“အရိုးပြေရာဂါအတြက္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ႏွင့္ ဘဝေနထုိင္မွဳပံုစံ”
👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫
အရိုးပြေရာဂါ (Osteoporosis) ဆုိတာက အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္လာတဲ့သူေတြမွာ အလုိေလ်ာက္ ျဖစ္လာတတ္ၿပီး တစ္ကုိယ္လံုးမွာရွိတဲ့ အရုိးေတြပြလာတာေၾကာင့္ ေတာ္ရံုထိခုိက္မိ၊ ေခ်ာ္လဲမိရံုေလးနဲ႔တင္ အရုိးက်ဳိးႏုိင္တဲ့ အေျခေနတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္…
ဒီေရာဂါက ေရာဂါလကၡဏာေတာ့ ျပေလ့မရွိပါဘူး… သူ႔ရဲ႕ တစ္ခုထဲေသာ လကၡဏာက အရုိးက်ဳိးလြယ္တာတစ္ခုပါပဲ … အထူးသျဖင့္ ေဟာ္မုန္းဓာတ္အေျပာင္းအလဲေတြေၾကာင့္ ေသြးဆံုးၿပီး မိန္းမေတြမွာ ျဖစ္ႏွဳန္းပုိမ်ားပါတယ္… မိန္းမဆိုတဲ့ေနရာမွာ မိခင္မွာ အရုိးပြေရာဂါျဖစ္ၿပီး အရုိးက်ဳိးဖူးတယ္ဆုိရင္ အဲ့ဒီမိန္းမဟာ အရုိးပြေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် ႏွစ္ဆရွိပါတယ္… ေယာက်ာ္းေတြကေတာ့မိန္းမေတြေလာက္ ျဖစ္ႏွဳန္းမမ်ားဘူးဆုိေပမယ့္ ေယာက်ာ္းေတြမွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္… ေယာက်ာ္း၊ မိန္းမ မေရြး အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္လာတာနဲ႔အမွ် အရုိးပြေရာဂါျဖစ္ႏွဳန္း ပုိမ်ားလာပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါဟာ အရုိးပြေစႏုိင္တဲ့အေၾကာင္းေတြ၊ ေရာဂါေတြရွိရင္လည္း အသက္ငယ္ေပမယ့္ ျဖစ္ပြားႏုိင္ပါတယ္… အထူးသျဖင့္ စတီးရြိဳက္(Steroids)လို႔ေခၚတဲ့ ေဟာ္မုန္းပါတဲ့ အေရာင္က်ေဆးေတြကို ႏွစ္ရွည္လမ်ား စြဲသံုးေနတဲ့သူေတြ၊ ေသြးမခဲေဆး (Heparin)၊ အတက္က်ေဆး (Phenytoin, Phenobarbitone)ေတြကို ေရရွည္စြဲေသာက္ေနရတဲ့သူေတြ၊ အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းေရာဂါရွိတဲ့သူေတြ၊ အသည္းမေကာင္းတဲ့သူေတြ၊ ေက်ာက္ကပ္ မေကာင္းတဲ့သူေတြ၊ ေသြးေလးဘက္နာ (Rheumatoid Arthritis) ရွိတဲ့သူေတြ၊ Parathyroid လည္ပင္းက်ိတ္ေဘးေဟာ္မုန္း အထြက္လြန္တဲ့ေရာဂါ (Hyperparathyroidism) ရွိတဲ့သူေတြ၊ ဗီတာမင္ ဒီ ခ်ဳိ႕တဲ့သူေတြ၊ အဆီက်ပိန္ေဆး စြဲေသာက္တဲ့သူေတြ၊ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ မ်ဳိးဥအိမ္ထုတ္ထားရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ အစာအိမ္ ထုတ္ထားရတဲ့သူေတြ၊ က်ားေဟာ္မုန္း (Testosterone) နည္းေနတဲ့ ေယာက်ာ္းေတြ(Hypogonadism)၊ ကင္ဆာေဆးသြင္းတဲ့ဒဏ္ေၾကာင့္ မ်ဳိးဥအိမ္ထိခုိက္ၿပီး ဓမၼတာေစာေစာရပ္သြားတဲ့မိန္းကေလးေတြ၊ ဓမၼတာ လံုးဝမလာေတာ့တဲ့ မိန္းကေလးေတြ(Amenorrhoea) ၊ ေဆးလိပ္အရမ္းေသာက္တဲ့သူေတြ(တစ္ေန႔ တစ္ဘူးနဲ႔အထက္)၊ အရက္ေသစာ အလြန္အကၽြံ ေသာက္သံုးသူေတြနဲ႔ ကုိယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ အရမ္းနည္းတဲ့သူေတြ၊ လံုးဝ မလွဳပ္ရွားႏုိင္တဲ့သူေတြ၊ ပိန္လြန္းၿပီး ကုိယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းအျပင္းအထန္လုပ္တတ္တဲ့ မိန္းကေလးေတြ၊ အာဟာရ အလြန္ခ်ဳိ႕တဲ့သူေတြ မွာ အသက္အရြယ္ ငယ္ေပမယ့္ အရုိးပြေရာဂါျဖစ္ေနႏုိင္ပါတယ္… ေနာက္ၿပီး မ်ဳိးဗီဇဆုိင္ရာ ေရာဂါေတြျဖစ္တဲ့ Osteogenic imperfecta, homocystinuria, osteoporosis pseudoglioma syndrome, Marfan syndrome နဲ႔ Ehlers-Danlos syndrome လုိေရာဂါေတြမွာလည္း အရုိးပြေစႏုိင္ပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္အရေတာ့ အရိုးဟာ အရုိးသိပ္သည္းဆ(Bone Density) T score ရလဒ္ အႏွဳတ္ ၂.၅ နဲ႔ေအာက္ကို ေရာက္ေနတဲ့ အေျခအေနျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္… အရုိးသိပ္သည္းဆကုိ အရုိးျငမ္းဖြဲ႔စည္းပံု (skeletal structure) ထဲမွာပါတဲ့ အရုိးပမာဏ (amount of bone) နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္… ေယဘုယ်အားျဖင့္ အရုိးသိပ္သည္းဆျမင့္ေလေလ အရိုးဟာ က်စ္လစ္သန္မာေလပဲျဖစ္ပါတယ္… T score ဆုိတာက လူမ်ဳိးတူတစ္ခုရဲ႕ လိင္တူခ်င္း ႏွဳိင္းယွဥ္ၿပီး ရလာတဲ့ရလဒ္ျဖစ္ပါတယ္… လူမ်ဳိးတူ၊ လိင္တူ အသက္ ၂၀ အရြယ္ လူငယ္တစ္ေယာက္ရဲ႕ ပံုမွန္ အရုိးသိပ္သည္းဆကို စံျပဳၿပီး အရုိးပြေရာဂါရွိေနႏုိင္တဲ့ လူနာနဲ႔ ႏွဳိင္းယွဥ္တြက္ခ်က္တာျဖစ္ပါတယ္… အဲ့ဒီလုိႏွဳိင္းယွဥ္တြက္ခ်က္တဲ့အခါမွာ အႏွဳတ္ ၂.၅ ရဲ႕ေအာက္ကို ေရာက္ေနရင္ အရုိးပြေနၿပီလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္… အႏွုတ္ ၁ ကေန အႏွဳတ္ ၂.၅ အတြင္းမွာရွိေနရင္ေတာ့ အရုိးပါးေရာဂါ (Osteopenia) ရွိေနၿပီလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါရွိမရွိကို သာမန္ အရုိးဓာတ္မွန္ (Bone X-Ray) ရုိက္ၾကည့္ရင္ သိႏုိင္ၿပီး အရုိးပြေနတယ္ဆုိရင္ ပံုမွန္အရိုးေတြထက္ ပုိၿပီးပါးေနတာကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္… ဒါေပမယ့္ X-Ray က အရုိးသိပ္သည္းဆအတြက္ မွန္ကန္တဲ့ ေဖာ္ျပခ်က္မရွိႏိုင္တာရယ္၊ X-Ray ရုိက္မွ အရုိးပြေၾကာင္းသိတဲ့အခ်ိန္က် ရင္ အရိုးရဲ႕ ၃၀ % ေလာက္က ဆံုးရွဳံးေနၿပီး ျဖစ္ေနတာေတြရယ္ေၾကာင့္ ဒီ X-Ray ရုိက္ၿပီး အရုိးပြေရာဂါရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးေလ့မရွိပါဘူး…အဲ့ဒါေၾကာင့္ National Osteoporosis Foundation, the American Medical Association နဲ႔ တျခားေဆးပညာဆုိင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းႀကီးေတြက DXA ( Dual-energy X-ray Absorptiometry) ဆုိတဲ့ အရုိးစစ္ေဆးမွဳကုိပဲ အရုိးပြေရာဂါအတြက္ ညႊန္းဆုိၾကပါတယ္… DXA နဲ႔ တင္ပါးဆံုရိုး၊ ေက်ာရိုး၊ လက္ဖ်ံရုိးေတြရဲ႕ အရုိးသိပ္သည္းဆကုိ တုိင္းတာေလ့ရွိၿပီး စစ္ေဆးခ်ိန္ ၁၅ မိနစ္ေလာက္ၾကာႏိုင္ပါတယ္… ဒီစစ္ေဆးမွဳမွာ ထိေတြ႔ရတဲ့ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ပမာဏဟာ ရင္ဘတ္ဓာတ္မွန္ (Chest X-ray) ရိုက္ရင္ ထိေတြ႕ရတဲ့ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ရဲ႕ ဆယ္ပံုတစ္ပံု၊ အပံုတစ္ရာပံု တစ္ပံုေလာက္သာ ထိေတြ႔ရမွာျဖစ္လုိ႔ ဓာတ္ေရာင္ျခည္အႏၲရာယ္လည္း ေလ်ာ့နည္းမွာျဖစ္ပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါကုိ မျဖစ္ခင္ ကာကြယ္ဖုိ႔နဲ႔ အရိုးပြေရာဂါရွိေနရင္ အရုိးမက်ဳိးေအာင္ ဂရုစိုက္ဖို႔က ဒီေရာဂါမွာ အခရာက်ပါတယ္… အရုိးပြေရာဂါကို ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ ေဆးလိပ္ျဖတ္တာ၊ အရက္ေလွ်ာ့ေသာက္ တာ၊ ေလ့က်င့္ခန္းပံုမွန္လုပ္တာ၊ ကယ္လ္စီယမ္နဲ႔ ဗီတာမင္ ဒီဓာတ္ေတြပါတဲ့ အစားအစာေတြကို မွ်မွ်တတ စားသံုးတာ၊ အရုိးသိပ္သည္းဆေလ်ာ့က်တာကိုတားျမစ္ၿပီး အရုိးသန္မာေစတဲ့ ေဆးဝါးေတြျဖစ္တဲ့ Alendronate, risedronate, raloxifene, ibandronate, calcitonin, zoledronate, denosumab စတဲ့ ေဆးဝါးေတြကို နားလည္တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာဝန္နဲ႔ တုိင္ပင္ၿပီး မွီဝဲတာမ်ဳိးလုပ္သင့္ပါတယ္…
ေသြးဆံုးၿပီးတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာေတာ့ အီစ္ထ်ဳိဂ်င္ မ ေဟာ္မုန္း (Estrogen) နဲ႔ အစားထုိးကုသေပးမွဳ (Hormone Replacement Therapy, HRT) ကလည္း အရုိးပြတာကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္လုိ႔ အရုိးက်ဳိးႏွဳန္းကုိ ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ေတြ႔ရွိထားပါတယ္… ဒါေပမယ့္ ေလ့လာမွဳတစ္ခုအရလည္း ဒီ ေဟာ္မုန္းအစားထုိး ကုသမွဳကုိ ေရရွည္အသံုးျပဳတာဟာ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ေရာဂါ၊ ေသြးျပန္ေၾကာတြင္း ေသြးခဲႏွဳန္းျမင့္တာနဲ႔ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ႏွဳန္း ျမင့္ႏိုင္တယ္လုိ႔လည္း သိရပါတယ္… ဒါေၾကာင့္ ေဟာ္မုန္းအစားထုိးကုသမွဳကို ေသြးဆံုးကုိင္ေဝဒနာ ခံစားေနရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္သာ ေရတုိ အသံုးျပဳတာမ်ားပါတယ္… အဲ့ဒီလို အက်ဳိးနဲ႔ အျပစ္ကုိ ခ်ိန္ဆၿပီး ကုသမွဳခံယူရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီ ေဟာ္မုန္းအစားထုိးကုသမွဳကို ခံယူမယ္ဆိုရင္လည္း နားလည္တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာဝန္နဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးၿပီးမွ Estrogen ေဆးဝါးေတြကို ေသာက္သင့္၊ မေသာက္သင့္ ဆံုးျဖတ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္…
ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တယ္ဆုိတဲ့ေနရာမွာ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္တဲ့သူေတြ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ၊ ေသြးတုိးေရာဂါ၊ အဝလြန္ေရာဂါရွိတဲ့သူေတြဟာ ေလ့က်င့္ခန္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္တာမ်ဳိးကိုေရွာင္ရမွာျဖစ္ၿပီး တစ္ေန႔ကို ၁၅ မိနစ္အနည္းဆံုး လမ္းေလွ်ာက္ေပးတာမ်ဳိးေလာက္ပဲ လုပ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါရွိတဲ့သူပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မရွိတဲ့သူပဲျဖစ္ျဖစ္ လူတုိင္း ေန႔စဥ္မွီဝဲသင့္တဲ့ ကယ္လ္စီယမ္ပမာဏကို National Institutes of Health Consensus Conference က ေအာက္ပါအတုိင္း ညႊန္းဆိုထားပါတယ္…
အသက္ ၁ ႏွစ္မွ ၁၀ ႏွစ္အထိ - တစ္ေန႔ 800 mg
အရြယ္ေရာက္ၿပီးေယာက်ာ္း - တစ္ေန႔ 1000 mg
ဆယ္ေက်ာ္သက္ နဲ႔ ငယ္ရြယ္သူေတြအတြက္ - တစ္ေန႔1500 mg
Estrogen ေဟာ္မုန္းေဆး မီွဝဲေနတဲ့ ေသြးဆံုးကာနီး နဲ႔ ေသြးဆံုးၿပီးမိန္းမ - တစ္ေန႔ 1200 mg
Estrogen ေဟာ္မုန္းေဆး မမီွဝဲတဲ့ ေသြးဆံုးၿပီးမိန္းမ - တစ္ေန႔ 1200 mg – 1500 mg
ကုိယ္ဝန္သည္နဲ႔ ႏုိ႔တုိက္မိခင္ေတြအတြက္ - တစ္ေန႔ 2000 mg ထက္မပုိသင့္ပါ…
ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္ဟာ ကုိယ္စားတဲ့ အစားအစာ (ႏို႔၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ဒိန္ခဲ၊ လိေမၼာ္ရည္၊ ေကြကာ )ေတြထဲမွာလည္း ပါႏုိင္တာမို႔ ေဆးဝါးမွီဝဲမယ္ဆုိရင္ေတာ့ နားလည္တတ္ကၽြမ္းတဲ့ဆရာဝန္နဲ႔ တုိင္ပင္ၿပီးေတာ့ မွီဝဲသင့္ပါတယ္… လြန္ကဲရင္ေတာ့ ဝမ္းခ်ဳပ္တာ၊ အစာမေၾကတာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္… အစာအိမ္ေဆးေတြ ျဖစ္တဲ့ Omeprazole, Lansoprazole, rabeprazole ေတြေသာက္ေနရင္ေတာ့ ကယ္လ္စီယမ္စုပ္ယူမွဳကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစတာမို႔ ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္ပါတဲ့ေဆးဝါး၊ အစားအစာေတြ စားသံုးမယ္ဆုိရင္ အဲ့ဒီေဆးေတြမေသာက္ခင္ အနည္းဆံုး ႏွစ္နာရီ ႀကိဳတင္ၿပီး စားေသာက္သင့့္ပါတယ္…
ဗီတာမင္ ဒီ (Vitamin D) ကလည္း ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္ကို အူေတြကေန စုပ္ယူတာကို ကူညီေပးတာမို႔ ဗီတာမင္ ဒီ ခ်ဳိ႕တဲ့ရင္လည္း ကယ္လ္စီယမ္ေတြ ခ်ဳိ႕တဲ့ႏုိင္တာေၾကာင့္ အရုိးေပ်ာ့ေရာဂါ (Osteomalacia) ပါ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္… ဗီတာမင္ဒီကုိ အစားအေသာက္ေတြ၊ေဆးဝါးေတြ၊ ေနေရာင္ျခည္နဲ႔ အေရျပားကတဆင့္ ရပါတယ္… ဒါေၾကာင့္ နံနက္အေစာ ေနပူစာလံွဳေပးတာကလည္း ဗီတာမင္ဒီ ရရွိေစႏိုင္တာမို႔ ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္နဲ႔ အရုိးက်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အခ်က္တစ္ခုပါပဲ…
ေနာက္ၿပီး အခုေခတ္စားေနၾကတဲ့ အဆီက်ပိန္ေဆးေတြေသာက္တာလည္း အရိုးရဲ႕ သန္မာမွဳ၊ က်န္းမာမွဳကို ထိခုိက္ေစႏိုင္ပါတယ္… ဘာလို႔လဲဆုိရင္ အရိုးအတြက္ မရွိမျဖစ္ အေရးပါတဲ့ ဗီတာမင္ ဒီ ဓာတ္ဟာ အဆီမွာ ေပ်ာ္ဝင္ၿပီးမွ ကုိယ္ခႏၶာရဲ႕ လုိအပ္တဲ့ေနရာေတြကိုေရာက္ၿပီး အက်ဳိးျပဳတာမို႔ အဆီခ်ေဆး ေတြေၾကာင့္ စားသံုးလုိက္တဲ့ အဆီေတြကို အူလမ္းေၾကာင္းက ျပန္မစုပ္ႏုိင္ေတာ့တဲ့အခါ ဗီတာမင္ဒီ ဓာတ္ကို ကုိယ္ခႏၶာက အသံုးမျပဳႏုိင္ေတာ့တဲ့အတြက္ အရိုးပြႏုိင္ပါတယ္… အဆီခ်ေဆးေၾကာင့္ ဗီတာမင္ဒီ အျပင္ ဗီတာမင္ ေအ၊ ဗီတာမင္ အီး၊ ဗီတာမင္ ေက ဓာတ္ေတြပါ အားနည္းသြားႏိုင္တာေၾကာင့္ အဲ့ဒီဗီတာမင္ေတြခ်ဳိ႕တဲ့လို႔ျဖစ္တဲ့ ၾကက္မ်က္သင့္တာ၊ အသားအေရေတြ မြဲေျခာက္တာ၊ ေသြးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေရာဂါေတြျဖစ္တာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္…
ေနာက္တစ္ခုက Steroid ေဟာ္မုန္းေဆးေတြကို ေရရွည္စြဲေသာက္ေနတဲ့သူေတြ၊ ေဟာ္မုန္းေဆးမွန္း မသိဘဲ ေၾကာ္ျငာေကာင္းလုိ႔ ဝယ္ယူအားေပးသူေတြမွာလည္း အသက္မႀကီးေသးဘဲ အရုိးပါး၊ အရုိးပြေရာဂါေတြ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္… တစ္ေန႔ကတင္ Online shopping တစ္ခုမွာ Clobesterol ပါတဲ့ စတီးရိြဳက္ေဟာ္မုန္းေဆး ေတြကို မ်က္ႏွာမွာ အသားျဖဴေအာင္လိမ္းတဲ့ လိမ္းေဆးေတြအျဖစ္ လိမ္လည္ေရာင္းခ်ေနတာကိုေတြ႕ရတဲ့ အျပင္ ဝယ္ယူအားေပးသူေတြလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိေနတာကို ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါတယ္… အဲ့ဒီေဆးေတြေၾကာင့္ ခဏပန္း အသားျဖဴသလိုထင္ရေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ေဘးထြက္ ဆိုးက်ဳိးေတြေၾကာင့္ ေရရွည္မွာ အေရျပားေတြအျပင္ ကုိယ္တြင္းအဂၤါေတြပါ ထိခုိက္ပ်က္စီးသြားႏုိင္တာမို႔ အာမခံမရွိတဲ့၊ FDA စစ္ေဆးမွဳမရွိတဲ့ Online ေဆးဝါးေတြကို မသံုးစြဲၾကဖုိ႔ တစ္ခါတည္း သတိေပး၊ အသိေပးလုိက္ပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါရွိေနၿပီဆုိရင္ေတာ့ သာမန္ အားစိုက္ၿပီး ကုန္းကြတာ၊ အေလးအပင္မတာ၊ ခဲ ပစ္တာ၊ တြန္းတုိက္မိတာ၊ ေခ်ာ္လဲတာေလာက္နဲ႔တင္ကို အရုိးက်ဳိးႏုိင္တာမို႔ အဲ့ဒီလို အရုိးက်ဳိးႏုိင္ေျခရွိတာအားလံုးကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္… ကုိယ့္အိမ္မွာ ေခ်ာ္လဲႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြျဖစ္တဲ့ ေရခ်ဳိးခန္း၊ အိမ္သာေတြမွာ ေရညိွေတြရွိေနရင္ တုိက္ခြ်တ္ ဖယ္ရွားထားတာ၊ ေလွကားအတက္ အဆင္းေတြကို ဂရုစိုက္ၿပီး အတက္ အဆင္း လုပ္တာ၊ ခလုတ္တုိက္မိႏိုင္တဲ့ ပစၥည္း၊ ခဲလံုးေတြကို ဖယ္ရွားထားတာ၊ ကၽြံက်မိႏုိင္တဲ့ အေပါက္ေတြ၊က်င္းေတြကို ေျမဖို႔တာ၊ ဖာေထးတာမ်ဳိးေတြလုပ္သင့္ပါတယ္… ေနာက္ၿပီး စိတ္လုိက္မာန္ပါ ပစၥည္းေတြကို မတာ၊ ဆြဲယူပစ္တာမ်ဳိးေတြကို သတိထားၿပီး မလုပ္မိေအာင္ ေေရွာင္ရွားရပါမယ္…
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ေျပာရရင္ အရိုးပြေရာဂါဟာ အရိုးက်ဳိးႏုိင္ေျခအရမ္းမ်ားၿပီး အရုိးက်ဳိးၿပီးသြားရင္လည္း ပံုမွန္အတုိင္း ျပန္မေကာင္းႏိုင္ေတာ့တာမို႔ သတိထားသင့္တဲ့၊ သိထားသင့္တဲ့ ေရာဂါတစ္ခုပါ… အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလုိပဲ၊ အသက္ႀကီးမွျဖစ္တာရယ္မဟုတ္ဘဲ အရုိးပြေစႏုိင္တဲ့အေၾကာင္းအခ်က္ေတြ၊ ေရာဂါေတြေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္တတ္တာမို႔ ဒီေဆာင္းပါးကို ဖတ္ၿပီးရင္ အရုိးပြေရာဂါေၾကာင့္ အရုိးက်ဳိးမယ့္ေဘးကေန အတတ္ႏုိင္ဆံုး သတိထားၿပီး ကာကြယ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရင္း ဒီေဆာင္းပါးကုိ နိဂံုးခ်ဳပ္လုိက္ပါရေစဗ်ာ…။
ေဒါက္တာေနလင္းေအာင္
👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫👫
အရိုးပြေရာဂါ (Osteoporosis) ဆုိတာက အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္လာတဲ့သူေတြမွာ အလုိေလ်ာက္ ျဖစ္လာတတ္ၿပီး တစ္ကုိယ္လံုးမွာရွိတဲ့ အရုိးေတြပြလာတာေၾကာင့္ ေတာ္ရံုထိခုိက္မိ၊ ေခ်ာ္လဲမိရံုေလးနဲ႔တင္ အရုိးက်ဳိးႏုိင္တဲ့ အေျခေနတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္…
ဒီေရာဂါက ေရာဂါလကၡဏာေတာ့ ျပေလ့မရွိပါဘူး… သူ႔ရဲ႕ တစ္ခုထဲေသာ လကၡဏာက အရုိးက်ဳိးလြယ္တာတစ္ခုပါပဲ … အထူးသျဖင့္ ေဟာ္မုန္းဓာတ္အေျပာင္းအလဲေတြေၾကာင့္ ေသြးဆံုးၿပီး မိန္းမေတြမွာ ျဖစ္ႏွဳန္းပုိမ်ားပါတယ္… မိန္းမဆိုတဲ့ေနရာမွာ မိခင္မွာ အရုိးပြေရာဂါျဖစ္ၿပီး အရုိးက်ဳိးဖူးတယ္ဆုိရင္ အဲ့ဒီမိန္းမဟာ အရုိးပြေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် ႏွစ္ဆရွိပါတယ္… ေယာက်ာ္းေတြကေတာ့မိန္းမေတြေလာက္ ျဖစ္ႏွဳန္းမမ်ားဘူးဆုိေပမယ့္ ေယာက်ာ္းေတြမွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္… ေယာက်ာ္း၊ မိန္းမ မေရြး အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္လာတာနဲ႔အမွ် အရုိးပြေရာဂါျဖစ္ႏွဳန္း ပုိမ်ားလာပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါဟာ အရုိးပြေစႏုိင္တဲ့အေၾကာင္းေတြ၊ ေရာဂါေတြရွိရင္လည္း အသက္ငယ္ေပမယ့္ ျဖစ္ပြားႏုိင္ပါတယ္… အထူးသျဖင့္ စတီးရြိဳက္(Steroids)လို႔ေခၚတဲ့ ေဟာ္မုန္းပါတဲ့ အေရာင္က်ေဆးေတြကို ႏွစ္ရွည္လမ်ား စြဲသံုးေနတဲ့သူေတြ၊ ေသြးမခဲေဆး (Heparin)၊ အတက္က်ေဆး (Phenytoin, Phenobarbitone)ေတြကို ေရရွည္စြဲေသာက္ေနရတဲ့သူေတြ၊ အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းေရာဂါရွိတဲ့သူေတြ၊ အသည္းမေကာင္းတဲ့သူေတြ၊ ေက်ာက္ကပ္ မေကာင္းတဲ့သူေတြ၊ ေသြးေလးဘက္နာ (Rheumatoid Arthritis) ရွိတဲ့သူေတြ၊ Parathyroid လည္ပင္းက်ိတ္ေဘးေဟာ္မုန္း အထြက္လြန္တဲ့ေရာဂါ (Hyperparathyroidism) ရွိတဲ့သူေတြ၊ ဗီတာမင္ ဒီ ခ်ဳိ႕တဲ့သူေတြ၊ အဆီက်ပိန္ေဆး စြဲေသာက္တဲ့သူေတြ၊ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ မ်ဳိးဥအိမ္ထုတ္ထားရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ အစာအိမ္ ထုတ္ထားရတဲ့သူေတြ၊ က်ားေဟာ္မုန္း (Testosterone) နည္းေနတဲ့ ေယာက်ာ္းေတြ(Hypogonadism)၊ ကင္ဆာေဆးသြင္းတဲ့ဒဏ္ေၾကာင့္ မ်ဳိးဥအိမ္ထိခုိက္ၿပီး ဓမၼတာေစာေစာရပ္သြားတဲ့မိန္းကေလးေတြ၊ ဓမၼတာ လံုးဝမလာေတာ့တဲ့ မိန္းကေလးေတြ(Amenorrhoea) ၊ ေဆးလိပ္အရမ္းေသာက္တဲ့သူေတြ(တစ္ေန႔ တစ္ဘူးနဲ႔အထက္)၊ အရက္ေသစာ အလြန္အကၽြံ ေသာက္သံုးသူေတြနဲ႔ ကုိယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ အရမ္းနည္းတဲ့သူေတြ၊ လံုးဝ မလွဳပ္ရွားႏုိင္တဲ့သူေတြ၊ ပိန္လြန္းၿပီး ကုိယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းအျပင္းအထန္လုပ္တတ္တဲ့ မိန္းကေလးေတြ၊ အာဟာရ အလြန္ခ်ဳိ႕တဲ့သူေတြ မွာ အသက္အရြယ္ ငယ္ေပမယ့္ အရုိးပြေရာဂါျဖစ္ေနႏုိင္ပါတယ္… ေနာက္ၿပီး မ်ဳိးဗီဇဆုိင္ရာ ေရာဂါေတြျဖစ္တဲ့ Osteogenic imperfecta, homocystinuria, osteoporosis pseudoglioma syndrome, Marfan syndrome နဲ႔ Ehlers-Danlos syndrome လုိေရာဂါေတြမွာလည္း အရုိးပြေစႏုိင္ပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္အရေတာ့ အရိုးဟာ အရုိးသိပ္သည္းဆ(Bone Density) T score ရလဒ္ အႏွဳတ္ ၂.၅ နဲ႔ေအာက္ကို ေရာက္ေနတဲ့ အေျခအေနျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္… အရုိးသိပ္သည္းဆကုိ အရုိးျငမ္းဖြဲ႔စည္းပံု (skeletal structure) ထဲမွာပါတဲ့ အရုိးပမာဏ (amount of bone) နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္… ေယဘုယ်အားျဖင့္ အရုိးသိပ္သည္းဆျမင့္ေလေလ အရိုးဟာ က်စ္လစ္သန္မာေလပဲျဖစ္ပါတယ္… T score ဆုိတာက လူမ်ဳိးတူတစ္ခုရဲ႕ လိင္တူခ်င္း ႏွဳိင္းယွဥ္ၿပီး ရလာတဲ့ရလဒ္ျဖစ္ပါတယ္… လူမ်ဳိးတူ၊ လိင္တူ အသက္ ၂၀ အရြယ္ လူငယ္တစ္ေယာက္ရဲ႕ ပံုမွန္ အရုိးသိပ္သည္းဆကို စံျပဳၿပီး အရုိးပြေရာဂါရွိေနႏုိင္တဲ့ လူနာနဲ႔ ႏွဳိင္းယွဥ္တြက္ခ်က္တာျဖစ္ပါတယ္… အဲ့ဒီလုိႏွဳိင္းယွဥ္တြက္ခ်က္တဲ့အခါမွာ အႏွဳတ္ ၂.၅ ရဲ႕ေအာက္ကို ေရာက္ေနရင္ အရုိးပြေနၿပီလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္… အႏွုတ္ ၁ ကေန အႏွဳတ္ ၂.၅ အတြင္းမွာရွိေနရင္ေတာ့ အရုိးပါးေရာဂါ (Osteopenia) ရွိေနၿပီလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါရွိမရွိကို သာမန္ အရုိးဓာတ္မွန္ (Bone X-Ray) ရုိက္ၾကည့္ရင္ သိႏုိင္ၿပီး အရုိးပြေနတယ္ဆုိရင္ ပံုမွန္အရိုးေတြထက္ ပုိၿပီးပါးေနတာကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္… ဒါေပမယ့္ X-Ray က အရုိးသိပ္သည္းဆအတြက္ မွန္ကန္တဲ့ ေဖာ္ျပခ်က္မရွိႏိုင္တာရယ္၊ X-Ray ရုိက္မွ အရုိးပြေၾကာင္းသိတဲ့အခ်ိန္က် ရင္ အရိုးရဲ႕ ၃၀ % ေလာက္က ဆံုးရွဳံးေနၿပီး ျဖစ္ေနတာေတြရယ္ေၾကာင့္ ဒီ X-Ray ရုိက္ၿပီး အရုိးပြေရာဂါရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးေလ့မရွိပါဘူး…အဲ့ဒါေၾကာင့္ National Osteoporosis Foundation, the American Medical Association နဲ႔ တျခားေဆးပညာဆုိင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းႀကီးေတြက DXA ( Dual-energy X-ray Absorptiometry) ဆုိတဲ့ အရုိးစစ္ေဆးမွဳကုိပဲ အရုိးပြေရာဂါအတြက္ ညႊန္းဆုိၾကပါတယ္… DXA နဲ႔ တင္ပါးဆံုရိုး၊ ေက်ာရိုး၊ လက္ဖ်ံရုိးေတြရဲ႕ အရုိးသိပ္သည္းဆကုိ တုိင္းတာေလ့ရွိၿပီး စစ္ေဆးခ်ိန္ ၁၅ မိနစ္ေလာက္ၾကာႏိုင္ပါတယ္… ဒီစစ္ေဆးမွဳမွာ ထိေတြ႔ရတဲ့ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ပမာဏဟာ ရင္ဘတ္ဓာတ္မွန္ (Chest X-ray) ရိုက္ရင္ ထိေတြ႕ရတဲ့ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ရဲ႕ ဆယ္ပံုတစ္ပံု၊ အပံုတစ္ရာပံု တစ္ပံုေလာက္သာ ထိေတြ႔ရမွာျဖစ္လုိ႔ ဓာတ္ေရာင္ျခည္အႏၲရာယ္လည္း ေလ်ာ့နည္းမွာျဖစ္ပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါကုိ မျဖစ္ခင္ ကာကြယ္ဖုိ႔နဲ႔ အရိုးပြေရာဂါရွိေနရင္ အရုိးမက်ဳိးေအာင္ ဂရုစိုက္ဖို႔က ဒီေရာဂါမွာ အခရာက်ပါတယ္… အရုိးပြေရာဂါကို ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ ေဆးလိပ္ျဖတ္တာ၊ အရက္ေလွ်ာ့ေသာက္ တာ၊ ေလ့က်င့္ခန္းပံုမွန္လုပ္တာ၊ ကယ္လ္စီယမ္နဲ႔ ဗီတာမင္ ဒီဓာတ္ေတြပါတဲ့ အစားအစာေတြကို မွ်မွ်တတ စားသံုးတာ၊ အရုိးသိပ္သည္းဆေလ်ာ့က်တာကိုတားျမစ္ၿပီး အရုိးသန္မာေစတဲ့ ေဆးဝါးေတြျဖစ္တဲ့ Alendronate, risedronate, raloxifene, ibandronate, calcitonin, zoledronate, denosumab စတဲ့ ေဆးဝါးေတြကို နားလည္တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာဝန္နဲ႔ တုိင္ပင္ၿပီး မွီဝဲတာမ်ဳိးလုပ္သင့္ပါတယ္…
ေသြးဆံုးၿပီးတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာေတာ့ အီစ္ထ်ဳိဂ်င္ မ ေဟာ္မုန္း (Estrogen) နဲ႔ အစားထုိးကုသေပးမွဳ (Hormone Replacement Therapy, HRT) ကလည္း အရုိးပြတာကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္လုိ႔ အရုိးက်ဳိးႏွဳန္းကုိ ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ေတြ႔ရွိထားပါတယ္… ဒါေပမယ့္ ေလ့လာမွဳတစ္ခုအရလည္း ဒီ ေဟာ္မုန္းအစားထုိး ကုသမွဳကုိ ေရရွည္အသံုးျပဳတာဟာ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ေရာဂါ၊ ေသြးျပန္ေၾကာတြင္း ေသြးခဲႏွဳန္းျမင့္တာနဲ႔ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ႏွဳန္း ျမင့္ႏိုင္တယ္လုိ႔လည္း သိရပါတယ္… ဒါေၾကာင့္ ေဟာ္မုန္းအစားထုိးကုသမွဳကို ေသြးဆံုးကုိင္ေဝဒနာ ခံစားေနရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္သာ ေရတုိ အသံုးျပဳတာမ်ားပါတယ္… အဲ့ဒီလို အက်ဳိးနဲ႔ အျပစ္ကုိ ခ်ိန္ဆၿပီး ကုသမွဳခံယူရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီ ေဟာ္မုန္းအစားထုိးကုသမွဳကို ခံယူမယ္ဆိုရင္လည္း နားလည္တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာဝန္နဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးၿပီးမွ Estrogen ေဆးဝါးေတြကို ေသာက္သင့္၊ မေသာက္သင့္ ဆံုးျဖတ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္…
ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တယ္ဆုိတဲ့ေနရာမွာ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္တဲ့သူေတြ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ၊ ေသြးတုိးေရာဂါ၊ အဝလြန္ေရာဂါရွိတဲ့သူေတြဟာ ေလ့က်င့္ခန္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္တာမ်ဳိးကိုေရွာင္ရမွာျဖစ္ၿပီး တစ္ေန႔ကို ၁၅ မိနစ္အနည္းဆံုး လမ္းေလွ်ာက္ေပးတာမ်ဳိးေလာက္ပဲ လုပ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါရွိတဲ့သူပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မရွိတဲ့သူပဲျဖစ္ျဖစ္ လူတုိင္း ေန႔စဥ္မွီဝဲသင့္တဲ့ ကယ္လ္စီယမ္ပမာဏကို National Institutes of Health Consensus Conference က ေအာက္ပါအတုိင္း ညႊန္းဆိုထားပါတယ္…
အသက္ ၁ ႏွစ္မွ ၁၀ ႏွစ္အထိ - တစ္ေန႔ 800 mg
အရြယ္ေရာက္ၿပီးေယာက်ာ္း - တစ္ေန႔ 1000 mg
ဆယ္ေက်ာ္သက္ နဲ႔ ငယ္ရြယ္သူေတြအတြက္ - တစ္ေန႔1500 mg
Estrogen ေဟာ္မုန္းေဆး မီွဝဲေနတဲ့ ေသြးဆံုးကာနီး နဲ႔ ေသြးဆံုးၿပီးမိန္းမ - တစ္ေန႔ 1200 mg
Estrogen ေဟာ္မုန္းေဆး မမီွဝဲတဲ့ ေသြးဆံုးၿပီးမိန္းမ - တစ္ေန႔ 1200 mg – 1500 mg
ကုိယ္ဝန္သည္နဲ႔ ႏုိ႔တုိက္မိခင္ေတြအတြက္ - တစ္ေန႔ 2000 mg ထက္မပုိသင့္ပါ…
ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္ဟာ ကုိယ္စားတဲ့ အစားအစာ (ႏို႔၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ဒိန္ခဲ၊ လိေမၼာ္ရည္၊ ေကြကာ )ေတြထဲမွာလည္း ပါႏုိင္တာမို႔ ေဆးဝါးမွီဝဲမယ္ဆုိရင္ေတာ့ နားလည္တတ္ကၽြမ္းတဲ့ဆရာဝန္နဲ႔ တုိင္ပင္ၿပီးေတာ့ မွီဝဲသင့္ပါတယ္… လြန္ကဲရင္ေတာ့ ဝမ္းခ်ဳပ္တာ၊ အစာမေၾကတာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္… အစာအိမ္ေဆးေတြ ျဖစ္တဲ့ Omeprazole, Lansoprazole, rabeprazole ေတြေသာက္ေနရင္ေတာ့ ကယ္လ္စီယမ္စုပ္ယူမွဳကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစတာမို႔ ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္ပါတဲ့ေဆးဝါး၊ အစားအစာေတြ စားသံုးမယ္ဆုိရင္ အဲ့ဒီေဆးေတြမေသာက္ခင္ အနည္းဆံုး ႏွစ္နာရီ ႀကိဳတင္ၿပီး စားေသာက္သင့့္ပါတယ္…
ဗီတာမင္ ဒီ (Vitamin D) ကလည္း ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္ကို အူေတြကေန စုပ္ယူတာကို ကူညီေပးတာမို႔ ဗီတာမင္ ဒီ ခ်ဳိ႕တဲ့ရင္လည္း ကယ္လ္စီယမ္ေတြ ခ်ဳိ႕တဲ့ႏုိင္တာေၾကာင့္ အရုိးေပ်ာ့ေရာဂါ (Osteomalacia) ပါ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္… ဗီတာမင္ဒီကုိ အစားအေသာက္ေတြ၊ေဆးဝါးေတြ၊ ေနေရာင္ျခည္နဲ႔ အေရျပားကတဆင့္ ရပါတယ္… ဒါေၾကာင့္ နံနက္အေစာ ေနပူစာလံွဳေပးတာကလည္း ဗီတာမင္ဒီ ရရွိေစႏိုင္တာမို႔ ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္နဲ႔ အရုိးက်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အခ်က္တစ္ခုပါပဲ…
ေနာက္ၿပီး အခုေခတ္စားေနၾကတဲ့ အဆီက်ပိန္ေဆးေတြေသာက္တာလည္း အရိုးရဲ႕ သန္မာမွဳ၊ က်န္းမာမွဳကို ထိခုိက္ေစႏိုင္ပါတယ္… ဘာလို႔လဲဆုိရင္ အရိုးအတြက္ မရွိမျဖစ္ အေရးပါတဲ့ ဗီတာမင္ ဒီ ဓာတ္ဟာ အဆီမွာ ေပ်ာ္ဝင္ၿပီးမွ ကုိယ္ခႏၶာရဲ႕ လုိအပ္တဲ့ေနရာေတြကိုေရာက္ၿပီး အက်ဳိးျပဳတာမို႔ အဆီခ်ေဆး ေတြေၾကာင့္ စားသံုးလုိက္တဲ့ အဆီေတြကို အူလမ္းေၾကာင္းက ျပန္မစုပ္ႏုိင္ေတာ့တဲ့အခါ ဗီတာမင္ဒီ ဓာတ္ကို ကုိယ္ခႏၶာက အသံုးမျပဳႏုိင္ေတာ့တဲ့အတြက္ အရိုးပြႏုိင္ပါတယ္… အဆီခ်ေဆးေၾကာင့္ ဗီတာမင္ဒီ အျပင္ ဗီတာမင္ ေအ၊ ဗီတာမင္ အီး၊ ဗီတာမင္ ေက ဓာတ္ေတြပါ အားနည္းသြားႏိုင္တာေၾကာင့္ အဲ့ဒီဗီတာမင္ေတြခ်ဳိ႕တဲ့လို႔ျဖစ္တဲ့ ၾကက္မ်က္သင့္တာ၊ အသားအေရေတြ မြဲေျခာက္တာ၊ ေသြးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေရာဂါေတြျဖစ္တာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္…
ေနာက္တစ္ခုက Steroid ေဟာ္မုန္းေဆးေတြကို ေရရွည္စြဲေသာက္ေနတဲ့သူေတြ၊ ေဟာ္မုန္းေဆးမွန္း မသိဘဲ ေၾကာ္ျငာေကာင္းလုိ႔ ဝယ္ယူအားေပးသူေတြမွာလည္း အသက္မႀကီးေသးဘဲ အရုိးပါး၊ အရုိးပြေရာဂါေတြ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္… တစ္ေန႔ကတင္ Online shopping တစ္ခုမွာ Clobesterol ပါတဲ့ စတီးရိြဳက္ေဟာ္မုန္းေဆး ေတြကို မ်က္ႏွာမွာ အသားျဖဴေအာင္လိမ္းတဲ့ လိမ္းေဆးေတြအျဖစ္ လိမ္လည္ေရာင္းခ်ေနတာကိုေတြ႕ရတဲ့ အျပင္ ဝယ္ယူအားေပးသူေတြလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိေနတာကို ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါတယ္… အဲ့ဒီေဆးေတြေၾကာင့္ ခဏပန္း အသားျဖဴသလိုထင္ရေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ေဘးထြက္ ဆိုးက်ဳိးေတြေၾကာင့္ ေရရွည္မွာ အေရျပားေတြအျပင္ ကုိယ္တြင္းအဂၤါေတြပါ ထိခုိက္ပ်က္စီးသြားႏုိင္တာမို႔ အာမခံမရွိတဲ့၊ FDA စစ္ေဆးမွဳမရွိတဲ့ Online ေဆးဝါးေတြကို မသံုးစြဲၾကဖုိ႔ တစ္ခါတည္း သတိေပး၊ အသိေပးလုိက္ပါတယ္…
အရုိးပြေရာဂါရွိေနၿပီဆုိရင္ေတာ့ သာမန္ အားစိုက္ၿပီး ကုန္းကြတာ၊ အေလးအပင္မတာ၊ ခဲ ပစ္တာ၊ တြန္းတုိက္မိတာ၊ ေခ်ာ္လဲတာေလာက္နဲ႔တင္ကို အရုိးက်ဳိးႏုိင္တာမို႔ အဲ့ဒီလို အရုိးက်ဳိးႏုိင္ေျခရွိတာအားလံုးကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္… ကုိယ့္အိမ္မွာ ေခ်ာ္လဲႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြျဖစ္တဲ့ ေရခ်ဳိးခန္း၊ အိမ္သာေတြမွာ ေရညိွေတြရွိေနရင္ တုိက္ခြ်တ္ ဖယ္ရွားထားတာ၊ ေလွကားအတက္ အဆင္းေတြကို ဂရုစိုက္ၿပီး အတက္ အဆင္း လုပ္တာ၊ ခလုတ္တုိက္မိႏိုင္တဲ့ ပစၥည္း၊ ခဲလံုးေတြကို ဖယ္ရွားထားတာ၊ ကၽြံက်မိႏုိင္တဲ့ အေပါက္ေတြ၊က်င္းေတြကို ေျမဖို႔တာ၊ ဖာေထးတာမ်ဳိးေတြလုပ္သင့္ပါတယ္… ေနာက္ၿပီး စိတ္လုိက္မာန္ပါ ပစၥည္းေတြကို မတာ၊ ဆြဲယူပစ္တာမ်ဳိးေတြကို သတိထားၿပီး မလုပ္မိေအာင္ ေေရွာင္ရွားရပါမယ္…
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ေျပာရရင္ အရိုးပြေရာဂါဟာ အရိုးက်ဳိးႏုိင္ေျခအရမ္းမ်ားၿပီး အရုိးက်ဳိးၿပီးသြားရင္လည္း ပံုမွန္အတုိင္း ျပန္မေကာင္းႏိုင္ေတာ့တာမို႔ သတိထားသင့္တဲ့၊ သိထားသင့္တဲ့ ေရာဂါတစ္ခုပါ… အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလုိပဲ၊ အသက္ႀကီးမွျဖစ္တာရယ္မဟုတ္ဘဲ အရုိးပြေစႏုိင္တဲ့အေၾကာင္းအခ်က္ေတြ၊ ေရာဂါေတြေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္တတ္တာမို႔ ဒီေဆာင္းပါးကို ဖတ္ၿပီးရင္ အရုိးပြေရာဂါေၾကာင့္ အရုိးက်ဳိးမယ့္ေဘးကေန အတတ္ႏုိင္ဆံုး သတိထားၿပီး ကာကြယ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရင္း ဒီေဆာင္းပါးကုိ နိဂံုးခ်ဳပ္လုိက္ပါရေစဗ်ာ…။
ေဒါက္တာေနလင္းေအာင္
No comments:
Post a Comment