"ဆီးသီးပင္ စိုက္ပ်ိဳးနည္း"

ျမန္မာအမည္      -  ဆီးသီး
အဂၤလိပ္အမည္  -  JUJUBE TREE / PLUM
႐ုကၡေဗဒအမည္  -  Zizyphus jujube
မ်ိဳးရင္းအမည္      -  RHAMNACEAE

၁။ မူရင္းေဒသ

ဆီးပင္၏ မူရင္းေဒသကို အိႏၵိယႏွင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံမ်ားဟု ယူဆၾကသည္။

၂။ ဆီးပင္မ်ိဳးမ်ား

ဆီးပင္မ်ားကို ေယဘူယ်အားျဖင့္
(၁) ဆီးၾကမ္းမ်ိဳး
(၂) ဆီးႏုမ်ိဳး ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးခြဲထားသည္။

(၁) ဆီးၾကမ္းမ်ိဳး

အေလ့က်မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ေနရာအႏွံ႔အျပား ေပါက္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အသီးသည္ ေသးငယ္ၿပီး ခ်ဥ္သည္။

(၂) ဆီးႏုမ်ိဳး

ဥယ်ာဥ္ၿခံဝင္းမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေလ့ရွိေသာ ဆီးယဥ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အသီးအရြယ္အစား၊ အသီးပုုံသ႑ာန္၊ အသားအရသာ၊ အေစ့အရြယ္အစား၊ အသီးအေရာင္လိုက္ၿပီး ဆီးမ်ိဳးကို အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး မွည့္ေခၚၾကသည္။

ျမန္မာျပည္တြင္ စိုက္ပ်ိဳးေသာ ဆီးယဥ္မ်ိဳးမ်ားတြင္ စေလဆီးသီးႏွင့္ ဆီးေတာ္သီး မ်ိဳးႏွစ္မ်ိဳးသည္ နာမည္ႀကီးသည္။

ယခုအခါ စီးပြါးျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးေနၾကေသာ မ်ိဳးမ်ားျဖစ္သည့္ တိခ်ြန္း၊ တိခ်ိဳင္းမ်ိုးမ်ားသည္ သီးအားေကာင္းေသာ အသားမ်ားၿပီး စားေကာင္း၍ အရသာရွိသည္။ အသားက်ြတ္ဆတ္၍ ရြမ္းျပင္းအရြယ္တြင္ စား၍ေကာင္းသည္။ မွည့္သြားလွ်င္ စားမေကာင္းေတာ့ေခ်။ အမွည့္လြန္ေသာ အသီးမ်ားကို မခူးဆြတ္ေတာ့ဘဲ အပင္ေပၚတြင္ အေျခာက္ခံ၍ ဆြတ္ယူကာ ဇီးယို၊ ဇီးျပားလုပ္ရာတြင္ အသုံးျပဳၾကသည္။

 ဆီးေတာ္သီးသည္ ယိုးဒယားဆီးထက္ အလုံးႀကီးသည္။ အသားက်ြတ္ဆတ္ၿပီး ရြမ္းျပင္းအရြယ္တြင္ စား၍ေကာင္းသည္။ ထူးျခားခ်က္မွာ ယိုးဒယားဆီးႏွင့္မတူဘဲ မွည့္လွ်င္လည္း စား၍ေကာင္းသည္။

 ဆီးပန္းသီး မ်ိဳးသစ္တစ္မ်ိဳးသည္ အလုံးအရြယ္ႀကီးမား၍ ေစ်းကြက္ေကာင္းသည္။

၃။ ေရေျမရာသီဥတု

ဆီးပင္သည္ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေသာ ရာသီဥတုကိုႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည္။ ထို႔ျပင္ အၾကမ္းခံေသာ သစ္သီးပင္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ အျခားသစ္သီးပင္မ်ား မေပါက္ႏိုင္ေသာ အပူပိုင္းေဒသတြင္ ျဖစ္ထြန္းႏိုင္သည္။ ပင္လယ္ျပင္မွ အျမင့္ေပ (၂၀၀၀) အထိ ျဖစ္ထြန္းႏိုင္သည္။ ဆီးပင္သည္ ေရငတ္ခံႏိုင္ေသာ အပင္မ်ိဳးျဖစ္ေသာ္လည္း အသီးသီးေနစဥ္တြင္ ေရအလုံအေလာက္ရရန္ အေရးႀကီးသည္။

ဆီးပင္သည္ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ေျမအမ်ိဳးအစားမေရြး ျဖစ္ထြန္းႏိုင္ေသာ္လည္း အေကာင္းဆုံးမွာ သဲဆန္ေသာႏုံးေျမျဖစ္သည္။ ေျမအခ်ဥ္အငံဓာတ္အေနျဖင့္ pH ( ၇.၀ - ၈.၀ )အတြင္း ေကာင္းစြာျဖစ္ထြန္းသည္။

၄။ စိုက္ပ်ိဳးျခင္း

လိင္မဲ့မ်ိဳးပြါးနည္းမ်ားျဖစ္သည့္ ကိုင္းဆက္၊ အဖူးျမွဳပ္မ်ိဳးပြါးရရွိေသာ ပ်ိဳးပင္ကို မိုးဦးက်ခ်ိန္ ဇြန္လတြင္စိုက္ပ်ိဳးသည္။ ဆီးပင္စိုက္ရာတြင္ တစ္ပင္ႏွင့္တစ္ပင္ အကြာအေဝးကို မ်ိဳးအလိုက္ ေပ(၂၀-၃၀)ျခား၍ ေလးကြက္ၾကားစိုက္ၾကသည္။

 စိုက္မည့္ေနရာတြင္ (၂)ေပပတ္လည္အရြယ္အစား က်င္းတူးၿပီး က်င္းအတြင္းတြင္ ေျမသားႏွင့္ႏြားေခ်း (သို႔မဟုတ္) သစ္ရြက္ေဆြးေျမၾသဇာ ဆတူခန္႔ေရာေႏွာ၍ထည့္ၿပီး တစ္လခန္႔ ႏွပ္ထားရသည္။

စိုက္က်င္းတြင္ စိုက္ပ်ိဳးရာ၌ ပ်ိဳးပင္၏ကိုင္းဆက္/ အဖူးျမွဳပ္ထားသည့္ေနရာကို ေျမႀကီးအထက္အနည္းငယ္ျမွင့္၍ထားၿပီး စိုက္ပ်ိဳးရမည္။ ပ်ိဳးပင္ထည့္ထားေသာ ပလပ္စတစ္၊ ဝါးက်ည္ေတာက္၊ ပ်ိဳးအိုးမွေျမကို ေျမလုံးမကြဲေအာင္ယူၿပီး စိုက္ရပါမည္။

 စိုက္ပ်ိဳးၿပီးစအခ်ိန္မွ တစ္လအထိ အစိုဓာတ္မျပတ္ရွိေနရန္ ေရေလာင္းေပးပါ။ မိုးရြာပါက ေရေလာင္းရန္ မလိုပါ။

၅။ အပင္ျပဳစုနည္း

ဆီးပင္ကို စိုက္ၿပီး(၃)ႏွစ္သားအထိ အသီးမယူေသးဘဲ အပင္အားေကာင္းေအာင္ ေမြးျမဴထားသင့္ပါသည္။ သီးကင္းအရြယ္တြင္ ေျခြပစ္ပါ။ အသက္(၃)ႏွစ္သားအထိ အပင္ကို ကိုင္းခ်ိဳင္၊ ကိုင္းျဖတ္ျခင္းျဖင့္ ပုံသြင္းေပးရသည္။ အသီးသီးေသာအကိုင္း ပုံသြင္းရန္ ေျမျပင္မွအျမင့္ (၃-၄)ေပတြင္ ပင္စည္ကိုျဖတ္ေပးရသည္။ ျဖတ္ထားေသာေနရာကို ေရာဂါပိုးမ်ားမဝင္ရန္ က်ဴပ႐ိုမက္ႏွင့္ဟီး႐ိုး ေဆး(၂)မ်ိဳးကို ေရႏွင့္ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ေဖ်ာ္၍ သုတ္လိမ္းထားရပါမည္။ မိုးဦးက်လာေသာအခါ ျဖတ္ထားေသာေနရာမွ ကိုင္းတက္မ်ားထြက္လာမည္။
 ထိုကိုင္းတက္မ်ားမွ အသန္မာဆုံးအကိုင္း (၄-၅)ကိုင္းခ်န္ၿပီး က်န္ကိုင္းတက္မ်ားကို အရင္းမွျဖတ္ေတာက္ ဖယ္ရွားပစ္ရသည္။

 စိုက္ၿပီးအသက္ (၃)ႏွစ္သားအရြယ္အထိ လိုအပ္ေသာပုံရေအာင္ ပုံသြင္း၊ ကိုင္းျဖတ္ေပးရသည္။ ဆီးပင္ကို အမ်ားအားျဖင့္ အဝိုင္းပုံ ပုံသြင္းၾကသည္။
အသီးယူၿပီးေသာ အပင္မ်ားတြင္လည္း သီးထြက္မ်ားေစရန္ ႏွစ္စဥ္ကိုင္းျဖတ္ေပးရသည္။ ဆီးသီးသည္ ကိုင္းသစ္မွသာ သီးသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆီးသီးခူးၿပီးခ်ိန္ႏွင့္ အပင္နားခ်ိန္ျဖစ္သည့္ ဧၿပီလတြင္ လိုခ်င္ေသာအျမင့္ႏွင့္ ပုံသ႑ာန္ရေအာင္ ကိုင္းျဖတ္ေပးရသည္။

 သို႔မွသာ မိုးဦးက်လာသည္ႏွင့္ အကိုင္းသစ္မ်ား ထြက္လာၿပီး အသီးမ်ားမ်ား သီးမည္ျဖစ္သည္။
ကိုင္းျဖတ္ၿပီးတိုင္း ကိုင္းျဖတ္သည့္ေနရာကို ေရာဂါမ်ားမဝင္ေရာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ က်ဴပ႐ိုမက္ႏွင့္ ဟီး႐ိုး ေဆး(၂)မ်ိဳးကို ေရႏွင့္ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ေဖ်ာ္ၿပီး သုတ္လိမ္းထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။

၆။ ေရေပးသြင္းနည္းစနစ္

ဆီးပင္သည္ ေရငတ္ခံႏိုင္ေသာ အပင္ျဖစ္သည္။ တစ္လခန္႔အထိ ေရလုံးဝမရဘဲ အသက္ရွင္ႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ ဆီးပင္အပြင့္လိုက္ခ်ိန္ (ပန္းစပြင့္ခ်ိန္)မွစ၍ အသီးရင့္မွည့္ခါနီးအခ်ိန္အထိ အနည္းဆုံး(၂)ရက္တစ္ခါ ေရသြင္းေရေလာင္းေပးရန္ လိုမည္ျဖစ္ပါသည္။
အသီးမ်ားရင့္မွည့္၍ ခူးၿပီးေနာက္ ေနာင္ႏွစ္သီးကိုင္းမ်ား ထြက္ရန္အတြက္ အပင္ကိုကိုင္းျဖတ္ၿပီးလွ်င္ ေရသြင္းေရေလာင္းရန္ မလိုပါ။

၇။ ေျမၾသဇာ ေက်ြးနည္း

ဆီးပင္စိုက္ၿပီး (၁)ႏွစ္သားမွ (၃)ႏွစ္သားအထိ အသီးမယူမီႏွစ္မ်ားတြင္ ဇြန္လ၌ တစ္ပင္လွ်င္ ဇီလီယန္ေျမၾသဇာ ၄ ေအာင္စ( ၇ က်ပ္သား)ခန္႔ ေက်ြးသင့္ပါသည္။ အပင္ေျခပတ္လည္ (၁.၅)ေပအကြာတြင္ ေျမာင္းေဖာ္၍ ေျမၾသဇာထည့္ၿပီး ေျမသားျပန္ဖုံးေပးရန္ျဖစ္သည္။ ေျမၾသဇာထည့္ၿပီး ေရေလာင္းေပးရန္ လိုအပ္ပါမည္။

အသီးသီးေနေသာ အပင္ႀကီးမ်ားတြင္ မိုးဦးတြင္တစ္ႀကိ္မ္၊ မိုးအကုန္(စက္တင္ဘာ၊ေအာက္တိုဘာ) တြင္တစ္ႀကိမ္ ဓာတ္ေျမၾသဇာ ေက်ြးသင့္ပါသည္။

ဇြန္လေလာက္တြင္ အသီးကိုင္းမ်ား စတင္ထြက္မည္ျဖစ္၍ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေရႊတိုးကြန္ေပါင္းေျမၾသဇာ (၁၇း၈း၈+၁၅S) တစ္ဧကလွ်င္ (၂-၃)အိတ္ႏႈန္း ထပ္မံေက်ြးၿပီး ေရကိုလုံေလာက္ေအာင္ သြင္းေပးရပါမည္။

၈။ ပိုးမႊားႏွင့္ ေရာဂါ

ဆီးပင္တြင္ အသီးမ်ားႀကီးထြားေနစဥ္ ဖားဥမႈိႏွင့္ ကိုင္းဖ်ားေျခာက္ေရာဂါမ်ား က်ေရာက္တတ္ပါသည္။ ေရာဂါလကၡဏာစတင္ေတြ႕ရွိသည္ႏွင့္ ဒိုင္ဇီ မိႈသတ္ေဆးပက္ဖ်န္းၿပီး ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါသည္။

ဖ်က္ပိုးမ်ားမွာ မိုးဦးရာသီတြင္ ခူေကာင္ႏွင့္ ရြက္စားပိုးမ်ားက်ေရာက္တတ္ၿပီး ဆိုက္ပါမက္၊ အယ္လ္ဖာဆိုဒ္ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား ပက္ဖ်န္းၿပီး ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါသည္။

အဖ်က္ဆီးဆုံးပိုးမွာ သီးထိုးယင္ျဖစ္ၿပီး ယူဂ်ီေနာေထာင္ေခ်ာက္မ်ားျဖင့္ ဖမ္းယူသတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ေကလာ (သို႔မဟုတ္) ဆိုင္လာ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား ပက္ဖ်န္းေပးျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါသည္။

၉။ ဆြတ္ခူးျခင္းႏွင့္ အထြက္

(၄)ႏွစ္သားအရြယ္ ဆီးပင္ကို စက္တင္ဘာ/ေအာက္တိုဘာလတြင္ ပန္းပြင့္ၿပီး၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ/မတ္လေလာက္တြင္ အသီးဆြတ္ခူးႏိုင္ပါသည္။

ဆီးပင္စိုက္ပ်ိဳးရာတြင္ တစ္ပင္ႏွင့္တစ္ပင္ ေပ(၂၀)ျခား၍စိုက္ပါက တစ္ဧကတြင္ (၁၀၈)ပင္ ဝင္ဆန္႔မည္ျဖစ္ပါသည္။ ဆီးသီးပင္တစ္ပင္သည္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အသီးပိႆာ (၄၀)မွ(၆၀)အထိ ရႏိုင္ပါသည္။ ပ်မ္းမွ်တစ္ပင္သည္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ (၂၅)ပိႆာခန္႔ရႏိုင္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ တစ္ဧကစိုက္ကြက္မွ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ဆီးသီးပိႆာ (၂၅၀၀)ခန္႔ ပ်မ္းမွ်ရရွိႏိုင္ပါသည္။

Than Win Agri

Source : MAS