အခြင့္အေရးအတြက္ တန္းတူ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ထားေနဦးမည့္ အႏြမ္းပန္း ဘ၀မ်ား

ဘတ္စ္ကား မွတ္တုိင္နားမွာ ထုိင္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီး (၃) ေယာက္။ ဘယ္ ဘစ္ကားလာလာ မလုိက္သြားပဲ က်ီးကန္းေတာင္းေမွာက္ မ်က္လံုးေတြနဲ႔ မွတ္တိုင္မွာ ေက်ာက္ခ် ေနၾကတယ္။ အဲ့အထဲမွာ ႏွစ္ေယာက္ ကေတာ့ ေဘာင္းဘီရွည္နဲ႔ တီရွပ္နဲ႔ တစ္ေယာက္ကေတာ့ အ၀ါေရာင္ေပၚမွာ ပန္းပြင္ေတြ ပံုေဖာ္ထားတဲ့ လံုခ်ည္၊ အျဖဴေရာင္တီရွပ္နဲ႔ပါ၊ သူတုိ႔ရပ္ေနတာ ေန႔လည္ ၁ နာရီကတည္း ရပ္ေနတာ အခုဆို (၃) နာရီေက်ာ္ေလာက္ ၾကာၿပီ။

ထမီအ၀ါ ၀တ္ထားတဲ့ အသက္ (၄၀) အရြယ္ရိွ အမ်ိဳးသမီးသည္ ဖခင္မဲ့ ကေလးငယ္ (၆) ဦးကို တာ၀န္ယူ ေကၽြးေမြးေနသည့္ မိခင္တစ္ဦးျဖစ္သလို လူႀကီး၊ လူငယ္၊ လူလတ္ႏွင္႔ မေရြးဆက္ဆံေနရသည့္ လိင္အလုပ္ သမားတစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ “ေနာက္ေန႔ ဘာစားၾကမလဲ။ ေနာက္ေန႔ ေနာက္ေန႔ေတြ အတြက္  ေစ်းဖုိးကုိ အလ်င္မွီေအာင္ရွာႏုိင္ဖုိ႔ ကြ်န္မဒီအလုပ္ကုိ ေန႔တုိင္းလုပ္ျဖစ္တယ္။” ဟု အထက္ပါ လိင္အလုပ္သမား မသႏၱာက ေျပာပါတယ္။

မသႏၱာမွာ မိသားစု စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ေန႔တုိင္း အလုပ္ကို ရင္တထိတ္ထိတ္ျဖင့္ ဘုရားတကာ လုပ္ေနရသည္ဟူ၍လည္း ဆိုသည္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းခြင္ျဖစ္ေသာ အင္းလ်ား ကန္ေဘာင္နားက ျပည္လမ္း မႀကီးအေပၚတြင္ ၀မ္းေရးအတြက္ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းခြင္ ဆင္းေနရျခင္းျဖစ္သည္။ လိင္လုပ္သားေတြကို ဖမ္းဆီးဖို႔ ရဲမ်ားကလည္း ၄င္းတို႔ႏွင္႔ ခပ္လွမ္း လွမ္းတြင္ အရန္သင့္ ေစာင့္ေနၾကသည္။

အလုပ္လုပ္၍ ရေသာပိုက္ဆံမ်ားကို အလကားလိုခ်င္သည့္ ဖမ္းဆီးရဲမ်ားက လိင္လုပ္သားဆီက အၾကပ္ကိုင္ ေငြညစ္ေတာင္းေနတာကိုလည္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ မၾကာခဏ ေတြ႕ဖူးၾကသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ပိုက္ဆံ တစ္ခုတည္း ပင္မဟုတ္ လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ ေဖ်ာ္ေျဖမႈကိုလည္း အႏိုင္က်င့္ ေတာင္းယူေလ႔ရွိေၾကာင္း လိင္လုပ္သားမ်ားထံက သိရသည္။

ထို႔အျပင္ သူတို႔၏ ဧည့္သည္မ်ားကလည္း မၾကာခဏဆိုသလိုပင္ အမ်ိဳးသား ၄၊ ၅ ဦးျဖင့္ တၿပိဳင္တည္း လိင္ဆက္ဆံခံရသည့္ အျဖစ္မ်ိဳးလည္း ၾကံဳေတြ႔ေနရတက္သည္ဟု သိရသည္။ ယင္းသို႔ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အႏုိင္က်င့္မႈမ်ဳိးႏွင့္ ေတ႔ြၾကံဳလာသည့္ အခ်ိန္မ်ိဳးေတြ အားကိုးရာမယ့္ တုိင္ၾကားမည့္ ဌာနမည္ကာ မရိွသျဖင့္ သူတုိ႔အတြက္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္မည့္ အခြင့္အေရးေလးေတြ လုိခ်င္သည္ဟု မသႏၱာက ေျပာသည္။

မိန္းမ လိင္လုပ္သားေတြဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕အင္းလ်ားကန္ ျပည္လမ္းမေပၚမွာတင္ အေယာက္ (၃၀) (၄၀) ခန္႔ ရွိေနၿပီး၊ ပန္းဆုိးတန္း၊ လမ္းေလး လမ္းမ်ားႏွင့္ မဂၤလာေစ်းနားေတြ သာမက တျခား KTV၊ အႏွိပ္ခန္း မ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္    ျပည့္တန္ဆာ လိင္လုပ္သားမ်ားသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းတြင္ အေယာက္ (၃၀၀၀)ေက်ာ္  ရိွသည္ဟူ၍လည္း သိရသည္။ ယင္းသို႔  ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းတြင္ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူမ်ားအေနျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ကိုင္ခြင့္ကို လိုလား လာၾကသည္ကို မဂၤလာေစ်းနီးရိွ မိန္းမလိင္လုပ္သား (၃၀) ေက်ာ္၏ ေခါင္းေဆာင္က ေျပာသည္။

“တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ တရား၀င္ လုပ္ေနၾကေပမဲ့ ဒီမွာေတာ့ တရားမ၀င္ လုပ္ကုိင္ေနရပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႕ေတြလည္း သိၾကပါတယ္၊ ရဲေတြကုိ ကၽြန္မတို႔ အလုပ္အတြက္ တစ္ေန႔ ပုိက္ဆံ တစ္သိန္းေလာက္ ေပးေန ရတယ္။” ဟု ၎ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ သက္လက္ပိုင္းအရြယ္ အမ်ိဳးသား တစ္ေယာက္က ေျပာသည္။

ႏိုင္ငံေတာ္မွလည္း လိင္လုပ္သားမ်ား ပေပ်ာက္ေစရန္အတြက္ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္က ျပည့္တန္ဆာ ႏွိပ္ကြပ္ေရး အက္ဥပေဒကို ျပဌာန္းခဲ့ပါသည္။ ယခင္က လိင္လုပ္သားမ်ားကို တစ္ႏွစ္ထက္ မပုိသည့္ ေထာင္ဒဏ္ ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ယခုအခ်ိန္တြင္မူ (၃) ႏွစ္ထက္ မပိုသည့္ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အခ်ိဳ႕လိင္လုပ္သားမ်ားသည္ ယင္းလုပ္ငန္းမ်ား၌ မေပ်ာ္ေမြ႕ေသာ္လည္း အိမ္ေထာင္ဦးစီးကဲ့သို႔ တာဝန္ယူ ထားရသျဖင့္ မိသားစု စားဝတ္ေနေရးေလာက္ငွႏိုင္ရန္ လုပ္ေနရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

“ကြ်န္မတုိ႔ တစ္ညကုိ အနည္းဆံုး ႏွစ္ေယာက္ေလာက္နဲ႔ အိပ္ရတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔၀င္ရင္ ေခါင္းက ၆၀၀၀ ေပးတယ္၊ ႏွစ္ေယာက္ဆုိေတာ့ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ေတာ့ ရတယ္။” ဟု မဂၤလာေစ်းအနီးရိွ လိင္လုပ္ သားလုပ္ကိုင္ေနသူ မငယ္က ညည္းညဴစြာ ေျပာဆိုေနသည္။ သူမမွာ ေလျဖတ္ေနသည့္ မိခင္ႏွင့္ ကေလးတစ္ ေယာက္အား ရွာေဖြေကၽြးေမြးေနရသူ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာျပည္ အေနျဖင့္ မိန္းမ လိင္လုပ္သားမ်ားအတြက္ ျပဌာန္းထားေသာ အက္ဥပေဒအား ေျပာင္းလဲရန္ အတြက္ လႊတ္ေတာ္တြင္း၌ မိန္းမအေရအတြက္ အားနည္းေနေသးတာေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးႏုိင္ရန္ မျဖစ္ႏုိင္ေသးေၾကာင္းကုိ အင္ဂ်န္းယန္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚဒြဲဘူက ေျပာသည္။ “အဲ့ဥပေဒေျပာင္းလဲဖုိ႔ ဆုိတာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အားလံုးေအးေဆးျဖစ္သြား ရင္ေတာ့ ေဆြးေႏြးႏုိင္ပါ လိမ့္မယ္” ဟု ေဒၚဒြဲဘူက ဆက္ေျပာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ မိန္းမလိင္လုပ္သားမ်ား အခြင့္အေရးအတြက္မူ ဘာသာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ႏုိင္ရန္ ခက္ခဲႏိုင္ေၾကာင္းကုိလည္း သိရသည္။ အိမ္နီးနားခ်င္းႏုိင္ငံျဖစ္ေသာ ထုိင္းႏုိင္ငံမူ မိန္းမ၊ ေယာက္်ား လိင္လုပ္သားမ်ားအတြက္ အခြင့္အေရးမ်ား ေပးထားၿပီး ထုိအလုပ္ကုိ လုပ္ကုိင္က်သူမ်ားမွာလည္း မြန္ျမတ္ေသာအလုပ္အျဖစ္ ဂုဏ္ယူလ်က္ရွိၾကေၾကာင္း ကုိလည္း သိရသည္။

ျပည္သူ႕ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းမွလည္း လိင္လုပ္သားမ်ားအား က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အျပည့္အ၀ ေပးသင့္ေၾကာင္း ေထာက္ျပ ေျပာဆုိသည္။ “သူတုိ႔ကုိ လုိင္စင္ေတြ ခ်ေပး လုိက္မယ္ဆုိရင္ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ကုိက္ညီပါ့ မလားဆုိေတာ့ လူေတြက ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔သာ ေျပာေနၾကတာေလ၊ အခုဆုိရင္ ယဥ္ေက်းမႈက ေပါင္းစံု၀င္လာေနၾကတာ အဘက္ဘက္က စဥ္းစားၿပီးေတာ့ အက်ဳိး ရွိမယ္ဆုိရင္ လုိင္စင္ေတြခ်ေပးသင့္တယ္” ဟု ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ဆက္လက္ေျပာသည္။

ျမန္မာ လိင္လုပ္သားမ်ားကြန္ရက္က ဥကၠဌ ေဒၚႏွင္းႏွင္းယုလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ လိင္လုပ္သားမ်ားအား လူ႕အခြင္႔အေရးမ်ားကုိ တန္းတူ ရေစခ်င္ေၾကာင္းကုိလည္း ေျပာခဲ့သည္။ “Human Right တဲ့ သူတုိ႔လည္း ရသင့္တာေပါ့ေလ ပုိၿပီးေတာ့ ထူးျခားၿပီးေတာ့ မလုိခ်င္ပါဘူး အခုလက္ရွိရွိေနတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးပါလုိ႔ ေျပာတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ တန္းတူ ရေစခ်င္တယ္။”ဟု သူမက ဆိုသည္။

လိင္လုပ္သားမ်ားအား ဖမ္းဆီးႏိုင္ေသာ ပုဒ္မ ၃(ခ) မွာ ဧည့္သည့္ႏွင့္ တြဲလ်က္ေတြ႕မွ ဖမ္းဆီးႏုိင္ေသာ္လည္း ၎တုိ႔ ဧည့္သည္ရွာေနခ်ိန္ လမ္းသြားခ်ိန္မ်ားတြင္လည္း ဖမ္းဆီးမႈမ်ား ရွိေနေသာေၾကာင့္ အဆုိပါ ဥပေဒမ်ားကုိ ျပင္ဆင္လုိေၾကာင္း သိရသည္။

အင္းလ်ားကန္တ၀ုိက္မွ လိင္လုပ္သား ေဒၚသႏၱာကေတာ့ သူမသည္ အသက္အရြယ္ရလာၿပီး အျခားအလုပ္မ်ား မလုပ္ႏိုင္ေတာ့သျဖင့္ လိင္လုပ္သားအျဖစ္သာ ဆက္လုပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ “ကြ်န္မကေတာ့ ဒီေလာကထဲမွာ ဒီတုိင္းပဲ ရပ္တည္သြားရမွာပဲ၊ ကြ်န္မတုိ႔အတြက္ အခြင့္အေရးေလးေတြ ရလာရင္ေတာ့ ၀မ္းသာမိမွာပါ။” ဟု သူမက ဆိုသည္။ ဆက္လက္၍ ျပည္လမ္းႀကီးရွိေနသမွ် အႏြမ္းပန္းဟု လူအမ်ား သတ္မွတ္ခံ အမ်ဳိးသမီး လိင္လုပ္သားမ်ားအေနျဖင္႔လည္း ရွာေဖြစားေသာက္ေနၾကဦးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၄င္းက ဆက္ေျပာသည္။

ျမစ္မခ – အခြင့္အေရးအတြက္ တန္းတူ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ထားေနဦးမည့္ အႏြမ္းပန္း ဘ၀မ်ား

ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းမ်ား တရားဝင္ လုပ္ကုိင္ခြင့္ ရေရး ေတာင္းဆိုျပီ

 ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းမ်ား တရားဝင္ လုပ္ကုိင္ခြင့္ မရေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္း (လိင္လုပ္ငန္း)မ်ား တရားဝင္ လုပ္ကုိင္ခြင့္ ရရန္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားထံ တင္ျပ ေတာင္းဆုိသြား မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပည့္တန္ဆာမ်ား ကြန္ရက္ (Sex Worker In Myanmar Network) ဥကၠ႒ ေဒၚႏွင္းႏွင္းယုက ေျပာၾကားသည္။

“လူေတြ လက္ခံလာမွ ကြၽန္မတုိ႔က ေတာင္းဆုိရ အဆင္ေျပမယ္ေလ။ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ အရ မေပးမွာေတာ့ စုိးရိမ္ တယ္” ဟု ၎ကရွင္းျပသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းမ်ား တရားဝင္ လုပ္ကုိင္ခြင့္ မရေသာေၾကာင့္ လိင္မွ တစ္ဆင့္ ကူးစက္ တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ ရာတြင္ ခက္ခဲၿပီး ျပည့္တန္ဆာမ်ား အတြက္ လုံၿခဳံမႈ ကင္းမဲ့ကာ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရးမ်ား ဆုံး႐ႈံးလ်က္ ရွိေၾကာင္း ၎ကဆုိသည္။

“ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ေတြကုိ Advocacy (မူဝါဒ ေလွ်ာက္လဲ) လုပ္ဖုိ႔ တျခား ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး သုေတသန လုပ္ေနပါတယ္” ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပည့္တန္ဆာမ်ား ကြန္ရက္ အား ေထာက္ပံ့ ေနေသာ ၿဗိတိန္သံ႐ုံးရွိ ပ်ဳိးပင္ အဖြဲ႕မွ ေဒါက္တာမ်ဳိးလြင္က ေျပာျပသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းမ်ား တရားဝင္ လုပ္ခြင့္ ရပါက လူမႈေရး အခက္အခဲေၾကာင့္ ခုိးဝွက္ လုပ္ကုိင္ ေနရသူမ်ားႏွင့္ အသက္ႀကီးပုိင္းျပည့္တန္ဆာမ်ား အခက္အခဲ ေတြ႕သည္မ်ဳိးလည္း ျဖစ္ေပၚ လာႏုိင္ေၾကာင္း ေဒၚႏွင္းႏွင္းယုက ေျပာၾကားသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ကုိင္ခြင့္ကုိ ‘ျပည့္တန္ဆာ ႏွိပ္ကြပ္ေရး ဥပေဒ’ အရ လုပ္ကုိင္ခြင့္ မရွိေၾကာင္း၊ ယခု ေတာင္းဆုိမႈမွာ ယင္းဥပေဒကုိ ပယ္ဖ်က္၍ လုပ္ကုိင္ခြင့္ ျပဳေပးရန္ ေတာင္းဆုိသည္ မ်ဳိး ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ အျခားႏုိင္ငံ မ်ားတြင္ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းမ်ား တရားဝင္ခြင့္ ျပဳေသာ္လည္း ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့အရမူ အံမဝင္သည့္ အေနအထားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ယခင္ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ က်င့္သုံးစဥ္ကလည္း ခြင့္ျပဳသည္ကုိ မေတြ႕ရေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ လိင္လုပ္သားမ်ား အေနႏွင့္မူ ၎တုိ႔၏ အခြင့္အေရးကုိ ေတာင္းဆုိ ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ခြင့္ျပဳ၊ မျပဳကုိမူ ဥပေဒျပဳ အာဏာပုိင္းက စဥ္းစားရမည့္ ကိစၥျဖစ္ေၾကာင္း တရား လႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေန ဦးကုိနီက ရွင္းျပသည္။

“ကြၽန္ေတာ့္ ထင္ျမင္ခ်က္ အရေတာ့ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့အရ အံမဝင္ႏုိင္သလုိ တစ္ဖက္ကလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ အခြင့္ အေရးျဖစ္ေနေတာ့ ဥပေဒျပဳ အာဏာပုိင္ ေတြဘက္က က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စဥ္းစားရမယ္။ အေျမာ္ အျမင္ ႀကီးႀကီးနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ရမယ္” ဟု ၎ကဆုိသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပည့္တန္ဆာမ်ား ကြန္ ရက္ (SWIM Network) ကုိ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ တည္ေထာင္ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၃ရက္ ေန႔တြင္ အတည္ျပဳ ဖြဲ႕စည္းကာ အဖြဲ႕ဝင္ ၇၀၀ ဦးရွိေၾကာင္း ယင္းအဖြဲ႕ထံမွ သိရသည္။

ေရႊျမန္မာမ်ား - ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းမ်ား တရားဝင္ လုပ္ကုိင္ခြင့္ ရေရး ေတာင္းဆိုျပီ 

လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေသာ ေရာဂါမ်ား (၂)

လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တဲ့ေရာဂါေတြကို STD Sexually Transmitted Diseases (STDs) လို႔ ေခၚေနခဲ့ၾကတယ္။ WHO ကမာၻ႔ က်န္းမာေရး အဖြဲ႔ၾကီးက Sexually Transmitted Infection (STI) လို႔ သံုးတယ္။

Case Definitions for STIs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါတခုခ်င္း အဓိပၸါယ္ရွင္းလင္းခ်က္ -

1. Genital ulcer disease လိင္လမ္းအနာ
ေယာက္်ားေတြမွာ လိင္တံ၊ ကပ္ပယ္အိတ္၊ စအို-အစာေဟာင္းအိမ္၊ မိန္းမေတြမွာ မိန္းမကိုယ္၊ ဗဂ်ိဳင္းနား၊ သားအိမ္ဝ၊ စအို-အစာေဟာင္းအိမ္ေတြမွာျဖစ္တယ္။ Syphilis (ဆစ္ဖလစ္)၊ Chancroid (ရွန္ကာရြိဳက္)၊ Lymphogranuloma venereum (လင္ဖိုဂရင္ႏူလိုမား-ဗနီးရီးယမ္း)၊ Granuloma inguinale (ဂရင္ႏူလိုမား-အင္ဂြိဳင္နယ္ေလး) နဲ႔ Genital herpes လိင္လမ္း ေရယံု ပိုးေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။

2. Urethral discharge ဆီးလမ္းက အရည္ဆင္းျခင္း
ေယာက္်ားေတြမွာ ဆီးသြားလမ္းက တခုခုဆင္းမယ္။ ဆီးသြားရင္နာတာနဲ႔ တြဲျဖစ္တာေရာ မတြဲတာေရာရွိတယ္။ Neisseria gonorrhoeae (ႏိုက္ဆီးရီးယား-ဂႏိုးရီးေယး)၊ Chlamydia trachomatis (ကလာမိုင္ဒီဒယား-ထြိဳင္ကိုမက္တစ္)၊ Mycoplasma genitalium (မိုင္ကိုပလပ္စမာ-ဂ်နီေတးလီယမ္)၊ Ureaplasma urealyticum (ယူရီယာပလာစမာ-ယူရီရယ္လစ္တီကမ္) နဲ႔ Trichomonas vaginalis (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္-ဗဂ်ိဳင္နယ္လစ္) ပိုးေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။

3. Vaginal discharge ဗဂ်ိဳင္းနားက အရည္ဆင္းျခင္း
ဗဂ်ိဳင္းနားက အနည္း-အမ်ား၊ အေရာင္မတူတာ၊ အေစးအပ်စ္မတူတာ၊ ယားတာနဲ႔တြဲတာ-မတြဲတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Trichomoniasis (ထြိဳင္ကုိမိုနီေယးဆစ္)၊ Bacterial vaginosis (ဗက္တီရီရယ္-ဗဂ်ိဳင္ႏိုးဆစ္) နဲ႔ Vulvovaginal candidiasis (ဗာလ္ဗို-ဗဂ်ိဳင္နယ္-ကင္ဒီဒိုင္ေယးဆစ္) ေတြကေန အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ Gonococcal (ဂိုႏိုေကာကယ္လ္) နဲ႔ Chlamydial cervical infection (ကလာမိုင္ဒီရယ္-ဆာဗိုက္ကယ္လ္-အင္ဖက္ရွင္) ေတြလဲ နည္းနည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။

4. Lower abdominal pain in women အမ်ိဳးသမီဗိုက္ေအာက္ပိုင္းေနေနျခင္း
အမ်ိဳးသမီး ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းေနတာနဲ႔ ေမြးလမ္းကေန ပံုမွန္မဟုတ္ဘဲ တခုခုဆင္းတာ + တင္ပါးဆံုေနရာနာတာ + သားအိမ္အဝကို ထိၾကည့္ရင္ နာတာေတြ ရွိရင္ Pelvic inflammatory disease (PID) တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါမ်ားေရာင္ျခင္း ျဖစ္မယ္။ ဖ်ားခ်င္လဲ ဖ်ားမယ္။

5. Anorectal infections စအိုလမ္းပိုးဝင္ျခင္း
Human papillomavirus (ဟူမင္း-ပက္ပလို-ဗိုင္းရပ္စ္)၊ Herpes simplex virus (ဟားပိစ္-ဆင္းပလက္စ္-ဗိုင္းရပ္စ္) Syphilis (ဆစ္ဖလစ္) ေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။

6. Urethritis ဆီးသြားလမ္းပိုးဝင္ျခင္း
ဆီးသြားရင္နာမယ္။ မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္ရင္ High power field အကြက္တခုမွာ ေသြးျဖဴဥ ၅ ခုမက ရွိေနမယ္။

7. Proctitis အစာေဟာင္းအိမ္ေရာင္ျခင္း
Gonorrhoea (ဂႏိုးရီးယား)၊ Chlamydial infection (ကလာမိုင္ဒီးယား)၊ Herpes simplex virus ေရယံု ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။

8. Gonorrhoea ဂႏိုးရီးယား
Endocervix သားအိမ္ဝ၊ Urethra ဆီးထြက္ျပြန္ နဲ႔ Rectum အစာေဟာင္းအိမ္ကို မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္ရင္ Gram-negative intracellular diplococcic ေတြ႔ရင္ ျဖစ္ႏိုင္စရာရွိတယ္။ Endocervix သားအိမ္ဝ၊ Urethra ဆီးထြက္ျပြန္၊ Rectum အစာေဟာင္းအိမ္ နဲ႔ Pharynx အာေခါင္းက တစ္ရွဴးကို Isolation by culture ပိုးေမြးစစ္ရင္ Oxidase-positive, Gram negative intracellular diplococcic ေတြ႔မယ္။ ေနာက္ျပီး Sugar utilization ဆက္စစ္တဲ့အခါ Neisseria gonorrhoeae-specific DNA ေတြ႔ရင္ ေသျခာတယ္။

9. Infection due to Chlamydia trachomatis (Genital) လိင္လမ္းမွာ (ကလာမိုင္ဒီးယား) ပိုးဝင္ျခင္း
Urethral ဆီးသြားလမ္း၊ Cervical သားအိမ္ဝ၊ Vaginal ဗဂ်ိဳင္းနား နဲ႔ Urine ဆီးေတြကို Direct fluorescent antibody test နည္း ဒါမွမဟုတ္ Antigen detection test နည္းလုပ္တဲ့အခါ Chlamydia trachomatis (CT) အေပါင္းျပရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ Chlamydia trachomatis-specific DNA အေပါင္းျပရင္ ေသျခာတယ္။

10. Chancroid (ရွန္ကာရြိဳက္)
Genital ulceration လိင္အဂၤါတဝိႈက္မွာ အနာေတြ၊ Inguinal adenopathy ေပါင္ျခံတက္ေစ့ေတြရွိသူရဲ႕ အနာက ထြက္တဲ့ အရည္ကို စစ္ေဆးရင္ Haemophilus ducreyi ေတြ႔မယ္။ Culture ပိုးေမြးနည္းနဲ႔ Nucleic acid test ေတြနဲ႔လုပ္တယ္။

11. Genital herpes လိင္လမ္းေရယံု
အရင္လဲျဖစ္ဘူးတဲ့ ရာဇဝင္ရွိမယ္၊ အနာပံုစံကလဲ နာတဲ့ အရည္ၾကည္ဖုေလးေတြ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ဒီေရာဂါလို႔ ယူဆႏိုင္တယ္။ အနာကထြက္တဲ့အရည္ကို Nucleic acid tests စစ္ေတာ့ HSVspecific DNA အေပါင္းျပရင္ ေသျခာတယ္။

12. Syphilis (ဆစ္ဖလစ္)
Primary and Secondary ပဌမဆင့္၊ ဒုတိယဆင့္ – Ulcers အနာ (ပဌမဆင့္)၊ Mucocutaneous lesions အဖံုးပါးလႊာ အနာ (ဒုတိယဆင့္) နဲ႔ Serological test (Non-Treponemal or Treponemal) အေပါင္းျပရင္ Probable ျဖစ္ႏိုင္စရာလို႔ သတ္မွတ္တယ္။ အနာက လိင္လမ္းမွာ မဟုတ္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Dark-field microscopy နည္းနဲ႔ Direct fluorescent antibody staining နည္းမွာ Treponema pallidum ေတြ႔ရင္၊ Confirmed ေသျခာတယ္။ Nucleic acid test ဒါမွမဟုတ္ အလားတူနည္းလဲ စမ္းႏိုင္တယ္။

13. Lymphogranuloma venereum (လင္ဖိုဂရင္ႏူလိုးမား-ဗနီရီယမ္)
လိင္လမ္းမွာ အနာ နဲ႔ ေပါင္ျခံမွာ ျပည္ထြက္ တက္ေစ့နဲ႔အနာေတြက L1, L2 or L3 serovars of Chlamydia trachomatis ေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။ စအိုနာကေန ေသြးထြက္တာလဲ ရွိႏိုင္တယ္။

14. Granuloma inguinale (ဂရင္ႏူလိုးမား-အင္ဂြိဳင္နယ္ေလ)
လိင္လမ္း-ဝမ္းသြားလမ္းမွာ တေျဖးေျဖးခ်င္း တိုးတိုးလာတဲ့ အေရျပားနဲ႔ တက္ေစ့ အနာေတြကို Klebsiella granulomatis ပိုးကေနျဖစ္တယ္။

15. Trichomonas vaginalis (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္-ဗဂ်ိဳင္နယ္လစ္)
အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ Mount of a genital swab ေမြးလမ္းကယူတာ နဲ႔ Urine ဆီးကို မွန္ဘီလူးနဲ႔ စစ္တဲ့အခါ Trichomonads ေတြ႔မယ္။ Cervical smear သားအိမ္ဝကယူတာ စစ္ရင္လဲ Trichomonads ေတြ႔မယ္။ Culture ပိုးေမြးျပီးစစ္ရင္ Trichomonas vaginalis (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္-ဗဂ်ိဳင္နယ္လစ္) ေတြ႔မယ္။ DNA နည္းမွာလဲ Trichomonas vaginalis (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္-ဗဂ်ိဳင္နယ္လစ္) ေတြ႔မယ္။

16. Bacterial vaginosis ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ဗဂ်ိဳင္းနားေရာင္ျခင္း
ဗဂ်ိဳင္းနားမွာ ပံုမွန္ရွိေနၾကတဲ့ ဗက္တီးရီးယားေတြက တမ်ိဳးတမည္ ေျပာင္းသြားတဲ့အခါ Gardnerella vaginalis, Bacteroides, Mobiluncus နဲ႔ Mycoplasma hominis ပိုးေတြ မ်ားလာေစတယ္။ ဗဂ်ိဳင္းနားက ပံုမွန္မဟုတ္တာ ဆင္းမယ္၊ အနံ႔ဆိုးတယ္၊ နာမယ္၊ ယားမယ္၊ ပူေလာင္မယ္။

17. Candidiasis (ကင္ဒီဒိုင္ေယးဆစ္)
ဗဂ်ိဳင္းနားမွာ Candida spp. အုပ္စုဝင္ (Candida albicans, Candida glabrata) ပိုးေတြ အဆမတန္ မ်ားလာတယ္။ ယားမယ္၊ ပံုမွန္မဟုတ္တာ ဆင္းမယ္၊ နီရဲေနမယ္၊ Wet mount နဲ႔ Gram-stained smear နည္းေတြနဲ႔ စစ္ရင္ Pseudohyphae ေတြ႔မယ္။ ပိုးေမြးရင္ Candida ေတြ႔မယ္။ (မွတ္ခ်က္။ Candidiasis ကို Thrush လို႔လဲေခၚတယ္။ Fungal infection (Mycosis) မိႈပိုးတမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ Yeasts species မ်ိဳးစုထဲက တခုခုျဖစ္မယ္။ Candida albicans အမ်ိဳးက အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေစတယ္။)

18. Scrotal swelling ေယာက္်ား ကပ္ပယ္အိတ္ေရာင္ျခင္း
တဖက္သပ္သပ္ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ နာမယ္၊ ေရာင္မယ္၊ ရုတ္တရက္ျဖစ္တယ္။

19. Cervicitis သားအိမ္ဝေရာင္ျခင္း
Neisseria gonorrhoeae (ႏိုက္ဆီးရီးယား-ဂႏိုးရီးယား) ဒါမွမဟုတ္ Trichomonas vaginalis (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္-ဗဂ်ိဳင္နယ္လစ္) ပိုးေတြေၾကာင့္ မဟုတ္တာကို ေခၚတယ္။ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ကေတာ့ Mucopurulent secretion အက်ိအခြ်ဲ-ျပည္ ဆင္းမယ္။ သားအိမ္ဝ Endocervix ေနရာက လာတာျဖစ္တယ္။ အျဖဴခံေပၚတင္ၾကည့္ရင္ ဝါမယ္၊ စိမ္းမယ္။ Induced endocervical bleeding စမ္းသပ္ဘို႔ Endocervix မွာ ဂြမ္းစ တင္တာနဲ႔ ေသြးထြက္မယ္။

20. Anogenital warts လိင္လမ္း-စအိုလမ္း ၾကြက္ႏို႔
မ်က္စိနဲ႔ျမင္သာတ့ံ ၾကြက္ႏို႔ အေရျပား-ေအာက္ခံမ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာ ျမင့္တက္ေနမယ္၊ Internal အတြင္း လိင္လမ္း External genitalia အျပင္ လိင္လမ္း Perineum လိင္အဂၤါအနီးအနား နဲ႔ Perianal region စအိုေဘးနာေတြမွာျဖစ္မယ္။

21. Ophthalmia neonatorum ေမြးစကေလး မ်က္စိနာျခင္း
ကေလးက ၄ ပါတ္အတြင္းမွာသာ ရွိေသးမယ္ဆိုရင္ Probable ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တဖက္ထဲေရာ ႏွစ္ဖက္လံုးေရာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေနာက္ျပီး မ်က္စိက ထြက္တာကို စစ္ေဆးရင္ Neisseria gonorrhoeae (ႏိုက္ဆီးရီးယား-ဂႏိုးရီးယား) ဒါမွမဟုတ္ Chlamydia trachomatis (ကလာမိုင္ဒီးယား-ထြိဳက္ကိုမားတစ္) ပိုး တမ်ိဳးမ်ိဳး ေတြ႔ရင္ ေသျခာတယ္။

အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ခံစားရမည့္ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ လကၥဏာမ်ား
• Dysuria, frequency ဆီးေအာင့္ (ဆီးသြားရင္နာ)၊ ဆီးခဏခဏသြား၊
• Vaginal discharge ဗဂ်ိဳင္းနာက တခုခုဆင္း၊
• Genital ulceration လိင္လမ္းအနာ၊
• Abnormal growth or mass in genital area လိမ္လမ္း အပိုတခုခုျဖစ္၊
• Lower abdominal pain ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းနာ၊
• Inguinal lymphadenopathy ေပါင္ျခံအက်ိတ္၊
• Vulval itching မိန္းမကိုယ္ယား၊
• Dyspareunia လိင္ဆက္ဆံရင္ မနာသင့္ဘဲနာ၊
• Perianal pain လိင္အဂၤါေနရာတဝိႈက္နာ၊
• Anal discharge စအိုကတခုခုဆင္း၊

အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ခံစားရမည့္ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ လကၥဏာမ်ား
• Dysuria, frequency ဆီးေအာင့္ (ဆီးသြားရင္နာ)၊ ဆီးခဏခဏသြား၊
• Urethral discharge ဆီးထြက္ေပါက္က တခုခုဆင္း၊
• Genital ulceration လိင္လမ္းအနာ၊
• Abnormal growth or mass in genital area လိင္လမ္းအပိုတခုခုျဖစ္၊
• Acute scrotal swelling, pain ကပ္ပယ္အိတ္နာ-ေရာင္၊
• Inguinal lymphadenopathy ေပါင္ျခံအက်ိတ္၊
• Perianal pain လိင္အဂၤါေနရာတဝိႈက္နာ၊
• Anal discharge စအိုကတခုခုဆင္း၊

Laboratory diagnosis ဓါတ္ခြဲစစ္နည္းမ်ား
• Venereal Disease Research Laboratory (VDRL) (ဆစ္ဖလစ္) အတြက္၊
• Rapid plasma reagin (RPR) (ဆစ္ဖလစ္) အတြက္၊
• Rapid treponemal test (ဆစ္ဖလစ္) အတြက္၊
• Gram stain and vaginal wet mount ေမြးလမ္းေၾကာင္းပိုးဝင္ျခင္းအတြက္၊
• HIV testing (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ) အတြက္၊

ကိုးကားခ်က္။ Management of Sexually Transmitted Infections Regional Guidelines (WHO) 2011

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၁ဝ-၆-၂ဝ၁၂ )

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ – လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေသာ ေရာဂါမ်ား (၂)

ARV ေဆး ထုတ္လုပ္ေရး အိႏိၵယမွ အေတြ႕အႀကံဳ ယူမည္

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အရည္အေသြးျပည့္မီေသာ ARV ေဆးထုတ္လုပ္ႏိုင္ေရး အတြက္ အိႏိၵယအေတြ႕အႀကံဳကို ရယူသြားမည္ဟု Myanmar Positive Group (MPG) ဥကၠ႒ ဦးမ်ိဳးသန္႔ေအာင္က ေျပာသည္။

”လက္ရွိ ျမန္္မာျပည္မွာသံုးေန တဲ့ ARV ေဆးအမ်ားစုက အိႏိၵယက တင္သြင္းလာတဲ့ ေဆးေတြ မ်ားပါတယ္။ ေရွ႕လေအာက္တိုဘာမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အိႏိၵယ နယူးေဒလီမွာရွိတဲ့ Positive ကြန္ရက္ (DNP+) နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး သင္တန္းတက္ ေရာက္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္” ဟု Myanmar Positive Group (MPG) မွ ဥကၠ႒ ဦးမ်ိဳးသန္႔ေအာင္က ေျပာသည္။
ယင္းခရီးစဥ္တြင္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ၏ ARV ေဆးထုတ္လုပ္ခြင့္ မူပိုင္ခြင့္၊ တင္သြင္းခြင့္ အစရွိသည့္ မူဝါဒႏွင့္ ဥပေဒဆုိင္ရာမ်ား၊ ARV ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ အိႏၵိယ Positive Network (DNP+) ၏ ႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ HIV တံု႔ျပန္မႈ အခန္းက႑ႏွင့္ ၄င္းတို႔၏ႏိုင္ငံတြင္း ျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေနမႈမ်ားကို ေလ့လာရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း သိရသည္။

အဆိုပါ ခရီးစဥ္မွ ျပန္ေရာက္ လာသည့္အခါတြင္လည္း ၄င္းေဆးဝါး ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ စိတ္ဝင္စားမည့္ လုပ္ငန္း ရွင္မ်ားႏွင့္ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕ အစည္းမ်ားသို႔ အေတြ႕အႀကံဳမ်ား ဖလွယ္ျခင္းႏွင့္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၄င္းက ေျပာသည္။

ယင္းသင္တန္း တက္ေရာက္ရျခင္း၏ အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာ မၾကာမီ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းမည့္ တီထြင္မႈမူပိုင္ခြင့္ ဥပေဒမူၾကမ္းတြင္ နာတာရွည္ေရာဂါရွင္မ်ားအတြက္ ေဆးဝါးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ထိခိုက္ နစ္နာမႈမ်ား မရွိေစေရးကို အဓိကထား၍ ထည့္သြင္းေရးဆြဲ သြားရန္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားမွ အေတြ႕အႀကံဳေကာင္းမ်ား၊ သင္ခန္းစာမ်ားကို ရယူလိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

၄င္းအျပင္ Myanmar Positive Group (MPG) သည္ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာနသို႔ အသင္း အဖြဲ႕ မွတ္ပံုတင္ေလွ်ာက္လႊာ တင္သြင္းရန္ ျပင္ဆင္ေနေၾကာင္းႏွင့္ တရားဝင္ အသင္းအဖြဲ႕ျဖစ္လာပါက လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ယခုထက္ ပိုမိုထိေရာက္စြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခြင့္ေျပာေရး ဆိုခြင့္ေတြ ပိုမိုရရွိလာမည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ၄င္းက ဆက္လက္ေျပာသည္။
Myanmar Positive Group (MPG) ကို ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၿပီး ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးအဖြဲဲ႕ ၄၇ ဖြဲ႕သာ ခ်ိတ္ဆက္မိ ရာမွ ယခုအခါ ျမန္မာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးရွိ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ အားလံုးသို႔ ကြန္ရက္ ခ်ိတ္ဆက္ လ်က္ရွိၿပီး ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး အဖြဲ႕ေပါင္း ၂၁၄ ဖြဲ႕ႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္ ေပါင္း ၁ဝ၄၁၁ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ခ်စ္ဆုေဆြ
Popular Myanmar – ARV ေဆး ထုတ္လုပ္ေရး အိႏိၵယမွ အေတြ႕အႀကံဳ ယူမည္  

ေအအာရ္တီေဆး ၀ယ္ယူရန္ သိန္း ၂,၀၀၀ ေက်ာ္ သံုးစြဲသြားမည္

ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးဆက္ေရာဂါ အိပ္ခ်္အုိင္ဗီပိုး ကူးစက္ခံထားရသူမ်ား အတြက္ ေဆး၀ါးမ်ားတိုးျမႇင့္ ကုသေပး ႏုိင္ရန္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနသည္ လက္ရွိ ဘ႑ာႏွစ္အတြင္း ေအအာရ္တီေဆး က်ပ္သိန္း နွစ္ေထာင္ေက်ာ္ဖိုး ၀ယ္ယူရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟု က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွတာ၀န္ရွိသူ တစ္ဦးက စက္တင္ဘာလ ၂၅ ရက္ေန႔က ျမန္မာတုိင္း(မ္)ကို ေျပာသည္။
က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနသည္ ၂၀၁၂-၁၃ ခုႏွစ္အတြက္ က်န္းမာေရး အသံုးစရိတ္ကုိ ေလးဆ တိုးျမႇင့္ထားၿပီး ေနာက္တြင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီ တားဆီးကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ပိုမိုတိုးျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္သြားမည့္ သေဘာျဖစ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ က်န္းမာေရးဦးစီးဌာနမွ လက္ေထာက္ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာေစာလြင္က ေျပာသည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီပိုး ကူးစက္ ခံထားရသူကေလး၊ လူႀကီး စုစုေပါင္း ၂၃၆,၀၀၀ ရွိေနသည္ဟု ခန္႔မွန္းထားသည္။

ကူးစက္ခံေနရသူမ်ားအတြင္း ေသြးျဖဴဥ စီဒီဖိုးဆဲလ္ ၂၀၀ ေအာက္ ေရာက္ ရွိေနေသာေၾကာင့္ ေအအာရ္တီ ေဆး တုိက္ေကြ်းရန္ လိုအပ္သူ လူနာေပါင္း ၇၆,၀၀၀ ခန္႔ရွိေနကာ ကမၻာ့ က်န္းမာေရးအဖြဲ႕၏ လမ္းၫႊန္ ခ်က္အရ စီဒီဖိုး အေရအတြက္ ၃၅၀ ေအာက္ေရာက္ေန သူမ်ားကို ေအအာရ္တီေဆး တုိက္ေကြ်း ကုသမည္ဆိုပါက လိုအပ္သူေပါင္း ၁၂၀,၀၀၀ ခန္႔ရွိေနသည္ဟု ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ထားသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ေအအာရ္တီေဆး တုိက္ေကြ်း ကုသႏုိင္မႈ တိုးလာေသာ္ လည္း ေဆးေပးႏုိင္သည့္ အေရအတြက္ႏွင့္ ေဆးလိုအပ္ေနသူ အေရအတြက္သည္ မ်ားစြာကြာဟေနေသး ေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ အထိ ေအအာရ္တီေဆး တုိက္ေကြ်း ကုသႏုိင္သည့္ လူနာေပါင္း ၂၉,၈၂၅ ဦးသာ ရွိသည့္အတြက္ ေဆးလိုအပ္သူ၏ ၃၉ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ကိုသာ ေဆးေပးႏုိင္သည္ကို ေတြ႕ ရသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ နယ္စည္းမထား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕သည္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီ ကုသမႈ အမ်ားဆံုးေပးေနေသာ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ၿပီး လူနာေပါင္း ၂၃,၀၀၀ ခန္႔ ကို ေအအာရ္တီေဆး ေပးလ်က္ရွိေနသည္။
က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ ေအအာရ္တီေဆးေပးႏုိင္မႈ အေျခအေနကိုမူ သိရွိရျခင္း မရွိေပ။ ယခုကဲ့သို႔ ေအအာရ္တီေဆး တုိးျမႇင့္ လိုက္ျခင္းသည္ လူနာအားလံုးကို လႊမ္းျခံဳ ႏုိင္ျခင္းမရွိေသာ္လည္း ယခင္ကထက္ ပိုမို တိုးျမႇင့္ေပး ႏုိင္မည္ဟု ေဒါက္တာ ေစာလြင္က ခန္႔မွန္းထားသည္။

နယ္စည္းမထား ဆရာ၀န္မ်ား အဖြဲ႕၏ ၂၀၁၂ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာအရ ေဆးမရရွိသည့္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ တစ္ႏွစ္လွ်င္ လူနာေပါင္း ၁၅,၀၀၀ မွ ၂၀,၀၀၀ အတြင္း ေသဆံုးေနၾက ရသည္ဟု သိရသည္။

ယမုံဖူးသစ္ (အတြဲ ၃၀ ၊ အမွတ္ ၅၈၈ ( ၂၈ ၊ ၉ – ၄ ၊ ၁၀ ၊ ၂၀၁၂))
ျမန္မာတိုင္းမ္ - ေအအာရ္တီ ေဆး၀ယ္ယူရန္ သိန္း ၂,၀၀၀ ေက်ာ္ သံုးစြဲသြားမည္ 

ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း

လူတိုင္းလူတိုင္း မိမိတို႕ ေမြးဖြားၾကီးျပင္းလာေသာ မိမိတို႕ ႏိုင္ငံေတာ္အေၾကာင္း အေျခခံအခ်က္မ်ားကို သိထားသင့္ပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေမြးဖြားေသာ ျမန္မာမ်ားအဖို႕ ေအာက္ပါအခ်က္တို႕ကို မသိမျဖစ္ေအာင္ ေလ့လာအပ္ပါသည္။

တည္ေနရာ

ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္သည္ အာရွတိုက္ေတာင္ဘက္သို႕ တိုးထြက္ေနေသာ ကၽြန္းဆြယ္ၾကီးသံုးခုအနက္ အေရွ႕ဘက္ အက်ဆံုးေသာ အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားကၽြန္းဆြယ္၏ အေနာက္ပိုင္းတြင္ တည္ရွိသည္။ ေျမာက္လတၱီတြဒ္ ၁၀ဒီဂရီႏွင့္ ၂၈ဒီဂရီ ၃၀မိနစ္အၾကား အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၂ဒီဂရီႏွင့္ ၁၀၁ ဒီဂရီအၾကားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။

မွတ္ရန္ - စကၠန္႕ ၆၀ = ၁မိနစ္

            မိနစ္ ၆၀ = ၁ ဒီဂရီ

            ၂၈° ၃၀' = ၂၈ ဒီဂရီ ၃၀ မိနစ္ (သို႕) ၂၈ ၁/၂ °

အက်ယ္အ၀န္း

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေျမာက္မွေတာင္သို႕ မိုင္ေပါင္း ၁၂၇၅ရွိသည္။ အေရွ႕မွ အေနာက္သို႕(အက်ယ္ဆံုး) ေနရာမွာ မိုင္ေပါင္း ၅၂၈ ခန္႕ရွိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အက်ယ္အ၀န္းမွာ ၂၆၁၂၂၈ စတုရန္းမိုင္ေက်ာ္ရွိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သီးႏွံစိုက္ဧရိယာမွာ ၂၃၈၄၃ စတုရန္းမိုင္ရွိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သစ္ေတာၾကိဳး၀ိုင္းဧရိယာ ၃၈၃၉၂ စတုရန္းမိုင္ရွိသည္။

နယ္နိမိတ္

၁။ အေနာက္ - ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ

၂။ ေျမာက္ႏွင့္ အေရွ႕ေျမာက္ - တရုတ္ႏိုင္ငံ

၃။ အေရွ႕ဘက္ - လာအိုႏွင့္ ယိုးဒယားႏိုင္ငံ

၄။ ေတာင္ဘက္ - ကပၸလီပင္လယ္

ထင္ရွားေသာေတာင္မ်ား

၁။ ခါကာဘုိရာဇီေတာင္ (၁၉၂၉၆ ေပ)

၂။ ဂမ္လန္ရာဇီေတာင္ (၁၉၁၄၂ ေပ)

၃။ အင္ေဒါရာဇီေတာင္ (၁၈၀၀၀ ေပ)

၄။ အင္လာလာရာဇီေတာင္ ( ၁၆၀၀၀ေပ)

၅။ စာရာေမတိ (ဒြိဳက္ေမာက္)ေတာင္ (၁၂၀၀၀ ေပေက်ာ္)

၆။ ၀ိတိုရိယေတာင္ (၁၀၀၀၀ေပေက်ာ္)

၇။ ပတ္ကြိဳင္ေတာင္ (၈၀၀၀ ေပခန္႕)

ျမစ္မ်ား

၁။ ဧရာ၀တီျမစ္ (ေမခႏွင့္ မလိခဆံုရာမွ ျဖစ္ေပၚလာသည္)

၂။ သံလြင္ျမစ္

၃။ စစ္ေတာင္းျမစ္

၄။ ခ်င္းတြင္းျမစ္ ( ဧရာ၀တီျမစ္၏ အၾကီးဆံုးျမစ္လက္တက္ျဖစ္သည္)

အၾကီးဆံုးကၽြန္းမ်ား

၁။ ရမ္းျဗဲကၽြန္း

၂။ မာန္ေအာင္ကၽြန္း

ေရအိုင္မ်ား

၁။ ကန္ေတာ္ၾကီး (ရန္ကုန္)

၂။ အင္းလ်ား (ရန္ကုန္)

၃။ အင္းေလး (ရွမ္းျပည္နယ္)

၄။ အင္းေတာ္ၾကီး (အၾကီးဆံုးျဖစ္ျပီး ခ်င္းတြင္းႏွင့္ ဧရာ၀တီျမစ္အၾကားရွိသည္ )

၅။ ရိဒ္ေရကန္ (ခ်င္းျပည္နယ္)

ဥတုသံုးမ်ိဳး

၁။ ေႏြ ( မတ္လမွ ဇြန္လအထိ)

၂။ မိုး (ဇူလိုင္မွ ေအာက္တိုဘာလထိ)

၃။ ေဆာင္း (ႏို၀င္ဘာလမွ ေဖေဖာ္၀ါရီလထိ)

ျမန္မာႏိုင္ငံတိုင္းေဒသၾကီးမ်ား

၁။ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသၾကီး

၂။ ပဲခူးတိုင္းေဒသၾကီး

၃။ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသၾကီး

၄။ တနလၤာရီတိုင္းေဒသၾကီး

၅။ မေကြးတိုင္းေဒသၾကီး

၆။ မႏၱေလးတိုင္းေဒသၾကီး

၇။ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသၾကီး

၈။ ရွမ္းျပည္နယ္

၉။ ကယားျပည္နယ္

၁၀။ မြန္ျပည္နယ္

၁၁။ ကရင္ျပည္နယ္

၁၂။ ရခိုင္ျပည္နယ္

၁၃။ ခ်င္းျပည္နယ္

၁၄။ ကခ်င္ျပည္နယ္

စာၾကြင္း။   ။ ဖတ္မိေသာစာေလးမ်ားထဲမွျပန္လည္ေ၀မွ်ျခင္းျဖစ္ျပီး အမိျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို တစ္လက္မမွ အဆံုးအရႈံးမခံႏိုင္ေသာ စိတ္ျဖင့္ ထပ္ဆင့္လက္ကမ္းလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။