အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း (Universal Declaration of Human Rights)

(အပိုင္း ႏွစ္)

အပိုဒ္ (၁၆)

(၁) အရြယ္ေရာက္ျပီးေသာ ေယာက္်ားႏွင့္မိန္းမတို႕တြင္ လူမ်ိဳးကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ကိုးကြယ္ သည့္ဘာသာကိုေသာ္လည္းေကာင္း အေၾကာင္းျပဳ၍ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႕သတ္ျခင္းမရွိဘဲ ထိမ္းျမားႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ မိသားစုထူေထာင္ႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။ အဆိုပါ ေယာက္်ားႏွင့္ မိန္းမတို႕သည္ လင္မယားအျဖစ္ ေပါင္းသင္းေနစဥ္ အခ်ိန္အတြင္း၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အိမ္ေထာင္ကိုဖ်က္သိမ္း ၍ ကြာရွင္းၾကသည့္အခါ၌လည္းေကာင္း လက္ထပ္ေပါင္းသင္း အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ တူညီသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ရရွိ ထိုက္သည္။

(၂) သတုိ႕သားႏွင့္ သတို႕သမီးတို႕ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္၏ လြတ္လပ္ေသာ သေဘာဆႏၵရွိမွသာလွ်င္ ထိမ္းျမားျခင္းကို ျပဳလုပ္ရမည္။

(၃) မိသားစုတစ္ခုသည္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၏သဘာ၀က်ေသာ အေျခခံအဖြဲ႕တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ထိုမိသားစုသည္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ အစိုးရတို႕၏ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းကို ခံယူခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ (၁၇)

လူတိုင္းတြင္ မိမိတစ္ဦးခ်င္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားသူမ်ားႏွင့္ ဖက္စက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း ပစၥည္းဥစၥာတို႕ကို ပိုင္ဆိုင္ရန္ အခြင့္ အေရးရွိရမည္။ ဥပေဒအရမဟုတ္လွ်င္ မည္သူမွ် မိမိ၏ ပစၥည္းဥစၥာပိုင္ဆိုင္ခြင့္ကို စြန္႕လႊတ္ျခင္းမခံေစရ။

အပိုဒ္(၁၈)

လူတိုင္းတြင္ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚၾကံဆႏိုင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ခံယူရပ္တည္ႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ သက္၀င္ကိုးကြယ္ႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။ အဆိုပါ အခြင့္အေရးမ်ား၌ မိမိကိုးကြယ္သည့္ဘာသာကို သို႕တည္းမဟုတ္ သက္၀င္ယံုၾကည္ခ်က္ကို လြတ္လပ္စြာ ေျပာင္းလဲႏိုင္ခြင့္ပါ၀င္ သည့္အျပင္ မိမိတစ္ေယာက္ခ်င္းျဖစ္ေစ၊ အျခားသူမ်ားႏွင့္ စုေပါင္း၍ျဖစ္ေစ ျပည္သူအမ်ားေရွ႕ေမွာက္တြင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေရွ႕ ေမွာက္တြင္ မဟုတ္ဘဲေသာ္လည္းေကာင္း မိမိကိုးကြယ္ေသာဘာသာကို သို႕တည္းမဟုတ္ သက္၀င္ယံုၾကည္ခ်က္ကို လြတ္လပ္စြာ သင္ျပႏိုင္ခြင့္၊ က်င့္သံုးႏိုင္ခြင့္၊ ၀တ္ျပဳကိုးကြယ္ႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ ေဆာက္တည္ႏိုင္ခြင့္တို႕လည္း ပါ၀င္သည္။

အပိုဒ္(၁၉)

လူတိုင္းတြင္ လြတ္လပ္စြာ ထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာဖြင့္ဟေဖာ္ျပႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။ အဆိုပါ အခြင့္အေရးမ်ား၌ အေႏွာက္အယွက္ မရွိဘဲ လြတ္လပ္စြာ ထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ခြင့္ ပါ၀င္သည့္အျပင္ ႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္မ်ားကို ေထာက္ထားရန္မလိုဘဲ သတင္းအေၾကာင္းအရာႏွင့္ သေဘာတရားမ်ားကို တစ္နည္းနည္းျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ ရွာယူဆည္းပူးႏိုင္ခြင့္၊ လက္ခံႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ ေ၀ငွျဖန္႕ခ်ိခြင့္လည္းပါ၀င္သည္။

အပိုဒ္(၂၀)

(၁) လူတိုင္းတြင္ လြတ္လပ္ေအးခ်မ္းစြာ စုေ၀းႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခြင့္တို႕ရွိသည္။

(၂) မည္သူကိုမွ် အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုသို႕ ၀င္ေစရန္ အတင္းအက်ပ္မျပဳရ။

အပိုဒ္(၂၁)

(၁) လူတိုင္းတြင္ မိမိႏိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၌ ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ၊ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္လိုက္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွ တစ္ဆင့္ျဖစ္ေစ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။

(၂) လူတိုင္းတြင္ မိမိ၏ႏိုင္ငံရွိျပည္သူ႕၀န္ထမ္းအဖြဲ႕၌ ၀င္ေရာက္ႏိုင္ရန္တူညီသည့္ အခြင့္အေရးရွိသည္။

(၃) ျပည္သူျပည္သားတို႕၏ ဆႏၵသည္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာ၏ အေျခခံျဖစ္ရမည္။ အဆိုပါဆႏၵကိုအခ်ိန္ကာလပိုင္းျခားလ်က္စစ္မွန္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားျဖင့္ ထင္ရွားေစရမည္။ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္လည္း လူတိုင္းအညီအမွ်ဆႏၵမဲေပးႏိုင္ခြင့္ရွိရမည့္အျပင္ ထိုေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားကို လွ်ိဳ႕၀ွက္မဲေပးစနစ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အလားတူလြတ္လပ္ေသာ မဲေပးစနစ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ က်င္းပရမည္။

အပိုဒ္ (၂၂)

လူတိုင္းတြင္ လူ႕အဖဲြ႕အစည္း၏ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးအေနႏွင့္ လူမႈေရးလံုျခံဳခြင့္ ရယူပိုင္ခြင့္ရွိသည့္အျပင္ ႏိုင္ငံေရးၾကိဳးပမ္းမႈျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံတကာပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈျဖင့္ျဖစ္ေစ ႏိုင္ငံအသီးသီး၏ဖြဲ႕စည္းပံုႏွင့္လည္းေကာင္း၊ သယံဇာတ အင္အားႏွင့္လည္းေကာင္း ထိုလူ၏ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ စရိုက္လကၡဏာလြတ္လပ္စြာ တိုးတက္ျမင့္မားေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေသာ စီးပြားေရး လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအခြင့္အေရးမ်ားကို သံုးစြဲပိုင္ခြင့္ ရွိသည္။

အပိုဒ္ (၂၃)

(၁) လူတိုင္းတြင္ အလုပ္လုပ္ရန္လည္းေကာင္း၊ မိမိႏွစ္သက္ရာ အသက္ေမြးမႈအလုပ္အကိုင္ကို လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ရန္လည္းေကာင္း၊ တရားမွ်တ၍လုပ္ေပ်ာ္ေသာ အလုပ္ခြင္၏အေျခအေနကို ရရွိရန္လည္းေကာင္း၊ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ရျခင္းမွ အကာအကြယ္ရရွိရန္ လည္းေကာင္း အခြင့္အေရးရွိသည္။

(၂) လူတိုင္းတြင္ ခြဲျခားျခင္းမခံရေစဘဲ တူညီေသာ အလုပ္အတြက္ တူညီေသာ အခေၾကးေငြ ရႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။

(၃) အလုပ္လုပ္ကိုင္သည့္ လူတိုင္းတြင္ မိမိႏွင့္ မိမိ၏မိသားစုအတြက္ လူ႕ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ညီေအာင္ ေနထိုင္စားေသာက္ႏိုင္ရန္ စိတ္ခ် ေလာက္သည့္ျပင္ တရားမွ်တ၍ လုပ္ေပ်ာ္သည့္ လစာေၾကးေငြရပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ လိုအပ္ခဲ့လွ်င္ အျခားနည္းလမ္းမ်ားမွ လူမႈေရးအေထာက္ အပံ့ကိုလည္း ထပ္မံ၍ ရႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။

(၄) လူတိုင္းတြင္ မိမိအက်ိဳးခံစားခြင့္ကို ကာကြယ္ရန္ အလုပ္သမားအစည္းအရံုးမ်ား ဖြဲ႕စည္းခြင့္၊ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ (၂၄)

လူတိုင္းတြင္ သင့္ျမတ္ေလ်ာ္ကန္စြာ ကန္႕သတ္ထားသည့္ အလုပ္လုပ္ခ်ိန္ အျပင္ လစာႏွင့္တကြ အခါကာလအားေလ်ာ္စြာ သတ္မွတ္ ထားသည့္ အလုပ္အားလပ္ရက္မ်ား ပါ၀င္သည့္ အနားယူခြင့္ အားလပ္ခြင့္ ခံစားပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္(၂၅)

(၁) လူတိုင္းတြင္ မိမိႏွင့္တကြ မိမိ၏မိသားစုက်န္းမာေရးႏွင့္တကြ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ေအးခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အစာအဟာရ၊ အ၀တ္အထည္၊ေနအိမ္၊ေဆး၀ါး အကူအညီႏွင့္ လုိအပ္သည့္ လူမႈအေထာက္အပံ့မ်ားပါ၀င္ေသာ သင့္ေတာ္ေလ်ာက္ပတ္သည့္ လူမႈ အဆင့္အတန္းကို ရယူခံစားခြင့္ရွိသည္။ထို႕ျပင္ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ေသာ အခါ၌ေသာ္လည္းေကာင္း မက်န္းမမာျဖစ္ေသာ္အခါ၌ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ကိုယ္အဂၤါမစြမ္းမသန္ျဖစ္ေသာအခါ၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မုဆိုးမျဖစ္ေသာအခါ၌လည္းေကာင္း၊ အသက္အရြယ္အိုမင္း ေသာ အခါ၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိကိုယ္တိုင္က မတတ္ႏိုင္ေသာအေၾကာင္းေၾကာင့္ ၀မ္းစာရွာမီွးႏိုင္ေသာ နည္းလမ္းမရွိေသာအခါ ၌ေသာ္လည္းေကာင္း ေနထိုင္စားေသာက္ေရးအတြက္ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရမႈ အခြင့္အေရးရွိသည္။

(၂) သားသည္မိခင္မ်ားႏွင့္ ကေလးမ်ားသည္ အထူးေစာင့္ေရွာက္ျခင္းႏွင့္ အကူအညီေပးျခင္းကို ရခြင့္ရွိသည္။ ဥပေဒအရ ထိမ္းျမားျခင္း ျဖင့္ျဖစ္ေစ အျခားနည္းျဖင့္ျဖစ္ေစ ေမြးဖြားေသာ ကေလးအားလံုးသည္ တူညီေသာ လူမႈကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးကို ရယူခံစားၾက ရမည္။

အပိုဒ္ (၂၆)

(၁) လူတိုင္းသည္ ပညာသင္ယူႏုိင္ခြင့္ရွိသည္။ အနည္းဆံုး မူလတန္းႏွင့္ အေျခခံအဆင့္ အတန္းမ်ားတြင္ ပညာသင္ၾကားေရးသည္ အခမဲ့ ျဖစ္ရမည္။ မူလတန္းပညာသည္ မသင္မေနရပညာျဖစ္ရမည္။ စက္မႈလက္မႈပညာႏွင့္ အသက္ေမြးမႈပညာမ်ားကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ သင္ ၾကားရယူႏိုင္ေစရမည္။ ထို႕ျပင္ အထက္တန္းပညာအတြက္ အရည္အခ်င္းကို အေျခခံျပဳ၍တူညီေသာ အခြင့္အေရး ရရွိေစရမည္။

(၂) ပညာသင္ၾကားေရးကို လူသားတို႕၏ စရိုက္လကၡဏာအျပည့္အ၀တိုးတက္မႈအျပင္ လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ အေျခခံလြတ္လပ္ခြင့္ ရုိေသ ေလးစားမႈတို႕ကို ရွင္သန္ဖြံ႕ျဖိဳးလာေစရန္ ရည္ရြယ္၍ သင္ၾကားေစရမည္။ ပညာသင္ၾကားေရးသည္ ႏိုင္ငံအားလံုးတို႕တြင္ လည္းေကာင္း၊ လူမ်ိဳးစုမ်ားတြင္လည္းေကာင္း ဘာသာေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ားတြင္လည္းေကာင္း အခ်င္းခ်င္းနားလည္မႈ၊ သည္းခံမႈႏွင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈတို႕ကို အားေပးရမည္။ ထို႕ျပင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္တံ့ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္အလို႕ငွာ ကုလသမဂၢ၏ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကိုလည္း ျဖစ္ေျမာက္ ေအာင္ အားေပးရမည္။

(၃) မိဘတို႕တြင္ မိမိတို႕၏ကေလးမ်ားသင္ယူရမည့္ ပညာအမ်ိဳးအစားကိုေရြးခ်ယ္ႏိုင္ေသာ လက္ဦးအခြင့္အေရးရွိသည္။

အပိုဒ္ (၂၇)

(၁) လူတိုင္းတြင္ သက္ဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈ ေလာက၌ လြတ္လပ္စြာပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခြင့္၊ သုခုမပညာရပ္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ လိုက္စားေမြ႕ေလ်ာ္ႏိုင္ခြင့္၊ သိပၸံပညာထြန္းကားေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လြတ္လပ္စြာ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ ထိုပညာ၏အက်ိဳး အာနိသင္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာခံစားသံုးစြဲႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။

(၂) လူတိုင္းတြင္ သိပၸံမွျဖစ္ေစ၊ စာေပမွျဖစ္ေစ၊ သုခုမပညာမွျဖစ္ေစ မိမိကိုယ္ပိုင္ဥာဏ္ျဖင့္ၾကံစည္ ဖန္တီးမႈမွျဖစ္ထြန္းလာသည့္ ဂုဏ္ႏွင့္ ေငြေၾကး အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို ခံစားရယူႏိုင္ရန္ အခြင့္အေရးအတြက္ ကာကြယ္မႈကို ရရွိရန္ အခြင့္အေရးရွိသည္။

အပိုဒ္ (၂၈)

လူတိုင္းသည္ ဤေၾကညာစာတမ္းတြင္ေဖာ္ျပထားသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို အျပည့္အစံုရယူႏိုင္ေသာ လူမႈဆက္ဆံ ေရးအေျခအေနႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရးအေျခအေနတို႕၏ အက်ိဳးေက်းဇူးကို ခံစားႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္(၂၉)

(၁) မိမိ၏စရိုက္လကၡဏာ လြတ္လပ္စြာဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ႏိုင္သည့္ တစ္ခုတည္းေသာ လူ႕အသိုုက္အ၀န္းအတြက္ လူတိုင္း၌တာ၀န္ရွိသည္။

(၂) မိမိ၏အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို သံုးစြဲရာတြင္ လူတိုင္းသည္ အျခားသူမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳ၍ ရိုေသေလးစားေစရန္ အလို႕ငွာလည္းေကာင္း၊ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ကိုယ္က်င့္တရားအျပင္ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ျပည့္သူ႕အက်ိဳးစီးပြားျဖစ္ထြန္းေရးတို႕အတြက္ တရားမွ်တစြာက်င့္ေဆာင္ရန္ အလို႕ငွာလည္းေကာင္း၊ ဥပေဒကျပဌာန္းထားသည့္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားျဖင့္သာ ကန္႕သတ္ျခင္းခံရမည္။

(၃) အဆိုပါ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို မည္သည့္အမႈကိစၥတြင္မွ် ကုလသမဂၢ၏ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ အေျခခံမူမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ဆန္႕က်င္၍ မသံုးစြဲရ။

အပိုဒ္(၃၀)

ဤေၾကညာစာတမ္းပါ အခြင့္အေရးႏွင့္တကြ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားပ်က္စီးရာ ပ်က္စီးေၾကာင္းတို႕ကို ရည္ရြယ္၍ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအတြက္ျဖစ္ေစ၊ လူတစ္စုအတြက္ျဖစ္ေစ၊ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္ျဖစ္ေစ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ရန္ အခြင့္ရွိသည္ဟုလည္းေကာင္း၊ ကိုယ္တိုင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ အခြင့္ရွိသည္ဟုေသာ္လည္းေကာင္း အဓိပၸာယ္ပိုင္းျခားေကာက္ယူျခင္းမရွိေစရ။

(ျပီးပါျပီ)

ကၽြန္ေတာ့္ကို အလုပ္ပိုင္ရွင္က ဒါမွမဟုတ္ သူငယ္ခ်င္းေတြကဘာေျပာတယ္လို႕ထင္ၾကပါသလဲေဘာ္ဒါတို႕ေရ။ ကိုယ္လုပ္ရမယ့္အလုပ္ကလြဲ ျပီးတစ္ျခားဟာကိုဘယ္ေတာ့မွမလုပ္ဘူး။ ျပီးေတာ့ ရပိုင္ခြင့္ရွိရင္ ရမွေက်နပ္တယ္ေနာ္တဲ့။ သူငယ္ခ်င္းတို႕ေရာ ကၽြန္ေတာ့္ကိုဘာမ်ား မွတ္ခ်က္ျပဳလိုၾကပါသလဲ။

လက္ဆင့္ကမ္းေ၀မွ်တဲ့.....

ဇာနည္

Credit: English Version - http://www.un.org/events/humanrights/2007/hrphotos/declaration%20_eng.pdf  

Burmese Version - http://www.scribd.com/doc/2028128/The-Universal-Declaration-of-Human-Rights-in-Burmese1