ကြန္ဒြန္ေတြ႕ပါက လိင္လုပ္သားျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသအျဖစ္ သံုးျခင္း ယေန႔တုိင္ တြင္က်ယ္ေသး

ကြန္ဒြန္ လက္ဝယ္ရိွျခင္းကို လိင္လုပ္သားျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသအျဖစ္မသံုးရန္ သက္ဆုိင္ရာမွ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္ လိုက္နာမႈ အားနည္းေနေသးေၾကာင္း ေအ့ဒ္စ္ တုိက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အဖြဲ႕ တစ္ဖြဲ႕မွ ေျပာသည္။
ယေန႔တိုင္ လိင္လုပ္သားမ်ား၌ ကြန္ဒံုးရိွမႈသည္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရသလို ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ေအ့ဒ္စ္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ အခက္အခဲရိွေၾကာင္း ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္း မ်ား ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ Transnational Institute rS Mr. Martin Jelsma  က ေျပာသည္။

”ကြန္ဒြန္ လက္ဝယ္ ရိွတာကို သက္ေသအျဖစ္ မသံုးဖို႔ ထုတ္ျပန္ၿပီးသား။ ဒါေပမဲ့ အခုၿမိဳ႕တြင္းေရာ နယ္မွာပါ ဖမ္းဆီးမႈရိွေနဆဲပဲ” ဟု ေအ့ဒ္စ္တိုက္ဖ်က္ေရး အဖဲြ႕တစ္ခုမွ တာဝန္ရိွသူတစ္ဦးက ေျပာသည္။ လိင္လုပ္သား  မ်ား အေနႏွင့္ ေဆးဆုိင္မ်ားႏွင့္ လမ္းေဘး၌ ကြန္ဒံုးေရာင္းေသာ ဆုိင္မ်ားတြင္ ကြန္ဒံုးသြားဝယ္ပါက အထင္ေသးေသာ မ်က္လံုးမ်ားဒဏ္ကို ခံရေသာေၾကာင့္ ဝယ္ရန္ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ လိင္လုပ္သား အျဖစ္ ေက်ာ္ေဇာ ၿပီးသား သူမ်ားသည္လည္း လက္ဝယ္ေတြ႕လွ်င္ အဖမ္းခံရႏုိင္သည္ဆုိသည့္ အသိေၾကာင့္ မဝယ္ျဖစ္ၾကေၾကာင္း   Phoenix Association မွ ကိုသီဟႀကိဳင္က ေျပာသည္။ ”ဒီေတာ့ HIV ပိုး ကူးစက္မႈက ဘယ္လို လုပ္ ေလ်ာ့နည္းပါေတာ့မလဲ” ဟု ၄င္းက ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကြန္ဒံုး လက္ဝယ္ရိွျခင္းကို သက္ေသအျဖစ္ မသံုးရန္ ထုတ္ျပန္ထားၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း လိုက္နာမႈ အားနည္း ေနေသးေၾကာင္း မူးယစ္တပ္ဖဲြ႕မွ အရာရိွေဟာင္းတစ္ဦးက ေျပာသည္။ ”တခ်ဳိ႕ အဖဲြ႕ အစည္းေတြ အေနနဲ႔လည္း Project ေနရာေတြမွာ ကြန္ဒံုး အခမဲ့ေဝတာေတြေတာ့ ရိွတယ္။ နယ္ေတြမွာလည္း ေဝတာေတြ႕တယ္။ ၿမိဳ႕တြင္းပိုင္းေတြ မွာေတာ့ က်ယ္ျပန္႔မႈ သိပ္မရိွဘူး” ဟု National NGOs Network မွ ကိုစိုးမိုးေအာင္က ေျပာသည္။

အမ်ဳိးသမီးမ်ားအၾကား HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ အမ်ားစုမွာ အကာအကြယ္ တစ္စံုတစ္ရာ မသံုးေသာသမား႐ိုးက် လိင္ဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၄င္းတုိ႔၏ လက္တဲြေဖာ္ သို႔မဟုတ္ အိမ္ေထာင္ဖက္မ်ား၏ အႏၲရာယ္ မ်ားေသာ အမူအက်င့္ေၾကာင့္ ေရာဂါပိုးကူးစက္မႈ အသစ္မ်ား၏ ၃ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။
”ကြန္ဒံုးသံုးစဲြမႈ ျမင့္မားဖို႔ကို ထိေရာက္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္မွရမယ္။ လိင္လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြတင္ မဟုတ္ဘဲ တျခား အမ်ဳိးသမီးေတြလည္း ကြန္ဒံုးသံုးစဲြဖို႔ လက္တြန္႔ၾကတယ္။ သြားဝယ္ရမွာ ရွက္စရာလို႔ ျမင္ ၾကတယ္။ ဒါဟာ ကြန္ဒံုးသံုးစဲြမႈ ျမင့္မားဖို႔အတြက္ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစတယ္” ဟု National NGOs Network  မွ ကိုစိုးမုိးေအာင္က ဆက္လက္ေျပာသည္။

ယင္းသို႔ အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ လူအမ်ား သြားလာႏုိင္ေသာ ေစ်းဝယ္စင္တာရိွ သန္႔စင္ခန္းမ်ား၊ တည္းခုိခန္းမ်ား၊ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္းမ်ားရိွ သန္႔စင္ခန္းမ်ားတြင္ ကြန္ဒံုးမ်ား အခမဲ့ထားေပးျခင္း၊ ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ လိုက္လံေဝငွျခင္းအျပင္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ လူငယ္မ်ားအား က်န္းမာေရး အသိက်ယ္ျပန္႔ေစရန္ Sex Education မ်ားကို ထည့္သြင္း ေျပာၾကားေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း အထက္ပါပုဂၢိဳလ္က အႀကံေပးသည္။

ခ်စ္ဆုေဆြ
Popular – ကြန္ဒြန္ေတြ႕ပါက လိင္လုပ္သားျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသအျဖစ္ သံုးျခင္း ယေန႔တုိင္ တြင္က်ယ္ေသး 

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တစ္ေန႔လွ်င္ လူဦးေရ ၂၃ ဦးႏႈန္း HIV ပိုး ကူးစက္ခံေနရဟုဆို

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တစ္ေန႔လွ်င္ လူဦးေရ ၂၃ဦးခန္႔ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ကူးစက္ခံေနရေၾကာင္း က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန၊ UNAIDS၊ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႔တို႔ ပူးေပါင္းတြက္ခ်က္ထားသည့္ ”HIV Estimates and Projections Asian Epidemiological Model Myanmar 2010-2015  ” တြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။

လက္ရႇိ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ကူးစက္ခံေနရသူ ခန္႔မႇန္းဦးေရ ႏႇစ္သိန္း၀န္းက်င္ခန္႔ ရႇိေနၿပီး ပိုးရႇိသူမ်ားအနက္မႇ လူဦးေရ တစ္သိန္းႏႇစ္ေသာင္းေက်ာ္မႇာ ေအအာတီေဆး၀ါး လိုအပ္ေနသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၂ခုႏႇစ္ ဇြန္လအထိ ရရႇိထားသည့္ စာရင္းမ်ားအရ ေဆး၀ါးလိုအပ္သူမ်ားအနက္ လူဦးေရ ၄၄၆၆၁ဦးကို ေအအာတီ ေဆး၀ါးေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး က်န္ရႇစ္ေသာင္းေက်ာ္မႇာ ေအအာတီေဆး၀ါးရရႇိရန္ လိုအပ္ေနသူ မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

”လက္ရႇိ ေအအာတီေဆးလို အပ္ေနၿပီး မရေသးတဲ့သူက ၆၀ရာ ခုိင္ႏႈန္းေလာက္ရႇိတယ္။ ဒီႏႇစ္ကုန္ဆိုရင္ေတာ့ အခုရေနတဲ့လူဦးေရထက္ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ေလာက္တိုးၿပီး ေပးႏုိင္မယ္လို႔ ခန္႔မႇန္းထားပါ တယ္။ ေနာက္ၿပီး ေဆးလိုအပ္ေနတဲ့ သူေတြေဆးရဖို့အတြက္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ Global Fund နဲ႔ အေမရိကန္ျပည္သူေတြက ပံ့ပိုးေပးႏုိင္ဖို႔ စီစဥ္ေနၿပီး ရန္ပုံေငြေတြရလာရင္ ဒီလူေတြအတြက္ ေဆးေတြ ရလာမႇာပါ။ ျမန္မာမႇာ ပိုးကူးစက္ခံရႏႈန္းက တစ္ရက္ကို ၂၃ေယာက္ႏႈန္း ကူးစက္ ခံေနရၿပီး လူဦးေရ ၅၀ ၀န္းက်င္ေလာက္ ေသဆံုးေနတယ္လို႔ ခန္႔မႇန္းထားၾကပါတယ္။ ေသဆံုးတဲ့ႏႈန္းက ကူးစက္ခံရတဲ့ႏႈန္းထက္ ပုိေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္ ” ဟု Marie Stopes International မႇ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမႇဴး ေဒါက္တာ စစ္ႏုိင္က ေျပာျပခဲ့သည္။

လက္ရႇိ ျပင္ပေဆးခန္းမ်ားတြင္  ေအအာတီေဆး ၀ယ္ေသာက္ေနသူဦးေရ တစ္ေသာင္းႏႇင့္ႏႇစ္ေသာင္းၾကားရႇိမည္ဟုလည္း ခန္႔မႇန္းထားၾကေၾကာင္းႏႇင့္ ေအအာတီေဆးအတြက္ တစ္ဦးလွ်င္ တစ္လကုန္က်စရိတ္မႇာ အနည္းဆံုး က်ပ္ႏႇစ္ေသာင္းေက်ာ္ သံုးေသာင္းၾကားရႇိေၾကာင္း သိရသည္။

ထို႔အျပင္ စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔က အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Eric Goosby ႏႇင့္ အဖြဲ႔သည္ HIV  ႏႇင့္ပတ္သက္၍ တံု႔ျပန္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား၊ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ေပးရမည့္ ကိစၥရပ္မ်ား အား ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္  ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ လာေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း အေမရိကန္အေျခစိုက္ ၀က္ဘ္ဆိုက္တစ္ခုတြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။

Eric Goosby သည္ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး HIV ဆိုင္ရာ ရန္ပံုေငြအဖြဲ႔တစ္ခုျဖစ္သည့္ PEPFAR အဖြဲ႔၏ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး  ျမန္မာႏုိင္ငံရႇိ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ ေဖသက္ခင္ႏႇင့္ ေတြ႔ဆံု၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ HIV  ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ လာေရာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

အဆိုပါအဖြဲ႔အေနျဖင့္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အျခားတာ၀န္ရႇိသူမ်ားႏႇင့္ HIV ႏႇင့္ပတ္သက္၍ လုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ေဆာင္ေနသည့္ လူမႈေရး အဖြဲ႔အစည္း မ်ားႏႇင့္လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
ယင္းအဖြဲ႔သည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမႇ ရန္ပံုေငြ အဖြဲ႔တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့ေနရာအႏႇံ႔တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ HIV/AIDS ေရာဂါအား တိုက္ဖ်က္ရန္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းႏႇင့္ ကမၻာတစ္၀န္းရႇိ HIV/AIDS ေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားေနရသူ မ်ားအား ေအအာတီေဆး၀ါး ေထာက္ပံ့မႈ အမ်ားဆံုးေပးေနသည့္ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုလည္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

Eleven - ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တစ္ေန႔လွ်င္ လူဦးေရ ၂၃ ဦးႏႈန္း HIV ပိုး ကူးစက္ခံေနရဟုဆို