ကိုယ္၀န္မပ်က္ေအာင္

Progesterone (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) 

၁။ ဆရာရွင့္ ကြ်န္မအသက္က ၄ဝ ပါ။ ဆီးခ်ိဳရွိပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္က ၅ ပါတ္ပါရွင့္။ metformin ေသာက္ေနပါတယ္။ A1C က 5.1 ရွိပါတယ္ရွင္။ OG နဲ႔လည္းျပေနပါတယ္ရွင္။ ကိုယ္ဝန္ ၂ ႀကိမ္ပ်က္ဖူးပါတယ္။ OG က ကြ်န္မကို progesterone 100mg ကို တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ ဒီေဆးရဲ႕ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳးကိုသိခ်င္ပါတယ္ရွင္။

၂။ ရန္ကုန္ခဏျပန္တုန္း အိုဂ်ီနဲ႔ျပခဲ့တယ္။ ဆရာဝန္က folid acid နဲ႔ အားေဆး တစ္မ်ိဳး တဲြေသာက္ခိုင္းတယ္။ အခု ႕႕႕႕႕ ေရာက္ေတာ့ အားေဆးဝယ္မရလို႔ ဘယ္လိုေဆး ေသာက္ရမလဲ ေျပာျပပါဆရာ။ Progesterone Test Result က 1.36mg/ml ဆိုတာ ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ ဆရာရွင္းျပေပးပါဦး။

၃။ ဆရာ Utrogestan ေဆးက ကေလးယူဖို႔ၾကိဳးစားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေသာက္လို႔ရပါသလားရွင့္။ side effect ေကာ ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။

၄။ ဆရာ သမီးက ႕႕႕႕႕ ျမိ့ဳကပါ။ အခုေဆးဘဲေပးလိုက္ပါတယ္။ ကေလးျမဲေဆးပါတဲ့။ ဒီေဆးနဲ႔ ေလာေလာဆယ္ အဆင္ေျပလားသိခ်င္ပါတယ္။ susten 100 ေဆးလံုး အျဖဴေလးေတြပါ။ ၂ ပတ္ေသာက္ခိုင္းပါတယ္ရွင့္။ တျခားသူေတြ ေျပာတာ သားအိမ္ခိုင္ေဆးထိုးေပးတယ္တဲ့။ ဆရာမကစားေဆးပဲေပးတယ္။ လံုေလာက္ပါသလားဆရာ။ သမီး TV စေလာင္းမွာ Home heath လိုင္းမွာဆို သားဖြားဆရာဝန္ေတြက လူနာကိုျဖစ္စဥ္ အက်ိဳးအေႀကာင္း ရွင္းျပတင္ပင္တယ္။ ဒီမွာက အားကိုးလို႔ OG နဲ႔ျပမွ ပိုဆိုးတယ္။ ျမန္ျမန္ျပျပီး ျပန္ထြက္လာရတယ္။ သေဘာေလာက္ဘဲ သိရေတာ့ ဘဝင္မက်ဘူး။ သမီးရဲ႕ စစ္ခ်က္ေတြကိုလဲ ပို႔ေပးျပီးေမးပါရေစ။ မေန႔ကဆို ေဆးဆိုင္ေရာက္မွ 100 အားလား 200 အားလားေမးျပီး ေဆးဝယ္ရတယ္။ အရင္ေဆးစာေရးထဲကမပါဘူး။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။

အမ်ိဳးသမီးေဟာ္မုန္္းတမ်ိဳးျဖစ္ျပီး ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေဟာ္မုန္းလို႔ေခၚႏိုင္တယ္။ မရွိလို႔မျဖစ္ပါ။ နည္းရင္ မ်ားရင္လည္း မေကာင္းပါ။ (IVF) လို႔ ကိုယ္ဝန္ေအာင္ျမင္ေစေအာင္ အေထာက္အကူေပးနည္းေတြမွာသံုးတယ္။ တေန႔ ၁ ခါ တင္ပါးမွာထိုးတယ္။ အဆီနဲ႔ လုပ္ထားတယ္။ အပ္ရွည္သံုးတာေကာင္းတယ္။

ေမးခြန္းထဲက Utrogestan ေဆးေရာ Susten ေဆးဟာ Progesterone (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုး ေသြးနည္းနည္းဆင္းတာလည္း ေပးတယ္။ ကေလးရေစေအာင္လည္းေပးတယ္။ သားအိမ္အတြင္းဆံုးအလႊာေအာက္မွာရွိေနတဲ့ အက်ိတ္ေရာဂါနဲ႔ သားအိမ္ကင္ဆာအတြက္လည္းသံုးတယ္။ Susten (progesterone) ကို တေန႔ ၁-၂ ၾကိမ္ေပးတယ္။ ထိုးေဆး၊ စားေဆးအျပင္ ေမြးလမ္ေၾကာင္းထဲ ထည့္ေဆးအေနနဲ႔လည္းလာတယ္။

ရာသီမမွန္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ပါသံုးတယ္။ ရာသီမလာသူေတြကို Progesterone 5-10 mg ကို ၆-၈ ရက္ဆက္ ထိုးေပးတယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ကေဆးကို တုန္႔ျပန္မႈ ရွိသူေတြမွာ ေဆးထိုးျပီး ၂-၃ ရက္ေနရင္ ေသြးဆင္းမယ္။ ေနာက္လေတြမွာ ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

(က) ကိုယ္ဝန္မေဆာင္မီသံုးျခင္း
လလယ္ရက္မွာ မ်ိဳးဥထြက္ျပီးတာနဲ႔ (ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) ထြက္လာရမယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ကေန သဘာဝအတိုင္း ထုတ္ေပးေနတဲ့ ေဟာ္မုန္း နည္းေနရင္။ ဒါမွမဟုတ္ လံုးဝထုတ္မေပးရင္လဲ (ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) ကိုေပးရတယ္။ သူရွိမွသာ သားအိမ္ အတြင္းဆံုးလႊာက ေကာင္းမယ္။

(ခ) ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္သံုးျခင္း
(ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) ကေန သေႏၡသားဖြံ႔ထြားေစဘို႔ကူညီတယ္။ သေႏၡသားက သားအိမ္အတြင္းလႊာမွာ လာကပ္ျပီးတာနဲ႔ ဆက္ျပီးတည္ျမဲေနေစဘို႔ လိုအပ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၈-၁ဝ ပါတ္ေနာက္မွာ အခ်င္းျဖစ္လာျပီး (ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) ထုတ္ေပးဘို႔ တာဝန္ယူလာတယ္။

(ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) အမ်ိဳးမ်ိဳး
၁။ Vaginal gel ဗဂ်ိဳင္းနားထည့္ရတဲ့ ဂ်ဲလ္ကို တေန႔ ၁ ခါထည့္ရတယ္။ မ်ိဳးဥအလွဴခံတဲ့နည္းကိုယ္ဝန္နဲ႔ ေအးခဲထားတဲ့ သေႏၡကို ေျပာင္းပို႔တာမ်ိဳးအတြက္ ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္အထိ ထည့္ေစတယ္။

၂။ Vaginal suppositories ဗဂ်ိဳင္းနားထဲထည့္ေဆး
တေန႔မွာ ၂-၃ ခါထည့္ႏိုင္တယ္။

၃။ Vaginal inserts ဗဂ်ိဳင္းနားထဲထည့္ေဆး
အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္ အမ်ိဳးသမီးေတြကိုသံုးတာမ်ားတယ္။ တေန႔မွာ ၂-၃ ခါထည့္ႏိုင္တယ္။

၄။ Progesterone oral capsules ေသာက္ေဆး
တေန႔မွာ ၃ ခါထည့္ႏိုင္တယ္။ ေမြးလမ္းထဲထည့္ဘို႔ မညႊန္းပါ။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား = ေသြးဆင္းတာ အမ်ိဳးမ်ိဳး (ၾကားရက္ဆင္းတာ၊ အစက္ကေလးသာဆင္းတာ၊ အရင္ကနဲ႔ မတူတာ)၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေျပာင္း (ပိန္-ဝ) တာ၊ ကိုယ္ေရာင္တာ၊ သားအိမ္ဝကအျဖဴဆင္းတာ၊ အသားဝါ၊ ရင္သား တင္းနာတာ၊ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာ နာတာ-ယားတာ၊ ဝက္ျခံထြက္တာ၊ အေမႊးထူတာ၊ စိတ္က်တာ၊ ကိုယ္ပူတာ၊ အိပ္မေပ်ာ္တာ၊ ပ်ိဳ႕တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဘယ္လိုအမ်ိဳးသမီးေတြကို ဒီေဆးမေပးသင့္သလဲ
ေသြးျပန္ေၾကာေရာင္သူ၊ အသည္းမေကာင္းသူ၊ ရင္သားနဲ႔ မ်ိဳးပြါးလမ္း ကင္ဆာရွိသူ၊ ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန အေၾကာင္းမွန္ မသိရဘဲ ေသြးဆင္းေနသူ၊ Missed abortion ကိုယ္ဝန္ပ်က္သူ။

အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ မ်ိဳးဥအိမ္က (ေဖၚလီကယ္) ကေန ေန မ်ိဳးဥထြက္ျပီးတဲ့က်န္တာကို (ေကာပတ္စ္ လူတီယမ္) ေခၚတယ္။ သူကေန (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ေဟာ္မုန္း ၁၂-၁၆ ရက္ၾကာ ထုတ္ေပးတယ္။ သားအိမ္ကို သေႏၶျဖစ္လာရင္ လာျပီး တြယ္ကပ္ေစဘို႔ ျပင္ဆင္ေပးတာျဖစ္တယ္။ မ်ိဳးဥနဲ႔ သုက္ပိုးေတြဆံု-ေပါင္းစပ္မႈျဖစ္ျပီးၾကရင္လဲ အဲဒီကေန (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ေဟာ္မုန္းကို ကိုယ္ဝန္ ၁ဝ ပါတ္အထိ ဆက္ထုတ္ေပးေနအံုးမယ္။

(ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ဟာကိုယ္ဝန္အတြက္ အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။ (ေကာပတ္စ္ လူတီယမ္) ကေန လံုေလာက္ေအာင္ ထုတ္မေပးႏိုင္ရင္ ကိုယ္ဝန္ျမဲပါ။ သူကေန ခုခံမႈစနစ္ကို တားေပးမယ္၊ (ပရိုစတက္ဂလင္ဒင္) နည္းေစမယ္၊ သားအိမ္ အခ်ိန္မတန္ဘဲ ညွစ္မွာကို တားထားမယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိစမ္းတဲ့ hCG အခ်င္းေဟာ္မုန္းနဲ႔အတူ (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ေဟာ္မုန္းတို႔ဟာ ပံုမွန္ကိုယ္ဝန္ဟုတ္-မဟုတ္ကို တိုင္းတာစရာေတြတယ္။

(ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) က ၂-၃ ရက္မွာ 1-3 mg/ml တိုးတိုးလာရမယ္။
• ကိုယ္ဝန္ ႏုကာစမွာ 10 mg/ml အနည္းဆံုးရွိေနသင့္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ ၅-၆ ပါတ္မွာ 12-20 mg/ml ရွိေနသင့္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ ပဌမ ၃ လ = 9-47 mg/ml (11.2-90.0 mg/mL)
• ကိုယ္ဝန္ ဒုတိယ ၃ လ = 17-147 mg/ml (25.6-89.4 mg/mL)
• ကိုယ္ဝန္ တတိယ ၃ လ = 55-200 mg/ml (49-300 mg/ml)
• ရာသီစက္ဝန္းထဲမွာလဲ ေျပာင္းေနတယ္။
• ရာသီရက္ ၁-၁၄ ရက္ = >1 to 1.5ng/ml
• ရာသီရက္ ၁၅-၂၈ ရက္ = 2-28 mg/ml (5 to 20 mg/mL)

ပရိုဂ်က္စတီရုန္းကို မ်ိဳးဥအိမ္၊ ေက်ာက္ကပ္အထက္မွာအဖံုးလိုကပ္ေနတဲ့ အဒရီနယ္ဂလင္းနဲ႔ ဦးေႏွာက္ေအာက္နားက အိတ္ကေလးေတြကေန အလိုလိုထုတ္ေပးေနတာျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၈ ပါတ္ကစျပီး အခ်င္းကေနထုတ္ေပးတယ္။ သူ႔ေၾကာင့္လည္း ဆီးပိုသြားေစတယ္။ စိတ္မက်ေအာင္လည္းလုပ္ေပးတယ္။ လိင္စိတ္ပိုေစတယ္။ စိုးရိမ္စိတ္ နည္းေစတယ္။ Feel good hormone ေနလို႔ထိုင္လို႔ေကာင္းေစတဲ့ေဟာ္မုန္းလို႔လည္းေခၚၾကတယ္။

Progesterone (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/progesterone.html
Susten 100 ကိုယ္ဝန္မွာသံုးတဲ့ေဆးတမ်ိဳး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/susten-100.html
Miscarriage Prevention ကိုယ္ဝန္မပ်က္ေအာင္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/miscarriage-prevention.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

Miscarriage Prevention ကိုယ္ဝန္မပ်က္ေအာင္ 

၁။ ဆရာ႐ွင့္ သမီးကိုယ္ဝန္ ၁ဝ ပတ္မွာ ကေလးက ၈ ပါတ္ဆိုဒ္မွမတက္၍ သားအိမ္ျခစ္ရပါသည္။ လက္႐ွိ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ကေလးႏွလံုးမခုန္၍ သားအိမ္ျခစ္ပစ္ရသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေတြ႔ေနရပါသည္။ အေၾကာင္းရင္းလည္း ႐ွာမေတြ႔ပါ။ သားအိမ္ျခစ္ၿပီး ၁ လေန ကိုယ္ဝန္ျပန္ယူ၍ရပါသည္ဟု OG က ေျပာပါသည္။ သားအိမ္ႏုေန၍ ၁ လေနျပန္ယူလ်ွင္ ကိုယ္ဝန္ျမဲႏိုင္ပါသလား ဆရာ႐ွင့္။ ကေလးအရမ္းလိုခ်င္၍ အျမန္ဆံုးလည္း ျပန္လိုခ်င္ပါတယ္ဆရာ႐ွင့္။

၂။ ေဒါက္တာရွင့္ သမီးအသက္ ၃၁ ေက်ာ္ပါျပီ။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၁ ႏွစ္ခြဲေလာက္ရွိပါျပီ။ ကိုယ္ဝန္က ၃ ၾကိမ္ေတာင္ ပ်က္သြားျပီး ၂ ၾကိမ္ DNC လုပ္ရပါတယ္။ ပထမက ၃ လ မွာ ဒုတိယက ၂ လ ေနာက္ဆံုးကေတာ့ တစ္လေတာင္ မရွိမသိလိုက္ပဲ ေသြးဆင္းမူမမွန္လို႔သြားျပရင္း ရွိေနတယ္လို႔သိရတာပါ။ သမီး ကေလးရႏိုင္ပါ့မလား။ ဘာေတြ စစ္ေဆးသင့္သလဲ။ သိခ်င္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးအားနည္းခ်က္အေနနဲ႔ေတာ့ သမီးက အဆုပ္ေရာင္တတ္ျပီး အားနည္းပါတယ္။ Stress ရွိတိုင္း ASO တက္တိုင္း chest pain ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဆီးပိုးဝင္တာကုဖူးျပီး၊ တီဘီ သံသယဆိုျပီး ၆ လ ေဆးေသာက္ဖူးပါတယ္။ အသားထက္ အသီးအရြက္ေတြပဲၾကိဳက္ျပီး စိတ္ခံစားလြယ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားက ၃၄ ႏွစ္ပါ။ သားသမီးရႏိုင္ပါ့မလားဆရာ။ ျမဲေအာင္ ဘယ္လိုေနထုိင္စားေသာက္ရမလဲ။ အိုဂ်ီေတြကေတာ့ ေဖာလစ္အက္ဆစ္နဲ႔ vitamin E ပဲေပးပါတယ္။ ေျဖေပးပါဦးဆရာ။

၃။ ကြၽန္မနာမည္ ႕႕႕႕႕ ပါ။ အသက္ကအခု ၂၅ ႏွစ္ပါ။ ရန္ကုန္တိုင္း ႕႕႕႕႕ ၿမိဳ႕နယ္မွာေနပါတယ္။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၆ ႏွစ္႐ွိပါၿပီ။ ကေလးတေယာက္မွမ႐ွိေသးပါဘူး။ ကြၽန္မ အသက္ ၂ဝ မွာ ကိုယ္ဝန္႐ွိပါတယ္ဆရာ။ အသက္ငယ္ေသးတယ္ ဆိုၿပီး ကိုယ္ဝန္ ၁ လေက်ာ္ေလာက္မွာ ဖ်က္ခ်လိုက္တယ္ဆရာ။ သားအိမ္မျခစ္ျဖစ္ဘူးဆရာ။ ဒီလိုနဲ႔ အသက္ ၂၂ ႏွစ္မွာ ကိုယ္ဝန္ထပ္ရတယ္။ ကြၽန္မယူဖို႔ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ ၂ လေလာက္မွာ ေခ်ာ္လဲၿပီး ကိုယ္ဝန္ပ်က္သြားတယ္ဆရာ။ ဒီတေခါက္လဲသားအိမ္မျခစ္ျဖစ္ဘူးဆရာ။ နီးရာေဆးခန္းဘဲ ျပလိုက္တယ္ဆရာ။ အခုကြၽန္မအသက္ ၂၅ ႏွစ္မွာ ကိုယ္ဝန္ထပ္ရတယ္ဆရာ။ ေဆးခန္းေတြေသခ်ာျပၿပီး အရမ္းကို ဂ႐ုစိုက္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၂ လခြဲေလာက္မွာေသြးေတြဆင္းတယ္ဆရာ။ အဲ့ဒါနဲ႔ အယ္ထရာေဆာင္းသြား႐ုိက္ၾကည့္ေတာ့ ကေလးမ႐ွိေတာ့ဘူးလို႔ေျပာတယ္။ ကြၽန္မလဲေၾကာက္ေၾကာက္နဲ႔ အထူးကုေဆး႐ုံဘဲသြားလိုက္ေတာ့တယ္။ ေဆးရံု ေရာက္ေတာ့ သားအိမ္ျခစ္ရမယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ကြၽန္မလဲ၃ႀကိမ္ရိွၿပီဆိုေတာ့ ေဆး႐ုံတက္ၿပီး သားအိမ္ျခစ္လိုက္ပါတယ္ ဆရာ။ အခုဆိုကြၽန္မေဆးရံုကဆင္းတာ ၅ လ႐ွိပါၿပီဆရာ။ ကြၽန္မကေလးယူလို႔ရေသးရဲ႕လားဆရာ။ တကယ္လို႔ယူလို႔႐ွိရင္ ကိုယ္ဝန္ခိုင္ေအာင္ ဘာေတြေသာက္ရမလဲ၊ ဘာေတြေ႐ွာင္ရမလဲ၊ ဘယ္လိုဂ႐ုစိုက္ရမလဲဆရာ။ ကြၽန္မကေလးေမြးရင္ ခြဲေမြးရမလား၊ ႐ိုး႐ိုးေမြးရမလားဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳၿပီးေျဖေပးပါဦးဆရာ။

၄။ ဆရာ သမီးက ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်တာ ၃ ခါရိွပါျပီ။ အႀကိဳေန႔ညကမွ ပ်က္က်လို႔ ေဆးရံုမွာ သားအိမ္ျခစ္ထားပါတယ္။ ကေလးပ်က္က်တာမ်ားလို႔ စိတ္လဲထိခိုက္ပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ ေနာက္ထပ္ ကေလးအတြက္ ဘယ္လို ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ိဳး လုပ္ထားရမလဲဆိုတာ ရိုေသေလးစားစြာျဖင့္ ဆရာကိုေမးတာပါ။ သမီးက အသက္ ၃၇ ရိွျပီမို႔ ကေလးပိုလိုခ်င္တာပါ။ အမိ်ဳးသားနဲ႔ အသက္ရြယ္တူေတြပါ။ အသက္ ၃၅ မွ အိမ္ေထာင္ျပဳထားထာပါ။

၅။ ကၽြန္ေတာ့္ အမ်ိဳးသမီးက ၄ လကို ၁ ရက္မစြန္းပါဘူးဆရာ။ ၆ ၾကိမ္ရိွပါျပီ။ အိမ္ေထာင္သက္ ၈ နွစ္ရိွပါျပီ။ ကိုယ္ဝန္ ပ်က္တာက သားအိမ္ခ်ဳပ္တာေတာင္ မရဘူး။

ကိုယ္ဝန္ရတိုင္း ကေလးအေကာင္းမေမြးတတ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာကို ကိုယ့္ဖါသာကိုယ္ မသိလိုက္သူေတြလဲ မနည္းပါ။ ဘာလို႔ အဲလို အလိုလိုပ်က္သလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြက မ်ားတယ္။ တခါပ်က္ျပီး ေနာက္ကိုယ္ဝန္ ေအာင္ျမင္ခ်င္လို႔ ေမးလာသူလဲ မနည္းပါ။

Miscarriage ဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္အတြင္း အလိုလိုပ်က္က်တာကို သတ္မွတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္မွန္သမွ်ရဲ႕ ၁၅% ေလာက္ပ်က္တယ္။ ၇၅% က ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္အတြင္းမွာ ပ်က္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိကို hCG အခ်င္းေဟာ္မုန္း စစ္ရတယ္။ အေပါင္းျပရင္ ေဆးစာအရ Chemical Pregnancy ဓါတုနည္းနဲ႔ေသခ်ာတဲ့ ကိုယ္ဝန္လို႔ေခၚတယ္။ (အာလ္ထြာေဆာင္း) နဲ႔ စစ္လို႔ရလာရင္ေတာ့ Clinical pregnancy ေဆးခန္းအတည္ျပဳ ကိုယ္ဝန္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာ အမ်ားစုက ဒီေနာက္အဆင့္က ျဖစ္တယ္။

• Genetic (Chromosomal) အသက္ၾကီးသူေတြမွာ ဒါမ်ိဳးကို ပိုေတြ႔ရတယ္။ ၄၂ ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ ၂ ဆျဖစ္တယ္။ ၆ဝ%က မ်ိဳးဗီဇခိ်ဳ႕ယြင္းလို႔ျဖစ္တယ္။ မ်ိဳးဗီဇအေျခခံေၾကာင့္ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာဝန္လဲ မတတ္ႏိုင္ပါ။
• Uterine abnormalities သားအိမ္ကခ်ိဳ႕ယြင္းတာထဲမွာ ေမြးရာပါ သားအိမ္အခန္း ၂ ခုျဖစ္ေနတာ၊ သားအိမ္ ႏွစ္ခုတြဲ ျဖစ္ေနတာေတြအျပင္ Fibroid tumors သားအိမ္အလံုးက ေနရာမေတာ္တာမွာရွိေနျခင္းလဲပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ခြဲစိတ္ျပဳျပင္ရမယ္။ Cervical incompetence သားအိမ္အဝ (ေခါင္း) မလံုသူဆိုရင္ လေစ့တဲ့အထိ မတည္ႏိုင္လို႔ ဆရာဝန္ကေန ခ်ဳပ္ျပီးျပင္ေပးႏိုင္တယ္။
• Medical conditions က်န္းမာေရး အေၾကာင္းခံေတြထဲမွာ Diabetes mellitus ဆီးခ်ိဳ၊ Thrombophilia ေသြးေရာဂါနဲ႔ Tyroid တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါေတြ ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳနဲ႔ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ေရာဂါေတြကို ထိန္းေနရမယ္။
• Immunological causes ခုခံအားခ်ိဳ႕ယြင္းမႈထဲမွာ Antiphopholipid Antibody Syndrome, Reproductive Autoimmune Failure Syndrome ေတြပါတယ္။ ခဏခဏကိုယ္ဝန္ပ်က္သူဆိုရင္ Immunological Issues စဥ္းစားရမယ္။

ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာထဲမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ရာသီခြင္ကို Luteal Phase ေခၚတယ္။ ရာသီလာျပီးေနာက္ မ်ိဳးဥ မထြက္ခင္ ကာလကို ေခၚတယ္။ အဲဒီကာလမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းရင္ ခဏခဏကိုယ္ဝန္ပ်က္တတ္တယ္။ ဒီကာလအတြင္းမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ အမ်ားၾကီးျဖစ္လာတယ္။

• Follicle stimulating hormone ထြက္လာမယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ထဲက အေကာင္းဆံုး Follicle (ေဖၚလီကယ္) တခုကိုေရ႔ြးျပီး မ်ိဳဥထြက္ဘို႔ ျပင္တင္ေတာ့မယ္။
• Luteinizing hormone ကေန မ်ိဳးဥထြက္ဘို႔ ႏိုးဆြေပးမယ္။
• Corpus luteum ဆိုတာျဖစ္လာမယ္။ သူကေန Progesterone ေဟာ္မုန္းထုတ္ေပးေပးမယ္။
• ဒီကာလက ၁၄ ရက္ၾကာတယ္။
• Progesterone နဲ႔ Estrogen တြဲျပီး သာအိမ္နအတြင္းဆံုးနံရံ Endometrium ကိုျပင္ေပးၾကမယ္။
• ဒါမွသာ Embryo သေႏၶသားက Implantation တြယ္ကပ္မႈျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

ဒီဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္မွာ ခ်ိဳ႕ယြင္ရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာကို LPD လို႔ေခၚတယ္။ ေသြးစစ္ျပီး သိႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥထြက္ျပီး ၇ ရက္မွာ စမ္းရင္ 10-14 ng/mL နည္းေနတာရွိသူကို Luteal phase defect လို႔ေခၚတယ္။ Endometrial biopsy သားအိမ္ အတြင္းဆံုးလႊာ အသားစျဖစ္ယူစစ္တာလဲလုပ္ႏိုင္တယ္။ အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္ျပီး (ေဖၚလီကယ္) ကို တိုင္းႏိုင္တယ္။ ေသးေနတယ္သူေတြကို Clomiphene Citrate (Clomid, Milophene or Serophene) မ်ိဳးဥေၾကြေဆး ေပးရမယ္။ LPD ျဖစ္ေနသူကို Progesterone ေဟာ္မုန္းေဆးေပးမယ္။ မ်ိဳးဥ ထြက္ခ်ိန္ကေန ကိုယ္ဝန္ ၁ဝ-၁၂ ပါတ္အထိ ေဆးေပးတယ္။ တခါမက ပ်က္သူဆိုရင္ လိုမွာအမွန္ဘဲ။

ကို္ဝန္မပ်က္ေအာင္ ကိုယ္ဝန္မရခင္ကတည္းကေန စသင့္တယ္။ က်န္းမာေရး ေကာင္းေနသူေတြ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ရတာ နည္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစာအာဟာရ မွ်တလုံေလာက္ေအာင္စားတာနဲ႔ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ (ေလ့က်င့္ခန္း) လုပ္တာက အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္တယ္။ စိတ္ဖိအားမမ်ားေစဘို႔လဲ (ေဖါလစ္အက္စစ္) ေသာက္ဘို႔ လိုပါမယ္။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား အားကစား ျပင္းထံတာကိုလဲ ေရွာင္ရမယ္။ ဓါတ္မွန္ အရိုက္မခံပါနဲ႔။ OG နဲ႔အပ္ထားရမယ္။ အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး၊ ေရွာင္ရွာျပီး၊ (ေကဖင္း) မ်ားတာ (ေကာ္ဖီနဲ႔ ကိုလာ) ေလွ်ာ့ေသာက္ရပါေတာ့မယ္။

ကိုယ္ဝန္ ခဏခဏပ်က္ရျခင္း
• ယူေကမွာရွိတဲ့ (ဝါးဝစ္) တကၠသိုလ္က ေတြ႔ရွိခ်က္သစ္တခုကို ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
• Steroids (စတီရြိဳက္) နည္းေနသူေတြမွာ ကိုယ္ဝန္ခဏခဏပ်က္ရတယ္။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အေရအတြက္ ၇ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္မက Miscarriage ပ်က္က်တယ္။ အဂၤလန္မွာ ကိုယ္ဝန္ ၃ ၾကိမ္ ပ်က္ဘူးသူ ၁% ရွိေနတယ္။
• ကို္ယ္ဝန္ပ်က္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ သားအိမ္မွာ ခုခံအားစန္စ္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ NK cells ေတြ ပိုမ်ားေနတာကို သိလာရတယ္။
• Steroids ေဆးေပးရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာကို သက္သာေစတာကိုသိထားေပမဲ့ အရင္က ဘာလို႔လဲဆိုတာ မရွင္းတတ္ေသးဘူး။
• ၁၂-၉-၂ဝ၁၃ ေန႔ Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism ထဲမွာ ေရးလိုက္တာကေတာ့ Natural killer cells (NK cells) ေတြကေန သားအိမ္ အတြင္းဆံုးလႊာမွာ ဆက္ျဖစ္တာေတြရွိတယ္။
• Steroid levels နည္းေနရင္ သေႏၡကို သားအိမ္မွာလာတြယ္ကပ္ဘို႔ ခက္ခဲေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ မပ်က္ေစေအာင္ (စတီရြိဳက္) နည္းနည္းေပးတာ အက်ိဳးမ်ားတယ္။

Prednisolone 25mg ကို လလယ္ရက္ (၁၁-၁၄ ေျမာက္ရက္) ကေနစျပီး ကိုယ္ဝန္ရတယ္ဆိုရင္ ၁၂ ပါတ္အထိေပးတယ္။ ေဆးရဲ႕ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး မမ်ားလွပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္မယ္၊ စိတ္မူေျပာင္းႏိုင္တယ္၊ အိပ္ေရးပ်က္ႏိုင္တယ္၊ အေရျပား နဲနဲအေျပာင္းအလဲ ရွိႏိုင္တယ္၊ ေသြးဖိအား တက္ႏိုင္တယ္။ ေဆးကကေလးဆီကို နဲနဲေလးသာေရာက္မယ္။

တခ်ိဳ႕က -
- ကိုယ္ဝန္ရရင္ Prednisolone ေဆးကို ၂ ဆတိုးျပီးေပးတယ္။
- Progesterone ေဆးကို မ်ိဳးဥထြက္ျပီး ၄ ရက္မွေပးေသးတယ္။
- Low molecular weight Heparin or Lovenox ထိုးေဆးကို ကိုယ္ဝန္ရလာရင္ ထိုးေပးတာလဲရွိတယ္။
- Low dose Aspirin ကိုလဲေပးတယ္။
- Folic acid ေသာက္ရမယ္။
- Dydrogestrone ေဆးကိုလည္းေပးတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

1. Cervical length ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ သားအိမ္လည္ပင္းအရွည္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/11/cervical-length.html
2. Cervical incompetence သားအိမ္အဝမလံုျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2014/04/cervical-incompetence.html
3. Miscarriage Prevention ကိုယ္ဝန္မပ်က္ေအာင္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/08/miscarriage-prevention.html
4. Miscarriage ကုိယ္ဝန္ပ်က္ျခင္းတမ်ိဳး http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/miscarriage.html
5. Recurrent miscarriage ကိုယ္ဝန္ ခဏခဏပ်က္ရျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/09/recurrent-miscarriage.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ