ႕ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ၾကံ႕ခုိင္မႈအတြက္ပါ ပ်ိဳးေထာင္ေပးထားဖုိ႕ လိုအပ္ပါတယ္။


ဒါကေတာ့ ကေလးတစ္ေယာက္ကို အဓမၼက်င့္ေတာ့မယ္ဆုိတဲ့အခါ ျဖတ္ေက်ာ္ရတဲ့ အဆင့္ ၄ ဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလာက္ဆုိ ဘာလို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ႏုိင္ငံမွာ သက္ငယ္မုဒိမ္းမႈေတြ ထူေျပာေနရသလဲဆုိတာကုိ သေဘာေပါက္သြားမယ္လုိ႕လည္း ထင္ပါတယ္။ ဒါေတြ ေလ်ာ႕နည္းပေပ်ာက္သြားဖို႕က တစ္ဦးတစ္ေယာက္ လုပ္ေနရံုနဲ႕ မျပီးသလို၊ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးတုိးတက္မႈနဲ႕လည္း အမ်ားၾကီး သက္ဆုိင္ပါတယ္။ မိဘအုပ္ထိန္းသူေတြအေနနဲ႕ေတာ့ လတ္တေလာအေျခအေနမွာ ကုိယ့္သားသမီးေတြကို ဘယ္လိုကာကြယ္ရမယ္၊ ကုိယ့္သားသမီးကလည္း ကေလးကေလးခ်င္း လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အႏုိင္က်င့္ အၾကမ္းဖက္သူ ျဖစ္မလာေအာင္ သတိထားရမယ္ ဆိုတာေတြကို ပိုဆင္ျခင္မိသြားမယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

ေဒါက္တာ ျဖိဳးသီဟ
၂၅.၈.၂၀၁၉

Tuesday, August 27, 2019

မန္ေနဂ်ာေကာင္း တစ္ေယာက္ ျဖစ္တာ ေသခ်ာျပီလား ?

▪️▪️▪️▪️▪️▪️

❗️သင္ ... တိုင္းတာႏိုင္မယ့္ အခ်က္ (၁၃) ခ်က္❗️

Htain Lin Kyaw (HR)

စီမံခန္႔ခြဲမႈနယ္ပယ္က က်ယ္ဝန္းပါတယ္။သက္ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းအမ်ိဳးအစားအလိုက္ ၊ဌာနအလိုက္အမူအက်င္႔ေတြ ကြဲျပားေကာင္း ကြဲျပားေနပါလိမ္႔မယ္။ဒါေပမဲ႕ ကိုယ္႔နဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ႔ ဌာေန ဝန္ထမ္းေတြကို စီမံခန္႔ခြဲျခင္းကေတာ႔ ဘယ္နယ္ပယ္မွာမဆိုတူညီေနမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ႔ ကိုယ္က စီမံခန္႔ခြဲတဲ႔သူျဖစ္လာတဲ႔အခါ တနည္းအားျဖင္႔ မန္ေနဂ်ာ ျဖစ္လာတဲ႔အခါ ကိုယ္တိုင္ မန္ေနဂ်ာတစ္ေယာက္ရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲျခင္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ရတဲ႔အခါမ်ိဳးမွာေတာ႔ မန္ေနဂ်ာ ေကာင္း တစ္ေယာက္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းေတြျပည္႔ဝေစဖို႕လိုပါတယ္။

ဒါေပမဲ႔ ဒီေဆာင္းပါးမွာေတာ႔ မန္ေနဂ်ာတစ္ေယာက္ရဲ႕ အရည္အခ်င္း လိုက္နာရမယ္႔ နည္းနာနိသရေတြ ေဖာ္ျပမွာေတာ႔မဟုတ္ပါဘူး၊

အခုေဖာ္ျပေပးမယ္႔အခ်က္အလက္ေတြကမန္ေနဂ်ာေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ ဖို႕လိုအပ္ေနေသးတယ္ ဆိုတဲ႔ အခ်က္အလက္မ်ားကို သာေဖာ္ျပေပးမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင္႔ မန္ေနဂ်ာ ေကာင္းမျဖစ္ ေသးတဲ႔ အားနည္းခ်က္ေတြကိုတင္ျပေပးသြားမွာပါ။

<<< Warranting signs (You need to be better Manager) >>>


1.You’re never ever wrong.

လူတိုင္းအမွားနဲ႕မကင္းႏိုင္ပါဘူး၊မမွားဘူးတဲ႔လူလည္းမရွိဘူး။လုပ္ငန္းနဲ႔ပတ္သတ္လာလို႕ အမွားခံလို႕မရတာေတြ ရွိေကာင္းရွိမယ္ ၊ဒါေပမဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲသူ တစ္ေယာက္အေနနဲ႕မိမိမွားယြင္းတဲ႔ အခါဝန္ခံရဲတတ္တဲ႔စိတ္ကေလးလည္းရွိတတ္ေစဖို႕လိုပါတယ္။ တာ၀န္ခံမႈေတြ ရွိတဲ႔ ေနရာတစ္ခုကို ရလာျပီဆုိတာနဲဲ႕ တာ၀န္ခံမႈ တာ၀န္ယူမႈ ထိပ္ဆံုးကပါလာပါျပီး အလုပ္ လုပ္လာတဲ႔ သက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္ ဘယ္ေတာ႔မွ မမွားဘူးေသးဘူးလို႕ ေၾကြးေၾကာ္မိရင္ ေတာ႔ သင္က မန္ေနဂ်ာေကာင္းျဖစ္ဖို႕လိုအပ္ေနပါေသးတယ္။

2. You over –Promise

ကတိေတြ လြယ္လြယ္ေပးသလို ၊ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ေတြေပးတာ ၊ေက်ာ္လြန္တဲ႔ ကတိစကားေတြ ေပးတတ္ေနတုန္းပဲဆိုရင္ သင္မန္ေနဂ်ာေကာင္းျဖစ္ဖို႕လိုအပ္ေနပါေသးတယ္။အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ ဝန္ထမ္းေတြက ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ကိုယ္စီနဲ႕ ေရာက္လာၾကတာပါ။ဒါကို ကိုယ္က လုပ္ငန္းနဲ႔ပတ္သတ္လို႕ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ရာထူး၊လစာ ၊တာဝန္ေတြကို ေပးမယ္လို႕ ေက်ာ္လြန္တဲ႔ ကတိစကားဆိုခဲ႔မိရင္ေတာ့ေနာက္ပိုင္း ပိုမိုမ်ားျပားတဲ႔ ျပသာနာေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ဒိကေနတဆင္႔ အဖြဲ႕အစည္းပါ ထိခိုက္ႏိုင္တဲ႔အထိ ျဖစ္လာေစတတ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း မန္ေနဂ်ာေကာင္းတစ္ေယာက္အတြက္ အေရးၾကီးတဲ႔အခ်က္ပါပဲ ။

3.You expect your employees to be just like you.

လူတိုင္းက မတူညီမႈေတြမ်ားစြာကေန ေရာက္လာၾကတာပါ ၊ဒီေတာ႔ လူတိုင္းကိုယ္လို အယူအဆ အေတြးအေခၚ ရွျမင္ပံုနဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ကြဲျပားေနမွာပါ။မတူညီတာေတြကို ကိုယ္ျဖစ္ေစခ်င္သလို ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ထားျခင္းဟာ မိုက္မဲတဲ႔လုပ္ရပ္ပါပဲ။ ဝန္ထမ္းတိုင္းက ကိုယ္႔လိုခ်င္တဲ႔ပံုစံျဖစ္ေနဖို႕၊ကိုယ္လိုျဖစ္ေနဖို႕ ေတြးေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ သင္မန္ေနဂ်ာျဖစ္ဖို႕ လိုအပ္ေနတဲ႔အခ်က္တစ္ခ်က္ပါပဲ။ သူတို႕ေတြရဲ႕ မတူညီတဲ႔ အရည္အခ်င္းကေန အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ တိုးတတ္ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဘယ္လို ဖန္တီး ယူမလဲ ဆိုတာကို စဥ္းစားဖို႕လိုပါတယ္ ။ အေတြးအေခၚေတြ လုပ္ငန္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက မတူညီေနဘူးဆိုတာကို သင္လက္ခံ ထားရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။

4.You have a pesky habit of calling employees on their day off.

ကိုယ္က ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ ပိတ္ရက္ေတြ၊အနားယူေနတဲ႔ အခ်ိန္ေတြမွာ မလိုအပ္ပဲ အလုပ္ကိစၥေတြေမးျမန္း ေဆာင္ရြက္ခိုင္းတာအေရးမၾကီးတဲ႔ ကိစၥေတြကို အေရးတၾကီး လုပ္ေဆာင္ခိုင္းတာေတြက သင္႔အေပၚ ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ ေလးစားအားကိုးမႈ ေလ်ာ႕နည္းေစပါတယ္။ပိတ္ရက္ေတြ ၊အနားယူခ်ိန္မွာ အေႏွာင္႔အယွက္ေပးတတ္လို႕ သင္႔အေပၚေတာင္ စိတ္ပ်က္လာတတ္သလို ၊အေရးတၾကီး ကိစၥရွိခဲ႔လာရင္ေတာင္အေလးထား ေဆာင္ရြက္မႈ အားနည္းသြားတတ္ပါတယ္။ဒီလိုအမူအက်င္႔မ်ိဳးရွိရင္ေတာ႔ ျပဳျပင္ဖို႕လိုပါတယ္။ ဒါမွလည္း မန္ေနဂ်ာေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

5.You’re a Micro manager

အေသးစိတ္ကအစ အရာအရာ လိုက္ၾကည္႔ေနတတ္တဲ႔ အထက္လူၾကီးမ်ိဳးကို ဝန္ထမ္းအမ်ားစုက မၾကိဳက္ၾကပါဘူး။ကိုယ္႕ရဲ႕အဆင္႔အတန္း တနည္းအားျဖင္႔ Manager Role အရ ဝန္ထမ္းေတြကို ရလဒ္ေကာင္းေတြ ရယူႏိုင္ဖို႕ ဘယ္လိုအားေပးအားေျမွာက္ျပဳရမယ္ဆိုတာမ်ိဳးနဲ႕ အေရးၾကီးတဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ဆံုးျဖတ္ေပးရမယ္႔ေနရာပါ။Day to Day process ေတြမွာ အေသးစိတ္ကအစမလိုအပ္ပဲ ဝင္မပါသင္႔ပါဘူး ။ခုခ်ိန္ထိ သင္ကဒါကိုလုပ္ေဆာင္ေန ေသးတယ္ဆိုရင္ေတာ႔ မန္ေနဂ်ာေကာင္းျဖစ္ဖို႕ လိုအပ္ေနပါ ေသးတယ္။

6.You don’t want to hear your employee’s view point

တစ္ခါတစ္ေလမွာ အလုပ္နဲ႔ပတ္သတ္ျပီး ကိုယ္ျမင္တာကတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေပမဲ႔ ၊ဝန္ထမ္းရဲ႕ အျမင္က လည္း တစ္မ်ိဳးတစ္ဖံုကြဲျပားေစႏိုင္ပါတယ္။ အလုပ္ထဲမွာ ေအာက္လူေပးတဲ႔ အၾကံညာဏ္ကို မယူခ်င္ၾကတာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတြ႕လာရျပန္ပါတယ္။ဒီေတာ႔ ဝန္ထမ္းေတြက အေရးၾကီးတဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြ ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး အၾကံျပဳစကားေတြ ၾကားရေတာ႔မွာ မဟုတ္ေတာ႔ပါဘူး။ ဒါကို ေသခ်ာစြာျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႕လိုပါတယ္ ။

7.Your feedback isn’t relevant

ကိုယ္႔ေအာက္က ဝန္ထမ္းကအလုပ္တစ္ခုလုပ္ျပီးလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လုပ္ေနဆဲပဲျဖစ္ျဖစ္ သင္ကတစ္ခုခုျပန္လည္တံုျပန္ေျပာဆိုေပးရေတာ႔ မယ္ဆိုရင္ သင္႔ရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္က သက္ဆိုင္သင္႔ေလ်ာ္မႈရွိဖို႕လိုပါတယ္။ feedback ေတြက တကယ္တမ္းဝန္ထမ္းေတြနဲ႕ ဆက္ဆံတဲ႔ အခါ Effective ျဖစ္ေစဖို႕လိုပါတယ္။ျပီးျပီးေရာ ေျပာလိုက္တာမ်ိဳးေတြ ၊ဘာလာလာ ဒါပဲေျပာတတ္တာေတြကို ကိုယ္ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို ျပသေနတာပဲျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။ သူတို႕ အတြက္ တိက်တဲ႔ ညြန္ၾကားခ်က္ ၊ လုပ္ငန္းလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖို႕ျဖစ္ႏိုုင္ေခ် ရွိတာေတြ ကို ေျပာျပေပးႏိုင္ဖို႕လိုပါတယ္ ။

8.you’re passive aggressive or ignore employees.

၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ ေလးစားမႈကို ရရွိဖို႕ကလည္း မန္ေနဂ်ာ တစ္ေယာက္အတြက္အေရးၾကီးတဲ႔ အခ်က္ပါပဲ။ကြ်န္ေတာ္တို႕ ဆီမွာက ေလးစားမႈကို အေၾကာက္တရားနဲ႔ တည္ေဆာက္ခ်င္ၾကတယ္။ ဝန္ထမ္းက အထက္လူၾကီးကို ေၾကာက္ေနမွ ခိုင္းတာလုပ္မယ္ဆိုတဲ႔ အစြဲအလန္းေတြေၾကာင္႔လားမသိပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔ ေလးစားမႈကေတာ႔ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ပါတယ္၊မဟုတ္ရင္ ဝန္ထမ္းက ကိုယ္႔အေပၚလစ္လ်ဴရွလာတတ္တယ္ ၊အလုပ္ခိုင္းရင္ တာဝန္ေပးရင္ တေလးတစား မေဆာင္ရြက္ခ်င္ေတာ႔ဘူး ။ဒါေတြက ကိုယ္စီမံခန္႔ခြဲတဲ႔ အလုပ္အတြက္ အေရးပါတဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြပါပဲ ။ သင္႔လက္ေအာက္ဝန္ထမ္းေတြ ဒါမ်ိဳးေတြျဖစ္ေနရင္ေတာ႔ သတိထားကိုင္တြယ္ဖို႕ စီမံေဆာင္ရြက္ထားပါလို႕ အၾကံဳျပဳခ်င္ပါတယ္။

9.you hog the limelight

အလုပ္ခြင္ထဲမွာ ေအာင္ျမင္မႈေတြရလာခဲ႔ရင္ ဒါဟာဝန္ထမ္းအားလံုးနဲ႔ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ဒါကိုကိုယ္တစ္ေယာက္တည္းေမာင္ပိုင္စီး၊လက္ဝါးၾကီးအုပ္ထားရင္ေတာ႔ စီမံခန္႔ခြဲမႈရွေထာင္အေနနဲ႕ ေျပာရင္က်င္႔ဝတ္မရွိဘူးလို ႕ေတာင္ စြပ္စြဲလို႕ရပါတယ္။ကိုယ္႔ရဲ႕ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြထဲမွာ ဒီအခ်က္က အဆိုးဝါးဆံုးအေျခအေနျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ေအာင္ျမင္မႈကို ခြဲေဝတတ္ေအာင္အသံုးခ်ပါ။

10.You constantly change your mind

စိတ္အေျပာင္းအလဲမ်ားတဲ႔၊အေျပာင္းအလဲျမန္တဲ႔အထက္လူၾကီးေတြကို လက္ေအာက္ငယ္သားဝန္ထမ္းေတြကစိတ္ပ်က္ၾကတတ္ပါတယ္။ အခုဒါလုပ္ ၊ခဏေန မလုပ္နဲ႕ ၊တေအာင္ေနေတာ႔ ဒါျပန္လုပ္နဲ႕ ခဏခဏစိတ္အေျပာင္းအလဲျမန္တဲ႔ အထက္လူၾကီးေတြကို အားကိုးဖို႕ရာ သင္ကိုယ္တိုင္ေရာ ယံုၾကည္လို႕ရပါ႕မလားဆိုတာ ေတြးဖူးပါရဲ႕လား။ ဦးတည္ခ်က္ကဘာမွန္းမသိရင္လုပ္ေဆာင္ခ်က္ပါေဝးဝါးလာတတ္ပါ တယ္။ ဒီအခ်က္သင္မွာ ရွိေနရင္ေတာ႔ မန္ေနဂ်ာေကာင္း မျဖစ္ေသးပါဘူး။

11.You’re quick to blame employees for mistakes ,but rarely express gratitude when they succeed.

၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ လုပ္ငန္းလုပ္ေဆာင္ရာမွာ အမွားေတြအတြက္ အလ်င္အျမန္အျပစ္တင္မယ္၊ ေအာင္ျမင္ခဲ႔ရင္ေတာ႔ မရွိသေလာက္ေက်းဇူးကို အက်ယ္တဝင္႔ေဖာ္ျပတတ္ျခင္း ဟာလည္း မန္ေနဂ်ာေကာင္း ျဖစ္ေစဖို႕ ဟန္႔တားေနတဲ႔ အခ်က္အလက္တနည္းဆိုရရင္ (သတိေပးေနတဲ႔ လကၡာတစ္ရပ္) ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အမွားအယြင္းအတြက္ တာဝန္ယူမႈအေၾကာင္းေျပာရရင္ ကိုယ္ကအရင္ဆံုးတာဝန္အရွိဆံုးဆိုတာကလက္ခံထားေစခ်င္ပါတယ္အဆင္ေျပမွငါဘယ္လို သြန္သင္ျပသလမ္းညြန္မႈေပးခဲ႔တာဆိုတာမ်ိဳးကေတာ႔ တာဝန္ခံမႈ နည္းပါးေနတာပါပဲ။ ဒီအခ်က္က ကြ်န္ေတာ္တို႕ဆီက အဖြဲ႕အစည္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ရွိေနၾကပါတယ္။

12.You don’t discuss your employees’ future

လူတိုင္းမွာအနာဂတ္ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ေတြ၊ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြကိုယ္စီ ရွိေနၾကတာပါ။ကြ်န္ေတာ္တို႕ ဝန္ထမ္းေတြကေကာ ဘဝအတြက္အလုပ္အတြက္ ၊မိသားစုအတြက္ ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ကိုယ္စီရွိၾကျပန္ေတာ႔ ကိုယ္႔ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ အလုပ္အကိုင္အတြက္ သူတို႕နဲ႕ မၾကာခဏဆိုသလို ေဆြးေႏြးေပးဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ အနာဂတ္ကာလအတြက္ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္စရာေတြလုပ္ငန္းနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ႔ သင္တန္းေတြ ျပင္ဆင္ဖို႕ ေဆြးေႏြးစီစဥ္ေပးရပါမယ္။ဒီအခ်က္ေတြကို မလုပ္မိေသးဘူးဆိုရင္လည္း အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ေကာ ဝန္ထမ္းအတြက္ပါ မန္ေနဂ်ာေကာင္း တစ္ေယာက္မျဖစ္ေသးပါဘူး။

13.You throw tantrums easily

စိတ္မထင္သလို စိတ္ဆိုး ေဒါသထြက္ ၊ဝိုင္းဒိုင္းၾကဲျခင္းကလည္း စီမံခန္႔ခြဲမႈတာဝန္ယူထားတဲ႔ သူတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ မလုပ္သင္႔တဲ႔ အျပဳအမူလို႕ပဲ ယူဆပါတယ္။ခုထက္ထိ ဒီအျပဳအမူမ်ိဳး ရွိေနဦးမယ္ဆိုရင္ေတာ႔ မန္ေနဂ်ာေကာင္းျဖစ္ဖို႕ မလြယ္ေသးပါဘူး။

ဒီအခ်က္ေတြသင္မွာအနည္းငယ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ရွိေနခဲ႕ရင္ေတာင္ ျပင္ဆင္ဖို႕ စတင္ေဆာင္ ရြက္သင္႔ပါျပီ။ေဖာ္ျပခဲ႔တဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြ အနည္းငယ္သာ ရွိေနခဲ႔ရင္ျပသာနာၾကီးၾကီးမားမားမရွိႏိုင္ေပမဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြမ်ားေနခဲ႕ ရင္ေတာ႔သင္ကိုယ္သင္ျပန္ေမးျပီး သံုးသပ္သင္႔တဲ႔အခ်ိန္ေရာက္ျပီလိုေျပာခ်င္ပါတယ္။

ထိန္လင္းေက်ာ္ (HR)

Monday, August 26, 2019

"ထပ္တစ္ရာႏွင့္ကုလားပဲဟင္း _ Hodduk Korea Sweet Pancake _ ဆားငန္ဘဲဥကန္စြန္းဥေၾကာ္ _ဆန္ဘယ္င႐ုတ္သီးအႏွစ္ ထမင္းေၾကာ္"

"ထပ္တစ္ရာႏွင့္ကုလားပဲဟင္း”



ကုလားပဲဟင္း
ကုလားပဲ                        - ၁၅၀ ဂရမ္
ခ်င္း                               - ၁ လက္မ(အမွ်င္လွီးထားပါ)
ၾကက္သြန္ျဖဴ                    - ၂ ေျမွာင့္(ႏုပ္ႏုပ္စဥ္းထားပါ)
ငရုတ္သီးေျခာက္                - ၂ေတာင့္ (ကတ္ေၾကးျဖင့္ညွပ္ထားပါ)
ပ်ဥ္းေတာ္သိမ္                   - ၁ ခက္
နႏြင္းမႈန္႔                         -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁/၂ ဇြန္း
ေရ                                - ၅၀၀ မီလီလီတာ
ဆား                               - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း
ေထာပတ္                         - စားပြဲဇြန္း ၂ ဇြန္း
ဆီ                                  - စားပြဲဇြန္း ၂ ဇြန္း
မုန္ညင္းေစ့                        - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း
ဇီရာ                                - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း
ၾကက္သြန္နီ                       - ၁ လံုး (ပါးပါးလွီးပါ)
ငရုတ္သီးစိမ္းအေတာင့္ရွည္     - ၃ေတာင့္ (ပါးပါးလွီးထားပါ)
ခရမ္းခ်ဥ္သီး                       - ၃ လံုး (အတံုးေသးေသးတံုးထားပါ)

ျပဳလုပ္နည္း
1. ကုလားပဲကို ခ်င္း၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ငရုတ္သီးေျခာက္၊ နႏြင္းမႈန္႔ထည့္ျပီး ႏူးေအာင္ျပဳတ္ပါ။ ဆားထည့္ပါ။
2. ျပီးလွ်င္ ဆယ္ယူျပီး ၾကိတ္ပါ။
3. ၾကက္သြန္နီဆီသတ္တဲ့အခါ မုန္ညင္းေစ့၊ ပ်ဥ္းေတာ္သိမ္၊ ဇီရာထည့္ျပီး ဆီသတ္ပါ။
4. ျပီးလွ်င္ ငရုတ္သီးစိမ္းနဲ႔ ခရမ္းခ်ဥ္သီးထည့္ျပီး ၂-၃ မိနစ္ခန္႔ခ်က္ပါ။
5. ျပီးလွ်င္ ၾကိတ္ထားတဲ့ ကုလားပဲထည့့္ျပီး ခ်က္ပါ။

ထပ္တစ္ရာ
ဂ်ံဳမႈန္႔                          - ၄၀၀ ဂရမ္
ဆား                          - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ၁/၂ ဇြန္း
ၾကက္ဥ                        - ၁ လံုး
ေရ                             - ၁ ခြက္
ေထာပတ္

ျပဳလုပ္နည္း
1. မုန္႔နယ္မည့္ဇလံုထဲကို ဂ်ံဳမႈန္႔နဲ႔ဆားထည့္ျပီး သမေအာင္ေမႊေပးပါ။
2. ျပီးလွ်င္ အလယ္မွာေရတြင္းပံုစံလုပ္ျပီး ၾကက္ဥကို ေဖာက္ထည့္ပါ။
3. ေရကိုအကုန္မထည့္ဘဲ နည္းနည္းစီထည့္ျပီး ဇြန္းျဖင့္ နယ္ပါ။
4. ျပီးလွ်င္ က်န္တဲ့ေရထည့္ျပီး နယ္ပါ။
5. အဖံုးဖံုးျပီး ၁၅ မိနစ္ခန္႔ႏွပ္ထားပါ။
6. ၁၅ မိနစ္ခန္႔ႏွပ္ျပီးတာနဲ႔ ဂ်ံဳလံုးကိုထပ္ျပီး နယ္ပါ။ နည္းနည္းစီးေနပါက ဂ်ံဳမႈန္႔နည္းနည္းျဖဴးျပီးနယ္ပါ။ အဖံုးဖံုးျပီး မိနစ္၃၀ ခန္႔ႏွပ္ထားပါ။
7. မိနစ္ ၃၀ျပည့္လွ်င္ ဂ်ံဳလံုးကို ေခ်ာေမြ႔သြားေအာင္နယ္ပါ။
8. ျပီးေနာက္ ဂ်ံဳလံုးကို ၆လံုးစာျဖတ္ထားပါ။
9. ဂ်ံဳအနည္းငယ္ျဖဴးထားတဲ့စားပြဲေပၚမွာ ဂ်ံဳအလံုးအေသးကို စက္ဝိုင္းပံုရေအာင္ တလိမ့္တံုးနဲ႔လိမ့္ပါ။
10. စက္ဝိုင္းေပၚမုန္႔သားေပၚကို ေထာပတ္သုတ္ျပီး ဂ်ံဳမႈန္႔အနည္းငယ္ျဖဴးေပးပါ။
11. ျပီးလွ်င္ စက္ဝိုင္းပံုမုန္႔သားကို ဓားျဖင့္မုန္႔သားရဲ့အလယ္တည့္တည့္ထိျဖတ္ပါ။
12. ျဖတ္ထားတဲ့အစကို ကေတာ့ပံုရေအာင္ျဖည္းျဖည္းခ်င္းလိမ့္ပါ။ ကေတာ့ပံုရတဲ့အခါေထာင္ၾကည့္ပါက အထပ္မ်ားစြာကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
13. ကေတာ့ပံုစံမုန္႔သားကို အခၽြန္ဘက္ကို အေပၚမွာထားျပီးေထာင္ပါ။ ျပီးလွ်င္ ခၽြန္ေနတဲ့မုန္႔သားကိုလက္ျဖင့္ ျဖည္းျဖည္းခ်င္းေအာက္ေျခေရာက္တဲ့အထိဖိခ်ပါ။ ျပီးလွ်င္ ဂ်ံဳျဖဴးထားတဲ့ ပံုထဲကိုထည့္ပါ။
14. က်န္တဲ့မုန္႔လံုး ၅ လံုးကိုဆက္ျပီး လုပ္ျပီးသားပံုထဲထည့္ပါ။
15. ျပီးလွ်င္ frige ထဲထည့္ျပီး ၁၅ မိနစ္ခန္႔ႏွပ္ထားပါ။
16. ၁၅မိနစ္ျပည့္လွ်င္ အထပ္ထပ္ရေအာင္လိမ့္ထားတဲ့ ၏မုန္႔သားကိုဂ်ံဳျဖဴးထားတဲ့ စားပြဲေပၚတင္ျပီး တလိမ့္တံုးနဲ႔အဝိုင္းပံုရေအာင္လိမ့္ပါ။ ျပီးေနာက္ မကပ္တဲ့ဒယ္အိုးထဲထည့္ျပီး ကင္ပါ။ မုန္႔အေပၚပိုင္းကို ေထာပတ္သုတ္ပါ။
17. ေအာင္ဖက္ပိုင္းမုန္႔သားက်က္ျပီဆုိရင္ တစ္ဖက္ကိုလွန္ေပးပါ။ ျပီးလွ်င္ ေထာပတ္သုတ္ပါ။
18. ႏွစ္ဖက္လံုးက်က္လွ်င္ အဆင္သင့္ျဖစ္ပါျပီ။

Hodduk Korea Sweet Pancake    (ကိုရီးယားပန္ကိတ္အခ်ိဳ)  (သက္သတ္လြတ္)
-------------------------------------------------------------------------


ကိုရီးယားပန္ကိတ္ကေတာ့မုန္႔အခ်ိဳတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။အဆာကမုန္႔လံုးႀကီးေၾကာ္နဲ႔ဆင္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ မုန္႔လံုးႀကီးေၾကာ္က ဆီနဲ႔ေၾကာ္ေပမယ့္ ကိုရီးယားပန္ကိတ္ကေတာ့ ဆီနည္းနည္းနဲ႔အိုးကင္းပူတိုက္ပါတယ္။

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
• ဂ်ံဳမႈန္႔  -  ၂ ခြက္
• ေရေႏြး  -  ၁ ခြက္
• Instant Yeast  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၂ ဇြန္း
• သၾကားအညိဳ  -  စားပြဲဇြန္း ၂ ဇြန္း
• ဆား  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁/၂ ဇြန္း
• ဟင္းသီးဟင္းရြက္ဆီ  -  စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ေၾကာ္ရန္ဆီ  -  အနည္းငယ္
• ထန္းလ်က္  -  ၁၁၀ ဂရမ္
 (ပါးပါးလွီးထားပါ)
• သစ္ၾကားေစ့ (သို႔) ေျမပဲေလွာ္  -  စားပြဲဇြန္း ၂ ဇြန္း
 (ႏုပ္ႏုပ္စဥ္းထားပါ)
• ႏွမ္းေလွာ္  -  စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• အုန္းသီးအဖတ္  -  စားပြဲဇြန္း ၃ ဇြန္း


ျပဳလုပ္နည္း
၁။ ဇလံုအႀကီးတစ္လံုးထဲ ေရေႏြးအရင္ထည့္ပါ။ ၿပီးလွ်င္ Yeast သၾကား၊ ဆားႏွင့္ ဆီတို႔ကို ထည့္ၿပီး ေမႊထားပါ။
၂။ ၿပီးလွ်င္ ကိုရီးယားဂ်ံဳမႈန္႔ထည့္ၿပီး မုန္႔သားရေအာင္ နယ္ပါ။ မုန္႔သားက ေစးကပ္ေနပါမယ္။
၃။ ေစးကပ္ေနတဲ့ မုန္႔သားကို အဖံုးဖံုးၿပီး ၁ နာရီခန္႔ ႏွပ္ထားပါ။
၄။ မုန္႔သားႏွပ္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာ အဆာအတြက္ ျပင္ဆင္ထားပါ။ ဇလံုအေသးတစ္လံုးထဲ ထန္းလ်က္၊ ႏွမ္း၊ သစ္ၾကားေစ့ႏွင့္ အုန္းသီးအဖတ္တို႔ကို ထည့္ၿပီး ေမႊထားပါ။
၅။ ၁ နာရီၾကာတဲ့အခါ မုန့္သားက ေဖာင္းလာၿပီး ၂ ဆျဖစ္လာပါမယ္။ အဖံုးကို ဖြင့္ၿပီး အသားေယာက္မျဖင့္ ေမႊပါ။
၆။ ၿပီးလွ်င္ မုန္႔သားကို ဂ်ံဳျဖဴးထားတဲ့ စားပြဲေပၚမွာတင္ၿပီး ၈ ပိုင္းပိုင္းပါ။
၇။ မုန္႔သားတစ္ပိုင္းကို ျပား၍ ဆား လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္းခန္႔ ထည့္ၿပီး အဆာ
လံုေအာင္ ျပန္လံုးၿပီး ပိတ္ပါ။
၈။ မကပ္တဲ့အိုးကို မီးဖိုေပၚတင္၍ အပူေပးၿပီး ဆီနည္းနည္းထည့္ပါ။ ဆီပူလာလွ်င္ အဆာသြတ္ထားတဲ့ မုန္႔လံုးကို ထည့္ၿပီး ေၾကာ္ပါ။
၉။ မုန့္သားေအာက္ဘက္ပိုင္း နီညိဳေရာင္သန္းလာလွ်င္ တစ္ဖက္ကိုလွန္၍ မုန္႔သားလံုးကို ပလတ္စတစ္ေယာက္မျဖင့္ ဖိၿပီး ျပားေပးပါ။
၁၀။ ၂ ဖက္စလံုး နီညိဳေရာင္သန္းေအာင္ ေၾကာ္ၿပီးလွ်င္ ဆယ္ယူပါ။
၁၁။ က်န္ရွိေနတဲ့ မုန္႔သားမ်ားကိုလည္း အဆာသြတ္ၿပီး ထပ္မံ၍ေၾကာ္ပါ။
----------------------------------------------
Myint Oo Tha

အင္ဒိုနီးရွားၾကက္ေၾကာ္
(Indonesia Smashed Fried Chicken)
(Sambal Ayam Penyet)
----------------------------------------


 စင္ကာပူေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ Ayam Penyet ဆိုၿပီး ထမင္းဆိုင္ အေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ Ayam Penyet ဆိုတာကေတာ့ ၾကက္ေၾကာ္ကို ျပန္ၿပီး အနည္းငယ္ထုထားတာ ကို ဆိုလိုပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားစတိုင္ ၾကက္ေၾကာ္ကို ငါးပိေထာင္း နဲ႔ တြဲဖက္စားေလ့ရွိပါတယ္။ အနံ႔ အရသာ တစ္မူထူးျခားတဲ့ ၾကက္ေၾကာ္နည္းေလးကို မွ်ေဝေပးလိုက္ပါတယ္။

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
• ၾကက္ေပါင္  -  ၅ ခု
• ၾကက္သြန္နီ  -  ၁ လံုး
• ၾကက္သြန္ျဖဴ  -  ၃ ႁမႊာ
• ခ်င္း  -  လက္ႏွစ္ဆစ္
• နႏြင္းတက္  -  လက္ႏွစ္ဆစ္
• ပတဲေကာ  -  လက္တစ္ဆစ္
• စပါးလင္  -  ၁ ေခ်ာင္း
• သစ္ၾကံပိုးေခါက္  -  ၂ ေခ်ာင္း
• ဆား  -  စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• သၾကား  -  ၁ ဇြန္း
• ဇီရာအမႈန္႔  -  ၁ ဇြန္း
• နံနံေစ့အမႈန္႔  -  ၁ ဇြန္း
• ဂ်ံဳမႈန္႔  -  ၃ ဇြန္း
• ေျပာင္းမႈန္႔/ေကာ္မႈန္႔  -  ၃ ဇြန္း
• ၾကက္ဥ  -  ၂ လံုး
• ေၾကာ္ရန္ဆီ


ျပဳလုပ္နည္း
 ၁။ ဦးစြာ ၾကက္ေပါင္မ်ားကို ေရေဆးသန္႔စင္ၿပီး ေရစစ္ထားပါ။
 ၂။ ၾကက္သြန္နီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ခ်င္း၊ နႏြင္းတက္ႏွင့္ ပတဲေကာတို႔ကို ႀကိတ္ထားပါ။စပါးလင္ကို အနည္းငယ္ထုထားပါ။ နႏြင္းတက္မရႏိုင္ပါက အမႈန္႔ကိုအစားထိုးပါ။
 ၃။ အားလံုးအသင့္ျဖစ္ပါက အိုးတစ္အိုးထဲ ၾကက္သားထည့္ၿပီး ေရျမဳပ္႐ံုထည့္ပါ။
 ၄။ ႀကိတ္ထားသည့္အေရာကို ထည့္ပါ။ စပါးလင္၊ သစ္ၾကံပိုးေခါက္၊ ဆားႏွင့္ သၾကား တို႔ကို ထည့္ၿပီး ၾကက္သားက်က္သည္အထိ တည္ထားပါ။
 ၅။ ၾကက္သားက်က္ပါက ဆယ္ယူၿပီး ဇလံုတစ္လံုးထဲ ထည့္ၿပီး အေအးခံထားပါ။
 ၆။ ၾကက္ျပဳတ္ရည္ကို ဆန္ခါတစ္ခုျဖင့္ စစ္ၿပီး အႏွစ္ႏွင့္ အရည္ကို သတ္သတ္စီ ခြဲထားပါ။ စပါးလင္ႏွင့္ သစ္ၾကံပိုးေခါက္ကို ဖယ္ထုတ္ၿပီး ဇီရာအမႈန္႔ႏွင့္ နံနံေစ့ အမႈန္႔ကို ထည့္၍ သမေအာင္ ေမႊပါ။
 ၇။ အေအးခံထားတဲ့ ၾကက္ထဲ ထည့္၍ အားလံုးသမေအာင္ လူးေပးၿပီး ႏွပ္ထားပါ။ လိုအပ္ပါက ဆားအနည္းငယ္ထည့္ပါ။
 ၈။ ပန္းကန္ထဲ ဂ်ံဳမႈန္႔၊ ေျပာင္းဖူးမႈန္႔ထည့္ၿပီး ၾကက္ျပဳတ္ထားတဲ့ အရည္ အနည္းငယ္ ႏွင့္ မုန္႔ႏွစ္ရည္ပ်စ္ပ်စ္ ေဖ်ာ္ထားပါ။
 ၉။ အသင့္ျဖစ္ပါက ဆီအိုးတည္ထားပါ။ ဆီပူပါက ႏွပ္ထားတဲ့ ၾကက္ေပါင္ကို ေဖ်ာ္ထား တဲ့ မုန္႔ႏွစ္ရည္ထဲ လူးၿပီး ဆီပူပူမွာ အေရာင္ရသည္အထိ ေၾကာ္၍ ဆယ္ယူၿပီး ဆီစစ္ထားပါ။
 ၁၀။ လက္က်န္မုန္႔ႏွစ္ရည္ထဲ ၾကက္ဥ ၂ လံုးေဖာက္ထည့္၍ ေမႊၿပီး ၾကက္ျပဳတ္ရည္ ၃ ဇြန္း ထည့္ၿပီး ေမႊပါ။
 ၁၁။ ၿပီးလွ်င္ ဆီပူအိုးထဲ ၾကက္ဥအရည္ကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္း အမွ်င္ျဖစ္ေအာင္ ေလာင္း ထည့္၍ ေရႊဝါေရာင္ရပါက ဆယ္ယူၿပီး ဆီစစ္ထားပါ။
 ၁၂။ ဆီစစ္ထားတဲ့ ၾကက္ေၾကာ္ကို စဥ္းတီတံုးေပၚတင္ၿပီး ဓားေႏွာင့္ျဖင့္ ပံုစံမပ်က္ေအာင္ ထုေပးပါ။
 ၁၃။ ပန္းကန္ထဲမွာ ထမင္းျဖဴ၊ ၾကက္ေၾကာ္၊ ပဲျပားေၾကာ္၊ ၾကက္ဥမြေၾကာ္၊ Sambal ငါးပိေထာင္း၊ သခြားသီးႏွင့္ ခရမ္းခ်ဥ္သီးတို႔ျဖင့္ တြဲဖက္တည္ခင္းႏိုင္ပါၿပီ။
 ၾကက္ေၾကာ္ႏွင့္ ငါးပိေထာင္းကို အဆာေျပစာအျဖစ္လည္း တည္ခင္းႏိုင္ပါတယ္။
------------------------------------------
Sofia

ဆန္ဘယ္င႐ုတ္သီးအႏွစ္ ထမင္းေၾကာ္
(Fried Rice with Sambalchilli Paste)
-----------------------------------------------


 ပုစြန္ေလးထည့္ၿပီး ထမင္းကို ဆန္ဘယ္င႐ုတ္သီးအႏွစ္ေလးနဲ႔ ေၾကာ္ထားပါတယ္။ ဆန္ဘယ္င႐ုတ္သီးအႏွစ္က အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ င႐ုတ္သီးအႏွစ္တစ္မ်ိဳးပါ။ အရသာကေတာ့ အခ်ိဳနည္းနည္း၊ အခ်ဥ္နည္းနည္းနဲ႔ အစပ္တို႔ကို ေပါင္းစပ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
• ထမင္း  -  ပန္းကန္လံုး ၂ လံုး
• ပဲစိမ္းလံုး  -  အနည္းငယ္
• ေျပာင္းဖူး  -  အနည္းငယ္
• ဥနီ  -  အနည္းငယ္
• ပုစြန္  -  ၅၀ ဂရမ္
• ၾကက္သားမႈန္႔  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း


ျပဳလုပ္နည္း
၁။ ပုစြန္ကို အခြံခြာ၍ သန္႔စင္ၿပီး ဆီအနည္းငယ္ျဖင့္ ၁ မိနစ္ခန္႔ ခ်က္ပါ။
၂။ ထမင္းျဖဴထည့္ၿပီး ၁ မိနစ္ခန္႔ေမႊပါ။
၃။ ခ်က္ထားေသာ င႐ုတ္သီးအႏွစ္ ၃ ဇြန္း၊ ၾကက္သားမႈန္႔၊ ပဲစိမ္းလံုး၊ ေျပာင္းဖူးႏွင့္ ဥနီ တို႔ကို ထည့္၍ သမေအာင္ေမႊၿပီး ၂ မိနစ္ခန္႔ ခ်က္ပါ။
၄။ ၿပီးလွ်င္ ပန္းကန္ထဲ ထည့္ၿပီး စားသံုးႏိုင္ပါၿပီ။
င႐ုတ္သီးအႏွစ္အတြက္ ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
• င႐ုတ္သီးအႏွစ္  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၂ ဇြန္း
• င႐ုတ္သီးအၾကမ္းဖတ္  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၂ ဇြန္း
• ပုစြန္ေျခာက္မႈန္႔  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၅ ဇြန္း
• ၾကက္သြန္နီ  -  ၁ လံုး
• ၾကက္သြန္ျဖဴ  -  ၁ လံုး
• စပါးလင္  -  ၁ ပင္
• ခ်င္း  -  အနည္းငယ္
• မန္က်ည္းအႏွစ္ရည္  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၃ ဇြန္း
• ၾကက္သားမႈန္႔  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ဆီ  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၃ ဇြန္း
• သၾကား  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ငါးပိ  -  အနည္းငယ္
င႐ုတ္သီးအႏွစ္ျပဳလုပ္နည္း
၁။ ၾကက္သြန္နီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴႏွင့္ ခ်င္းတို႔ကို အခြံႏႊာပါ။ မန္က်ည္းအႏွစ္ကို ေရ အနည္းငယ္ ထည့္ၿပီး စိမ္ထားပါ။ ဥနီကို အတံုးေသးေသးလွီးပါ။
၂။ စပါးလင္၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္နီႏွင့္ ခ်င္းတို႔ကို ေၾကညက္ေအာင္ ႀကိတ္ၿပီး ဆီပူပူ ထဲမွာ ဦးစြာ ဆီသတ္ပါ။
၃။ င႐ုတ္သီးအႏွစ္၊ င႐ုတ္သီးအၾကမ္းဖတ္၊ ပုစြန္ေျခာက္မႈန္႔၊ ငါးပိ၊ ၾကက္သားမႈန္႔၊ သၾကား ႏွင့္ မန္က်ည္းအႏွစ္ရည္တို႔ကို ထည့္ၿပီး ၃ မိနစ္ခန္႔ ခ်က္ပါ။
၄။ အရသာျမည္းၿပီး ပန္ကန္လံုးထဲ ထည့္ထားပါ။
------------------------------------
Htain Lin Maung

ဆားငန္ဘဲဥကန္စြန္းဥေၾကာ္
------------------------------------


 ဟင္းေတြ၊ အခ်ိဳပြဲေတြမဟုတ္ဘဲ Snack အေနနဲ႔ မုန္႔ေလးလို စားလို႔ရမယ့္ အရာေလးတစ္ခု ျပဳလုပ္ေပးပါမယ္။ အဲဒါေလးကေတာ့ ဆားငန္ဘဲဥ ကန္စြန္းဥေၾကာ္ေလးပါ။ အာလူးေလးနဲ႔လည္း ေၾကာ္စားလို႔ရသလို ကန္စြန္းဥနဲ႔ဆိုရင္လည္း အရသာေလးက တစ္မ်ိဳးထူးကဲေနပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ပိုၿပီးဝါးရသလို အာလူးထက္လည္း ပိုခ်ိဳပါတယ္။ တစ္ခါေၾကာ္ၿပီးရင္ ေလလံုဘူးထဲမွာ ထည့္ၿပီး တစ္ပတ္ခန္႔ထားၿပီးလည္း  စားသံုးႏိုင္ပါတယ္။ အစပ္ႀကိဳက္သူမ်ားက င႐ုတ္သီးၾကမ္းေလးပါ ထည့္ေၾကာ္လို႔ ရပါတယ္ေနာ္။

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
• ကန္စြန္းဥ  -  ၅၀ဝ ဂရမ္
• ဆား  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း
• အရသာမႈန္႔  -  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၂ ဇြန္း
• ပ်ဥ္းေတာ္သိမ္  -  ၁ ခြက္
• ဆားငန္ဘဲဥ  -  ၈ လံုး
• ဆီ  -  အလံုအေလာက္
• ေထာပတ္  -  စားပြဲဇြန္း ၂ ဇြန္း

ျပဳလုပ္နည္း
၁။ ပ်ဥ္းေတာ္သိမ္ရြက္ကို ဆီမ်ားမ်ားနဲ႔ ေၾကာ္ပါ။ ျြကပ္လာလွ်င္ ဆယ္ယူထားပါ။
၂။ သန္႔စင္ထားေသာ ကန္စြန္းဥကို ဆား၊ အရသာမႈန္႔ျဖင့္ နယ္ၿပီး ဆီပူပူမွာ ေၾကာ္ပါ။ ေရႊေရာင္သန္း လာပါက ေဘးမွာ ခဏဖယ္ထားၿပီး အေအးခံပါ။
၃။ အိုးတစ္အိုးထဲ ဆားငန္ဘဲဥမ်ား ထည့္၍ ျပဳတ္ၿပီး အႏွစ္ကို ယူထားပါ။ ဒယ္အိုးထဲ ေထာပတ္
ထည့္ၿပီး၊ ဆားငန္ဘဲဥအႏွစ္မ်ား ေျခ၍ ထည့္ၿပီး ေၾကာ္ပါ။ ထို႔ေနာက္ ကန္စြန္းဥမ်ားထည့္၍ ေမႊၿပီး ပ်ဥ္းေတာ္သိမ္ေၾကာ္ထားသည္မ်ားကိုပါ ထည့္၍ စားသံုးႏိုင္ပါၿပီ။ ေလလံုဘူးထဲ ထည့္ထားလွ်င္ လည္း အထားခံပါတယ္။
--------------------------------------------
May Phyo Thi

Saturday, August 24, 2019

၀န္ထမ္းေလာင္းတစ္ေယာက္ကို အင္တာဗ်ဴးဖို႕နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား


===================
ေရးသားသူ- ပိုင္စိုး (Management)
PSM Business Institute

အင္တာဗ်ဴးဆိုတာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုခုအတြက္ ရည္ရြယ္ျပီး အျပန္အလွန္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးတဲ့ စကား၀ိုင္းတစ္ခုလို႕ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဆိုလိုႏိုင္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္မွာ လုပ္ေလ့လုပ္ထရွိတဲ့ အင္တာဗ်ဴးေတြကေတာ့ ၀န္ထမ္းအသစ္ တစ္ဦးေရြးခ်ယ္ခန္႕ထားဖို႕လိုအပ္တဲ့အခါမွာလုပ္တဲ့ Job interview၊ စည္းမ်ဥ္း
စည္းကမ္းဆိုင္ရာမူ၀ါဒေတြကိုအေကာင္အထည္ေဖၚတဲ့အခါမွာ လိုအပ္ရင္ စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္သူေတြနဲ႕ ေခၚယူေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ရတဲ့ Discipline interview၊ ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းစြမ္းေဆာင္ရည္စီမံခန္႕ခြဲမႈေတြလုပ္ရတဲ့အခါမွာ အကဲျဖတ္ရမွတ္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေျပာဆိုေဆြးေႏြးတဲ့ Appraisal interview နဲ႕ ၀န္ထမ္းေတြအလုပ္ထြက္ တဲ့အခါမွာေမးျမန္းေဆြးေႏြးတဲ့  Exit interview ေတြျဖစ္ပါတယ္။ အင္တာဗ်ဴးစြမ္းရည္ တိုးတက္လာေစမယ့္္နည္းလမ္းတခ်ိဳ႕ကို ေဖၚျပလုိပါတယ္။

• Do your homework. ၾကိဳတင္ေလ့က်င့္ထားပါ။ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုကို ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ မထားဘူးဆိုရင္ အင္တာဗ်ဴးအတြက္ သံုးသင့္တဲ့ အခ်ိန္ထက္ ပိုသံုးလိုက္ရတာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အင္တာဗ်ဴးမလုပ္ခင္မွာ အင္တာဗ်ဴး လုပ္ရတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ကို တိတိက်က်သိေနဖို႕လိုအပ္သလို သက္ဆိုင္ရာ စာရြက္စာတမ္း၊ အေထာက္အထားေတြ၊ ေမးခြန္းေတြ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရွိ ရပါမယ္။

• Put the interviewee at ease. မိမိအင္တာဗ်ဴးမယ့္သူေတြကို သက္ေတာင့္ သက္သာအေျခအေနရွိေအာင္ဖန္တီးထားပါ။  အင္တာဗ်ဴးေတြဟာ ေျဖဆိုသူေတြအတြက္ အနည္းနဲ႕အမ်ားေတာ့ ဖိအားျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။ ဖိအားျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေနေတြဟာ စိတ္လႈပ္ရွားမႈေတြ ရွိေနတာျဖစ္လို႕ ေျဖဆိုသူေတြအေနနဲ႕ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တဲ့ အေျဖမ်ိဳးကို တတ္သိနားလည္ ျပီးသားျဖစ္ေသာ္လည္း မွားယြင္းေျဖၾကားတတ္ပါတယ္။ သက္ေတာင့္ သက္သာရွိတဲ့ အင္တာဗ်ဴးအခန္း၊ ေႏြးေထြးပ်ဴငွာမႈရွိတဲ့ ၾကိဳဆိုမႈ၊ ႏႈတ္ဆက္ပ်ဴငွာမႈေတြဟာ အင္တာဗ်ဴးသူနဲ႕ ေျဖၾကားသူအၾကား ရင္းနီးကြၽမ္း၀င္မႈတစ္ခုျဖစ္ေစျပီး သင့္တင့္မွန္ကန္တဲ့ အေျဖေတြ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။

• Remain focused on your objective. မိမိအင္တာဗ်ဴးတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္၊ စံသတ္မွတ္ေတြအေပၚမွာသာ အာရံုထားပါ။ အင္တာဗ်ဴးမလုပ္ခင္မွာ အင္တာဗ်ဴးကတဆင့္ ဘယ္လိုအခ်က္အလက္ေတြ၊ ဘယ္လိုအေၾကာင္းအရာ ေတြသိရွိလိုတယ္၊ ရလိုတယ္ဆိုတာကို တိတိက်က် ၾကိဳတင္သိရွိထားရပါမယ္။ အင္တာဗ်ဴးေမးခြန္းေတြကိုလည္း မိမိလိုခ်င္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္စံႏႈန္းေတြအေပၚ မွာမူတည္ျပီး ပံုစံသတ္မွတ္ရပါမယ္။ လက္ေတြ႕အင္တာဗ်ဴးတဲ့အခါမွာ ၾကံဳေတြ႕တတ္တာက အာတာဗ်ဴးေမးျမန္းတဲ့သူေတြက အင္တာဗ်ဴး ရည္မွန္းခ်က္ထက္ သူတို႕ရဲ႕ အထင္အျမင္၊ ယူဆခ်က္၊ ခံယူခ်က္ေတြ အေပၚမွာ အာရံုစိုက္တာမ်ိဳးျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။  တခါတေလၾက ေတာ့လည္း အင္တာဗ်ဴးေျဖဆိုသူေတြရဲ႕ စကားေတြထဲမွာ ေမ်ာပါသြားတာမ်ိဳးျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုဟာ တိက်တဲ့ စံသတ္မွတ္ခ်က္၊ ရည္မွန္းခ်က္ေတြအေပၚမွာ အာရံုစိုက္ လုပ္ေဆာင္တာမဟုတ္ဘဲ အင္တာဗ်ဴးေမးျမန္းသူ၊ ေျဖဆိုသူေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆေတြအေပၚမွာ အာရံုစိုက္မိတာမ်ိဳး  ျဖစ္ခဲ့ရင္ အင္တာဗ်ဴးရဲ႕ အႏွစ္သာရေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။

• Keep the initiative. အင္တာဗ်ဴးကို မိမိလိုခ်င္တဲ့ဆီကို ဆြဲေခၚသြားပါ။ မိမိဟာ အင္တာဗ်ဴးေမးျမန္းသူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့အတြက္  အင္တာဗ်ဴး အေျခအေနေတြအားလံုးကို အဓိက ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မယ့္သူဟာ မိမိသာျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးသူတို႕အဓိကေဆြးေႏြးခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ ရည္မွန္းခ်က္ေတြဆီကို ေျဖဆိုသူပါလာေအာင္ ဆြဲေခၚသြားဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ အင္တာဗ်ဴးသူေတြအဓိကဦးတည္ရမွာက အင္တာဗ်ဴးရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕အတူ ေျဖဆိုသူေတြကိုလည္း သူတို႕ရဲ႕ အထင္အျမင္ယူဆ နားလည္မႈေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာဆိုေဆြးေႏြးလာေအာင္ အားေပးဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။

• Ask the right questions. အင္တာဗ်ဴးေမးခြန္းေတြေမးတဲ့ေနရာမွာ အပိတ္ေမးခြန္းေတြျဖစ္တဲ့ Yes or No ေျဖရံုသက္သက္ေမးခြန္းေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္ စီစဥ္ထားသင့္ပါတယ္။ အေျဖ ၂ ခု သို႕မဟုတ္ ၃ ခု ထဲက အေျဖတစ္ခု ေရြးခုိင္းတဲ့ေမးခြန္းမ်ိဳးကိုလည္း ေရွာင္ႏိုင္သမွ်ေရွာင္ သင့္ပါတယ္။ ဒီလိုေမးခြန္းေတြဟာ အင္တာဗ်ဴး ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ ေက်နပ္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ အေျဖမ်ိဳး မျဖစ္တတ္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္၊ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ၊ ဘယ္အခ်ိန္ေတြမွာ လုပ္သင့္လဲ စတဲ့ေမးခြန္းေတြေမး တာဟာ ပိုမိုေကာင္းမြန္မ်ားျပားတဲ့ အေျဖေတြ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ အင္တာဗ်ဴး ေျဖဆိုသူေတြ ဘက္က ျပန္လည္ေျဖၾကားလာတဲ့အေျဖေတြမွာလည္း မေသခ်ာတာ၊ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ႏိုင္တာမ်ိဳးရွိပါက ထပ္မံေမးပါ။
Follow up လုပ္ပါ။

• Keep the interviewee talking. အင္တာဗ်ဴးေျဖဆိုသူကို ဆက္ေျပာပါေစ။ တခါတေလမွာ ျဖစ္တတ္တာက အင္တာဗ်ဴးေတြ လုပ္တဲ့အခါမွာ ေမးျမန္းရမယ့္ Interviewer က စကားေတြအမ်ားၾကီး၊ အေျဖေတြအမ်ားၾကီး ေျပာေနျပီး ေျဖၾကားရမယ့္သူ Interviewee ေတြက စကားနည္းေနတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ စာေရးသူၾကံဳဖူးတာတစ္ခုက Interviewer က ေမးခြန္းေရာ အေျဖပါ သူတစ္ဦးတည္းသာ တျပိဳင္နက္ လုပ္ေဆာင္သြားပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ရႏိုင္တဲ့ လြဲေခ်ာ္မႈေတြပါပဲ။ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ေနရင္းနဲ႕ တခါတေလမွာ ဘာမွေမးစရာ ေျဖစရာ အေျဖမရွိဘဲ conversation gap ျဖစ္ေန မွာမစိုးရိမ္ပါနဲ႕။ ေျဖဆိုသူဟာ သူေျဖဆိုစရာ စကားေတြျပီးလို႕ ဆက္မေျဖေတာ့ရင္ေတာင္မွ စာေရးသူတုိ႕က ေမးခြန္းတစ္ခုထဲမွာပဲ တစ္ခုထက္ပိုတဲ့ အေျဖေတြလိုခ်င္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာ ဘာမွမေျပာဘဲ  ျငိမ္သက္ နားေထာင္ေနလို႕အဆင္ေျပပါတယ္။ Interviewer ေတြရဲ႕ ျငိမ္သက္မႈဟာ ေျဖဆိုသူေတြဆီက အေျဖေတြထပ္လိုအပ္တယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ေနတာကို ညႊန္ျပေနပါတယ္။

• Be aware of legal issues. ႏိုင္ငံေတာ္က ျပဌာန္းသတ္မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒ ေတြကိုလည္းသိရွိနားလည္ဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ အလုပ္အကိုင္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ေျဖဆိုသူေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ အရည္အခ်င္းေတြနဲ႕ မဆိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ (ဥပမာ- အိမ္ေထာင္ကြဲလား၊ ဘာေၾကာင့္ကြဲသြားတာလဲ။ ဘာ ဘာသာကို ကိုးကြယ္တာလဲ။ အဲဒီကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာကေရာ မွန္ကန္တယ္လို႕ ယံုၾကည္တာလား။ ေနာက္ႏွစ္ ခေလးယူဖို႕ ရွိ၊ မရွိ စတာ) ေတြကို မေမးသင့္ပါဘူး။ လုပ္ငန္းတာ၀န္တစ္ခုအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ကြၽမ္းက်င္မႈ အရည္အေသြးေတြအေပၚမွာ အေျခမခံဘဲ အျခားမသက္ဆိုင္တဲ့ အသက္အရြယ္၊ က်ား၊မ၊ မိးသားစု၊ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ ႏိုင္ငံသား၊ အသားအေရာင္ စတာေတြနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ခြဲျခားဆက္ဆံတာမ်ိဳး မရွိေစရဆိုတဲ့ ဥပေဒ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ရွိပါတယ္။ စာေရးသူတို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေလာေလာဆယ္ဆယ္ မရွိေသးေပမယ့္ မၾကာခင္ေတာ့တဲ့ အခ်ိန္အခါေတြမွာ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။

• Take notes. အင္တာဗ်ဴးစဥ္မွာ ေျဖၾကားသူေတြရဲ႕ အေျဖေတြဟာ တစ္ဦးနဲ႕ တစ္ဦးမတူႏိုင္ပါဘူး။ လိုအပ္တဲ့ notes ေတြကို မွတ္သားထားပါ။

• Anayse and act  on your information. လိုအပ္တဲ့အင္တာဗ်ဴး အေမးအေျဖေတြ ျပီးသြားတဲ့အခါမွာ မိမိတို႕ေရးသားမွတ္ထားခဲ့တဲ့ notes ေတြ၊ ေျဖၾကားသူရဲ႕အေျဖေတြ၊ သက္ဆိုင္တဲ့ မွန္ကန္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြ ကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္အကဲျဖတ္ပါ။ ဒီလိုေျဖၾကားခ်က္ေတြ notes ေတြနဲ႕ အင္တာဗ်ဴးရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႕ ကိုက္ညီမႈရွိတာေတြကို လုပ္ေဆာင္ရမွာ ကေတာ့ Interviewer ေတြရဲ႕ တာ၀န္ပဲျဖစ္ပါတယ္။

အၾကံျပဳခ်က္မ်ား
=========
• အင္တာဗ်ဴးတဲ့အခါမွာ အေႏွာက္အယွက္ကင္းေအာင္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားပါ။ အင္တာဗ်ဴးအခန္းအနားမွာ ဆူညံေနတာ၊ အင္တာဗ်ဴးေနစဥ္ ဖုန္း၀င္လာတာ၊ အလုပ္ကိစၥမျပတ္လို႕ ခဏခဏ ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္၀င္လာျပီး လက္မွတ္ ထိုးခိုင္းတာေတြဟာ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုကို အက်ည္းတန္ေစပါတယ္။

• မိမိရဲ႕ နာရည္ကို တၾကည့္ၾကည့္မလုပ္ပါနဲ႕။ အင္တာဗ်ဴးေျဖၾကားသူကိုလည္း မလိုလားတဲ့ခံစားခ်က္၊ အျပဳအမူေတြ မျပသင့္ပါ။

• နားေထာင္ပါ၊ အကဲခတ္ပါ။

• မိမိရဲ႕ အကဲျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ မိမိရဲ႕ ခံစားခ်က္သီးသန္႕မျဖစ္သင့္ပါ။

• ေသခ်ာျပီးသားအေျဖေတြအတြက္ ထပ္ခါထပ္ခါေမးျပီး အခ်ိန္ မျဖဳန္းသင့္ပါ။

• အင္တာဗ်ဴးေျဖဆိုသူကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းမေ၀ဖန္သင့္ပါ။

• မိမိၾကိဳက္ႏွစ္သက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မၾကိဳက္ႏွစ္သက္သည္ျဖစ္ေစ ရင္းနီးေဖၚေရြမႈ အျပံဳးနဲ႕သာ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုကိုအဆံုးသတ္ပါ။

Ref; The Management Bible by Neil Flanagan & Jarvis Finger

Friday, August 23, 2019

💢💢💢 workout မလုပ္သင့္သည့္ ေန႔မ်ား 💢💢💢


🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻
Tom Burmese 

💢 gym ကို သြားရန္ႀကိဳက္သည့္ gym ေပ်ာ္၊ gym crazy မ်ား ရွိ သကဲ့သို႔ gym ေၾကာက္သူမ်ား၊ မေပ်ာ္သူမ်ားရွိ ပါမည္။ gym ကစားသူတိုင္း တစ္ပတ္လွ်င္ အနည္းဆုံး တစ္ရက္ နားသင့္ပါသည္။ ေဘာ္ဒီ သို႔ မာဆယ္ကို အနားေပးရန္လည္း လိုအပ္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ မာဆယ္ႀကီးခ်င္သူမ်ား၊ ေဘာ္ဒီအရြယ္အစား ပိုထႊားခ်င္သူမ်ား လုံေလာက္ေသာ အနားယူမူလိုအပ္ ပါသည္။

💢 မည့္သည့္ အေျခအေနတြင္ workout မလုပ္သင့္သနည္း ဟု မၾကာခဏ အေမးခံရပါသည္။ အေျဖမွာ။ ။

1️⃣ you are coughing or wheezing
မိုးတြင္းကာလတြင္ ႏွာေစး ေခ်ာင္းဆိုး ျဖစ္သည္မွာ ရာသီစာ ပင္ျဖစ္သည္။ နည္းနည္း ပါးပါး ျဖစ္သည့္ အေျခအေနတြင္ ေပါ့ပါးေသာ workout လုပ္ႏိုင္ပါသည္။ ထိုသို႔ လုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ သက္သာ သြားႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ လည္ပင္းေအာက္ပိုင္း ျဖစ္သည့္ ရင္ဘက္ဝန္းက်င္တြင္ အသက္႐ူ၍ မ ဝ ျဖစ္လွ်င္ workout မလုပ္ သင့္ပါ။ ထိုအေျခအေနျဖစ္လွ်င္ ေဘာ္ဒီကို အနား ေပး ေပးပါ။ ကိုယ္ခံစြမ္းအားပိုေကာင္းၿပီး ဆင္ တုပ္ေကြး မျဖစ္ေအာင္ gym ပုံမွန္ ကစားပါ။

2️⃣ past midnight, planing to hit the at 6 am
gym ကစားသမားမ်ား အေနျဖင့္ အိပ္ခ်ိန္ ၆ နာရီမွ ၈ နာရီ အိပ္ႏိုင္ပါက အေကာင္းဆုံး ျဖစ္သည္။ တခါတရံ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ည ၁၂ နာရီေက်ာ္သြား ေသာ္လည္း အိပ္၍ မရျဖစ္ျခင္း ၾကဳံဖူးၾကမည္ ထင္ပါသည္။ နံနက္ေစာေစာ ၆ နာရီတြင္  gym သြားၿပီး၊ ကစားရန္ ျပင္ဆင္ထားေသာ္လည္း၊ အိပ္ခ်ိန္ နည္းလြန္းလွ်င္၊ workout မလုပ္ပဲ၊ အနားယူေပးပါ။ သို႔မဟုတ္  တစ္ျခား အခ်ိန္ေျပာင္းၿပီး ကစားပါ။ night out ရန္ ႀကိဳက္ေသာ gym သမားမ်ား သတိထားသင့္သည္။


3️⃣ you’re running a fever
သင့္ ဖ်ားေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ (ကိုယ္အပူခ်ိန္မ်ားလွ်င္) workout မလုပ္ပါႏွင့္။ workout ေၾကာင့္ ကိုယ္တြင္းအပူ ပိုမ်ားလာႏိုင္၍၊ ျပန္လည္ေနေကာင္းလာရန္ အခ်ိန္ၾကာတတ္သည္ ကို သတိထားပါ။ တုပ္ေကြးလကၡဏာ မ်ားျဖစ္သည့္ ခ်မ္းျခင္း၊ ကိုယ္ခႏၶာကိုက္ျခင္းျဖစ္လွ်င္ ေျပးစက္ေပၚ အစား အိပ္ယာေပၚတြင္သာ ေနသင့္ပါသည္။

4️⃣ your muscles still hurt from yesterday’s workout
ယမန္ေန႔က ျပင္းထန္စြာ ကစားထားေသာ workout မွ မာဆယ္နာက်င္ျခင္း သို႔ DOMS delayed-onset muscle soreness ျဖစ္တတ္သည္။ ျဖည့္စြက္စားမ်ား မသုံးသည့္ ကစားသမားမ်ားႏွင့္ nutrition ပိုင္း ပိုင္ႏိုင္စြာ မေကြ်းတတ္သည့္ ကစားသမားမ်ားတြင္ ပိုျဖစ္တတ္သည္။ ထို႔သို႔ recover မျဖစ္ေသးလွ်င္ အနားယူသင့္သည္။ မဟုတ္လွ်င္ ၎ DOMS ျဖစ္ျခင္း မွ injury ထပ္ၿပီး ရလာႏိုင္ပါသည္။

5️⃣ your knee or foot aches every time you go for a jog
ႂကြက္သားမ်ား ခဏတာ နာက်င္ျခင္းမဟုတ္ပဲ၊ ထိုနာက်င္ျခင္းမွာ အခ်ိန္ တခု ထိ မေပ်ာက္ပါက ကၽႊမ္းက်င္သည့္ therapist မ်ားႏွင့္ျပသင့္ပါသည္။ ထို႔သို႔ ဒဏ္ရာ မေပ်ာက္ျခင္းမွာ workout မလုပ္ရန္ မီး နီ ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။

6️⃣ you’ve been running on empty for weeks now
တခါတရံ ကိုယ္ခႏၶာ ေလးလံထိုင္းမႈိင္း ေနလွ်င္ workout ျဖင့္ ေခၽႊးထုတ္လိုက္ပါက ေပါ့ပါး သက္သာသြားတတ္သည္။ ေလ့က်င့္ခန္းေၾကာင့္ ေဘာ္ဒီ energy ပိုတက္ လာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ တစ္ပတ္မွ ႏွစ္ပတ္ အထိ workout လုပ္တိုင္း ပင္ပန္းလြန္းၿပီး စိတ္မပါ ျဖစ္ပါက၊ workout မလုပ္ပါႏွင့္။ ကၽႊမ္းက်င္သူမ်ားႏွင့္ ျပသသင့္ပါသည္။

💢 အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ လစဥ္ျဖစ္သည့္ အခ်ိန္အတြင္း workout လုပ္ျခင္း နားသင့္ပါသလား။
နားသင့္သည္ဟု သိပၸံနည္းက် ေျပာ ထားသည့္ အခ်က္မရွိပါ။ အခ်ဳိ႕မွာ နားၾကၿပီး၊ အခ်ဳိ႕မွာ ေပါ့ပါးေသာ ေလ့က်င့္ခန္း ဥပမာ။ Yoga, Pilates မ်ား ကစားၾကပါသည္။ period အတြင္း ကစားပါက ေသြးလည္ပတ္အား ပိုေကာင္းေစ၍ နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း သက္သာတတ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔အတူ workout လုပ္ျခင္းမွ endorphins ေဟာ္မုန္း ထုတ္လႊတ္၍ စိတ္ၾကည္လင္ျခင္းကို ျဖစ္ေစပါသည္။ ျပင္းထန္ေသာ workout လုပ္ျခင္းႏွင့္ sprints ခုန္ေပါက္ ကစားနည္းမ်ားကို ေလွ်ာ့ ခ်ၿပီး ကစားသင့္ပါသည္။

💢 သင့္မိတ္ေဆြမ်ားအတြက္ အသုံးဝင္ပါက like & share လုပ္ေပးဖို႔ မေမ့နဲအုံးေနာ္ အမ်ဳိးတို႔ေရ။ copy & paste လုပ္ခ်င္သူမ်ား crd# ေပးၿပီး စိတ္ႀကိဳက္သုံးႏိုင္ပါေၾကာင္း။

ျမန္မာျပည္ႀကီးလည္း ေရေဘး၊ စစ္ေဘးမွ ကင္းၿပီး က်န္းမာပါေစဗ်ာ။

🙏 have a healthy & happy day 🙏

အားလုံးက်န္းမာၾကပါေစ။ “Health is Wealth”
🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈

Thursday, August 22, 2019

အတင္စီးခံရတဲ့အခါ




(Zawgyi)

ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ဘ၀မွာ တစ္ေယာက္ေယာက္က အႏုိင္က်င့္တာ၊ ေစာ္ကားတာ၊ ဗိုလ္က်တာ၊ တင္စီးတာ၊ တည္႕တည္႕ေျပာရရင္ လူပါး၀တာမ်ိဳးေတြ ၾကံဳဖူးၾကမွာပါ။ ေက်ာင္းမွာျဖစ္ျဖစ္၊ လုပ္ငန္းခြင္မွာျဖစ္ျဖစ္၊ ေနာက္ဆံုး သြားရင္းလာရင္းျဖစ္ျဖစ္ေပါ့။ ကုိယ့္အခ်င္းခ်င္းလည္း ရွိမယ္၊ လူမ်ိဳးျခားက လုပ္တာလည္း ရွိမယ္။ ျဖတ္သန္းတဲ့ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္၊ ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့သူေတြေပၚ မူတည္ျပီး အနည္းနဲ႕အမ်ားသာ ကြာမယ္၊ လူတုိင္းေတာ့ တစ္ခါမဟုတ္တစ္ခါ ၾကံဳဖူးၾကလိမ့္မယ္။

နည္းနည္းေလာက္ ျပန္စဥ္းစားၾကည္႕ၾကည္႕ပါ။ အဲ့လိုၾကံဳရတဲ့အခါ ဘယ္လိုခံစားရသလဲ၊ ဘယ္လိုတံု႕ျပန္ခဲ့မိသလဲ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ စိတ္တုိမယ္၊ ငိုမိမယ္၊ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တံု႕ျပန္မိခ်င္လည္းမိမယ္။ ဒီကေနမွတဆင့္ အလုပ္ထြက္လိုက္တာ၊ အလုပ္ျပဳတ္တာ၊ အမုန္းပြားတာေတြ ျဖစ္ရင္လည္း ျဖစ္ခဲ့မယ္။ ဒီေဆာင္းပါးေလးမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တုိင္ ၾကံဳခဲ့ရတုန္းက ေတြးမိခဲ့တာေလးေတြအေပၚ အေျခခံျပီး ေ၀မွ်ခ်င္ပါတယ္။

၁။ စိတ္ထိန္းႏုိင္ဖုိ႕ လိုပါတယ္။

ဘယ္သူမဆုိ ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္းေတာ့ စိတ္တုိတာပဲ။ အဲဒါကို မထိန္းႏုိင္လုိက္တဲ့အခါ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္။ လူမႈကြန္ရက္ေတြမွာလည္း ေတြ႕ဖူးတယ္၊ ကားပါကင္လုရင္း ျပႆနာျဖစ္ၾကရာကတဆင့္ ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ လုပ္ၾကတယ္ ဆုိတာမ်ိဳး။ ရံုးေတြ၊ အလုပ္ေတြမွာဆုိရင္ေတာ့ ေနာက္ပုိင္းအလုပ္လုပ္သမွ် တစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ ဘယ္လုိမွ အဆင္မေျပေတာ့တာမိ်ဳး၊ စကားေတြလြန္၊ ႏႈတ္ေတြကၽြံသြားလုိ႕ အလုပ္ထြက္လုိက္ရတာမ်ိဳးေတြထိ ျဖစ္တတ္တာေပါ့။ ျပန္စဥ္းစားၾကည္႕ရင္ မတန္ဘူးဆုိတာ သတိထားမိလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္းမွာ စိတ္ထိန္းဖုိ႕ လိုတယ္ ေျပာတာပါ။

ၾကားဖူးတာေလးတစ္ခုရွိတယ္၊ 90/10 principle တဲ့။ ဘာလဲဆုိေတာ့ ဘ၀မွာ ၾကံဳေတြ႕ရသမွ် အရာေတြအားလံုးရဲ႕ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ သူ႕အလိုလိုျဖစ္လာတာ ျဖစ္ျပီးေတာ့ က်န္တဲ့ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ အဲဒီ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကို ဘယ္လုိတံု႕ျပန္လုိက္သလဲ ဆုိတာရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ပါတဲ့။ ဥပမာေျပာရရင္ လမ္းမွာ ကားပိတ္လို႕ စိတ္တုိတုိနဲ႕ အလုပ္ကိုေရာက္သြားတယ္ ဆုိပါေတာ့။ ကားပိတ္တာက ကုိယ့္ေၾကာင့္မဟုတ္ဘူး၊ ကုိယ္ထိန္းခ်ဳပ္လို႕လည္း မရဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါကုိ စိတ္တုိတယ္၊ တုိတဲ့စိတ္ကုိ အလုပ္သယ္သြားေတာ့ ဟုိမွာ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ေတြ၊ Customer ေတြနဲ႕ ျပႆနာတက္ျပီး တစ္ေနကုန္ အဆင္မေျပေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ ကားပိတ္တာဟာ ေရွာင္လႊဲလို႕မရတဲ့ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ က်န္တဲ့ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကေတာ့ ကားပိတ္တဲ့အေပၚ တံု႕ျပန္လိုက္တဲ့ ကုိယ့္လုပ္ရပ္ရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုေလးျမင္ၾကည္႕လုိက္တဲ့အခါ တခုခုတံု႕ျပန္ေတာ့မယ္ ဆုိတဲ့အခါတုိင္း ကုိယ့္စိတ္ကုိကုိယ္ ပုိျပီး ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္လာတယ္။ ခဏေလးပဲ စိတ္က လြတ္ထြက္သြားတာပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ေနာက္မွာ ဆက္လိုက္လာမယ့္ ျပႆနာက အမ်ားၾကီး။ ဒီအတြက္ မလဲသင့္ဘူးလုိ႕ ျမင္လာတယ္။ ေနာက္ပံုျပင္တစ္ခုလည္း ရွိေသးတယ္။ ေျမြတစ္ေကာင္ဟာ သူ႕ေခါင္းေပၚမွာ ပ်ားလာနားလို႕ စိတ္ေတြတုိရင္း တုိရင္း ေနာက္ဆံုး ေမာင္းလာေနတဲ့ လွည္းရဲ႕ ဘီးေအာက္ကို ေခါင္း၀င္ခံလိုက္တယ္တဲ့။ နားေနတဲ့ပ်ားလည္း ေသ၊ သူကုိယ္တုိင္လည္း ေသ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီစိတ္တိုစရာေလးတစ္ခုအတြက္နဲ႕ ကိုယ့္ရဲ႕ တျခားအရာေတြကို အဆံုးရံႈးမခံပါနဲ႕။ မလဲပစ္ပါနဲ႕။ ဒီထက္ပုိေကာင္းတဲ့ ေျဖရွင္းနည္းကို ေခါင္းေအးေအးနဲ႕ ရွာေဖြပါ။

၂။ ျပတ္သားတဲ့သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါေစ။

စိတ္ကိုထိန္းရမယ္လို႕ ေျပာလိုက္တာဟာ အရာအားလံုး ငံု႕ခံလာရမယ္လုိ႕ မဆုိလိုပါဘူး။ ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာရဲဆုိရဲဖုိ႕ လိုပါတယ္။ ဘာလုိ႕ဆုိေတာ့ လူရဲ႕သေဘာက သည္းခံတဲ့သူဆုိ ပုိျပီး အႏုိင္ယူတတ္လို႕ပါပဲ။

လူေတြကို ၃ မ်ိဳး ၃ စားခြဲလုိ႕ရပါတယ္။ ကုိယ့္တစ္ဖက္တည္းသိျပီး သူတစ္ပါးကို နစ္နစ္နာနာ ေျပာတတ္၊ အႏုိင္ယူတတ္တဲ့ Aggressive type သမားေတြရယ္၊ ျပိဳင္လာရင္ အရံႈးေပး၊ ႏွလံုးေအးတဲ့ေဆး ဆုိျပီး ဘာလုပ္လုပ္ ျငိမ္ခံေနတတ္တဲ့ Passive type သမားေတြရယ္၊ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ သူတစ္ပါးကိုလည္း ေလးစားသလို၊ ကုိယ့္အခြင့္အေရးလည္း ကုိယ္သိတယ္၊ ေတာင္းဆုိရဲတယ္၊ ျပီးေတာ့ ကုိယ့္တာ၀န္လည္း ကုိယ္ေက်ေအာင္လုပ္တယ္၊ ဒီလိုလူမ်ိဳးကိုေတာ့ Assertive type လို႕ေခၚပါတယ္။ ခိုင္မာျပတ္သားတဲ့သူလို႕ ျမန္မာလို ျပန္ခ်င္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အဲဒီပံုစံအတုိင္း ျဖစ္ဖုိ႕ လိုပါတယ္။ တစ္ဖက္က အႏုိင္ယူသမွ် သည္းခံေနရင္ ကုိယ္ဟာ အႏုိင္ယူလို႕ရတဲ့သူလုိ႕ ထင္သြားေတာ့မွာပါ။ ရန္ျပန္ျဖစ္ဖုိ႕မဟုတ္ဘဲ ကုိယ္ေျပာစရာရွိတာကိုေတာ့ ရဲရဲတင္းတင္း ေျပာႏုိင္ဖုိ႕ လိုပါတယ္။

၃။ တႏံု႕ႏံု႕ ခံစားမေနပါနဲ႕။

အဲ့လိုအႏုိ္င္ယူခံလိုက္ရျပီးရင္ အမ်ားစု စိတ္ထဲမွာ တႏံု႕ႏံု႕နဲ႕ ခံစားေနရတတ္ပါတယ္။ သူက ငါ့ကို ဒီလိုလုပ္ရသလားေပါ့။ ဘာမွျပန္မေျပာ၊ မလုပ္ခဲ့ရရင္ ပိုလုိ႕ေတာင္ ခံစားေနရတတ္တယ္။ တကယ္ဆုိ စဥ္းစားၾကည္႕၊ ဟုိလူက ေျပာျပီး ျပီးသြားျပီ။ ေမ့ေတာင္ေမ့ေနျပီ။ ကုိယ့္မွာသာ တႏံု႕ႏံု႕နဲ႕ ျဖစ္က်န္ခဲ့တာ။ နာက်ည္းလို႕မဆံုး၊ ၀မ္းနည္းလို႕မဆံုး၊ ခံစားလို႔မဆံုး ျဖစ္ေနတာ။ တြက္ၾကည္႕ရင္ ဘယ္ေလာက္ရံႈးသလဲ။ အေျပာလည္း ခံရတယ္။ ဒဏ္ရာကလည္း တစ္သက္လံုး က်န္ေနခဲ့တယ္။ ငယ္ငယ္က သင္ရတဲ့ စာတစ္ပုဒ္လိုပဲ၊ တုိက္ပြဲမွာ ထိသြားလို႕ နဖူးမွာ က်န္ခဲ့တဲ့ အမာရြတ္ကုိ မွန္ထဲမွာၾကည္႕တုိင္း ရံႈးနိမ့္ေနရေတာ့မယ့္ စစ္သူၾကီးလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထပ္ကာထပ္ကာ အရံႈးမခံပါနဲ႕။ အဲဒီခံစားခ်က္ကုိ တတ္ႏုိင္သေလာက္ စိတ္ထဲက ဖယ္ထုတ္ၾကည္႕ပါ။ မဖယ္ထုတ္ႏုိင္ေသးသေရြ႕ ရံႈးေနရတယ္ဆုိတာကုိ မေမ့ပါနဲ႕။

၄။ ကုိယ့္အဆင့္နဲ႕ကိုယ္ ေနပါ။

တစ္ခါတစ္ေလလည္း ေတြးမိတတ္ၾကတယ္၊ ငါ သူေျပာတဲ့အတုိင္း ျပန္ေျပာလိုက္ရမလား၊ သူလုပ္တဲ့အတုိင္း ျပန္လုပ္လိုက္ရမလား ဆုိျပီးေတာ့ေပ့ါ။ ကၽြန္ေတာ္ကုိယ္တုိင္လည္း အဲ့လိုေတြးဖူးတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ အဲ့လိုလက္တံု႕ျပန္ေတာ့မယ္ဆုိတဲ့အခါတုိင္း အဆင့္အတန္း ဆုိတဲ့ စကားလံုးက ကၽြန္ေတာ့္ေခါင္းထဲ ၀င္လာတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဆင့္အတန္းဆုိတာ ဘယ္ေလာက္ခ်မ္းသာတယ္၊ ဘာေတြ ၀တ္စားထားတယ္ ဆိုတာထက္ ကုိယ့္ရဲ႕ ကုိယ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာ၊ စိတ္ေနစိတ္ထားေတြကသာ အဓိက ကုိယ္စားျပဳတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူေျပာသလို ျပန္ေျပာလိုက္ရလုိ႕ အားရတာထက္ အဲ့ဒီအဆင့္အတန္း ဆံုးရံႈးသြားမွာကုိ ပုိႏွေျမာမိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုိယ့္စိတ္ကုိယ္ထိန္းတယ္။ ရိုင္းရုိင္းစိုင္းစုိင္း မတံု႕ျပန္မိေအာင္ေနတယ္။ ေဘးပတ္၀န္းက်င္က တစ္ေယာက္ေယာက္ ျမင္လိုက္ရရင္လည္း ကုိယ္ဟာ အထင္ေသးစရာ ျဖစ္မေနေတာ့ဘူးေပါ့။

၅။ ပန္းခ်ီကားလုိက်င့္ပါ။

မွန္တစ္ခ်ပ္ဟာ သူ႕ေရွ႕ကို ေရာက္လာတဲ့လူရဲ႕ မ်က္ႏွာေပၚ မူတည္ၿပီး တူညီတဲ့ ပံုရိပ္ကို ျပန္ထုတ္ေပးပါတယ္။ ၿပံဳးရင္ ျပန္ၿပံဳးျပတယ္၊ မဲ့ရင္လည္း ျပန္မဲ့ျပတယ္။ သူ႕ဘ၀က သူ႕ေရွ႕ လာရပ္တဲ့သူအေပၚမွာ မူတည္ေနတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြ ခံယူထားတဲ့ သင္ေကာင္းလွ်င္ ကၽြႏု္ပ္မဆုိးပါ ဆုိတာ ဒါမ်ိဳးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ သိပ္လွပတဲ့ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္က်ေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ဘူး။ သူ႕ေရွ႕လာၿပီး ၿပံဳးပဲျပျပ၊ မဲ့ပဲျပျပ၊ သူကေတာ့ လွပတဲ့ ရုပ္ပံုေလးကို အၿမဲျပေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႕လည္း အဲဒီ ပန္းခ်ီကားလို ခံယူႏုိင္ဖုိ႕ လိုတယ္။ သူေကာင္းလုိ႕ ကုိယ္ေကာင္းတာ၊ သူ မေကာင္းလို႕ ကုိယ္ကလည္း ျပန္မေကာင္းတာေတြက စိတ္ဓါတ္ျမင့္ျမတ္သူေတြ လုပ္ေလ့မရွိပါဘူး။ သူတို႕ဟာ သူတုိ႕ပံုစံအတုိင္းပဲ ေနပါတယ္။ ကုိယ့္ေရွ႕ ဘယ္လုိလာလုပ္ျပေနသလဲ ဆုိတာနဲ႔ မဆုိင္ဘူး၊ သူတုိ႕ရဲ႕ ကိုယ္ပုိင္မူနဲ႕ပဲ ဆုိင္တယ္။ လက္စားေခ်တယ္၊ တံု႕ျပန္တယ္ ဆုိတာမ်ိဳးေတြ သူတုိ႕ဆီမွာမရွိဘူး။ ဒါေတြအတြက္နဲ႔လည္း တန္ဖုိးရွိတဲ့ အခ်ိန္ေတြကို အလဟႆ အကုန္မခံဘူး။

၆။ သူတို႕ကုိ ေျပာင္းလဲမေပးပါနဲ႕၊ ကုိယ္ မေျပာင္းလဲသြားေအာင္သာ ထိန္းပါ။

ၾကည္႕ဖူးတဲ့ ဇာတ္ကားတစ္ခုရွိတယ္။ မတရားမႈေတြကို ကုိယ္က်ိဳးစြန္႕ အနစ္နာခံရင္း တိုက္ဖ်က္ေပမယ့္လည္း ေနာက္ဆံုးမွာ မတရားသူေတြကသာ ပန္းပန္သြားတယ္ဆုိတာကုိ ရုိက္ျပထားတဲ့ ဇာတ္ကားေလးေပါ့။ အဲဒီကားအဆံုးသတ္မွာ ဇာတ္ေကာင္တစ္ေယာက္ ေျပာသြားတဲ့ စကားေလး သိပ္လွပါတယ္။ “တကယ္ေတာ့ ကၽြန္မတုိ႕ဟာ ေလာကၾကီးကို ေျပာင္းလဲႏုိင္မလားလုိ႕ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကတယ္၊ တကယ္တမ္း ကၽြန္မတုိ႕ရုန္းကန္လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတာဟာ ေလာကၾကီးကုိ ကၽြန္မတုိ႕က ေျပာင္းလဲႏုိင္ဖုိ႕မဟုတ္ဘဲ ေလာကၾကီးက ကၽြန္မတုိ႕ကို မေျပာင္းလဲပစ္ႏုိင္ဖို႕ပဲ ျဖစ္တယ္” တဲ့။

ဟုတ္တယ္၊ အရင္ကေတာ့ အဲ့လိုပဲ၊ ေလာကၾကီးကုိ ေျပာင္းလဲဖုိ႕၊ ကုိယ့္ပတ္၀န္းက်င္က လူေတြကုိ ေျပာင္းလဲဖုိ႕ စိတ္ကူးခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႕မွာ အင္မတန္ခက္ခဲတာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ တစ္ခ်ိန္လံုး ဆုိးလာခဲ့တဲ့ လူတစ္ေယာက္ဟာ ေနာင္တေတြရျပီး ေျပာင္းလဲသြားတယ္ဆုိတာ ဇာတ္ကားေတြထဲေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ အျပင္မွာကေတာ့ သူတို႕ေတြဟာ ေနာင္တလည္း မရဘူး၊ မွားမွန္းလည္း မသိၾကဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႕ကုိ မွားမွန္းသိေအာင္၊ ေနာင္တရေအာင္ ၾကိဳးစားေနမယ့္အစား ကုိယ္က သူတို႕လို ျဖစ္မသြားေအာင္ပဲ ထိန္းသိမ္းတာက ပုိလက္ေတြ႕က်ပါလိမ့္မယ္။

ေဒါက္တာ ျဖိဳးသီဟ

(၈.၁၂.၂၀၁၈ ထုတ္ Voice Weekly ပါ ေဆာင္းပါး)


(Unicode)

ကျွန်တော်တို့ဘဝမှာ တစ်ယောက်ယောက်က အနိုင်ကျင့်တာ၊ စော်ကားတာ၊ ဗိုလ်ကျတာ၊ တင်စီးတာ၊ တည့်တည့်ပြောရရင် လူပါးဝတာမျိုးတွေ ကြုံဖူးကြမှာပါ။ ကျောင်းမှာဖြစ်ဖြစ်၊ လုပ်ငန်းခွင်မှာဖြစ်ဖြစ်၊ နောက်ဆုံး သွားရင်းလာရင်းဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။ ကိုယ့်အချင်းချင်းလည်း ရှိမယ်၊ လူမျိုးခြားက လုပ်တာလည်း ရှိမယ်။ ဖြတ်သန်းတဲ့ လုပ်ငန်းနယ်ပယ်၊ ကြုံတွေ့ရတဲ့သူတွေပေါ် မူတည်ပြီး အနည်းနဲ့အများသာ ကွာမယ်၊ လူတိုင်းတော့ တစ်ခါမဟုတ်တစ်ခါ ကြုံဖူးကြလိမ့်မယ်။

နည်းနည်းလောက် ပြန်စဉ်းစားကြည့်ကြည့်ပါ။ အဲ့လိုကြုံရတဲ့အခါ ဘယ်လိုခံစားရသလဲ၊ ဘယ်လိုတုံ့ပြန်ခဲ့မိသလဲ။ များသောအားဖြင့်တော့ စိတ်တိုမယ်၊ ငိုမိမယ်၊ ပြင်းပြင်းထန်ထန် တုံ့ပြန်မိချင်လည်းမိမယ်။ ဒီကနေမှတဆင့် အလုပ်ထွက်လိုက်တာ၊ အလုပ်ပြုတ်တာ၊ အမုန်းပွားတာတွေ ဖြစ်ရင်လည်း ဖြစ်ခဲ့မယ်။ ဒီဆောင်းပါးလေးမှာတော့ ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင် ကြုံခဲ့ရတုန်းက တွေးမိခဲ့တာလေးတွေအပေါ် အခြေခံပြီး ဝေမျှချင်ပါတယ်။

၁။ စိတ်ထိန်းနိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။

ဘယ်သူမဆို ဖြစ်ဖြစ်ချင်းတော့ စိတ်တိုတာပဲ။ အဲဒါကို မထိန်းနိုင်လိုက်တဲ့အခါ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ လူမှုကွန်ရက်တွေမှာလည်း တွေ့ဖူးတယ်၊ ကားပါကင်လုရင်း ပြဿနာဖြစ်ကြရာကတဆင့် ကိုယ်ထိလက်ရောက် လုပ်ကြတယ် ဆိုတာမျိုး။ ရုံးတွေ၊ အလုပ်တွေမှာဆိုရင်တော့ နောက်ပိုင်းအလုပ်လုပ်သမျှ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေတော့တာမျိုး၊ စကားတွေလွန်၊ နှုတ်တွေကျွံသွားလို့ အလုပ်ထွက်လိုက်ရတာမျိုးတွေထိ ဖြစ်တတ်တာပေါ့။ ပြန်စဉ်းစားကြည့်ရင် မတန်ဘူးဆိုတာ သတိထားမိလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် ဖြစ်ဖြစ်ချင်းမှာ စိတ်ထိန်းဖို့ လိုတယ် ပြောတာပါ။

ကြားဖူးတာလေးတစ်ခုရှိတယ်၊ 90/10 principle တဲ့။ ဘာလဲဆိုတော့ ဘဝမှာ ကြုံတွေ့ရသမျှ အရာတွေအားလုံးရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ သူ့အလိုလိုဖြစ်လာတာ ဖြစ်ပြီးတော့ ကျန်တဲ့ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ အဲဒီ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ဘယ်လိုတုံ့ပြန်လိုက်သလဲ ဆိုတာရဲ့ အကျိုးဆက်ပါတဲ့။ ဥပမာပြောရရင် လမ်းမှာ ကားပိတ်လို့ စိတ်တိုတိုနဲ့ အလုပ်ကိုရောက်သွားတယ် ဆိုပါတော့။ ကားပိတ်တာက ကိုယ့်ကြောင့်မဟုတ်ဘူး၊ ကိုယ်ထိန်းချုပ်လို့လည်း မရဘူး။ ဒါပေမယ့် အဲဒါကို စိတ်တိုတယ်၊ တိုတဲ့စိတ်ကို အလုပ်သယ်သွားတော့ ဟိုမှာ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေ၊ Customer တွေနဲ့ ပြဿနာတက်ပြီး တစ်နေကုန် အဆင်မပြေတော့ဘူး။ ဒီတော့ ကားပိတ်တာဟာ ရှောင်လွှဲလို့မရတဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ကျန်တဲ့ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ ကားပိတ်တဲ့အပေါ် တုံ့ပြန်လိုက်တဲ့ ကိုယ့်လုပ်ရပ်ရဲ့ အကျိုးဆက်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုလေးမြင်ကြည့်လိုက်တဲ့အခါ တခုခုတုံ့ပြန်တော့မယ် ဆိုတဲ့အခါတိုင်း ကိုယ့်စိတ်ကိုကိုယ် ပိုပြီး ထိန်းချုပ်နိုင်လာတယ်။ ခဏလေးပဲ စိတ်က လွတ်ထွက်သွားတာပဲ၊ ဒါပေမယ့် နောက်မှာ ဆက်လိုက်လာမယ့် ပြဿနာက အများကြီး။ ဒီအတွက် မလဲသင့်ဘူးလို့ မြင်လာတယ်။ နောက်ပုံပြင်တစ်ခုလည်း ရှိသေးတယ်။ မြွေတစ်ကောင်ဟာ သူ့ခေါင်းပေါ်မှာ ပျားလာနားလို့ စိတ်တွေတိုရင်း တိုရင်း နောက်ဆုံး မောင်းလာနေတဲ့ လှည်းရဲ့ ဘီးအောက်ကို ခေါင်းဝင်ခံလိုက်တယ်တဲ့။ နားနေတဲ့ပျားလည်း သေ၊ သူကိုယ်တိုင်လည်း သေ။ ဒါကြောင့် ဒီစိတ်တိုစရာလေးတစ်ခုအတွက်နဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ တခြားအရာတွေကို အဆုံးရှုံးမခံပါနဲ့။ မလဲပစ်ပါနဲ့။ ဒီထက်ပိုကောင်းတဲ့ ဖြေရှင်းနည်းကို ခေါင်းအေးအေးနဲ့ ရှာဖွေပါ။

၂။ ပြတ်သားတဲ့သူတစ်ယောက် ဖြစ်ပါစေ။

စိတ်ကိုထိန်းရမယ်လို့ ပြောလိုက်တာဟာ အရာအားလုံး ငုံ့ခံလာရမယ်လို့ မဆိုလိုပါဘူး။ ပြတ်ပြတ်သားသား ပြောရဲဆိုရဲဖို့ လိုပါတယ်။ ဘာလို့ဆိုတော့ လူရဲ့သဘောက သည်းခံတဲ့သူဆို ပိုပြီး အနိုင်ယူတတ်လို့ပါပဲ။

လူတွေကို ၃ မျိုး ၃ စားခွဲလို့ရပါတယ်။ ကိုယ့်တစ်ဖက်တည်းသိပြီး သူတစ်ပါးကို နစ်နစ်နာနာ ပြောတတ်၊ အနိုင်ယူတတ်တဲ့ Aggressive type သမားတွေရယ်၊ ပြိုင်လာရင် အရှုံးပေး၊ နှလုံးအေးတဲ့ဆေး ဆိုပြီး ဘာလုပ်လုပ် ငြိမ်ခံနေတတ်တဲ့ Passive type သမားတွေရယ်၊ နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ သူတစ်ပါးကိုလည်း လေးစားသလို၊ ကိုယ့်အခွင့်အရေးလည်း ကိုယ်သိတယ်၊ တောင်းဆိုရဲတယ်၊ ပြီးတော့ ကိုယ့်တာဝန်လည်း ကိုယ်ကျေအောင်လုပ်တယ်၊ ဒီလိုလူမျိုးကိုတော့ Assertive type လို့ခေါ်ပါတယ်။ ခိုင်မာပြတ်သားတဲ့သူလို့ မြန်မာလို ပြန်ချင်တယ်။ ကျွန်တော်တို့ အဲဒီပုံစံအတိုင်း ဖြစ်ဖို့ လိုပါတယ်။ တစ်ဖက်က အနိုင်ယူသမျှ သည်းခံနေရင် ကိုယ်ဟာ အနိုင်ယူလို့ရတဲ့သူလို့ ထင်သွားတော့မှာပါ။ ရန်ပြန်ဖြစ်ဖို့မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်ပြောစရာရှိတာကိုတော့ ရဲရဲတင်းတင်း ပြောနိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။

၃။ တနုံ့နုံ့ ခံစားမနေပါနဲ့။

အဲ့လိုအနိုင်ယူခံလိုက်ရပြီးရင် အများစု စိတ်ထဲမှာ တနုံ့နုံ့နဲ့ ခံစားနေရတတ်ပါတယ်။ သူက ငါ့ကို ဒီလိုလုပ်ရသလားပေါ့။ ဘာမှပြန်မပြော၊ မလုပ်ခဲ့ရရင် ပိုလို့တောင် ခံစားနေရတတ်တယ်။ တကယ်ဆို စဉ်းစားကြည့်၊ ဟိုလူက ပြောပြီး ပြီးသွားပြီ။ မေ့တောင်မေ့နေပြီ။ ကိုယ့်မှာသာ တနုံ့နုံ့နဲ့ ဖြစ်ကျန်ခဲ့တာ။ နာကျည်းလို့မဆုံး၊ ဝမ်းနည်းလို့မဆုံး၊ ခံစားလို့မဆုံး ဖြစ်နေတာ။ တွက်ကြည့်ရင် ဘယ်လောက်ရှုံးသလဲ။ အပြောလည်း ခံရတယ်။ ဒဏ်ရာကလည်း တစ်သက်လုံး ကျန်နေခဲ့တယ်။ ငယ်ငယ်က သင်ရတဲ့ စာတစ်ပုဒ်လိုပဲ၊ တိုက်ပွဲမှာ ထိသွားလို့ နဖူးမှာ ကျန်ခဲ့တဲ့ အမာရွတ်ကို မှန်ထဲမှာကြည့်တိုင်း ရှုံးနိမ့်နေရတော့မယ့် စစ်သူကြီးလို ဖြစ်နေတယ်။ ဒါကြောင့် ထပ်ကာထပ်ကာ အရှုံးမခံပါနဲ့။ အဲဒီခံစားချက်ကို တတ်နိုင်သလောက် စိတ်ထဲက ဖယ်ထုတ်ကြည့်ပါ။ မဖယ်ထုတ်နိုင်သေးသရွေ့ ရှုံးနေရတယ်ဆိုတာကို မမေ့ပါနဲ့။

၄။ ကိုယ့်အဆင့်နဲ့ကိုယ် နေပါ။

တစ်ခါတစ်လေလည်း တွေးမိတတ်ကြတယ်၊ ငါ သူပြောတဲ့အတိုင်း ပြန်ပြောလိုက်ရမလား၊ သူလုပ်တဲ့အတိုင်း ပြန်လုပ်လိုက်ရမလား ဆိုပြီးတော့ပေ့ါ။ ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်လည်း အဲ့လိုတွေးဖူးတာပဲ။ ဒါပေမယ့် အဲ့လိုလက်တုံ့ပြန်တော့မယ်ဆိုတဲ့အခါတိုင်း အဆင့်အတန်း ဆိုတဲ့ စကားလုံးက ကျွန်တော့်ခေါင်းထဲ ဝင်လာတယ်။ တကယ်တော့ အဆင့်အတန်းဆိုတာ ဘယ်လောက်ချမ်းသာတယ်၊ ဘာတွေ ဝတ်စားထားတယ် ဆိုတာထက် ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ်အမူအရာ၊ နှုတ်အမူအရာ၊ စိတ်နေစိတ်ထားတွေကသာ အဓိက ကိုယ်စားပြုတာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူပြောသလို ပြန်ပြောလိုက်ရလို့ အားရတာထက် အဲ့ဒီအဆင့်အတန်း ဆုံးရှုံးသွားမှာကို ပိုနှမြောမိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကိုယ့်စိတ်ကိုယ်ထိန်းတယ်။ ရိုင်းရိုင်းစိုင်းစိုင်း မတုံ့ပြန်မိအောင်နေတယ်။ ဘေးပတ်ဝန်းကျင်က တစ်ယောက်ယောက် မြင်လိုက်ရရင်လည်း ကိုယ်ဟာ အထင်သေးစရာ ဖြစ်မနေတော့ဘူးပေါ့။

၅။ ပန်းချီကားလိုကျင့်ပါ။

မှန်တစ်ချပ်ဟာ သူ့ရှေ့ကို ရောက်လာတဲ့လူရဲ့ မျက်နှာပေါ် မူတည်ပြီး တူညီတဲ့ ပုံရိပ်ကို ပြန်ထုတ်ပေးပါတယ်။ ပြုံးရင် ပြန်ပြုံးပြတယ်၊ မဲ့ရင်လည်း ပြန်မဲ့ပြတယ်။ သူ့ဘဝက သူ့ရှေ့ လာရပ်တဲ့သူအပေါ်မှာ မူတည်နေတယ်။ တချို့တွေ ခံယူထားတဲ့ သင်ကောင်းလျှင် ကျွနု်ပ်မဆိုးပါ ဆိုတာ ဒါမျိုးပေါ့။ ဒါပေမဲ့ သိပ်လှပတဲ့ ပန်းချီကားတစ်ချပ်ကျတော့ ဒီလိုမဟုတ်ဘူး။ သူ့ရှေ့လာပြီး ပြုံးပဲပြပြ၊ မဲ့ပဲပြပြ၊ သူကတော့ လှပတဲ့ ရုပ်ပုံလေးကို အမြဲပြနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့လည်း အဲဒီ ပန်းချီကားလို ခံယူနိုင်ဖို့ လိုတယ်။ သူကောင်းလို့ ကိုယ်ကောင်းတာ၊ သူ မကောင်းလို့ ကိုယ်ကလည်း ပြန်မကောင်းတာတွေက စိတ်ဓါတ်မြင့်မြတ်သူတွေ လုပ်လေ့မရှိပါဘူး။ သူတို့ဟာ သူတို့ပုံစံအတိုင်းပဲ နေပါတယ်။ ကိုယ့်ရှေ့ ဘယ်လိုလာလုပ်ပြနေသလဲ ဆိုတာနဲ့ မဆိုင်ဘူး၊ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်မူနဲ့ပဲ ဆိုင်တယ်။ လက်စားချေတယ်၊ တုံ့ပြန်တယ် ဆိုတာမျိုးတွေ သူတို့ဆီမှာမရှိဘူး။ ဒါတွေအတွက်နဲ့လည်း တန်ဖိုးရှိတဲ့ အချိန်တွေကို အလဟဿ အကုန်မခံဘူး။

၆။ သူတို့ကို ပြောင်းလဲမပေးပါနဲ့၊ ကိုယ် မပြောင်းလဲသွားအောင်သာ ထိန်းပါ။

ကြည့်ဖူးတဲ့ ဇာတ်ကားတစ်ခုရှိတယ်။ မတရားမှုတွေကို ကိုယ်ကျိုးစွန့် အနစ်နာခံရင်း တိုက်ဖျက်ပေမယ့်လည်း နောက်ဆုံးမှာ မတရားသူတွေကသာ ပန်းပန်သွားတယ်ဆိုတာကို ရိုက်ပြထားတဲ့ ဇာတ်ကားလေးပေါ့။ အဲဒီကားအဆုံးသတ်မှာ ဇာတ်ကောင်တစ်ယောက် ပြောသွားတဲ့ စကားလေး သိပ်လှပါတယ်။ “တကယ်တော့ ကျွန်မတို့ဟာ လောကကြီးကို ပြောင်းလဲနိုင်မလားလို့ ကြိုးစားခဲ့ကြတယ်၊ တကယ်တမ်း ကျွန်မတို့ရုန်းကန်လှုပ်ရှားခဲ့ကြတာဟာ လောကကြီးကို ကျွန်မတို့က ပြောင်းလဲနိုင်ဖို့မဟုတ်ဘဲ လောကကြီးက ကျွန်မတို့ကို မပြောင်းလဲပစ်နိုင်ဖို့ပဲ ဖြစ်တယ်” တဲ့။

ဟုတ်တယ်၊ အရင်ကတော့ အဲ့လိုပဲ၊ လောကကြီးကို ပြောင်းလဲဖို့၊ ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင်က လူတွေကို ပြောင်းလဲဖို့ စိတ်ကူးခဲ့ဖူးတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ့်လက်တွေ့မှာ အင်မတန်ခက်ခဲတာကို တွေ့ရတယ်။ တစ်ချိန်လုံး ဆိုးလာခဲ့တဲ့ လူတစ်ယောက်ဟာ နောင်တတွေရပြီး ပြောင်းလဲသွားတယ်ဆိုတာ ဇာတ်ကားတွေထဲလောက်ပဲ ရှိတယ်။ အပြင်မှာကတော့ သူတို့တွေဟာ နောင်တလည်း မရဘူး၊ မှားမှန်းလည်း မသိကြဘူး။ ဒါကြောင့် သူတို့ကို မှားမှန်းသိအောင်၊ နောင်တရအောင် ကြိုးစားနေမယ့်အစား ကိုယ်က သူတို့လို ဖြစ်မသွားအောင်ပဲ ထိန်းသိမ်းတာက ပိုလက်တွေ့ကျပါလိမ့်မယ်။

ဒေါက်တာ ဖြိုးသီဟ

(၈.၁၂.၂၀၁၈ ထုတ် Voice Weekly ပါ ဆောင်းပါး)

Wednesday, August 21, 2019

သင္ အိပ္ရင္ ေဟာက္တတ္ပါသလား?


သင္ အိပ္ရင္ ေဟာက္တတ္ပါသလား။ ဒါေလးေတြ စမ္းၾကည့္ပါ။ သက္သာပါလိမ့္မယ္။ ။


ေရးသားသူ Dr. Thin Yadanar @ Frances
ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win

အိပ္ရင္ ေဟာက္တတ္တဲ့သူေတြကို အနားမွာ ထားမအိပ္ခ်င္ၾကတာ လူတိုင္းပါ။ သူကေတာ့ အိပ္ေမာက်ျပီး ကိုယ္ကေတာ့ သူ႕ အသံၾကားျ႔ီး  တစ္ညလံုး မအိပ္ႏုိ္င္ ဘဲနဲ႔ လူးလိမ္႔ေနရေရာ။ ဒီလို ေဟာက္တတ္တဲ့သူတစ္ေယာက္ ကိုယ့္အနားမွာ ရွိေနျပီ ဆိုလို႔ကေတာ့ ခုေျပာျပတဲ့  နည္းေတြနဲ႔ သူ႕ေဟာက္တာကို ေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ရင္လုပ္။ မလုပ္ရင္ေတာ့ အိပ္ေရးပ်က္မွာက ကိုယ္ပဲ ျဖစ္ေနလိမ့္မယ္။

ေဟာက္တတ္တဲ့သူေတြ မေဟာက္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္လို႕ရလဲ ။  ။

၁။ ကိုယ့္ရဲ႕ အိပ္ေနတဲ့ ပံုစံကို ေျပာင္းျပီးအိပ္ပါ။  ။
ပက္လက္လွန္ အိပ္ရင္ လွ်ာက လည္ေခ်ာင္းနားကို သြားပိတ္ေနသလိုျဖစ္ျပီး ေလဝင္ေပါက္က်ဥ္းသြားတတ္လို႕ ေဟာက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစခ်င္းအိပ္တဲ့အခ်ိန္မွာတည္းက ေစာင္းအိပ္ရင္ ေဟာက္တာ သက္သာပါလိမ့္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အိပ္တည္းက ကိုယ့္ေက်ာဘက္မွာ ဖက္လံုး ခံအိပ္ရင္လည္း ေဘးကို ေစာင္းေနတတ္လို႕ ေဟာက္တာ သက္သာပါလိမ့္မယ္။

၂ ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။  ။
ဝတတ္တဲ့သူေတြဟာ ပိန္တဲ့သူေတြထက္စာရင္ပုိေဟာက္တတ္ၾကပါတယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္လာလို႔ လည္ပင္းမွာ မ်ားလာတဲ့ အဆီေတြေၾကာင့္ ေလဝင္ေပါက္က်ဥ္းသြာျပီး ေဟာက္တတ္ၾကပါတယ္။ ဝတဲ့သူ ေတြက ေဟာက္တတ္တယ္္ဆိုေပမယ့္လည္း ပိန္တဲ့သူေတြက လံုးဝ မေဟာက္ဘူးလို႕ေတာ့ မဆိုလိုပါဘူး။ ကိုယ္က ပိန္တုန္းက မေဟာက္တတ္ဘဲ ဝေတာ့မွာ ေဟာက္တတ္လာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်လုိက္တာနဲ႕ ေဟာက္တာကို သက္သာေစမွာပါ။

၃ ။ အရက္ ျဖတ္ပါ။
အရက္တုိ႕၊ အိပ္ေဆးတို႕ဆိုတာ သင့္လည္ပင္းတစ္ဝုိက္နဲ႕ အာေခါင္က ၾကြက္သားေတြကို ေျပေလ်ာ့ေစတာေၾကာင့္ သင့္ကို ပိုျပီး ေဟာက္ေစတတ္ပါတယ္။ အိပ္ရာမဝင္ခင္ ၄ နာရီ ၅နာရီ ေလာက္အလိုတည္းက အရက္ ေသာက္ထားရင္ အိပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေဟာက္တာပိုဆိုးတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နဂိုတည္းက မေဟာက္တတ္တဲ့သူေတြကေတာ့ အရက္ေသာက္ျပီးလည္း ေဟာက္တာမ်ိဳး မျဖစ္တတ္ပါဘူး။

၄ ။ အိပ္ခိ်န္မွန္ပါေစ။  ။
အိပ္ခ်ိန္လံုေလာက္ေအာင္ မအိပ္ဘဲ အလုပ္ပင္ပင္ပန္းပန္းလုပ္ထားတဲ့သူေတြ  အိပ္ရင္ၾကြက္သားေတြ ပိုျပီး ေပ်ာ့ဖတ္ေနတတ္တာေၾကာင့္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း က်ဥ္းသြားပိတ္သြားျပီး ပိုေဟာက္တတ္ၾကပါတယ္။

၅ ။ ေခါင္းအံုး ေျပာင္းလိုက္ပါ။
သင့္အိပ္ရာေပၚမွာ ရွိေနတဲ့ ဓာတ္မတည့္တာကို ျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးမႊားေတြ၊ ေၾကာင့္ ႏွာေစးႏွာပိတ္ျဖစ္ေစျပီး အသက္ရွဴလို႕ မေကာင္းေတာ့လို႔ ေဟာက္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အိပ္ရာကို သန္႔သန္႕ရွင္းရွငိးထားပါ။ ေပ်ာ့တဲ့ ေခါင္းအံုးထက္စာရင္ မာတဲ့ေခါင္းအံုးကို သံုးပါ။

၆ ။ ေရဓာတ္ျပည့္ေနပါေစ ။ ။
အာေခါင္ေျခာက္ေနတဲ့အခါ လည္ပင္းတစ္ဝိုက္က ၾကြက္သားေတြ ပုိကပ္ေနႏုိင္တာေၾကာင့္ ေလဝင္ေပါက္က်ဥ္းသြားျပီး ပိုေဟာက္တတ္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ေရဓာတ္ျပည့္ဝေအာင္လို႔  ေဟာက္တတ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ေန႕ကို ေရ ၁၁ ဖန္ခြက္ေသာက္သင့္ျပီး အမ်ိဳးသားတစ္ဦးကေတာ့ ေရ ၁၆ ဖန္ခြက္ေသာက္သင့္ပါတယ္။

ဒါေတြကေတာ့ ကိုယ္ကေဟာက္တတ္ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ့္အိမ္သားေတြ ေဟာက္တတ္ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဟာက္တာကို သက္သာေအာင္ လုပ္လို႕ ရတဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခ်ိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္း အကုန္လံုးက ေဟာက္တာကို လံုးဝ မေပ်ာက္ေစရင္ေတာင္ သက္သာသြားေအာင္ လုပ္ႏုိင္တာေၾကာင့္ စမ္းၾကည့္တာ မမွားဘူးေနာ္ ။  ။

မူလေရးသားတင္ဆက္သူ - Hello ဆရာ၀န္​ 

Tuesday, August 20, 2019

ပန္းအိုးက်ကဲြသြားခဲ့ေသာ္




(Zawgyi)

ျမန္မာဇာတ္ကားေတြ အၾကည္႕မ်ားသူဆုိ ဒါကို သေဘာေပါက္မယ္ထင္ပါတယ္။ မင္းသားနဲ႕ မင္းသမီး ခ်စ္သူႏွစ္ေယာက္ ခ်ိန္းေတြ႕ျပီး အိမ္ျပန္ဖို႕ျပင္ေနတုန္း မိုးက ရုတ္တရက္ရြာလာတယ္။ အဲဒါနဲ႕ မိုးခိုလိုက္ေရာေပါ့ေလ။ အဲဒီအခ်ိန္ မုိးကျခိမ္းေတာ့ မင္းသမီးက ေၾကာက္ျပီး မင္းသားကို ဖက္၊ အဲဒီမွာ မင္းသားနဲ႕မင္းသမီး တစ္ေယာက္ကုိတစ္ေယာက္ ၾကည္႕ရင္း ၾကည္႕ရင္းနဲဲ႕ ေနာက္တစ္ခန္းက် ဘာဆက္ျပမလဲဆုိ ပန္းအုိးက်ကြဲသြားတာကို ျပတယ္။ ဒါဆုိ ပရိသတ္က သေဘာေပါက္ျပီ၊ မင္းသားနဲ႕ မင္းသမီး ဘာျဖစ္သြားတယ္ဆိုတာကို။ အဲဒီလိုနဲ႕ ေနာက္ႏွစ္ခန္းေလာက္ဆုိ မင္းသမီးက ပ်ိဳ႕မယ္၊ အန္မယ္၊ ေခါင္းမူးမယ္။ ဒါဆိုလည္း ပရိသတ္က သိျပန္ျပီ။ မင္းသမီး ကုိယ္၀န္ရွိသြားျပီ၊ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြ တက္ေတာ့မယ္။

ခု ဒီေဆာင္းပါးမွာ ေရးမယ့္ အေၾကာင္းအရာေလးက အဲဒါပါ။ ဒီလိုမိ်ဳး မရည္ရြယ္ပါဘဲနဲ႕ အေျခအေနတစ္ခုမွာ ထိန္းခ်ဳပ္မႈလြတ္သြားလို႕ ခ်စ္နယ္ကၽြံသြားတယ္ဆုိတာမ်ိဳးက ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ခုေခတ္မွာ လူငယ္တခ်ိဳ႕ဆုိရင္ အင္မတန္ေခတ္ဆန္လာၾကတယ္။ လက္မထပ္ခင္ သမီးရည္းစားဘ၀မွာကတည္းက အတူေနတာမ်ိဳးေတြေတာင္ ရွိလာျပီ။ ဒါေတြကို မွန္တယ္၊ မွားတယ္ ျငင္းခုန္ေနၾကတာထက္ ပိုလုပ္သင့္တာက လူငယ္ေတြကုိ ဒီလိုအတူေနျခင္းရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေတြ ေပၚမလာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္သင့္တယ္ ဆုိတာ အသိပညာေပးထားဖုိ႕ပါပဲ။

အဲဒီလိုမ်ား အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ မေတာ္တဆ ပန္းအိုးက်ကြဲသြားရင္ ဘာေတြဆက္ျဖစ္ႏုိင္သလဲ၊ ဘာလုပ္ဖုိ႕လိုမလဲ။

ဆက္ျဖစ္ႏုိင္တာကေတာ့ ႏွစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။ ပထမတစ္ခ်က္က HIV/ AIDS လို လိင္ကတစ္ဆင့္ ကူးစက္တဲ့ေရာဂါေတြ ရသြားႏုိင္တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက မလိုခ်င္ေသးဘဲ၊ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဘဲ ကုိယ္၀န္ရသြားႏုိင္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ကြန္ဒံုးသံုးျပီးသာ အတူေနလိုက္ရင္ ဒီျပႆနာႏွစ္ခုလံုး အဆင္ေျပတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း ခုက မေတာ္တဆ မရည္ရြယ္ဘဲ ျဖစ္သြားတာမို႕ ဒီလုိသံုးလိုက္မိမယ္ မဟုတ္ဘူး။ ဒါဆို ေရာဂါအတြက္က ကုိယ့္နဲ႕မွားမိတဲ့သူရဲ႕ အေနအထားေပၚ မူတည္ျပီး ဆရာ၀န္ဆီ သြားတုိင္ပင္ေဆြးေႏြးဖုိ႕ လိုမယ္။ ဒီေဆာင္းပါးမွာေတာ့ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ကုိယ္၀န္မရေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆုိတာကိုသာ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ဒီလို မေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ အေျခအေနတစ္ခု ျဖစ္သြားျပီဆုိရင္ ကုိယ္၀န္မရသြားဖုိ႕အတြက္ အခ်ိန္မီလွမ္းတားေပးႏုိင္တဲ့ ေဆးတစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အေရးေပၚကုိယ္၀န္တားေဆးပါပဲ။ ဒီေဆးကုိ ဆက္ဆံမိျပီး နာရီ ၁၂၀ အတြင္းမွာ ေသာက္မယ္ဆိုရင္ ကုိယ္၀န္တားေပးႏုိင္စြမ္း ၈၇ % ရွိပါတယ္။ နာရီ ၁၂၀ ဆုိေပမယ့္ ေစာေစာေသာက္ေလ ေကာင္းေလပါပဲ။ ဘယ္လုိအမ်ိဳးသမီးနဲ႕မဆုိလည္း သင့္ေတာ္ပါတယ္။ တစ္ၾကိမ္တစ္ခါပဲ ေသာက္ရတာမို႕ပါ။ ေနာက္ျပီး ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိေစခ်င္တာက ဒီေဆးဟာ ကုိယ္၀န္ပ်က္က်ေစတဲ့ေဆး မဟုတ္ဘဲ ကုိယ္၀န္မရခင္မွာ အခ်ိန္မီတားေပးလိုက္တာသာ ျဖစ္တယ္ ဆုိတာပါပဲ။

ေသာက္ပံုေသာက္နည္းကေတာ့ ႏွစ္လံုးပါတဲ့ေဆးဆုိရင္ ႏွစ္လံုးစလံုးကို တစ္ျပိဳင္တည္းေသာက္လုိက္ပါ။ ၁၂ နာရီျခားေသာက္စရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ အဲ့လိုျခားေနရင္ ေမ့တတ္လို႕ပါ။ တစ္ျပိဳင္တည္းေသာက္ႏုိင္တယ္။ အာနိသင္အတူတူပဲ။ ေနာက္ျပီး ေဆးလံုးတစ္လံုးတည္းပါတဲ့ ေဆးေတြလည္း ရွိလာျပီ။ ဒါဆုိရင္ေတာ့ အဲဒီတစ္လံုးတည္းကိုပဲ ေသာက္လိုက္ရံုပါပဲ။ ေသာက္ျပီး ၂ နာရီအတြင္း အန္ထြက္ရင္ေတာ့ ထပ္ေသာက္ဖုိ႕ လုိမယ္။ မအန္ရင္ေတာ့ ေသာက္စရာ မလိုေတာ့ဘူး။ အင္မတန္ ရုိးရွင္းပါတယ္။

ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးအေနနဲ႕ေတာ့ ဒီေဆးေသာက္ရင္ မူးတာ၊ ပ်ိဳ႕အန္တာ၊ ရင္သားေတြ တင္းျပီးနာတာ၊ ရာသီေသြး ပံုမမွန္ဆင္းတာ၊ ပံုမွန္ေပၚရမယ့္ရက္မွာ ေပၚမလာဘဲ ေနာက္က်ေနတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ မိန္းကေလးေတြက ဒီေဆးေသာက္ျပီး ရာသီေပၚရမယ့္ရက္မွာ ေပၚမလာတဲ့အခါ ကုိယ္၀န္မ်ားရသြားျပီလား စိုးရိမ္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒီေဆးေၾကာင့္ ရာသီေနာက္က်တာမ်ိဳး ျဖစ္ႏုိင္တာမုိ႕ တအားစိုးရိမ္စရာ မလိုဘူး။ တစ္ဖက္မွာလည္း ဒီေဆးေသာက္ပါရက္နဲ႕ ကုိယ္၀န္ရသြားႏုိင္တာမ်ိဳးက ရွိေနျပန္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးက ဆီးစစ္ၾကည္႕တာပါပဲ။ မရွိေသးဘူးလို႕ အေျဖထြက္ရင္ေတာ့ ဒါဟာ ေဆးေၾကာင့္ ရာသီေနာက္က်တာပဲေပါ့။

လူၾကီးမိဘေတြကေတာ့ ဒီေဆးေတြ ေပၚလာတဲ့အခါမွာ တအားစိတ္ပူၾကတယ္၊ လူငယ္ေတြက ဒါေတြရွိေနတာ သိသြားရင္ ပုိျပီး မဟုတ္တာ လုပ္ကုန္ေတာ့မွာေပါ့ တဲ့။ စဥ္းစားစရာက ဒီေဆးေတြ မေပၚခင္ကေရာ ဒီလို မေတာ္တဆ ျဖစ္သြားတယ္ဆုိတာေတြက မရွိႏုိင္ဘူးလား။ ရွိႏုိင္တာေပါ့။ ဒီလိုအေျခအေနမွာ ဒီေဆးေတြ ရွိေနေတာ့ အေရးေပၚ ကုိယ္၀န္တားလိုက္လို႕ရတယ္။ ဒါဆုိ မလိုခ်င္ဘဲနဲ႕ ကုိယ္၀န္မရေတာ့ဘူးေပါ့။

ဒါျဖင့္ ေမးစရာျဖစ္လာတယ္၊ ဒီေဆးကို လူငယ္ေတြက ပဲၾကီးေလွာ္၀ါးသလို ၀ါးေနၾကတယ္၊ တစ္လတည္းမွာကို အၾကိမ္ၾကိမ္အခါခါ အတူေနတယ္၊ ေနျပီးတုိင္း ဒီေဆးကို ေသာက္ေနၾကတယ္၊ အဲဒါကိုေရာ ဘယ္လိုေျပာမလဲ။

ရွင္းပါတယ္။ အဲဒါက လူငယ္ေတြကို လိင္မႈဆုိင္ရာ အသိပညာေတြ ေပးမထားျခင္းရဲ႕ ရလဒ္ပါပဲ။ သူတို႕သိတာ အတူေနျပီးရင္ ဒီေဆးေသာက္လိုက္၊ ကုိယ္၀န္မရေတာ့ဘူး၊ ဒါပဲ။ ဒီေတာ့ ဒီလိုေတြလုပ္ကုန္တာ မဆန္းပါဘူး။ တကယ္ဆုိ ဒီေဆးက အေရးေပၚ အေျခအေန၊ ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့အခ်ိန္မွာ အတူေနမိလိုက္တာ၊ အဓမၼျပဳက်င့္ခံလုိက္ရတာေတြမွာသာ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႕ ကုိယ္၀န္မရေအာင္ ေသာက္ရတာမ်ိဳးပါ။ အိမ္ေထာင္သည္တစ္ေယာက္၊ ဒါမွမဟုတ္လည္း အိမ္ေထာင္ေတာ့ မက်ေသးေပမယ့္ အိမ္ေထာင္သည္လုိ ပံုမွန္ဆက္ဆံမႈရွိတဲ့သူတစ္ေယာက္ အသံုးျပဳသင့္တဲ့ေဆး မဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့လိုေရရွည္သံုးရင္ ဘာျဖစ္မယ္ ဆုိတဲ့ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ိဳး ဒီေန႕ထိ မေျပာႏုိင္ေသးေပမယ့္ ဒီနည္းဟာ တျခားကုိယ္၀န္တားနည္းေတြနဲ႕စာရင္ ထိေရာက္မႈနည္းတယ္။ ၈၇ % ပဲရွိတယ္။ ဒီေတာ့ ဒါကို ေသာက္ပါရက္နဲ႕ ကုိယ္၀န္ရသြားႏုိင္တယ္။ ကားေတြျဖတ္ေနတဲ့ လမ္းကို မ်က္စိမွိတ္ကူးသလိုပဲ၊ တစ္ၾကိမ္လြတ္မယ္၊ ႏွစ္ၾကိမ္လြတ္မယ္၊ ေနာက္တစ္ၾကိမ္က် ကားတိုက္သြားမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထပ္ကာထပ္ကာ သံုးမေနသင့္ဘူး။ အေရးေပၚအေျခအေနမွ သံုးရမယ္။ ပံုမွန္ဆက္ဆံမႈရွိေနရင္ တျခားကိုယ္၀န္တားနည္း သံုးတာက ပုိစိတ္ခ်ရလိမ့္မယ္။ ဒီအသိ လူငယ္ေတြကို ေပးထားဖုိ႕လုိတယ္။ ဒါမွသာ ခုနကေျပာသလို လူၾကီးေတြ စိတ္ပူေနတဲ့ကိစၥေတြ နည္းသြားမွာျဖစ္သလို၊ မလိုခ်င္ဘဲ ကုိယ္၀န္ရသြားတာေတြ၊ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္စဥ္ တရိပ္ရိပ္တက္လာတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ကုိယ္၀န္ေဆာင္ႏႈန္းေတြ ေလ်ာ့သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ အခုေရးတဲ့ေဆာင္းပါးေရာ၊ ဒီအေရးေပၚ ကုိယ္၀န္တားေဆးေရာက လူငယ္ေတြ မဟုတ္တာပိုလုပ္ေအာင္ ေျမွာက္ေပးေနၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေနတစ္ရပ္အေနနဲ႕ ပန္းအိုးက်ကြဲသြားခဲ့ရင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ကုိယ္၀န္ရမလာေအာင္ တားဆီးႏုိင္ၾကဖို႕သာ ရည္ရြယ္ပါတယ္။


(Unicode)

မြန်မာဇာတ်ကားတွေ အကြည့်များသူဆို ဒါကို သဘောပေါက်မယ်ထင်ပါတယ်။ မင်းသားနဲ့ မင်းသမီး ချစ်သူနှစ်ယောက် ချိန်းတွေ့ပြီး အိမ်ပြန်ဖို့ပြင်နေတုန်း မိုးက ရုတ်တရက်ရွာလာတယ်။ အဲဒါနဲ့ မိုးခိုလိုက်ရောပေါ့လေ။ အဲဒီအချိန် မိုးကခြိမ်းတော့ မင်းသမီးက ကြောက်ပြီး မင်းသားကို ဖက်၊ အဲဒီမှာ မင်းသားနဲ့မင်းသမီး တစ်ယောက်ကိုတစ်ယောက် ကြည့်ရင်း ကြည့်ရင်းနဲ့ နောက်တစ်ခန်းကျ ဘာဆက်ပြမလဲဆို ပန်းအိုးကျကွဲသွားတာကို ပြတယ်။ ဒါဆို ပရိသတ်က သဘောပေါက်ပြီ၊ မင်းသားနဲ့ မင်းသမီး ဘာဖြစ်သွားတယ်ဆိုတာကို။ အဲဒီလိုနဲ့ နောက်နှစ်ခန်းလောက်ဆို မင်းသမီးက ပျို့မယ်၊ အန်မယ်၊ ခေါင်းမူးမယ်။ ဒါဆိုလည်း ပရိသတ်က သိပြန်ပြီ။ မင်းသမီး ကိုယ်ဝန်ရှိသွားပြီ၊ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာတွေ တက်တော့မယ်။

ခု ဒီဆောင်းပါးမှာ ရေးမယ့် အကြောင်းအရာလေးက အဲဒါပါ။ ဒီလိုမျိုး မရည်ရွယ်ပါဘဲနဲ့ အခြေအနေတစ်ခုမှာ ထိန်းချုပ်မှုလွတ်သွားလို့ ချစ်နယ်ကျွံသွားတယ်ဆိုတာမျိုးက ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ နောက်ပြီး ခုခေတ်မှာ လူငယ်တချို့ဆိုရင် အင်မတန်ခေတ်ဆန်လာကြတယ်။ လက်မထပ်ခင် သမီးရည်းစားဘဝမှာကတည်းက အတူနေတာမျိုးတွေတောင် ရှိလာပြီ။ ဒါတွေကို မှန်တယ်၊ မှားတယ် ငြင်းခုန်နေကြတာထက် ပိုလုပ်သင့်တာက လူငယ်တွေကို ဒီလိုအတူနေခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေ ပေါ်မလာအောင် ဘယ်လိုလုပ်သင့်တယ် ဆိုတာ အသိပညာပေးထားဖို့ပါပဲ။

အဲဒီလိုများ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် မတော်တဆ ပန်းအိုးကျကွဲသွားရင် ဘာတွေဆက်ဖြစ်နိုင်သလဲ၊ ဘာလုပ်ဖို့လိုမလဲ။

ဆက်ဖြစ်နိုင်တာကတော့ နှစ်ချက်ရှိပါတယ်။ ပထမတစ်ချက်က HIV/ AIDS လို လိင်ကတစ်ဆင့် ကူးစက်တဲ့ရောဂါတွေ ရသွားနိုင်တယ်။ နောက်တစ်ခုက မလိုချင်သေးဘဲ၊ အဆင်သင့်မဖြစ်သေးဘဲ ကိုယ်ဝန်ရသွားနိုင်တယ်။ တကယ်တော့ ကွန်ဒုံးသုံးပြီးသာ အတူနေလိုက်ရင် ဒီပြဿနာနှစ်ခုလုံး အဆင်ပြေတယ်။ သို့သော်လည်း ခုက မတော်တဆ မရည်ရွယ်ဘဲ ဖြစ်သွားတာမို့ ဒီလိုသုံးလိုက်မိမယ် မဟုတ်ဘူး။ ဒါဆို ရောဂါအတွက်က ကိုယ့်နဲ့မှားမိတဲ့သူရဲ့ အနေအထားပေါ် မူတည်ပြီး ဆရာဝန်ဆီ သွားတိုင်ပင်ဆွေးနွေးဖို့ လိုမယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ကိုယ်ဝန်မရအောင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲဆိုတာကိုသာ ပြောချင်ပါတယ်။

ဒီလို မမျှော်လင့်ထားတဲ့ အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်သွားပြီဆိုရင် ကိုယ်ဝန်မရသွားဖို့အတွက် အချိန်မီလှမ်းတားပေးနိုင်တဲ့ ဆေးတစ်မျိုးရှိပါတယ်။ အဲဒါကတော့ အရေးပေါ်ကိုယ်ဝန်တားဆေးပါပဲ။ ဒီဆေးကို ဆက်ဆံမိပြီး နာရီ ၁၂၀ အတွင်းမှာ သောက်မယ်ဆိုရင် ကိုယ်ဝန်တားပေးနိုင်စွမ်း ၈၇ % ရှိပါတယ်။ နာရီ ၁၂၀ ဆိုပေမယ့် စောစောသောက်လေ ကောင်းလေပါပဲ။ ဘယ်လိုအမျိုးသမီးနဲ့မဆိုလည်း သင့်တော်ပါတယ်။ တစ်ကြိမ်တစ်ခါပဲ သောက်ရတာမို့ပါ။ နောက်ပြီး ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိစေချင်တာက ဒီဆေးဟာ ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျစေတဲ့ဆေး မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်ဝန်မရခင်မှာ အချိန်မီတားပေးလိုက်တာသာ ဖြစ်တယ် ဆိုတာပါပဲ။

သောက်ပုံသောက်နည်းကတော့ နှစ်လုံးပါတဲ့ဆေးဆိုရင် နှစ်လုံးစလုံးကို တစ်ပြိုင်တည်းသောက်လိုက်ပါ။ ၁၂ နာရီခြားသောက်စရာ မလိုတော့ပါဘူး။ အဲ့လိုခြားနေရင် မေ့တတ်လို့ပါ။ တစ်ပြိုင်တည်းသောက်နိုင်တယ်။ အာနိသင်အတူတူပဲ။ နောက်ပြီး ဆေးလုံးတစ်လုံးတည်းပါတဲ့ ဆေးတွေလည်း ရှိလာပြီ။ ဒါဆိုရင်တော့ အဲဒီတစ်လုံးတည်းကိုပဲ သောက်လိုက်ရုံပါပဲ။ သောက်ပြီး ၂ နာရီအတွင်း အန်ထွက်ရင်တော့ ထပ်သောက်ဖို့ လိုမယ်။ မအန်ရင်တော့ သောက်စရာ မလိုတော့ဘူး။ အင်မတန် ရိုးရှင်းပါတယ်။

ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအနေနဲ့တော့ ဒီဆေးသောက်ရင် မူးတာ၊ ပျို့အန်တာ၊ ရင်သားတွေ တင်းပြီးနာတာ၊ ရာသီသွေး ပုံမမှန်ဆင်းတာ၊ ပုံမှန်ပေါ်ရမယ့်ရက်မှာ ပေါ်မလာဘဲ နောက်ကျနေတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ များသောအားဖြင့် မိန်းကလေးတွေက ဒီဆေးသောက်ပြီး ရာသီပေါ်ရမယ့်ရက်မှာ ပေါ်မလာတဲ့အခါ ကိုယ်ဝန်များရသွားပြီလား စိုးရိမ်တတ်ကြပါတယ်။ ဒီဆေးကြောင့် ရာသီနောက်ကျတာမျိုး ဖြစ်နိုင်တာမို့ တအားစိုးရိမ်စရာ မလိုဘူး။ တစ်ဖက်မှာလည်း ဒီဆေးသောက်ပါရက်နဲ့ ကိုယ်ဝန်ရသွားနိုင်တာမျိုးက ရှိနေပြန်တော့ အကောင်းဆုံးက ဆီးစစ်ကြည့်တာပါပဲ။ မရှိသေးဘူးလို့ အဖြေထွက်ရင်တော့ ဒါဟာ ဆေးကြောင့် ရာသီနောက်ကျတာပဲပေါ့။

လူကြီးမိဘတွေကတော့ ဒီဆေးတွေ ပေါ်လာတဲ့အခါမှာ တအားစိတ်ပူကြတယ်၊ လူငယ်တွေက ဒါတွေရှိနေတာ သိသွားရင် ပိုပြီး မဟုတ်တာ လုပ်ကုန်တော့မှာပေါ့ တဲ့။ စဉ်းစားစရာက ဒီဆေးတွေ မပေါ်ခင်ကရော ဒီလို မတော်တဆ ဖြစ်သွားတယ်ဆိုတာတွေက မရှိနိုင်ဘူးလား။ ရှိနိုင်တာပေါ့။ ဒီလိုအခြေအနေမှာ ဒီဆေးတွေ ရှိနေတော့ အရေးပေါ် ကိုယ်ဝန်တားလိုက်လို့ရတယ်။ ဒါဆို မလိုချင်ဘဲနဲ့ ကိုယ်ဝန်မရတော့ဘူးပေါ့။

ဒါဖြင့် မေးစရာဖြစ်လာတယ်၊ ဒီဆေးကို လူငယ်တွေက ပဲကြီးလှော်ဝါးသလို ဝါးနေကြတယ်၊ တစ်လတည်းမှာကို အကြိမ်ကြိမ်အခါခါ အတူနေတယ်၊ နေပြီးတိုင်း ဒီဆေးကို သောက်နေကြတယ်၊ အဲဒါကိုရော ဘယ်လိုပြောမလဲ။

ရှင်းပါတယ်။ အဲဒါက လူငယ်တွေကို လိင်မှုဆိုင်ရာ အသိပညာတွေ ပေးမထားခြင်းရဲ့ ရလဒ်ပါပဲ။ သူတို့သိတာ အတူနေပြီးရင် ဒီဆေးသောက်လိုက်၊ ကိုယ်ဝန်မရတော့ဘူး၊ ဒါပဲ။ ဒီတော့ ဒီလိုတွေလုပ်ကုန်တာ မဆန်းပါဘူး။ တကယ်ဆို ဒီဆေးက အရေးပေါ် အခြေအနေ၊ မျှော်လင့်မထားတဲ့အချိန်မှာ အတူနေမိလိုက်တာ၊ အဓမ္မပြုကျင့်ခံလိုက်ရတာတွေမှာသာ နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ ကိုယ်ဝန်မရအောင် သောက်ရတာမျိုးပါ။ အိမ်ထောင်သည်တစ်ယောက်၊ ဒါမှမဟုတ်လည်း အိမ်ထောင်တော့ မကျသေးပေမယ့် အိမ်ထောင်သည်လို ပုံမှန်ဆက်ဆံမှုရှိတဲ့သူတစ်ယောက် အသုံးပြုသင့်တဲ့ဆေး မဟုတ်ပါဘူး။ အဲ့လိုရေရှည်သုံးရင် ဘာဖြစ်မယ် ဆိုတဲ့ တွေ့ရှိချက်မျိုး ဒီနေ့ထိ မပြောနိုင်သေးပေမယ့် ဒီနည်းဟာ တခြားကိုယ်ဝန်တားနည်းတွေနဲ့စာရင် ထိရောက်မှုနည်းတယ်။ ၈၇ % ပဲရှိတယ်။ ဒီတော့ ဒါကို သောက်ပါရက်နဲ့ ကိုယ်ဝန်ရသွားနိုင်တယ်။ ကားတွေဖြတ်နေတဲ့ လမ်းကို မျက်စိမှိတ်ကူးသလိုပဲ၊ တစ်ကြိမ်လွတ်မယ်၊ နှစ်ကြိမ်လွတ်မယ်၊ နောက်တစ်ကြိမ်ကျ ကားတိုက်သွားမယ်။ ဒါကြောင့် ထပ်ကာထပ်ကာ သုံးမနေသင့်ဘူး။ အရေးပေါ်အခြေအနေမှ သုံးရမယ်။ ပုံမှန်ဆက်ဆံမှုရှိနေရင် တခြားကိုယ်ဝန်တားနည်း သုံးတာက ပိုစိတ်ချရလိမ့်မယ်။ ဒီအသိ လူငယ်တွေကို ပေးထားဖို့လိုတယ်။ ဒါမှသာ ခုနကပြောသလို လူကြီးတွေ စိတ်ပူနေတဲ့ကိစ္စတွေ နည်းသွားမှာဖြစ်သလို၊ မလိုချင်ဘဲ ကိုယ်ဝန်ရသွားတာတွေ၊ နှစ်စဉ်နှစ်စဉ် တရိပ်ရိပ်တက်လာတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်ကိုယ်ဝန်ဆောင်နှုန်းတွေ လျော့သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ကျွန်တော် အခုရေးတဲ့ဆောင်းပါးရော၊ ဒီအရေးပေါ် ကိုယ်ဝန်တားဆေးရောက လူငယ်တွေ မဟုတ်တာပိုလုပ်အောင် မြှောက်ပေးနေကြတာ မဟုတ်ပါဘူး။ မမျှော်လင့်ဘဲ ဖြစ်လာတဲ့ အခြေအနေတစ်ရပ်အနေနဲ့ ပန်းအိုးကျကွဲသွားခဲ့ရင် နောက်ဆက်တွဲ ကိုယ်ဝန်ရမလာအောင် တားဆီးနိုင်ကြဖို့သာ ရည်ရွယ်ပါတယ်။

မူလေရးသားတင္ဆက္သူ - ေဒါက္တာၿဖိဳးသီဟ