၂၀၀၀ ျပည့္ႏႇစ္ေလာက္က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္
ဘူမိေဗဒဌာနတြင္ ဌာနတြင္း စာတမ္းဖတ္ပြဲမ်ားကို အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔တိုင္း က်င္းပခဲ့ရာ
မိမိလည္း ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ စာတမ္းေလးတစ္ခု ဖတ္ျဖစ္ခဲ့သည္။
စာတမ္းတြင္ ပတ္၀န္းက်င္
ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈမ်ားႏႇင့္ ၎တို႔ျဖစ္ေပၚရ ျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ထိုစဥ္က
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈ အေျခအေနမ်ားကို စု၊တု၊ ျပဳ၍
အက်ဥ္းေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘူမိသိပၸံအသင္း နာယက
ပါေမာကၡေဒါက္တာဦးသိန္း (ၿငိမ္း)ျပဳစုၿပီး အေျခခံပညာဦးစီးဌာန အလယ္တန္း
အေထြေထြသိပၸံဘာသာရပ္တြင္ ျပ႒ာန္းထားသည္။ ''ေျမကမၻာ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္း
ကာကြယ္ျခင္း''အခန္းတြင္ ကမၻာေျမ၏ ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈ အဓိက
ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။
(၁) ေလထုညစ္ညမ္းမႈႏႇင့္
ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈ
(၂) အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးမႈ
(၃) ေရသယံဇာတမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာမႈႏႇင့္ ညစ္ညမ္းမႈ
(၄) အက္ဆစ္မိုးမ်ား ရြာသြန္းမႈ
(၅) ပင္လယ္သမုဒၵရာမ်ား ညစ္ညမ္းလာမႈ
(၆) ေျမသား၊ ေျမဆီလႊာပ်က္စီးမႈႏႇင့္ တိုက္စားခံရမႈ
(၇) ကႏၲာရျဖစ္လာမႈ
(၈) သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးမႈ
(၉) ပင္လယ္ေနသတၲ၀ါမ်ား ဆုံးပါးလာမႈ
(၁၀) တိရစၧာန္မ်ဳိးမ်ား၊ အပင္မ်ဳိးမ်ား မ်ဳိးသုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္မႈ
(၁၁) အမႈိက္သ႐ိုက္၊ အညစ္အေၾကး၊ စြန့္ပစ္ပစၥည္းမ်ား တိုးပြားလာမႈ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးေစသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ေဖာ္ျပထားပါသည္။
(၂) အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးမႈ
(၃) ေရသယံဇာတမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာမႈႏႇင့္ ညစ္ညမ္းမႈ
(၄) အက္ဆစ္မိုးမ်ား ရြာသြန္းမႈ
(၅) ပင္လယ္သမုဒၵရာမ်ား ညစ္ညမ္းလာမႈ
(၆) ေျမသား၊ ေျမဆီလႊာပ်က္စီးမႈႏႇင့္ တိုက္စားခံရမႈ
(၇) ကႏၲာရျဖစ္လာမႈ
(၈) သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးမႈ
(၉) ပင္လယ္ေနသတၲ၀ါမ်ား ဆုံးပါးလာမႈ
(၁၀) တိရစၧာန္မ်ဳိးမ်ား၊ အပင္မ်ဳိးမ်ား မ်ဳိးသုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္မႈ
(၁၁) အမႈိက္သ႐ိုက္၊ အညစ္အေၾကး၊ စြန့္ပစ္ပစၥည္းမ်ား တိုးပြားလာမႈ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးေစသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ေဖာ္ျပထားပါသည္။
၎တို႔မႇာ-
(၁) လူဦးေရ အဆမတန္တိုးပြားမႈ
(၂) ဆင္းရဲမႈ
(၃) စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား အလြန္မ်ားျပားလာမႈ
(၄) ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား အသုံးမ်ားလာမႈႏႇင့္
(၅) ျဖဳန္းတီးေသာ လူေနမႈတို႔ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။
(၂) ဆင္းရဲမႈ
(၃) စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား အလြန္မ်ားျပားလာမႈ
(၄) ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား အသုံးမ်ားလာမႈႏႇင့္
(၅) ျဖဳန္းတီးေသာ လူေနမႈတို႔ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။
ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးေစသည့္
အေျခခံအေၾကာင္းရင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးရႇိသည့္အနက္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ(poverty)
ေၾကာင့္ျဖစ္ရျခင္းမႇာ ေတြးေတာဆင္ျခင္စရာ ေကာင္းလႇေၾကာင္း ေျပာျဖစ္ၾကပါသည္။ လူေတြ
ဆင္းရဲလွ်င္၊ တိုင္းျပည္ဆင္းရဲလွ်င္ ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမည္။ ပတ္၀န္းက်င္
ျပႆနာမ်ား ၾကံဳေတြ႔ရမည္။ ဒါက ႐ိုးရႇင္းေသာ အျမင္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားအဖို႔ ထမင္းတစ္လုပ္အတြက္ ထင္းခုတ္ရန္ ေတာကို အားကိုးၾကရရႇာသည္။ ေတာင္ကို မႇီခိုၾကရရႇာသည္။ သားေကာင္ႀကီးငယ္ ဖမ္းဟယ္ ဆီးဟယ္ လုပ္ၾကရရႇာသည္။ ငါ့၀မ္းပူဆာ မေနသာဘဲကိုး။ သူတို႔မႇာ သည္ေတာက ထမင္းေကြၽးသည္။ သည္ေတာင္က ထမင္းေကြၽးသည္။ ဒါပဲ သိသည္။ ေတာျပဳန္းလွ်င္၊ ေတာင္ၿပိဳလွ်င္ ရင္ဆိုင္ၾကရမည့္ ဆင့္ကဲ ဆင့္ကဲ ျပႆနာေတြကို သူတို႔ မသိၾက။ မသိႏိုင္ၾက။
ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားအဖို႔ ထမင္းတစ္လုပ္အတြက္ ထင္းခုတ္ရန္ ေတာကို အားကိုးၾကရရႇာသည္။ ေတာင္ကို မႇီခိုၾကရရႇာသည္။ သားေကာင္ႀကီးငယ္ ဖမ္းဟယ္ ဆီးဟယ္ လုပ္ၾကရရႇာသည္။ ငါ့၀မ္းပူဆာ မေနသာဘဲကိုး။ သူတို႔မႇာ သည္ေတာက ထမင္းေကြၽးသည္။ သည္ေတာင္က ထမင္းေကြၽးသည္။ ဒါပဲ သိသည္။ ေတာျပဳန္းလွ်င္၊ ေတာင္ၿပိဳလွ်င္ ရင္ဆိုင္ၾကရမည့္ ဆင့္ကဲ ဆင့္ကဲ ျပႆနာေတြကို သူတို႔ မသိၾက။ မသိႏိုင္ၾက။
သည္လို အ႐ိုးခံဆင္းရဲျခင္းေၾကာင့္
ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးျခင္းေတြ ႏိုင္ငံအႏႇံ႔အျပားမႇာ အနည္းႏႇင့္အမ်ား
ဆိုသလို ရႇိေနပါသည္။ စား၀တ္ေနမႈ မျပည့္စုံ၍ျဖစ္ေသာ ပတ္၀န္းက်င္
ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈမ်ားကို စား၀တ္ေနမႈ အေထာက္အပံ့ရေအာင္ စီမံေပးျခင္းျဖင့္
ေျဖေလ်ာ့ႏိုင္ပါ သည္။ ထင္းခုတ္သူ၊ မီးေသြးဖုတ္သူ၊ ငႇက္ပစ္သူကို
ရပ္ေက်းအဆင့္မ်ားတြင့္ စာရင္းျပဳထားၾကရပါမည္။ ဤသို႔ စာရင္းျပဳသည္မႇာ
ႏႇိပ္ကြပ္ဖို႔မဟုတ္ဘဲ ကူညီဖို႔ ေထာက္ပံ့ဖို႔သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ဆင္းရဲေသာ
ႏိုင္ငံရပ္ျခားတစ္ခုမႇ ျပည္သူတစ္ဦး၏ ဘ၀ဒႆနတစ္ခုကို သတင္းတစ္ပုဒ္တြင္ ဖတ္လိုက္ရ၊
ၾကားလိုက္ရသည္။
''ကြၽန္ေတာ္တို႔ နည္းပညာ မလိုဘူး။
ေငြပဲေပးပါ''ဟူ ၍ ေလာေလာဆယ္ ဟာေနေသာ၀မ္းအတြက္ ''ေပါင္မုန္႔''လိုသည္။
ေပါင္မုန္႔ဖုတ္နည္း မလိုအပ္ဟု ဆိုခ်င္ပုံရပါသည္။
သူ႕စကားသည္ သူတို႔လို
ႏြမ္းပါးသူမ်ားအတြက္ အလိုအပ္ဆုံးပင္ ျဖစ္သည္။ လက္ေတြ႔လိုအပ္တာက ေငြျဖစ္သည္။
အစာျဖစ္သည္။ ပညာတတ္မ်ား၊ စီမံခန့္ခြဲသူမ်ား၊ တာ၀န္ရႇိသူမ်ားကမူ
ႏြမ္းပါးသူလိုေတြးမည္ မဟုတ္။ နည္းပညာသာေပးဖုိ႔၊ စည္းကမ္းကလနားမ်ားသာ ခ်မႇတ္ဖို႔ ဆႏၵ
ေစာၾကမည္ျဖစ္သည္။ ေငြအရင္ေပးပါ။ ၿပီးမႇ ပညာေပးျခင္း၊ နည္းပညာေပးျခင္းမ်ား
လုပ္သင့္သည္။ ၀မ္းေဟာင္း ေလာင္းအေျခအေနကို သိပါလ်က္ ရႇိပါလ်က္ ပညာေပးေနလ်င္
ပလိုင္းေပါက္ႏႇင့္ ဖားေကာက္သလို အခ်ိန္ကုန္သေလာက္ အက်ဳိးမ်ားမည္မဟုတ္ေပ။
|
ေလထုညစ္ညမ္းမႈႏႇင့္ အက္ဆစ္မိုး
ရြာသြန္းမႈမ်ားမႇာ လာမည့္ႏႇစ္ကာလမ်ားတြင္ ျမန္မာ့ေရေျမအတြက္
စိန္ေခၚေနေသာ
ျပႆနာမ်ားျဖစ္လာႏိုင္သည္ . . .
ေလထုညစ္ညမ္းမႈႏႇင့္ အက္ဆစ္မိုး
ရြာသြန္းမႈမ်ားမႇာ လာမည့္ႏႇစ္ကာလမ်ားတြင္ ျမန္မာ့ေရေျမအတြက္ စိန္ေခၚေနေသာ
ျပႆနာမ်ားျဖစ္လာႏိုင္သည္ . . .
|
ဆင္းရဲမႈေၾကာင့္ ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အျခားနည္းလမ္းရႇိ ၿပီးသားျဖစ္သည္။ စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္း၊ ဥပေဒမ်ား ႏႇင့္အညီထိေရာက္စြာ အေရးယူျခင္း ျဖစ္သည္။ တည့္မတ္စြာ အေရးယူ ျခင္းျဖစ္သည္။
ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးေစေသာ
ေနာက္ဆင္းရဲျခင္းတစ္မ်ဳိး ရႇိေသးသည္။ ၎မႇာ အသိပညာ ဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္ေကာင္းေစတနာ
ဆင္းရဲျခင္း၊ အေျမာ္အျမင္ဆင္းရဲျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။ အဂတိကင္းေသာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ
ဆင္းရဲျခင္းတို႔သည္လည္း ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးရျခင္း၏ အဓိက တရားခံမ်ားပင္
ျဖစ္ေလသည္။ သည္ဆင္းရဲျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးလ်င္
ႀကီးမားေလ့ရႇိၿပီး မ်ဳိးဆက္ခ်ီ၍ ခံစားရေလ့ရႇိေၾကာင္း အထူးသတိျပဳသင့္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္
လက္ရႇိၾကံဳေတြ႔ေနရေသာ ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈမ်ားကို လူတိုင္း အလြယ္တကူ
စစ္တမ္းထုတ္၍ ၾကည့္ႏိုင္သည္။ ဥပမာ -၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္ ဇန္န၀ါရီလမႇ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္
ဇန္န၀ါရီလထိ သတင္းစာမ်ား၊ ဂ်ာနယ္မ်ားကိုကိုးကား၍ စာရင္းျပဳစုလ်င္ ေယဘုယ်ေတြ႔ႏိုင္၊
သိႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ပတ္၀န္းက်င္ယို ယြင္းပ်က္စီးမႈ ၁၁
မ်ဳိးရႇိသည့္အနက္ အမ်ားစုကို ေတြ႔ၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္။
ေလထုညစ္ညမ္းမႈႏႇင့္ အက္ဆစ္မိုး
ရြာသြန္းမႈမ်ားမႇာ လာမည့္ႏႇစ္ကာလမ်ားတြင္ ျမန္မာ့ေရေျမအတြက္ စိန္ေခၚ ေနေသာ
ျပႆနာမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္သည္။
ျမန္မာျပည္တြင္ ဘယ္ပတ္၀န္း
က်င္ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈက အမ်ားဆုံး ျဖစ္ေနသည္။ ဘယ္ၿမိဳ႕၊ ဘယ္ရြာ၊ ဘယ္ေဒသႀကီးမႇာ
ဘာပ်က္စီးမႈေတြ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္။ သားသမီးမေကာင္း
မိဘေခါင္း၊ တပည့္မေကာင္းဆရာ့ ေခါင္းဆိုသလို ကိုယ့္ရပ္ကိုယ့္ေဒသ ရႇိ ပတ္၀န္းက်င္
အေျခအေနေကာင္းျခင္း၊ ဆိုးျခင္းသည္ ကိုယ့္တာ၀န္ ျဖစ္လာသည္ကို သတိရႇိၾကရမည့္
ေခတ္ေရာက္ေနပါၿပီ။
ယခုအခ်ိန္တြင္ စီးပြားေရးႏႇင့္
ပတ္၀န္းက်င္အေပၚသေဘာထားမ်ားကို အထူးဂ႐ုစိုက္သင့္လႇေပသည္။ ရႇည့္လည္းေလွ်ာက္သာ
ပ်ားလည္း စြဲသာဟူေသာ သေဘာ၊ ပ်ားလည္း၀ေစ ပန္းလည္းလႇေစ ဟူေသာသေဘာကို
ကိုင္စြဲသင့္ေပသည္။
ေဒသတစ္ခု၌
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုလုပ္လွ်င္ ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈက ရႇိစၿမဲပင္။
သို႔ေသာ္ စီးပြားေရးလည္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေနမည္။ ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈလည္း
နည္းရမည္။
ပ်က္စီးမႈနည္းရာနည္းေၾကာင္းစည္းႏႇင့္
ကမ္းႏႇင့္ ဥပေဒႏႇင့္ အေျမာ္အျမင္ႏႇင့္ ပညာႏႇင့္ ထိန္းညႇိ ၾကရမည္။ စီမံၾကရမည္။
ႀကီးၾကပ္ၾကရမည္။ ရႇိၿပီးမူမ်ား၊ ေဘာင္မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းမ်ား အသက္၀င္ေစၾကရမည္။
စီးပြားေရး တြက္ေျခကိုက္ေသာ္လည္း ေတာျပဳန္းသြားလွ်င္ ေတာင္ၿပိဳသြားလွ်င္၊ လယ္ယာေျမမ်ား ကြယ္ပသြားလွ်င္ ဆင္ဖိုးထက္ ခြၽန္းဖိုး ႀကီးသြားႏိုင္သည္။ ေတာတို႔၊ ေတာင္တို႔၊ ေရတို႔၊ သက္ရႇိတို႔ဆိုတာက သူ့ကြင္းဆက္ႏႇင့္ သူဆက္စပ္ေန ၾကသည္။ သီးျခားရပ္တည္ေနၾက ျခင္း မဟုတ္။ တစ္ခုႏႇင့္တစ္ခု အမႇီ သဟဲရႇိေနၾကသည္။ ေတာင္ရႇိမႇေတာ ရႇိသည္။ ေတာရႇိမႇေရရႇိသည္။ ေရရႇိ မႇ သက္ရႇိတုိ႔ စည္ပင္ႏိုင္သည္။
''ေတာင္ၿပိဳလ်င္ ေတာမစိမ္း ေတာမစိမ္းလ်င္ ျမစ္မလႇ ျမစ္မလႇလ်င္ ငႇက္ေတးမဆို ႏိုင္''ဟု စာဆိုတို႔က ဆိုမိန္႔ခဲ့ဖူးသည္။
စီးပြားေရး တြက္ေျခကိုက္ေသာ္လည္း ေတာျပဳန္းသြားလွ်င္ ေတာင္ၿပိဳသြားလွ်င္၊ လယ္ယာေျမမ်ား ကြယ္ပသြားလွ်င္ ဆင္ဖိုးထက္ ခြၽန္းဖိုး ႀကီးသြားႏိုင္သည္။ ေတာတို႔၊ ေတာင္တို႔၊ ေရတို႔၊ သက္ရႇိတို႔ဆိုတာက သူ့ကြင္းဆက္ႏႇင့္ သူဆက္စပ္ေန ၾကသည္။ သီးျခားရပ္တည္ေနၾက ျခင္း မဟုတ္။ တစ္ခုႏႇင့္တစ္ခု အမႇီ သဟဲရႇိေနၾကသည္။ ေတာင္ရႇိမႇေတာ ရႇိသည္။ ေတာရႇိမႇေရရႇိသည္။ ေရရႇိ မႇ သက္ရႇိတုိ႔ စည္ပင္ႏိုင္သည္။
''ေတာင္ၿပိဳလ်င္ ေတာမစိမ္း ေတာမစိမ္းလ်င္ ျမစ္မလႇ ျမစ္မလႇလ်င္ ငႇက္ေတးမဆို ႏိုင္''ဟု စာဆိုတို႔က ဆိုမိန္႔ခဲ့ဖူးသည္။
သို႔ေသာ္ ေရ၊ ေျမ၊ ေလ၊ ဇီ၀ ပ်က္စီးမႈ
အနည္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းရာတြင္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားကို အလုပ္အကိုင္
အခြင့္အလမ္းမ်ားသာေအာင္ စီမံေပးၾကရမည္။ ခ်မႇတ္ထားသည့္ ဥပေဒမ်ားကိုလည္း
လက္တစ္လုံးျခား မလုပ္ၾကရန္လိုသည္။ ကိုယ့္အိတ္ေဖာင္းဖို႔အေရးထက္ ကိုယ့္ရပ္ကိုယ့္ရြာ
ကိုယ့္ေရ ကိုယ့္ေျမသာယာေရး အေလးေပးေစခ်င္သည္။ ေခတ္သစ္ စနစ္သစ္ႏႇင့္
လိုက္ေလ်ာညီေထြသည့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ စိတ္ေစတနာတို႔ ၿပီးျပည့္စုံေစခ်င္သည္။
ပတ္၀န္းက်င္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္၊ တိုင္းေဒသႀကီးအဆင့္၊
ရပ္/ေက်းရြာအဆင့္ ေဆာင္ရြက္သင့္သည္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ၾကေစခ်င္သည္။
ၿမိဳ့နယ္၊ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအဆင့္ ေဆာင္ရြက္မႈ
(၁) ပတ္၀န္းက်င္
ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈႏႇင့္ သဘာ၀ေဘးေလ်ာ့ပါးေရး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ရပ္ကြက္၊
ေက်းရြာေခါင္းေဆာင္မ်ား သတ္မႇတ္ေပးထားျခင္း။
(၂) ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ အသိပညာမ်ား ျပည့္၀ေစၿပီး ထိေရာက္စြာ အသုံးခ်ေစျခင္း။
(၃) ေျမအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးရန္ ဘူမိေဗဒဇလေဗဒဆိုင္ရာ အသိပညာမ်ား အသုံးျပဳျခင္း။
(၄) ပတ္၀န္းက်င္ ကာကြယ္ေရးကို ျပည္သူအားလုံး သတိ၊ ၀ီရိယရႇိၿပီး တစ္ဦးခ်င္း ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျမင့္မားလာေစျခင္းႏႇင့္
(၅) မိမိေဒသတြင္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒႏႇင့္ျဖစ္ေစ၊ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဥပေဒႏႇင့္ျဖစ္ေစ မညီညႊတ္ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားေတြ႔ရႇိပါက အဆင့္ဆင့္ တာ၀န္ရႇိသူမ်ားထံ တာ၀န္သိစြာ အသိေပးျခင္း(သို႔မဟုတ္) သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္မ်ားမႇတစ္ဆင့္ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္း။
(၂) ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ အသိပညာမ်ား ျပည့္၀ေစၿပီး ထိေရာက္စြာ အသုံးခ်ေစျခင္း။
(၃) ေျမအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးရန္ ဘူမိေဗဒဇလေဗဒဆိုင္ရာ အသိပညာမ်ား အသုံးျပဳျခင္း။
(၄) ပတ္၀န္းက်င္ ကာကြယ္ေရးကို ျပည္သူအားလုံး သတိ၊ ၀ီရိယရႇိၿပီး တစ္ဦးခ်င္း ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျမင့္မားလာေစျခင္းႏႇင့္
(၅) မိမိေဒသတြင္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒႏႇင့္ျဖစ္ေစ၊ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဥပေဒႏႇင့္ျဖစ္ေစ မညီညႊတ္ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားေတြ႔ရႇိပါက အဆင့္ဆင့္ တာ၀န္ရႇိသူမ်ားထံ တာ၀န္သိစြာ အသိေပးျခင္း(သို႔မဟုတ္) သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္မ်ားမႇတစ္ဆင့္ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္း။
ေနာက္ဆက္တြဲေဖာ္ျပခ်က္
ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈႏႇင့္
သဘာ၀ေဘး ေလ်ာ့က်ေရးအတြက္ တိုင္းေဒသႀကီးအဆင့္ ေဆာင္ရြက္မႈ
(၁) ေဂဟေဗဒအေျချပဳ
ေျမအသုံးမႈအစီအစဥ္မ်ား (Ecological Landuse Planning)
ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ေရးဆြဲထားျခင္း။
(၂) ေဒသတြင္း လိုက္ေလ်ာညီေထြသည့္ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲ ျပ႒ာန္းျခင္း။
(၃) ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ျပ႒ာန္းထားသည့္ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ဥပေဒႏႇင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို အသက္၀င္ေအာင္ အားေပးျခင္း၊ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊
(၄) ဆက္စပ္နယ္ပယ္အလိုက္ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားပါ၀င္သည့္ အဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားရႇိျခင္း၊ (မိုးေလ၀သပညာရႇင္၊ ေျမဆီလႊာပညာရႇင္၊ ငလ်င္ပညာရႇင္၊ သစ္ေတာပညာရႇင္၊ ဥပေဒပညာရႇင္၊ ကြန္ပ်ဴတာပညာရႇင္...စသျဖင့္)
(၅) တိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း လူမႈအဖြဲ႔အစည္းအေပၚ က်ေရာက္ႏိုင္သည့္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားကို အသိေပး ေၾကျငာထားရႇိျခင္းႏႇင့္
(၆) တိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း ပတ္၀န္းက်င္ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ သုေတသနမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ အားေပးကူညီျခင္း။
(၂) ေဒသတြင္း လိုက္ေလ်ာညီေထြသည့္ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲ ျပ႒ာန္းျခင္း။
(၃) ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ျပ႒ာန္းထားသည့္ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ဥပေဒႏႇင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို အသက္၀င္ေအာင္ အားေပးျခင္း၊ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊
(၄) ဆက္စပ္နယ္ပယ္အလိုက္ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားပါ၀င္သည့္ အဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားရႇိျခင္း၊ (မိုးေလ၀သပညာရႇင္၊ ေျမဆီလႊာပညာရႇင္၊ ငလ်င္ပညာရႇင္၊ သစ္ေတာပညာရႇင္၊ ဥပေဒပညာရႇင္၊ ကြန္ပ်ဴတာပညာရႇင္...စသျဖင့္)
(၅) တိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း လူမႈအဖြဲ႔အစည္းအေပၚ က်ေရာက္ႏိုင္သည့္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားကို အသိေပး ေၾကျငာထားရႇိျခင္းႏႇင့္
(၆) တိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း ပတ္၀န္းက်င္ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ သုေတသနမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ အားေပးကူညီျခင္း။
Written by
ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္နီ
No comments:
Post a Comment