Electronic Transaction Law (Episode V)

အခန္း (၈)

အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း ၊ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလႊာႏွင့္

အီလက္ထေရာနစ္ ထုိးၿမဲလက္မွတ္မ်ား

၁၉။ (က) တည္ဆဲဥပေဒ တစ္ရပ္ရပ္အရ စာျဖင့္ ေရးသားရမည္ဟု လည္းေကာင္း၊ လက္မွတ္ေရး ထုိးရမည္ဟုလည္းေကာင္း ျပ႒ာန္း ထားသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း၊ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္သတင္းလႊာႏွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ ထုိးၿမဲလက္မွတ္တုိ႔ျဖင့္ ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။

(ခ) ပုဒ္မ ခြဲ (က) အရျပဳလုပ္ေသာ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္း၊ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလႊာႏွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ ထုိးၿမဲလက္မွတ္မ်ားသည္ သက္ဆုိင္ရာဥပေဒအရ ျပဳလုပ္ဘိသကဲ့သုိ႔ တရား၀င္ေစရမည္။

၂၀။ မူလေဆာင္ရြက္ ေပးပုိ႔သူႏွင့္ လက္ခံသူတုိ႔သည္ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္း၊အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလႊာႏွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ ထုိးၿမဲလက္မွတ္ ေပးပုိ႔ျခင္း၊ လက္ခံရယူျခင္းႏွင့္ သုိမွီးထိန္းသိမ္းျခင္းတုိ႔ကုိ သတ္မွတ္ထားသည့္ နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္ အညီေဆာင္ရြက္ရမည္။ သုိ႔ရာတြင္ မိမိတုိ႔ အခ်င္းခ်င္း သီးျခား သေဘာတူညီခ်က္ရွိပါက ထုိသေဘာတူညီသည့္ နည္းလမ္းႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သည္။

အခန္း (၉)

အီလက္ထေရာနစ္ နည္းပညာျဖင့္ ျပဳလုပ္သည့္ ပဋိညာဥ္မ်ား

၂၁။ ပဋိညာဥ္ျပဳလုပ္ရာတြင္ ပဋိညာဥ္ျပဳသူမ်ားအၾကား အျခားနည္းျဖင့္ သေဘာတူညီခ်က္ မရွိလွ်င္ကမ္းလွမ္းျခင္း၊ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကုိ လက္ခံျခင္းႏွင့္ အျခားလုိအပ္ေသာ အခ်က္အလက္ျပဳလုပ္ျခင္းတုိ႔ကုိ အီလက္ထေရာနစ္ နည္းပညာျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သည္။

၂၂။ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္းႏွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလႊာတုိ႔ကုိမူလေဆာင္ရြက္ေပးပုိ႔သူ ကုိယ္တုိင္က ျဖစ္ေစ၊ ယင္း၏ကုိယ္စား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသူကျဖစ္ေစ၊ကုိယ္တုိင္ (သုိ႔) ယင္း၏ကုိယ္စားေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသူက အလုိအေလ်ာက္ ေဆာင္ရြက္ရန္စီစဥ္ျပဳလုပ္ထားေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ စနစ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ ေပးပုိ႔ခဲ့လွ်င္ မူလေဆာင္ရြက္ ေပးပုိ႔သူ၏ အီလက္ ထေရာနစ္မွတ္တမ္း (သုိ႔) အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္သတင္းလႊာ ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္။

၂၃။ လက္ခံသူသည္ ေအာက္ပါအခ်က္အလက္တစ္ရပ္ရပ္ႏွင့္ ကုိက္ညီပါက မူလ ေဆာင္ရြက္ေပးပုိ႔သူ၏ သတင္းအခ်က္အလက္၊ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္း (သုိ႔) အီလက္ထေရာနစ္အခ်က္အလက္ သတင္းလႊာ အမွန္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ မွတ္ယူၿပီး ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္ 

(က) လက္ခံသူႏွင့္ မူလေဆာင္ရြက္ ေပးပုိ႔သူတုိ႔သည္ သေဘာတူညီထားသည့္ နည္းလမ္းႏွင့္ အညီ အသုံးျပဳေပးပုိ႔ခဲ့ျခင္း၊

(ခ) မူလေဆာင္ရြက္ ေပးပုိ႔သူ၏ ကုိယ္စား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသူကျဖစ္ေစ ေပးပုိ႔သည္ကုိ လက္ခံသူက လက္ခံရရရွိျခင္းျဖစ္ၿပီး မူလ ေဆာင္ရြက္ေပးပုိ႔သူ အသုံးျပဳသည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ေပးပုိ႔ခဲ့ျခင္း၊

၂၄။ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္း (သုိ႔) အီလက္ထေရာနစ္အခ်က္အလက္ သတင္းလႊာကုိ ေပးပုိ႔ဆဲျဖစ္ေစ၊ မေပးပုိ႔မီျဖစ္ေစ မူလ ေဆာင္ရြက္ ေပးပုိ႔သူႏွင့္ လက္ခံသူတုိ႔သည္ 

(က) ေအာက္ပါတစ္နည္းနည္းျဖင့္ လက္ခံရရွိေၾကာင္းကုိ အသိအမွတ္ျပဳႏုိင္သည္ 

(၁) လက္ခံသူက ကုိယ္တုိင္ျဖစ္စ၊ အလုိအေလ်ာက္နည္းျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အျခားတစ္နည္းနည္းျဖင့္ျဖစ္ေစ ဆက္သြယ္ျပန္ၾကားျခင္း၊

(၂) လက္ခံသူက လက္ခံရရွိၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း မူလေဆာင္ရြက္ေပးပုိ႔သူသုိ႔ လုံေလာက္ေသာညႊန္ျပမႈ တစ္ခုခုျပဳလုပ္ျခင္း၊

(ခ) လက္ခံရရွိေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သီးျခား သေဘာတူညီခ်က္ ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။

၂၅။ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္း (သုိ႔) အီလက္ထေရာနစ္အခ်က္အလက္ သတင္းလႊာ လက္ခံေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳခ်က္ကုိ လက္ခံ ရရွိမွ သာ အတည္ျဖစ္ရမည္ဟု မူလေဆာင္ရြက္ ေပးပုိ႔သူက 

(က) သတ္မွတ္ထားသည့္ ကိစၥတြင္ လက္ခံောကာင္း အသိအမွတ္ျပဳခ်က္ကုိ လက္ခံရရွိခဲ့ျခင္းမရွိလွ်င္ မူလေဆာင္ရြက္ ေပးပုိ႔သူက မည္သည့္အခါမွ် ေပးပုိ႔ခဲ့ျခင္း မရွိဟု မွတ္ယူရမည္။

(ခ) သတ္မွတ္ထားျခင္း မရွိသည့္ ကိစၥတြင္ သီးျခားသတ္မွတ္ သေဘာတူညီထားသည့္ အခ်ိန္အတြင္းျဖစ္ေစ၊ အခ်ိန္ကုိ သတ္မွတ္ ထားျခင္းမရွိပါက သင့္ေလ်ာ္သည့္ အခ်ိန္အတြင္းျဖစ္ေစလက္ခံေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳခ်က္ကုိ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပုိ႔သူက လက္ခံျခင္းမရွိလွ်င္ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပုိ႔သူသည္ ထုိသုိ႔ မရရွိေၾကာင္း လက္ခံသူသုိ႔ အေၾကာင္းၾကားႏုိင္သည္။

၂၆။ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပုိ႔သူႏွင့္ လက္ခံသူတုိ႔အၾကား ပုိ႔လႊတ္သည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ လက္ခံသည့္အခ်ိန္တုိ႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သီးျခားသေဘာတူ ညီခ်က္ မရွိလွ်င္ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း (သုိ႔)

အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္သတင္းလႊာကုိ (က) ပုိ႔လႊတ္သည့္ အခ်ိန္သည္ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပုိ႔သူ (သုိ႔) ယင္း၏ ကုိယ္စားလွယ္၏ထိန္းခ်ဳပ္မႈျပင္ပရွိ သတင္းအခ်က္အလက္ စနစ္အတြင္းသုိ႔ ၀င္ေရာက္သည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည္။

(ခ) လက္ခံသည့္အခ်ိန္သည္ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္သည္ 

(၁) သတ္မွတ္ထားေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ စနစ္အတြင္းသုိ႔ ၀င္ေရာက္သည့္အခ်ိန္၊

(၂) လက္ခံသူက သတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိေသာ သတင္းအခ်က္အလက္စနစ္ကုိ အသုံးျပဳခဲ့ပါကလက္ခံသူက လက္ခံရရွိသည့္အခ်ိန္၊

(၃) သတ္မွတ္ထားေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ စနစ္မရွိပါက လက္ခံသူ၏ သတင္း အခ်က္အလက္စနစ္အတြင္းသုိ႔ ၀င္ေရာက္ သည့္အခ်ိန္၊

၂၇။ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပုိ႔သူႏွင့္ လက္ခံသူတုိ႔သည္ 

(က) သီးျခားသေဘာတူညီခ်က္ မရွိလွ်င္ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပုိ႔သူ၏ လုပ္ငန္းတည္ရွိေသာေနရာကုိ ပို႔လႊတ္သည့္ေနရာဟုလည္းေကာင္း၊ လက္ခံသူ၏ လုပ္ငန္းတည္ရွိေသာ ေနရာကုိလက္ခံသည့္ေနရာဟုလည္းေကာင္း မွတ္ယူရမည္။

(ခ) စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကုိ တစ္ေနရာထက္ပုိ၍ လုပ္ကုိင္ပါက အဓိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္သည့္ေနရာကို လည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္သည့္ေနရာ မရွိပါက ထုိသူအၿမဲတမ္းေနထုိင္ေသာ ေနရာကိုလည္းေကာင္း၊ အဖြ႕ဲ အစည္း ျဖစ္ပါက ဥပေဒႏွင့္အညီ ဖြဲ႕စည္တည္ေဆက္ထားေသာ ေနရာကုိလည္းေကာင္း အၿမဲတမ္း ေနရပ္လိပ္စာဟု မွတ္ယူရမည္။

Note: အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး ဥပေဒ အခန္းစုစုေပါင္း (၁၃)ခန္းရွိသည္ကို ဆက္လက္ေ၀ငွပါမည္။

မ်က္မွန္တပ္စရာမလိုေအာင္ ေလဆာနည္းျဖင့္ မ်က္စိပါ၀ါျပဳျပင္ျခင္း

လူတိုင္းရဲ႕မ်က္စိထဲမွာ သဘာ၀မွန္ဘီလူးရွိပါတယ္။ ဒီမွန္ဘီလူးဟာ ခံုးလြန္း၍ မ်က္လံုးအိမ္ရွည္ေသာအခါ ပံုရိပ္သည္ ျမင္လႊာ(Retina) ၏ေရွ႕တြင္ ထင္ေနေစတဲ့အတြက္ ထင္ထင္ရွားရွား မျမင္ရေတာ့ပါ။ ယင္းကို Myopia လို႕ေခၚပါတယ္။ အလားတူပဲ မွန္ဘီလူးခြက္လြန္း ေန၍ မ်က္လံုးအိမ္တိုေသာအခါ ပံုရိပ္မ်ားမွာ အျမင္အာရံုလႊာရဲ႕ေနာက္မွာ က်ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ပံုရိပ္မ်ားကို ထင္ရွားစြာမျမင္ရေတာ့ဘဲ ၀ါးေနတတ္ျပန္ပါတယ္။ Hyperopia လို႕ေခၚပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ မ်က္ၾကည္လႊာ၏ မ်က္ႏွာျပင္ အခံုးအခြက္ မညီညာေသာေၾကာင့္ ဆလင္ဒါေစာင္းေနခဲ့လွ်င္လည္း ပံုရိပ္ဟာ ရႊဲ႕ေစာင္း (Distorted) ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါကိုေတာ့ Astigmatism လို႕ေခၚပါတယ္။ ေဖာ္ျပပါ ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းကုသေပးတဲ့နည္းကေတာ့ ထိုသူကို သင့္ေတာ္တဲ့ ပါ၀ါမ်က္ကပ္မွန္မ်ားရွိေသာ မ်က္မွန္မ်ားတပ္ဆင္ေစျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္စိအမ်ိဳးအစားေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသလို မ်က္မွန္ကိုင္းေတြလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိလာခဲ့ရာ လြန္စြာက်ယ္ျပန္႕လွေသာ မ်က္စိက်န္းမာေရးျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈဆိုင္ရာ ေစ်းကြက္ၾကီးတစ္ခု ပင္ ျဖစ္ထြန္းလာခဲ့ပါတယ္။

သိပၸံနည္းပညာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် မ်က္မွန္တပ္စရာမလိုေတာ့ဘဲ ေလဆာေရာင္ျခည္ျဖင့္ လိုအပ္သည့္ မ်က္စိပါ၀ါအတိုင္း ျပဳျပင္ေပးႏိုင္ေသာ နည္းပညာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Lasik (Laser Assisted in Situ Keratomileusis) နည္းပညာေပၚေပါက္လာခဲ့ျပီး ကမၻာေပၚ မွာ ပထမဦးဆံုး နည္းျဖင့္မ်က္စိပါ၀ါ ျပဳျပင္ေပးေသာ ကုသမႈကို ၁၉၈၉ခုႏွစ္၌ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

Lasik အေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ၾကီး ပါေမာကၡေဒါက္တာဦးျမေအာင္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးေမးျမန္းခဲ့သည္မ်ားကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပလိုပါတယ္။

ဆရာၾကီးရဲ႕ ေဆြးေႏြးရွင္းလင္းခ်က္အရ လူတို႕၏ မ်က္စိတြင္ မ်က္ၾကည္လႊာ Cornea ရွိေၾကာင္း၊ အဆိုပါမ်က္ၾကည္လႊာတြင္ အလႊာ၅ခု ပါရွိသည့္အနက္ Stroma အလႊာေနရာအထိေရာက္ေအာင္ Microkeratome ဆိုတဲ့ ဓားေလးနဲ႕ခြာလိုက္ရေၾကာင္း၊ အေ၀းမႈန္ျဖစ္ပါက Minus Power ကို ေလွ်ာ့ေပးေၾကာင္း၊ အနီးမႈန္ျဖစ္ေနလွ်င္ Plus Power ကိုေလွ်ာ့ေပးေၾကာင္း၊ ဆလင္ဒါေစာင္းေနလွ်င္လည္း တည့္မတ္ သြားေအာင္ လုပ္ေပးေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။

ဆရာၾကီးက "မ်က္ၾကည္လႊာ (Cornea) Flat ျဖစ္ေနရင္ နည္းနည္းေလးခံုးသြားေအာင္ေဘးပတ္ပတ္လည္ေနရာေတြကို ေလဆာနဲ႕ျပဳျပင္ ေပးတယ္။ သိပ္ခံုးေနတဲ့ မ်က္ၾကည္လႊာဆိုရင္ အလယ္ပိုင္းက ခံုးေနေသာေနရာကို ေလဆာျဖင့္ ေျပျပစ္သြားေအာင္ ျပဳျပင္ေပးရပါတယ္။ ဆလင္ဒါရွိရင္ေတာ့ Axis ၀င္ရိုးတန္းကိုေျပသြားေအာင္ Neutralise လုပ္ေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးရင္ေတာ့ အေပၚယံ မ်က္ၾကည္လႊာ အလႊာ (Anterior Flat) ကို ျပန္အုပ္ေပးခဲ့တယ္" လို႕ေျပာျပပါတတယ္။

ဆက္လက္၍ "Microkeratome ကိုလက္နဲ႕ပဲ ခ်ိန္ျပီး မ်က္ၾကည္လႊာေပၚမွာ လိုခ်င္တဲ့ေနရာအရြယ္အစားရေအာင္ လုပ္ရတယ္။ အထူး သျဖင့္ မ်က္ၾကည္လႊာရဲ႕ အထူ Thickness of Cornea ေပၚမူတည္ျပီး အနည္းဆံုးမ်က္ၾကည္လႊာအထူ ၃ပံု၁ပံုေလာက္ ခ်န္ထားေပး ရတယ္။ ဥပမာ - မ်က္ၾကည္လႊာ ၅၀၀ မိုက္ခရိုမီလီမီတာရွိရင္ ၁၅၀ေလာက္ကိုေလဆာနဲ႕စားလိုက္တဲ့အခါ ၃၅၀ေလာက္ က်န္တယ္" လို႕ေျပာျပပါတယ္။

Lasik ကုသမႈမစခင္ကတည္းက မ်က္ၾကည္လႊာ၏ အထူအပါးကိုတိုင္းျခင္း၊ ေလဆာျဖင့္ စားရမည့္အထူကို တြက္ခ်က္ျခင္း စသည္တို႕ အားျပဳလုပ္ကာ အခ်က္အလက္ data မ်ားအား ကြန္ပ်ဴတာထဲတြင္ ထည့္သြင္းေပးရေၾကာင္း သိရပါတယ္။

အေ၀းမႈန္သူမ်ားကို ျပဳျပင္ေပးျပီးတဲ့အခါ အခ်ိဳ႕ေသာသူမ်ားအတြက္ စာဖတ္ရန္ အနီးၾကည့္မွန္ဘီလူးလိုေနေသးသည့္အတြက္ ပါ၀ါထည့္ ျပီး Cornea Inlay လုပ္ေပးျပီးမွ Flat ကိုျပန္အုပ္ေပးရေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။

အေ၀းမႈန္ေရာ အနီးမႈန္ပါ ရွိေနသူမ်ားအတြက္ မ်က္မွန္တပ္ရသူမ်ားတြင္ Multi focal lenses ထည့္သကဲ့သို႕ သေဘာတရားခ်င္း အတူ တူျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေျပာျပပါတယ္။

Lasik နည္းျဖင့္ မ်က္စိမွန္ဘီလူး ပါ၀ါျပဳျပင္ေပးတဲ့အခါ အဆိုပါ လူနာမ်ားအေနနဲ႕ ေဆးရံုတက္စရာမလိုဘဲ ျပင္ပလူနာအျဖစ္ ကုသမႈေပး ႏိုင္ေၾကာင္း ၊ ထံုေဆးေပး၍ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ Lasik ျဖင့္ မ်က္စိပါ၀ါျပဳျပင္သူမ်ားအေနနဲ႕ ဘယ္အသက္အရြယ္မွာ လုပ္သင့္သလဲဆိုတဲ့အခ်က္ကိုလည္း ေျပာျပပါတယ္။

အသက္အရြယ္ကေတာ့ အသက္ ၁၈ႏွစ္ေက်ာ္မွပဲလုပ္သင့္ပါတယ္။ မ်က္ၾကည္လႊာဖြံ႕ျဖိဳးမႈက အသက္၁၈ႏွစ္ေရာက္မွ ျပီးဆံုးသြားတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအသက္ထက္ငယ္တဲ့အခ်ိန္မွာ လုပ္ခဲ့ရင္ မ်က္စိပါ၀ါက မမွန္ေသးတဲ့အတြက္ ထပ္ေျပာင္းသြားတဲ့အခါ Lasik ေနာက္တစ္ ၾကိမ္ျပန္လုပ္ရတတ္ပါတယ္။

မ်က္မွန္ပါ၀ါတိုင္းၾကည့္လွ်င္ အေ၀းမႈန္ (-14.00) အထိလည္းေကာင္း၊ အနီးမႈန္ (+8.00) အထိလည္းေကာင္း၊ ဆလင္ဒါ (-4.00)ကို Lasik ျဖင့္ျပဳျပင္ေပးႏိုင္ေၾကာင္းသိရပါတယ္။ ဒီကုထံုးကို အေ၀းမႈန္သမားမ်ားလုပ္ေလ့ရွိေၾကာင္းလည္း ေျပာျပပါတယ္။

Lasik ကုထံုးခံယူလွ်င္ ခြဲစိတ္ခန္း၀င္သကဲ့သို႕ လူနာ၊ဆရာ၀န္ႏွင့္ သူနာျပဳမ်ားပါ ပိုးသန္႕စင္ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ရေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။

နဂုိကတည္းက မ်က္လံုးေျခာက္ေသြ႕ေလ့ရွိသူ Dry Eye ဆိုပါက ဒီကုထံုးခံယူျပီးတဲ့ေနာက္ သဘာ၀မ်က္ရည္ႏွင့္တူေသာ အရည္မ်က္စဥ္း တစ္မ်ိဳးကို ပုိခတ္ရတတ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

အသည္းေရာင္အသား၀ါ Bပိုး၊ C ပိုး ႏွင့္ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳရွိသူမ်ားလည္း Control လုပ္ျပီး Lasik ကုထံုးကို ျပဳလုပ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ သို႕ေသာ္အျမင္ အာရံုမွာ ေရာဂါတစ္ခုခုရွိေနျခင္း၊ ေရတိမ္ေရာဂါ၊ မ်က္ၾကည္လႊာေရာဂါရွိခဲ့လွ်င္ မျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ Lasik ကုထံုးကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက စတင္ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ျပီး ပထမဦးဆံုး Lasik ျပဳလုပ္ႏိုင္တဲ့တစ္ခုတည္းေသာ မ်က္စိအထူးကုေဆးခန္းကေတာ့ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ တာေမြျမိဳ႕နယ္ ဦးခ်စ္ေမာင္လမ္းမွာ ရွိေသာ iQ Vision မ်က္စိအထူးကုေဆးခန္းၾကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ယေန႕အထိ လူနာ ရာေပါင္းမ်ားစြာကို ကုသမႈျပဳလုပ္ေပးခဲ့ျပီးျပီျဖစ္ျပီး ရာႏႈန္းျပည့္ေအာင္ျမင္မႈေတြလည္း ရရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

iQ Vision ေဆးခန္းမွ Lasik ျပဳလုပ္ေပးသည့္ ဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားမွာ ႏိုင္ငံတကာအသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္မ်ားရရွိထားသည့္အျပင္ တန္ဖိုး ၾကီးမားလွေသာ Lasik ျပဳလုပ္ႏိုင္သည့္ စက္ၾကီးဟာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံထုတ္ျဖစ္ျပီး စက္ကိရိယာကိုင္တြယ္သည့္ ကြၽမ္းက်င္တာ၀န္ရွိသူမ်ားကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအထိ ေစလႊတ္ကာ ေလ့က်င့္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း iQ Vision အထူးကုေဆးခန္းမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ျဖည့္စြက္ေျပာျပခဲ့ ပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားသို႕သြား၍ Lasik ကုထံုးခံယူမယ္ဆိုလွ်င္ ကုသစရိတ္အျပင္ ဟိုတယ္စရိတ္၊ ေလယာဥ္စရိတ္မ်ား ထပ္မံကုန္က်ႏိုင္တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ iQ Vision မွာေတာ့ အဆိုပါႏႈန္းထက္အမ်ားၾကီးသက္သာေသာ ေစ်းႏႈန္းႏွင့္ ျပဳလုပ္ေပးတယ္လို႕ သိရေၾကာင္းေဖာ္ျပရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ပါတယ္။

ေမာင္ (ေဆးတကၠသိုလ္)

Credit: Health Digest Journal Vol.9, No 1, 9-11-2011

Clinic Address - iQ Vision (International Quality Eye Care Center)

(S-15) ,ဦးခ်စ္ေမာင္လမ္း၊တာေမြျမိဳ႕နယ္၊ရန္ကုန္ျမိဳ႕။ ဖုန္း - 01-554010 ၊ 401208 ၊ SSC – 09-8614572, WC – 09-8614570

အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာဝင္

ဗုဒၶဘာသာဝင္တို ့သည္ ဗုဒၶ၊ ဓမၼ၊ သံဃတည္းဟူေသာ အၿမတ္ဆံုးေသာရတနာသံုးပါးကို ကိုးကြယ္ၾကသူမ်ား ၿဖစ္တဲ့အေလ်ာက္ အၿမတ္ဆံုးရတနာသံုးပါးကလည္း ကိုးကြယ္သူတို ့အား အၿမတ္ဆံုးေသာအက်ိဳးမ်ားကို ရေစႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ သို ့ေသာ္ ရတနာသံုးပါးကို ကိုးကြယ္ၾကသူခ်င္း တူေစကာမူ၊ အက်ိဳးေပးမွုအနည္း၊ အမ်ားကြာဟတဲ့အေလ်ာက္ ကိုးကြယ္သူတို ့ရဲ့ ဘဝအနိမ့္အၿမင့္ ၿခားနားလ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ “ကိုးကြယ္ပံု” ၿခင္း၊ ရတနာသံုးပါးကို “ၾကည္ညိဳပံု” ၿခင္း မတူညီၾကလို ့သာ ၿဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားၿဖင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္အၿဖစ္ ခံယူပံုနညး္လမ္းၿခင္း ကြဲၿပားေနလို ့သာၿဖစ္ပါတယ္…

စင္စစ္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ဟူသည္မွာ ဗုဒၶ၏အဆံုးအမမ်ားကို ဘဝလမ္းညႊန္အၿဖစ္ လုိက္နာခံယူက်င့္သံုးသူမ်ားပင္ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုလိုက္နာက်င့္သံုးရာမွာ ဗုုဒၶဘာသာဝင္ တစ္ဦးနဲ ့တစ္ဦး ဗုဒၶ၊ ဓမၼေပၚ သိရွိပံုပမာဏၿခင္း၊ လိုက္နာက်င့္သံုးပံု ပမာဏၿခင္း မတူညီၾကပါဘူး။ ဗုဒၶအဆုံးအမမ်ားကို အႏွစ္သာရပိုင္းထိ ထိုးထြင္းသိၿမင္သူမ်ားရွိသလို၊ သာမန္ကာလွ်ံကာ သိသူမ်ားလည္းရွိပါတယ္။ ပါရမီအႏုအရင့္၊ ဝိရိယအၿပင္း အေပ်ာ့အရ ကြဲၿပားၿခားနားခ်က္မ်ားလည္း ရွိပါတယ္။

“ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစာၦမိ” လို ့ သရဏဂံု တင္ထားေပမဲ့လည္း အၿခားေသာ တစ္စံုတစ္ရာကို သရဏံ ဂစာၦမိခ်င္သူမ်ားဆုိလွ်င္ ရတနာသံုးပါးကိုးကြယ္သူရယ္လို ့ ဆိုရန္ပင္ခက္လွပါတယ္။ ဘုရားစင္အနီးအပါးမွာ အာသေဝါမကုန္ခမ္းေသးတဲ့ ၿပည္တြင္းၿဖစ္ ဘုိးေတာ္၊ မယ္ေတာ္၊ ၿပည္ပမွ ဘိုးေတာ္၊ မယ္ေတာ္ရဲ့ ပံုမ်ားကို ခ်ိတ္ဆြဲသူမ်ားဟာ ရတနာသံုးပါးမွတပါး အားထားစရာမရွိၿပီလို ့ ခံယူထားတဲ့သူမ်ား မဟုတ္ပါဘူး။ အေၾကာက္တရားနဲ ့ ေမွ်ာ္လင့္ေတာင့္တမွုေပၚ အေၿခခံၿပီး ဓါတ္ရိုက္ဓါတ္ဆင္၊ ယၾတာေခ်၊ ဂါထာမႏၱန္ ရြတ္သူမ်ားဟာ(ဗုဒၶဘာသာဝင္တို ့အဖို ့ အေရးၾကီးဆံုးၿဖစ္တဲ့) ကံ-ကံ၏အက်ိဳးကို မမိွတ္မသုန္ ယံုၾကည္သူမ်ား မဟုတ္ပါဘူး။ အတၱႏွင့္ အတၱနိယအေပၚ အေၿခစိုက္တဲ့ ၎အၿပဳအမူေတြဟာ ၿမတ္ဗုဒၶရဲ့ ဓမၼလမ္းေၾကာင္းနဲ ့ ဖီလာဆန္ ့က်င္လွ်က္ရွိၿပီး၊ ဥံဳ မဏိပေဒၼဟံု ကဲ့သို ့ မဟာယနဂိုဏ္းရဲ့ထိုးေဖာက္မွုေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို ့မွာ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ ကိုယ္ခံအားနည္းပါးရွာသူေတြ ၿဖစ္လာၾကပါတယ္။

ၿမတ္ဗုဒၶရဲ့ဓမၼမွာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတို ့ကို ၿငိမ္းေစေသာ နညး္လမ္းမ်ားညႊန္ၿပထားသလို၊ ေသာက၊ ပရိေဒဝ၊ ဒုကၡ၊ ေဒါမနႆတို ့မွ လြတ္ေၿမာက္ေစတဲ့က်င့္စဥ္္ေတြလည္း အေၿမာက္အၿမားရွိပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္အၿဖစ္ခံယူၿပီး ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြ ထူေၿပာေနပါလွ်င္၊ ေသာက၊ ပရိေဒဝ၊ ဒုကၡ၊ ေဒါမနႆတို ့ ပူေလာင္ဆူပြက္ေနပါလွ်င္ (အေၿဖကားရွင္းပါတယ္။) ဗုဒၶ၏ ဓမၼကို လိုက္နာက်င့္သံုးမွုမွာ အားနည္းလို ့သာ ၿဖစ္ပါတယ္။

ဘုရားရွင္က ရတနာသံုးပါးအေပၚ ၾကည္ညိုမွုသဒၶါတရား အနညး္အမ်ားေပၚအမွီၿပုၿပီး အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဝင္ႏွင့္ အညံ့စားဗုဒၶဘာသာဝင္လို ့ႏွစ္မ်ိဳးကြဲၿပားေၾကာင္းနဲ ့ ၎တို ့ရဲ့လကၡဏာမ်ားကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။

အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာဝင္တို ့ရဲ့ လကၡဏာမ်ား-

၁။ရတနာသံုးပါးအေပၚ၌ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာယံုၾကည္ၿခင္း
၂။ကိုယ္က်င့္သီလႏွင့္ၿပည့္စံုၿခင္း
၃။ေကာတုဟတ မဂၤလာကိုမယံုၾကည္ၿခင္း
၄။ေလာကီမဂၤလာတို ့ကို မယံုၾကည္ဘဲ ကံကိုသာအႏွစ္သာရအားၿဖင့္ ယံုၾကည္ၿခင္း
၅။ဗုဒၶသာသနာေတာ္အတြင္း၌သာ ၿမတ္ေသာအလွဴခံပုဂၢိဳလ္ ေရြးခ်ယ္စိစစ္၍ ဦးစြားေပးလွဴ ၾကည္ၿဖူ၊ ၿမတ္ႏိုးၿခင္းတို့ၿဖစ္၏။

ဤလကၡဏာမ်ားႏွင့္ၿပည့္စံုသူကို ဘုရားရွင္က ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရတနာ၊ဗုဒၶဘာသာဝင္ ပဒုမာ၊ဗုဒၶဘာသာဝင္ ပုဏၰရိ္က္ လို ့ဂုဏ္ၿပဳေတာ္မူပါတယ္။

အညံ့စားဗုဒၶဘာသာဝင္တို ့ရဲ့ လကၡဏာမ်ား-

၁။ရတနာသံုးပါးအေပၚ၌ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာမယံုၾကည္ၿခင္း
၂။ကိုယ္က်င့္သီလမရွိၿခင္း
၃။ေကာတုဟတ မဂၤလာကိုယံုၾကည္ၿခင္း
၄။ကံကိုမယံုၾကည္ဘဲ ေလာကီမဂၤလာကိုသာ အႏွစ္သာရအားၿဖင့္ ယံုၾကည္ၿခင္း
၅။အၿခားဘာသာ၌ၿမတ္ေသာ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ရွိႏိုး ေမွ်ာ္ကို္းရွာမွီးလ်က္ ဦးစားေပးလွဴ ၾကည္ၿဖူ၊ ၿမတ္ႏုိးၿခင္းတို ့ၿဖစ္သည္။

ယင္းလကၡဏာတို ့ႏွင့္ ၿပည့္စံုေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ိဳးကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ ေအာက္တန္းစား၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အညစ္အေၾကး၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ဒြန္းစ႑ားဟု ဘုရားရွင္ကမိန့္ဆိုေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။

ဤသို့လ်င္ မိမိသည္ အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဝင္လား၊ အညံ့စားဗုဒၶဘာသာဝင္လား ဟူသည္ကို ဘုရားရွင္၏ အထက္ပါစံညႊန္းမ်ားကို အမွီၿပဳ၍ ဆံုးၿဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ရတနာသံုးပါးႏွင့္ ကံ-ကံ၏အက်ိဳးကို ၾကည္ညိုမွုသဒၶါ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ခိုင္မာလွ်င္ ေလာကီမဂၤလာ၊ ေကာတုဟတမဂၤလာတို ့မွာ စိတ္ညႊတ္မွုမရွိႏိုင္ပါ။

ေဗဒင္၊ ယၾတာ၊ အင္း၊ လက္ဖြဲ့၊ ဂါထာ၊ မႏၱန္တို ့ကို ယံုၾကည္ၿခင္း၊ မည္သည့္ရုပ္ပြားေတာ္ကို ကိုးကြယ္လွ်င္မည္သို ့ စီးပြားတက္မည္ဟု ယံုၾကည္ၿခင္းတို့သည္ ေကာတုဟတမဂၤလာကို ယံုၾကည္ၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုယၾတာေခ်လွ်င္ ဒီလိုေအာင္ၿမင္သတဲ့၊ ဒီအေဆာင္ေၾကာင့္ ဒီလိုၾကီးပြားသတဲ့၊ ဒီရုပ္ပြားမ်ိဳးကိုးကြယ္လွ်င္ အႏၱရယ္ကင္းသတဲ့ စတဲ့ ရုတ္တရက္ေပၚထြက္လာတဲ့ ေလာကီစီးပြား တက္ေၾကာင္းမ်ားကို (ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမမ်ားႏွင့္ ေလ်ာ္ညီမွုရွိ၊မရွိ) မစစ္ေဆးဘဲ မ်က္ကန္းယံုၾကည္လက္ခံၿခင္းတုိ ့ဟာ အေတြးအေခၚသူေတာင္းစားတို့ရဲ့ အမူအက်င့္သာၿဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶရဲ့ ကမၼနိယာမႏွင့္ ဆန္ ့က်င္ဘက္ ဤအမူအေလ့မ်ိဳးကား ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ ့မွာ မရွိသင့္၊ မရွိအပ္သင့္ပါ။

စင္စစ္ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ဥပါသကာဟူသည္မွာ အတိတ္၊ နိမိတ္၊ ကိန္းခန္း၊ တေဘာင္၊ နကၡတ္၊ ေဗဒင္၊ ယၾတာ၊ လကၡဏာ၊ အိပ္မက္တိတၱံဳ၊ ရက္ရာဇာ ၊ၿပႆဒါးစတဲ့ ဒိ႒၊ သုတ၊ မုတ မဂၤလာမ်ားကို မယံုၾကည္ပါ။ ၎ေလာကီမဂၤလာတို ့ကို ယံုၾကည္လိုက္တဲ့ ဥပါသကာကို ဥပသကာအည့ံစား၊ ဒြန္းစ႑းဥပသကာလို့ ေခၚေဝၚပါတယ္။
(ပဥၥက အဂုၤတၱရ စ႑ာလသုတ္ကို ေလ့လာပါ။)

"ရဟန္းတို ့၊ အၾကင္သတၱဝါတို ့သည္ နံနက္အခါ ကိုယ္ၿဖင့္သုစရိုက္ကို က်င့္ၾကကုန္၏။ ႏွုတ္ၿဖင့္ သုစရိုက္ကို က်င့္ၾကကုန္၏။
စိတ္ၿဖင့္သုစရိုက္ကိုက်င့္ၾကကုန္၏။
ထိုသတၱဝါတို ့အား ေကာင္းေသာနံနက္ၿဖစ္၏။
ထို ့အတူမြန္းတည့္ ညခ်မ္းအခါတို ့၌ သုစရိုက္က်င့္သူတို ့အား ေကာင္းေသာမြန္းတည့္အခါ၊
ေကာင္းေသာညခ်မ္းအခါ ၿဖစ္၏"
ဟု ဘုရားရွင္ဟာ (တိအဂုၤတၱရပါဠိေတာ္-၂၉၈) မွာ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။

ဆိုလိုရင္းမွာ သုစရိုက္တရားက်င့္သူတို ့အား နကၡတ္ေကာင္း၊ မဂၤလာေကာင္း၊ အခါေကာင္း၊ ခဏေကာင္း အားလံုးအေကာင္းခ်ည္းၿဖစ္၍ မေကာင္းေသာ နကၡတ္၊ မဂၤလာမရွိ။ နကၡတ္မဂၤလာ အေကာင္းၾကံုရန္ ဓါတ္ရိုက္၊ ဓါတ္ဆင္၊ ယၾတာ စသည္တို့ကိုၿပဳလုပ္ရန္မလိုပါ။ ကိုယ္က်င့္တရားၿမဲၿမံရန္ႏွင့္ သူေတာ္ေကာင္းတရား ပြားမ်ားရန္သာလိုသည္ဟု ဆိုလိုရင္းၿဖစ္ပါတယ္။ ကမၼနိယာမ ခ်ည္မွ်င္ရွည္ၾကီးမွာ သီတန္းထားတဲ့ လူသားတို ့ရဲ့ သုခ၊ ဒုကၡမ်ားကို မည္သည့္ဂါထာ၊ မႏၱန္၊ အင္း၊ ယၾတာ၊ အေဆာင္လက္ဖြဲ ့၊ သဒၶိဆိုင္ရာအစီအမံကမွ် ကေၿပာင္းကၿပန္လုပ္လို ့မရပါ။

ကိုယ္စိုက္ပ်ိဳးေသာအပင္ကို ကိုယ္ပဲရိတ္သိမ္းရပါတယ္။အဆိပ္ပင္စိုက္ပ်ိဳးထားပါလ်က္ ဂါထာ၊မႏၱန္၊ ယၾတာအားကိုးနဲ ့ ဩဇာပင္ရိတ္သိမ္းခ်င္၍မရပါ။ ကမၼနိယာမၿမစ္ေၾကာင္း အတိုင္းသာ ဘဝစီးေၾကာင္း ေရအလ်ဥ္ဟာ စီးဆင္းေနပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာဝင္ ၿဖစ္ပါလွ်က္ ကံ-ကံ၏အက်ိဳးကိုမယံုၾကည္ဘဲ၊ ေလာကီမဂၤလာမ်ားႏွင့္ အေပၚယံအကာအလြာ ကိုးကြယ္မွုအမ်ိဳးမ်ိဳးေနာက္လိုက္ေနသူမ်ားဟာ အညံစား ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ ၿဖစ္ၾကပါတယ္။

အလ်ဥ္းသင့္၍ သီတဂူဆရာေတာ္ အရွင္ဉာဏိႆရ၏ “ဗုဒၶဝါဒ အေၿခခံသေဘာတရား” စာအုပ္မွ စာပိုဒ္တစ္ပိုဒ္ကို တင္ၿပလိုက္ပါတယ္။

“ ဗုဒၶေဟာၾကားတဲ့အတိုင္း၊သင္ထားတဲ့အတိုင္း၊ဆံုးမထားတဲ့အတိုင္း က်င့္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြကို တစ္ခါတည္း ေအာက္တန္းမက်၊ အထက္တန္းေရာက္ေအာင္ ဘယ္သူကေခၚေဆာင္သြားမွာလဲ၊အဲဒီက်င့္တဲ့တရားက ေခၚေဆာင္သြားမွာ။ ဗုဒၶကေခၚေဆာင္သြားမွာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္က်င့္တဲ့တရားက ကိုယ့္ကိုေခၚေဆာင္သြားမွာ။ အဲဒါကိုယံုၾကည္ထားဖို့ပါဘဲ။ ဗုဒၶဝါဒအရ ကိုးကြယ္ၿခင္းဟာ အဲဒီအထိေရာက္ရမယ္္၊ ဒါမွအဆင့္အတန္းၿမင့္တာ။ ကိုယ့္ကိုေခၚသြားမယ့္ပုဂၢိဳလ္၊ သယ္ေဆာင္သြားမယ့္ပုဂၢိဳလ္၊ ကယ္တင္သြာမယ့္ပုဂၢိဳလ္ဆိုတာ အၿခားမွာမရွိပါဘူး။ ကုိယ့္ကိုအထက္ေရာက္ေအာင္ သယ္ေဆာင္သြားမွာ၊ ေခၚေဆာင္သြားမွာ၊ အဆင့္အတန္းၿမွင့္ေပးလိုက္မွာ ဘယ္သူတုန္းဆိုရင္ ကုိယ္က်င့္သံုးထားတဲ့ တရားပါပဲ ”

ဗုဒၶဘာသာမွာ ကိုးကြယ္ၿခင္းဆုိတာ အက်င့္စရဏ ၿပ႒ာန္းပါတယ္။ မိမိကိုယ္ကို အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဝင္အၿဖစ္ခံယူလိုလ်င္ ဗုဒၶ၏ဓမၼ နဲ ့ေလ်ာ္တဲ့ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ ကိုတည္ေဆာက္ဖို ့လိုပါတယ္။ ရတနာသံုးတန္ႏွင့္ ကံ-ကံ၏အက်ိဳးကိုသာ တစိုက္မတ္မတ္၊ စဥ္းငယ္မွ်ပင္ အယိမ္းအယိုင္မရွိ၊ ပကတိငုတ္စိုက္ေက်ာက္ခ်ထားသည့္ႏွယ္ ယံုၾကည္ဖို့လိုပါတယ္။ ၎ယံုၾကည္မွုကို ထိပါးတိမ္းေစာငး္ေစတဲ့ ေကာတုဟတ မဂၤလာ၊ ေလာကီမဂၤလာတို့မွာ အားကိုးရွာၿခင္းမ်ိဳးကို အတြင္းအဇၥ်တၱမွာ လံုးဝ ဝင္ေရာက္ခြင့္မၿပုသင့္ပါဘူး။

ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစာၦမိ၏ ဟုိဘက္မွာ အၿခားေသာ သရဏံ ဂစာၦမိ ရွိမေနသင့္ပါ။ ဓမၼံ သရဏံ ဂစာၦမိ၏ ဟိုဘက္မွာလည္း အၿခားေသာ သရဏံ ဂစာၦမိ ရွိမေနသင့္ပါ။ သံဃံ သရဏံ ဂစာၦမိ၏ ဟိုဘက္မွာလည္း အၿခားေသာ သရဏံ ဂစာၦမိ ရွိမေနသင့္ပါ။

ေထရဝါဒ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ၿမတ္၏ အညစ္အေၾကးၿဖစ္တဲ့၊ အတြင္းရန္သူၿဖစ္တဲ့ တႏၱရယာန၊ မႏၱရယာန၊ ယႏၱရယာနမ်ား၏ အႏၱရယ္စက္ကြင္းမွလြတ္ေအာင္ေရွာင္ၿပီး ၿမင့္ၿမတ္သန့္စင္ေသာ အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဝင္ အၿဖစ္(အက်င့္စရဏ)ၿဖင့္ခံယူႏိုင္ၾကပါေစ။ ။

မင္းနန္(ေမာ္ကြၽန္း)
Credit: ၁၉၉၁ ဧၿပီလထုတ္၊ အမွတ္-၁၆ ဓမၼရံသီေပါင္းခ်ဳပ္မွ
..........................
http://buddhismworld.ning.com/profiles/blogs/6371237:BlogPost:231935 မွ ကူးယူေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ယမကာႏွင့္မတည့္ေသာ ေဆးမ်ား

အရက္ဟာ ေဆးအေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႕အျပန္အလွန္ ဓာတ္ျပဳသက္ေရာက္မႈ (Interaction) ရွိပါတယ္။ အဲဒီသက္ေရာက္မႈကေန ေဘးဥပါဒ္ ျဖစ္ေစတဲ့ အာနိသင္ေတြ ထြက္လာတာမ်ားပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေဆးေတြနဲ႕သာမက တိုင္းရင္းေဆးအခ်ိဳ႕နဲ႕လည္း ဒီလိုဆိုးက်ိဳးမ်ိဳး ရတတ္ ပါတယ္။မိမိရဲ႕ က်န္းမာေရးေၾကာင့္ ေဆးတစ္ခုခု စြဲေသာက္ေနရသူေတြဟာ အရက္ေၾကာင့္ ေဆးအာနိသင္မရေတာ့ျခင္း၊ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳး ခံစားရျခင္းေတြမျဖစ္ရေအာင္ ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးသားတင္ဆက္ေပးလိုက္ပါတယ္။ အသည္းအဆီဖံုး၊ အသည္းေျခာက္၊ ေလ ျဖတ္ျခင္း၊ အသည္းကင္ဆာစတဲ့ဆိုးရြားတဲ့ ေရာဂါေတြမျဖစ္ေအာင္ အရက္ပံုမွန္ေသာက္ျခင္း၊ အလြန္အကြၽံေသာက္ျခင္းတို႕ကို လံုး၀ ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးလို႕ေျပာခ်င္ပါတယ္။

အရက္နဲ႕ ေဆးေတြရဲ႕ အျပန္အလွန္ဓာတ္ျပဳသက္ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ဆိုးက်ိဳး အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ပ်ိဳ႕တက္ေအာ္ဂလီ ဆန္ျခင္း၊ အန္ျခင္း (အရက္အလြန္အကြၽံေသာက္ရင္ အန္တတ္ေပမယ့္ ေဆးတစ္ခုခုေသာက္ျပီး အရက္ေသာက္သူ  နည္းနည္းေလး ေသာက္ရံုနဲ႕ အန္ျပီဆိုရင္ ဒါကိုသတိထားရပါမယ္) ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊အလြန္အမင္းအိပ္ခ်င္ျခင္း၊ ေမ့လဲက်သြားျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ဟန္ခ်က္ႏွင့္ အသိတရား ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မႈ ကင္းလြတ္သြားျခင္း စတာေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ေဆးနဲ႕အရက္မတည့္ျခင္း ပိုျပင္းထန္ရင္ အသက္အႏၲရာယ္ အထိ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရက္နဲ႕မတည့္တဲ့ လူသံုးမ်ားေသာေဆး၀ါးအခ်ိဳ႕နဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကိုစုစည္းယွဥ္တြဲ ေဖာ္ျပ ေပးလိုက္ပါတယ္။ တျပိဳင္နက္တြဲေသာက္မွ ယွဥ္တြဲသံုးစြဲတယ္လို႕ မေခၚပါဘူး။ တစ္ခုရဲ႕အာနိသင္မကုန္ေသးခင္ ေနာက္တစ္ခုေသာက္ တာကိုဆိုလိုပါတယ္။

အရက္နဲ႕ယွဥ္တြဲသံုးစြဲရင္ ေအာက္ပါေဆးမ်ားဟာ ေဖာ္ျပပါဆိုးက်ိဳးမ်ား အသီးသီးျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

(၁) ဓာတ္မတည့္ျခင္း၊ ႏွာေစးျခင္း စတာေတြမွာသံုးတဲ့ ဘာမီတြန္ (Chlorpheniramine)၊ စီထရင္းလို႕လူသိမ်ားတဲ့ Cetirizine, Loratadine, Fexofenadinစတဲ့ေဆးေတြဟာ မူးေ၀အိပ္ခ်င္မႈျပင္းထန္ျခင္း၊ ေဆးပမာဏလြန္ကဲ အဆိပ္သင့္ျခင္းေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

(၂) ရင္ဘတ္ေအာင့္ ႏွလံုးေရာဂါရွိသူေတြ အေရးေပၚ လွ်ာေအာက္ငံုေဆး (Isosorbide Nitroglycerin) က ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းအလြန္ျမန္လာ ျခင္း၊ ေသြးေပါင္က်ျခင္း၊ သတိလစ္ေမ့ေမ်ာျခင္းေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

(၃) အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြကေတာ့ အစာအိမ္/အူသိမ္ အနာ (Gastric/ Duodenal) ေတြျဖစ္ေစသလို ရွိျပီးသားကိုလည္း ျပန္ထ ေစပါတယ္။အသည္းကိုလဲ ထိခိုက္မႈျဖစ္ေစပါတယ္။

(၄) ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးမ်ားရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးကေတာ့ နံပါတ္(၁)အတိုင္းပါပဲ။

(၅) ေသြးက်ဲေဆး (Warfarin) နဲ႕အရက္ဟာ လံုး၀မတည့္ပါဘူး။ ကိုယ္တြင္းေသြးယိုစိမ့္မႈေတြျဖစ္ႏိုင္သလို အရက္ပမာဏမ်ားသြားရင္ ဆန္႕က်င္ဘက္အာနိသင္အေနနဲ႕ ေသြးခဲပိတ္လို႕ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါ ထၾကြျခင္း (Heart Attack) ေပၚလာႏိုင္ပါ တယ္။

(၆) စိတ္က်ေရာဂါ (Depression) ၀င္ေနလို႕ ဆရာ၀န္ေပးေသာ ေဆးမ်ားေသာက္ေနရရင္ စိတ္ညစ္လို႕ အရက္ေသာက္တယ္ဆိုတာမ်ိဳး လံုး၀မလုပ္သင့္ပါ။ ဒီေဆးေတြေၾကာင့္ နံပါတ္(၁)က ဆိုးက်ဳိးမ်ိဳးေတြအျပင္ အဆိုးရြားဆံုးက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း ခံစား ခ်က္ပိုျပင္းထန္လာေစကာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသခ်င္စိတ္ေပၚလာတတ္တာ ေလ့လာေတြ႕ရွိထားပါတယ္။

(၇) ဆီးခ်ိဳေရာဂါေဆးမ်ားျဖစ္တဲ့ Metformin, Tolbutamide, Glyburide စတာေတြဟာ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ ရုတ္တရက္ က်ဆင္း ေစျခင္း၊ ထို႕အတြက္ ေနာက္ဆက္တြဲ ကတုန္ကယင္ျဖစ္ သတိလစ္ေမ့ေမ်ာျခင္းေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ပ်ိဳ႕/အန္ျခင္း၊ ႏွလံုးခုန္ျမန္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ေသြးေပါင္အတက္အက် ရုတ္တရက္ျဖစ္ျခင္းေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

(၈) အစာအိမ္နာ၊ အူသိမ္နာေတြအတြက္သံုးတဲ့ Ranitidine, Cimetidine, Nizatidineစတဲ့ေဆးေတြနဲ႕ မက္ဖလြန္လို႕ လူသိမ်ားတဲ့ အခ်ိဳ႕အအန္ေပ်ာက္ေဆး Metoclopramide ႏွလံုးခုန္ျမန္ျခင္း၊ ရုတ္တရက္ေသြးေပါင္ အတက္အက်ျဖစ္ျခင္း၊ အရက္နဲ႕ အာနိသင္ကို ပိုဆိုးေစျခင္းစတာေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္။

(၉) ေသြးတိုးက်ေဆးမ်ားျဖစ္တဲ့ Hydralazine, Enalapril, Thiazide, Lorsatan, Prazosin စတာေတြဟာ မူးေ၀ျခင္း၊ ငိုက္ျမည္းျခင္း သတိလစ္ျခင္း၊ ပံုမွန္ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းေပ်ာက္ဆံုး၍ ေႏွးလိုက္ျမန္လိုက္ျဖစ္ျခင္းေတြ ျဖစ္လာေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအေနအထားဟာ arrhythmia လို႕ေခၚျပီး အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။

(၁၀) ေသြးတြင္းကို္လက္စထေရာမ်ားလို႕ ညဖက္တစ္လံုးေသာက္ရေလ့ရွိတဲ့ Statin အုပ္စု၀င္ေဆးမ်ားဟာ အရက္ႏွင့္ယွဥ္တြဲမိသြားရင္ အသည္းထိခိုက္ျခင္း၊ ယားယံျခင္း၊ အစာအိမ္ထိျခင္းေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

(၁၁) ပဋိဇီ၀ေဆး (အရပ္အေခၚ ပိုးသတ္ေဆး) ေတြဟာ အုပ္စုမ်ားစြာရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲကမွ တီဘီေရာဂါမွာေသာက္တဲ့ Isoniazid, Rifampicin စတဲ့ဆးမ်ား၊ မက္ထရို (Metronidazole) မႈိေရာဂါေဆး Ketokonazole   စတဲ့ေဆးမ်ားအပါအ၀င္ ပဋိဇီ၀ေဆးအေတာ္မ်ား မ်ားဟာ အရက္နဲ႕ေတြ႕ရင္ ဆိုးရြားတဲ့ ဓာတ္မတည့္ျခင္း လကၡဏာေတြေပၚလာေစပါတယ္။ မက္ထရိုကေတာ့ အဆိုးဆံုးပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ ၀မ္းပ်က္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္းေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

(၁၂) ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း ကားမူးျခင္းတို႕မွာေသာက္ရတဲ့ေဆး Meclizine, Dimenhydrinate တို႕ဟာမူးေ၀အိပ္ခ်င္မႈ ျပင္းထန္ျခင္းေတြျဖစ္ေစပါ တယ္။ Dimenhydrinate ဟာ အေ၀းေျပားကားဂိတ္ေတြက ေစ်းသည္ေလးေတြ ကားမူးေပ်ာက္ေဆးလို႕ လုိက္ေရာင္းေနတဲ့ ပလတ္ စတစ္အၾကည္ေလး ေတြနဲ႕ ပါကင္ပိတ္ထားေသာ အ၀ါေရာင္ေဆးေလးေတြျဖစ္ပါတယ္။

(၁၃) အတက္ေရာဂါရွိလို႕ Phenytoin, Phenobarbital အုပ္စု၀င္ေဆးမ်ားေသာက္ေနရရင္ အရက္ကိုေရွာင္ရပါမယ္။ အတက္အၾကိမ္ အေရအတြက္ ပိုစိပ္ျခင္း၊ မူးေ၀အိပ္ခ်င္ျခင္းစတာေတြ ျပင္းထန္စြာ ေပၚလာတတ္ပါတယ္။

(၁၄) ဒါ့အျပင္ အိပ္ေဆးမ်ားအားလံုးဟာ အရက္နဲ႕ေတြ႕ရင္ ႏွစ္ခုလံုးရဲ႕ အာနိသင္ကို ပိုဆိုးေစျပီး မူးေ၀ အိပ္ေပ်ာ္ အသက္ရွဴရပ္တဲ့အထိ ျဖစ္ေစႏိုင္လို႕ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။

(၁၅) တိုင္းရင္းေဆးအခ်ိဳ႕ကလည္း အရက္နဲ႕မတည့္ၾကပါဘူး။ တိုင္းရင္းေဆးအခ်ို႕ကို အရက္နဲ႕တြဲေသာက္တဲ့ အေလ့ရွိတာနဲ႕ တိုင္းရင္း ေဆးတိုင္း အရက္နဲ႕တည့္တယ္လို႕မဆိုလိုပါဘူး။ဒါေၾကာင့္ အရက္နဲ႕ေသာက္လို႕ ရတယ္လို႕ သက္ဆိုင္ရာတိုင္းရင္းေဆးကြၽမ္းက်င္သူက ေထာက္ခံခ်က္မေပးေသာ ေဆးမ်ားကို အရက္နဲ႕တြဲေသာက္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။

အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ေဆး၀ါးအမ်ားစုဟာ အရက္နဲ႕ အျပန္အလွန္ ဓာတ္ျပဳျခင္းေတြ ရွိတတ္ၾကျပီး မေကာင္းတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးကိုပဲ ေပး တတ္ၾကတာမ်ားလို႕ ေဆးေသာက္ျခင္းနဲ႕ အရက္ေသာက္ျခင္းႏွစ္ခုတြဲလုပ္ျခင္းဟာ မသင့္ပါဘူး။ ကိုယ္ေသာက္ေနတဲ့ ေဆးနဲ႕ အရက္နဲ႕ ဘယ္လိုဆက္စပ္မႈရွိသလဲဆိုတာ ေပးတဲ့ဆရာ၀န္ကိုေမးပါ။ အၾကမ္းဖ်ဥ္းေတာ့ အရက္နဲ႕ ေဆးတိုင္းကို အနည္းဆံုး ၁၂ နာရီေလာက္ ျခားသင့္ပါတယ္။

ေဒါက္တာ သီဟသစ္

Credit: www.people.com.mm

သားအိမ္ ေခါင္း ကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္

(1) သားအိမ္ ေခါင္း ကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ ႏုိင္မည့္ နည္းလမ္း ငါးသြယ္

၁) ကြန္ဒံုးအသံုးျပဳပါ
လိင္ဆက္ ဆံစဥ္မွာ သင့္ အမ်ိဳးသား ကို ကြန္ဒံုး အသံုးျပဳ ေစတာ ေၾကာင့္ သင့္ မွာ သားအိမ္ ေခါင္း ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ HPV ဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ႏိုင္ေျခ ၇၀ ရာ ခိုင္ႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္တယ္လို႔ ဝါရွင္တန္ တကၠသိုလ္မွ သုေတသီေတြရဲ႕ ေျပာ ၾကားခ်က္အရ သိရပါတယ္။
၂) ေခ်ာဆီအသံုးျပဳပါ
ပင္လယ္ေရညႇိအႏွစ္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္တဲ့ Carrageenan နဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ေခ်ာ ဆီကို အသံုးျပဳတာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ ဆဲလ္အတြင္းသို႔ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ေစတဲ့ HPV ဗိုင္းရပ္စ္ မဝင္ေရာက္ ေအာင္ တားျမစ္ႏိုင္ပါတယ္။
၃) ေနေရာင္ကာလိမ္းေဆး အသံုးျပဳပါ
ေနေရာင္နဲ႔ ထိေတြ႕တာေၾကာင့္ ခုခံ အားစနစ္ အားနည္းသြားၿပီး HPV ပိုးဝင္ ေရာက္ႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ ပိုမ်ားသြား ပါတယ္။ ၄) ေဂၚဖီထုပ္စားပါ ေဂၚဖီထုပ္နဲ႔ ပန္းေဂၚဖီမွာ ပါဝင္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြဟာ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ ဆာဆဲလ္နဲ႔ HPV ကူးစက္ခံရတဲ့ ဆဲလ္ ေတြကို ခႏၶာကိုယ္က မိမိဘာသာ ဖ်က္ ဆီးပစ္ႏိုင္တယ္လို႔ သုေတသနျပဳလုပ္ ခ်က္အရ သိရပါတယ္။
၅) အနီေရာင္အစားအစာ စားပါ
ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ဖရဲသီး၊ မာလကာသီး ေတြကို အနီေရာင္ျဖစ္ေစတဲ့ ေရာင္ျခယ္ ပစၥည္း လိုင္ကိုပင္းဟာ ကင္ဆာကို တြန္း လွန္ႏိုင္တဲ့ အစြမ္းထက္ဆံုး ဓာတ္တိုး ဆန္႔က်င္ပစၥည္းျဖစ္ပါတယ္။ လိုင္ကိုပင္း ကို အစာမွ အမ်ားဆံုးရရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ေတြဟာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ ေျခ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလ်ာ့ႏိုင္တယ္လို႔ အရီ ဇိုးနားတကၠသိုလ္မွ သုေတသီေတြက အၾကံ ျပဳထားပါတယ္။
ရိုးရာေလး – သားအိမ္ ေခါင္း ကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ ႏုိင္မည့္ နည္းလမ္း ငါးသြယ္

(2) ကိုယ္ဝန္ရွိစ အိပ္ရာထေရာဂါ

ကၽြန္မမွာ ကိုယ္ဝန္ႏွစ္လ ရွိေနပါျပီ။ အန္ပါတယ္။ ေခါင္းလဲ တအားမူးျပီး ေခါင္းကိုက္လာပါတယ္။ စာလဲဖတ္လုိ႔ မရေတာ့ပါဘူး။ အဆုိးဆုံးကေတာ့ အစာစားလုိ႔ မဝင္တာပါ။ အန္ခ်င္ျပီး ကိုယ္လက္ မအီမသာနဲ႔ အန္မွာကို တအားဆိုးတာနဲ႔ အစာက မဝင္ေတာ့တာပါ။ အန္ရင္လဲ လမ္းလယ္ေခါင္မွာ ထိုးအန္ပါတယ္။ အေနရတအား ခက္ပါတယ္။ လည္ေခ်ာင္းမွာ ဆုိ႔ေနသလုိခံစားရျပီး အစာစားျပီးရင္လဲ ဗိုက္က ကယ္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာဆိုေတာ့ ေဆးခန္း သြားဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္ဆရာ။
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စ အေစာပိုင္းလေတြမွာ ပ်ိဳ႕တာ၊ အန္တာကို Morning sickness “ကိုယ္ဝန္ရွိစ အိပ္ရာထေရာဂါ” လို႔ ေခၚျပီး ေဆးစာနဲ႔ Nausea gravidarum လို႔ ေခၚပါတယ္။ မနက္ခင္းမွာ အျဖစ္မ်ားလို႔ ဒီနာမည္ ေပးတာျဖစ္မယ္။ ေန႔ခင္းေရာ ညပိုင္းမွာပါ ျဖစ္တတ္တာပါဘဲ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တိုင္းလိုလို ျဖစ္တယ္။ တဝက္ေလာက္က ေဆးကုသမႈ ခံယူၾကရတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ကို္ယ္ဝန္ ၆ ပါတ္မွာ စတတ္ျပီး၊ ၁၂ ပါတ္ေရာက္ရင္ သက္သာသြားၾကတယ္။
မိခင္ေလာင္းမွာ ေမးတဲ့သူေျပာသလို အေတာ္အေနရခက္တယ္။ အန္တာက အေတာ္အသင့္ ဆိုးတာနဲ႔ လက္ထိုးအန္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တျခား အန္တဲ့ေရာဂါေတြလို ေဆးကုစရာ မလိုပါ။ ကေလးကိုလဲ မထိခိုက္ေစပါ။ ဆိုးရင္ေတာ့ ေရဓါတ္-ဆားဓါတ္ ခန္းေျခာက္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်မယ္။ Alkalosis (အယ္လ္ကာလီ) ဓါတ္မ်ားတာ နဲ႔ Hypokalemia (ပိုဆက္ဆီယမ္) နည္းတာေတြ ျဖစ္မယ္။
ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ-
• အနံ႔အသက္တခ်ိဳ႕ကို မၾကိဳက္ျဖစ္တာေၾကာင့္လား ထင္ရတယ္။
• Estrogen (အီစထိုဂ်င္) ေဟာ္မုန္း မ်ားလာလို႔ထင္ၾကတယ္။ အရင္ကထက္ အဆ ၁ဝဝ အထိမ်ားလာတယ္လို႔ တခ်ိဳ႕ကဆိုတယ္။ အေသအျခာ ဒါေၾကာင့္လို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။
• သၾကားဓါတ္နည္းလို႔လဲ ထင္တယ္။ ကေလးဆီ အခ်င္းကတဆင့္ပို႔ေပးရလို႔ နည္းတာ။
• Progesterone (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) မ်ားလာလို႔ သားအိမ္ၾကြက္သားေတြ ေလွ်ာ့လာေစသလို အစာအိမ္ ၾကြက္သားကိုလဲ အဲလိုေလွ်ာ့ေစမလား ထင္ရတယ္။
• Human chorionic gonadotropin ေဟာ္မုန္း မ်ားတာလဲ စဥ္းစားတယ္။
• Bilirubin levels အသဲ (အင္ဇိုင္းမ္) မ်ားလာေၾကာင့္လားလဲ စဥ္းစားတယ္။
• ကာကြယ္စနစ္အေနနဲ႔လဲ စဥ္းစားတယ္။ အထဲကကေလးကို မေအစားတဲ့ထဲပါတဲ့ အဆိပ္အေတာက္ေတြရန္ကေန အကာကြယ္ေပတာလား စဥ္းစားလာတယ္။ ပ်ိဳ႕တာ-အန္တာမျဖစ္တဲ့ ကိုယ္ဝန္က ပိုပ်က္က်တတ္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ မိခင္ကိုလဲ တနည္းတလမ္းနဲ႔ ကာကြယ္တာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ ခုခံစနစ္အား နည္းလာတယ္။ မသင့္တာကို အန္ျပစ္တဲ့သေဘာျဖစ္မလား ယူဆတယ္။
ဘယ္လိုကုသမလဲ-
ျဖစ္ေစတာ မေသျခာလို႔ ကုသနည္းဟာလဲ မေရရာလွပါ။ ခံစားရတာကို သက္သာေအာင္သာ လုပ္ရတာမ်ားတယ္။
• အစာေခ်ရည္ဆန္တာနဲ႔ တြဲေနတာဆိုရင္ ညမအိပ္ခင္ Antacid ေလေဆး ေသာက္အိပ္ပါ။
• အစားအေသာက္မွာ (ဖိုင္ဘာ) မ်ားတာ စားေပးပါ။ အဆီလဲ စားဘို႔ လိုတယ္။ ေပါင္မံု႔ျဖဴက အညိဳထက္ ဒီေနရာမွာ သင့္တယ္။ အသီးအႏွံ၊ အသီးအရြက္ေတြလဲ အစိမ္းမစားသင့္ပါ။ အဆီမ်ားတဲ့အသား ေရွာင္ထားပါ။
• စားျပီးရင္ လဲေလ်ာင္းမေနပါနဲ႔၊ အစာစားျပီး လမ္းေလွ်ာက္ေပးပါ။
• သၾကားဓါတ္နည္းတာျဖစ္ရင္ သြားရည္စာ ခဏခဏစားေပးပါ။
• သံပရာ၊ ေရွာက္သီး၊ လိမ္ေမာ္သီးေတြက အက်ိဳးမ်ားေစတယ္။
• Ginger capsules, Ginger tea ခ်င္း (ဂ်င္း) ေဆးေတာင့္၊ ခ်င္းလဖက္ရည္ ေကာင္းတယ္။
• အန္ရင္ ေရခဲငံုပါ။
• တခါစားရင္ နဲနဲခ်င္းစားပါ။
• တမင္းမစားျပီးျပီးခ်င္း ေရမေသာက္ေသးဘဲ နာရီဝက္ေနမွ ေသာက္ပါ။ မစားခင္ ေရကို နာရီဝက္ၾကိဳ ေသာက္ထားပါ။
• မနက္ မထခင္ Soda crackers စားႏိုင္တယ္။ အိပ္ရာထရင္ Crackers စားပါ။
• အနံ႔၊ အရသာ မၾကိဳက္တာမစားပါနဲ႔၊ အစာစားခ်ိန္မွာ မစားဘဲမေနပါနဲ႔၊
• ေကာင္းေကာင္း အနားယူပါ၊ ကိုယ္လက္လႈတ္ရွားမႈ လုပ္ေပးပါ။
• Acupressure wristbands လက္မွာပတ္ထားပါ။ Sea Bands နဲ႔ Relief Band Device ေတြလဲသံုးႏိုင္တယ္။
• Salty potato chips စားႏိုင္တယ္။
• Preggie Pops lollipops ငံုထားပါ။
• သံဓါတ္အားေဆးေၾကာင့္ထင္ရင္ Slower-release ျဖစ္ျဖစ္ Lower-dose iron pills ျဖစ္ျဖစ္ ေျပာင္းေသာက္ပါ။
• Vitamin B6 50 mg (ဗီတာမင္ ဘီ ၆) ေသာက္ပါ။
• ဆားဓါတ္ ခန္းေျခာက္တာျဖစ္ရင္ ORS ဓါတ္ဆားထုပ္ ေသာက္ပါ။ ေသာက္တာလဲ အန္ရင္ Ringer Lactate drip သြင္းပါ။ Alkalosis (အယ္လ္ကာလီ) ဓါတ္မ်ားတာ၊ Hypokalemia (ပိုဆက္ဆီယမ္) နည္းတာေတြက တျခား အေၾကာင္းေတြကေနျဖစ္သလို ကုသမႈမ်ိဳး မလိုတတ္ပါ။
သိပ္ဆိုးရင္ေတာ့ Hyperemesis gravidarum ဆိုတာ ၁% မွာ ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ရင္ Thalidomide ေဆးဟာ အေနာက္ ဂ်ာမဏီမွာ အရင္သံုးခဲ့တယ္။ အခုမသံုးေတာ့ပါ။ Zofran (Ondansetron) ေဆးကို အေမရိကားမွာ အမ်ားဆံုးသံုးတယ္။ မရေသးရင္ Methylprednisolone IV ေဆးေပးမယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၁ဝ ပါတ္ ထက္ေစာရင္ေတာ့ မေပးဘူး။ အဂၤလန္မွာ Promethazine နဲ႔ Metoclopramide, Prochlorperazine ေတြသံုးတယ္။
Pregnancy and Vomiting ကိုယ္ဝန္ႏွင့္ အန္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-vomiting.html
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၂၅-၆-၂ဝ၁၂)
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ – ကိုယ္ဝန္ရွိစ  အိပ္ရာထေရာဂါ 

(3) သားဖြါး-မီးယပ္ေဆး (မစ္ဆိုပရိုစေတာလ္)

ကိုယ္ဝန္ ၉ ပါတ္ (၆၃ ရက္) အထိကို စိတ္အခ်ရဆံုး ေဆးသံုးဖ်က္နည္းအတြက္ ေဆး ၂ မ်ိဳးကိုသံုးတယ္။
(၁) Mifepristone (abortion pill, RU 486, Mifegyn, Mifeprex) နဲ႔
(၂) Misoprostol (Cytolog, Cytotec, Arthrotec, Oxaprost, Cyprostol, Mibetec, Prostokos or Misotrol) ေတြ ျဖစ္တယ္။

Misoprostol တမ်ိဳးထဲနဲ႔လည္း ဖ်က္ႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာဝန္မပါဘဲ ကိုယ့္ဖါသာမလုပ္ရပါ။ သားအိမ္ကို ညွစ္ေစျပီး အထဲက ကိုယ္ဝန္ကို အျပင္ထုတ္ျပစ္တယ္။ ဗိုက္နာလာျပီး ေသြးဆင္းမယ္။ ရာသီလာတာထက္ မ်ားမယ္။ ၈ဝ% မက ၉ဝ% အထိ ေအာင္ျမင္မႈရွိတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပိုရင့္ေနရင္ ေသြးဆင္းတာ သိပ္မ်ားျပီး ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ႏိုင္တာေတြ ရွိႏိုင္တယ္။ ေသြးအားနည္းေနသူေတြ မသံုးသင့္ဘူး။ အရက္၊ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ မတြဲသင့္ဘူး။ သားအိမ္ျပင္ပ ကိုယ္ဝန္အတြက္ မသံုးရဘူး။ IUCD/IUD ကိုယ္ဝန္တားပစၥည္းထည့္ ထားသူေတြလဲ မသံုးရပါ။

ေသြးဆင္းလာေပမဲ့ ကိုယ္ဝန္ မပ်က္ႏိုင္တာ ၁ဝ% ရွိႏိုင္တယ္။ ေဆးနည္းနဲ႔ ထပ္လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒါလဲ မပ်က္ေသးဘဲ ရွိႏိုင္တယ္။ ၁၄ ရက္ေနလို႔မွ မပ်က္ရင္ D and C သားအိမ္ျခစ္နည္း လုပ္ရမယ္။ ေဆးသံုးျပီး ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ျပီးေနာက္မွာ မပ်က္တာကို ကိုယ္ဝန္ကို ဆက္တည္ေစခ်င္ရင္ ကေလးမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ တခုခုျဖစ္ႏိုင္ေျခ နဲနဲရွိတယ္။ STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ ရွိေနလွ်င္ တပါတည္း ကုသပါ။

Misoprostol ေဆးနာမယ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ Alsoben, Arthrofen, Arthrotec 50 or 75 (200µg Misoprostol), Artrotec (Venezuela, Hong Kong, Australia), Asotec (Bangladesh), Cirotec, Cyprostol, Cyrux (Mexico), Cystol, Cytil (Colombia), Cytolog, Cytomis, Cytopan (Pakistan), Cytotec (200µg Misoprostol), Gastec, Gastrotec, Gistol, GMisoprostol, Gustrul (Indonesia), Gymiso, Isovent (Kenya, Nepal), Kontrac (India, Democratic Republic Congo), Mibetec, Miclofenac, Mirolut, Misel, Misive (Spain), Misoclo, Misofar (Spain), Misofen, Misogon, Misoplus, Misoprolen (Peru), Misoprost, Misotac (Egypt, Ghana, Sudan, Tanzania, Uganda, Zambia), Misotrol (Chili), Mizoprostol (Nigeria, Noprostol (Indonesia), Oxaprost 50 or 75 (200µg Misoprostol) (Argentina), Prestakind, Prostokos (25µg Misoprostol) (Brazil), Sintec, Vagiprost (25µg Misoprostol) (Egypt), Zitotec

• Misoprostol 200 mcg ပါတဲ့ေဆးျပား ၁၂ ျပားလိုမယ္။
• Misoprostol 200 mcg ပါတဲ့ေဆးျပား ၄ ျပားကို လွ်ာေအာက္မွာငံုထားပါ။ မ်ိဳမခ်ပါနဲ႔။ နာရီဝက္ေနလို႔မွ ေဆးက ေပ်ာ္မသြားေသးရင္ေတာ့ မ်ိဳခ်ႏိုင္တယ္။
• ေနာက္ထပ္ ၃ နာရီအၾကာမွာ ေနာက္ထပ္ Misoprostol 200 mcg ပါတဲ့ေဆးျပား ၄ ျပားကို လွ်ာေအာက္မွာ ငံုထားပါ။
• ေနာက္ထပ္ ၃ နာရီအၾကာမွာ ေနာက္ထပ္ Misoprostol 200 mcg ပါတဲ့ေဆးျပား ၄ ျပားကို လွ်ာေအာက္မွာ ငံုထားပါ။ ေပါင္း ၄ ျပားစီ ၃ ၾကိမ္၊ ၁၂ ျပားကုန္မယ္။
• Arthrotec နဲ႔ Oxaprost ထဲမွာ အနာသက္သာေဆး Diclofenac တြဲပါေနသည္။ အထဲမွာေနတဲ့ Diclofenac ကို မ်ိဳမခ်တာ ေကာင္းတယ္။
• ေဆး မဌမ ၄ ျပားေနာက္ ၄ နာရီအၾကာမွာ ဗိုက္နာျပီး ေသြးဆင္းလာႏိုင္တယ္။ ဒိထက္လဲ ေနာက္က်ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရင့္ေနရင္ ရင့္သလို ေသြးဆင္းမ်ားမယ္။ အခဲေတြလဲပါမယ္။ ကုန္ကာနီးရင္ ပိုနာ၊ ပိုဆင္းမယ္။ ေနာက္ ကုန္တာနဲ႔ ရပ္သြားမယ္။ ၉ ပါတ္အထိရွိေနတဲ့ ကိုယ္ဝန္ဆိုရင္ ဆင္းတာထဲမွာ အိတ္ကိုပါ ျမင္ရမယ္။
• ေဆး ၃ ခါသံုးျပီးေနာက္ ေသြးမဆင္းရင္ ေဆးသံုးဖ်က္နည္းနဲ႔ မရႏိုင္ပါ။
• ေသြးဆင္းတာမ်ားရင္၊ လူကလဲ ေသြးအားနည္းေနရင္ ေသြးဖိအားက်ျပီး၊ ေခါင္းမူတာျဖစ္မယ္။ ေသြးမဟုတ္ရင္ Drip သြင္းဘို႔ လိုႏိုင္တယ္။ အိပ္ရာထဲမွာ လွဲေနရမယ္။ နားရမယ္။ ေရ-အရည္ မ်ားမ်ားေသာက္ရမယ္။
• ကိုယ္ပူျပီး ခ်မ္းရင္ နဲနဲဆို ကိစၥမရွိပါ။ ၃၈ ဒီဂရီေက်ာ္ရင္ ပိုးေသေဆး၊ အဖ်ားက်ေဆးေတြ လိုမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၂-၅-၂ဝ၁၂ )

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ - http://yamunaclinic.org/index.php?option=com_content&view=article&id=3598:misoprostol-&catid=34:adult-readings&Itemid=49

၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ စိတ္ကူးေတြ က်ဆံုးသြားရတဲ့အေၾကာင္းရင္း (၅) ခ်က္

ကုမၸဏီတစ္ခုကေန ၀န္ထမ္းအ၀င္အထြက္ႏႈန္းအလြန္နည္းတယ္ဆိုတာက ကုမၸဏီတစ္ခုအတြက္ ဂုဏ္ယူစရာအေၾကာင္းခ်င္းရာ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း '၀န္ထမ္းေတြရဲ႕အခြင့္အလမ္းတစ္ခုေတြထဲကတစ္ခုျဖစ္တဲ့ သူတို႕ဟာသူတို႕ဆႏၵသေဘာထားေတြကို ဖိအား ေတြ၊ တြန္းအားေတြမရွိဘဲ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေျပာဆိုႏိုင္ရဲ႕လား' ဆိုတာကေတာ့ စဥ္းစားစရာတစ္ခုျဖစ္ေနပါေသးတယ္ဆိုရင္ ေအာက္ မွာေဖာ္ျပမယ့္အေၾကာင္းရင္း (၅)ခ်က္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားၾကည့္လိုက္ဖို႕အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။

(၁) လူတစ္ေယာက္မွာပဲ အျပစ္ရွိတာလား

သင့္အေနနဲ႕ သင့္၀န္ထမ္းေတြကို စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုေစလိုတယ္၊ စိတ္ကူးေတြကို ေ၀မွ်ေစလိုတယ္၊ အဲ့ဒီစိတ္ကူး ေတြနဲ႕ သင့္ရဲ႕လုပ္ငန္းမွာ ေအာင္ျမင္သြားတာကိုလိုခ်င္တယ္။ သို႕ေသာ္လည္း အရာရာတိုင္းဟာ ျပီးျပည့္စံုမႈမရွိႏိုင္ဘဲျဖစ္လာခဲ့ရင္ ဒါဟာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့အေၾကာင္းေတြပဲလို႕ လက္ခံလိုက္သလား ဒါမွမဟုတ္ တစ္စံုတစ္ေယာက္မွာပဲ အျပစ္ရွိတယ္လို႕စြပ္စြဲေျပာဆိုေလ့ရွိ သလား။

(၂) သင့္စိတ္ထဲမွာ အစစအရာရာ ျပင္ထားျပီးသားလား

ဘယ္လိုဆႏၵေတြရွိသလဲလို႕ ေမးခြန္းေမးတဲ့အခ်ိန္မွာ၊ ေမးတဲ့လူေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာသူတို႕လုပ္ေစခ်င္တဲ့ကိစၥေတြက ရွိျပီးျဖစ္သလို၊ အေထာက္အထားအခိုင္အလံုကိုလည္း ရွာေဖြထားျပီးသားျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူတို႕စိတ္ထဲၾကိဳတင္ျမင္ေယာင္ ၾကံစည္ ထားခ်က္ေတြကေန ရုတ္တရက္ လြဲေခ်ာ္ထြက္သြားတဲ့အခါ၊ တင္ျပေျပာဆိုေဆြးေႏြးလာတဲ့ ဆႏၵသေဘာထားေတြဟာ ထည့္သြင္းစဥ္း စားသင့္ရင္လည္း ထည့္မစဥ္းစားေတာ့ဘဲ ေရွာ္ပစ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။

(၃) အၾကီးအကဲက အရင္ဆံုးစေျပာစတမ္းလား..

အေၾကာင္းအရာ ျပႆနာတစ္စံုတစ္ရာကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းၾကတဲ့အခါ၊ အၾကီးအကဲတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေျဖရွင္းမႈ အစီအစဥ္ဟာ ပထမဦးစား ေပးျဖစ္ျပီး အျခားသူမ်ားရဲ႕ စိတ္ကူးကေနာက္မွသာေနရာရတာလား။ ဒါဆိုေတာ့ စိတ္ကူးစိတ္သန္းအသစ္ေတြကို ေမွ်ာ္လင့္မေနပါနဲ႕ ေတာ့။ အၾကီးအကဲတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ကူးေနာက္ကို တသီတတန္းၾကီးအလိုက္သင့္လိုက္ပါမွ မ်က္ႏွာသာရမွာျဖစ္ျပီး၊ အဲ့ဒီသေဘာထား ေတြနဲ႕ဆန္႕က်င္ခဲ့ရင္ နာဖို႕သာျပင္ဆိုရင္ေတာ့ လူတိုင္းလူတိုင္းက အၾကီးအကဲရဲ႕သေဘာထားဆီကို ေနာက္ဆံုးမွာျပန္ေရာက္သြားတဲ့ စိတ္ကူးမ်ိဳးပဲရပါလိမ့္မယ္။

(၄) အမွားတိုင္းက အျပစ္ေပးရမွာလား

ၾကီးမားျပီးသက္ေရာက္မႈျပင္းထန္တဲ့ အမွားမ်ိဳးေတြလုပ္လာခဲ့ျပီဆိုရင္ေတာ့၊ တစ္နည္းနည္းနဲ႕ အျပစ္ေပးရမယ္္ဆိုတာကို လက္ခံလို႕ရ ပါတယ္။ 'ကုမၸဏီရဲ႕ ၀င္ေငြတိုးတက္လာဖို႕အတြက္ ဒါေတြကိုေတာ့ ၾကိဳးၾကိဳးစားစားလုပ္ကိုလုပ္ရမယ္' ဆိုတာနဲ႕ 'ကြၽန္ေတာ္နည္းနည္း ေသာက္ထားမိလို႕ မိတၲဴကူးစက္ေပၚကို အန္ခ်လိုက္မိတယ္' ဆိုတဲ့ကိစၥႏွစ္ခုရဲ႕ မွားယြင္းျခင္း ဒီဂရီေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးကြာျခားတယ္ ဆိုတာကို သင္သိသင့္ပါတယ္။ ဒုတိယအမွားက ထည့္သြင္းစဥ္းစားလို႕ရတဲ့အမွားမ်ိဳးသားသာ ျဖစ္ပါတယ္။ မွားယြင္းျခင္းကေနသင္ယူျပီး ေရွ႕ဆက္ဖို႕သာအၾကံျပဳလုိပါတယ္။ အမွားေသးေသးေလးေတြအေပၚမွာ လိုက္ျပီး အျပစ္ေပးေနမယ္ဆိုရင္၊ ဘယ္ေတာ့မွအသစ္သစ္ေတြ ရေတာ့မွာမဟုတ္ဘဲ အၾကီးအကဲက ဒါလုပ္ေစခ်င္ရင္ ဒါကိုပဲလိုက္လုပ္တဲ့အက်င့္ေတြ စြဲသြားပါလိမ့္မယ္။

(၅) သင္ဟာ ခုခံေျပာဆိုတတ္သူလား ဒါမွမဟုတ္ စြပ္စြဲေျပာဆိုတတ္သူလား

'ကြၽန္ေတာ္တို႕အခုလုပ္ေနတဲ့ အလုပ္ကို နည္းလမ္းနည္းနည္းေျပာင္းျပီး လုပ္သင့္တယ္လို႕ထင္တယ္' ဆိုတဲ့ စကားဆံုးတာနဲ႕ 'ေနစမ္း ပါဦး၊ အခုလုပ္ေနတာေတြက ဘာမ်ားမွားေနလို႕တုန္း...' လို႕ေျပာဆိုမိတယ္ဆိုရင္ သင္ဟာအထက္က ေခါင္းစဥ္ငယ္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ လူစားမ်ိဳးမွာ ပထမအမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ 'ဟာ...ဒုကၡပါပဲ...အေရးထဲမွာ အရာကေပၚျပန္ျပီ' လို႕ေျပာလိုက္တာနဲ႕ 'ေပၚမွာေပါ့၊နင္ဘာ ေတြသြားလုပ္လိုက္ လဲ မွန္မွန္ေျပာစမ္း' လို႕တံု႕ျပန္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒုတိယအမ်ိဳးအစားမွာ ပါသြားျပီလို႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကို မွတ္ယူလိုက္ပါ။ အဲဒီ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးေသာ တံု႕ျပန္မႈေတြဟာ သင့္အနီးအနားမွာရွိတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ ပါးစပ္ကို ေကာင္းေကာင္းပိတ္ထားႏိုင္ပါတယ္။

သင့္၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြကို ေသဆံုးမသြားေစခ်င္ဘဲ အျမဲတမ္းရွင္သန္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့၊ သင့္ အလုပ္ခြင္၀န္းက်င္ မွာ အသစ္ေတြ၊ မတူညီတဲ့ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြဟာ ပယ္ခ်မခံရဘဲ အမွားတစ္စံုတစ္ရာဟာ ကမၻာၾကီးရဲ႕ အဆံုးသတ္ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႕ ဖန္တီးတည္ေဆာက္ထားဖို႕လိုပါတယ္။

Ref: 5 reasons employees aren't sharing their ideas by Suzanne Lucas

စစ္ေတြမွာ ARV ေဆးဝါးျပတ္လပ္

AIDS ေရာဂါ ကင္းေရး အေမရိကန္ ႀကိဳးပမ္းမည္
AIDS ေရာဂါကင္းတဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္တခု ဖန္တီးဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက သံႏၷိဌာန္ ခုိင္ခုိင္မာမာ ခ်ထားတယ္လို႔ ညီလာခံရဲ႕ ဒုတိယေန႔ျဖစ္တဲ့ မေန႔တုန္းက အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္က ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ ညီလာခံကို တက္ေရာက္ သတင္းယူေနတဲ့ ကိုုသားညြန္႔ဦးက ညီလာခံက်င္းပရာ ၀ါရွင္တန္ေကာ္ဗန္းရွင္းစင္တာကေန သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

“Turning the tide together” ဒီလိႈင္းကို အတူရင္ဆိုင္ ေက်ာ္လႊားၾကစို႔ဆိုတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံနဲ႔ အခုႏွစ္ က်င္းပတဲ့ ၂၀၁၂ ႏိုင္ငံတကာ ေအစ္ညီလာခံမွာ အဓိက လႊမ္းမိုးေျပာဆိုေနတဲ့ အေၾကာင္း အရာကေတာ့ AIDS free generation ေအ့ဒ္စ္၊ ေရာဂါႀကီးလံုး၀ပေပ်ာက္သြားတဲ့ လူ႔ မ်ိဳးဆက္ တခု ျဖစ္လာဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္မွန္း ေျပာဆို ေဆြးေႏြးမႈျဖစ္ပါတယ္။ ေအ့စ္ေရာဂါဆိုင္ရာ ေဆး သုေတသန လုပ္ငန္းေတြဟာ တိုးတက္မႈ ရိွလာ ၿပီးေတာ့၊ ေအစ့္ေရာဂါကို ကာကြယ္ကုသႏိုင္မယ့္  ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြ ပိုၿပီး ေသခ်ာလာၿပီလို႔ ေဆးသုေတသီေတြေရာ မူ၀ါဒေရးဆဲြသူေတြကပါ ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ေအ့စ္ေရာဂါဆိုးႀကီးကင္းတဲ့ မ်ိဳးဆက္ျဖစ္လာေရး ရည္မွန္းခ်က္ကို လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ပိုင္းျဖတ္ထားၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္က ဇူလိႈင္ ၂၃ ရက္ေန႔ ညီလာခံအတြင္း ေျပာဆို သြားပါတယ္။

“အေသအခ်ာ ရွင္းရွင္းလင္းေျပာဖုိ႔ အခု ေရာက္လာတာပါ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ကေတာ့ အနာဂတ္မွာ ေအစ့္ေရာဂါ ကင္းတဲ့ မ်ိဳးဆက္ျဖစ္လာေရး ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ ပိုင္းျဖတ္ထား ပါတယ္။ ဒါကို ေနာက္ဆုတ္သြားမွမဟုတ္ပါဘူး။ အေလွ်ာ့ေပး သြားမွာမဟုတ္ပါဘူး။ သမိုင္းတြင္မယ့္ ဒီရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္လာဖို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြအားလံုးအတြက္ တိုက္ပဲြ၀င္သြားပါမယ္။”- လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္က ေျပာဆိုသြားတာပါ။

HIV/AIDS တိုက္ဖ်က္ေရးအစီအစဥ္ဟာ လက္ရိွ သမၼတအိုဘားမားအစိုးရရဲ႕ အေရးတႀကီး လုပ္ေဆာင္သြားမယ့္ ကိစၥရပ္ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္က ေျပာပါတယ္။ လက္ရိွအားျဖင့္လည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံဟာ HIV/ AIDS တိုက္ဖ်က္ေရး အထူးသျဖင့္ဆိုရင္ HIV ေဆးသုေတသနလုပ္ငန္းေတြမွ ေရွ႔က ဦးစီး ဦးေဆာင္ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လုိ႔ ႏိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳထားတာပါ။ အခု ညီလာခံ အတြင္းမွာ ေဆးသုေတသန ဆိုင္ရာေတြ႔ရိွခ်က္ေတြ ကို ေဆြးေႏြးၾကသလို တဘက္မွာ ေရာဂါကာကြယ္ေရးနဲ႔ ကုသေရး ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြကိုလည္း တက္ေရာက္လာတဲ့ ကြ်မ္းက်င္သူေတြက အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြး ၾကပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာ ေအစ့္ ေရာဂါ ကာကြယ္ေရး လုုပ္ငန္းေတြမွာ တက္တက္ႂကြႂကြ လုပ္ေဆာင္ေနၾက  လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြဟာလည္း ဒီ ညီလာခံရဲ႕ အဓိက ေဒါင့္တခုျဖစ္ပါတယ္။ အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသ လူငယ္ေတြ အၾကား ေအ့စ္ေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပညာေပးေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္အေျခစိုက္ Youth LEAD အဖဲြ႔ရဲ႕ ညိႇႏိႈင္းေရးမႉး မေသာ္ဇင္ေအးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကပါ။ သူဟာ အခု ညီလာခံရဲ႕ ေဆြးေႏြးပဲြတခုမွာ အဓိက ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူ တဦးျဖစ္ပါတယ္။
“အဓိက ဒီမွာ ေဆြးေႏြးမွာက အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ ညီမ ေဆြးေႏြးမွာ ဘာလဲဆိုေတာ့ အဓိက လူငယ္ေတြ HIV နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး risk ျဖစ္တဲ့ လူငယ္ေတြေပါ့။ အထူးသျဖင့္ young sex……… အဓိက လူငယ္ေတြ၊ အဲဒီ အတြက္ အခြင့္အေရးကို အဓိက ေဆြးေႏြးမွာပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူငယ္ေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈ-ဒါမ်ဳိးေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြး မွာပါ။” ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာေရာ HIV/ AIDS နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဘယ္ေလာက္အထိ သိနားလည္မႈ ဘယ္ေလာက္ထိ ရွိေနၿပီလဲ။

“ညီမ ၁၆ ႏွစ္၊ ၁၇ ႏွစ္တုန္းကနဲ႔စာရင္ေတာ့ အမ်ားႀကီး တိုးတက္လာပါၿပီ။ ေနာက္ HIV နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသိအျမင္လည္း ပိုရွိလာတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီညီလာခံကို လာတဲ့အတြက္ ညီမ အေတြ႔အႀကံဳ အရမ္း ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာကလူေတြနဲ႔ေတြ႔ၿပီး စကားေျပာ ရပါတယ္။ ညီမတို႔ လူငယ္ေတြတင္ မဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ Policy maker ေတြ၊ decision maker ေတြ၊ အထူး သျဖင့္ သိပၸံပညာရွင္ေတြ ဒီလိုမ်ဳိး သူတို႔ေတြက တေယာက္နဲ႔တေယာက္ message sharing လုပ္တယ္။ (သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ဖလွယ္ၾကတယ္။) ေနာက္ၿပီး ကိုယ့္ဆီမွာ ရွိတာေတြကို ကုိယ္က ဘာေတြ ေျပာျပႏုိင္သလဲဆိုတာ အဲဒါေတြက အမ်ားႀကီး ညီမအတြက္ အေတြ႔အႀကံဳ ရေစပါတယ္။”

လူငယ္ေတြတင္ မဟုတ္ပါဘူး၊ အမ်ိဳးသမီးေတြအၾကား sex worker လို႔ ေခၚတဲ့ ျပည့္တန္ဆာေတြ အၾကား၊ မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစဲြသူေတြ အၾကား၊ လိင္တူခ်င္း စိတ္၀င္စားသူေတြအၾကား – ေအ့စ္ေရာဂါ နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပညာေပးမႈေတြကိုလည္း အခု ညီလာခံအတြင္းမွာ ေတြ႔ရ ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ global village လို႔ ေခၚတဲ့ ကမၻာရြာျပခန္းဟာ အေျခခံလူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြ အၾကား ေအ့စ္ေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လို ပညာေပးၾကမလဲဆိုတာ၊ ဘယ္လို ပညာေပးေနၾကလဲ ဆိုတာ ေဖာ္ျပတဲ့ ေနရာျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီမွာေတာ့ ႏုိင္ငံတကာက အထူးသျဖင့္ဆိုရင္ တတိယႏုိင္ငံက သူတို႔ရဲ႕ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့၊ ထံုးစံေတြကို ျပသသလိုပဲ အဲဒီ ႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ အေျခခံေပၚမွာ တခ်ဳိ႕က ကာကြယ္ေရး၊ ပညာေပးေရး လုပ္ငန္းေတြကို ဘယ္လို လုပ္ကိုင္ေနၾကသလဲဆိုတာကို ျပသပါတယ္။ အခု ေအစ့္ ညီလာခံကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္မွာ ၂၂ ႏွစ္အတြင္း အခု ပထမဆံုးအႀကိမ္ ျပန္လည္ က်င္းပႏိုင္တာပါ။

ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ကေတာ့ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္က ဆန္ဖရန္စစၥကို ၿမိဳ႕မွ ာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ HIV ေရာဂါပိုးရိွသူေတြကို ျပည္၀င္ခြင့္ မေပးမူေၾကာင့္ ေအ့စ္ ညီလာခံကို ထပ္မံ က်င္းပဖို႔ မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဒီကန္႔သတ္ခ်က္ကို သမၼတ အိုဘးမား အစိုးရက ျပန္႐ုပ္သိမ္းေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္ HIV ေရာဂါပိုးရိွသူေတြပါ ပါ၀င္ တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးေလ့ရိွတဲ့ ဒီညီလာခံ ကို အခု ျပန္က်င္းပႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း အခု ညီလာခံတတ္ေရာက္ဖို႔ sex workers ေတြကို ျပည္၀င္ခြင့္မေပးတဲ့ အေပၚမွာေတာ့ ညီလာခံအတြင္း အေတာ္ေလး ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လိင္ေဖ်ာ္ေျဖမႈလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေအစ့္ ပညာေပး အစီအစဥ္ေတြ အေပၚမွာ အေမရိကန္က အကူအညီေတြ အေထာက္ အပံ့ေတြ ကန္႔သတ္မႈရိွတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ေ၀ဖန္တာေတြ ရိွပါတယ္။
၆ ရက္ၾကာက်င္းပမယ့္ ညီလာခံကိုေတာ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉၀ ေက်ာ္ က ေဆးသုေတ သီေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ သံတမန္ေတြ ေအ့ဒ္စ္ တိုက္ဖ်က္ေရးမွာ ပါ၀င္လုပ္ကိုင္ေနၾက သူေတြ ေအစ့္ေရာဂါသည္ေတြ  စုစုေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ တက္ေရာက္ပါတယ္။ ထင္ရွားသူေတြ ထဲကဆိုရင္ သမတေဟာင္း ဘီကလင္တန္၊ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္၊ အေမရိကန္ က်န္းမာေရးနဲ႔ လူမႈ၀န္ထမ္း၀န္ႀကီး ကတ္သရင္း ဆာ ဘလီးယက္၊ အေက်ာ္အေမာ္ေတြထဲကဆိုရင္ ဘီလ္ ဂိတ္၊ အယ္လ္တန္ဂြ်န္ တို႔ တတ္ေရာက္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ကုလအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းတို႔ကလည္း ဗီဒီယိုမိန္႔ခြန္းေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။

VOA – AIDS ေရာဂါကင္းေရး အေမရိကန္ ႀကိဳးပမ္းမည္ 

ေန႔စဥ္ ကေလးငယ္ ၁ ေထာင္ခန္႔ HIV ေရာဂါ ကူးစက္ခံေနရ

 ကုလသမၼဂၢ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကေလးမ်ား ရန္ပံုေငြ အဖြဲ႔ ယူနီဆက္မွ ေျပာရာ၌ ကေလးငယ္ေပါင္း ၁ ေထာင္ခန္႔မွာ ေန႔စဥ္ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံေနရျပီး အမ်ားစုမွာ အာဖရိက တိုက္ရွိ ဆာဟာရ ေဒသ ပိုင္းမွ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
တနလၤာ ေန႔က ယူနီဆက္၏ ဝက္ဆိုက္တြင္ ေဖာ္ျပရာ၌ ၎တို႔ အေနျဖင့္ ကေလးသူငယ္မ်ား အၾကား ေရာဂါ ကူးစက္မႈကို ကာကြယ္ႏိုင္ေရး အတြက္ ၾကိဳးစားမႈ အသစ္မ်ားကို အေလးထား လုပ္ေဆာင္ရန္ ႏိႈးေဆာ္ လိုက္ေၾကာင္းလည္း ေျပာခဲ့သည္။ AIDS ေရာဂါ ကင္းစင္သည့္ မ်ိဳးဆက္သုိ႕ ေရာက္ႏိုင္ေရး မိမိတို႔ အေနျဖင့္ HIV ကူးစက္မႈ မွ ၀ ရာႏႈနး္ ကင္းစင္ ရမည္ ျဖစ္သည္ဟုလည္း ၎တို႔မွ ေျပာသည္။ လက္ရွိတြင္ အဆိုပါ အာဖရိက ေဒသတြင္ လူေပါင္း ၂၂.၉ သန္းမွာ HIV ကူးစက္ခံထားရျပီး ကမၻာ့ HIV ကူးစက္မႈ အမ်ားဆံုး ေဒသတစ္ခု အျဖစ္ ရွိေနခဲ့ကာ လြန္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ကလည္း လူေပါင္း ၁.၂ သန္း အသက္ ဆံုးရံႈးခဲ့ရေၾကာင္း သိရသည္။
MRTV-4 - ေန႔စဥ္ ကေလးငယ္ ၁ ေထာင္ခန္႔ HIV ေရာဂါ ကူးစက္ခံေနရ
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

AIDS ကုသေဆးအတြက္ လမ္းျပေျမပံုကို သိပၸံပညာရွင္မ်ား ေရးဆြဲ

ႏိုင္ငံတကာမွ AIDS  ေရာဂါအေၾကာင္းကို ကၽြမ္းက်င္သူ ပညာရွင္မ်ားမွာ HIV ေရာဂါပိုးကို ကုသႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းအတြက္ လက္တစ္ဆုပ္စာ အကြာအေဝးသာ လိုေတာ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားလိုက္ကာ ယခုေဆးကို ရွာေဖြရန္ ဆယ္စုႏွစ္ အေတာ္ၾကာ ၾကိဳးစားခဲ့ျပီးေနာက္ ယခုလို ေျပာၾကား လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။  ၾကာသပေတးေန႔က သုေတသန ပညာရွင္မ်ားမွ ေျပာရာ၌ ၎တို႔အေနျဖင့္ ယင္းေရာဂါကို ကုသႏိုင္ရန္ လမ္းေၾကာင္းေပး သည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ေရာက္ရွိေစေရးအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ခ်မွတ္လိုက္ျပီး ျဖစ္သည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။
ယေန႔မွာ အဆိုပါ ေဆးအတြက္ ပထမအဆင့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း AIDS  ေရာဂါကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိသူ သိပၸံပညာရွင္ ႏွင့္ ႏိုဘယ္ဆုရွင္ျဖစ္သူ Françoise Barré-Sinoussi မွေျပာၾကားခဲ့သည္။ လာမည့္ တနဂၤေႏြေန႔ မွာ  ႏုိင္ငံ တကာ AIDS   ကြန္ဖရင့္ေန႔ပင္ျဖစ္ျပီး ႏုိင္ငံတကာမွ  သိပၸံပညာရွင္မ်ား၊ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ ဥပေဒပညာရွင္ ၂ ေသာင္းေက်ာ္မွာ ဝါရွင္တန္ဒီစီသုိ႔ ေရာက္လာ ကာ ေဆြးေႏြးၾကမည္ျဖစ္ကာ ကမၻာအႏွံ႔ လူေပါင္း ၃၄ သန္းကို ထိခိုက္ေစ ရသည့္ ယခုေရာဂါပိုး ပ်ံ႕ႏွံ႕မႈမရွိရန္အတြက္ မည္သုိ႔ လုပ္ေဆာင္မည္ကို တိုင္ပင္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။  HIV ေရာဂါပိုးကို တားဆီးႏိုင္မည့္ ေဆးမ်ားမွာ ပိုမိုေကာင္းမြန္ လာသည္ႏွင့္အညီ  ကုသေဆးမွာ ကို ေတြ႕ရွိရန္မွာ လည္း ျဖစ္ႏုိင္ေခ် ရွိေနျပီ ျဖစ္သည္ဟု Sinoussi မွ ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။
MRTV-4 - AIDS ကုသေဆးအတြက္ လမ္းျပေျမပံုကို သိပၸံပညာရွင္မ်ား ေရးဆြဲ 

HIV ေ၀ဒနာရွင္ေတြ ခရီးသြားခြင့္ ကန္႔သတ္မႈ အဆံုးသတ္ေရး AIDS ညီလာခံမွာ ေတာင္းဆို

HIV ေရာဂါပိုး ရိွသူေတြကို ခရီးသြားလာခြင့္ ပိတ္ပင္တာ၊ ႏိုင္ငံ၀င္ေရာက္ခြင့္ ဗီဇာ မေပးတာ စတဲ့ တားျမစ္ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို ရုပ္သိမ္းဖို႔ ႏိုင္ငံတကာမွာ AIDS ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ အဖဲြ႔ေတြ စုေပါင္းထားတဲ့ ဦးေဆာင္ညြန္႔ေပါင္း အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ အႀကီးအကဲျဖစ္သူေတြက ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
ကမၻာအႏွံ႔ ႏိုင္ငံေပါင္း ၄၆ ႏိုင္ငံက ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒီလို ကန္႔သတ္မႈ စည္းမ်ဥ္းေတြဟာ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈ ျဖစ္သလို၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ အတြက္လည္း အေျခအေနဆိုး ျဖစ္တယ္လို႔ သူတို႔က ေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ၀ါရွင္တန္ဒီစီမွာ  ၆ ရက္ၾကာ လုပ္မယ့္ ႏိုင္ငံတကာ AIDS ညီလာခံ စတင္တဲ့ ဒီေန႔မွာ ဒီလို ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံအရပ္ရပ္က AIDS ေရာဂါ သုေတသီေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ သံတမန္ေတြ၊ အျခား ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးမွာ ဆက္ႏြယ္ ပတ္သက္သူေတြ စုစုေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းငါးေထာင္ ေလာက္ ဒီညီလာခံကို တတ္ေရာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီညီလာခံကို အခု အသံလႊင့္ခ်ိန္ အေမရိကန္စံခ်ိန္ ည ၇ နာရီမွာ စတင္ ဖြင့္လွစ္ က်င္းပျပဳလုပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ညီလာခံ တတ္ေရာက္ လာသူေတြကို ၀ါရွင္တန္ဒီစီ ၿမိဳ႕ေတာ္၀င္က ႀကိဳဆို မိန္႔ခြန္းစကား ေျပာပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း ကလည္း အဖြင့္ ဗီြဒီယိုမိန္႔ခြန္း ေျပာသလို၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု က်န္းမာေရးနဲ႔ လူမႈ၀န္ထမ္း ၀န္ႀကီး Kathleen Sebelius လည္း ကိုယ္တိုင္ တတ္ေရာက္ မိန္႔ခြန္းေျပာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီညီလာခံမွာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလရီကလင္တန္၊ အရင္သမၼတေဟာင္း ဘီလ္ကလင္တန္ နဲ႔ သမၼတကေတာ္ေဟာင္း မစၥေလာ္ရာဘုရွ္ တုိ႔က မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိန္႔ခြန္းေျပာ ၾကားမယ့္ တျခား ထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္ေတြ အထဲမွာ ကမာၻ႔ဘဏ္ဥကၠ႒ Jim Yong Kim နဲ႔ Microsoft ကုမၸဏီဥကၠ႒ Bill Gates တုိ႔လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ျမန္မာဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ AIDS ေရာဂါဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပဲြတခုမွာ ဗီြဒီယိုမိန္႔ခြန္း ေျပာဆိုဖို႔ရိွပါတယ္။ ၂ ႏွစ္တႀကိမ္ က်င္းပေနတဲ့ ဒီညီလာခံကို ဇူလိုင္လ ၂၂ ရက္ေန႔က ၂၇ ရက္ေန႔အထိ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။
VOA – HIV ေ၀ဒနာရွင္ေတြ ခရီးသြားခြင့္ ကန္႔သတ္မႈ အဆံုးသတ္ေရး AIDS ညီလာခံမွာ ေတာင္းဆို

စစ္ေတြမွာ ARV ေဆးဝါးျပတ္လပ္

 ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း မၾကာေသးခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚနဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္ေတြက HIV/AIDS ေဝဒနာရွင္ေတြဟာ ARV ေဆးဝါး ျပတ္လပ္သြားတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ ေနရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚမွာ ARV ေဆးဝါး ျပတ္လပ္ၿပီး ဒုကၡေရာက္ေနၾကရတဲ့ အေျခအေနေတြကို AIDS ေဒနာရွင္ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ကိုဦးဘေရႊက RFA ကို အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ရခိုင္မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ပဋိပကၡအတြင္းမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ HIV ေဝဒနာရွင္ေတြက ARV ေဆးျပတ္လပ္ျပီး အခက္အခဲမ်ဳိးစံု ၾကံဳေတြ႕ေနရပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆို ေနမေကာင္း ျဖစ္ေနျပီး ေဆးခန္းက ဘယ္မွာသြားျပရမလဲ မသိဘူး ျဖစ္ေနပါတယ္ခင္ဗ်။ တခ်ဳိ႕ဆို ေဆးကဘယ္ကရမလဲ မသိဘူး၊ ဘယ္သူ လာေပးမလဲဆိုတာ မသိဘူး အဲဒီလို ျဖစ္ေနၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ ေသဆံုးသြားတယ္။ တခ်ဳိ႕ ကိုယ္ဝန္သည္မေတြဆိုရင္ ကေလးေမြးဖို႔ ဘယ္နား ေဆးစစ္ ရမလဲမသိဘူး။ AIDS အဖြဲ႔ကို သြားေမးၾကည့္ေတာ့လည္း ဟိုမွာက ကြ်န္ေတာ္တို႔အတြက္ ေဆးေတြက မရိွဘူး ျဖစ္ေနတယ္”
စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚနဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ARV ေဆးဝါး သံုးစြဲေနရတဲ့ AIDS ေဝဒနာရွင္ စုစုေပါင္း (၃၃၀) ရွိေနၿပီး အစိုးရက ျဖန္႔ေဝေပးတဲ့ ARV ေဆးဝါးက လူ ၄၅ ေယာက္စာပဲ ရိွတဲ့အတြက္ ေဝဒနာရွင္ေတြ အေနနဲ႔ ေဆး အခမဲ့ ျဖန္႔ေဝေပးေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခား NGO ေတြကိုပဲ အဓိက အားကိုးေနရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဝဒနာရွင္ေတြက ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ မၾကာေသးခင္က ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခား NGO တခ်ိဳ႕ရဲ႕လုပ္ငန္းေတြကို ရပ္ဆိုင္း လိုက္ရတဲ့အတြက္ AIDS ေဝဒနာရွင္ေတြကုိ ေပးေ၀ေနတဲ့ ARV ေဆးဝါး လံုးဝ ျပတ္ေတာက္ သြားခဲ့ရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ARV ေဆးဝါးဟာ AIDS ေရာဂါ ေဝဒနာရွင္ေတြ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် အခ်ိန္အတိအက်နဲ႔ ေသာက္သံုးရတဲ့ ေဆးဝါးျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဆးျပတ္လပ္ သြားတာနဲ႔ HIV ေရာဂါပိုး ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ ျမန္ဆန္လာၿပီး မလိုလားအပ္တဲ့ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ဆက္တိုက္ ဝင္ေရာက္ လာႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡကာလ အတြင္း အဲသည္လို ARV ေဆးဝါး ျပတ္လပ္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားတဲ့ HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္ ၃ ဦး ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
RFA – စစ္ေတြမွာ ARV ေဆးဝါးျပတ္လပ္