"ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔က ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္ ၾကက္သားမႈန္႔ကလည္း စိတ္မခ်ရဘူး.. ကန္စြန္းဥနဲ႔ ကိုယ္တိုင္ ဟင္းခတ္မႈန္႔လုပ္ ႏိုင္ၿပီ"
အခ်ဳိမႈန္႔ အႏၱရာယ္
ေန႔စဥ္ စားသံုးေနေသာ အစားအစာမ်ားတြင္ အခ်ဳိမႈန္႔ သံုးစြဲမႈ၏ ဆိုးက်ဳိးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမဝတီ စာဖတ္ပရိသတ္မ်ား က်န္းမာေရး အသိပညာမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိရွိေစရန္အတြက္ ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္လြင္ (Fame) ႏွင့္ ျမဝတီအဖြဲ႕ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းမႈမ်ားကို ေဖာ္ျပ လိုက္ပါသည္။
ေမး။ ။ ဆရာခင္ဗ်ာ။ အခ်ဳိမႈန္႔ အေၾကာင္းကို ေမးျမန္း ေဆြးေႏြး ခ်င္ပါတယ္။ ပထမဆံုး အေနနဲ႔ အခ်ဳိမႈန္႔ ဆိုတာ ဘယ္လိုမ်ဳိး ပစၥည္းလဲ ဆိုတာ အရင္ဆံုး ေျပာျပေပးေစ ခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ အခ်ဳိမႈန္႔လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ အျဖဴေရာင္ အမႈန္႔ေလးေတြနဲ႔ ဓာတုေဗဒ အေခၚအရ မိုႏိုဆိုဒီယမ္ ဂလူတမိတ္ (Monosodium glutamate) ျဖစ္ပါတယ္။ အမိုင္ႏိုအက္စစ္ တစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ဂလူတမစ္ အက္စစ္ (Glu-tamic acid) ေမာ္လီက်ဴး တစ္ခုရဲ႕ ဆိုဒီယမ္ အက္တမ္တစ္ခု (Sodium) ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ဓာတု ဓာတ္ပစၥည္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ MSG လို႔ အတိုေကာက္ ေခၚပါတယ္။ အခ်ဳိမႈန္႔ကို စတင္တီထြင္ခဲ့တဲ့ အဖဲြ႕ ကေတာ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ အာဂ်ီႏိုမိုတို ကုမၸဏီ (Ajinomoto Co.,Inc.) ျဖစ္ၿပီး စတင္္ ထုတ္လုပ္စဥ္က ကုန္ပစၥည္း နာမည္ကို အာဂ်ီႏိုမိုတို (Ajinomoto)လို႔ နာမည္ ေပးခဲ့တဲ့ အတြက္ အခ်ဳိမႈန္႔ကို အာဂ်ီႏိုမိုတို လို႔လည္း လူသိ မ်ားတယ္။
အာဂ်ီႏိုမိုတိုရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ အရသာ ထူးကဲမႈ (Essence of Taste) လို႔ အဓိပၸာယ္ ရပါတယ္။ တကယ္လည္း အခ်ဳိမႈန္႔ ထည့္လိုက္တဲ့ ပစၥည္းဟာ အရသာ ထူးကဲလာလို႔ ေစ်းကြက္မွာ တြင္က်ယ္ လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ MSG ကို ၁၉ဝ၉ ခုႏွစ္ မွာ စတင္ တီထြင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ရာမွ ယေန႔ထိ ေစ်းကြက္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ရရွိထားတဲ့ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုလို႔ ေျပာရင္ မမွားပါဘူး။ အခုဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁ဝ၆ ႏွစ္ ရွိခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ MSG ကို ဘယ္လိုပစၥည္းမ်ဳိးက ထုတ္တယ္ ဆိုတာရယ္။ ဘယ္လိုနည္းစဥ္ေတြ အသံုးျပဳၿပီး ထုတ္တယ္ ဆိုတာလဲ သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ အာဂ်ီႏိုမိုတို ကုမၸဏီကို စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ သူေတြဟာ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ စားသံုးေလ့ ရွိတဲ့ ဓေလ့ကို အရင္ဆံုး ေလ့လာခဲ့ၾက ပါတယ္။ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးေတြဟာ ပင္လယ္ေရညိႇ (Seaweed) ကို ႀကိဳက္ႏွစ္ သက္ၿပီး ဟင္းခတ္ အေမႊးအႀကိဳင္ အျဖစ္ ရာစုႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ အသံုးျပဳခဲ့ ပါတယ္။ ဥပမာ-ငါးကို ေပါင္းၿပီး ပင္လယ္ေရညိႇ အျပားေလးနဲ႔ ပတ္လို႔ စားရရင္ အရသာ ထူးကဲေၾကာင္း သိခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ။ ဒါနဲ႔ပဲ ပင္လယ္ ေရညိႇထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ အရသာ ရွိေစတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းကို ရွာေဖြခဲ့ရာက ၁၉ဝဝ ျပည့္ႏွစ္ အလြန္မွာ ပင္လယ္ ေရညိႇ ထဲမွာပါတဲ့ ဂလူတမိတ္ ျဒပ္ေပါင္း (Glutamate Salt) ကို စတင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ ပါတယ္။
ဒါနဲ႔ပဲ အဲဒီ ဓာတ္ပစၥည္းကို မူပိုင္ခြင့္ ျပဳလုပ္ၿပီး ၁၉ဝ၉ ခုႏွစ္မွာ MSG အေနနဲ႔ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ပထမဆံုး ျဖန္႔ခ်ိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္တမ္း စီးပြားျဖစ္ ထုတ္တဲ့အခါမွာေတာ့ ပင္လယ္ေရညိႇကို ကုန္ၾကမ္း အေနနဲ႔သံုးရင္ စီးပြားေရး အရ တြက္ေျခ မကိုက္လာေတာ့ ဇီဝနည္းပညာ (Biotechnology) ကို အေျခခံတဲ့ သၾကားကို အခ်ဥ္ေဖာက္တဲ့ နည္းစဥ္ (Sugar Fermentation Method) ကို ေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳခဲ့ ပါတယ္။
သၾကားရည္ သို႔မဟုတ္ ကာဗြန္ဟိုက္ထရိတ္ အရည္ကို သဘာဝမွာ ရွိတဲ့ အဏုဇီဝ ပိုးေလးေတြ အသံုးျပဳၿပီး အမိုင္ႏိုအက္စစ္ ဂလူတမိတ္ ထုတ္လုပ္တဲ့ နည္းစဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ႀကံကေန ထုတ္တဲ့ သၾကားရည္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေျပာင္းတို႔၊ ပီေလာပီနံတို႔ကေန ရတဲ့ အရည္ (Syrup) ေတြကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အခ်ဥ္ေဖာက္ျခင္း (Fermentation) ျပဳလုပ္လို႔ ရပါတယ္။ အဲဒီလို ျပဳလုပ္တဲ့ အခါမွာ အဏုဇီဝ ပိုးေလးေတြဟာ သၾကားေတြကို စားၿပီး ဂလူတမစ္ အက္စစ္ေတြ ထုတ္ေပးပါတယ္။ အဲဒါကို ေရရွည္တည္တံ့ဖို႔ ဆိုဒီယမ္ အက္တမ္တစ္ခုစီနဲ႔ ေပါင္းစပ္ ေပးလိုက္တဲ့အခါ MSG (Monosodium Glutamate) အျဖဴေရာင္ ပံုေဆာင္ခဲေလးေတြ ရရွိပါတယ္။ အဲဒီ ပံုေဆာင္ခဲေလးေတြကို အေအး ခံလိုက္ရင္ အခ်ဳိမႈန္႔ ျဖဴျဖဴေဖြးေဖြးေလးေတြ ရပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒါဆိုရင္ အခ်ဳိမႈန္႔ဟာ သဘာဝ ပစၥည္းလို႔ ေျပာရမလား။ ဒါမွမဟုတ္ လူေတြ ဖန္တီးျပဳလုပ္တဲ့ ဓာတုပစၥည္းလို႔ ေျပာရမလား ဆရာ။
ေျဖ။ ။ အသံုးျပဳတဲ့ ကုန္ၾကမ္းကေတာ့ သဘာဝ ကုန္ၾကမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- ႀကံ၊ ေျပာင္း၊ ပီေလာပီနံ အစရွိတဲ Starch ၾကြယ္ဝတဲ့ သဘာဝပစၥည္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အသံုးျပဳတဲ့ အဏုဇီဝ ပိုးေလးေတြ ကလည္း သဘာဝမွာ ရွိတဲ့ ပိုးေလးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီပစၥည္းေတြကို အသံုးျပဳတဲ့ နည္းစဥ္ကေတာ့ ဇီဝနည္းပညာ (Biotechnology) ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ဳိမႈန္႔ဟာ သဘာဝမွာ ေတြ႕ရတဲ့ ပစၥည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူလုပ္ ဖန္တီးယူတဲ့ ဓာတုပစၥည္း တစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက ပါဝင္တဲ့ Glutamic Acid ဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရွိၿပီးသား ျဖစ္တဲ့ Amino Acid တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္း လိုအပ္သ ေလာက္သာ ထုတ္လုပ္ သံုးစြဲတဲ့ အတြက္ Non-essential amino acid တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ဳိမႈန္႔ကို စားရင္ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ထက္ မ်ားစြာ ပိုလွ်ံသြားတဲ့ အတြက္ က်န္းမာေရး ဆိုးက်ဳိးေတြ ေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အခ်ဳိမႈန္႔ စားရင္ ေခါင္းကိုက္တယ္ဆိုတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။အခ်ဳိမႈန္႔ဟာ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ ေရာဂါကို အဓိက ျဖစ္ေစတဲ့ မ်ဳိးဗီဇ (Gene) ျဖစ္တဲ့ Tresk Gene ကို တိုက္႐ိုက္ လံႈ႔ေဆာ္ ေပးႏိုင္တဲ့ အာနိသင္ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ ဆရာဝန္ေတြ ကေတာ့ အခ်ဳိမႈန္႔ကို Migraine Trigger လို႔ အမည္ ေပးထားပါတယ္။ အေမရိကန္ ဆရာဝန္မ်ား အဖဲြ႕က ထုတ္ေဝတဲ့ The Journal of The American Medical Association မွာ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ ဆရာ့ ကိုယ္ပိုင္ အေတြ႕အႀကံဳ အရလည္း ေခါင္းတစ္ျခမ္း ကိုက္တဲ့ လူနာ အမ်ားစုဟာ အခ်ဳိမႈန္႔ သံုးစြဲမႈ မ်ားတဲ့သူေတြ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရၿပီး သူတို႔ကို အခ်ဳိမႈန္႔ ေရွာင္ခိုင္းလိုက္တာနဲ႔ သိသိသာသာ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္း သြားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ေမး။ ။ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာ ဆိုင္ရာ ေရာဂါဆိုတာေတြ ကေရာ ဘယ္လိုမ်ဳိး ေရာဂါေတြပါလဲ ဆရာ။ အခ်ဳိမႈန္႔နဲ႔ ဘယ္လို ပတ္သက္တယ္ ဆိုတာလဲ သိပါရေစ။
စိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ အေထြေထြဗဟုသုတ
ေျဖ။ ။ အခ်ဳိမႈန္႔ (MSG) ဟာ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္းမွာ GABA ဆိုတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္း အျဖစ္ ေနာက္ဆံုး ေျပာင္းလဲ သြားပါတယ္။ အဲဒီ GABA ဟာ လူကို ထိုင္းမိႈင္း ေစပါတယ္။ Diazepam အိပ္ေဆး ေသာက္ထား သလို ျဖစ္ၿပီး အိပ္ခ်င္စိတ္ေတြ မ်ားေန တတ္ပါတယ္။ ေျခေတြလက္ေတြ မသယ္ခ်င္ ျဖစ္လာ တတ္ပါတယ္။ တက္ၾကြမႈ၊ ဖ်တ္လတ္မႈေတြ ေလ်ာ့နည္း လာေစပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ကေတာ့ အခ်ဳိမႈန္႔ဟာ စြဲလမ္းမႈ (Addition) ျဖစ္ေစပါတယ္။
မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသလိုမ်ဳိး ျဖစ္ေစေတာ့ အခ်ဳိမႈန္႔ပါတဲ့ ဟင္းနဲ႔ စားေနက် လူဟာ အခ်ဳိမႈန္႔ မပါရင္ စာလို႔ မေကာင္းဘူးလို႔ ထင္ေစပါတယ္။ ဥပမာ-မုန္႔ဟင္းခါး ဆိုင္မွာ ဟင္းရည္ထဲ အခ်ဳိမႈန္႔ ထည့္ၿပီးခ်က္ရင္ စားသံုးသူေတြကို ပိုမို ဆြဲေဆာင္မႈ ရွိၿပီး အဲဒီ မုန္႔ဟင္းခါးကိုပဲ မစားရ မေနႏိုင္ ျဖစ္လာ ေစပါတယ္။ ေရာင္းတဲ့သူ အတြက္ ေကာင္းေပမယ့္ စားသံုးသူ အတြက္ေတာ့ ၾကာရင္ ဒုကၡေတြ႕မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ေလ့လာ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြ အရ အာ႐ံုေၾကာ အဖဲြ႕အစည္းကို လႈံ႔ေဆာ္ေပးႏိုင္တဲ့ အတြက္ ထံုတာ၊ က်ဥ္တာ၊ မီးစနဲ႔ ထိုးသလို ပူလာတာ (Burning Sensation) ေတြလည္း ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ မ်က္ႏွာနဲ႔ လည္ပင္းတစ္ဝိုက္ ျဖစ္ရင္ေတာ့ အခ်ဳိမႈန္႔ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တယ္ ဆိုတာ သတိထား ရပါမယ္။ အသံုးမ်ားတာ ၾကာလာရင္ အာ႐ံုေၾကာ အဖဲြ႕အစည္းကို ထိခိုက္ဖ်က္ဆီးတဲ့ အတြက္ ပါကင္ဆန္ ေရာဂါ (Parkinson’s disease) ၊ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ (Alzheimer’s disease) ၊ ဟန္တင္တန္ေရာဂါ (Huntington’s disease) နဲ႔ MS လို႔ အတိုေကာက္ လူသိမ်ားတဲ့ Mul-tiple Sclerosis ေရာဂါ ေတြဟာလည္း အခ်ဳိမႈန္႔ စားသံုးမႈနဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ရွိေနမွန္း သိလာၾကရ ပါၿပီ။ ဒီကေန႔ ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေအာ္တစ္ဇင္ေရာဂါ (Autism) ဟာလည္း ကေလးနဲ႔ မိခင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ ကာလမွာ စားသံုးမႈ ဒါမွမဟုတ္ ကေလးေမြးၿပီး ႏို႔တိုက္စဥ္ ကာလမွာ စားသံုးမႈ ဒါမွမဟုတ္ ကေလးကို ေကြၽးတဲ့ အစာထဲမွာ အခ်ဳိမႈန္႔ ပါဝင္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သံသယေတြ ရွိလာလို႔ ေလ့လာမႈေတြလည္း ျပဳလုပ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အခ်ဳိမႈန္႔စားတာ ၾကာရင္ ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္တိုးၿပီး ဝလာတတ္တာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ MSG ဟာ ပန္ကရိယ အက်ိတ္ကို လႈံ႔ေဆာ္ေပးတဲ့ အာနိသင္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္းေတြ ထြက္လာ ပါတယ္။ အင္ဆူလင္ ဆိုတာ ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ ဂလူးကို႔စ္ သၾကားဓာတ္ကို အသံုးျပဳ ေစတဲ့ ေဟာ္မုန္း ျဖစ္ေတာ့ ေသြးထဲမွာ သၾကားဓာတ္ေတြ ေလ်ာ့နည္းသြား ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူဟာဆာ ေလာင္ျခင္းကို အၿမဲျဖစ္ေစၿပီး အၿမဲတမ္း စားေနရတဲ့ အတြက္ ဝလာရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔မွာ ပါဝင္တဲ့ ဆိုဒီယမ္ေတြကလည္း ခႏၶာကိုယ္ ေဖာသြပ္ျခင္းကို အားေပးပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရပိုငတ္ ေစပါတယ္။ ေရေသာက္လိုက္၊ စားလိုက္နဲ႔ တျဖည္းျဖည္း ဝေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ဆိုင္ရာ ေရာဂါေတြေရာ ဘာေၾကာင့္ ရေစတယ္ ဆိုတာ ရွင္းျပ ေပးပါဆရာ။
ေျဖ။ ။ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ေသြးတိုးေရာဂါသည္ေတြ အေနနဲ႔ MSG ကို ေရွာင္ၾကဥ္ သင့္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ MSG ဟာ ႏွလံုး ၾကြက္သားေတြကို ထိခိုက္ေစႏိုင္လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွလံုးခုန္ မမွန္တာ (Irregu-lar heart beat) ၊ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ေသသြားတာ (Cardiac muscle arrest) ၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာ (Chest pain) ေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေသြးအတြင္း ဆိုဒီယမ္ဓာတ္ေတြ ပိုမ်ားလာတဲ့ အတြက္ ေသြးတိုးကို ပိုဆိုးေစ ပါတယ္။ Congestive Cardiac Failure လူနာေတြ ဆိုရင္ လံုးဝ ေရွာင္ၾကဥ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွလံုးမွာရွိတဲ့ အဆို႔ရွင္ ေလးေတြ မေကာင္းတဲ့သူေတြ (Valvular Heart Disease) ၊ ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါ ရွိသူေတြ (Congestive Heart Disease) လည္း ေရွာင္ၾကဥ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အခ်ဳိမႈန္႔ကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ေတြစားရင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး ဆိုးက်ဳိးေတြ ရႏိုင္တယ္ ဆိုတာလဲ သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ကာလမွာ အခ်ဳိမႈန္႔ ပါဝင္တဲ့ အစားအစာေတြ စားရင္ မိခင္ေရာ ကေလးကိုပါ ထိခိုက္ ေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ေတြ အေနနဲ႔ အခ်ဳိမႈန္႔ေၾကာင့္ ေဖာေရာင္ လြယ္ျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ဆိပ္ တက္ျခင္းကို အားေပးျခင္း၊ ေသြးတိုးေစျခင္း၊ အေမာ မခံႏိုင္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း စတဲ့ ေဝဒနာေတြကို ကိုယ္ဝန္ မေဆာင္ထားစဥ္ ကာလမွာ စားသံုးတာထက္ ပိုမို ခံစားရေလ့ ရွိပါတယ္။
ဝမ္းထဲမွာ လြယ္ထားတဲ့ ကေလးရဲ႕ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာ အဖြဲ႕အစည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ေစတဲ့ အတြက္ ဥာဏ္ရည္ မမီတဲ့ ကေလးေတြ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာ ဆိုင္ရာ ခ်ဳိ႕ယြင္းတဲ့ ေရာဂါသည္ေလးေတြ ေမြးလာ တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ စရွိၿပီဆိုတာနဲ႔ အခ်ဳိမႈန္႔ ပါဝင္တဲ့ အစားအစာေတြ၊ ဟင္းရန္ေတြကို သတိထားၿပီး ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ အထူး မွာၾကား လိုပါတယ္။
ေမး။ ။ တျခား အေထြေထြ ထိခိုက္ျခင္း ဆိုတာကေရာ ဘယ္လိုမ်ဳိး ထိခိုက္မႈေတြလဲ ဆိုတာ သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။အခ်ဳိမႈန္႔ စားရင္ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ က်န္းမာေရး ျပႆနာေတြဟာ တစ္ေန႔ထက္ တစ္ေန႔ မ်ားျပားလာ ေနလို႔ အထူး သတိျပဳရမယ့္ အေျခအေန ျဖစ္လာပါတယ္။ အဓိက အေနနဲ႔-
(၁) ခႏၶာကိုယ္ ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္ေစျခင္း (Food Allergics) ၊ အေရျပား ယားယံေစျခင္း၊ ပန္းနာရင္ၾကပ္ ျဖစ္ေစျခင္း။
(၂) လည္ပင္းႀကီးေရာဂါ ျဖစ္ေစျခင္း (Thyroid Enlargement) ၊ သိုင္း႐ိြဳက္ေဟာ္မုန္းမ်ား ပံုမွန္မထြက္ ေတာ့ျခင္း (Thyroid Dysfunction) ။
(၃) ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ ေရာဂါအမွတ္(၂) ျဖစ္ေစျခင္း (Type II Diabetes mellitus) ။
(၄) မ်က္စိ အျမင္အာ႐ံု ခ်ဳိ႕ယြင္းေစျခင္း (Retina Damage) ။
(၅) ေခြၽးထြက္လြန္ျခင္း၊ ေရငတ္ျခင္း။
ေမး။ ။ ဟင္းခ်ဳိမႈန္႔ဟာ က်န္းမာေရး အတြက္ အႏၲရာယ္ရွိမွန္း သိပါၿပီ ဆရာ။ ဟင္းခ်ဳိမႈန္႔ကို ခႏၶာကိုယ္ထဲ ဝင္ေရာက္မႈ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး စားေသာက္ရမလဲ ဆိုတာလည္း ေျပာျပေစခ်င္ ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ဒီေနရာမွာ ႏွစ္ပိုင္း ခြဲေျပာခ်င္ပါတယ္။
ပထမပိုင္း အေနနဲ႔ မိမိအိမ္မွာ ခ်က္ျပဳတ္ စားေသာက္တဲ့ ဟင္းထဲမွာ အခ်ဳိမႈန္႔နဲ႔ ခ်က္တဲ့ အေလ့အက်င့္ကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အခ်ဳိမႈန္႔ကို မီးဖိုေခ်ာင္ထဲကေန အၿပီးအပိုင္ စြန္႔ပစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီအစား သဘာဝကေန ရရွိတဲ့ ဥပမာ-ပုစြန္ေျခာက္မႈန္႔တို႔၊ ငါးမႈန္႔တို႔နဲ႔ အစားထိုး အသံုးျပဳရပါမယ္။
ဒုတိယပိုင္း အေနနဲ႔ ျပင္ပက အစားအစာေတြကေန ဝင္ေရာက္မႈ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ ျပင္ပ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ အထူးသျဖင့္ တခ်ဳိ႕ တ႐ုတ္ဆိုင္ေတြမွာ ဆိုရင္ အခ်ဳိမႈန္႔ အမ်ားႀကီး သံုးေလ့ ရွိေတာ့ မၾကာခဏ စားသံုးတာမ်ဳိး ေရွာင္ၾကဥ္ ရပါမယ္။ တခ်ဳိ႕ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ ၾကေတာ့ အခ်ဳိမႈန္႔ မသံုးပါဘူး ဆိုၿပီး တိတိလင္းလင္း ေၾကညာထားရင္ အဲဒီလို ဆိုင္မ်ဳိးကို ေရြးခ်ယ္ စားေသာက္ႏိုင္ရန္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အခ်ဳိမႈန္႔ကို တာရွည္ခံ အစားအစာေတြမွာ အရသာ ရွိေအာင္ ထည့္သြင္း ထားေလ့ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ အစားအစာေတြ ကိုေတာ့ လူေတြကသိပ္ၿပီး ဂ႐ုမျပဳ မိပါဘူး။
ဥပမာအေနနဲ႔-
(၁) ၾကက္အူေခ်ာင္း၊ ဝက္အူေခ်ာင္းေတြ
(၂) ခရမ္းခ်ဥ္သီးအႏွစ္
(၃) ပဲပိစပ္အႏွစ္
(၄) မယိုးနီးစ္
(၅) ေခါက္ဆြဲေျခာက္
(၆) စည္သြတ္ဘူးမ်ား
(၇) အသင့္စား အစားအစာ အမ်ားစု
အဲဒီလိုမ်ဳိး အစားအစာေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ စားသံုးတဲ့ အေလ့ကို ေျပာင္းေပး ရပါမယ္။
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ာ။ ဆရာ့အေနနဲ႔ ျမဝတီ စာဖတ္ပရိသတ္ႀကီးကို ဘာမ်ား ထပ္ေျပာခ်င္ပါ သလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။အခ်ဳိမႈန္႔ (MSG)ဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ အင္မတန္မွ အသံုးမ်ားတဲ့ ဟင္းခတ္ပစၥည္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္လုပ္မႈ မရွိေပမယ့္ ျပည္ပ ႏိုင္ငံေတြကေန ဝင္ေရာက္လာၿပီး က်န္းမာေရး ျပႆနာေတြ ေပးေနခဲ့တာလည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစား ဝန္ႀကီးဌာန အေနနဲ႔လည္း အခ်ဳိမႈန္႔ရဲ႕ ဆိုးက်ဳိးေတြကို မၾကာခဏ ဆိုသလို သတိေပး ေျပာဆို အသိေပး ေၾကညာ ခဲ့ေပမယ့္ အသံုးျပဳမႈ ကေတာ့ တြင္က်ယ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိရဲ႕ က်န္းမာေရး အတြက္ သတိ ထားၿပီး ဆင္ျခင္ၾကပါလို႔ပဲ တိုက္တြန္း ေျပာၾကား ပါရေစ။
အခုလို အခ်ဳိမႈန္႔နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်န္းမာေရး အတြက္ သတိထား ေရွာင္ၾကဥ္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကိုပါ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ရွင္းျပေပးတဲ့ ဆရာ့ကို ေက်းဇူး တင္ပါတယ္။
ျမဝတီ
ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔ အစား ကန္ဇြန္းဥ ဟင္းခတ္မႈန္႔ ကိုယ္တိုင္လုပ္နည္း
မမရတနာစိုး နည္းေလးအတိုင္းပါ။
ကန္ဇြန္းဥ၅၀သား
ျကက္သြန္နီ၂၀သား
ျကက္သြန္ျဖူ၅က်ပ္သား
ဆား ထမင္းစားဇြန္း၁ဇြန္း
သျကားထမင္းစားဇြန္း ၃ဇြန္း
အုန္းထန္းညက္ ၅လံုး
ငရုတ္ေကာင္း ထမင္းစားဇြန္း၁ဇြန္း
ကန္ဇြန္းဥ။ၾကက္သြန္နီ။ၾကက္သြန္ျဖူတို့ကိုျခစ္ႏွင့္ပါးပါးျခစ္ျပီးေနပူပူတြင္ေျခာက္ေအာင္လွမ္းပါ။ေျခာက္ရင္မီးေအးေအးနဲ့ေမႊးျပီးျကြပ္ေနေအာင္ေလွာ္ပါ။
ကန္ဇြန္းဥျကက္သြန္ေမႊးန့ံေလးထြက္လာရင္ဆားသျကားငရုတ္ေကာင္းထန္းလွ်က္ထုထည့္ျပီးခဏေမႊျပီးအေအးခံပါ။ျပီးရင္blanderထဲ၂ခါေလာက္ခြဲထည့္ျပီးျကိတ္ပါ။ျပီးလ်ွင္အေအးခံျပီးေလလံုဗူးထဲထည့္သိမ္းပါ။အဆင္ေျပပါေစရွင္။
Credit: Shyun Lae Yi Hlaing
အခ်ဳိမႈန္႔ အႏၱရာယ္
ေန႔စဥ္ စားသံုးေနေသာ အစားအစာမ်ားတြင္ အခ်ဳိမႈန္႔ သံုးစြဲမႈ၏ ဆိုးက်ဳိးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမဝတီ စာဖတ္ပရိသတ္မ်ား က်န္းမာေရး အသိပညာမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိရွိေစရန္အတြက္ ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္လြင္ (Fame) ႏွင့္ ျမဝတီအဖြဲ႕ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းမႈမ်ားကို ေဖာ္ျပ လိုက္ပါသည္။
ေမး။ ။ ဆရာခင္ဗ်ာ။ အခ်ဳိမႈန္႔ အေၾကာင္းကို ေမးျမန္း ေဆြးေႏြး ခ်င္ပါတယ္။ ပထမဆံုး အေနနဲ႔ အခ်ဳိမႈန္႔ ဆိုတာ ဘယ္လိုမ်ဳိး ပစၥည္းလဲ ဆိုတာ အရင္ဆံုး ေျပာျပေပးေစ ခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ အခ်ဳိမႈန္႔လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ အျဖဴေရာင္ အမႈန္႔ေလးေတြနဲ႔ ဓာတုေဗဒ အေခၚအရ မိုႏိုဆိုဒီယမ္ ဂလူတမိတ္ (Monosodium glutamate) ျဖစ္ပါတယ္။ အမိုင္ႏိုအက္စစ္ တစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ဂလူတမစ္ အက္စစ္ (Glu-tamic acid) ေမာ္လီက်ဴး တစ္ခုရဲ႕ ဆိုဒီယမ္ အက္တမ္တစ္ခု (Sodium) ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ဓာတု ဓာတ္ပစၥည္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ MSG လို႔ အတိုေကာက္ ေခၚပါတယ္။ အခ်ဳိမႈန္႔ကို စတင္တီထြင္ခဲ့တဲ့ အဖဲြ႕ ကေတာ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ အာဂ်ီႏိုမိုတို ကုမၸဏီ (Ajinomoto Co.,Inc.) ျဖစ္ၿပီး စတင္္ ထုတ္လုပ္စဥ္က ကုန္ပစၥည္း နာမည္ကို အာဂ်ီႏိုမိုတို (Ajinomoto)လို႔ နာမည္ ေပးခဲ့တဲ့ အတြက္ အခ်ဳိမႈန္႔ကို အာဂ်ီႏိုမိုတို လို႔လည္း လူသိ မ်ားတယ္။
အာဂ်ီႏိုမိုတိုရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ အရသာ ထူးကဲမႈ (Essence of Taste) လို႔ အဓိပၸာယ္ ရပါတယ္။ တကယ္လည္း အခ်ဳိမႈန္႔ ထည့္လိုက္တဲ့ ပစၥည္းဟာ အရသာ ထူးကဲလာလို႔ ေစ်းကြက္မွာ တြင္က်ယ္ လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ MSG ကို ၁၉ဝ၉ ခုႏွစ္ မွာ စတင္ တီထြင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ရာမွ ယေန႔ထိ ေစ်းကြက္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ရရွိထားတဲ့ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုလို႔ ေျပာရင္ မမွားပါဘူး။ အခုဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁ဝ၆ ႏွစ္ ရွိခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ MSG ကို ဘယ္လိုပစၥည္းမ်ဳိးက ထုတ္တယ္ ဆိုတာရယ္။ ဘယ္လိုနည္းစဥ္ေတြ အသံုးျပဳၿပီး ထုတ္တယ္ ဆိုတာလဲ သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ အာဂ်ီႏိုမိုတို ကုမၸဏီကို စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ သူေတြဟာ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ စားသံုးေလ့ ရွိတဲ့ ဓေလ့ကို အရင္ဆံုး ေလ့လာခဲ့ၾက ပါတယ္။ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးေတြဟာ ပင္လယ္ေရညိႇ (Seaweed) ကို ႀကိဳက္ႏွစ္ သက္ၿပီး ဟင္းခတ္ အေမႊးအႀကိဳင္ အျဖစ္ ရာစုႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ အသံုးျပဳခဲ့ ပါတယ္။ ဥပမာ-ငါးကို ေပါင္းၿပီး ပင္လယ္ေရညိႇ အျပားေလးနဲ႔ ပတ္လို႔ စားရရင္ အရသာ ထူးကဲေၾကာင္း သိခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ။ ဒါနဲ႔ပဲ ပင္လယ္ ေရညိႇထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ အရသာ ရွိေစတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းကို ရွာေဖြခဲ့ရာက ၁၉ဝဝ ျပည့္ႏွစ္ အလြန္မွာ ပင္လယ္ ေရညိႇ ထဲမွာပါတဲ့ ဂလူတမိတ္ ျဒပ္ေပါင္း (Glutamate Salt) ကို စတင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ ပါတယ္။
ဒါနဲ႔ပဲ အဲဒီ ဓာတ္ပစၥည္းကို မူပိုင္ခြင့္ ျပဳလုပ္ၿပီး ၁၉ဝ၉ ခုႏွစ္မွာ MSG အေနနဲ႔ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ပထမဆံုး ျဖန္႔ခ်ိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္တမ္း စီးပြားျဖစ္ ထုတ္တဲ့အခါမွာေတာ့ ပင္လယ္ေရညိႇကို ကုန္ၾကမ္း အေနနဲ႔သံုးရင္ စီးပြားေရး အရ တြက္ေျခ မကိုက္လာေတာ့ ဇီဝနည္းပညာ (Biotechnology) ကို အေျခခံတဲ့ သၾကားကို အခ်ဥ္ေဖာက္တဲ့ နည္းစဥ္ (Sugar Fermentation Method) ကို ေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳခဲ့ ပါတယ္။
သၾကားရည္ သို႔မဟုတ္ ကာဗြန္ဟိုက္ထရိတ္ အရည္ကို သဘာဝမွာ ရွိတဲ့ အဏုဇီဝ ပိုးေလးေတြ အသံုးျပဳၿပီး အမိုင္ႏိုအက္စစ္ ဂလူတမိတ္ ထုတ္လုပ္တဲ့ နည္းစဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ႀကံကေန ထုတ္တဲ့ သၾကားရည္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေျပာင္းတို႔၊ ပီေလာပီနံတို႔ကေန ရတဲ့ အရည္ (Syrup) ေတြကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အခ်ဥ္ေဖာက္ျခင္း (Fermentation) ျပဳလုပ္လို႔ ရပါတယ္။ အဲဒီလို ျပဳလုပ္တဲ့ အခါမွာ အဏုဇီဝ ပိုးေလးေတြဟာ သၾကားေတြကို စားၿပီး ဂလူတမစ္ အက္စစ္ေတြ ထုတ္ေပးပါတယ္။ အဲဒါကို ေရရွည္တည္တံ့ဖို႔ ဆိုဒီယမ္ အက္တမ္တစ္ခုစီနဲ႔ ေပါင္းစပ္ ေပးလိုက္တဲ့အခါ MSG (Monosodium Glutamate) အျဖဴေရာင္ ပံုေဆာင္ခဲေလးေတြ ရရွိပါတယ္။ အဲဒီ ပံုေဆာင္ခဲေလးေတြကို အေအး ခံလိုက္ရင္ အခ်ဳိမႈန္႔ ျဖဴျဖဴေဖြးေဖြးေလးေတြ ရပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒါဆိုရင္ အခ်ဳိမႈန္႔ဟာ သဘာဝ ပစၥည္းလို႔ ေျပာရမလား။ ဒါမွမဟုတ္ လူေတြ ဖန္တီးျပဳလုပ္တဲ့ ဓာတုပစၥည္းလို႔ ေျပာရမလား ဆရာ။
ေျဖ။ ။ အသံုးျပဳတဲ့ ကုန္ၾကမ္းကေတာ့ သဘာဝ ကုန္ၾကမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- ႀကံ၊ ေျပာင္း၊ ပီေလာပီနံ အစရွိတဲ Starch ၾကြယ္ဝတဲ့ သဘာဝပစၥည္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အသံုးျပဳတဲ့ အဏုဇီဝ ပိုးေလးေတြ ကလည္း သဘာဝမွာ ရွိတဲ့ ပိုးေလးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီပစၥည္းေတြကို အသံုးျပဳတဲ့ နည္းစဥ္ကေတာ့ ဇီဝနည္းပညာ (Biotechnology) ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ဳိမႈန္႔ဟာ သဘာဝမွာ ေတြ႕ရတဲ့ ပစၥည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူလုပ္ ဖန္တီးယူတဲ့ ဓာတုပစၥည္း တစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက ပါဝင္တဲ့ Glutamic Acid ဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရွိၿပီးသား ျဖစ္တဲ့ Amino Acid တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္း လိုအပ္သ ေလာက္သာ ထုတ္လုပ္ သံုးစြဲတဲ့ အတြက္ Non-essential amino acid တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ဳိမႈန္႔ကို စားရင္ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ထက္ မ်ားစြာ ပိုလွ်ံသြားတဲ့ အတြက္ က်န္းမာေရး ဆိုးက်ဳိးေတြ ေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အခ်ဳိမႈန္႔ စားရင္ ေခါင္းကိုက္တယ္ဆိုတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။အခ်ဳိမႈန္႔ဟာ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ ေရာဂါကို အဓိက ျဖစ္ေစတဲ့ မ်ဳိးဗီဇ (Gene) ျဖစ္တဲ့ Tresk Gene ကို တိုက္႐ိုက္ လံႈ႔ေဆာ္ ေပးႏိုင္တဲ့ အာနိသင္ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ ဆရာဝန္ေတြ ကေတာ့ အခ်ဳိမႈန္႔ကို Migraine Trigger လို႔ အမည္ ေပးထားပါတယ္။ အေမရိကန္ ဆရာဝန္မ်ား အဖဲြ႕က ထုတ္ေဝတဲ့ The Journal of The American Medical Association မွာ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ ဆရာ့ ကိုယ္ပိုင္ အေတြ႕အႀကံဳ အရလည္း ေခါင္းတစ္ျခမ္း ကိုက္တဲ့ လူနာ အမ်ားစုဟာ အခ်ဳိမႈန္႔ သံုးစြဲမႈ မ်ားတဲ့သူေတြ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရၿပီး သူတို႔ကို အခ်ဳိမႈန္႔ ေရွာင္ခိုင္းလိုက္တာနဲ႔ သိသိသာသာ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္း သြားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ေမး။ ။ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာ ဆိုင္ရာ ေရာဂါဆိုတာေတြ ကေရာ ဘယ္လိုမ်ဳိး ေရာဂါေတြပါလဲ ဆရာ။ အခ်ဳိမႈန္႔နဲ႔ ဘယ္လို ပတ္သက္တယ္ ဆိုတာလဲ သိပါရေစ။
စိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ အေထြေထြဗဟုသုတ
ေျဖ။ ။ အခ်ဳိမႈန္႔ (MSG) ဟာ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္းမွာ GABA ဆိုတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္း အျဖစ္ ေနာက္ဆံုး ေျပာင္းလဲ သြားပါတယ္။ အဲဒီ GABA ဟာ လူကို ထိုင္းမိႈင္း ေစပါတယ္။ Diazepam အိပ္ေဆး ေသာက္ထား သလို ျဖစ္ၿပီး အိပ္ခ်င္စိတ္ေတြ မ်ားေန တတ္ပါတယ္။ ေျခေတြလက္ေတြ မသယ္ခ်င္ ျဖစ္လာ တတ္ပါတယ္။ တက္ၾကြမႈ၊ ဖ်တ္လတ္မႈေတြ ေလ်ာ့နည္း လာေစပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ကေတာ့ အခ်ဳိမႈန္႔ဟာ စြဲလမ္းမႈ (Addition) ျဖစ္ေစပါတယ္။
မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသလိုမ်ဳိး ျဖစ္ေစေတာ့ အခ်ဳိမႈန္႔ပါတဲ့ ဟင္းနဲ႔ စားေနက် လူဟာ အခ်ဳိမႈန္႔ မပါရင္ စာလို႔ မေကာင္းဘူးလို႔ ထင္ေစပါတယ္။ ဥပမာ-မုန္႔ဟင္းခါး ဆိုင္မွာ ဟင္းရည္ထဲ အခ်ဳိမႈန္႔ ထည့္ၿပီးခ်က္ရင္ စားသံုးသူေတြကို ပိုမို ဆြဲေဆာင္မႈ ရွိၿပီး အဲဒီ မုန္႔ဟင္းခါးကိုပဲ မစားရ မေနႏိုင္ ျဖစ္လာ ေစပါတယ္။ ေရာင္းတဲ့သူ အတြက္ ေကာင္းေပမယ့္ စားသံုးသူ အတြက္ေတာ့ ၾကာရင္ ဒုကၡေတြ႕မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ေလ့လာ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြ အရ အာ႐ံုေၾကာ အဖဲြ႕အစည္းကို လႈံ႔ေဆာ္ေပးႏိုင္တဲ့ အတြက္ ထံုတာ၊ က်ဥ္တာ၊ မီးစနဲ႔ ထိုးသလို ပူလာတာ (Burning Sensation) ေတြလည္း ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ မ်က္ႏွာနဲ႔ လည္ပင္းတစ္ဝိုက္ ျဖစ္ရင္ေတာ့ အခ်ဳိမႈန္႔ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တယ္ ဆိုတာ သတိထား ရပါမယ္။ အသံုးမ်ားတာ ၾကာလာရင္ အာ႐ံုေၾကာ အဖဲြ႕အစည္းကို ထိခိုက္ဖ်က္ဆီးတဲ့ အတြက္ ပါကင္ဆန္ ေရာဂါ (Parkinson’s disease) ၊ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ (Alzheimer’s disease) ၊ ဟန္တင္တန္ေရာဂါ (Huntington’s disease) နဲ႔ MS လို႔ အတိုေကာက္ လူသိမ်ားတဲ့ Mul-tiple Sclerosis ေရာဂါ ေတြဟာလည္း အခ်ဳိမႈန္႔ စားသံုးမႈနဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ရွိေနမွန္း သိလာၾကရ ပါၿပီ။ ဒီကေန႔ ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေအာ္တစ္ဇင္ေရာဂါ (Autism) ဟာလည္း ကေလးနဲ႔ မိခင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ ကာလမွာ စားသံုးမႈ ဒါမွမဟုတ္ ကေလးေမြးၿပီး ႏို႔တိုက္စဥ္ ကာလမွာ စားသံုးမႈ ဒါမွမဟုတ္ ကေလးကို ေကြၽးတဲ့ အစာထဲမွာ အခ်ဳိမႈန္႔ ပါဝင္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သံသယေတြ ရွိလာလို႔ ေလ့လာမႈေတြလည္း ျပဳလုပ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အခ်ဳိမႈန္႔စားတာ ၾကာရင္ ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္တိုးၿပီး ဝလာတတ္တာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ MSG ဟာ ပန္ကရိယ အက်ိတ္ကို လႈံ႔ေဆာ္ေပးတဲ့ အာနိသင္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္းေတြ ထြက္လာ ပါတယ္။ အင္ဆူလင္ ဆိုတာ ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ ဂလူးကို႔စ္ သၾကားဓာတ္ကို အသံုးျပဳ ေစတဲ့ ေဟာ္မုန္း ျဖစ္ေတာ့ ေသြးထဲမွာ သၾကားဓာတ္ေတြ ေလ်ာ့နည္းသြား ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူဟာဆာ ေလာင္ျခင္းကို အၿမဲျဖစ္ေစၿပီး အၿမဲတမ္း စားေနရတဲ့ အတြက္ ဝလာရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔မွာ ပါဝင္တဲ့ ဆိုဒီယမ္ေတြကလည္း ခႏၶာကိုယ္ ေဖာသြပ္ျခင္းကို အားေပးပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရပိုငတ္ ေစပါတယ္။ ေရေသာက္လိုက္၊ စားလိုက္နဲ႔ တျဖည္းျဖည္း ဝေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ဆိုင္ရာ ေရာဂါေတြေရာ ဘာေၾကာင့္ ရေစတယ္ ဆိုတာ ရွင္းျပ ေပးပါဆရာ။
ေျဖ။ ။ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ေသြးတိုးေရာဂါသည္ေတြ အေနနဲ႔ MSG ကို ေရွာင္ၾကဥ္ သင့္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ MSG ဟာ ႏွလံုး ၾကြက္သားေတြကို ထိခိုက္ေစႏိုင္လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွလံုးခုန္ မမွန္တာ (Irregu-lar heart beat) ၊ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ေသသြားတာ (Cardiac muscle arrest) ၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာ (Chest pain) ေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေသြးအတြင္း ဆိုဒီယမ္ဓာတ္ေတြ ပိုမ်ားလာတဲ့ အတြက္ ေသြးတိုးကို ပိုဆိုးေစ ပါတယ္။ Congestive Cardiac Failure လူနာေတြ ဆိုရင္ လံုးဝ ေရွာင္ၾကဥ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွလံုးမွာရွိတဲ့ အဆို႔ရွင္ ေလးေတြ မေကာင္းတဲ့သူေတြ (Valvular Heart Disease) ၊ ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါ ရွိသူေတြ (Congestive Heart Disease) လည္း ေရွာင္ၾကဥ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အခ်ဳိမႈန္႔ကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ေတြစားရင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး ဆိုးက်ဳိးေတြ ရႏိုင္တယ္ ဆိုတာလဲ သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ကာလမွာ အခ်ဳိမႈန္႔ ပါဝင္တဲ့ အစားအစာေတြ စားရင္ မိခင္ေရာ ကေလးကိုပါ ထိခိုက္ ေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ေတြ အေနနဲ႔ အခ်ဳိမႈန္႔ေၾကာင့္ ေဖာေရာင္ လြယ္ျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ဆိပ္ တက္ျခင္းကို အားေပးျခင္း၊ ေသြးတိုးေစျခင္း၊ အေမာ မခံႏိုင္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း စတဲ့ ေဝဒနာေတြကို ကိုယ္ဝန္ မေဆာင္ထားစဥ္ ကာလမွာ စားသံုးတာထက္ ပိုမို ခံစားရေလ့ ရွိပါတယ္။
ဝမ္းထဲမွာ လြယ္ထားတဲ့ ကေလးရဲ႕ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာ အဖြဲ႕အစည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ေစတဲ့ အတြက္ ဥာဏ္ရည္ မမီတဲ့ ကေလးေတြ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာ ဆိုင္ရာ ခ်ဳိ႕ယြင္းတဲ့ ေရာဂါသည္ေလးေတြ ေမြးလာ တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ စရွိၿပီဆိုတာနဲ႔ အခ်ဳိမႈန္႔ ပါဝင္တဲ့ အစားအစာေတြ၊ ဟင္းရန္ေတြကို သတိထားၿပီး ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ အထူး မွာၾကား လိုပါတယ္။
ေမး။ ။ တျခား အေထြေထြ ထိခိုက္ျခင္း ဆိုတာကေရာ ဘယ္လိုမ်ဳိး ထိခိုက္မႈေတြလဲ ဆိုတာ သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။အခ်ဳိမႈန္႔ စားရင္ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ က်န္းမာေရး ျပႆနာေတြဟာ တစ္ေန႔ထက္ တစ္ေန႔ မ်ားျပားလာ ေနလို႔ အထူး သတိျပဳရမယ့္ အေျခအေန ျဖစ္လာပါတယ္။ အဓိက အေနနဲ႔-
(၁) ခႏၶာကိုယ္ ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္ေစျခင္း (Food Allergics) ၊ အေရျပား ယားယံေစျခင္း၊ ပန္းနာရင္ၾကပ္ ျဖစ္ေစျခင္း။
(၂) လည္ပင္းႀကီးေရာဂါ ျဖစ္ေစျခင္း (Thyroid Enlargement) ၊ သိုင္း႐ိြဳက္ေဟာ္မုန္းမ်ား ပံုမွန္မထြက္ ေတာ့ျခင္း (Thyroid Dysfunction) ။
(၃) ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ ေရာဂါအမွတ္(၂) ျဖစ္ေစျခင္း (Type II Diabetes mellitus) ။
(၄) မ်က္စိ အျမင္အာ႐ံု ခ်ဳိ႕ယြင္းေစျခင္း (Retina Damage) ။
(၅) ေခြၽးထြက္လြန္ျခင္း၊ ေရငတ္ျခင္း။
ေမး။ ။ ဟင္းခ်ဳိမႈန္႔ဟာ က်န္းမာေရး အတြက္ အႏၲရာယ္ရွိမွန္း သိပါၿပီ ဆရာ။ ဟင္းခ်ဳိမႈန္႔ကို ခႏၶာကိုယ္ထဲ ဝင္ေရာက္မႈ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး စားေသာက္ရမလဲ ဆိုတာလည္း ေျပာျပေစခ်င္ ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ဒီေနရာမွာ ႏွစ္ပိုင္း ခြဲေျပာခ်င္ပါတယ္။
ပထမပိုင္း အေနနဲ႔ မိမိအိမ္မွာ ခ်က္ျပဳတ္ စားေသာက္တဲ့ ဟင္းထဲမွာ အခ်ဳိမႈန္႔နဲ႔ ခ်က္တဲ့ အေလ့အက်င့္ကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အခ်ဳိမႈန္႔ကို မီးဖိုေခ်ာင္ထဲကေန အၿပီးအပိုင္ စြန္႔ပစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီအစား သဘာဝကေန ရရွိတဲ့ ဥပမာ-ပုစြန္ေျခာက္မႈန္႔တို႔၊ ငါးမႈန္႔တို႔နဲ႔ အစားထိုး အသံုးျပဳရပါမယ္။
ဒုတိယပိုင္း အေနနဲ႔ ျပင္ပက အစားအစာေတြကေန ဝင္ေရာက္မႈ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ ျပင္ပ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ အထူးသျဖင့္ တခ်ဳိ႕ တ႐ုတ္ဆိုင္ေတြမွာ ဆိုရင္ အခ်ဳိမႈန္႔ အမ်ားႀကီး သံုးေလ့ ရွိေတာ့ မၾကာခဏ စားသံုးတာမ်ဳိး ေရွာင္ၾကဥ္ ရပါမယ္။ တခ်ဳိ႕ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ ၾကေတာ့ အခ်ဳိမႈန္႔ မသံုးပါဘူး ဆိုၿပီး တိတိလင္းလင္း ေၾကညာထားရင္ အဲဒီလို ဆိုင္မ်ဳိးကို ေရြးခ်ယ္ စားေသာက္ႏိုင္ရန္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အခ်ဳိမႈန္႔ကို တာရွည္ခံ အစားအစာေတြမွာ အရသာ ရွိေအာင္ ထည့္သြင္း ထားေလ့ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ အစားအစာေတြ ကိုေတာ့ လူေတြကသိပ္ၿပီး ဂ႐ုမျပဳ မိပါဘူး။
ဥပမာအေနနဲ႔-
(၁) ၾကက္အူေခ်ာင္း၊ ဝက္အူေခ်ာင္းေတြ
(၂) ခရမ္းခ်ဥ္သီးအႏွစ္
(၃) ပဲပိစပ္အႏွစ္
(၄) မယိုးနီးစ္
(၅) ေခါက္ဆြဲေျခာက္
(၆) စည္သြတ္ဘူးမ်ား
(၇) အသင့္စား အစားအစာ အမ်ားစု
အဲဒီလိုမ်ဳိး အစားအစာေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ စားသံုးတဲ့ အေလ့ကို ေျပာင္းေပး ရပါမယ္။
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ာ။ ဆရာ့အေနနဲ႔ ျမဝတီ စာဖတ္ပရိသတ္ႀကီးကို ဘာမ်ား ထပ္ေျပာခ်င္ပါ သလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။အခ်ဳိမႈန္႔ (MSG)ဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ အင္မတန္မွ အသံုးမ်ားတဲ့ ဟင္းခတ္ပစၥည္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္လုပ္မႈ မရွိေပမယ့္ ျပည္ပ ႏိုင္ငံေတြကေန ဝင္ေရာက္လာၿပီး က်န္းမာေရး ျပႆနာေတြ ေပးေနခဲ့တာလည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစား ဝန္ႀကီးဌာန အေနနဲ႔လည္း အခ်ဳိမႈန္႔ရဲ႕ ဆိုးက်ဳိးေတြကို မၾကာခဏ ဆိုသလို သတိေပး ေျပာဆို အသိေပး ေၾကညာ ခဲ့ေပမယ့္ အသံုးျပဳမႈ ကေတာ့ တြင္က်ယ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိရဲ႕ က်န္းမာေရး အတြက္ သတိ ထားၿပီး ဆင္ျခင္ၾကပါလို႔ပဲ တိုက္တြန္း ေျပာၾကား ပါရေစ။
အခုလို အခ်ဳိမႈန္႔နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်န္းမာေရး အတြက္ သတိထား ေရွာင္ၾကဥ္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကိုပါ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ရွင္းျပေပးတဲ့ ဆရာ့ကို ေက်းဇူး တင္ပါတယ္။
ျမဝတီ
ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔ အစား ကန္ဇြန္းဥ ဟင္းခတ္မႈန္႔ ကိုယ္တိုင္လုပ္နည္း
မမရတနာစိုး နည္းေလးအတိုင္းပါ။
ကန္ဇြန္းဥ၅၀သား
ျကက္သြန္နီ၂၀သား
ျကက္သြန္ျဖူ၅က်ပ္သား
ဆား ထမင္းစားဇြန္း၁ဇြန္း
သျကားထမင္းစားဇြန္း ၃ဇြန္း
အုန္းထန္းညက္ ၅လံုး
ငရုတ္ေကာင္း ထမင္းစားဇြန္း၁ဇြန္း
ကန္ဇြန္းဥ။ၾကက္သြန္နီ။ၾကက္သြန္ျဖူတို့ကိုျခစ္ႏွင့္ပါးပါးျခစ္ျပီးေနပူပူတြင္ေျခာက္ေအာင္လွမ္းပါ။ေျခာက္ရင္မီးေအးေအးနဲ့ေမႊးျပီးျကြပ္ေနေအာင္ေလွာ္ပါ။
ကန္ဇြန္းဥျကက္သြန္ေမႊးန့ံေလးထြက္လာရင္ဆားသျကားငရုတ္ေကာင္းထန္းလွ်က္ထုထည့္ျပီးခဏေမႊျပီးအေအးခံပါ။ျပီးရင္blanderထဲ၂ခါေလာက္ခြဲထည့္ျပီးျကိတ္ပါ။ျပီးလ်ွင္အေအးခံျပီးေလလံုဗူးထဲထည့္သိမ္းပါ။အဆင္ေျပပါေစရွင္။
Credit: Shyun Lae Yi Hlaing
No comments:
Post a Comment