ကိုလက္စထေရာကို ေလ့လာျခင္း (၂)

အသြင္ေျပာင္းဆီကင္းတဲ့ အစားအစာကို ေရြးခ်ယ္စားသံုးသင့္ပါတယ္

ၿပီးခဲ့တဲ့ တပတ္က ကိုလက္စထေရာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိေကာင္းစရာ အတိုအထြာေလးေတြ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ အခုလည္း က်န္ရွိေနေသးတဲ့ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ ဗဟုသုတေလးေတြ ဆက္ေျပာခ်င္ပါေသးတယ္။

အရက္နဲ႔ ကိုလက္စထေရာ

အရက္ဆိုတာက အယ္လ္ကိုေဟာကို ဆိုလိုတာပါ။ အယ္လ္ကိုေဟာ အသင့္အတင့္ ေသာက္သံုးတာက ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ ပမာဏ တက္ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆးပညာရွင္ေတြကေတာ့ ဒီအခ်က္ကို သိပ္ၿပီး အားေပးခ်င္ပုံ မရပါဘူး။ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ လူေတြက အမွန္တကယ္ ေသာက္သင့္တဲ့ ပမာဏထက္ ေက်ာ္လြန္ၾကတာ မ်ားလို႔ပါ။ အမ်ိဳးသားတေယာက္ တေန႔ကို ႏွစ္ပက္၊ အမ်ိဳးသမီးက တပက္ ပံုမွန္ ေသာက္ႏိုင္ရင္ေတာ့ အဆင္ေျပပါတယ္။ ဝိုင္နီမွ မဟုတ္ပါဘူး၊ အယ္လ္ကိုေဟာ အားလံုးက ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ HDL တက္ေစပါတယ္။ အထူး သတိျပဳရမွာကေတာ့ အရက္အမ်ားႀကီး ေသာက္တာက ေသြးတိုးသမားအတြက္ မေကာင္းသလို က်န္းမာေရး ျပႆနာေတြ သယ္ေဆာင္လာတတ္လို႔ပါ။

ဘယ္အစာမ်ိဳးေရြးမလဲ

အမ်ားအားျဖင့္ ကိုလက္စထေရာ မ်ားေနသူေတြက စားစရာေရြးတဲ့ အခါ No cholesterol ဆိုတာမ်ိဳးကို အဓိကထား ၾကပါတယ္။ တကယ္တမ္း ေၾကာက္စရာ ပိုေကာင္းတာက အသြင္ေျပာင္းဆီလို႔ ေခၚၾကတဲ့ Trans Fat ေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ Zero Trans Fat ဆိုတာေတြ ေရြးခ်ယ္သင့္ပါတယ္။ အဲဒီ အဆီေတြက မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာေတြ တက္ၿပီး ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာေတြ က်ေစပါတယ္။ အဲဒီအဆီေတြကို သေရစာ အမ်ားစု၊ ဖုတ္ထားတဲ့ မုန္႔ေတြ၊ မာဂ်ရင္းနဲ႔ ဆီေၾကာ္မုန္႔ေတြမွာ ေတြ႔ရတာပါ။ တခ်ိဳ႕ အစားအေသာက္ေတြမွာ Partially hydrogenated oil ဆိုတာမ်ိဳး ပါရင္ ေရွာင္က်ဥ္သင့္ပါတယ္။ အဲဒါက Trans Fat ကို တဖက္လွည့္နဲ႔ သုံးတဲ့ ေဝါဟာရပါ။

ထ႐ိုင္ဂလစ္စ္ရိုက္ (Triglyceride) ဆိုတာ

ဒါက အဆီတမ်ိဳးပါပဲ။ အစားအေသာက္ေတြနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္မွာ အေတြ႔ရ အမ်ားဆံုး အဆီပါ။ အဲဒီအဆီေတြကို စြမ္းအင္အျဖစ္ သံုးၾကတာပါ။ ကယ္လိုရီ ပမာဏကို လိုတာထက္ ပိုစားသူေတြမွာ Triglyceride ေတြ စုလာၿပီး ဗိုက္ေတြ ရႊဲလာတာေပါ့။ ကယ္လိုရီ အသံုးနည္းတဲ့ အထိုင္မ်ားသူေတြဆို ပိုစုေဆာင္းမိတာေပါ့။

ကိုလက္စထေရာ စမ္းသပ္တဲ့အခါ Triglyceride ကိုလည္း စမ္းရပါတယ္။ 150 mg/dl ထက္ နည္းေနမွ က်န္းမာေရး အတြက္ အဆင္ေျပပါတယ္။ Triglyceride မ်ားေနတာကလည္း ႏွလံုးေရာဂါေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ပတ္သက္ ေနတတ္တာကို သတိထားရမွာပါ။

ဘယ္လို ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈေတြက အဆင္ေျပသလဲ

ကိုလက္စထေရာ ေလ်ာ့က်ေအာင္  ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား လုပ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ သာမန္လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး အပန္းေျဖတာ ေလာက္နဲ႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ နည္းနည္းပင္ပန္းတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြကသာ ပိုၿပီး ထိေရာက္ပါတယ္။ အဲသလို လုပ္မွသာ ႏွလံုးအတြက္ ညႇစ္အား ေကာင္းသလို ႂကြက္သားေတြလည္း သန္မာေစတာပါ။ အထူးသျဖင့္ ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ HDL တက္ဖို႔ ဆိုရင္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈက ေဆးတပါးလို႔ေတာင္ ေျပာရမွာပါ။ လမ္းၾကမ္းၾကမ္း အျမန္ေလွ်ာက္တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ခပ္ေျဖးေျဖး ေျပးတာမ်ိဳးေပါ့။ ေခြ်းေတြ ထြက္ၿပီး ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ျမန္လာတဲ့ အထိ လုပ္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြက အက်ိဳးမ်ားပါတယ္။ ေယာဂလုပ္ရင္ေတာင္မွ သက္ေတာင့္သက္သာ မဟုတ္ဘဲ အားစိုက္ရတဲ့ နည္းေတြကို ေရြးသင့္ပါတယ္။

ကိုလက္စထေရာ ပမာဏ ျမင့့္မားေနရင္

ကိုလက္စထေရာ သိပ္မ်ားေနတဲ့အခါ အေရျပားမွာ Xanthoma ေခၚတဲ့ အဖုေလးေတြ ထြက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါက ျမင္သာတဲ့ လကၡဏာျဖစ္ေပမယ့္ ရွားေတာ့ ရွားပါတယ္။ မျမင္ရတာေတြက ပိုအေရးႀကီးတာပါ။ ေသြးေၾကာေတြထဲမွာ တျဖည္းျဖည္း ေသြးခဲလာတာမ်ိဳးကသာ ေလျဖတ္တာေတြ ျဖစ္တတ္တာပါ။ Xanthoma ကေတာ့ ကိုလက္စထေရာ ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ရင္ ျပန္ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။

ကိုလက္စထေရာနဲ႔ မွတ္ဥာဏ္

ကိုလက္စထေရာကို ရွိသင့္တဲ့ ပမာဏအတိုင္း ထိန္းထားနိုင္တာက ႏွလံုးအတြက္ေရာ၊ ဦးေႏွာက္အတြက္ပါ ေကာင္းပါ တယ္။ ကိုလက္စထေရာေတြ သိပ္မ်ားရင္ ေလျဖတ္တတ္ပါတယ္။ ရံဖန္ရံခါ ကိုယ့္ဘာသာ သတိမထားမိတဲ့ အေသးစား ေလျဖတ္မႈေလးေတြ (Mini-stokes) ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒါက အခ်ိန္ၾကာလာရင္ သတိေမ့တာ၊ ေတြးေခၚ စဥ္းစားမႈ ထိခိုက္တာေတြ ျဖစ္လာၿပီး ေန႔စဥ္ဘဝကို ထိခိုက္ေစတတ္ပါတယ္။

အခုဆိုရင္ေတာ့ ကိုလက္စထေရာဆိုင္ရာ သိသင့္တာေလးေတြ၊ မသိေသးတာေလးေတြ အေတာ္သိၿပီ ထင္ပါတယ္။ ကိုလက္စထေရာက ရွိသင့္တဲ့ ပမာဏလည္း လိုအပ္တယ္ ဆိုတာ သတိရၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကိုလက္စထေရာ သိပ္မ်ားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ဆင္ျခင္ေလွ်ာ့ခ် စားသံုးသင့္ၾကသလို ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈလည္း လုပ္ၾကရမွာပါ။

ကိုလက္စထေရာ ႂကြယ္ဝလြန္းတဲ့ အစားအေသာက္ စာရင္းမွာ ၾကက္ဥ အနွစ္၊ ၾကက္အသည္း၊ တိရစၧာန္ အဆီေတြနဲ႔ ေထာပတ္ေတြ၊ အနီေရာင္အသား (သိုး၊ အမဲ) ေတြ၊ ပင္လယ္စာ (ပုဇြန္၊ ကမာ) ေတြ၊ အသင့္စားရေအာင္ စီမံ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ စည္သြပ္ အစားအစာေတြ၊ ခ်ိစ္၊ ကိတ္မုန္႔နဲ႔ ႏွစ္ျပန္ေၾကာ္လို အစားအစာေတြ ပါဝင္တာမို႔ သတိထားၿပီး စားသံုးၾကရမွာပါ။ အာသာေျပ စားလို႔ ရပါတယ္။ မလြန္ကၽြံဖို႔သာ အေရးႀကီးတာပါ။ ေခၽြးထြက္မယ့္ လႈပ္ရွားမႈေလးေတြပါ တြဲလိုက္ရင္ေတာ့ ကိုလက္စထေရာကို သိပ္ေၾကာက္စရာ မလိုေတာ့ဘူးေပါ့။

ေဒါက္တာသက္ဦး

Credit: ဧရာ၀တီသတင္းဌာန