Monday, October 28, 2013

လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေသာေရာဂါမ်ား၊ လကၡဏာမ်ားႏွင့္ ေဆးနည္းမ်ား(၃)


၁။ Urethral discharge ဆီးလမ္းက တခုခုဆင္းျခင္း
၂။ Persistent urethral discharge ဆီးလမ္းကေန အရည္ေတာက္ေလွ်ာက္ ဆင္းေနျခင္း
၃ Genital herpes လိင္လမ္း ေရယံု
၄။ Vaginal discharge ဗဂ်ိဳင္းနာက အရည္ဆင္းျခင္း
၅။ Anorectal discharge စအိုလမ္းက အရည္ဆင္းျခင္း
၆။ Lower abdominal pain ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းနာျခင္း
၇။ Scrotal swelling က်ား ကပ္ပယ္အိတ္ေရာင္ျခင္း
၈။ Inguinal bubo ေပါင္ျခံအက်ိတ္
၉။ Neonatal conjunctivitis ေမြးစကေလး မ်က္စိနာျခင္း
၁ဝ။ Genital warts လိင္လမ္း ၾကြက္ႏို႔

၁။ Urethral discharge ဆီးလမ္းက တခုခုဆင္းျခင္း
အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ပိုးေတြက (၁) Neisseria gonorrhoeae (ႏိုက္ဆီးရီးယား-ဂႏိုးရီးေယး) နဲ႔ (၂) Chlamydia trachomatis (ကလာမိုင္ဒီးယား-ထြိဳက္ကိုမားတစ္) ပိုးေတြျဖစ္တယ္။ ပိုး ၂ မ်ိဳးတြဲ ျဖစ္တာလဲ မနည္းဘူး။ ေဆးကုရင္လဲ ဒီ ပိုး ၂ မ်ိဳးလံုးကို ၽႏိုင္တာ ေပးရမယ္။ ပိုး ၂ မ်ိဳးလံုးကေနလဲ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္လာေစႏိုင္တာေတြလဲ ရွိတယ္။ HIV (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ) ဝင္လာေစဘို႔ လမ္းေၾကာင္းေပးသလို ျဖစ္ေသးတယ္။ 
 
• Gonococcal infection (ဂႏိုးရီးယား) ပိုးအတြက္ Cefixime 400 mg တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Ceftriaxone 250 mg တခါတည္းထိုးပါ။
• Chlamydial infection (ကလာမိုင္းဒီးယား) ပိုးအတြက္ Doxycycline 100 mg တခါေသာက္ ၁ ျပား၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Azithromycin 1 g တခါတည္းေသာက္ပါ။
• Azithromycin ေဆးကို Gonorrhoea (ဂႏိုးရီးယား) ပိုး အတြက္ တမ်ိဳးတည္းေပးရင္ ေဆးယဥ္လာတာျမန္လို႔ မညႊန္ေတာ့ဘူး။ မတတ္သာရင္ Azithromycin 2 g ေပးရတယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး အစာလမ္းမွာျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• N. gonorrhoeae ပိုးအတြက္ Quinolones ေဆးေတြကို ခုေနာက္ပိုင္း ပိုးေတြကခံႏိုင္ရည္ရွိလာေနတယ္။ အေရွ႕ေတာင္ အာရွမွာ ၇ဝ% မက ေဆးမတိုးေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ Ciprofloxacin ေဆးကို ၂ဝ၁၁ ေနာက္ပိုင္းမွာ မသံုးေတာ့ဘူး။
• တျခားပိုးေတြက (၃) Trichomonas vaginalis နဲ႔ (၄) Mycoplasma genitalium ေတြျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ား ဆီးေအာင့္တယ္ဆိုရင္ ဒီပိုးစစ္သင့္တယ္။

၂။ Persistent urethral discharge ဆီးလမ္းကေန အရည္ေတာက္ေလွ်ာက္ ဆင္းေနျခင္း
ဆီးလမ္းကေန အရည္ေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္ျဖစ္ျဖစ္၊ ျပန္ျဖစ္တာျဖစ္ျဖစ္ ဆင္းေနရင္ ေဆးယဥ္တဲ့ ဆီးသြားလမ္း ေရာင္တာ ျဖစ္မယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ T. vaginalis နဲ႔ M. genitalium ေတြ တခုခ်င္းေရာ တြဲျပီးေရာျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ N. gonorrhoeae ပိုးက Cefixime နဲ႔ Ceftriaxone ေဆးေတြကို ယဥ္လာလို႔ျဖစ္မယ္။
• T. vaginalis infection ကိုကုသဘို႔ Metronidazole 400 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Tinidazole 500 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၅ ရက္ေသာက္ပါ။ တြဲေပးရမဲ့ေဆးကေတာ့
• M. genitalium အတြက္ Azithromycin 500 mg တခါတည္းေသာက္ျပီး 250 mg တေန႔ ၁ ခါ ၄-၆ ရက္ ေသာက္ပါ။

၃ (က)။ Genital herpes လိင္လမ္း ေရယံု
Herpes simplex virus (ဟားပိစ္-ဆင္းပလက္စ္) ဗိုင္းရပ္စ္ (HSV-2) နဲ႔ HSV-1 ေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။ HSV-2 က ပိုမ်ားတယ္။ နာတဲ့ အရည္ၾကည္ဖုေလးေတြ အမ်ားအျပားျဖစ္ေနမယ္။ ပိုးကိုႏိုင္တဲ့ေဆး မရွိေသးပါ။ ဒါေပမဲ့ ေရာဂါ လကၡဏာေတြကို အမ်ားၾကီး သက္သာေစႏိုင္တဲ့ေဆးေတြေတာ့ ရွိတယ္။ Acyclovir နဲ႔ အလားတူေဆးေတြျဖစ္တယ္။ လိမ္းေဆးက သိပ္ေတာ့ မထိေရာက္ဘူး။
• Acyclovir 400 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Acyclovir 200 mg တေန႔ ၅ ခါ၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Valaciclovir 1 g တေန႔ ၂ ခါ၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Famciclovir 250 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Acyclovir 5—10 mg/kg IV တေန႔ ၃ ခါ၊ ၅-၇ ရက္ ထိုးပါ။

၃ (ခ)။ Recurrent genital herpes လိင္လမ္းေရယံုက တခါျဖစ္ဘူးရင္ ျပန္ျဖစ္တတ္တယ္။ သိပ္ေတာ့ မဆိုးလွဘူး။ သူ႔ဖါသူလဲ ေပ်ာက္တယ္။
• Acyclovir 400 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ၅ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Acyclovir 200 mg တေန႔ ၅ ၾကိမ္၊ ၅ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Valaciclovir 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၅ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Famciclovir 125 mg orally တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၅ ရက္ေသာက္ပါ။

၃ (၈)။ Suppressive therapy for recurrent genital herpes လိင္လမ္းေရယံုက ျပန္ျဖစ္တာကို ႏွိမ္နည္း
• Acyclovir 400 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁ ႏွစ္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Valaciclovir 500 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၁ ႏွစ္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Famciclovir 250 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁ ႏွစ္္ေသာက္ပါ။

၃ (ဃ)။ Herpes Simples Virus (ဟားပိစ္-ဆင္းပလက္စ္) ဗိုင္းရပ္စ္ နဲ႔ HIV (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ) တြဲျဖစ္ျခင္း
ေရယံုအနာေတြက မေပ်ာက္ႏိုင္ျဖစ္ေနမယ္။ Antiviral therapy ဗိုင္းရပ္စ္ေဆး ေပးတာ သက္သာႏိုင္တယ္။
• Acyclovir 5–10 mg/kg IV တေန႔ ၃ ခါ၊ ၅-၇ ရက္ထိုးပါ။

၃ (င)။ Syphilis (ဆစ္ဖလစ္)
• Primary syphilis မူလ ဆစ္ဖလစ္ ဆိုတာ ကူးစက္ခံရတဲ့ေနရာမွာ Ulcer အနာ၊ Chancre (ရွန္ကာ) ျဖစ္တယ္။
• Secondary syphilis ဒုတိယ (ဆစ္ဖလစ္) ျဖစ္လာရင္ Skin rash အေရျပားအနီကြက္၊ Condylomata lata အေရျပားမွာ စြပ္စိုတဲ့ အသားမာ-အနာ ျဖစ္တာ၊ Mucocutaneous lesions အဖံုးလႊာပါးမွာျဖစ္တာ နဲ႔ တက္ေစ့ ေရာင္တာေတြ ျဖစ္မယ္။
• Latent syphilis (ေလးတင့္-ဆစ္ဖလစ္) ဆိုတာ လကၡဏာမျပေသးဘဲ ငုပ္ေနတာ။ ၂ ႏွစ္နီးပါး ၾကာႏိုင္တယ္။ ၂ ႏွစ္ေနာက္ကို Late latent syphilis ေနာက္ပိုင္း (ဆစ္ဖလစ္) ေခၚတယ္။ WHO ကေန ဒီလိုခြဲျခားထားတာက ေဆးကုသနည္းအတြက္ အသံုးက်တယ္။ သိတာေစာေလေလ ေဆးက ႏိုင္ေလျဖစ္တယ္။

Primary ပဌမ၊ Secondary ဒုတိယ နဲ႔ Early latent syphilis ေနာက္ျဖစ္-အစပိုင္း (ဆစ္ဖလစ္) ေတြကို ကုသနည္း
• Benzathine benzylpenicillin G 2.4 million IU IM တလံုးထဲ တခါတည္းထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Procaine benzylpenicillin 1.2 million IU IM တေန႔ တခါ၊ ၁ဝ ရက္ဆက္ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Azithromycin 2 g တခါတည္းေသာက္ပါ။ (မွတ္ခ်က္။ Azithromycin ေဆးက ထိေရာက္ေပမဲ့ ေဆးယဥ္တာ သတိထားရမယ္။)
• (ပနယ္စလင္) နဲ႔ မတည့္သူ၊ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္သူေတြအတြက္ Azithromycin 2 g တခါတတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။

Late latent syphilis ေနာက္ပိုင္း ငုပ္ေနတဲ့ (ဆစ္ဖလစ္)
• Benzathine benzylpenicillin 2.4 million IU တပတ္ ၁ ခါ၊ ၃ ပတ္ျပည့့္ေအာင္ ဆက္ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Procaine benzylpenicillin 1.2 million IU တေန႔ ၁ ခါ၊ ၂၁ ရက္ဆက္ထိုးပါ။
• (ပနယ္စလင္) နဲ႔ မတည့္သူ၊ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္သူေတြအတြက္ Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃ဝ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Tetracycline 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၃ဝ ရက္ေသာက္ပါ။

Syphilis in pregnancy ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ (ဆစ္ဖလစ္)
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ (ဆစ္ဖလစ္) ရွိရင္ ကုသမႈေပးျပီး၊ ျပန္ျဖစ္လာေသးလား ၾကည့္ရမယ္။ သူ႔ခင္ပြန္းကိုလည္း ေဆး ကုရမယ္။ ေဆးမတည့္တာ မရွိရင္ အေကာင္းဆံုးက Penicillin ျဖစ္တယ္။ ေဆးမတည့္သူေတြကို
• Azithromycin 2 g တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Erythromycin (Ethyl succinate or stearate) 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ (Erythromycin estolate ကို ကိုယ္ဝန္မွာ မေပးသင့္ပါ။)

Syphilis လူနာကို ၆ လမွာ တခါ နဲ႔ ၁၂ လမွာ တခါစစ္သင့္တယ္။ တႏွစ္အတြင္း ျပန္ျဖစ္-မျဖစ္ၾကည့္ရမယ္။ (ဆစ္ဖလစ္) နဲ႔ HIV တြဲေနရင္ Primary ပဌမျဖစ္တာ နဲ႔ Secondary ဒုတိယျဖစ္တာေတြမွာ ျဖစ္ေနၾကပံုစံနဲ႔ မတူတာေတြ လာျဖစ္မယ္။

၃ (စ)။ Chancroid (ရွန္ကာရြိဳက္)
Haemophilus ducreyi ေခၚတဲ့ Gram-negative bacillus ပိုးကေနျဖစ္တယ္။ နာတဲ့ အနာျဖစ္မယ္။ Inguinal lymph-adenopathy ေပါင္ျခံတက္ေစ့ ေရာင္တာေရာ မေရာင္တာပါျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Azithromycin 1 g တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Ceftriaxone 250 mg တခါတည္းထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Erythromycin base 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။

၃ (ဆ)။ Granuloma inguinale (ဂရင္ႏူလိုးမား-အင္ဂြိဳင္နယ္ေလ)
Donovanosis လို႔လဲေခၚတယ္။ Klebsiella granulomatis (Calymmatobacterium granulomatis) ေခၚတဲ့ Gram-negative bacterium ပိုးကေနကူးစက္တယ္။ မနာတဲ့ အနာေတြေပါက္မယ္။ အနာက က်ယ္က်ယ္လာမယ္။ ေပါင္ျခံမွာ တက္ေစ့ မေရာင္ဘူး။ ေသြးထြက္လြယ္တယ္။ ေဆးေတြကို အနာေပ်ာက္တဲ့အထိ ေသာက္ရမယ္။
• Azithromycin, 1 g ပဌမေန႔ေသာက္ပါ။ ေေနာက္မွာ 500 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္ဆက္ေသာက္ပါ၊ ဒါမွမဟုတ္
• Doxycycline 100 mg orally, twice daily ဒါမွမဟုတ္
• Erythromycin 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ဒါမွမဟုတ္
• Tetracycline 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ဒါမွမဟုတ္
• Trimethoprim 80 mg/sulfamethoxazole 400 mg တခါေသာက္ ၂ ျပား၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊

၃ (ဇ)။ Lymphogranuloma venereum (LGV) (လင္ဖိုဂရင္ႏူလိုးမား-ဗနီရီယမ္)
Chlamydia trachomatis serovars L1, L2 နဲ႔ L3 ပိုးေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ ေပါင္ျခံမွာ တက္ေစ့ေတြ ေရာင္တယ္။ နာမယ္။ တဘက္တည္းျဖစ္တာ မ်ားတယ္။ တခါတေလ ပိုးဝင္ခံရတဲ့ေနရာမွာ Genital ulcer or papule လိင္လမ္းအနာ ေပါက္တယ္။
• Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Erythromycin 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Tetracycline 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။

၄။ Vaginal discharge ဗဂ်ိဳင္းနာက အရည္ဆင္းျခင္း
မ်ားဆံုးက Vaginitis (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေရာင္တာျဖစ္တယ္။ Cervicitis သားအိမ္ဝေရာင္တာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ခြဲျခားဘို႔ေတာ့ ခက္တယ္။ Trichomonas vaginalis (TV), Bacterial vaginosis (BV) နဲ႔ Candida albicans ပိုးေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ Neisseria gonorrhoeae (NG) နဲ႔ Chlamydia trachomatis (CT) ေတြလဲ ျဖစ္တယ္။ တြဲျဖစ္တာလဲ ရွိတယ္။ ခြဲျခားဘို႔ ခက္ရင္ (TV) နဲ႔ (BV) ေဆးေတြဘဲ ေပးသင့္တယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာလဲ ဘာမွမခံစားရေပမဲ့ (TV) ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးမွာ ဗဂ်ိဳင္းနားက ဆင္းတာျဖစ္ေနရင္ သူ႔ခင္ပြန္း (အေဖၚ) မွာ ဘာမွမခံစားရေပမဲ့ ေဆးေပးရမယ္။

၄ (က)။ Trichomonasiasis (ထိြိဳင္ကို-မိုနီေယးဆစ္)
T. vaginalis ပိုးကေန ကူးစက္တယ္။ အမ်ိဳးသမီး အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီပိုးဝင္ခံထားရေပမဲ့ ေရာဂါလကၡဏာ မျပတတ္ဘူး။ ျပရင္ ခပ္ဝါဝါ၊ ဝါစိမ္းစိမ္း၊ အနံ႔ဆိုးတဲ့အရည္ ဆင္းတယ္။ ယားမယ္၊ မ်ားတယ္။ ေယာက္်ားေတြလဲ ေရာဂါလကၡဏာမျပဘဲ ေနတတ္ျပီး ျဖစ္လာရင္ ဆီးလမ္းက အရည္ဆင္းတာ ျဖစ္မယ္။ ႏွစ္ေယာက္လံုးကို ေဆးကုပါ။

၄ (ခ)။ Bacterial vaginosis (BV) (ဗက္တီရီရယ္-ဗဂ်ိဳင္ႏိုးဆစ္) လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တာ မဟုတ္ဘူး။ သူ႔အေဖၚကို ေဆးကုစရာ မလိုတတ္ဘူး။ ေမြးလမ္းေၾကာင္းသံုး ပိုးေသေဆးပါတဲ့ သန္႔ရွင္းေရး ေဆးရည္ေတြ မသံုးသင့္ဘူး။
• Metronidazole 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။
• Metronidazole gel 0.75% ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲ တညတခါ၊ ၅ ရက္ထည့္ပါ။
• Clindamycin cream 2% ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲ တညတခါ၊ ၇ ရက္ထည့္ပါ။
• Clindamycin 300 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။
• Clindamycin ovules 100 mg တည တၾကိမ္ ၃ ခါ ေသြးျပန္ေၾကာထဲထိုးပါ။
• Tinidazole 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၅ ရက္ေသာက္ပါ။

၄ (ဂ)။ Candidiasis (ကင္ဒီဒိုင္ေယးဆစ္) မိႈပိုးဝင္ျခင္း
Vulvovaginal candidiasis မိန္းမကိုယ္နဲ႔ ေမြးလမ္းမွာျဖစ္တဲ့ ဒီေရာဂါက Candida albicans ပိုးကေနျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီး ၅ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္က ေရာဂါလကၡဏာ မျပဘူး။ ျပရင္ ယားယံမယ္၊ နာမယ္၊ အရည္ဆင္းမယ္၊ အဖတ္ေတြ ဆင္းမယ္။ စစ္ေဆးရင္ Vulval erythema မိန္းမကိုယ္ နီရဲေနမယ္။ ကုပ္ရာကေန ေရာင္ေနမယ္။ ေယာက်္ား အေဖၚမွာ Balanitis လိင္တံေရာင္ျခင္း Balanoposthitis ပန္းအဖ်ား အေရျပားေရာင္ျခင္းေတြ ရွိေနႏိုင္တယ္။ လိင္ကေနကူးတာ မဟုတ္တာလဲဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

• Fluconazole 150-mg တခါတည္းေသာက္ပါ။
• Butoconazole 2% cream ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲ ၃ ရက္ထည့္ပါ။
• Clotrimazole 1% cream ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲ ၇-၁၄ ရက္ထည့္ပါ။
• Miconazole 2% cream ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲ ၇ ရက္ထည့္ပါ။
• Miconazole 1200 mg vaginal suppository ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲ တခါတည္းထည့္ပါ။
• Tioconazole 6.5% ointment ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲ တခါတည္းထည့္ပါ။
• Miconazole ဒါမွမဟုတ္ Clotrimazole 200 mg vaginal pessaries ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲ တေန႔ ၁ ခါ၊ ၃ ရက္ ထည့္ပါ။
• Clotrimazole 500 mg vaginal pessaries တခါတည္း ေမြးလမ္းထဲထည့္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Nystatin vaginal pessaries 100 000 IU တေန႔ ၁ ခါ၊ ေမြးလမ္းထဲ ၁၄ ရက္ ထည့္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္

Cervicitis (NG and CT) သားအိမ္ဝေရာင္ျခင္းအတြက္ -
• Cefixime 400 mg တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Ceftriaxone 250 mg တခါတည္းထိုးပါ၊ + Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Azithromycin 1 g တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Erythromycin 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။

မွတ္ခ်က္။ Doxycyclines ကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြမေပးရ။ Metronidazole ေဆးနဲ႔ အရက္တြဲမေသာက္ရ။

Physiological discharge ေရာဂါမရွိဘဲ ဗဂ်ိဳင္းနာ စုိျခင္း
က်န္းမာတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၾကည္လင္ျပီး၊ အနံဆိုးမရွိ၊ မယားတဲ့အရည္ ဆင္းႏိုင္တယ္။ ရာသီမလာခင္နဲ႔ လာအျပီး နဲနဲပိုမ်ားႏိုင္တယ္။ လလည္ရက္မွာ ပိုျပီးက်ဲတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္၊ တားေဆးေသာက္ရင္၊ (IUD) ကိုယ္ဝန္တားပစၥည္း ထည့္ထားရင္ ဆင္းႏိုင္တယ္။ ေဆးကုစရာ မလိုပါ။

၅။ Anorectal discharge စအိုလမ္းက အရည္ဆင္းျခင္း
ေယာက္်ား-မိန္းမ စအိုလမ္းကို အကာကြယ္မပါဘဲ ဆက္ဆံရာမွာသံုးရင္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ရႏိုင္တယ္။ ပိုးေတြရွိေနပမဲ့ ေရာဂါလကၡဏာ ရွိတာေရာ၊ မရွိတာေရာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ N. gonorrhoeae, C. trachomatis, T. pallidum နဲ႔ HSV ေတြက အျဖစ္မ်ားတယ္။ Proctitis စအိုေရာင္တာ ျဖစ္ေစတယ္။

Acute proctitis ရက္တို စအိုေရာင္တာျဖစ္ရင္ နာမယ္၊ ဝမ္းသြားရင္နာမယ္၊ အက်ိအခြ်ဲဆင္းမယ္၊ ေသြးဆင္းမယ္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္မယ္၊ စအိုမွာ ျပည့္ေနသလို၊ ဝမ္းသြားတာ မကုန္ေသးသလိုေနမယ္၊ စအိုေဘးမွာလဲ နာမယ္။ LGV ေၾကာင့္ Chronic proctitis နာတာရွည္ စအိုေရာင္တာျဖစ္ရင္ ဝမ္းထဲ အက်ိအခြ်ဲပါမယ္။ ဝမ္းခ်ဳပ္မယ္၊ စအိုမွာ ျပည့္ေနသလို၊ ဝမ္းသြားတာ မကုန္ေသးသလိုေနမယ္။

စအိုေနရာ စစ္ေဆးရင္ အစာေဟာင္းအိမ္မွာ အက်ိအခြ်ဲနဲ႔ ျပည္ေတြ႔မယ္၊ အထဲမွာ ေရာင္ေနတာ ေတြ႔မယ္၊ Gonococcal နဲ႔ Chlamydial ေၾကာင့္ျဖစ္တာဆိုရင္ စမ္းတဲ့အခါ ေသြးထြက္မယ္။ Syphilis, Herpes နဲ႔ LGV ေၾကာင့္ဆိုရင္ အထဲမွာ အနာ ျမင္ရမယ္။ LGV ေၾကာင့္ဆိုရင္ အထဲမွာ အသားႏုလို တက္ေနတာေတြ႔မယ္။

Gonococcal rectal infection (ဂႏိုးရီးယား) ေၾကာင့္ စအိုေရာင္ျခင္းအတြက္
• Ceftriaxone 250 mg တခါတည္းထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Cefixime 400 mg တခါတည္းေသာက္ပါ။

Chlamydial rectal infection (ကလာမိုင္ဒီယား) ေၾကာင့္ စအိုေရာင္ျခင္းအတြက္
• Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Azithromycin 1 g တခါတည္းေသာက္ပါ။

Herpetic proctitis ေရယံုပိုးေၾကာင့္ စအိုေရာင္ျခင္းအတြက္
• Acyclovir, 400 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Acyclovir, 200 mg တေန႔ ၅ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Valaciclovir, 1 g တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Famciclovir, 250 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။

Proctitis due to syphilis (ဆစ္ဖလစ္) ေၾကာင့္ စအိုေရာင္ျခင္းအတြက္
• Benzathine benzylpenicillin G 2.4 million IU တခါတည္းထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Azithromycin 2 g တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Azithromycin 500 mg ၁ဝ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Procaine benzylpenicillin 1.2 million units ၁ဝ ရက္ဆက္ထိုးပါ။ Penicillin (ပနယ္စလင္) မတည့္သူ ကိုယ္ဝန္မရွိသူေတြကို
• Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Azithromycin 2 g တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Azithromycin 500 mg daily ၁ဝ ရက္ဆက္ေသာက္ပါ။ Penicillin (ပနယ္စလင္) မတည့္သူ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကို
• Erythromycin 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ (Erythromycin estolate ကုိ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အားမေပးရ)

Proctitis due to LGV ေၾကာင့္ စအိုေရာင္ျခင္းအတြက္
• Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၂၁ ရက္ေသာက္ပါ။

၆။ Lower abdominal pain ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းနာျခင္း
အမ်ိဳးသမီးေတြ ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းမွာ နာေနတယ္ဆိုတာ Pelvic inflammatory disease (PID) တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါေတြ ေရာင္လို႔ ျဖစ္မယ္။ PID ဆိုတာထဲမွာ Endometritis သားအိမ္အတြင္းလႊာေရာင္တာ၊ Salpingitis သားအိမ္ျပြန္ေရာင္တာ၊ Tubo-ovarian abscess ျပြန္နဲ႔ မ်ိဳးဥအိမ္အနာ နဲ႔ Pelvic peritonitis တင္ပါးဆံုအတြင္းဖံုးလႊာ ေရာင္တာေတြ ပါတယ္။ Cervix သားအိမ္ဝကို NG နဲ႔ CT အျပင္ Anaerobic bacteria ပိုးေတြဝင္ရာကေန လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဆးကုရင္ ဒီ ပိုး ၃ မ်ိဳး အတြက္ ေပးရမယ္။ Mycoplasma hominis ကေနျဖစ္တာလဲရွိႏိုင္တယ္။

ဗိုက္နာတာအျပင္ Dyspareunia လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခါနာမယ္၊ Vaginal discharge ဗဂ်ိဳင္းနားက အရည္ဆင္းမယ္၊ Menometrorrhagia ရာသီဆင္းတာ ရက္ေရာ-ေသြးပါ မ်ားမယ္၊ ဆီးေအာင့္မယ္၊ ရာသီဆင္းရင္နာမယ္၊ ဖ်ားမယ္၊ ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္တာေတြ ခံစားရႏိုင္တယ္။ PID အဆင့္ကေန Infertility ကေလးမရႏိုင္တာ နဲ႔ Ectopic pregnancy သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶ တည္တာေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

(Gonococcal အတြက္ Ceftriaxone 250 mg တခါတည္းထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Cefoxitin 2 g တခါတည္းထိုးပါ။) + (Chlamydial အတြက္ Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Erythromycin 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။) + (Anaerobic infection အတြက္ Metronidazole 400 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ ေသာက္ပါ။)

၇။ Scrotal swelling က်ား ကပ္ပယ္အိတ္ေရာင္ျခင္း
က်ားအစိထိပ္ေနရာ ေရာင္တာကို Epididymitis ေခၚတယ္။ တဖက္သာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ရုတ္တရက္ နာမယ္။ နဲနဲ ေရာင္ေနမယ္။ Epididymis က်ားအစိထိပ္ နဲ႔ vas deferens သုက္ျပြန္ေတြ ေရာင္-နာေနမယ္။ Testis ေရာင္ေနတာကို Orchitis ေခၚတယ္။ ႏွစ္ခုလံုးေရာင္ရင္ Epididymo-orchitis ေခၚတယ္။ N. gonorrhoeae နဲ႔ C. trachomatis ေတြကေန Epidiymitis ျဖစ္ေစတာ မ်ားတယ္။ ေဆးေသျခာမကုလို႔ အမာရြတ္ျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ကေလးမရတာ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ Epididymitis ျဖစ္ေစမဲ့ တျခားပိုးေတြကေတာ့ Tuberculosis တီဘီ၊ Filariasis ဆင္ေျခေထာက္၊ E coli, Klebsiella spp., Pseudomonas aeruginosa ပိုးေတြျဖစ္တယ္။

လူရြယ္ေတြမွာ ကပ္ပယ္အိတ္ေနရာနာတိုင္း ဒီေရာဂါမဟုတ္ပါ။ Testicular torsion အစိလိမ္ေရာဂါဆိုတာ ျဖစ္ေန-မေန စစ္ရမယ္။ ရုတ္တရက္ တအားနာမယ္။ ခြဲစိတ္ကုသရတာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ Trauma ထိခိုက္မိတာ နဲ႔ Tumour ကင္ဆာကိုလဲ ထည့္စဥ္းစားရမယ္။ Hydrocele မုတ္ေရာဂါ၊ Hernia အူက်တာ နဲ႔ Varicocele အေက်ာထံုးတာေတြလဲ စစ္ရမယ္။

(Gonococcal infection အတြက္ Ceftriaxone 250 mg တခါတည္းထိုးပါ။) + (Chlamydial infection အတြက္ Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁ဝ ရက္ေသာက္ပါ။) + (လူနာကို အနားခိုင္းရမယ္။ အနာ သက္သာေဆးေတြလဲ ေပးရမယ္။)

၈။ Inguinal bubo ေပါင္ျခံအက်ိတ္
ေပါင္ျခံအက်ိတ္ေတြက နာမယ္၊ ေျပာ့စိစိေနမယ္၊ LGV နဲ႔ Chancroid ေတြေၾကာင့္ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ Chancroid ဆိုရင္ အနာပါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လိင္ကတဆင့္ကူးတာမဟုတ္တဲ့ ေျခေထာက္အနာေၾကာင့္ တက္စိေရာင္တာနဲ႔ Tuberculous lymphadenopathy တီဘီပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တာေတြနဲ႔ ခြဲျခားရမယ္။ အက်ိတ္က ေပါက္ထြက္ႏိုင္တယ္။ Sinus မေပ်ာက္ႏိုင္တဲ့ တလမ္းသြားအနာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ျပည္ထြက္ေနမယ္။ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္ဘူး။
• Chancroid အတြက္ Azithromycin 1 g တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃ ရက္ေသာက္ပါ။
• LGV အတြက္ Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Erythromycin 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။
• မွတ္ခ်က္။ တခ်ိဳ႕ကို ၁၄ ရက္မကေပးရႏိုင္တယ္။ ေျပာစိစိအက်ိတ္ကို ေဆးထိုးအပ္နဲ႔ စုပ္ထုတ္ႏိုင္တယ္။ အနာလိုခြဲတာ ေပ်ာက္ဘို႔ ၾကာႏိုင္တယ္။ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္ရင္ အသားျဖတ္ယူစစ္ေဆးတာ လုပ္ရမယ္။

၉။ Neonatal conjunctivitis ေမြးစကေလး မ်က္စိနာျခင္း
Ophthalmia neonatorum လို႔လဲေခၚတယ္။ ေမြးျပီး ၄ ပတ္အတြင္းမွာ မ်က္စိနီရဲေနမယ္။ မ်က္ခြံေရာင္ေနမယ္။ မ်က္ဝတ္ (ျပည္) ထြက္လို႔ Purulent conjunctivitis ေခၚေသးတယ္။ တဖက္ထဲေရာ ႏွစ္ဖက္လံုးပါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ N. gonorrhoeae နဲ႔ C. trachomatis ပိုးေတြကေနျဖစ္တာ မ်ားတယ္။ ေဆးေသျခာမကုရင္ N. gonorrhoeae ေၾကာင့္ကေန မ်က္စိ ကြယ္သြားႏိုင္တယ္။ C. trachomatis ကေန မ်က္စိအားနည္းသြားမယ္။

(Gonococcal conjunctivitis အတြက္ Ceftriaxone 50 mg/kg တလံုးထိုးပါ။ 125 mg ထက္မမ်ားေစရ။ ဒါမွမဟုတ္ Kanamycin 25 mg/kg တလံုးထိုးပါ။ 75 mg ထက္မမ်ားေစရ။ ဒါမွမဟုတ္ Spectinomycin 25 mg/kg တလံုးထိုးပါ။ 75 mg ထက္မမ်ားေစရ။) + Chlamydial conjunctivitis အတြက္ Erythromycin syrup 50 mg/kg ကို တေန႔ ၄ ခါခြဲျပီး ၁၄ ရက္ တိုက္ပါ။)

မွတ္ခ်က္။
• ကေလးမ်က္စိမွာ ျပည္ထြက္ေနရင္ မ်က္စိအတြင္းဘက္ေန ေဘးဘက္ဆီဦးတည္တဲ့ တလမ္းသြားနည္းနဲ႔ ေရၾကက္ေအးဆြတ္ထားတဲ့ ဂြမ္းစေလးသံုးျပီး သန္႔ရွင္းေပးပါ။ Sterile saline ေဆးထိုး မိုးေရ (ဆားရည္) ကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။
• Ceftriaxone နဲ႔ Kanamycin တခါသံုးတာနဲ႔ေပ်ာက္တယ္။ Tetracycline eye ointment သံုးဘို႔ မလိုပါ။
• Chlamydial infection ျဖစ္ေနရင္ ပိုးေသေဆး မ်က္စဥ္းနဲ႔ မရပါ။ Chlamydial pneumonia ႏူမိုးနီးယား ျဖစ္လာမွာကို သတိထားပါ။
• ေမြးလာတဲ့ကေလးမွာ Gonococcal နဲ႔ Chlamydial conjunctivitis ရွိေနရင္ မေအကိုေရာ သူ႔ေယာက္်ား (အေဖၚ) ကိုပါ ေဆးကုပါ။

၁ဝ။ Genital warts လိင္လမ္း ၾကြက္ႏို႔
Anogenital warts စအိုနဲ႔လိင္လမ္းက ၾကြက္ႏို႔ကို Condylomata acuminata လို႔ေခၚတယ္။ Human papillomavirus (HPV) အမ်ိဳမ်ိဳးကေနျဖစ္ေစတယ္။ HPV types 6 နဲ႔ 11 ေတြက ကင္ဆာမဟုတ္ဘဲ၊ HPV types 16 နဲ႔ 18 ေတြက ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လိင္လမ္း ၾကြက္ႏို႔ အမ်ားစုဟာ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တာ ျဖစ္တယ္။ မေအကေန ကေလး ကူးတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၾကြက္ႏို႔ တလံုးထဲေရာ အမ်ားေရာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Soft ခပ္ေျပာ့ေျပာ၊ Nonkeratinized အေရာင္ႏု ၾကြက္ႏို႔က ပူေႏြးစိုစြပ္တဲ့ အေမႊးမေပါက္ရာ ေနရာေတြမွာ ေပါက္တယ္။ Firm မာတဲ့ Keratinized warts အေရာင္ရင့္ ၾကြက္ႏို႔က ေျခာက္ေသြ႔တဲ့ ကိုယ္ေမႊးေပါက္တဲ့ အေရျပားမွာ ေပါက္တယ္။

အေကာင္းဆံုး ကုသနည္း မရွိေသးပါ။ တေယာက္မွာ ထိေရာက္ေပမဲ့ ေနာက္တေယာက္မွာ အဲေလာက္မဟုတ္ဘူး။ ျပန္ျဖစ္တာလဲ ရွိမယ္။
(၁) Chemical methods ဓါတုေဆးနည္း
a) Podophyllin 25% in compound tincture of benzoin ေဆးကို ဆရာ-ဆရာမကေန ထည့္ေပးရတယ္။ ေကာင္းတဲ့အေရျပားကို မထိေစရဘူး။ ၄-၆ နာရီအၾကာမွာ ေဆးျပစ္ရမယ္။ ေနာက္ တပတ္မွာတခါထပ္လုပ္ပါ။ ၆-၈ ခါေဆးထည့္လို႔မွ ဒီေဆးနဲ႔မတိုးဘူးလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။
b) Podophyllotoxin 0.5% solution/gel ေဆးကို ဂြမ္းစေလးနဲ႔ ကိုယ္တိုင္ လိမ္းႏိုင္တယ္။ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃ ရက္ လိမ္းပါ။ ၄ ရက္ နားထားပါ။ အဲလို ပံုစံအတိုင္း ၄-၅ ၾကိမ္လုပ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ နဲ႔ ကေလး ႏို႔တိုက္ေနသူေတြကို မသံုးသင့္ပါ။
c) 80—90% trichloroacetic acid (TCA) ေဆးကို ဆရာ-ဆရာမကေန ထည့္ေပးရတယ္။ ေကာင္းတဲ့အေရျပားကို မထိေစရဘူး။ ေဆးေပၚမွာ Talc or Sodium bicarbonate ေပါင္ဒါထည့္ေပးရင္ ေဆး (အက္စစ္) အပိုေတြကို ဓါတ္ပ်ယ္ေစမယ္။ တပတ္မွာ တခါလုပ္ပါ။ TCA ေဆးက ခ်က္ခ်င္း စားသြားတာေတြ႔မယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကို သံုးႏိုင္တယ္။ ၂ လနဲ႔မေပ်ာက္ရင္ ဒီနည္းနဲ႔မရဘူးလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။
d) Imiquimod 5% cream ေဆးကို လက္နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ဂါမ္းစနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ညမအိပ္ခင္မွာ ထည့္ေပးႏိုင္တယ္။ တပတ္မွာ ၃ ခါလုပ္ပါ။ ေနာက္မွာ တရက္ျခားလုပ္ပါ။ ၁၆ ပတ္အထိလုပ္ပါ။ ေနာက္ေန႔မနက္မွာ (၆-၁ဝ နာရီအၾကာမွာ) ဆပ္ျပာသံုးျပီးေဆးပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သံုးတာ အႏၲရာယ္ ေပး-မေပး မေသျခာပါ။

(၂) Physical methods တျခားနည္းမ်ား
a. Cryotherapy ေအးခဲေစနည္း။ Liquid nitrogen, Solid carbon dioxide or Cryoprobe တခုခုကို သံုးတယ္။ တပတ္ တခါ၊ ႏွစ္ပတ္ တခါ။ ေမ့ေဆးမလိုပါ။ အမာရြတ္မထင္ပါ။
b. Electrosurgery လွ်ပ္စစ္နည္း၊
c. Surgical removal ခြဲစိတ္နည္း။

Dr. တင့္ေဆြ

Sunday, October 27, 2013

စည္းကမ္းႏႇင့္ နည္းလမ္း

ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူသားေတြဟာ အမႈမဲ့ အမႇတ္မဲ့ ကုန္ဆံုးေနတဲ့ အခ်ိန္ေတြေအာက္မႇာ ဘ၀ေတြကို ျဖတ္သန္းၿပီး ေလာကႀကီး အတြင္းမႇာ က်င္လည္က်က္စား ေနၾကရတာပါ။ တစ္ႏႇစ္ဆိုတဲ့ အခ်ိန္အတိုင္း အတာဟာ မ်က္စိတစ္မႇိတ္ လွ်ပ္တစ္ျပက္လို တစ္ခဏတာ အခ်ိန္တိုတြင္းမႇာပဲ ကုန္ဆံုးသြားခဲ့ၾကၿပီး ဆယ္စုႏႇစ္တစ္စု ဆိုတာဟာလည္း ဘာမႇမၾကာလုိက္ သလိုဘဲ ကုန္ဆံုးလ်က္ ရႇိေနပါတယ္။ ေျပာင္းလဲသြားတဲ့ အခ်ိန္ေတြ၊ ရက္ေတြ၊ လေတြ၊ ႏႇစ္ေတြအေပၚမႇာ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ၾကၿပီး မိမိဘ၀၊ မိမိပတ္၀န္းက်င္၊ မိမိႏိုင္ငံ ဘာေတြတိုးတက္ ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီလဲ။ ေရႇ႕ဆက္ၿပီး ေျပာင္းလဲဖို႔ အလားအလာေတြ ျမင္ေနရၿပီလား။ ဘာေၾကာင့္ မေျပာင္းလဲ မတိုးတက္ခဲ့ ၾကသလဲ။ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ကာ စည္းကမ္း နည္းလမ္းေကာင္းေတြ ရႇာဖို႔လိုေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

လူတစ္ဦးျဖစ္ေစ၊ မိသားစုတစ္စု ျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုျဖစ္ေစ ႀကီးပြားတိုးတက္ ေနတယ္ဆိုတာ နည္းလမ္းနဲ႔ စည္းကမ္းေတြ ေကာင္းေနၾကလို႔ပါ။ စည္းစနစ္က်တဲ့ လူ႔ေဘာင္တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ရင္ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့ရင္ အဲဒီမိသားစု အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ အျမဲတမ္း ရႇင္သန္ေနမႇာပါပဲ။ ကမၻာေပၚမႇာ ၾသဇာႀကီးမားခဲ့တဲ့ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ မ်ဳိးဆက္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ဳိးဆက္ေတြ၊ ကမၻာ့အခ်မ္းသာဆံုး ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြရဲ႕ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြ၊ အစဥ္အလာ ႀကီးမားေနတဲ့ ကမၻာ့စီးပြားေရး ကုမၸဏီႀကီးေတြ လူတုိင္းအားက် ေနရတဲ့ အႏုပညာရႇင္ မ်ဳိးဆက္ေတြဟာ သူတို႔ဘိုးဘြားေတြက စည္းစနစ္ေတြနဲ႔ ဘ၀ေတြကို တည္ေဆာက္ ေပးခဲ့ၾကလို႔ နည္းလမ္းေကာင္းေတြ ညႊန္ျပေပးခဲ့ၾကလို႔ မ်ဳိး႐ိုးစဥ္ဆက္ အစဥ္အလာ ေကာင္းေတြကို ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကလို႔ ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္ထိ ကမၻာ့အလယ္မႇာ ဂုဏ္ယူ၀ံ့ႂကြားစြာ ရပ္တည္ရႇင္သန္ ႏိုင္ေနတယ္ဆိုတာ ထင္ရႇားတဲ့ သာဓကေတြအျဖစ္ တည္ရႇိေနၾကပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ တုိင္းျပည္ဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆံုးနဲ႔ အဆင္းရဲဆံုး ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ေနသလဲဆိုရင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားေတြက ေခတ္အဆက္ဆက္ ခိုင္မာတိက်တဲ့ နည္းလမ္းေကာင္းေတြကို မခ်မႇတ္ ႏိုင္ခဲ့ၾကဘဲ 'အခ်ိန္ကာလ အပိုင္းအျခားဟာ ႀကိဳးစားသူေတြအတြက္ ျမင့္တက္လာႏိုင္သလို တန္ဖိုးမထား သူေတြအတြက္ နိမ့္က်သြား ႏိုင္တယ္ဆိုတယ္'။ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူႀကီးမင္းမ်ားေရာ ျပည္သူေတြပါ သတိမူဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ဗမာေတြ စည္းကမ္းေဖာက္လို႔ ထီးနန္းေပ်ာက္ခဲ့ၿပီဆိုတဲ့ အခ်ဳပ္တန္း ဆရာေဖရဲ႕ ညႊန္းဆိုမႈဟာ စည္းကမ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာ့သမိုင္းေၾကာင္းကို ထင္ဟပ္႐ံုမကဘဲ ယေန႔လက္ရႇိ အေနအထားထိ တုိင္ေအာင္ပင္ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ အေနနဲ႔ ေပါ့ေပါ့တန္တန္ မေနၾကဘဲ အေလးအနက္ ထားၾကဖို႔ ညႊန္ျပေနသလိုပါပဲ။ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္မႇာ အေတြးအေခၚေတြ နိမ့္ပါးကာ စည္းေဖာက္ခဲ့လို႔ ကြၽန္ဘ၀ ေရာက္ခဲ့ၾကတာ မဆန္းေပမယ့္ ပြင့္လင္းထင္သာျမင္သာ ရႇိလာတဲ့ ယေန႔အခ်ိန္အခါမႇာ စည္းကမ္းမဲ့ၿပီး နည္းလမ္းေတြ မေကာင္းခဲ့ရင္ ကိုယ့္လူမ်ဳိးေတြ တျဖည္းျဖည္း ေဘးေရာက္ၿပီး ဘံုေပ်ာက္ႏိုင္မႈမ်ားအေပၚ အစိုးရ တာ၀န္ရႇိသူမ်ား အေနနဲ႔ အေလးအနက္ထား ေျဖရႇင္းေပးဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။


လူတစ္ဦးျဖစ္ေစ၊ မိသားစုတစ္စု ျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုျဖစ္ေစ ႀကီးပြားတိုးတက္ ေနတယ္ဆိုတာ နည္းလမ္းနဲ႔ စည္းကမ္းေတြ ေကာင္းေနၾကလို႔ပါ။ စည္းစနစ္က်တဲ့ လူ႔ေဘာင္တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ရင္ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့ရင္ အဲဒီမိသားစု အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ အျမဲတမ္း ရႇင္သန္ေနမႇာပါပဲ...



ယေန႔အခ်ိန္ အခါမႇာ ေရႊဆိုင္၊ စားေသာက္ဆိုင္နဲ႔ လူသံုးကုန္ပစၥည္း စက္႐ံုေတြ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း၊ အိမ္ေဆာက္ပစၥည္းနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္း ဆိုင္ေတြကို ပိုင္ဆိုင္ေနၾကတာ လူမ်ဳိးျခားေတြ ျဖစ္ေနၾကတယ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ သတိမူၾကဖို႔ လိုေနၿပီ ထင္ပါတယ္။ စနစ္တက် စည္းကမ္းရႇိစြာေနထိုင္ စားေသာက္မႈမ်ားနဲ႔ နည္းလမ္းတက် ေခြၽတာစုေဆာင္းမႈမ်ားဟာ ဘ၀ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈ၊ တုိးတက္မႈ၊ ႀကီးမားမႈ လမ္းစမ်ားအျဖစ္ စြဲျမဲမႇတ္ယူၿပီး လုိက္နာက်င့္သံုး သြားၾကမႇသာလွ်င္ ခိုင္မာတဲ့ ဘ၀ေတြကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ၾက ပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုမႇမဟုတ္ဘဲ စည္းကမ္းမဲ့စြာ ျဖစ္သလိုေန၊ ျဖစ္သလိုစား၊ ျဖစ္သလို စခန္းသြားေန ၾကဦးမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ လူမ်ဳိးျခားေတြရဲ႕ လက္ေ၀ခံ ဘ၀ကေန လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ၾကမႇာ မဟုတ္ပါဘူး။

ၾကံဳႀကိဳက္လို႔ စာေရးသူ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ အေတြ႕အၾကံဳေလး တစ္ခုကို ေဖာက္သည္ ခ်ျပခ်င္ပါတယ္။ စာေရးသူဟာ ၀န္ထမ္း ၁၀၀ နီးပါးေလာက္နဲ႔ စားေသာက္ဆိုင္လုပ္ငန္း တစ္ခုကို ဦးစီးၿပီး လုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က စီးပြားေရးေတြ ေျပလည္လို႔ လူေတြ စားႏုိင္ေသာက္ႏိုင္ၿပီး အေရာင္းအ၀ယ္ေတြလည္း ေကာင္းခဲ့ပါတယ္။ ေန႔စဥ္ အဘက္ဘက္က ၀င္ေငြဟာ ေကာင္းခဲ့ေပမယ့္ စာေရးသူဟာ ျဖစ္တည္လာမယ့္ အနာဂတ္ကို အေလးမထားဘဲ စည္းကမ္းမဲ့စြာ ေန႔စဥ္ေသာက္စားၿပီး နည္းလမ္းတက် ေခြၽတာစုေဆာင္းမႈေတြ မျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ႏႇစ္ေတြသာ တစ္ႏႇစ္ၿပီးတစ္ႏႇစ္ ကုန္သြားတယ္။ ဘာတစ္ခုမႇ အက်ဳိးအျမတ္ မျဖစ္ထြန္း ခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ဆံုး စိတ္ဓာတ္ပ်က္စီးကာ ဆိုင္ပိတ္သိမ္း လိုက္ရတဲ့ အေျခအေနထိ ဆိုးရြားသြားခဲ့ ရပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း စာေရးသူဟာ မႇားခဲ့တဲ့ အမႇားေတြကို သင္ခန္းစာယူၿပီး ဘ၀ကိုျပဳျပင္ တည္ေဆာက္ကာ စည္းကမ္းတက်နဲ႔ ေနထိုင္စားေသာက္ၿပီး နည္းလမ္းတက် ေခြၽတာစုေဆာင္း ခဲ့မႈေတြေၾကာင့္ အထိုက္အေလ်ာက္ တည္ၿငိမ္တဲ့ ဘ၀ကို ျဖတ္သန္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ စည္းကမ္းတက် စားေသာက္ေနထိုင္မႈနဲ႔ နည္းလမ္းတက် ေခြၽတာစုေဆာင္း ႏုိင္မႈေတြဟာ တည္ၿငိမ္တဲ့ ဘ၀ကို ျဖတ္သန္းႏိုင္ခဲ့လို႔ ယေန႔လူငယ္ လူရြယ္မ်ား အေနနဲ႔ မိမိတို႔ရဲ႕ အနာဂတ္ဘ၀ေတြအတြက္ အေပ်ာ္အပါး အေသာက္အစားေတြ ေလွ်ာ့ၿပီး အဓိပၸာယ္ရႇိရႇိ ျဖတ္သန္းသြားဖို႔ လိုအပ္လႇပါတယ္။

သို႔ျဖစ္၍လည္း ျပည္သူမ်ား အေနနဲ႔ စည္းစနစ္ေတြနဲ႔ ဘ၀ေတြကို တည္ေဆာက္သြားၾကဖို႔ လိုအပ္လႇသလို အုပ္ခ်ဳပ္သူ တာ၀န္ရႇိသူမ်ား အပိုင္းကလည္း လြယ္လြယ္နဲ႔ ကတိေပး လြယ္လြယ္နဲ႔ ကတိေတြ ဖ်က္တတ္တဲ့ နည္းလမ္းမက်တဲ့ အက်င့္စ႐ိုက္ေတြကို ျပဳျပင္သင့္ပါၿပီ။ အေျခခံပညာေရး စနစ္ေတြကအစ တရားဥပေဒမ်ားအဆံုး တိက်ေသခ်ာတဲ့ နည္းစနစ္မ်ား မထားရႇိဘဲ တစ္ဦးတက္ နည္းစနစ္ေခတ္ခါေျပာင္း၊ တစ္ဦးတက္ ဥပေဒတစ္ခါထုတ္နဲ႔ လိုရင္လိုသလို ေျပာင္းလဲမႈေတြ မျပဳလုပ္သင့္ေတာ့ပါဘူး။

အထူးသျဖင့္ ျပည္သူေတြရဲ႕ မ်က္ႏႇာမၾကည့္ဘဲ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ရဲ႕ မ်က္ႏႇာကိုသာၾကည့္ကာ မိမိအခြင့္အေရးအတြက္ နည္းလမ္းတက် စည္းစနစ္က်စြာ မေဆာင္ရြက္ၾကဘဲ တစ္ပြဲထိုးလက္ပူတိုက္ စနစ္မ်ဳိးေတြကိုလည္း က်င့္သံုးရမယ့္အခ်ိန္ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဘယ္နယ္ပယ္မႇာပဲျဖစ္ျဖစ္ အခြင့္အေရးေတြအတြက္ မ်က္ႏႇာႀကီးရာ ဟင္းဖတ္ပါကာ မိမိတို႔နဲ႔ နီးစပ္ရာ အသိုင္းအ၀ိုင္းေလာက္သာ ဦးစားမေပး သင့္ေတာ့ဘဲ မ်က္ႏႇာႀကီးငယ္ မေရြး၊ လူမ်ဳိးဘာသာမေရြး သာတူညီမွ်ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးၿပီး အမ်ားျပည္သူ အက်ဳိးစီးပြားကို ေရႇး႐ႈသင့္ပါၿပီ။

မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူ 'လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ လူသားေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကို သယ္ပိုးႏိုင္စြမ္း ရႇိသေလာက္ လူဟာႀကီးက်ယ္ ျမင့္ျမတ္မႇာပဲ' ဆိုတဲ့ ဂႏီၵရဲ႕ အဆိုအမိန္႔ကို ႏႇလုံးမူၿပီး ျပည္သူေတြ လက္ရႇိၾကံဳေတြ႕ ေနၾကရတဲ့ အခက္အခဲ အက်ပ္အတည္း ေပါင္းစံုကို စည္းကမ္းတက် နည္းလမ္းေကာင္းမ်ားျဖင့္ တရားမွ်တစြာ ေျဖရႇင္းေပးသြား မႇသာလွ်င္ ေနာင္အနာဂတ္ မ်ဳိးဆက္ေတြဟာ စည္းစနစ္ေကာင္းတဲ့ အနာဂတ္ လူ႔ေဘာင္သစ္ေတြမႇာ ရပ္တည္ရႇင္သန္ႏိုင္မႇာ ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံတကာ အလယ္မႇာလည္း သိမ္ငယ္စရာ ဘ၀မ်ဳိးေတြကေန ႐ုန္းထြက္လြတ္ေျမာက္ ႏုိင္မႇာျဖစ္ပါေၾကာင္း တိုက္တြန္းေရးသား လိုက္ပါတယ္။

Written by ကိုသိန္း (ေက်ာက္ႀကီး) 

ဌာေနေပ်ာက္ တုိင္းရင္းသား နဲ႕ တီးတိန္ဇိုမီး (Tedim Zomi) လူမ်ဳိးတို႔၏ ဓေလ့ေလးမ်ဳိး


(၁) ဌာေနေပ်ာက္ တုိင္းရင္းသား


''ကယန္းဆိုတာ 'ကန္'နဲ႔ 'ယန္း'နဲ႔ ေပါင္း စပ္ထားတာ။ 'ကန္'ဆိုတာ ပိုင္နက္နယ္ေျမ၊ 'ယန္း'ဆိုတာလူမ်ိဳး။ပိုင္နက္နယ္ေျမရွိတဲ့လူမ်ိဳး''
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ျပည္နယ္ ေလးခု၏အစြန္ေဒသမ်ား၌
ေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ ကယန္းလူမ်ိဳးမ်ားအေၾကာင္းကို ၁၉၉၇ခုႏွစ္မွ ယေန႔အထိ ေလ့လာသုေတသနျပဳစုေနသူ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ မႏုႆေဗဒဌာနမွ ကထိက ေဒၚမိုးသီတာေထြးက ေျပာသည္။

ကယန္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ယခင္ကအေနာက္ ကရင္ျပည္နယ္ဟု လူသိမ်ားေသာေဒသ၌ေနထိုင္ ၾကေသာ္လည္း နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ကို ေတာ္လွန္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္
အေနာက္ကရင္ျပည္နယ္ ကို ၁၈၉၃ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္တို႔က ေလးပိုင္း ပိုင္းၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ကရင္နီနယ္ဟုလူသိမ်ားေသာ ထိုေဒသသည္ ကယားျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္ႏွင့္ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီးတို႔၏ အစြန္အဖ်ားေဒသမ်ား၊ အစြန္အဖ်ားၿမိဳ႕နယ္မ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ကယန္းလူမ်ိဳး မ်ားသည္လည္း ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့ၾကသည္။
ထိုတိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ေထာင္ခ်ီကတည္းက ေနထိုင္လာခဲ့ၾကၿပီးတိဗက္ျမန္မာအုပ္စုမွဆင္းသက္ လာၿပီး တိဗက္တ႐ုတ္ႏြယ္ဝင္ ကရင္ဘာသာ စကားေျပာဆိုသူမ်ားျဖစ္သည္။

၁၉၆၉ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ ပါတီက တကၠသိုလ္ ဆရာ ဆရာမမ်ားအား ကြင္းဆင္းေလ့လာေစၿပီးေနာက္ ေၾကးပတ္သည့္ ပေဒါင္လူမ်ိဳးမ်ားက ကယန္းလူမ်ိဳးဟုဆိုသည့္ အတြက္ ထိုေခတ္စာအုပ္မ်ားထဲ၌ စတင္သံုးစြဲခဲ့ ၿပီး ပေဒါင္ကို ကယန္းလူမ်ိဳးအျဖစ္ လူသိမ်ားခဲ့ ၾကသည္။

ကယန္းတိုင္းရင္းသားမ်ားတြင္ မ်ိဳးႏြယ္ ေလးမ်ိဳးရွိၿပီး လည္ပင္းႏွင့္ ေျခေထာက္တို႔တြင္ ေၾကးေခြမ်ားရစ္ပတ္ဝတ္ဆင္ေလ့ရွိသည့္ ကယန္း ပေဒါင္၊ လည္ပင္းတြင္ ေငြျပားမ်ားခ်ိတ္ဆြဲဝတ္ ဆင္ေလ့ရွိသည့္ ယင္းေဘာ္(ေခၚ)ကယန္းကငံ၊ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားတြင္အေနမ်ားသည့္ ေကခို၊ ေကဘား(ေခၚ)ကယန္းေကခိုႏွင့္ ေက်ာက္တံုး ေက်ာက္စုိင္မ်ားၾကားတြင္ အိမ္မ်ားေဆာက္ကာ ေနထိုင္ၿပီး အမ်ိဳးသားမ်ားက ကတံုးတံုးသည့္ ဓေလ့ရွိေသာ ဇရိမ္(ေခၚ)ကယန္းလထာတို႔ျဖစ္ ၾကသည္။

လည္ပင္းႏွင့္ ေျခေထာက္တို႔တြင္ ေၾကးေခြ မ်ား ရစ္ပတ္ဝတ္ဆင္ေလ့ရွိသည့္ ကယန္းပေဒါင္ လူမ်ိဳးမ်ားကိုသာ ကယန္းတုိင္းရင္းသားမ်ား အျဖစ္ သိရွိထားၾကေသာ္လည္း အမွန္တကယ္၌ မူ မ်ိဳးႏြယ္စုေလးမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ေဂဘားဟူေသာ မ်ိဳးႏြယ္တစ္စုကို ကယန္းမ်ိဳးႏြယ္ထဲ၌ထည့္သြင္း ရန္မွာ မႏုႆေဗဒပညာရွင္မ်ား ဝိဝါဒကြဲျပား လ်က္ရွိသည္။

အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕၏ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္မႈေၾကာင့္ ကယားျပည္နယ္ ဒီေမာဆိုးၿမိဳ႕နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ဖယ္ခံုၿမိဳ႕နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္ သံေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ႏွင့္ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕နယ္ တို႔တြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ကယန္းတိုင္းရင္းသား မ်ား၏ လူဦးေရသည္ ၂၅ဝဝဝဝ မွ ၃ဝဝဝဝဝ အထိ ရွိေနေၾကာင္း ကယန္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ခန္႔မွန္းၾကသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ကယားျပည္နယ္အတြင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္ ခုနစ္ၿမိဳ႕နယ္၌ ေနထိုင္ေသာ ကယန္း ပေဒါင္မ်ိဳးႏြယ္တစ္ခုတည္း၏ လူဦးေရသည္ ၂၅ဝဝဝ ေက်ာ္ခန္႔ရွိေၾကာင္း သုေတသနျပဳစုေန သူ မႏုႆေဗဒမွ ကထိကေဒၚမိုးသီတာေထြးက ေျပာသည္။

ေဒသေလးခု၌ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနထိုင္သည့္အတြက္ ၄င္းတို႔၏မွတ္ပံုတင္၌ ကယန္းလူမ်ိဳးဟုေဖာ္ျပမႈ မရွိဘဲ နီးစပ္ရာတိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္တို႔၏ လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္သြားၾကေၾကာင္း၊ တစ္ဖန္ ထိုအခ်ိန္ က တိုင္းရင္းသားတို႔ ပညာေရးနိမ့္ပါးမႈေၾကာင့္ လည္းျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ ဘာသာစကား မွားယြင္းမႈေၾကာင့္လည္း မွတ္ပံုတင္၌ တိုင္းရင္း သားလူမ်ိဳးမွားယြင္းရျခင္းမ်ား ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ၄င္းကသံုးသပ္သည္။

၂ဝ၁၄ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူ ရာတြင္ ကယန္းလူမ်ိဳးအမွန္ျဖစ္ေစရန္အတြက္ ကယန္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ကူညီေဆာင္ရြက္ေပး မည္ျဖစ္ၿပီး လူမ်ိဳးအမွန္အျဖစ္ ျပန္လည္ေဖာ္ျပ ခြင့္ရပါက ကယန္းတုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ ငါးသိန္းမွ
ေျခာက္သိန္းၾကားရွိမည္ဟု ကယန္း အမ်ိဳးသားပါတီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးနန္းရီက ခန္႔မွန္းသည္။

ပါတီအေနျဖင့္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနေသာ ကယန္းတုိင္း ရင္းသားမ်ားအား စုစည္းကာ ကယားျပည္နယ္ အတြင္း၌ပါရွိသည့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ အျဖစ္ ထူေထာင္ခ်င္ေသာ္လည္း လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ၄င္းက ေျပာသည္။

ကယန္းတိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ မိမိတို႔ျဖစ္ ေပၚလာပံုကို 'ကာေကာင္း'ဟုေခၚေသာ လကၤာ ရွည္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ႏႈတ္တိုက္ ရြတ္ဆိုမွတ္သားလာခဲ့ၾကကာ စကားထာ၊ စကား ဝွက္၊ ကဗ်ာ၊ သံေပါက

ရဲထြဋ္ - The Union Daily

(၂) တီးတိန္ဇိုမီး (Tedim Zomi) လူမ်ဳိးတို႔၏ ဓေလ့ေလးမ်ဳိး
မန္မာႏိုင္ငံရွိ ထင္ရွားေသာေနရာမ်ား၊ သမိုင္းဝင္ေနရာမ်ား၊ အမ်ားစု စိတ္ဝင္တစား သြားေရာက္ေလ့ ရွိသည့္ ေနရာမ်ား၊ သိမွတ္ဖြယ္ အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို The Voice Daily သတင္းစာတြင္ တနဂၤေႏြေန႔တိုင္း တစ္ပတ္ျခား ေဖာ္ျပသြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။

ခ်င္းျပည္နယ္ တီးတိန္နယ္အတြင္း ေနထိုင္ၾကေသာ ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္ တီးတိန္ဇိုမီး (Tedim Zomi) လူမ်ဳိးမ်ား၏ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထုံးစံမ်ားကို ေလ့လာတင္ျပရလွ်င္ လူေနမႈစ႐ိုက္ပုံစံ (Nisim Nuntakna) မွာ မ်ဳိးသားဦးစားေပးျဖစ္သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။

ေယာက္်ားမွန္လွ်င္ အမဲလိုက္ကာ သားေကာင္ဖမ္းဖူးရမည္ဟု ယူဆၿပီး ဖမ္းမိသည့္အေကာင္ေရကို မူတည္ကာ ေနထိုင္ရာ အရပ္ေဒသတြင္ အရွိန္ၾသဇာႀကီးမားသည္။
မိမိတို႔ေနအိမ္တြင္လည္း ဖမ္းဆီးထားေသာ တိရစၦာန္၏ ဦးေခါင္းခြံမ်ားကို ဂုဏ္ယူစြာ ခ်ိတ္ဆြဲေလ့ရွိသည္။

အမ်ဳိးသမီးမ်ားမွာမူ လူလြတ္ျဖစ္လွ်င္ ေခါင္ရည္ေကာင္းစြာ ျပဳလုပ္တတ္သူ၊ အိမ္ေထာင္သည္ျဖစ္လွ်င္ သားေယာက္်ား မ်ားမ်ားေမြးဖြားသူမွာ ျမင့္ျမတ္ဂုဏ္ ရွိေလသည္။ မ်ဳိးႏြယ္စုအမည္ မွည့္ေခၚပုံကို ေလ့လာလွ်င္လည္း အမ်ဳိးသားဦးစားေပး ျဖစ္သည္ကို ေတြ႔ႏိုင္သည္။ ၄င္းတို႔၏ လူမႈဘဝ အတြင္းမွ ႐ိုးရာဓေလ့ေလးမ်ဳိးကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

အမဲလိုက္ျခင္း (Sa Beng)

အမဲလိုက္ျခင္း ႏွစ္မ်ဳိးရွိသည္။ သမား႐ိုးက် ေန႔စဥ္အမဲလိုက္ျခင္းႏွင့္ သာေရး၊ နာေရးကိစၥမ်ား အတြက္ အမဲလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ သာေရးကိစၥမ်ားတြင္ အေကာင္ႀကီးငယ္မေ႐ြး ရရာလိုက္ေလ့ရွိၿပီး နာေရး ကိစၥမ်ားတြင္မူ ကြယ္လြန္သြားသူအား မည္မွ် ခ်စ္ခင္သည္ကို ျပသသည့္အေနႏွင့္ အေကာင္ႀကီးမ်ား (ဥပမာ-ဆင္၊ က်ား) ကို ေ႐ြးခ်ယ္ လိုက္ေလ့ရွိၾကသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ေတာေတာင္ထဲတြင္ တစ္လကိုးသီတင္း သြားေရာက္ကာ သားေကာင္ ရွာေလ့ရွိသည္။ ၄င္းတို႔ အမဲလိုက္ရာတြင္ ရရွိလာေသာ သားေကာင္အားဖ်က္ကာ တစ္႐ြာလုံးသို႔ ေဝငွၾကသည္။ ပြဲလမ္းသဘင္မ်ား အတြက္ စုေပါင္းအမဲလိုက္ၾကၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္စြာ စားေသာက္ၾကသည္။
ယခုေခတ္အခါတြင္မူ အဆိုပါ သားေကာင္မ်ားကို ဝယ္ယူ၍သာ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည္။

မဂၤလာေဆာင္ဓေလ့ (Mo Pawi)

မဂၤလာေဆာင္ဓေလ့တြင္ လူငယ္ခ်င္း ခ်စ္ႀကဳိက္သည္ထက္ မိဘမ်ားက ေပးစားသူ ကိုသာ လက္ထပ္တတ္ၾကသည္။ နားေဖာက္ရာတြင္ သတို႔သားဘက္မွ ေခါင္ရည္အိုးျဖင့္ လာေရာက္ကာ စကားေၾကာင္းလမ္းရၿပီး သေဘာတူပါက ေခါင္ရည္အတူေသာက္ကာ စကားလက္ခံ ေျပာရသည္။ သေဘာမတူလွ်င္ သတို႔သမီး ဘက္မွ ေခါင္ရည္အိုး ျပန္တည္ေပးရသည္။ ေနာက္တစ္ေန႔မွ သတို႔သားအိမ္သို႔ ေခါင္ရည္အိုးျဖင့္ သြားေရာက္ စကားေျပာျခင္းျဖင့္လည္း လက္မခံေၾကာင္း ျပသႏိုင္သည္။ သေဘာတူ လက္ခံပါက ေန႔ရက္အခ်ိန္ ေ႐ြးၾကသည္။

မဂၤလာပြဲျပဳလုပ္ရာတြင္ ထာမန္ (Tha Man) ေခၚ ေရႊလမ္းေငြလမ္း ခင္းေပးသူတို႔အတြက္ ပူးမန္ (Pu Man) ေခၚ သတို႔သမီး၏ ဖခင္ဘက္မွ အဘိုးအတြက္ (၄င္းမွာ သတို႔သမီး အိမ္ေထာင္မျပဳခင္ ေသဆုံးခဲ့လွ်င္ ေကာင္းခ်ီး ဆုေတာင္းေပးရမည့္သူ ျဖစ္ၿပီး ယခု အိမ္ေထာင္က်သြားသည့္ အတြက္ ႏႈတ္ဆက္သည့္အေနႏွင့္ ေပးရျခင္း ျဖစ္သည္) မန္ပီး (Man Pi) ေခၚ တင္ေတာင္းစရိတ္ (၄င္းကို အေႂကြးထား၍ ရသည္။ ထိုအေႂကြးမေပးဘဲ သတို႔သမီး ေသဆုံးခဲ့လွ်င္ အေလာင္းအား သတို႔သမီး၏ ေဆြမ်ဳိးမ်ားမွ ျပန္ယူႏိုင္သည္) ဘန္ကြာ့မန္ (Bang Kua Man) ေခၚ မ်ဳိးႏြယ္စုေၾကး (ထိုေၾကးမွာ မိဘကို ေပးရသည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၄င္းတို႔မ်ဳိးႏြယ္စု တာဝန္ခံက ရရွိသည္)၊ မင္မန္ (Min Man) ေခၚ နာမည္ေၾကး သတို႔သမီးမွ နာမည္ယူ မွည့္ေခၚထားေသာ သက္ႀကီးပုဂၢဳိလ္အား ေပးရသည္။ မြာလ္ခုပ္ (Mual Khup) ေခၚ နယ္ေျပာင္းေၾကး (ရပ္ျခားေဒသမွ ပုဂၢဳိလ္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်လွ်င္ သတို႔သားဘက္က ေပးရျခင္းျဖစ္သည္၊ မိမိရပ္႐ြာေဒသတြင္ ေနထိုင္သူႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်လွ်င္ ေပးစရာမလို) ႏူးမန္ (Nu Man) ေခၚ အေမေၾကး (မိခင္၏ ေမတၱာကို ေအာက္ေမ့ကာ ေပးရျခင္းျဖစ္သည္။) တို႔ကို ေပးရသည္။

ယင္းတို႔အားလုံးကို သတို႔သားဘက္က ေပးရၿပီး ႏြားေနာက္၊ ဝက္၊ ေစာင္၊ တဘက္ စသည္တို႔ကို ေပးႏိုင္သည္။ သတို႔သမီးဘက္မွ ျပန္ေပးသည္လည္း ရွိသည္။ ပလိုင္း၊ ေပါက္တူး၊ ေပါက္ျပား၊ ေရအိုး စသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီး အသုံးအေဆာင္ ပစၥည္းမ်ားကို သတို႔သားအိမ္ေရာက္လွ်င္ ထပ္မလိုေစရန္ ေပးျခင္းျဖစ္သည္။
ယေန႔ေခတ္တြင္မူ ႏြားေနာက္အစား အျခားပစၥည္း (ဥပမာ-ေငြစကၠဴ) ျဖင့္ အစားထိုးၾကသည္။

အေမြခြဲဓေလ့ (Gamh Cuah)

အေမြဆက္ခံျခင္းတြင္ ဆက္ခံသူက ပိုင္ဆိုင္မႈႏွင့္အတူ တာဝန္ယူမႈကိုပါ ပူးတြဲလက္ခံရသည္။ အေမြဆက္ခံရာတြင္ အႀကီးဆုံးသားမွ လက္ခံျခင္းႏွင့္ အငယ္ဆုံးသားမွ လက္ခံျခင္း ႏွစ္မ်ဳိးရွိၿပီး တီးတိန္ဇိုမီးမ်ားတြင္ အႀကီးဆုံးသားမွ ဆက္ခံသည္က မ်ားသည္။

အႀကီးဆုံးသားမွာ ဖခင္၏ ေနရာကို ဆက္ခံရၿပီး ဖခင္ေသဆုံးလွ်င္ ပိုင္ဆိုင္မႈ ပစၥည္းအေမြကို ၄င္းက လက္ခံရသည္။ သူ႔ေအာက္ရွိ ညီ၊ ညီမမ်ား၏ ေဝယ်ာဝစၥကို ၄င္းက လုပ္ေပးရသည္။ အေမြႏွင့္အတူ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈကို ယူရသည္။ အေမြဆိုရာတြင္ ႐ုပ္ဝတၳဳ အေမြရွိသလို အေႂကြးအေမြလည္း ရွိသည္။ ဖခင္မဆပ္ႏိုင္ေသာ အေႂကြးကိုလည္း ဆပ္ရသည္။ မ်ဳိးႏြယ္စုထဲရွိ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ကိစၥအဝဝကိုလည္း ၄င္းက တာဝန္ယူေပးရသည္။

အငယ္ဆုံးသား မွာလည္း ဖခင္ႏွင့္ ေနရၿပီး ဖခင္ကိစၥရပ္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေပးရသျဖင့္ အေမြကို ဆက္ခံရသည္။ တာဝန္ယူမႈ အပိုင္းမွာမူ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။

အေမြဆက္ခံရာတြင္ သမီးမိန္းကေလးက မရရွိေသာ္လည္း သူ၏ကိစၥအဝဝကို အေမြဆက္ခံသူက တာဝန္ယူေပးရသည္။ မိမိ၏ မိသားစုဘက္က အေမြမရရွိေသာ္လည္း မိမိခင္ပြန္းဘက္က အေမြရရွိႏိုင္သည္။ ေယာက္်ားႏွင့္ ကြဲကြာခဲ့လွ်င္လည္း အေမြဆက္ခံသူက ဆက္လက္ တာဝန္ယူ ရသည္။ သမီးမိန္းကေလးခ်ည္းပဲ ေမြးဖြားခဲ့လွ်င္လည္း မ်ဳိးႏြယ္စုတာဝန္ခံက အေမြျဖင့္ တာဝန္ယူေပးရသည္။

႐ိုးရာပြဲေတာ္(ခြါဒိုပြဲ) (Khua Do)

တီးတိန္ဇိုမီး လူမ်ဳိးမ်ား၏ ႐ိုးရာပြဲမ်ားစြာ ရွိသည့္အနက္ အထင္ရွားဆုံးမွာ ခြါဒိုပြဲပင္ ျဖစ္သည္။
ယင္းပြဲမွာ ေအဒီ ၁၄ ရာစုႏွစ္ခန္႔မွ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ေကာက္သစ္စား ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ ျဖစ္သည္။ ခြါဒို၏ အဓိပၸာယ္မွာ ခြါ (Khua) လူျပည့္လူ႐ြာ၊ ဒို (Do) တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေဖာ္ေ႐ြပ်ဴငွာစြာ ေကြၽးေမြးဧည့္ခံျခင္း(သို႔) တိုက္ခိုက္၊ ႏွင္ထုတ္၊ ေခ်မႈန္းျခင္းဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ က်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရးမ်ား ေကာင္းမြန္ေစရန္ နတ္ေကာင္းနတ္ျမတ္မ်ားအား ပူေဇာ္ပသျခင္းႏွင့္ ေဘးဒုကၡေပးတတ္ေသာ နတ္ဆိုးမ်ားအား ႏွင္ထုတ္ေခ်မႈန္းကာ ရပ္႐ြာသန္႔ရွင္းေစျခင္း၊ ကြယ္လြန္ၿပီးေသာ မိဘဘိုးဘြားမ်ား၏ ဝိညာဥ္အတြက္ အလွဴ မဂၤလာဆုေတာင္းပြဲ က်င္းပျခင္း ျဖစ္သည္။

ယခင္က ခြါဒိုပြဲကို ေတာင္ယာသီးႏွံမ်ား ရိတ္သိမ္းၿပီးေသာ အခ်ိန္တြင္ က်င္းပေလ့ရွိၿပီး စိုက္ပ်ဳိးသည့္ သီးႏွံအမ်ဳိးအစားႏွင့္ ရာသီဥတု သဘာဝကိုလိုက္၍ ေဒသတစ္ခုႏွင့္တစ္ခု က်င္းပခ်ိန္ မတူညီေပ။ က်င္းပမည့္ရက္ကို တူးလ္ပီး (Thlpi) ေခၚ နတ္ဆရာက သတ္မွတ္ေပးသည့္ မဂၤလာေန႔ရက္ သို႔မဟုတ္ ႐ြာလူႀကီးက သတ္မွတ္ေပးသည့္ ေန႔ရက္တြင္ က်င္းပၿပီး အနည္းဆုံး သံုးရက္မွ ခုနစ္ရက္ထိ က်င္းပတတ္သည္။

မ်ားေသာအားျဖင့္ ပြဲေတာ္ကာလမွာ စက္တင္ဘာႏွင့္ ေအာက္တိုဘာလမ်ားတြင္ က်င္းပတတ္ၿပီး ၁၉၆၄ ခုႏွစ္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အစိုးရလက္ထက္တြင္ ခ်င္းေရးရာ ဦးစီးအဖြဲ႕မွ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ား၏ ႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့အရ ခြါဒိုပြဲေတာ္အား အခါႀကီးရက္ႀကီးအျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ က်င္းပမည့္ ေန႔ရက္ကို ႏွစ္စဥ္ သီတင္းကြၽတ္ လဆန္း ၁၄ ရက္၊ လျပည့္ေန႔၊ လဆုတ္ ၁ ရက္ေန႔တို႔တြင္ က်င္းပရန္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။

ခြါဒိုပြဲေတာ္ က်င္းပမည့္ေန႔ နံနက္တြင္ ေက်း႐ြာအတြင္းရွိ လူငယ္မ်ားမွ ေခါင္ရည္အိုးမ်ားျဖင့္ ဘိုးဘြားမ်ားအား လိုက္လံကန္ေတာ့ၾကသည္။ ဘိုးဘြားမ်ားမွ ဆုမြန္ေကာင္းမ်ား ေတာင္းေပးၿပီး လက္ေဆာင္ပစၥည္းမ်ား ျပန္ေပးသည္။ ပြဲေတာ္ရက္အတြင္း ေဆြမ်ဳိးစုလိုက္ လက္ဆုံထမင္း စားပြဲမ်ားျပဳလုပ္သည္။

သခ်ဳႋင္းသို႔သြားကာ ကြယ္လြန္ၿပီးေသာ ဘိုးေဘးမ်ား၏ဝိညာဥ္ကို ေခါင္ရည္၊ ဟင္းမ်ဳိးစုံတို႔ျဖင့္ ဆက္သၾကသည္။ ပြဲေတာ္ စတင္က်င္းပေသာ ပထမေန႔ ညေနတြင္ နတ္ဆရာ၏ ေနအိမ္မွ စတင္ကာ တစ္အိမ္ၿပီး တစ္အိမ္ နတ္ဆိုး ႏွင္ထုတ္ပြဲ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ယင္းႏွင္ထုတ္ပြဲကို နတ္ဆရာႏွင့္ ႐ြာလူႀကီးမ်ားက ဦးေဆာင္သည္။

ညေန ေမွာင္ရီပ်ဳိးစ အခ်ိန္တြင္ နတ္ဆရာအပါအဝင္ တစ္႐ြာလုံးမွ အိမ္ေထာင္ဦးစီးမ်ားက ေပါက္တူး႐ိုးမ်ားအား လက္တြင္ ကိုင္ေဆာင္ထားၾကသည္။ ငွက္ေပ်ာဖက္မ်ား ေပၚတြင္ ထင္း႐ွဴးေခ်ာင္းမ်ား ထိုးစိုက္ထားသည္။ နတ္ဆရာမွ အခ်ိန္က်ၿပီဟုဆိုကာ အိမ္ေပါက္ဝမွ အိမ္ပတ္လည္နံရံမ်ားကို ကိုင္ထားေသာ ေပါက္တူး႐ိုးျဖင့္ လိုက္လံ႐ိုက္ပုတ္သည္။ ႏႈတ္မွလည္း လိပ္ျပာဆိုးေတြေျပးပါ၊ လိပ္ျပာဆိုးေတြ ေျပးပါဟု အဓိပၸာယ္ရေသာ စကားအား ႐ြတ္ဆိုရသည္။ ယင္းကဲ႔သို႔ ႐ြတ္ဆိုကာ တစ္အိမ္လုံး႐ိုက္ၿပီးပါက ငွက္ေပ်ာဖက္ေပၚတြင္ စိုက္ထားေသာ ထင္း႐ွဴးေခ်ာင္းမ်ားကို မီးထြန္းညႇိရသည္။

ခြါဒိုပြဲ၏ အဓိက လကၡဏာျဖစ္ေသာ ပ်ားအုံဖြပ္ျခင္းႏွင့္ ပ်ားအုံ နိမိတ္ဖတ္ျခင္းကို ဒုတိယေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ နံနက္ ေစာေစာတြင္ ႐ြာမွ လူႀကီးလူငယ္မ်ားမွာ မြာလ္ (Mual) ေခၚ ႐ြာအဝင္လမ္းမွ ဖြပ္ကာ ယူေဆာင္လာေသာ ပ်ားအုံကို အတီးအမႈတ္မ်ားျဖင့္ သယ္ေဆာင္ၿပီး ႐ြာအတြင္းသို႔ ဝင္လာၾကသည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားမွ ေခါင္ရည္အိုးမ်ားျဖင့္ ေစာင့္ႀကဳိၿပီး တေပ်ာ္တပါး ေသာက္သုံးၾကသည္။ ယင္းေနာက္ နတ္ဆရာႏွင့္ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုတို႔မွ ပ်ားအုံကို ခြဲဖ်က္ကာ လာမည့္ႏွစ္သစ္ အတြက္ နိမိတ္ဖတ္ေပးၾကသည္။
ပ်ားအုံတြင္ ပ်ားသလက္ေကာင္မ်ား ကြက္လပ္မရွိ ျပည့္ေနမည္၊ ညီညီ ညာညာျဖစ္ေနမည္ ဆိုပါက လာမည့္ႏွစ္တြင္ ရပ္႐ြာ ေအးခ်မ္းသာယာၿပီး ေရာဂါ ကင္းေဝးမည္။ အသီးအႏွံ ျဖစ္ထြန္းၿပီး စားနပ္ ရိကၡာဖူလုံမည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။

အကယ္၍ ပ်ားသေလာက္ေကာင္မ်ား မျပည့္ဘဲ မညီမညာျဖစ္မည္၊ ေသေက် ပ်က္စီးေနမည္ဆိုပါက အသီးအႏွံ အထြက္တိုးမည္၊ အနာေရာဂါမ်ား က်ေရာက္ၿပီး ရပ္႐ြာတြင္ အေသအေပ်ာက္ မ်ားမည္၊ တိုင္းျပည္ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္မည္ဟု ယုံၾကည္ ၾကသည္။

ပြဲေတာ္ ေနာက္ဆုံးေန႔တြင္ နတ္ကြန္းမ်ားကို သန္႔ရွင္းေရးျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေဆြမ်ဳိးစုလိုက္၊ မိသားစုလိုက္၊ အိမ္နီးခ်င္းလိုက္ ဝိုင္းဖြဲ႕ၿပီး လက္ရည္တစ္ျပင္တည္း စားေသာက္ၾကျခင္း၊ စတုဒိသာ ေကြၽးေမြးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္ျခင္းပါ ျပဳလုပ္ၾကေၾကာင္း သိရသည္။

ပြဲေတာ္ၿပီး ေနာက္တစ္ရက္တြင္ ႏွစ္သစ္ကူး(သို႔) ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔ဟု သတ္မွတ္ကာ အိမ္တြင္းတြင္ အနားယူၾကသည္။ ေတာင္ယာသြား၊ ခရီးထြက္ျခင္းမ်ား လုံးဝ ေရွာင္ၾကဥ္ရကာ သြားမိ၊ လုပ္မိလွ်င္ က်ိန္စာသင့္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ က်ိန္စာသင့္သည္ ဆိုရာတြင္ လမ္းခရီးတြင္ ဒုကၡေရာက္ျခင္း၊ အလုပ္အကိုင္အဆင္ မေျပျဖစ္ျခင္း၊ မက်န္းမမာျဖစ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚႏိုင္သည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။

ျမတ္(ကေလး)

The Voice Weekly

Friday, October 25, 2013

သင္းကြဲၾကယ္


သင္းကြဲၾကယ္
..................
တခ်ိဳ႕အေတြးေတြက
ေဆးျခယ္လည္း မလွႏိုင္ေတာ့
ဒီလိုပဲ ေဘးဖယ္ထားလိုက္ရတယ္ ...
 
လူေတြအမ်ားၾကီးအလယ္မွာ
ကိုယ္ဟာ အလိုလိုေနရင္းတစ္ေယာက္ထဲ
ဒါေပမယ့္ ...
 
ဘယ္ေတာ့မွ မ်က္ရည္မ၀ဲတဲ့ သင္းကြဲငွက္ ...
ဒီလိုနဲ႔ ...
 
ေလာကဓံကို ဒီထက္ပိုျပီး မၾကည္ျဖဴႏိုင္ေတာ့ဘူး ...
 
အခ်စ္ကို ဒီထက္ပိုုျပီး မပူေဇာ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး ...
 
ေ၀ဒနာေတြကိုလည္း ဒီထက္ပိုျပီး မခင္တြယ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး ...
 
ဒီေလာက္ အေရာင္ေတြ အမ်ားၾကီးစံုေနတဲ့
ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရဲ႕ ေကာင္းကင္မ်က္ႏွာၾကက္မွာ
ကိုယ္ဟာ ဘာအေရာင္မွမလင္းလက္ႏိုင္တဲ့ ၾကယ္ ...
 
ေတြးမိတယ္ ဒီလိုပဲ ...
 
အထီးက်န္တဲ့ ခံစားခ်က္ဆိုတာ
ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးမွာ ေခတ္စားေနတဲ့ဖက္ရွင္လား ... 
 
ေပါ့ေပါ့ပါးပါးတစ္ခါေလာက္ ရယ္ေမာပါရေစ
ဘယ္သူမွ မသိေအာင္ တိတ္တိတ္ကေလး မေၾကြခင္ ...

Soe Thu Ra (24-10-2013)