လာမယ့္ႏွစ္(၂၀)မွာလူတိုင္းနီးပါးျဖစ္လာမယ့္ကုမရတဲ့(Autoimmune Diseases)ေခၚေရာဂါဆိုးမ်ား

----------

စာရွည္တယ္ဆိုျပီးေတာ့ေက်ာ္မသြားၾကပါနဲ့၊အစအဆံုးနားလည္ေအာင္ေသခ်ာဖတ္ပါ၊ဒီလိုတန္ဖိုးမျဖတ္နိဳင္တဲ့ဗဟုသုတကတေန့ခင္ဗ်ားတို႔အသက္ကိုကယ္တင္ေပးလိမ့္မယ္။ေက်ာ္သြားရင္ေတာ့တေန့ေနာင္တရလိမ့္မယ္။အသိေနာက္က်သြားရင္ခင္ဗ်ားတို႔အသက္ကိုဘယ္သူမွမကယ္နိဳင္ဘူး။ကင္ဆာေရာဂါအေၾကာင္းကိုေတာ့လူတိုင္းသိျပီးသား၊ကင္ဆာျဖစ္မွာလဲလူတိုင္းေၾကာက္ၾကျပီးသားပါ။ဒါေပမဲ့ဒီေန့ကမာၻမွာကင္ဆာထက္ပိုေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့အမည္ေဖၚမျပနိဳင္ေသးတဲ့ေရာဂါဆန္းေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေနတာကိုေတာ့လူေတြစိတ္ဝင္စားပံုမရဘူး၊ေလ့လာပံုလဲမရဘူး။

မ်က္ကန္းတေစၦမေၾကာက္ဆိုတဲ့စကားအတိုင္းေၾကာက္လဲမေၾကာက္တတ္ၾကဘူး၊ဘယ္ေၾကာက္မွာလဲသိမွမသိၾကတာ။ဘယ္သိမွာလဲေလ့မွမေလ့လာၾကတာ။ျမန္မာလူမ်ိဳးဆိုတာကလဲသိပ္ခက္တယ္၊ေရာဂါတမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္လာရင္ဆရာဝန္ေတြဆီသြားျပီးမိမိကိုယ္ကိုပံုအပ္လိုက္ရင္ေကာင္းသြားမယ္လို့တထစ္ခ်ယံုၾကည္ထားၾကတာ။ဒါေပမဲ့ခက္တာကယေန့ေခတ္မွာျဖစ္ေနတဲ့နာတာရွည္ေရာဂါ(Chronic-Diseases)ေတြဆိုတာကျမန္မာျပည္ကလိုဆရာဝန္ေတြမေျပာပါနဲ့ကမာၻ့ေဆးပညာမွာထိပ္ဆံုးေရာက္ေနတဲ့အေမရိကန္ကဆရာဝန္ေတြ၊​ေဆးရံုေတြေတာင္ကုသလို့မေပ်ာက္ကင္းနိဳင္​ေသးပါဘူး။အေမရိကန္ကဆရာဝန္ေတြကိုယ္တိုင္သူမ်ားကိုကုေပးဖို့မေျပာပါနဲ့၊သူတို့ကိုယ္တိုင္ေတာင္အဲဒီေရာဂါဆိုးေတြနဲ့ပဲေန့တိုင္းေသေနၾကရပါတယ္။အသက္ဆိုတာဥာဏ္ေစာင့္ပါတယ္​။

မိမိမွာေရာဂါဆိုးေတြမျဖစ္လာဖို့ကဆရာဝန္ေတြရဲ့တာဝန္မဟုတ္ဘူး၊မိမိရဲ့တာဝန္ဆိုတာလူတိုင္းနားလည္ဖို့လိုေနပါျပီ။ဆရာဝန္ေတြကိုပဲထိုင္အားကိုးေနရင္ေတာ့ဘယ္ေတာ့မွအသက္မရွည္နိဳင္ဘူး။ေရာဂါေဝဒနာဆိုးေတြနိွပ္စက္မွဳ႕ကိုလဲမေသခင္အလူးအလဲခံစားရဦးမယ္။ခင္ဗ်ားတို့အသက္ရွည္က်န္းမာဖို့အသက္​ရွည္​ဖို႔ကဆရာဝန္​ေတြဆီမွာတာဝန္မရွိပါဘူး၊ခင္ဗ်ားတို့ကိုယ္​တိုင္​မွာပဲတာဝန္ရွိေနတာပါ။ဆရာဝန္အမ်ားစုကေတာ့ခင္ဗ်ားတို့က်န္းမာဖို့ထက္သူ့မိသားစုက်န္းမာဖို့၊သူ့မိသားစုပိုက္ဆံေဖါေဖါသီသီသံုးနိဳင္ေအာင္ေငြမ်ားမ်ားရွာေပးနိုင္​ဖို့တာဝန္ကပိုျပီးအေရးၾကီးေနတယ္ဗ်။ဒီေလာက္ေျပာရင္သေဘာေပါက္ၾကမွာပါ။

-------

အခုေခတ္မွာအလြန္​​ေၾကာက္စရာေကာင္းျပီးကုလို႔မရတဲ့၊ေရာဂါဆိုးေပါင္းရာနဲ့ခ်ီျဖစ္ေနၾကပါတယ္။တခ်ိဳ့ကို​ေတာ့အမည္တပ္ေျပာနိဳင္တယ္။တခ်ိဳ့ကို​ေတာ့ဘာေရာဂါမွန္းကိုမသိလို့အမည္တပ္မေျပာနိဳင္ေသးဘူး။အားလံုးကိုျခံဳျပီးေျပာလိုက္္ရင္(Autoimmune Diseases)ဆိုရင္မမွားပါဘူး။(Autoimmune Diseases)ဆိုတာကတမ်ိဳးတည္းလဲမဟုတ္ပါဘူး၊အမ်ိဳးေပါင္းရာနဲ့ခ်ီျဖစ္ေနၾကတာပါ။မိမိခႏၶာကိုယ္ရဲ့ေရာဂါခုခံကာကြယ္တိုက္ခိုက္မွဳစနစ္(Immune System)ကေဖာက္​ျပန္​ပ်က္​စီးသြားၿပီး၊​ေရာဂါေတြကိုခုခံတိုက္ခိုက္ရမဲ့အစားမိမိခႏၶာကိုယ္ကအေရးၾကီးတဲ့အဂၤါအစိတ္အပိုင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေတြကိုတမ်ိဳးျပီးတမ်ိဳးမရိုးရေအာင္ျပန္လည္တိုက္ခိုက္လာတာပါ။

-------

ျမန္မာလိုဆိုရင္ေတာ့(ခုခံမွဳစနစ္​ေဖါက္ျပန္ပ်က္စီးသြား)တဲ့ေရာဂါေတြေပါ့ဗ်ာ။ယေန့ကမာၻမွာ(Autoimmune Diseases)အမ်ိဳးေပါင္းအမည္တပ္လို့ရတာက(၈၀)ေက်ာ္၊အမည္တပ္လို့မရနိဳင္ေသးတာေတြနဲ့ေပါင္းလိုက္ရင္ရာနဲ့ခ်ီျဖစ္ေနၾကျပီ။အဲဒီေရာဂါေတြကိုတမ်ိဳးစီအမည္တပ္ေနတာကလဲ၊ခႏၶာကိုယ္ကဘယ္လိုအစိတ္အပိုင္းကိုျပန္တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးရင္ဘာေရာဂါ၊ဘာလကၡဏာရွိရင္ဘာေရာဂါဆိုျပီးအမည္တပ္ေျပာေနၾကတာပါပဲ။ဦးေႏွာဏ္ကိုတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးေနသလား၊ပန္ကရိယကိုတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးေနသလား၊အဆစ္အျမစ္ေတြကိုတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးေနသလား၊အဆုတ္ကိုတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးေနသလား၊သိုင္းရိုက္ကိုတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးေနတာလား၊စသည္ျဖင့္ဘယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းကိုတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးေနတာလဲဆိုတာကိုၾကည့္ျပီးအမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးေပးေနရင္ေတာ့ကုန္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ဒီလိုရာနဲ့ခ်ီရွိတဲ့ေရာဂါေတြကိုနာမည္လိုက္ေပးေနမဲ့အစား၊ေရာဂါေတြစျဖစ္ရျခင္းရဲ့အဓိကအေၾကာင္းတရားဇစ္ျမစ္ကိုသိဖို့ကပိုျပီးအေရးၾကီးပါတယ္။ဒါဆိုရင္ေရာဂါတခုတည္းတင္မဟုတ္ဘူး၊ရာနဲ့ခ်ီေနတဲ့ေရာဂါအားလံုးကေနတျပိဳင္တည္းကာကြယ္ၿပီးသားျဖစ္​မွာ​ေပါ့။

-------

ခင္ဗ်ားတို႔ခႏၶာကိုယ္ကိုျပင္ပကေရာဂါပိုးအမ်ိဳးမ်ိဳး​ေတြကေန့စဥ္ေန့တိုင္းတိုက္ခိုက္ေနတယ္။ဒါေပမဲ့ခင္ဗ်ားတို႔​ေန့တိုင္းေရာဂါေတြမျဖစ္ဘူး။ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ့ေရာဂါခုခံမွဳစနစ္(Immune System)ကအခ်ိန္တိုင္း၊မိနစ္စကၠန့္တိုင္းခင္ဗ်ားတို႔ကိုခုခံကာကြယ္ေပးေနလို့ပါ။ေရာဂါခုခံမွဳစနစ္(Immune System)ကပိုးမြွားေတြသိပ္ပြားမ်ားတာျမန္လြန္းလို့မနိဳင္ေတာ့ပဲစစ္ကူေတာင္းရင္ခင္ဗ်ားတို႔က(antibiotics)လို့ေခၚတဲ့ပိုးသတ္ေဆးေတြနဲ့(Immune System)ကိုစစ္ကူေပးလိုက္ရင္မၾကာခင္ေရာဂါေတြေပ်ာက္ကင္းသြားတာပါပဲ။

ခင္ဗ်ားတို႔ခႏၶာကိုယ္မွာေန့စဥ္သန္းေပါင္းေထာင္နဲ့ခ်ီတဲ့ဆဲလ္အ​ေဟာင္​း​ေတြေသဆံုးေနၾကျပီးသန္းေပါင္းေထာင္နဲ့ခ်ီတဲ့ဆဲလ္အသစ္ေတြေမြးဖြားေပါက္ပြားေနၾကတယ္။ဒီလိုသန္းေထာင္နဲ့ခ်ီေနတဲ့ဆဲလ္အသစ္ေတြထုတ္လုပ္ေနတာဟာဘယ္လိုလုပ္ျပီးရာနဳန္းျပည့္မွန္ကန္စြာထုတ္​လုပ္​နိဳင္မွာလဲ။အနည္းငယ္မွားယြင္းမွဳ၊ပ်က္စီးမွဳ႕ရွိတယ္​ဆိုတာသဘာဝတရားပဲေလ။ေန့စဥ္ေန့တိုင္းသန္းေပါင္းေထာင္နဲ့ခ်ီတဲ့ဆဲလ္အသစ္ေတြထဲမွာမွေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာဟာ(DNA)လို့ေခၚတဲ့မ်ိဳးရိုးဗီဇမွားယြင္းပ်က္စီးေနတဲ့ကင္ဆာဆဲလ္ေတြမွားယြင္​းျပီးပြားမ်ားထုတ္လုပ္မိေနတယ္ဗ်။ဒါေမမဲ့လူတိုင္းေန့တိုင္းကင္ဆာလို့သတ္မွတ္နိဳင္တဲ့အဖုအၾကိတ္ၾကီးေတြထြက္လာျပီးကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ျပီးေသမသြားၾကဘူး၊ဘာျဖစ္လို့လဲဆိုေတာ့ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ့ေရာဂါခုခံမွဳစနစ္(Immune System)က အခ်ိန္တိုင္း၊မိနစ္စကၠန့္တိုင္းေစာင့္ၾကည့္ေနျပီးမွားယြင္​းထုတ္လုပ္မိေနတဲ့ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကိုမပြားနိဳင္ခင္၊ခ်က္ခ်င္းသတ္ျဖတ္ဖ်က္ဆီးျပစ္နိုင္​လို့ပါ။လူတစ္ေယာက္ရဲ့ခႏၶာကိုယ္ကတခုခုမွားယြင္​းသြားျပီး၊ ေရာဂါခုခံမွဳစနစ္(Immune System)ကဖ်က္ဆီးျပစ္နိဳင္ေလာက္တဲ့အေရအတြက္ထက္အဆေပါင္းမ်ားစြာပိုမ်ားတဲ့ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကိုမွားျပီးထုတ္လုပ္မိမယ္ဆိုရင္ေတာ့အဖုအၾကိတ္ေတြထြက္ေပၚလာျပီးကင္ဆာေရာဂါစျဖစ္လာရေတာ့တာ​ေပါ့။

ကင္ဆာေရာဂါကိုလဲအမ်ိးမ်ိဳးကုသ​ေနၾကပါတယ္။ဓါတ္ေရာင္ျခည္​နဲ့ကုတာ(Radiation Therapy)တို့၊ကီမိုသရဖီ(Chemotherapy)စသည္တို့ေပါ့၊တခုမွမေအာင္ျမင္ၾကပါဘူး။ေနာက္ပိုင္းမွာ​ေတာ့​ေရာဂါခုခံမွဳစနစ္(Immune System)ကိုအားေကာင္းေအာင္လုပ္ေပးျပီးကုသတဲ့(Immunotherapy)ဆိုတာကပိုျပီးေတာ့ထိေရာက္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ခက္တာကေစ်းအလြန္ၾကီးပါတယ္။
ဒီေနရာမွာအဓိကေျပာခ်င္တာကခုခံအားစနစ္(Immune System)ဆိုတာကျပင္ပကေရာဂါေတြဝင္လာရင္လဲခုခံတိုက္ခိုက္ေပးနိဳင္သလို၊သူအားေကာင္းရင္လဲေကာင္းသလိုကင္ဆာဆဲလ္ေတြကိုလဲတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးျပစ္နိဳင္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ဒါေပမဲ့အဆိုးဆံုးအေျခအေနတခုကအဲဒီျပင္ပကေရာဂါေတြ၊ကင္ဆာေရာဂါေတြကိုကာကြယ္တိုက္ခိုက္ေပးေနတဲ့
ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ့ခုခံအားစနစ္(Immune System)ကတျခားေရာဂါေတြရန္က၊​ေနကာကြယ္ေပးေနမဲ့အစားခင္ဗ်ာခႏၶာကိုယ္ကအဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြကိုျပန္ျပီးတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးလာျပီဆိုရင္ေတာ့၊ခင္ဗ်ာသိပ္ကံဆိုးသြားျပီ၊ဒါဘယ္လိုမွကုမရေတာ့ဘူး။

တျခားေရာဂါေတြျဖစ္ရင္၊ဒါမွမဟုတ္ကင္ဆာျဖစ္ရင္၊ခုခံအားစနစ္(Immune System)ကကာကြယ္တိုက္ခိုက္ေပးနိုင္​တယ္။သူကိုယ္တိုင္ေဖါက္ျပန္ပ်က္​စီးသြားၿပီးကိုယ္​့ကိုျပန္​ၿပီးတိုက္​ခိုက္​လာရင္ေတာ့ဘယ္သူကကာကြယ္​​ေပးနိုင္​​ေတာ့မွာလဲ။ဒါေၾကာင့္ကင္ဆာထက္ပိုျပီးေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္လို့ေျပာတာေပါ့။ဥပမာတစ္ခုေျပာရရင္မိမိခုခံအားစနစ္ကမိမိရဲ႕အဆုတ္ကိုမွားယြင္​းျပီးတိုက္ခိုက္လို့အဆုတ္၊​ေလအိတ္ေတြအတြင္းနံရံမွာအမာရြတ္ေတြတက္လာတဲ့ေရာဂါျဖစ္ျပီဆိုရင္ေသတာပဲ။ဒီေခတ္ေဆးပညာနဲ့လဲဘယ္လိုမွကုလို့မရဘူး။အေမရိကန္မွာေတာ့အဲဒီေရာဂါျဖစ္လာရင္ဆရာဝန္ေတြကသားေတြသမီးေတြေဆြမ်ိဳးေတြကိုမွာစရာရွိတာမွာၾကားထားျပီးေတာ့၊သုသာန္မွာမိမိအတြက္ေျမေနရာၾကိဳတင္ဝယ္ထားဖို႔ပဲအၾကံေပးပါတယ္။ဒါ​ေၾကာင္​့ကင္ဆာထက္ပိုျပီးေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္လို႔္​ျပာ​ေနတာ​ေပါ့။ျပင္ပကေရာဂါပိုးမြွားေတြေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ေရာဂါေတြဆိုရင္ပိုးသတ္ေဆး(Antibiotics)ေတြနဲ့ကုသလို့ေပ်ာက္ကင္းနိဳင္ပါတယ္။မိမိရဲ့ေရာဂါခုခံမွုစနစ္ကမိမိကိုျပန္ျပီးတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးေနျပီဆိုရင္ေတာ့ဘယ္ေရာဂါပိုးသတ္ေဆး(Antibiotic )ေတြနဲ့မွလဲကုသလို့မရပါဘူး။ကုရာနတၱိေဆးမရွိပါ။အဆိုးဆံုးကခုခံမွဳစနစ္ရဲ႕ဆဲလ္တစ္ခုစီ​ေတြထဲမွာမွတ္ဥာဏ္စနစ္(Memory)ပါေနတာပါပဲ။မိမိရဲ့အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြကိုတခါတ​ေလ​ေလာက္မွားယြင္​းတိုက္ခိုက္ခဲ့ဖူးရင္မွတ္ဥာဏ္ေတြမွာအမွားကိုအမွန္အျဖစ္အေသမွတ္ထားလိုက္ေတာ့ေနာက္ပိုင္းမွာမွတ္ထားတဲ့အတိုင္းမိမိရဲ့အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုဆက္ျပီးတိုက္ခိုက္ေနေတာ့တာပါပဲ။

ဒီလိုဆိုေတာ့ဒီေရာဂါမ်ိဳးျဖစ္လာျပီဆိုရင္ဘယ္လိုကုမွာလဲ?ခုခံမွဳဆဲလ္တလံုးျခင္းဆီကမွတ္ဥာဏ္အမွားၾကီးေတြကိုဘယ္လိုလိုက္ျပီးဖ်က္ျပစ္လို့ရနိဳင္မွာလဲ?ဒီဆဲလ္ေတြသက္တန္းေစ့လို့ေသသြားရင္လဲေနာက္မ်ိဳးဆက္သစ္ဆဲလ္အသစ္ေတြကိုထပ္​ၿပီးမွတ္ဥာဏ္အမွားၾကီးေတြလက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ၾက​ေသးတယ္​။မိမိခုခံမွဳဆဲလ္ေတြကိုပိုးသတ္ေဆးေတြနဲ့အကုန္သတ္ျပစ္လို့ေကာရနိဳင္မွာတဲ့လား?အဲဒါဆိုရင္ေတာ့မိမိကခုခံမွဳစနစ္မရွိေတာ့ပဲ(AIDS)သို့(HIV)ေရာဂါသယ္ေတြထက္ပိုဆိုးသြားလိမ္​့မယ္၊ဘာေရာဂါဝင္လာဝင္လာမကာကြယ္နိဳင္ေတာ့ဘူး၊ေသမွာပဲ။(Autoimmune Diseases)ဆိုတာကကုရာနတၱိေဆးမရွိပါ။အေမရိကန္မွာလဲမရွိပါဘူး၊ကမာၻေပၚမွာလဲမရွိပါဘူးေနာက္လဲဘယ္ေတာ့မွရွိလာမယ္မထင္ပါဘူး။အေကာင္းဆံုးနည္းက​ေတာ့ႀကိဳတင္​ကာကြယ္ဖို့ပဲရွိပါတယ္။ဘယ္လိုကာကြယ္ရမွာလဲ?ဒီအေျဖကသိရင္လြယ္လြယ္ေလးပါ၊ဒါဟာလူတိုင္းအတြက္တကယ့္ကိုတန္ဖိုးမျဖတ္နိဳင္တဲ့အသိထူးပါ။

-------

အရင္ဦးဆံုးဘာေၾကာင့္မိမိကိုယ္ကိုယ္ျပန္တိုက္ခိုက္တဲ့ေရာဂါ(Autoimmune Diseases)ျဖစ္ရတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းတရားအစစ္အမွန္ကိုသိဖို့​ေတာ့လိုအပ္​ပါတယ္။ဒါမွကာကြယ္နိဳင္မွာေလ။

ဘာေၾကာင့္ဒီလိုမိမိရဲ႕ခုခံမွုစနစ္က​ေဖာက္​ျပန္​သြားၿပီးမိမိကိုလြဲမွားတိုက္ခိုက္မွဳ(Immune system malfunction)ျဖစ္ရသလဲလို့ေမးရင္အေၾကာင္းရင္းအမွန္ကေတာ့(Inflammation)လို့ေခၚတဲ့ကိုယ္အတြင္းပိုင္းေရာင္ရမ္းမွဳေၾကာင့္ပါပဲ။ဒီေနရာမွာေရာင္ရမ္းတယ္ဆိုတာေျခေတြလက္ေတြတုတ္ခိုင္ျပီးေဖါသြပ္ေယာင္​ကိုင္းလာတာကိုဆိုလိုခ်င္တာမဟုတ္ပါဘူး။ေယာင္​ရမ္းတယ္ဆိုတာဆံျခည္မ်ွင္ေသြးေၾကာနံရံမွာရွိတဲ့ေသးငယ္တဲ့ဆဲလ္ေလးေတြ၊ျပီးေတာ့ခႏၵာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းအသီးသီးမွာရွိ​ေနၾကတဲ့အေသးငယ္ဆံုးဆဲလ္ေတြထဲမွာေရာင္ရမ္းတာ(Cellular level inflammation)ကိုဆိုလိုတာပါ။ဒီေနရာမွာမိမိေျခေတြလက္ေတြေဖါသြတ္ေယာင္​ကိုင္းမွဳမရွိတာကိုၾကည့္ျပီးေတာ့ကိုယ္ကေတာ့(Inflammation)မျဖစ္ဘူးလို့မွားယြင္းျပီးမယူဆလိုက္မိဖို့အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။

ဒီေခတ္မွာဆရာဝန္ေတြအပါအဝင္လူတိုင္းအကုန္လံုးေယာင္ရမ္းမွဳ(Inflamation)ျဖစ္ေနၾကတာၾကီးပါပဲ။မျဖစ္တဲ့လူဆိုတာတစ္ေယာက္မွကိုမရွိပါဘူး။သိတာနဲ့မသိတာပဲကြာတာပါ။လူတိုင္း၊လူတိုင္းမွာေရာင္ရမ္းမွဳ(Inflammation)ေတြဆက္တိုက္၊ဆက္တိုက္ေန့စဥ္ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့(Inflammation)ဆိုတာက(Immune system)ရဲ့အလုပ္လုပ္ပံုအစိတ္အပိုင္းတခုပဲေလ။ျပင္ပကေရာဂါပိုးမြားေတြမိမိခႏၶာကိုယ္ကိုဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ရင္မိမိခႏၶာကိုယ္ကပထမဆံုးတုန္ျ့ပန္တာကေယာင္ရမ္းမွဳပါပဲ။ေယာင္ရမ္းျပီဆိုေတာ့မွမိမိရဲ့ခုခံအားစနစ္(Immune System)ကေရာဂါပိုးေတြကိုစတင္တိုက္ခိုက္ဖို့အသက္ဝင္လာရတာပါ။ဒီလိုသဘာဝအတိုင္းေရာဂါခုခံကာကြယ္​ဖို့ေယာင္ရမ္းတာကိုယာယီေယာင္ရမ္းမွဳ(Acute Inflammation)လို့ေခၚပါတယ္။အႏၲရာယ္မရွိတဲ့သဘာဝေရာဂါခုခံမွဳစနစ္ပါ။ဒီလိုယာယီေယာင္ရမ္းမွဳမရွိရင္ေရာဂါေတြကိုလဲမခုခံမကာကြယ္နိုင္ပါဘူး။ဒါေပမဲ့ဆိုးတာကတစ္ပါတ္၊ႏွစ္ပါတ္ေလာက္ၾကာရင္အဲဒီေယာင္ရမ္းမွဳေတြကပ​ေပ်ာက္သြားရမွာမေပ်ာက္သြားပဲဆက္က်န္ရွိေနတာကအဆိုးဆံုးပါပဲ။အဲဒါကိုအလြန္ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ေရရွည္ေယာင္ရမ္းးမွဳ(Chronic Inflammation)လို့ေခၚပါတယ္။ေရာဂါပိုးေတြကုန္သြားျပီးတဲ့အခ်ိန္မွာအေရာင္က်သြားရမွာမက်ပဲဆက္ေယာင္ေနေတာ့(Immune System)ကေရာဂါပိုးေတြတိုက္စရာမရွိေတာ့လို့မိမိကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြကိုရန္သူထင္ျပီးဆက္ျပီးတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးျပစ္ေနေတာ့တာေပါ့။

မိမိ၏ခုခံမွဳစနစ္ကမိမိအဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြကိုဆက္ျပီးတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးျပစ္​တာၾကိမ္ဖန္မ်ားလာေတာ့ခုခံမွဳစနစ္ရဲ့မွတ္ဥာဏ္စနစ္ေတြထဲမွာမိမိကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြကိုရန္သူေတြလို့မွားယြင္းျပီးအေသျမဳတ္ႏွံမွတ္သားထားလိုက္ၾကပါတယ္။ေနာင္အခါမွာမိမိအဂၤါအစိတ္အပိုင္းလား၊ျပင္ပကဝင္လာတဲ့ပိုးမြွားလားဆိုတာေကာင္းေကာင္းမခြဲျခားတတ္ေတာ့ဘူးေပါ့။ေနာက္ပိုင္းမွာေရရွည္ေရာင္ကိုင္းမွဳ(Chronic Inflammation)ေၾကာင့္ခုခံမွဳစနစ္(Immuse System)ဟာေဖါက္ျပန္ပ်က္စီးးသြားျပီး၊ေရာဂါပိုးမြွားေတြကိုတိုက္ခိုက္ရမဲ့အစားမိမိကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြကိုတမ်ိဳးျပီးတမ်ိဳးမရုိးရေအာင္လိုက္ျပီးတိုက္ခိုက္၊ဒုကၡေပးေနေတာ့တာပါပဲ။အဲဒီလိုဆိုေတာ့မိမိမွာအမည္မေဖၚနိဳင္တဲ့ေရာဂါဆန္းေတြတခုျပီးတခုအဆက္မျပတ္ျဖစ္ေနေတာ့တာေပါ့။

-----

ခက္တာကဒီလိုအလြန္ေၾကာက္စရာေကာင္းျပီးကုသလို့မရနိဳင္တဲ့အမ်ိဳးေပါင္းရာနဲ့ခ်ီတဲ့(Autoimmune Diseases)ကဒီ(၂၁)ရာစုေခတ္မွာၾကိဳတင္မကာကြယ္ထားတဲ့လူတိုင္းမွာတေန့ျဖစ္္ကိုျဖစ္လာရမွာရာနဳန္းျပည့္နီးပါးကိုေသခ်ာေနပါတယ္
။ျခိမ္းေျခာက္ေနတာလံုးဝမဟုတ္ပါဘူး၊အမွန္တရားပါ။ၾကိဳတင္ကာကြယ္ထားတဲ့လူအနည္းစုေလးကလြဲရင္လူတိုင္းလူတိုင္းမွာေရာဂါရဲ့ေရွ့ေျပးလကၡဏာျဖစ္တဲ့ကိုယ္တြင္းေယာင္ရမ္းမွဳလကၡဏာ(inflammation marker)ကလူေတြအားလံုးနီးပါးမွာေတြ့ေနရပါျပီ။ခင္ဗ်ားတို့မယံုရင္(hs-CRP-blood-test)လုပ္ၾကည့္နိဳင္ပါတယ္။တကယ္လို့(hs-CRP)တန္ဖိုး(1.0)ေအာက္ေရာက္ေနရင္ေတာ့ခင္ဗ်ားတို႔ကိုယ္မွာ(Inflammation)မျဖစ္ပါဘူးလို့ဆိုခ်င္ဆိုနိဳင္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့(hs-CRP)တန္ဖိုးဆိုတာကတမင္ၾကိဳတင္မကာကြယ္၊မလုပ္ယူထားပဲနဲ့(1.0)ေအာက္ေရာက္ေနတဲ့ပုဂၢိဳလ္ဆိုတာအလြန္ကိုရွားပါးလွပါတယ္။လူတိုင္းလူတိုင္းက(1.0)ထက္မ်ားေနၾကတာပါပဲ။တခ်ိဳ့(Inflammation)အမ်ိဳးအစားေတြက(hs-CRP-marker)မွာမေပၚလို့တိုင္းတာလို့မရေသးပါဘူး။အေကာင္းဆံုးတိုင္းတာနည္းကေတာ့အိုမီဂါ(၆)နဲ႔အိုမီဂါ(၃)အခ်ိဳးအစား(Omega6 to Omega3 ratio)ကိုတိုင္းၾကည့္ရင္ပိုျပီးေသခ်ာသိနိဳင္ပါတယ္။(OMG-6 to OMG-3 ratio)ဟာ(3.0)ေအာက္မွာပဲရွိေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ခင္ဗ်ာ(inflammation)မျဖစ္သလို(autoimmune diseases)လဲမျဖစ္နိဳင္ေသးပါဘူး။ဒါေပမဲ့ဒီ​ေခတ္​ႀကီးမွာတမင္မကာကြယ္၊မလုပ္ယူထားပဲနဲ့အဲဒီလိုလူမ်ိဳးဆိုတာလူတစ္ေသာင္းမွာတေယာက္​ေတာင္​မရွိနိဳင္ပါဘူး၊အလြန္ရွားပါးပါတယ္။အဟာရပညာ(Nutrition knowledge)ေတြအလြန္ထြန္းကားတိုးတက္ေနတဲ့အေမရိကန္လိုတိုးတက္တဲ့နိဳင္ငံၾကီးမွာေတာင္ပ်ွမ္းမွ်အားျဖင့္(OMG-6 to OMG-3 ratio)ဟာ(15)ကေန (25)ေလာက္အထိကိုျမင့္တက္ေနၾကပါျပီ။ျမန္မာျပည္ဆိုရင္ေတာ့ပိုဆိုးမွာ​ေပါ့။အခုခ်ိန္အထိလဲျမန္မာျပည္မွာ(OMG-6 to OMG-3 ratio)ဆိုတာကိုဆရာဝန္ေတြအားလံုးေတာင္မသိၾက၊သတိမထားမိၾကေသးပါဘူး၊ေသခ်ာလဲနားမလည္ၾကေသးပါဘူး။တိုင္းေပးနိဳင္တဲ့ဓါတ္ခြဲခန္းလဲရွိပံုမရေသးပါဘူး။စိတ္မေကာင္းစရာပါ။

--------

အဆိုးဆံုးကက်ြန္ေတာ္တို့ေန့စဥ္စားသံုးေနတဲ့ဆီေတြ၊အေၾကာ္၊အခ်က္ေတြအားလံုးထဲမွာ(OMG-6)ေတြပဲ(90%)ေက်ာ္ေလာက္အဓိကပါဝင္ေနျပီး၊(OMG-3)ၾကေတာ့(1%)ေတာင္မပါဘူးျဖစ္ေနတယ္။အဲဒီေတာ့(OMG-6 to OMG-3 ratio)ကၾကာေလျမင့္တက္လာေလျဖစ္ေတာ့တာေပါ့။တိုတိုနဲ့လိုရင္းေျပာရရင္ေတာ့(OMG-6)က​ေယာင္ရမ္းမွဳ(Inflammation)ျဖစ္ေစတဲ့အဓိကတရားခံပါပဲ။တဖက္မွာေတာ့(OMG-3)ကေတာ့ေယာင္​ရမ္းမွဳ႕ကိုပ​ေပ်ာက္ေစပါတယ္။ပိုနားလည္လြယ္ေအာင္ေျပာရရင္(OMG-6)ကမိမိခုခံမွဳစနစ္ကမိမိကိုျပန္မတိုက္တိုက္ေအာင္၊ခုခံမွဳစနစ္ေဖါက္ျပန္ပ်က္စီးသြားေအာင္ျပဳလုပ္ေပးတယ္။(OMG-3)ကၾကေတာ့မိမိခုခံမွဳစနစ္ကမိမိကိုျပန္မတိုက္ေအာင္ေရာဂါပိုးေတြကိုပဲတိုက္ခိုက္ေအာင္ထိန္းသိမ္းေပးတယ္။ယေန့(Supermarkets)ေတြကဆီေတြရဲ့(99%)က(OMG-6)ေတြပဲအဓိကပါဝင္ေနၾကတာပါ။(OMG-3)ဆိုတာမရွိသေလာက္ရွားသြားပါျပီ။(OMG-3)ကိုလိုခ်င္ရင္ငါးၾကီးဆီေသာက္မွကိုရမွာ။ဒါကိုနားမလည္လို့မေသာက္ရင္ေတာ့မၾကာခင္(Autoimmune Disease)တခုခုကိုကိုယ္ပိုင္​ေရာဂါအျဖစ္နဲ႔ပိုင္ဆိုင္လာပါလိမ့္မယ္။

ခက္တာက
ျမန္မာျပည္ကဆိုင္ေတြမွာေရာင္းေနတဲ့ငါးၾကီးဆီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလဲအာရုံေၾကာစနစ္ကိုအဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစနိဳင္တဲ့ျပဒါးဓါတ္(Mercury)သန့္စင္မထားၾကပါဘူး။ (Mercury) မသန့္စင္ထားရင္ေတာ့့ဦးေဏွာက္ႏွင့္အာရံုေၾကာစနစ္အတြက္အလြန္အႏၱရာယ္ၾကီးမားပါတယ္။ငါးၾကီးဆီဝယ္ရင္(Mercury)ထုတ္ထားျပီးသားျဖစ္ရပါမယ္။တခ်ိဳ႕ေသခ်ာနားမလည္တဲ့လူေတြကရွိေသးတယ္။(Omega-3-6-9)ဆိုတဲ့ေဆးကို(၃)မ်ိဳးေတာင္ပါေတာ့ပိုေကာင္းတာေပါ့ကြာဆိုျပီးေတာ့ဝယ္စားၾကတဲ့လူပိန္းေတြကရွိေသးတယ္။ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့သူမ်ားကေသာက္ဆိုလို့တာလိုက္ေသာက္​ေနၾကတာသူတို့ကိုယ္တိုင္ဘာေၾကာင့္(Omega-3)ေခၚငါးၾကီးဆီကိုဘာလို့၊ဘာေၾကာင့္ေသာက္တာလဲဆိုတာေသခ်ာနားမလည္ၾကဘူးျဖစ္ေနၾကတယ္။(Omega-3)ေခၚငါးၾကီးဆီကိုေသာက္တာမိမိခႏၶာကိုယ္ထဲမွာအလြန္ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့(Omega-6)သိပ္မ်ားေနလို့(OMG-6)ကို(OMG-3)နဲ့ျပန္ျပီးေခ်ပျပစ္ခ်င္လို့ေသာက္ေနရတာပါ။အဲဒါကိုနားမလည္ပဲ(OMG-3)တခုတည္းပါတဲ့ငါးၾကီးဆီကိုမေသာက္ပဲ(OMG-3-6-9)ပါတဲ့ပစၥည္းေတြကိုဝယ္ေသာက္မွေတာ့သြားျပီးေပါ့ဗ်ာ။မစင္ေၾကာက္ပါတယ္ဆိုျပီး၊မစင္ကိုပဲျပန္ဝယ္စားသလိုျဖစ္မေနဘူးလား?။ခင္​ဗ်ားတို႔ကိုယ္​မွာဒီလို​ေရာဂါဆိုး​ေတြမျဖစ္​​ေစခ်င္​ရင္​အိုမီဂါ(6)ကိုတတ္​နိုင္​သ​ေလာက္​​ေလ်ွာ႔ခ်ၿပီး​ေတာ့၊အိုမီဂါ(3)ကိုပိုၿပီး​ေတာ့စား​ေပးဖို႔လိုတာ​ေပါ့။

------------

Omega-3 က(inflammation)အျပင္တစ္ျခားအရာေတြအတြက္လဲအလြန္ေကာင္းပါတယ္။မိမိခနၶာကိုယ္၏ေရာဂါခုခံကာကြယ္​မွဳစနစ္ကမွားယြင္​း​ေဖါက္ျပန္ပ်က္စီးသြားျပီး၊မိမိခနၶာကိုယ္ကိုျပန္လည္တိုက္ခိုက္မွဳေရာဂါ( Autoimmune diseases) အမ်ိဳးမ်ိဴးမွအကာအကြယ္ေပးရံုတင္မကပါဘူး၊ခႏၶာကိုယ္၏ေရာဂါခုခံအားစနစ္ကိုအားေကာင္းေစျပီးကူးစက္ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဴးမွလဲအကာအကြယ္ေပးပါတယ္၊အကယ္၍ဝင္ေရာက္လာရင္လဲရက္အနည္းငယ္အတြင္းသက္သာေပ်ာက္ကင္းေစနိဳင္တယ္။ဦးေဏွာက္နင့္အာရံုေၾကာစနစ္ကိုအေထာက္အပံ့ေပးတယ္။အသိဥာဏ္ဆုတ္ယုတ္လာမွဳႏွင့္ဦးေဏွာက္ၾကံဳ့ျခငိး၊ဦးေဏွာက္သိပ္ဖ်င္းသြားျခင္းေမ့ေလွ်ာ့ျခင္းေရာဂါတို့မွလဲအကာအကြယ္ေပးတယ္။မွတ္ဥာဏ္ကိုလဲပိုမိုေကာင္းမြန္လာေစတယ္။စိတ္ဓါတ္က်ဆင္းမွဳ႕(Depression)ႏွင့္အျခားေသာစိတ္ေရာဂါမ်ားမျဖစ္ေအာင္အကာအကြယ္ေပးတယ္။အလိုလိုေနရင္းစိတ္ဓါတ္က်ဆင္းမွဳ၊စိတ္အားငယ္ေၾကာက္ရြံ႕မွဳ၊စိတ္ဖိစီးမွဳ႕ႏွင့္စိုးရိမ္ပူပန္မွဳ(Stress)မ်ားေလွ်ာ့နည္းသြားေအာင္လဲေဆာင္ရြက္ေပးတယ္။

အာရံုေၾကာအားနည္း၍ကိုယ္လက္အဂၤါထိမ္းမရေသာအရံုေၾကာေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးမွလည္းအကာအကြယ္ေပးတယ္။ႏွလံုးႏွင့္ေသြးလည္ပါတ္မွဳစနစ္ကိုေကာင္းမြန္ေစျပီး၊ႏွလံုးေရာဂါမျဖစ္ေစရန္၊ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ားမေရာင္ရမ္းမပိတ္ဆို့ေစရန္၊ရုတ္တရက္ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျပီးမေသဆံုးနိဳင္ေစရန္အကာကြယ္အကြယ္ေပးတယ္။အဆုတ္၏ပံုမွန္အလုပ္လုပ္မွဳကိုေကာင္းမြန္ေစတယ္၊အဆုတ္အမာရြတ္တက္ျခင္းေရာဂါမွလဲအကာအကြယ္ေပးတယ္။ကင္ဆာေရာဂါဆိုးအမ်ိဳးမ်ိဳးမျဖစ္ပြားေအာင္လဲအကာအကြယ္ေပးနိဳင္တယ္။ေသြးေၾကာမ်ားကိုအတြင္းပိုင္းမွမပိတ္ဆို့ေစရန္တိုးခ်ဲ့ေပးတယ့္အတြက္ေသြးတိုးေရာဂါကိုသက္သာေပ်ာက္ကင္းေစနိဳင္တယ့္အျပင္၊ဦးေဏွာက္ေသြးေၾကာပိတ္ကာေလျဖတ္ျခင္းႏွင့္ဦးေနွာက္ေသြးေၾကာျပတ္ျပီးရုတ္တရက္ေသဆံုးမွဳအႏၱရာယ္မွလဲအကာအကြယ္ေပးတယ္။

ယေန့ကမာၻတြင္အလြန္ေၾကာက္စရာေကာင္းေသာခနၶာကိုယ္အတြင္းပိုင္းအဂၤါမ်ားေယာင္ရမ္းျခင္း၊ႏွလံုးေသြးေၾကာ၊ဦးေဏွာက္ေသြးေၾကာမ်ားမွစ၍ခႏၶာကိုယ္​အစိတ္အပိုင္းမ်ားရွိေသြးေၾကာအားလံုးအတြင္းပိုင္းေယာင္ရမ္းပိတ္ဆို့ခ်င္း၊အစရွိတယ့္ေရရွည္ေယာင္ရမ္းျခင္း(Chronic Inflammation)အႏၱရာယ္ဆိုးမ်ားမွလဲအကာအကြယ္ေပးတယ္။လူၾကီးမ်ားတြင္သာမကပဲကေလးသူငယ္မ်ားအားလဲဦးေဏွာက္နင္​့အာရုံ​ေၾကာစနစ္​​ေကာင္းမြန္ေစရန္၊ပံုမွန္ၾကီးထြား​ေစရန္၊သန္မာျဖတ္လတ္ေစရန္ႏွင့္ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးကင္းရွင္းေစရန္အေထာက္အကူျပဳေပးတယ္။ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ားအားလဲ၊သေနၶသားေရာမိခင္ပါက်န္းမာသန္စြမ္းျပီးေရာဂါကင္းရွင္းရန္၊ေမြးဖြားရလြယ္ကူရန္အထူးအေထာက္အကူျပဳပါတယ္။အဝလြန္သူမ်ားကိုလဲဝိတ္က်ဖို႔ကူညီ​ေပးတဲ့အျပင္၊အသဲအဆီဖံုးျခင္းေရာဂါမွလဲအကာအကြယ္ေပးပါတယ္။

Kelvin Albert Power
(Nutrition Specialist, Florida, USA)
-----------------------