ေယာက္်ား တားေဆး

(1)ေယာက္်ား တားေဆး

ေယာက္က်ားေလးေတြေရာ ကိုယ္ဝန္တားေဆး ေသာက္လို႔ရပါသလား။ ရွိခဲ့ရင္ ေဆးနာမည္ကို ေၿပာၿပပါဦးဆရာ။
ေယာက္်ားေတြအတြက္ ကိုယ္ဝန္တားေဆးဆိုတာ စမ္းသပ္ဆဲမွာသာ ရွိပါေသးတယ္။ (ကြန္ဒြမ္)၊ သုက္ပိုးသတ္ေဆး၊ သားၾကာျဖတ္တာ နဲ႔ အျပင္မွာ သုက္လႊတ္တာေတြကိုသာ သံုးႏိုင္ပါတယ္။ 1. Reversible Inhibition of Sperm Under Guidance ကို အတိုက္ေကာက္ RISUG ေခၚတယ္။ Vasectomy သားေၾကာျဖတ္သလို ထိေရာက္တယ္။ ပိုေကာင္းတာက ကေလးရေအာင္ ျပန္လုပ္ႏိုင္တယ္။ သုေတသန လုပ္သူေတြ က Polymer ဆိုတဲ့ Vasalgel (ဂ်ဲလ္) ကို ေယာက္်ားရဲ႕ Vas deferens အေၾကာထဲ ထိုးေပးတယ္။ လမ္းေၾကာင္း ပိတ္ျပစ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးျပန္လိုခ်င္ရင္ ေနာက္ေဆး တမ်ိဳးနဲ႔ အရင္ ထိုးထားတာေတြကို ထုတ္ျပစ္မယ္။

2. Heat Methods အပူသံုးနည္း
ဟိုေရွးေရွး (ဟစ္ပိုကေရတီးစ္) ေခတ္ကတည္းက ေယာက္်ားသုက္ပိုးဟာ အပူမခံႏိုင္တာကို သိထားခဲ့ပါတယ္။ သုက္ပိုး ထုတ္ေပးတဲ့ အစိဟာ ကိုယ္ခႏၶာနဲ႔ေဝးရာမွာ ရွိေနတာဟာ ဒါေၾကာင့္ပါ။ Dr. Voegeli ဆိုသူ (ဆြစ္) အမ်ိဳးသမီးဆရာဝန္ ေပးတဲ့နည္းကေတာ့ ၁၁၆ ဒီဂရီ ဖါရင္ဟိုက္ (၄၆႕၇ ဆဲလ္စီးယပ္စ္) အပူခ်ိန္ရွိတဲ့ ေရေႏြးထဲမွာ ေန႔တိုင္း ၄၅ မိနစ္ၾကာ၊ ၃ ပတ္ထိုင္ရတယ္။ ၆ လအထိ ကေလးမရေစဘူး။ အပူခ်ိန္ ဒိထက္ နည္းရင္ ဥပမာ ၁၁ဝ ဒီဂရီမွာထိုင္ရင္ ၄ လခံတယ္။

3. Ultrasound (အာလ္ထြာေဆာင္း) နည္း
ေဆးကုရာမွာသံုးတဲ့ (အာလ္ထြာေဆာင္း) နဲ႔ ၁၅ မိနစ္တာ အသံတဲ့ျမန္တဲ့လိႈင္းေတြ လႊတ္ေပးလိုက္ရင္ အေကာင္ေတြ ဆိုရင္ ၆ လတာ ကေလးမရျဖစ္သြားေစတယ္။ လူေတြကိုေတာ့ စမ္းေနတံုးဘဲ။

4. Non-hormonal pills ေဟာ္မုန္းမပါ တားေဆး
• ၂ဝ၁၂ ဇႏၷာရီလက ထြက္လာတဲ့ က်န္းမာေရးသတင္းတခုက ဒီလိုဆိုပါတယ္။ ကာလီဖိုးနီးယား တကၠသိုလ္ သုေတသနတခုအရ Ultrasound နည္းနဲ႔ ၾကြက္၊ ေခြး နဲ႔ ေမ်ာက္ေတြကို ျမံဳေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္ ေမ်ာက္ ဆိုရင္ ပိုၾကာၾကာခံတယ္။ တပတ္မွာ ၃ ရက္ မိနစ္ ၃ဝ ၾကာလုပ္ေပးတာ၊ ၆ ပတ္ခံတယ္။
• ဗီတာမင္ (ေအ) အလြန္နည္းေနသူေတြမွာ ကေလးမရျဖစ္တတ္တာကို သိျပီး (ကိုလန္ဘီယာ) တကၠသိုလ္မွာ သုေတသန လုပ္ပါတယ္။ ဒီဗီတာမင္ သိပ္နည္းေနရင္ ေနမေကာင္းျဖစ္လို႔ တားေဆးအေနနဲ႔သံုးမရဘူး။ Dr. Debra Wolgemuth က Retionoic-acid receptor antagonists ေခၚတာကို သံုးတယ္။
• တျခားေနရာေတြမွာ Gamendazole နဲ႔ Justicia gendarussa (Indonesian pill) ေတြကိုလဲ စမ္းသပ္ေနတယ္။
• ၁၆-၈-၂ဝ၁၂ သတင္းတခုမွာ JQ1 Compound ဓါတ္သံုးျပီးစမ္းေတာ့ ၾကြက္ေတြမွာ သုက္ပိုး အေရအတြက္ေရာ၊ အရည္အေသြးပါ က်ဆင္းတာသိလာရတယ္။ အရင္က ကင္ဆာေဆးေဖၚဘို႔ စမ္းေနတာပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၂၇-၈-၂ဝ၁၂ )
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ -  ေယာက္်ား တားေဆး

(2)Sex Workerႏွင့္ မူးယစ္ဥပေဒအား ျပင္ဆင္ႏိုင္လွ်င္ HIV ကူးစက္ ခံရႏႈန္း ေလ်ာ့က်ဖြယ္ရွိ

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဥပေဒအခ်ိဳ႕ကို ျပင္ဆင္ႏိုုင္လွ်င္ HIV ကူးစက္ခံရႏႈန္းေလ်ာ့က် လာႏိုင္ေၾကာင္း ေလွ်ာ့ခ်ေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ Transnational Institute က သိရွိရသည္။ HIV/AIDS  ေလ်ာ့ခ်ေရး လုပ္ငန္းမ်ားျပဳလုပ္ရာတြင္ လက္ရွိတြင္ အခက္ခဲအခ်ိဳ႕ရွိေနေၾကာင္း ကိုလည္း သိရသည္။ အဆိုပါ ေလွ်ာ့ခ်ေပးရမည့္ ဥပေဒမ်ားမွာ မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲလွ်င္ ဖမ္းဆီးသည့္ဥပေဒႏွင့္  Sex Worker မ်ားကိုလည္း ကြန္ဒံုးေတြ႕ရွိသည္ႏွင့္ ဖမ္းဆီးသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားျဖစ္သည္။

”ေဆးဝါးနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ဥပေဒေတြကို တင္းက်ပ္တားျမစ္ေနရင္ HIV ကာကြယ္ေရးကို ထိခိုက္ ႏိုင္တယ္။ ဒါ႔ေၾကာင့္ လက္ရွိတည္ေနတဲ့ ဥပေဒေတြကို တစ္ခ်က္ျပန္ၾကည့္ သင့္တယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါး နဲ႔ရွိေနတဲ့ ဥပေဒေတြကို ေလွ်ာ့ခ်သင့္တယ္။ လက္ဝယ္ေတြ႔ရွိတာနဲ႔ မဖမ္းပါဘူးဆိုတဲ့ ဥပေဒမ်ိဳးထြက္ သင့္တယ္။ ျဖန္႔တာမဟုတ္ပဲ ကိုယ္သံုးစြဲတဲ့ ပမာဏနည္းနည္းပဲဆိုရင္ ခြင့္ျပဳေပး သင့္တယ္။”ဟု Transnational Institute မွ Mr.Martin Jelsma က အၾကံျပဳေျပာဆိုသည္။

ေဆးစြဲမႈျပႆနာကို ေျဖရွင္းရန္ ေထာင္ထဲသို႔ ထည့္လိုက္ျခင္းျဖင့္ ေဆးျပတ္မသြားႏိုင္ေၾကာင္း ေဆးသံုးစြဲသူမ်ားကို လိုအပ္သည့္ ပမာဏအားေရာင္းခ်ေပးႏိုင္သည့္ ေနရာမ်ားလည္းရွိသင့္ေၾကာင္း ၄င္းက ဆက္ေျပာ သည္။

”ေဆးသံုးစြဲတဲ့ သူဟာ ေဆးရဖို႔အတြက္ တျခားျပစ္မႈ က်ဴးလြန္တာေတြလည္း ရွိႏိုင္တယ္။ တျခားျပစ္မႈ က်ဴးလြန္တာေတြကိုေတာ့ အျပစ္ေပးသင့္ျပီး ေဆးသံုးစြဲတာကိုေတာ့ အျပစ္မေပးသင့္ဘူး၊ လမ္းေဘးမွာ ဘိန္း(၁ဝ) ဂရမ္ေလာက္ေရာင္းတဲ့သူကို ဖမ္းမိရင္ သူက်ခံရမယ့္ ျပစ္ဒဏ္က မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ကို မုဒိန္းက်င့္လို႔ က်ခံရမယ့္ ျပစ္ဒဏ္ထက္ ပိုမ်ားေနတာကိုလည္း ေတြ႔ရတယ္။ ”ဟု Mr.Martin Jelsma က ဆက္ေျပာသည္။

အဆိုပါ စနစ္အား ကမာၻေပၚရွိႏိုင္ငံေပါင္း (၃ဝ) ခန္႔မွ စတင္က်င့္သံုးေနၿပီျဖစ္ၿပီး က်င့္သံုးသည့္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္  ကူးစက္ႏႈန္း က်ဆင္းလ်က္ ရွိျပီး ေဆးျဖတ္သူမ်ား ကိုယ္တိုင္လည္း ေဆးရံုသို႔ လာေရာက္ ေဆးျဖတ္ျခင္း ၊ ေဆးသံုး၍ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ျပစ္မႈမ်ားေလ်ာ့ နည္းလာျခင္း၊ ေဆးစြဲသူမ်ားအား လိုက္ဖမ္းလွ်င္ ကုန္က်သည့္စရိတ္မ်ားမွာလည္း ကာကြယ္ေရး၊ ကုသေရး လုပ္ငန္းမ်ားသို႔ ေရာက္ရွိ သြားႏိုင္ေၾကာင္းကိုလည္း သိရွိ ရသည္။

Sex Worker မ်ားႏွင့္ ပတ္သကါ၍လည္း ကြန္ဒံုးေတြ႔ရံုျဖင့္ ဖမ္းသည့္ ကိစၥမ်ားမရွိသင့္ေတာ့ေၾကာင္း မိန္းကေလး တစ္ဦးအား ဖမ္းမည္ဆိုလွ်င္ ရွိထားသည့္ နည္းဥပေဒမ်ားျဖင့္သာ ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း  Sex Worker မ်ားထံက သိရွိရသည္။
”တရားဝင္သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒေတြကို တရားဝင္ပဲ သံုးေစခ်င္တယ္။ ပုဒ္မ ၃(ခ) ဆိုတာ ဘယ္လို ပုဒ္မျဖစ္တယ္။ ဖမ္းဖို႔အတြက္ နည္းဥပေဒေတြလည္း ရွိတယ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ပဲ လုပ္သင့္တယ္။ မိန္းကေလး တစ္ေယာက္ ကာမအိေျႏၵပ်က္ျပားေအာင္ ဖမ္းဆီးတာမ်ိဳးေတြ မလုပ္သင့္ဘူး။ ကြ်န္မတို႔မွာ မဟုတ္တဲ့ ပုဒ္မေတြနဲ႔ ေန႔စဥ္ အဖမ္းခံေနရပါတယ္။ ျပႆနာ ျဖစ္ရင္လည္း ဘယ္သြားတိုင္ရမွန္းလည္း မသိဘူး။” ဟု Sex Worker တစ္ဦးက ေျပာသည္။

အဆိုပါ ဥပေဒမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္မွာ UN ေအာက္တြင္ခ်ဳပ္ထားသည့္ စာခ်ဳပ္အားျပန္လည္ ညိူႏႈိင္းျပင္ဆင္ ၿပီးမွသာ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ေလွ်ာ့ခ်လွ်င္လည္း စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကဲ့သို႔ အေရးယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ ႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ လုပ္၍ရသည့္ နည္းလမ္းမ်ားရွိေၾကာင္းကိုလည္း သိရွိရသည္။

”ကြ်န္ေတာ္တာဝန္ယူစဥ္ကတည္းက ဒီကိစၥကို ဝန္ႀကီးကိုရွင္းျပၿပီး ကြန္ဒံုးေတြ႔ရံုနဲ႔ မဖမ္းပါဘူးဆို တာကို တင္ျပခဲ႔တယ္။ အဲ႔ကတည္းက ဒီဟာက ပယ္ဖ်က္ၿပီးသားပါ။ နယ္ေတြမွာ အဲလိုေတြနဲ႔ ဖမ္းတာေတြ ရွိေနေသး တယ္ေပါ႔။ ဒါေပမယ့္ တရားရံုးမွာေတာ့ ကြန္ဒံုးကို သက္ေသအျဖစ္ျပလို႔ မရပါဘူး။” ဟု မူးယစ္တပ္ဖြဲ႔မွ အရာရွိေဟာင္းတစ္ဦးက ေျပာသည္။
လက္ရွိတြင္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ (TNI) ၏ ဆက္ဆံေရးသည္ အဆင္ေျပလ်က္ရွိေၾကာင္း အရင္က မရရွိခဲ့သည္မ်ားကို ယခုတြင္ လမ္းဖြင့္ေပးထားေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခြင့္မ်ားလည္း ရရွိထားေၾကာင္း ဘန္ေကာက္တြင္ လည္း ျမန္မာ အစိုးရဘက္မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း သိရွိရသည္။

”စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြ မျဖစ္ေအာင္လို႔ လုပ္လို႔ရတဲ့ နည္းလမ္းေတြရွိတယ္။ ဘိုလီးဗီးယားဆို စာခ်ဳပ္က ခဏႏႈတ္ထြက္လိုက္တယ္။ သူတို႔ လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္ေတြကို ျပင္ဆင္ျဖဳတ္ပစ္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းျပန္ဝင္တယ္။ ဒါမ်ိဳးလည္း လုပ္လို႔ရတယ္။”ဟု Mr.Martin Jelsma က သံုးသပ္ေျပာဆိုသည္။

Transnational Institute (TNI)  အေနျဖင့္ ကမၻာ႔ႏိုင္ငံေပါင္း မ်ားစြာထဲမွ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားနည္းတူ သင့္ေတာ္သည့္ဥပမာမ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ယူေဆာင္လာ၍ အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္း ႏိုင္ရန္ ေဆြေႏြး ညွိႏိႈင္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းကိုုလည္း သိရွိရသည္။

ျမစ္မခ - ႏိုင္ငံရွိ Sex Workerႏွင့္ မူးယစ္ဥပေဒအား ျပင္ဆင္ႏိုင္လွ်င္ HIV ကူးစက္ ခံရႏႈန္းေလ်ာ့ က်ဖြယ္ရွိ

(3) ေစတနာရွင္ ကုသုိလ္ရွင္မ်ားအား တိုက္တြန္း ႏူိးေဆာ္

မဂၤလာေတာင္ညြန္႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္း တည္ေထာင္ထားေသာ HIV AIDS PREVENTION AND CARE SECTION သည္ HIV AIDS ေရာဂါ ေ၀ဒနာ ခံစားေနရသည့္ လူမ်ားကို ျပဳစု ေစာက္ေရွာက္ သည့္ ေဂဟာ တစ္ခုျဖစ္သည္။

အဆိုပါ ေဂဟာတြင္ လူနာရွင္(180) ခန္႔ရွိၿပီး ၄င္းတို႔အတြက္ ေနထိုင္ စားေသာက္ စရိတ္မ်ားႏွင့္ ေဆး၀ါး မ်ား၏ကုန္က်စရိတ္မွာ သိန္း(200)ႏွင့္ သိန္း(300)ခန္႔ၾကားတြင္ရွိပါသည္။ အဆိုပါ ကုန္က်စရိတ္မ်ားကို ႏိုင္ငံ တကာမွ အလွဴရွင္မ်ား ၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ NGO မ်ားမွ ကူညီ ေထာက္ပံ့ ေနၾကသည္ဟု အမ်ားက ထင္မွတ္လ်က္ ရွိၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါ အဖြဲ႔စည္းမ်ားထံမွ မည္သည့္ေထာက္ပံ့မူ တစ္စုံတစ္ရာ မရရွိ  ဘဲ ျပည္တြင္းမွ ေစတနာရွင္ အလွဴရွင္မ်ား၏ လွဴဒါန္းမူမ်ားျဖင့္သာ ခက္ခက္ခဲခဲ ရပ္တည္ ေနရျခင္းျဖစ္ပါသည္။

တစ္ပူေပၚႏွစ္ပူဆင့္ ဆိုသလို အဆိုပါ ေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ား၏ ကိုယ္ခံအားက်ဆင္းမႈကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ ျပင္ပမွ ေရာဂါမ်ား ထပ္မံ၀င္ေရာက္လ်က္ရွိသျဖင့္ အဆိုပါ ေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ားမွာ TB အသည္းေရာင္၊ အသည္း၀ါ ဘီပိုး၊ စီပိုးမ်ား ထပ္မံခံစားေနရပါသျဖင့္ ေဆး၀ါးကုသမႈမ်ား အဆမတန္ ထပ္မံျမင့္တက္လ်က္ ရွိပါသည္။ သို႔ပါေသာေၾကာင့္ ေစတနာရွင္ ကုသုိလ္ရွင္မ်ား အေနျဖင့္ မိမိတတ္အားသေရြ႕ သြားေရာက္ လွဴဒါန္းျခင္း၊ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းမ်ားအား တစ္ဆင့္စကား ျဖန္႔ေ၀ေပးျခင္းျဖင့္ ခိုကိုးရာမဲ့ေနေသာ ေ၀ဒနာရွင္မ်ား၏ ဘ၀ကို ကူညီေဖးမေပးပါရန္  တိုက္တြန္း ႏူိးေဆာ္လိုက္ပါသည္။

ေဂဟာလိပ္စာ – ၁၈(ခ)၊ ၃၇၆၊ ကေမၻာဇ(၂)လမ္း၊ ေတာင္ဒဂုံၿမိဳ႔နယ္၊ ရန္ကုန္

ပေလာင္ - ေစတနာရွင္ ကုသုိလ္ရွင္မ်ားအား တိုက္တြန္း ႏူိးေဆာ္