ျပည္သူေတြ
စီးပြားေရးမလုပ္ဘဲ
ေငြေတြဘဏ္မွာအပ္ၿပီး ထိုင္စားေနတာနဲ႔
ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ
ဘာေၾကာင့္ဝင္မလာသလဲ သိခ်င္ဖတ္ၾကည့္ပါ။
😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂
🤑🤑🤑🤑🤑ထမင္းဘူးပံုျပင္🤑🤑🤑🤑
#SME-myanmar
ထမင္းဗူးပံုျပင္ ၁ ( MaungMyint )
=========။
******
တန္ဖိုးသင့္ေန႔လည္စာအဖြဲ႔က ေဒါက္တာ သႏၱဝင္းက ထမင္းဘူးေလးေတြလိုအပ္လို႔ လွမ္းေမးတ့ဲအခါ ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္လုပ္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူးလို႔
တိုတိုပဲ ၿပန္ေျဖလိုက္ပါတယ္။
တဆက္တည္း ဘယ္လိုအေႀကာင္းေတြေႀကာင့္ မလြယ္တာပါလို႔ ေျပာျပခ်င္စိတ္ရွိေပမယ့္ ကိုယ့္ညာလက္ညွိဳးေလး ျပန္ႀကည့္ေတာ့ နည္းနည္းတိုဝင္သြားေနသလိုရွိလို႔ ေမ့ထားလိုက္ပါတယ္။
တိုင္းျပည္ ဆင္းရဲမြဲေတမွဳကို ျပဳၿပင္ႏိုင္မယ့္ အခ်က္ေတြ SME ေတြ တိုးတက္လာေစဖို႔ သိသင့္တာေတြ ၿပင္သင့္တာေတြ ပါလို႔ ေစတနာရွိေပမယ့္ တကယ့္လူေတြ ဖတ္တာမဟုတ္လို႔ပါပဲ။
ေနာက္ေတာ့ ေျပာစရာရွိတာေျပာ က်န္တာလႊတ္ခ်ထားလိုက္ရင္ dutiful citizen ျဖစ္ ေတာ္ပါျပီလို႔ ေတြးပါတယ္ေလ။
****
ခပ္လြယ္လြယ္ေတြးရင္ ဒီထမင္းဗူး ထုတ္လုပ္တယ္ဆိုတာ ႏိုင္ငံၿခားက Injection moulding extrusion machine တစ္ခု precission mould တစ္ခု တစ္ခုမက တင္သြင္း စက္ရုံန့ဲ အလုပ္သမားရွိရင္ ျဖစ္ျပီေလ။
ဘာခက္လို႔တုန္း။ ဘာမွမခက္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ခက္ေနယ္။
ကဲ ဘာေတြခက္ေနသလဲ။
*****
ကုန္ပစၥည္းတစ္ခု ထုတ္ရင္ အေျခခံ M ေတြလိုတယ္။
နံမည္မွာပါတ့ဲ M M M န႔ဲတင္ ထုတ္လို႔မရဘူးေလ။
Mibdset
Money
Machine
Man Power
Method ( rules and regulations ေတြေပါ့)
Market
Municipal (ဒါက ဒီႏိုင္ငံက သီးသန္႔လိုအပ္ခ်က္)
ဒါေတြကို ေထာင့္တိုင္းမွာ အဆင္ေျပေျပ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ သက္သက္သာသာ ျဖတ္သန္းႏိုင္မွ ႏိုင္ငံတကာေစ်းကို ယွဥ္ျပိဳင္ေရာင္းခ်ႏိုင္မယ္။ အလုပ္အကိုင္ အသစ္ ဖန္တည္းႏိုင္မယ္။ အခြန္ေငြရမယ္။ သြင္းကုန္အစားထိုး ျပည္ပသုံးေငြ foreign currency expenditure ေလ်ွာ့ခ်ႏိုင္မယ္။
ဒီေလာက္ ေကာင္းမြန္တာ ဘာလို႔ မျဖစ္တာပါလိမ့္။
ပထမဆုံး Mindset က ဒီအလုပ္ေတြအတြက္ ဌာနဆိုင္ရာ အဆင့္ဆင့္ေတြ ၿဖတ္သန္းတ့ဲအခါ လူလိမ္ေတြ အျမတ္ႀကီးစား အရင္းရွင္ေတြလို႔ၿမင္တယ္။ ဂ်ပိုးသူခိုးေတြလို ဆက္ဆံတယ္ဗ်။
အစစ အဆင္ေျပေအာင္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးတာထက္ အဆင့္တိုင္း ညစ္ထား ထစ္ထားတတ္တယ္။
ဒီဒါဏ္ကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ မခံစားႏိုင္ဘူး။
ဒီေတာ့ လုပ္ငန္းတည္ေထာင္ လုပ္ကိုင္ဖို႔ အားမသန္ မလုပ္ဘူးေပါ့ေလ။
(ဒါ ကိုယ့္အျမင္ပါပဲ)
(ဆက္ရန္)
ထမင္းဗူး ပုံၿပင္ (၂)
*****
ကိုင္း စိတ္ကူးေလးနဲ႔ တစ္ခါသုံး ထမင္းဗူးေလး ထုတ္လုပ္ႀကည့္ရေအာင္။ လက္ရွိေဈးကြက္မွာ တရုပ္က အံ၃ခု ၂၈၀ စကၤာပူက အံ ၄ခု ၃၅၀
ေကာ္အေလးခ်ိန္ အႀကမ္းတြက္ေတာ့ တဗူး 0.072 lb ေလာက္ေပါ့။ အေလအလြင့္ ေဆာင္းရင္ 0.1 lb ပဲထားပါစို႔။
ေကာ္တေပါင္ ၈၀၀ / ၉၀၀ ႏွဳန္းေလာက္ထားရင္ ကုန္ႀကမ္းတန္ဖိုး ၈၀ က်ပ္ေလာက္
ဒီေတာ့ ခန့္မွန္းအျမတ္အစြန္းအရ သိပ္စိတ္ကူးယဥ္လို႔ ေကာင္းပါတယ္။ စိတ္ကူးေလးနဲ႔ တည္ေထာင္ႀကည့္ရေအာင္။
*****
"Money"
M ေတြေျပာတဲ႔အခါ အပိုင္းတိုင္းမွာ အျခား M ေတြ လာဝင္ေရာက္ေန တာေတာ့ သတိျပဳရမယ္။
စက္ရုံေျမေနရာ အေဆာက္အဦ စက္ေတြ ကုန္ႀကမ္းေတြ ရင္းရမွာမို႔ သိန္း ၃၀၀၀ ေလာက္န့ဲ ခ်ိန္ႀကည့္ရေအာင္။
ဒီအလုပ္ေတြ လူေနရပ္ကြက္မွာ လုပ္ခြင့္မရွိ။ စက္ရုံ ငွားရင္ မလိုဖယ္ခိုင္းတာတခ်က္ ေျမပိုင္ရင္ ေျမတန္ဖိုးရွိတာမို႔ ငွားတာကို အားမသန္သလို ငွားခကလည္း အသားတင္ အျခားသူ လုပ္ေကြ်းသလိုမို႔ အပိုင္ဝယ္ရေအာင္။
စက္မွဳဇုန္ေျမေဈး ျမင့္လို႔ 80 x 60 ေျမအတြက္ သိန္း ၂၀၀၀ အေဆာက္အဦ စက္ေတြအတြက္ သိန္း ၁၀၀၀ ဆိုခ်င္တာပါ။ ဒိရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံေငြ မရွိရင္ ဘဏ္က ေခ်းရပါမယ္။ ဘဏ္ေခ်းေငြ လြယ္လြယ္မရပါဘူး။
ေျမဂရန္ အမည္ေပါက္ရမယ္။ အုတ္အေဆာက္အဦျဖစ္ရမယ္။ မီးအာမခံ ထားရမယ္။ ၃ႏွစ္ဆက္တိုက္ အရွံဳးမရွိ အခြန္ေဆာင္ထားရမယ္။ တျခားတျခားေတြ 'မ' စရာေတြ ရွိတယ္။
ကိုယ္ပိုင္ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ ကတိတည္ႀကည္မွဳကို ဘဏ္က အေပါင္ပစၥည္းယူျပီး ေငြမေခ်းပါဘူး။ (1990 က ဒီအရည္အခ်င္းကို အေပါင္ပစၥည္းထားျပီး ေငြေခ်းဖို႔ ကိုယ္တိုင္ တက္ေဆြးေႏြးဖူးပါတယ္။ အာရွဓနဘဏ္မွာေလ။ အဟိ)
ဘဏ္တိုး ၁၃ % ဆိုေတာ့ တႏွစ္ သိန္း ၃၉၀ ေပးရမယ္။ အျခားစားရိတ္မပါ တလ ၃၂သိန္းခြဲ ရွိတယ္။ တလ သိန္း၅၀ အျမတ္ေပၚမွ စားရိတ္ေက်ရုံ။
ဒီေတာ့ တစ္ဗူး ၁၅၀ အျမတ္က်န္မယ္ဆိုေတာင္ ဗူး ၃၃၀၀၀ တစ္လ ေရာင္းအားရွိရမယ္။
ကိုယ္ပိုင္ေငြရင္းမယ္ဆို သိန္း ၃၀၀၀ fixed depisit ဘဏ္တိုး 10% မို႔
တစ္ႏွစ္ သိန္း ၃၀၀ ထိုင္ေနျပီးရခ်ိန္မွာ ဒိအလုပ္လုပ္မယ္ဆိုရင္ တန္ဖိုးေလ်ွာ့ စက္ေတြန့ဲ အလုပ္သမား ျပႆနာေတြန႔ဲ ေဈးကြက္ေဝစုေတြနဲ႔ ဌာနဆိုင္ရာ အေထြေထြ စိတ္ညစ္ရတာေတြန့ဲ ရင္ဆိုင္ရမယ္ဆို ဘယ္ေလာက္ရမွ အဆင္ေျပမလဲ။
ကိုင္း ဒီအဆင့္ကို တြက္ျပီးရင္ သိန္း ၃၀၀၀ ရင္းျပီး လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ဖို႔ ဆက္ စိတ္ကူးယဥ္ႏိုင္ျပီလား။
ကြ်န္ေတာ္ထင္ပါတယ္ ဒီအဆင့္မွာ ၂၀ % ေလာက္ စာဖတ္သူက ေနာက္ဆုတ္သြားေလာက္တယ္။ က်န္သူေတြနဲ႔ အပိုင္း ၃ ဆက္ျပီး စိတ္ကူးယဥ္ႀကပါစို႔။
(ဆက္ရန္)
ထမင္းဗူး ပုံၿပင္ (၃)
******
တိုင္းျပည္က ႏိုင္ငံၿခား သုံးေငြ မယိုဖိတ္ေအာင္ ထမင္းဗူး ဆက္ထုတ္ဦးမယ့္ ႏိုင္ငံ့သားေကာင္းေတြ ရွိေတာ့ "Machine and Material" အပိုင္း ဆက္ႀကရေအာင္။
ပထမအပိုင္းမွာ ေျမအတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတာဟာ တန္ဖိုးေလွ်ာ့ မရွိဘဲ ကာလရွည္မွာ အက်ိဳးအျမတ္ရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ စက္ရုံေဆာက္မယ္ဆို ဂရန္အမည္ေဖာက္ရမယ္။
ဒီအခါ သိန္း ၂၀၀၀ န့ဲ ဝယ္ထားတာမို႔ တစ္ဦးခ်င္းအမည္ ဒါမွမဟုတ္ ကုမၸဏီ အမည္ခံရပါမယ္။
ကုမၸဏီမရွိရင္ ေထာင္ပါ။ memorandum တို့ article of association တို႔ေရးပါ။ လိုင္စင္ေလွ်ာက္ပါ။
ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ ဒီေငြဟာ ရလမ္းေဖာ္ျပႏိုင္ထားမွ ၿဖစ္မယ္။ မေဖာ္ျပႏိုင္ရင္ တည္ဆဲဥပေဒအ ရလမဖ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ကေန သိန္း ၂၀၀၀ အတြက္ ၁၅% သိန္း ၃၀၀ သြားေဆာင္ပါေလ။ (၁၅% က တကယ္ သက္သက္သာသာ ေပးထားတာပါ)
တဦးတည္းပိုင္ ကုမၸဏီပိုင္ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္ အခြန္ကိစၥ ေရာက္မွ ရွင္းျပပါမယ္။
၁၉၉၉ ႀသဂုတ္ ၁၂ ရက္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရုံး အစည္းအေဝး ၂/ ၉၉ မွာ ျပည္တြင္းစက္မွဳလက္မွဳ တိုးတက္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံသားေတြ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳကို ဘယ္ကရလဲ မစိစစ္ဘဲ သက္သာခြင့္ ေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။
ခုေတာ့ မသိပါ။
****
အေဆာက္အဦေဆာက္တ့ဲ အခက္အခဲေတြ ဒီအတိုင္း ေက်ာ္ျဖတ္လိုက္ရေအာင္။
Injection moulding extrusion machine န့ဲ precission mould ဝယ္ရမယ္။
ဒါေတြဟာ ႏွစ္အလိုက္ တန္ဖိုးေလွ်ာ့ depreciation ရွိတယ္။ စက္န့ဲ mould ဟာ အလုပ္သမား ပညာျပလို႔ ပ်က္စီးႏိုင္တယ္။ တစုံမက ဝယ္ထားသင့္ ဝယ္ရမွာပါပဲ။
ဒီအခါ import permit ေလွ်ာက္ျပီးတင္သြင္းေပါ့။
custom အရာရွိဟာ သြင္းကုန္အစားထိုးပစၥည္းထုတ္မွာမို႔ တိုင္းျပည္အက်ိဳးမို႔ အခြန္သက္သာခြင့္ မေပးႏိုင္ပါ။ ဥပေဒအရ ေကာက္မွာပါပဲ။ လြတ္ခ်င္ရင္ ဝန္ႀကီးထံစာတင္ cabinetမွာ ျခြင္းခ်က္န႔ဲ လြတ္ေကာင္းလြတ္ပါမယ္။ မလြတ္တာ ေသခ်ာပါတယ္။ ကိုယ္ေတြ႔ေလ။
ေသခ်ာတာက invoice မွာ ျပထားတ့ဲ စက္ရဲ႔တန္ဖိုး အမွန္ဟုတ္သလား သံသယမ်က္လုံးနဲ႔ အႀကည့္ခံရမယ္။ အႀကည့္ခံလိုက္ပါ့မယ္။ ခံသင့္တာကိုး ေနာ့။
ဘာေႀကာင့္ စက္မွဳဇုန္ ေရာက္ရလဲဆိုရင္ လူေနရပ္ကြက္ မလုပ္ရ။ စည္ပင္ လိုင္စင္မရွိမလုပ္ရ။ အိမ္သုံးမီတာန့ဲ မလုပ္ရ ဥပေဒရွိတယ္။
၁၉၉၀ က မိတ္ေဆြထံမွာ ၂၀ စီစီ ေဆးပုလင္း ေကာ္ဗူးေလးေတြ သြားအပ္ေတာ့ သူ့အိမ္မွာ ၆ေပပတ္လည္ အျမင္း ၅ ေပ ေျမက်င္းတူး အဂၤေတ ကိုင္ျပီး စက္ကေလး ဖြက္ အလုပ္လုပ္ရတယ္။ စည္ပင္ လွ်ပ္စစ္က လာရင္ ႀကမ္းခင္းေအာက္မွာ ပုန္းေနရတယ္။ မီတာခ သံသယမျဖစ္ေအာင္ aircon ေတြဘာေတြ မဖြင့္ႏိုင္ဘူး။
ဒီလို ခိုးေႀကာင္ခိုးဝွက္မဟုတ္ဘဲ။ ဥပေဒနဲ႔ အညီ လုပ္ႏိုင္ဖို႔ ေျမဝယ္ရတာ သေဘာေပါက္ပါေလ။ ကဲပါေလ ေျမ အေဆာက္အဦ စက္ေတာ့ ရလာျပီ ထားပါေတာ့။
Raw Material ကေတာ့ သိပ္မခက္လွပါဘူး။ ကိုယ္တိုင္ တင္သြင္းခ်င္လည္း permit ေလ်ွာက္ မဟုတ္ရင္ ေစ်းကြက္ထဲ အျမတ္ေပးဝယ္ေပါ့။ consumption နည္းတုန္း ေစ်းကြက္မွာ ဝယ္ႀကမယ္ေလ။ ေနာင္မွ container လိုက္ တင္သြင္းတ့ဲ စိတ္ညစ္ရမွဳနဲ႔ အက်ိဳးအျမတ္ ခ်ိန္တာေပါ့။
ခင္ဗ်ားတို႔အစား သက္ျပင္ရွည္ႀကီး ခ်ေပးထားပါတယ္ ။
" ဟ င္ း း း း "
(ဆက္ရန္)
ထမင္းဗူးပုံၿပင္ (၄)
Man power အပိုင္းက အင္မတန္ ဦးေႏွာက္ေျခာက္မယ့္ အပိုင္းပဲ။
ဘယ္လိုလူေတြေရြးခန္႔မလဲ ဘယ္လို procedure ေတြအရ ခန္႔ရမလဲအေႀကာင္း ခဏေက်ာ္ျပီး ခန္႔ထားတ့ဲ လူေတြအေႀကာင္း သိထားဖို႔လိုတယ္။
ေလာေလာဆယ္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတာင္းဆိုဖို႔ ဖြဲ႔စည္းထားတ့ဲ အဖြဲ႔ ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္။ အလုပ္ရွင္အဖြဲ႔က ခုဂဏန္းပဲ။
အခြင့္အေရးအတြက္က ေျပာမယ္ဆိုတာခ်ည္းပဲ။ အရည္အခ်င္း concept အတြက္ ေလ့က်င့္ေပးေနတာမရွိဘူး။
ဒီေတာ့ အလုပ္တက္ဆင္း အခ်ိန္မွန္ရမယ္ လုပ္ငန္းခြင္စည္းကမ္းေတြ လိုက္နာရမယ္ safety precaution ေတြဂရုစိုက္ရမယ္။
အဝတ္အစား မျပိဳင္ဖို႔ ထမင္းခ်ိဳင့္မျပိဳင္ဖို့ ဖုန္းမပြတ္ဖို႔အျပင္ အိမ္သာတက္ခ်ိန္ ႀကာခ်ိန္ပါ ေျပာရတယ္။
တေနရာမွာ အိမ္သာထဲဝင္ေနႀကာလို႔ တခါးမွာ ၂-x ၁ သစ္သားန့ဲ ပိတ္ရိုက္တာတို႔ ထမင္းကို စားသေလာက္ယူပါ။ အမွိဳက္ပုံးထဲ ပစ္ရင္ ဒါဏ္ေငြ ၅၀၀ ပစ္တာကိုေတြ႔လ်ွက္ မတိုင္သူ ၁၀၀၀ စတာေတြ ၿဖစ္တယ္။
ဒီေန့ overtime ၂ဆေပးရင္ဆင္းတယ္။ ေနာက္ရက္ ပုံမွန္ေန႔ ပ်က္တယ္။ ဒီေန႔ bonus ထုတ္ေပးရင္ ေနာက္ေန႔ မိုးအလင္းပြဲႀကည့္ျပီး အလုပ္မဆင္းဘူး။
job discription အတိအက် လုပ္ခိုင္းတာ မကိုက္လို႔ ဒါဏ္ရိုက္ရင္ သတိထားရတယ္။
extrusion machine ထဲ သိန္းရာခ်ီတန္ precission mould ထဲ သံေခ်ာင္းတေခ်ာင္းထည့္ရင္ အႀကီးစား ဆုံးျပီ။ ဂြလြတ္က်လို႔ မီးေလာင္ရာက ေဒၚလာ ၂သန္းဖိုး ဆုံးရတ့ဲ ဥပမာရွိတယ္။
ညေစာင့္ခန့္ထား ႏိုးႏိုးႀကားႀကားရွိလား သိႏိုင္ဖို႔ CCTV တပ္ျပီး တည ေလးငါးႀကိမ္ စစ္ရမယ္။ အိပ္ေကာင္းျခင္း မအိပ္ရေပါ့။
အလုပ္ထုတ္မယ္ဆိုရင္ တလႀကိဳေျပာရတယ္။ မေက်နပ္လို႔ သပိတ္ေမွာက္မွာ သတိထားရတယ္။ သူတို႔ထြက္ခ်င္ရင္ ေကာက္ခါငင္ကာ ထြက္ေလေတာ့ အရန္ အလုပ္သမား ေဆာင္းထားရတယ္။
အလုပ္ခန့္စဥ္ ေနာက္ဆုံးလုပ္ခဲ့တ့ဲ အလုပ္က good standing certificate ရမွ ခန့္တ့ဲ စံနစ္မရွိေတာ့ ဝင္ခ်င္သလိုဝင္ ထြက္ခ်င္သလိုထြက္ ဦးေႏွာက္ေျခာက္ရတယ္။
တဘက္မွာ ဆိုးတ့ဲအလုပ္ရွင္ေတြလည္းရွိပါတယ္။
အလုပ္ရွင္အလုပ္သမား ဆက္ဆံေရး ေျပလည္မွ အလုပ္တိုးတက္တာမို႔
၂ဘက္ညီဖို႔လိုပါတယ္။ ေျပာရရင္ ဟိုဘက္ဒီဘက္ အမ်ားႀကီးပါ။
ခုေတာ့ ထမင္းဗူး စက္ရုံေထာင္မိျပီဆိုေတာ့ အားေပးစကား တခြန္းရွိတယ္။
"အရာရာ သည္းခံေလာ့ ငါ့ရွင္"
(ဆက္ရန္)
ထမင္းဗူး ပုံၿပင္ (၅)
စက္ရုံလည္းရျပီ။ စက္ေတြလည္း ဆင္ျပီးျပီ။ အလုပ္သမားေတြလည္း အဆင္သင့္ဆိုေတာ့ Method လို့ပဲ ေျပာရမယ့္ တည္ဆဲဥပေဒေတြ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြန့ဲအညီ အလုပ္လုပ္ရေတာ့မယ္။
ဥပေဒ နည္းဥပေဒ ဌာနဆိုင္ရာေတြဆက္ဆံရေတာ့မယ္။
၆၆ ကိုေႀကာက္ရေသးေတာ့ အစကတည္းက "ပုံၿပင္" လို႔ ေျပာထားျပီး စိတ္ကူးနဲ႔ စက္ရုံေထာင္ စိတ္ကူးနဲ႔ ဌာန ဆိုင္ရာလူေတြ ဆက္ဆံတာပါေနာ္။ အာဘြား အႀကီးႀကီး ေပးပါတယ္။
****
စစခ်င္း လ်ွပ္စစ္မီတာကိစၥ စက္မွဳဇုန္ဆိုေတာ့ ပါဝါမီတာရယ္ အိမ္သုံးရယ္ ၂ခုတပ္ေပးပါတယ္။
မီတာခ လား။ ရပ္ကြက္သုံးထက္မ်ားပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းသုံးေတာ့ ရုံးခန္း air con ေလးဖြင့္ေတာင္ စက္မွဳသုံးန့ဲ ေကာက္တာ။ ဒါေႀကာင့္ေခြ်တာရမယ္။ ပူပူေလာင္ေလာင္ထဲ ငုတ္တုပ္ ထိုင္ႀကရေအာင္။
စက္ေတြန့ဲ မီတာက ေပးထားတ့ဲ ၿမင္းေကာင္ေရ ကိုက္ရမယ္။ ပိုရင္ ဒါဏ္ရိုက္မယ္။ အေကာင္ ၂၀ ေပးထားရင္ အေကာင္ ၂၀ ထက္ပုိမသုံးရဘူး။
ဟာ စက္တိုးလာမွာလို႔ မီတာေကာင္ေရတိုးေပးပါ သြားေလွ်ာက္ရင္ ခု စက္သုံးေနတာ အေကာင္မျပည့္ေသးလို႔ မရဘူး။ ဒီေတာ့ စက္တိုးျပီး ေကာင္ေရေက်ာ္မွလာေလွ်ာက္ ေက်ာ္ေတာ့ ေက်ာ္ျပီဆိုျပီး ဒါဏ္ရိုက္မယ္။ ဒါက္ရိုက္ခံဖို႔ ဇာတာမွာ ပါသြားျပီ။
တခါ စက္မွဳဇုန္မွာ ဆိုေတာ့ ခိုးသုံးေလမလား အခါအားေလွ်ာ္စြာစစ္တတ္တယ္။ ေနျပည္ေတာ္က အထူးအဖြဲ႔ ဆိုတာ လြန္ခ့ဲတ့ဲ ၁၀ႏွစ္ေလာက္က လာစစ္ဖူးတယ္။
ဘယ္ကအဖြဲ႔ေတြလဲ ေမးလို႔ စိတ္ဆိုးႀကေသး။ ကိုယ့္ဝင္းထဲ ဝင္မွာ ဘယ္သူလဲ ေမးခြင့္ရွိတာေပါ့။ ရွိတ့ဲစက္ေတြဖြင့္ခိုင္းျပီး amp ေက်ာ္လား ဂြနဲ႔ ေထာက္တာေပါ႔။ ကိုယ္ေတြက ပါးသမွ် profile photo မွာ micro meter တင္ထားတာႀကည့္ေတာ့။
အေကာင္ ၂၇ ခြင့္ျပဳတာ ၁၀ေကာင္ေတာင္မျပည့္ဘူး။ ကိုယ္ေတာ္ေတြက လူကို သူခိုးသာသာ ဆက္ဆံတာ အခု ကိုယ့္အလွည့္ေရာက္ျပီ။
"ဒီမွာေမာင္ရင္တို႔ အန္ကယ္ ဒီမီတာေတြ အမည္ေျပာင္း ေလွ်ာက္ထားတာ ခြင့္ျပဳၿပီးျပီ။ ေပးသြင္းရမယ့္ ေငြ သြင္းျပီးျပီ။ အမည္မေျပာင္းဘဲ bill ထြက္ေနတာ တႏွစ္ ၄လႀကာျပီ။ ေမာင္ရင္တို႔ဌာန အလုပ္မလုပ္တာ ဒီမွာသက္ေသ ခုဘာလုပ္ေပးမလဲ" ေမးလိုက္တယ္။ ကိုယ္ေတာ္ေတြ မ်က္စိမ်က္ႏွာပ်က္ေရာ။ ဒီလိုပါဆို။
ဝန္အားမႏိုင္တ့ဲအခါ စက္မွဳဇုန္က ဦးစားေပး မီးျဖတ္တယ္။ ၇ႏွစ္ေလာက္က ၂၄နာရီ ရက္ေပါင္း ၅၀ ျဖတ္ဖူးတယ္။
ဒီေတာ့ ညဖက္ လုံၿခံဳေရးမီးမရွိ ေမွာင္မည္းမည္းထိုင္ရလို႔ batteery 2လုံး inverter န့ဲ ေန့ခင္းမီးစက္လည္ခ်ိန္ အားသြင္းရတယ္။ သႀကၤန္ပိတ္ေတာ့ ဘယ္မွ မလည္ပတ္ႏိုင္ ကီလို မီတာ ၂၀ေလာက္ကားေမာင္းသြားျပီး 30KVA မီးစက္ႀကီးဖြင့္လို႔ 120 AmpH battery 2လုံး အားသြင္းရတယ္။ ခုေတာ့ ဆိုလာျပားေတြန့ဲ ေျပာင္းထားျပီ။
ဒီေတာ့ ထမင္းဗူးစက္ရုံအတြက္ လုံၿခံဳေရးမီး CCTV တပ္ဖို႔ solar ၆ခ်ပ္ battery ၄လုံး သိန္းအစိတ္ ေပးပါ။
အံမယ္မီးစက္ေမာင္းလို႔ ဒီဇယ္ေလွာင္ခြင့္မရွိဘူး။ ၅ဂါလန္လားမသိ ေက်ာ္ျပီး ေလွာင္ထားရင္ ဥပေဒအရ ဖမ္းလို႔ရတယ္။ ဘာမွတ္လဲ။ ဒါျပီးရင္ EI electrical Inspection လွ်ပ္စစ္ စစ္ေဆးေရး လွ်ပ္စစ္စစ္ေဆးေရးက ေဘးကင္းေအာင္ လူဓါတ္လိုက္တာ မျဖစ္ေအာင္ စစ္ေဆးတာပါ။
ႏွစ္စဥ္ EI လိုင္စင္ အပူေပးကိရိယာပါေတာ့ ဘြိဳင္လာလိုင္စင္ ျပီးေတာ့ လွ်ပ္စစ္မီးမမွန္လို႔ ကိုယ္ပိုင္မီးစက္ေလး ကိုယ့္ဝင္းထဲထားရင္ လိုင္စင္ယူ ႏွစ္စဥ္အခြန္ေပးရတယ္။
သူတို့လည္း ဂြန့ဲစစ္တာေပါ့။ ကြ်န္ေတာ္က heater coil watt 700 ဆိုတ့ဲအခါ ဟုတ္လားေပါ့ ဒီမွာ Nicrome wire 6 ohm ၂၂ ကိုက္ ကိုယ္တိုင္ပတ္ထားတာ ခြႀကည့္ေလ။ ေဟာဟိုမွာ စက္တိုင္း ELCB ရွိတယ္။ ဝါယာေရွာ့ လူေသတာ ကြ်န္ေတာ္တို့လည္း ေႀကာက္ပါတယ္ဆိုေတာ့ ေတာ္ေတာ္သေဘာေပါက္သြားပုံပဲ။ ဆက္ဆံေရးေျပလည္တယ္။
တခ်ိန္မေတာ့ အင္ဂ်င္နီယာမ တစိေယာက္က ခပ္တည္တည္ breaker တစ္ခု ထပ္တပ္ခိုင္းတယ္။ မတပ္ဘူးဗ် လို႔ ခပ္ျပတ္ျပတ္ေျပာမွ ရစ္မရမွန္း သေဘာေပါက္တယ္။
ၿပီးရင္ စက္မွဳလိုင္စင္ အလုပ္အႀကီးအေသးလိုက္လို႔ အေသးစား အလတ္စား အႀကီးစား လိုင္စင္ယူရတယ္။ ႏွစ္စဥ္ လိုင္စင္ေႀကးန့ဲ သက္တမ္းတိုးရတယ္။
ဒီလိုပဲ စည္ပင္ဌာနက လုပ္ငန္းလိုင္စင္ က်န္းမာေရးလိုင္စင္ ႏွစ္စဥ္ လိုင္စဥ္ေႀကးသြင္းရတယ္။ စစခ်င္းမွာ ခ်ာတိတ္တေယာက္ လာျပီး ေဟာက္ေနလို႔ ဘယ္သူဘယ္ဝါ မင္းဘာလဲ ငါဘာလဲ ေျပာရတယ္။
စက္မွဳဇုန္အခြန္ သာယာေရးေတြ လုံၿခံဳေရးေတြ အမွိဳက္ခြန္ေတြ ေပးေဆာင္ရပါတယ္။ ေရွ့က အမ်ားျပည္သူလမ္းမ အေနာက္က ဇုန္အတြင္းလမ္း ျပင္ႀကတ့ဲအခါ မင္းတို႔က လုပ္ငန္းရွင္ေတြ သိန္းခ်ီထည့္ပါတ့ဲ။ ထည့္ပါတယ္ ထည့္ပါတယ္။ လမ္းခင္းတာ ကုသိုလ္ရတယ္ မဟုတ္လား။
အလုပ္သမား ညႊန္ႀကားမွဳဦးစီးဌာန တည္ဆဲဥပေဒအရ အလုပ္သမားလိုခ်င္ရင္ စာခ်ိတ္ ေခၚခြင့္မရွိ။ ေလဘာရုံးကို လိုအပ္ခ်က္ေတြန့ဲ စာပို႔ရမယ္။ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ မခန့္ရ။ ေလဘာကဒ္ မရွိသူ မခန္႔ရ။ ခန့္ရင္ ပုံစံ ၇ ထုတ္ယူရမယ္။
ခန့္ျပီးရင္ အလုပ္ရွင္ အလုပ္သမား သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ရမယ္။ ဒီစည္းကမ္းေတြ မေဖာက္ရ။ အလုပ္ထုတ္ရင္ တလခေပး အေႀကာင္းႀကားရမယ္။
အလုပ္သမားဌာန အျငိမ္းစားတစ္ေယာက္က ဒါေတြရွင္းလင္းတ့ဲအခါ အလုပ္ရွင္ေတြကို "ခင္ဗ်ားတို့ ဒီတခ်က္ခ်င္း လိုက္နာရမယ္။ မလိုက္နာလည္း ေနပါ။ ေဖာက္ဖ်က္ရင္ မလိုက္နာရင္ တခ်က္ခ်င္းအတြက္ အင္းစိန္ေတာရမွာ ၃ လ န့ဲ ဒါဏ္ေငြ ၅သိန္းပဲ"
ကိုယ္ေတြမွာ ေက်ာ္ေဇာမွဳရွိတ့ဲ ရာဇဝတ္သားေတြျဖစ္လို႔။ ညအိပ္ယာဝင္တိုင္း ဆုေတာင္းရတယ္။ ငါ့တရားအစြဲမခံရပါေစနဲ႔။ ေထာင္န႔ံကို နံလို႔ အိမ္သားေတြနဲ႔ သီးသန္႔ ခြဲအိပ္ရတယ္။။
ၿပီးေတာ့ လူမွဳဖူလုံေရး အလုပ္သမားတိုင္းအတြက္ လစာရဲ႔ ၃% လစဥ္ အလုပ္ရွင္က ေပးသြင္းရမယ္။ အလုပ္သမားေနာင္ေရး ေဆးကုဖို႔ ပင္စင္ရဖို႔ မီးဖြားဖို႔။ အလုပ္ရွင္က က်န္းမာတယ္။ မီးမဖြားပါဘူး။ ပင္စင္မယူပါဘူး။
အဲဒီမွာလည္း ေထာင္ ၃ လ ၆လ ဒါဏ္ေငြ ၅သိန္းေအာက္ထစ္ေတြခ်ည္း။ ဟုတ္ပါတယ္။ လိုက္နာရတာေပါ့။ အားလုံးေကာင္းဖို႔ေလ။
ဌာနဆိုင္ရာလူေတြက သန့္သန့္ရွင္းရွင္း အဂတိ လိုက္စားတာမရွိေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ဂ်ပိုးသူခိုးေတြလို ဆက္ဆံခ်င္ ဆက္ဆံမွာေပါ့ေလ။
ပုံျပင္ပါဆို။
ကုမၸဏီမ်ားဆိုင္ရာကိစၥ ဖြဲ႔ၿပီဆို ပုံစံ ၆ တို ႔ ၂၂ တို့ form E တို့တင္ ႏွစ္စဥ္ သင္းလုံးကြ်တ္ အစည္းအေဝးလုပ္ အရွံဳးအျမတ္ ရွင္းတမ္းထုတ္ေပါ့။
စစခ်င္းေျပာသလို တဦးတည္းပိုင္ဆို အခြန္ေကာက္ခံတ့ဲ ရာႏွဳန္းဟာ အျမတ္ေငြနည္းရင္နည္းသလို မ်ားရင္ ရာႏွဳန္း မ်ားသလို ေကာက္ပါတယ္။
ကုမၸဏီမေတာ့ အျမတ္နည္းနည္းမ်ားမ်ား ၂၅% ေကာက္ပါတယ္။ ပထမသုံးႏွစ္မွာ ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးပါတယ္။ ဒါျပီးရင္ တႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ ျမတ္ပါျပီ။ စီးပြားေရး အညႊန္းကိန္းက အတက္ပဲၿဖစ္ရမွာ မဟုတ္လား။
ပစၥည္းထုတ္လုပ္တာဆိုေတာ့ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ ၅% ေပးရမယ္ေနာ္။ အျမတ္ခြန္နဲ႔ မဆိုင္ဘူး။ ေရာင္းလို့ရွံဳးျမတ္တာ သပ္သပ္ ဒါက ေရာင္းရေငြအေပၚက ေဆာင္ရမွာ။
ထမင္းဗူးက တစ္ဗူး ၂၅၀ န့ဲ တလဗူး ၃၀၀၀၀ေလာက္ဆို ၇၅ သိန္းမို႔ တလ ၃၇၅၀၀၀/တစ္ႏွစ္ ၄၅ သိန္း ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ေဆာင္ရမယ္။
ဟိုးအရင္ကဆို ၁၀% ေကာက္တာေလ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ ေနာက္ဆုံးႏွစ္မတိုင္မွာ ၂% ခ်ေပးခ့ဲျပီး ေျပာင္းေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ ၅% ျပန္ထားေပးသြားတာပါ။
အခြန္ဘ႑ာ ဝန္ႀကီးဌာနက ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အသက္ရွဳေခ်ာင္ဖို႔ ေႀကညာခ်က္ ၁၄၃/ ၉၉ ထုတ္ဖူးတယ္။ ႏိုင္ငံသား လုပ္ငန္းရွင္ ျဖစ္ရမယ္။ စက္မွဳဇုန္က ထုတ္ရမယ္။ သြင္းကုန္အစားထိုး ပစၥည္းျဖစ္ရမယ္။
ဒါေတြညီညြတ္ရင္ က်သင့္ေသာ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ရဲ႔ ၁၀% သာ ေပးေဆာင္ရမယ္။ ဒီညႊန္ႀကားခ်က္ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ သက္တမ္းတိုးတာမို႔ ခု တည္ဆဲလား မေျပာတတ္ပါဘူး။
မယုံရင္ ပုံျပင္မွတ္ေနာ္။ အစကတည္းက ထမင္းဗူး ပုံျပင္ပါဆို။
(ဆက္ရန္)
ထမင္းဗူးပုံၿပင္ (၆)
ဘာေျပာေျပာေလ တည္ဆဲဥပေဒေတြအရ လိုက္နာစရာရွိတာလိုက္နာ ေပးစရာရွိတာေပး (လုပ္အားခေတြ ခြင့္ရက္ေတြ ေျပာပါတယ္) ဖားတန္တာဖား သည္းခံတာ သည္းခံလို႔ ကုန္ေခ်ာထြက္ျပီဆိုပါစို႔။
Market ဆိုတာ ဘာအလုပ္လုပ္လုပ္ လုပ္သမွ်ရဲ႔ key point ပဲ။ လုပ္ငန္းတစ္ခု တည္တာ လည္ပတ္တာ Market Drive ပဲ။ ဒီေတာ့ break even point တလ ဗူး ၃၀၀၀၀ ေရာင္းရဖို႔အေရး ေဈးကြက္အေနအထား ေတာက္ရေတာ့မယ္။
ေအာ္ ဒီအခ်ိန္ေရာက္ေတာ့ Market share အမ်ားစုရထားတ့ဲ သူေတြက သိပ္ သေဘာေပါက္တာေပါ့။
အသစ္မတိုးႏိုင္ေအာင္ ေဈးခ်ဖို႔ၿပင္ျပီေလ။ အစကတည္းက နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးမွာ အလြန္ေတာ္စြာလုပ္ထားေလေတာ့ ျပိဳင္ဘက္ကို သတ္နည္းသတ္ကြင္းသိျပီးသား။
တစ္ေယာက္က ၂ေယာက္ျဖစ္လာတယ္။ ၿပိဳင္ဆိုင္မွဳ တိုးလာတယ္။ ေဈးကြက္ကို ခ်ဲ႔ႀကမယ္။ တစ္ေယာက္တစ္ေယာက္ အေသသတ္ႀကရမွာ။
က်န္သူက ႀကီးမားတ့ဲ ေဈးကြက္ႀကီးနဲ႔ က်န္ရစ္မွာေလ။ သူက ေျခလွမ္းဦးထားေတာ့ ကိုယ့္မွာ ျပာဖို႔ေသခ်ာတယ္။
ဒီေတာ့ ေရာင္းေဈးခ် ႏိုင္ဖို႔ production cost ခ်ေခြ်တာႀကပါဟ အပ်က္အစီးနည္းေအာင္ လုပ္ႀကပါဟ ထုတ္ကုန္တိုးေအာင္ လုပ္ႀကပါဟ အရည္အေသြးထိန္းႀကပါဟ ေအာ္ရေတာ့မယ္။ quality န့ဲ price ဟာ အေသအေႀက ျပိဳင္ရျပီ။
ကိုင္း မသႏၱာ တစ္လ ထမင္းဗူး ဘယ္ေလာက္ယူမွာလဲ။ ဒါေလး သမီးေမြးေန႔လက္ေဆာင္ေနာ္ ေဈးေလ်ွာ့ေပးတယ္ေနာ္ ပညာကုန္ ထုတ္သုံးရၿပီ။
ယူခ်င္ယူ မယူခ်င္ေန ေဈးေတာ့ မျပင္ဘူးဆိုတ့ဲ sale girl အေျပာအဆိုေလးေတြက ပ့ံပိုးေပးဦးမွာ။
ဘာျဖစ္ျဖစ္ တည္မိမွ လဒနားနားေပါ့။
ဒီေတာ့ တစ္လ ဗူး ၃၀၀၀၀ ေရာင္းရဖို႔အေရး ကို Zin Zae Lwin ရဲ႔ ေဘာ္ဒါေတြေမးျပီး Multilevel Marketing လုပ္ရေကာင္းမလား
ေဟာ ေျပာဖု့ိက်န္သြားတယ္။ စရင္းတုန္းက သိန္း ၃၀၀၀ ကို ေငြလဲႏွဳန္း ၁၃၄၀ န့ဲ တြက္ထားရင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတာက ေဒၚလာ 2.24 သိန္းေလာက္ ႏွစ္စဥ္ဘဏ္တိုးက သိန္း ၃၀၀ ဒီေတာ့ ၂ႏွစ္ေနလို့ အသားတင္က်န္ေငြ ေဒၚလာ 2.24 သိန္းန့ဲ ၿမန္မာေငြ သိန္း ၆၀၀ က်န္မယ္ဆိုရင္ အရင္းပဲရွိေသးတယ္။
ဘာေျပာတယ္ ေျမႀကီးက ေဈးတက္မွာပါ ဟုတ္လား
ဒီမွာ ေမာင္ရင္မသိေသးတာေျပာျပဦးမယ္။ ဟိုးတခါက စက္ရုံကို စည္ပင္ဌာနက လာျပီး property tax ေကာက္မယ္ေျပာပါတယ္။ ၁၀ႏွစ္ေလာက္ရွိေရာေပါ့။
"ဒီမွာဆရာ စက္ရုံတန္ဖိုးေပၚက ---% ေျမတန္ဖိုးေပၚက --- % စက္တန္ဖိုးေပၚက --- % စုစုေပါင္း ၉% ကို property tax ေပးရမယ္" တ့ဲ။
"တႀကိမ္တည္းလားဆိုေတာ့ မဟုတ္ဘူး ႏွစ္စဥ္ဆိုပဲ။"
"ဒီမွာ ကိုယ္ေတာ္ေတြ ႏွစ္စဥ္ ၉% ေဆာင္ရရင္ ၁၁ ႏွစ္ေနရင္ ငါပိုင္တာ အခြန္ေဆာင္လို႔ ေျပာင္ျပီ။ မင္းဘိုးေအမွပဲ။ မေဆာင္ဘူးကြာ" ေျပာလႊတ္ရတယ္။
ကိုင္း စက္ရုံေထာင္မယ့္စိတ္ကူး သားလာမွ ကိစၥျပီးတယ္။ "ဒီမွာ အေဖ သိန္း ၃၀၀၀ ရင္း စက္ရုံေထာင္ အလုပ္ေတြလုပ္ အခြန္ေတြေဆာင္တာ ေနာက္ဆုံးရည္မွန္းခ်က္က ေငြရဖို႔မဟုတ္လား"
"စက္ရုံေထာင္ အသက္တိုပါတယ္။ သား ကို သိန္း ၄၀၀ ေလာက္ေပး"
"ကုန္ကို တရုပ္လွမ္းမွာ ရိုက္သင့္တာေတြရိုက္ Box ကားတစင္းဝယ္မယ္။ ေညာင္ပင္ေလးေဈး လမ္းေဘးရပ္ ကုန္ေလွာင္ထား အေစာင့္ တေယာက္ခန္႔ အိမ္က ထိုင္ေရာင္း ေျပစာ ျပရင္ ကုန္ထုတ္ေပးလိုက္။
ဘာလိုင္စင္မွမလို မကိုက္တ့ဲေန႔ ေလွ်ာ့ေစ်းနဲ႔ေရာင္းထုတ္လိုက္ ျပီးျပီ။"
"အေဖ အလုပ္ေတြလုပ္ အခြန္ေဆာင္တယ္မဟုတ္လား။ သိန္း ၁၀၀ အခြန္ ၂၅သိန္းေဆာင္ ေငြျဖဴ ၇၅ သိန္းေပၚတယ္။
ေဟာ ဝယ္စရာရွိေတာ့ ေဆာင္ထားတ့ဲစာရင္း လုပ္ေပးပါဆို လုပ္မေပးဘူး။ ခု ရလမ္းမေဖာ္ျပ ၁၅သိန္းေပးရုံ ေငြျဖဴ သိန္းတရာ တင္းတင္းရတယ္။ အလုပ္ရွဳပ္ခံလို႔ အေဖရာ"
"အေဖ ေနမေကာင္းေတာ့ အခြန္ေတြေဆာင္ထားလို႔ လာ ဒီspecial ခန္းမွာေန ဒီမွာ အထူးကု သူႀကည့္ေပးမွာမဟုတ္ဘူး" "သားေက်ာင္းတက္ေတာ့ အခြန္ေဆာင္ထားလို႔ အေဆာင္ခ မေပးနဲ႔ အလကား ရလို႔လား"
"အခု စာေရးတာေတာင္ အေဖ့စာေတြ ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္သူေတြဖတ္လို႔လား"
"ညာလက္ညွိဳးတိုတာနဲ႔ bill ကုန္တာသာ က်န္တာပဲ"
"ဒါေပမယ့္ အက်ိဳးမယုတ္ေအာင္ ဒီမွာတင္ရပ္ျပီး internet bill ဖိုးေလး
ေရစက္ခ် အမွ်ေဝလိုက္ပါအေဖရယ္။"
ဒါေႀကာင့္ေျပာပါတယ္။ ထမင္းဗူး ပုံၿပင္ပါလို႔။
"ႀကားႀကားသမွ် အမွ် အမွ် အမွ် ပါဗ်ိဳ႔။"
😀 😀 😀
Credit: Maung Maung Myint
စီးပြားေရးမလုပ္ဘဲ
ေငြေတြဘဏ္မွာအပ္ၿပီး ထိုင္စားေနတာနဲ႔
ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ
ဘာေၾကာင့္ဝင္မလာသလဲ သိခ်င္ဖတ္ၾကည့္ပါ။
😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂
🤑🤑🤑🤑🤑ထမင္းဘူးပံုျပင္🤑🤑🤑🤑
#SME-myanmar
ထမင္းဗူးပံုျပင္ ၁ ( MaungMyint )
=========။
******
တန္ဖိုးသင့္ေန႔လည္စာအဖြဲ႔က ေဒါက္တာ သႏၱဝင္းက ထမင္းဘူးေလးေတြလိုအပ္လို႔ လွမ္းေမးတ့ဲအခါ ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္လုပ္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူးလို႔
တိုတိုပဲ ၿပန္ေျဖလိုက္ပါတယ္။
တဆက္တည္း ဘယ္လိုအေႀကာင္းေတြေႀကာင့္ မလြယ္တာပါလို႔ ေျပာျပခ်င္စိတ္ရွိေပမယ့္ ကိုယ့္ညာလက္ညွိဳးေလး ျပန္ႀကည့္ေတာ့ နည္းနည္းတိုဝင္သြားေနသလိုရွိလို႔ ေမ့ထားလိုက္ပါတယ္။
တိုင္းျပည္ ဆင္းရဲမြဲေတမွဳကို ျပဳၿပင္ႏိုင္မယ့္ အခ်က္ေတြ SME ေတြ တိုးတက္လာေစဖို႔ သိသင့္တာေတြ ၿပင္သင့္တာေတြ ပါလို႔ ေစတနာရွိေပမယ့္ တကယ့္လူေတြ ဖတ္တာမဟုတ္လို႔ပါပဲ။
ေနာက္ေတာ့ ေျပာစရာရွိတာေျပာ က်န္တာလႊတ္ခ်ထားလိုက္ရင္ dutiful citizen ျဖစ္ ေတာ္ပါျပီလို႔ ေတြးပါတယ္ေလ။
****
ခပ္လြယ္လြယ္ေတြးရင္ ဒီထမင္းဗူး ထုတ္လုပ္တယ္ဆိုတာ ႏိုင္ငံၿခားက Injection moulding extrusion machine တစ္ခု precission mould တစ္ခု တစ္ခုမက တင္သြင္း စက္ရုံန့ဲ အလုပ္သမားရွိရင္ ျဖစ္ျပီေလ။
ဘာခက္လို႔တုန္း။ ဘာမွမခက္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ခက္ေနယ္။
ကဲ ဘာေတြခက္ေနသလဲ။
*****
ကုန္ပစၥည္းတစ္ခု ထုတ္ရင္ အေျခခံ M ေတြလိုတယ္။
နံမည္မွာပါတ့ဲ M M M န႔ဲတင္ ထုတ္လို႔မရဘူးေလ။
Mibdset
Money
Machine
Man Power
Method ( rules and regulations ေတြေပါ့)
Market
Municipal (ဒါက ဒီႏိုင္ငံက သီးသန္႔လိုအပ္ခ်က္)
ဒါေတြကို ေထာင့္တိုင္းမွာ အဆင္ေျပေျပ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ သက္သက္သာသာ ျဖတ္သန္းႏိုင္မွ ႏိုင္ငံတကာေစ်းကို ယွဥ္ျပိဳင္ေရာင္းခ်ႏိုင္မယ္။ အလုပ္အကိုင္ အသစ္ ဖန္တည္းႏိုင္မယ္။ အခြန္ေငြရမယ္။ သြင္းကုန္အစားထိုး ျပည္ပသုံးေငြ foreign currency expenditure ေလ်ွာ့ခ်ႏိုင္မယ္။
ဒီေလာက္ ေကာင္းမြန္တာ ဘာလို႔ မျဖစ္တာပါလိမ့္။
ပထမဆုံး Mindset က ဒီအလုပ္ေတြအတြက္ ဌာနဆိုင္ရာ အဆင့္ဆင့္ေတြ ၿဖတ္သန္းတ့ဲအခါ လူလိမ္ေတြ အျမတ္ႀကီးစား အရင္းရွင္ေတြလို႔ၿမင္တယ္။ ဂ်ပိုးသူခိုးေတြလို ဆက္ဆံတယ္ဗ်။
အစစ အဆင္ေျပေအာင္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးတာထက္ အဆင့္တိုင္း ညစ္ထား ထစ္ထားတတ္တယ္။
ဒီဒါဏ္ကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ မခံစားႏိုင္ဘူး။
ဒီေတာ့ လုပ္ငန္းတည္ေထာင္ လုပ္ကိုင္ဖို႔ အားမသန္ မလုပ္ဘူးေပါ့ေလ။
(ဒါ ကိုယ့္အျမင္ပါပဲ)
(ဆက္ရန္)
ထမင္းဗူး ပုံၿပင္ (၂)
*****
ကိုင္း စိတ္ကူးေလးနဲ႔ တစ္ခါသုံး ထမင္းဗူးေလး ထုတ္လုပ္ႀကည့္ရေအာင္။ လက္ရွိေဈးကြက္မွာ တရုပ္က အံ၃ခု ၂၈၀ စကၤာပူက အံ ၄ခု ၃၅၀
ေကာ္အေလးခ်ိန္ အႀကမ္းတြက္ေတာ့ တဗူး 0.072 lb ေလာက္ေပါ့။ အေလအလြင့္ ေဆာင္းရင္ 0.1 lb ပဲထားပါစို႔။
ေကာ္တေပါင္ ၈၀၀ / ၉၀၀ ႏွဳန္းေလာက္ထားရင္ ကုန္ႀကမ္းတန္ဖိုး ၈၀ က်ပ္ေလာက္
ဒီေတာ့ ခန့္မွန္းအျမတ္အစြန္းအရ သိပ္စိတ္ကူးယဥ္လို႔ ေကာင္းပါတယ္။ စိတ္ကူးေလးနဲ႔ တည္ေထာင္ႀကည့္ရေအာင္။
*****
"Money"
M ေတြေျပာတဲ႔အခါ အပိုင္းတိုင္းမွာ အျခား M ေတြ လာဝင္ေရာက္ေန တာေတာ့ သတိျပဳရမယ္။
စက္ရုံေျမေနရာ အေဆာက္အဦ စက္ေတြ ကုန္ႀကမ္းေတြ ရင္းရမွာမို႔ သိန္း ၃၀၀၀ ေလာက္န့ဲ ခ်ိန္ႀကည့္ရေအာင္။
ဒီအလုပ္ေတြ လူေနရပ္ကြက္မွာ လုပ္ခြင့္မရွိ။ စက္ရုံ ငွားရင္ မလိုဖယ္ခိုင္းတာတခ်က္ ေျမပိုင္ရင္ ေျမတန္ဖိုးရွိတာမို႔ ငွားတာကို အားမသန္သလို ငွားခကလည္း အသားတင္ အျခားသူ လုပ္ေကြ်းသလိုမို႔ အပိုင္ဝယ္ရေအာင္။
စက္မွဳဇုန္ေျမေဈး ျမင့္လို႔ 80 x 60 ေျမအတြက္ သိန္း ၂၀၀၀ အေဆာက္အဦ စက္ေတြအတြက္ သိန္း ၁၀၀၀ ဆိုခ်င္တာပါ။ ဒိရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံေငြ မရွိရင္ ဘဏ္က ေခ်းရပါမယ္။ ဘဏ္ေခ်းေငြ လြယ္လြယ္မရပါဘူး။
ေျမဂရန္ အမည္ေပါက္ရမယ္။ အုတ္အေဆာက္အဦျဖစ္ရမယ္။ မီးအာမခံ ထားရမယ္။ ၃ႏွစ္ဆက္တိုက္ အရွံဳးမရွိ အခြန္ေဆာင္ထားရမယ္။ တျခားတျခားေတြ 'မ' စရာေတြ ရွိတယ္။
ကိုယ္ပိုင္ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ ကတိတည္ႀကည္မွဳကို ဘဏ္က အေပါင္ပစၥည္းယူျပီး ေငြမေခ်းပါဘူး။ (1990 က ဒီအရည္အခ်င္းကို အေပါင္ပစၥည္းထားျပီး ေငြေခ်းဖို႔ ကိုယ္တိုင္ တက္ေဆြးေႏြးဖူးပါတယ္။ အာရွဓနဘဏ္မွာေလ။ အဟိ)
ဘဏ္တိုး ၁၃ % ဆိုေတာ့ တႏွစ္ သိန္း ၃၉၀ ေပးရမယ္။ အျခားစားရိတ္မပါ တလ ၃၂သိန္းခြဲ ရွိတယ္။ တလ သိန္း၅၀ အျမတ္ေပၚမွ စားရိတ္ေက်ရုံ။
ဒီေတာ့ တစ္ဗူး ၁၅၀ အျမတ္က်န္မယ္ဆိုေတာင္ ဗူး ၃၃၀၀၀ တစ္လ ေရာင္းအားရွိရမယ္။
ကိုယ္ပိုင္ေငြရင္းမယ္ဆို သိန္း ၃၀၀၀ fixed depisit ဘဏ္တိုး 10% မို႔
တစ္ႏွစ္ သိန္း ၃၀၀ ထိုင္ေနျပီးရခ်ိန္မွာ ဒိအလုပ္လုပ္မယ္ဆိုရင္ တန္ဖိုးေလ်ွာ့ စက္ေတြန့ဲ အလုပ္သမား ျပႆနာေတြန႔ဲ ေဈးကြက္ေဝစုေတြနဲ႔ ဌာနဆိုင္ရာ အေထြေထြ စိတ္ညစ္ရတာေတြန့ဲ ရင္ဆိုင္ရမယ္ဆို ဘယ္ေလာက္ရမွ အဆင္ေျပမလဲ။
ကိုင္း ဒီအဆင့္ကို တြက္ျပီးရင္ သိန္း ၃၀၀၀ ရင္းျပီး လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ဖို႔ ဆက္ စိတ္ကူးယဥ္ႏိုင္ျပီလား။
ကြ်န္ေတာ္ထင္ပါတယ္ ဒီအဆင့္မွာ ၂၀ % ေလာက္ စာဖတ္သူက ေနာက္ဆုတ္သြားေလာက္တယ္။ က်န္သူေတြနဲ႔ အပိုင္း ၃ ဆက္ျပီး စိတ္ကူးယဥ္ႀကပါစို႔။
(ဆက္ရန္)
ထမင္းဗူး ပုံၿပင္ (၃)
******
တိုင္းျပည္က ႏိုင္ငံၿခား သုံးေငြ မယိုဖိတ္ေအာင္ ထမင္းဗူး ဆက္ထုတ္ဦးမယ့္ ႏိုင္ငံ့သားေကာင္းေတြ ရွိေတာ့ "Machine and Material" အပိုင္း ဆက္ႀကရေအာင္။
ပထမအပိုင္းမွာ ေျမအတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတာဟာ တန္ဖိုးေလွ်ာ့ မရွိဘဲ ကာလရွည္မွာ အက်ိဳးအျမတ္ရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ စက္ရုံေဆာက္မယ္ဆို ဂရန္အမည္ေဖာက္ရမယ္။
ဒီအခါ သိန္း ၂၀၀၀ န့ဲ ဝယ္ထားတာမို႔ တစ္ဦးခ်င္းအမည္ ဒါမွမဟုတ္ ကုမၸဏီ အမည္ခံရပါမယ္။
ကုမၸဏီမရွိရင္ ေထာင္ပါ။ memorandum တို့ article of association တို႔ေရးပါ။ လိုင္စင္ေလွ်ာက္ပါ။
ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ ဒီေငြဟာ ရလမ္းေဖာ္ျပႏိုင္ထားမွ ၿဖစ္မယ္။ မေဖာ္ျပႏိုင္ရင္ တည္ဆဲဥပေဒအ ရလမဖ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ကေန သိန္း ၂၀၀၀ အတြက္ ၁၅% သိန္း ၃၀၀ သြားေဆာင္ပါေလ။ (၁၅% က တကယ္ သက္သက္သာသာ ေပးထားတာပါ)
တဦးတည္းပိုင္ ကုမၸဏီပိုင္ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္ အခြန္ကိစၥ ေရာက္မွ ရွင္းျပပါမယ္။
၁၉၉၉ ႀသဂုတ္ ၁၂ ရက္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရုံး အစည္းအေဝး ၂/ ၉၉ မွာ ျပည္တြင္းစက္မွဳလက္မွဳ တိုးတက္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံသားေတြ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳကို ဘယ္ကရလဲ မစိစစ္ဘဲ သက္သာခြင့္ ေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။
ခုေတာ့ မသိပါ။
****
အေဆာက္အဦေဆာက္တ့ဲ အခက္အခဲေတြ ဒီအတိုင္း ေက်ာ္ျဖတ္လိုက္ရေအာင္။
Injection moulding extrusion machine န့ဲ precission mould ဝယ္ရမယ္။
ဒါေတြဟာ ႏွစ္အလိုက္ တန္ဖိုးေလွ်ာ့ depreciation ရွိတယ္။ စက္န့ဲ mould ဟာ အလုပ္သမား ပညာျပလို႔ ပ်က္စီးႏိုင္တယ္။ တစုံမက ဝယ္ထားသင့္ ဝယ္ရမွာပါပဲ။
ဒီအခါ import permit ေလွ်ာက္ျပီးတင္သြင္းေပါ့။
custom အရာရွိဟာ သြင္းကုန္အစားထိုးပစၥည္းထုတ္မွာမို႔ တိုင္းျပည္အက်ိဳးမို႔ အခြန္သက္သာခြင့္ မေပးႏိုင္ပါ။ ဥပေဒအရ ေကာက္မွာပါပဲ။ လြတ္ခ်င္ရင္ ဝန္ႀကီးထံစာတင္ cabinetမွာ ျခြင္းခ်က္န႔ဲ လြတ္ေကာင္းလြတ္ပါမယ္။ မလြတ္တာ ေသခ်ာပါတယ္။ ကိုယ္ေတြ႔ေလ။
ေသခ်ာတာက invoice မွာ ျပထားတ့ဲ စက္ရဲ႔တန္ဖိုး အမွန္ဟုတ္သလား သံသယမ်က္လုံးနဲ႔ အႀကည့္ခံရမယ္။ အႀကည့္ခံလိုက္ပါ့မယ္။ ခံသင့္တာကိုး ေနာ့။
ဘာေႀကာင့္ စက္မွဳဇုန္ ေရာက္ရလဲဆိုရင္ လူေနရပ္ကြက္ မလုပ္ရ။ စည္ပင္ လိုင္စင္မရွိမလုပ္ရ။ အိမ္သုံးမီတာန့ဲ မလုပ္ရ ဥပေဒရွိတယ္။
၁၉၉၀ က မိတ္ေဆြထံမွာ ၂၀ စီစီ ေဆးပုလင္း ေကာ္ဗူးေလးေတြ သြားအပ္ေတာ့ သူ့အိမ္မွာ ၆ေပပတ္လည္ အျမင္း ၅ ေပ ေျမက်င္းတူး အဂၤေတ ကိုင္ျပီး စက္ကေလး ဖြက္ အလုပ္လုပ္ရတယ္။ စည္ပင္ လွ်ပ္စစ္က လာရင္ ႀကမ္းခင္းေအာက္မွာ ပုန္းေနရတယ္။ မီတာခ သံသယမျဖစ္ေအာင္ aircon ေတြဘာေတြ မဖြင့္ႏိုင္ဘူး။
ဒီလို ခိုးေႀကာင္ခိုးဝွက္မဟုတ္ဘဲ။ ဥပေဒနဲ႔ အညီ လုပ္ႏိုင္ဖို႔ ေျမဝယ္ရတာ သေဘာေပါက္ပါေလ။ ကဲပါေလ ေျမ အေဆာက္အဦ စက္ေတာ့ ရလာျပီ ထားပါေတာ့။
Raw Material ကေတာ့ သိပ္မခက္လွပါဘူး။ ကိုယ္တိုင္ တင္သြင္းခ်င္လည္း permit ေလ်ွာက္ မဟုတ္ရင္ ေစ်းကြက္ထဲ အျမတ္ေပးဝယ္ေပါ့။ consumption နည္းတုန္း ေစ်းကြက္မွာ ဝယ္ႀကမယ္ေလ။ ေနာင္မွ container လိုက္ တင္သြင္းတ့ဲ စိတ္ညစ္ရမွဳနဲ႔ အက်ိဳးအျမတ္ ခ်ိန္တာေပါ့။
ခင္ဗ်ားတို႔အစား သက္ျပင္ရွည္ႀကီး ခ်ေပးထားပါတယ္ ။
" ဟ င္ း း း း "
(ဆက္ရန္)
ထမင္းဗူးပုံၿပင္ (၄)
Man power အပိုင္းက အင္မတန္ ဦးေႏွာက္ေျခာက္မယ့္ အပိုင္းပဲ။
ဘယ္လိုလူေတြေရြးခန္႔မလဲ ဘယ္လို procedure ေတြအရ ခန္႔ရမလဲအေႀကာင္း ခဏေက်ာ္ျပီး ခန္႔ထားတ့ဲ လူေတြအေႀကာင္း သိထားဖို႔လိုတယ္။
ေလာေလာဆယ္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတာင္းဆိုဖို႔ ဖြဲ႔စည္းထားတ့ဲ အဖြဲ႔ ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္။ အလုပ္ရွင္အဖြဲ႔က ခုဂဏန္းပဲ။
အခြင့္အေရးအတြက္က ေျပာမယ္ဆိုတာခ်ည္းပဲ။ အရည္အခ်င္း concept အတြက္ ေလ့က်င့္ေပးေနတာမရွိဘူး။
ဒီေတာ့ အလုပ္တက္ဆင္း အခ်ိန္မွန္ရမယ္ လုပ္ငန္းခြင္စည္းကမ္းေတြ လိုက္နာရမယ္ safety precaution ေတြဂရုစိုက္ရမယ္။
အဝတ္အစား မျပိဳင္ဖို႔ ထမင္းခ်ိဳင့္မျပိဳင္ဖို့ ဖုန္းမပြတ္ဖို႔အျပင္ အိမ္သာတက္ခ်ိန္ ႀကာခ်ိန္ပါ ေျပာရတယ္။
တေနရာမွာ အိမ္သာထဲဝင္ေနႀကာလို႔ တခါးမွာ ၂-x ၁ သစ္သားန့ဲ ပိတ္ရိုက္တာတို႔ ထမင္းကို စားသေလာက္ယူပါ။ အမွိဳက္ပုံးထဲ ပစ္ရင္ ဒါဏ္ေငြ ၅၀၀ ပစ္တာကိုေတြ႔လ်ွက္ မတိုင္သူ ၁၀၀၀ စတာေတြ ၿဖစ္တယ္။
ဒီေန့ overtime ၂ဆေပးရင္ဆင္းတယ္။ ေနာက္ရက္ ပုံမွန္ေန႔ ပ်က္တယ္။ ဒီေန႔ bonus ထုတ္ေပးရင္ ေနာက္ေန႔ မိုးအလင္းပြဲႀကည့္ျပီး အလုပ္မဆင္းဘူး။
job discription အတိအက် လုပ္ခိုင္းတာ မကိုက္လို႔ ဒါဏ္ရိုက္ရင္ သတိထားရတယ္။
extrusion machine ထဲ သိန္းရာခ်ီတန္ precission mould ထဲ သံေခ်ာင္းတေခ်ာင္းထည့္ရင္ အႀကီးစား ဆုံးျပီ။ ဂြလြတ္က်လို႔ မီးေလာင္ရာက ေဒၚလာ ၂သန္းဖိုး ဆုံးရတ့ဲ ဥပမာရွိတယ္။
ညေစာင့္ခန့္ထား ႏိုးႏိုးႀကားႀကားရွိလား သိႏိုင္ဖို႔ CCTV တပ္ျပီး တည ေလးငါးႀကိမ္ စစ္ရမယ္။ အိပ္ေကာင္းျခင္း မအိပ္ရေပါ့။
အလုပ္ထုတ္မယ္ဆိုရင္ တလႀကိဳေျပာရတယ္။ မေက်နပ္လို႔ သပိတ္ေမွာက္မွာ သတိထားရတယ္။ သူတို႔ထြက္ခ်င္ရင္ ေကာက္ခါငင္ကာ ထြက္ေလေတာ့ အရန္ အလုပ္သမား ေဆာင္းထားရတယ္။
အလုပ္ခန့္စဥ္ ေနာက္ဆုံးလုပ္ခဲ့တ့ဲ အလုပ္က good standing certificate ရမွ ခန့္တ့ဲ စံနစ္မရွိေတာ့ ဝင္ခ်င္သလိုဝင္ ထြက္ခ်င္သလိုထြက္ ဦးေႏွာက္ေျခာက္ရတယ္။
တဘက္မွာ ဆိုးတ့ဲအလုပ္ရွင္ေတြလည္းရွိပါတယ္။
အလုပ္ရွင္အလုပ္သမား ဆက္ဆံေရး ေျပလည္မွ အလုပ္တိုးတက္တာမို႔
၂ဘက္ညီဖို႔လိုပါတယ္။ ေျပာရရင္ ဟိုဘက္ဒီဘက္ အမ်ားႀကီးပါ။
ခုေတာ့ ထမင္းဗူး စက္ရုံေထာင္မိျပီဆိုေတာ့ အားေပးစကား တခြန္းရွိတယ္။
"အရာရာ သည္းခံေလာ့ ငါ့ရွင္"
(ဆက္ရန္)
ထမင္းဗူး ပုံၿပင္ (၅)
စက္ရုံလည္းရျပီ။ စက္ေတြလည္း ဆင္ျပီးျပီ။ အလုပ္သမားေတြလည္း အဆင္သင့္ဆိုေတာ့ Method လို့ပဲ ေျပာရမယ့္ တည္ဆဲဥပေဒေတြ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြန့ဲအညီ အလုပ္လုပ္ရေတာ့မယ္။
ဥပေဒ နည္းဥပေဒ ဌာနဆိုင္ရာေတြဆက္ဆံရေတာ့မယ္။
၆၆ ကိုေႀကာက္ရေသးေတာ့ အစကတည္းက "ပုံၿပင္" လို႔ ေျပာထားျပီး စိတ္ကူးနဲ႔ စက္ရုံေထာင္ စိတ္ကူးနဲ႔ ဌာန ဆိုင္ရာလူေတြ ဆက္ဆံတာပါေနာ္။ အာဘြား အႀကီးႀကီး ေပးပါတယ္။
****
စစခ်င္း လ်ွပ္စစ္မီတာကိစၥ စက္မွဳဇုန္ဆိုေတာ့ ပါဝါမီတာရယ္ အိမ္သုံးရယ္ ၂ခုတပ္ေပးပါတယ္။
မီတာခ လား။ ရပ္ကြက္သုံးထက္မ်ားပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းသုံးေတာ့ ရုံးခန္း air con ေလးဖြင့္ေတာင္ စက္မွဳသုံးန့ဲ ေကာက္တာ။ ဒါေႀကာင့္ေခြ်တာရမယ္။ ပူပူေလာင္ေလာင္ထဲ ငုတ္တုပ္ ထိုင္ႀကရေအာင္။
စက္ေတြန့ဲ မီတာက ေပးထားတ့ဲ ၿမင္းေကာင္ေရ ကိုက္ရမယ္။ ပိုရင္ ဒါဏ္ရိုက္မယ္။ အေကာင္ ၂၀ ေပးထားရင္ အေကာင္ ၂၀ ထက္ပုိမသုံးရဘူး။
ဟာ စက္တိုးလာမွာလို႔ မီတာေကာင္ေရတိုးေပးပါ သြားေလွ်ာက္ရင္ ခု စက္သုံးေနတာ အေကာင္မျပည့္ေသးလို႔ မရဘူး။ ဒီေတာ့ စက္တိုးျပီး ေကာင္ေရေက်ာ္မွလာေလွ်ာက္ ေက်ာ္ေတာ့ ေက်ာ္ျပီဆိုျပီး ဒါဏ္ရိုက္မယ္။ ဒါက္ရိုက္ခံဖို႔ ဇာတာမွာ ပါသြားျပီ။
တခါ စက္မွဳဇုန္မွာ ဆိုေတာ့ ခိုးသုံးေလမလား အခါအားေလွ်ာ္စြာစစ္တတ္တယ္။ ေနျပည္ေတာ္က အထူးအဖြဲ႔ ဆိုတာ လြန္ခ့ဲတ့ဲ ၁၀ႏွစ္ေလာက္က လာစစ္ဖူးတယ္။
ဘယ္ကအဖြဲ႔ေတြလဲ ေမးလို႔ စိတ္ဆိုးႀကေသး။ ကိုယ့္ဝင္းထဲ ဝင္မွာ ဘယ္သူလဲ ေမးခြင့္ရွိတာေပါ့။ ရွိတ့ဲစက္ေတြဖြင့္ခိုင္းျပီး amp ေက်ာ္လား ဂြနဲ႔ ေထာက္တာေပါ႔။ ကိုယ္ေတြက ပါးသမွ် profile photo မွာ micro meter တင္ထားတာႀကည့္ေတာ့။
အေကာင္ ၂၇ ခြင့္ျပဳတာ ၁၀ေကာင္ေတာင္မျပည့္ဘူး။ ကိုယ္ေတာ္ေတြက လူကို သူခိုးသာသာ ဆက္ဆံတာ အခု ကိုယ့္အလွည့္ေရာက္ျပီ။
"ဒီမွာေမာင္ရင္တို႔ အန္ကယ္ ဒီမီတာေတြ အမည္ေျပာင္း ေလွ်ာက္ထားတာ ခြင့္ျပဳၿပီးျပီ။ ေပးသြင္းရမယ့္ ေငြ သြင္းျပီးျပီ။ အမည္မေျပာင္းဘဲ bill ထြက္ေနတာ တႏွစ္ ၄လႀကာျပီ။ ေမာင္ရင္တို႔ဌာန အလုပ္မလုပ္တာ ဒီမွာသက္ေသ ခုဘာလုပ္ေပးမလဲ" ေမးလိုက္တယ္။ ကိုယ္ေတာ္ေတြ မ်က္စိမ်က္ႏွာပ်က္ေရာ။ ဒီလိုပါဆို။
ဝန္အားမႏိုင္တ့ဲအခါ စက္မွဳဇုန္က ဦးစားေပး မီးျဖတ္တယ္။ ၇ႏွစ္ေလာက္က ၂၄နာရီ ရက္ေပါင္း ၅၀ ျဖတ္ဖူးတယ္။
ဒီေတာ့ ညဖက္ လုံၿခံဳေရးမီးမရွိ ေမွာင္မည္းမည္းထိုင္ရလို႔ batteery 2လုံး inverter န့ဲ ေန့ခင္းမီးစက္လည္ခ်ိန္ အားသြင္းရတယ္။ သႀကၤန္ပိတ္ေတာ့ ဘယ္မွ မလည္ပတ္ႏိုင္ ကီလို မီတာ ၂၀ေလာက္ကားေမာင္းသြားျပီး 30KVA မီးစက္ႀကီးဖြင့္လို႔ 120 AmpH battery 2လုံး အားသြင္းရတယ္။ ခုေတာ့ ဆိုလာျပားေတြန့ဲ ေျပာင္းထားျပီ။
ဒီေတာ့ ထမင္းဗူးစက္ရုံအတြက္ လုံၿခံဳေရးမီး CCTV တပ္ဖို႔ solar ၆ခ်ပ္ battery ၄လုံး သိန္းအစိတ္ ေပးပါ။
အံမယ္မီးစက္ေမာင္းလို႔ ဒီဇယ္ေလွာင္ခြင့္မရွိဘူး။ ၅ဂါလန္လားမသိ ေက်ာ္ျပီး ေလွာင္ထားရင္ ဥပေဒအရ ဖမ္းလို႔ရတယ္။ ဘာမွတ္လဲ။ ဒါျပီးရင္ EI electrical Inspection လွ်ပ္စစ္ စစ္ေဆးေရး လွ်ပ္စစ္စစ္ေဆးေရးက ေဘးကင္းေအာင္ လူဓါတ္လိုက္တာ မျဖစ္ေအာင္ စစ္ေဆးတာပါ။
ႏွစ္စဥ္ EI လိုင္စင္ အပူေပးကိရိယာပါေတာ့ ဘြိဳင္လာလိုင္စင္ ျပီးေတာ့ လွ်ပ္စစ္မီးမမွန္လို႔ ကိုယ္ပိုင္မီးစက္ေလး ကိုယ့္ဝင္းထဲထားရင္ လိုင္စင္ယူ ႏွစ္စဥ္အခြန္ေပးရတယ္။
သူတို့လည္း ဂြန့ဲစစ္တာေပါ့။ ကြ်န္ေတာ္က heater coil watt 700 ဆိုတ့ဲအခါ ဟုတ္လားေပါ့ ဒီမွာ Nicrome wire 6 ohm ၂၂ ကိုက္ ကိုယ္တိုင္ပတ္ထားတာ ခြႀကည့္ေလ။ ေဟာဟိုမွာ စက္တိုင္း ELCB ရွိတယ္။ ဝါယာေရွာ့ လူေသတာ ကြ်န္ေတာ္တို့လည္း ေႀကာက္ပါတယ္ဆိုေတာ့ ေတာ္ေတာ္သေဘာေပါက္သြားပုံပဲ။ ဆက္ဆံေရးေျပလည္တယ္။
တခ်ိန္မေတာ့ အင္ဂ်င္နီယာမ တစိေယာက္က ခပ္တည္တည္ breaker တစ္ခု ထပ္တပ္ခိုင္းတယ္။ မတပ္ဘူးဗ် လို႔ ခပ္ျပတ္ျပတ္ေျပာမွ ရစ္မရမွန္း သေဘာေပါက္တယ္။
ၿပီးရင္ စက္မွဳလိုင္စင္ အလုပ္အႀကီးအေသးလိုက္လို႔ အေသးစား အလတ္စား အႀကီးစား လိုင္စင္ယူရတယ္။ ႏွစ္စဥ္ လိုင္စင္ေႀကးန့ဲ သက္တမ္းတိုးရတယ္။
ဒီလိုပဲ စည္ပင္ဌာနက လုပ္ငန္းလိုင္စင္ က်န္းမာေရးလိုင္စင္ ႏွစ္စဥ္ လိုင္စဥ္ေႀကးသြင္းရတယ္။ စစခ်င္းမွာ ခ်ာတိတ္တေယာက္ လာျပီး ေဟာက္ေနလို႔ ဘယ္သူဘယ္ဝါ မင္းဘာလဲ ငါဘာလဲ ေျပာရတယ္။
စက္မွဳဇုန္အခြန္ သာယာေရးေတြ လုံၿခံဳေရးေတြ အမွိဳက္ခြန္ေတြ ေပးေဆာင္ရပါတယ္။ ေရွ့က အမ်ားျပည္သူလမ္းမ အေနာက္က ဇုန္အတြင္းလမ္း ျပင္ႀကတ့ဲအခါ မင္းတို႔က လုပ္ငန္းရွင္ေတြ သိန္းခ်ီထည့္ပါတ့ဲ။ ထည့္ပါတယ္ ထည့္ပါတယ္။ လမ္းခင္းတာ ကုသိုလ္ရတယ္ မဟုတ္လား။
အလုပ္သမား ညႊန္ႀကားမွဳဦးစီးဌာန တည္ဆဲဥပေဒအရ အလုပ္သမားလိုခ်င္ရင္ စာခ်ိတ္ ေခၚခြင့္မရွိ။ ေလဘာရုံးကို လိုအပ္ခ်က္ေတြန့ဲ စာပို႔ရမယ္။ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ မခန့္ရ။ ေလဘာကဒ္ မရွိသူ မခန္႔ရ။ ခန့္ရင္ ပုံစံ ၇ ထုတ္ယူရမယ္။
ခန့္ျပီးရင္ အလုပ္ရွင္ အလုပ္သမား သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ရမယ္။ ဒီစည္းကမ္းေတြ မေဖာက္ရ။ အလုပ္ထုတ္ရင္ တလခေပး အေႀကာင္းႀကားရမယ္။
အလုပ္သမားဌာန အျငိမ္းစားတစ္ေယာက္က ဒါေတြရွင္းလင္းတ့ဲအခါ အလုပ္ရွင္ေတြကို "ခင္ဗ်ားတို့ ဒီတခ်က္ခ်င္း လိုက္နာရမယ္။ မလိုက္နာလည္း ေနပါ။ ေဖာက္ဖ်က္ရင္ မလိုက္နာရင္ တခ်က္ခ်င္းအတြက္ အင္းစိန္ေတာရမွာ ၃ လ န့ဲ ဒါဏ္ေငြ ၅သိန္းပဲ"
ကိုယ္ေတြမွာ ေက်ာ္ေဇာမွဳရွိတ့ဲ ရာဇဝတ္သားေတြျဖစ္လို႔။ ညအိပ္ယာဝင္တိုင္း ဆုေတာင္းရတယ္။ ငါ့တရားအစြဲမခံရပါေစနဲ႔။ ေထာင္န႔ံကို နံလို႔ အိမ္သားေတြနဲ႔ သီးသန္႔ ခြဲအိပ္ရတယ္။။
ၿပီးေတာ့ လူမွဳဖူလုံေရး အလုပ္သမားတိုင္းအတြက္ လစာရဲ႔ ၃% လစဥ္ အလုပ္ရွင္က ေပးသြင္းရမယ္။ အလုပ္သမားေနာင္ေရး ေဆးကုဖို႔ ပင္စင္ရဖို႔ မီးဖြားဖို႔။ အလုပ္ရွင္က က်န္းမာတယ္။ မီးမဖြားပါဘူး။ ပင္စင္မယူပါဘူး။
အဲဒီမွာလည္း ေထာင္ ၃ လ ၆လ ဒါဏ္ေငြ ၅သိန္းေအာက္ထစ္ေတြခ်ည္း။ ဟုတ္ပါတယ္။ လိုက္နာရတာေပါ့။ အားလုံးေကာင္းဖို႔ေလ။
ဌာနဆိုင္ရာလူေတြက သန့္သန့္ရွင္းရွင္း အဂတိ လိုက္စားတာမရွိေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ဂ်ပိုးသူခိုးေတြလို ဆက္ဆံခ်င္ ဆက္ဆံမွာေပါ့ေလ။
ပုံျပင္ပါဆို။
ကုမၸဏီမ်ားဆိုင္ရာကိစၥ ဖြဲ႔ၿပီဆို ပုံစံ ၆ တို ႔ ၂၂ တို့ form E တို့တင္ ႏွစ္စဥ္ သင္းလုံးကြ်တ္ အစည္းအေဝးလုပ္ အရွံဳးအျမတ္ ရွင္းတမ္းထုတ္ေပါ့။
စစခ်င္းေျပာသလို တဦးတည္းပိုင္ဆို အခြန္ေကာက္ခံတ့ဲ ရာႏွဳန္းဟာ အျမတ္ေငြနည္းရင္နည္းသလို မ်ားရင္ ရာႏွဳန္း မ်ားသလို ေကာက္ပါတယ္။
ကုမၸဏီမေတာ့ အျမတ္နည္းနည္းမ်ားမ်ား ၂၅% ေကာက္ပါတယ္။ ပထမသုံးႏွစ္မွာ ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးပါတယ္။ ဒါျပီးရင္ တႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ ျမတ္ပါျပီ။ စီးပြားေရး အညႊန္းကိန္းက အတက္ပဲၿဖစ္ရမွာ မဟုတ္လား။
ပစၥည္းထုတ္လုပ္တာဆိုေတာ့ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ ၅% ေပးရမယ္ေနာ္။ အျမတ္ခြန္နဲ႔ မဆိုင္ဘူး။ ေရာင္းလို့ရွံဳးျမတ္တာ သပ္သပ္ ဒါက ေရာင္းရေငြအေပၚက ေဆာင္ရမွာ။
ထမင္းဗူးက တစ္ဗူး ၂၅၀ န့ဲ တလဗူး ၃၀၀၀၀ေလာက္ဆို ၇၅ သိန္းမို႔ တလ ၃၇၅၀၀၀/တစ္ႏွစ္ ၄၅ သိန္း ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ေဆာင္ရမယ္။
ဟိုးအရင္ကဆို ၁၀% ေကာက္တာေလ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ ေနာက္ဆုံးႏွစ္မတိုင္မွာ ၂% ခ်ေပးခ့ဲျပီး ေျပာင္းေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ ၅% ျပန္ထားေပးသြားတာပါ။
အခြန္ဘ႑ာ ဝန္ႀကီးဌာနက ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အသက္ရွဳေခ်ာင္ဖို႔ ေႀကညာခ်က္ ၁၄၃/ ၉၉ ထုတ္ဖူးတယ္။ ႏိုင္ငံသား လုပ္ငန္းရွင္ ျဖစ္ရမယ္။ စက္မွဳဇုန္က ထုတ္ရမယ္။ သြင္းကုန္အစားထိုး ပစၥည္းျဖစ္ရမယ္။
ဒါေတြညီညြတ္ရင္ က်သင့္ေသာ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ရဲ႔ ၁၀% သာ ေပးေဆာင္ရမယ္။ ဒီညႊန္ႀကားခ်က္ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ သက္တမ္းတိုးတာမို႔ ခု တည္ဆဲလား မေျပာတတ္ပါဘူး။
မယုံရင္ ပုံျပင္မွတ္ေနာ္။ အစကတည္းက ထမင္းဗူး ပုံျပင္ပါဆို။
(ဆက္ရန္)
ထမင္းဗူးပုံၿပင္ (၆)
ဘာေျပာေျပာေလ တည္ဆဲဥပေဒေတြအရ လိုက္နာစရာရွိတာလိုက္နာ ေပးစရာရွိတာေပး (လုပ္အားခေတြ ခြင့္ရက္ေတြ ေျပာပါတယ္) ဖားတန္တာဖား သည္းခံတာ သည္းခံလို႔ ကုန္ေခ်ာထြက္ျပီဆိုပါစို႔။
Market ဆိုတာ ဘာအလုပ္လုပ္လုပ္ လုပ္သမွ်ရဲ႔ key point ပဲ။ လုပ္ငန္းတစ္ခု တည္တာ လည္ပတ္တာ Market Drive ပဲ။ ဒီေတာ့ break even point တလ ဗူး ၃၀၀၀၀ ေရာင္းရဖို႔အေရး ေဈးကြက္အေနအထား ေတာက္ရေတာ့မယ္။
ေအာ္ ဒီအခ်ိန္ေရာက္ေတာ့ Market share အမ်ားစုရထားတ့ဲ သူေတြက သိပ္ သေဘာေပါက္တာေပါ့။
အသစ္မတိုးႏိုင္ေအာင္ ေဈးခ်ဖို႔ၿပင္ျပီေလ။ အစကတည္းက နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးမွာ အလြန္ေတာ္စြာလုပ္ထားေလေတာ့ ျပိဳင္ဘက္ကို သတ္နည္းသတ္ကြင္းသိျပီးသား။
တစ္ေယာက္က ၂ေယာက္ျဖစ္လာတယ္။ ၿပိဳင္ဆိုင္မွဳ တိုးလာတယ္။ ေဈးကြက္ကို ခ်ဲ႔ႀကမယ္။ တစ္ေယာက္တစ္ေယာက္ အေသသတ္ႀကရမွာ။
က်န္သူက ႀကီးမားတ့ဲ ေဈးကြက္ႀကီးနဲ႔ က်န္ရစ္မွာေလ။ သူက ေျခလွမ္းဦးထားေတာ့ ကိုယ့္မွာ ျပာဖို႔ေသခ်ာတယ္။
ဒီေတာ့ ေရာင္းေဈးခ် ႏိုင္ဖို႔ production cost ခ်ေခြ်တာႀကပါဟ အပ်က္အစီးနည္းေအာင္ လုပ္ႀကပါဟ ထုတ္ကုန္တိုးေအာင္ လုပ္ႀကပါဟ အရည္အေသြးထိန္းႀကပါဟ ေအာ္ရေတာ့မယ္။ quality န့ဲ price ဟာ အေသအေႀက ျပိဳင္ရျပီ။
ကိုင္း မသႏၱာ တစ္လ ထမင္းဗူး ဘယ္ေလာက္ယူမွာလဲ။ ဒါေလး သမီးေမြးေန႔လက္ေဆာင္ေနာ္ ေဈးေလ်ွာ့ေပးတယ္ေနာ္ ပညာကုန္ ထုတ္သုံးရၿပီ။
ယူခ်င္ယူ မယူခ်င္ေန ေဈးေတာ့ မျပင္ဘူးဆိုတ့ဲ sale girl အေျပာအဆိုေလးေတြက ပ့ံပိုးေပးဦးမွာ။
ဘာျဖစ္ျဖစ္ တည္မိမွ လဒနားနားေပါ့။
ဒီေတာ့ တစ္လ ဗူး ၃၀၀၀၀ ေရာင္းရဖို႔အေရး ကို Zin Zae Lwin ရဲ႔ ေဘာ္ဒါေတြေမးျပီး Multilevel Marketing လုပ္ရေကာင္းမလား
ေဟာ ေျပာဖု့ိက်န္သြားတယ္။ စရင္းတုန္းက သိန္း ၃၀၀၀ ကို ေငြလဲႏွဳန္း ၁၃၄၀ န့ဲ တြက္ထားရင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတာက ေဒၚလာ 2.24 သိန္းေလာက္ ႏွစ္စဥ္ဘဏ္တိုးက သိန္း ၃၀၀ ဒီေတာ့ ၂ႏွစ္ေနလို့ အသားတင္က်န္ေငြ ေဒၚလာ 2.24 သိန္းန့ဲ ၿမန္မာေငြ သိန္း ၆၀၀ က်န္မယ္ဆိုရင္ အရင္းပဲရွိေသးတယ္။
ဘာေျပာတယ္ ေျမႀကီးက ေဈးတက္မွာပါ ဟုတ္လား
ဒီမွာ ေမာင္ရင္မသိေသးတာေျပာျပဦးမယ္။ ဟိုးတခါက စက္ရုံကို စည္ပင္ဌာနက လာျပီး property tax ေကာက္မယ္ေျပာပါတယ္။ ၁၀ႏွစ္ေလာက္ရွိေရာေပါ့။
"ဒီမွာဆရာ စက္ရုံတန္ဖိုးေပၚက ---% ေျမတန္ဖိုးေပၚက --- % စက္တန္ဖိုးေပၚက --- % စုစုေပါင္း ၉% ကို property tax ေပးရမယ္" တ့ဲ။
"တႀကိမ္တည္းလားဆိုေတာ့ မဟုတ္ဘူး ႏွစ္စဥ္ဆိုပဲ။"
"ဒီမွာ ကိုယ္ေတာ္ေတြ ႏွစ္စဥ္ ၉% ေဆာင္ရရင္ ၁၁ ႏွစ္ေနရင္ ငါပိုင္တာ အခြန္ေဆာင္လို႔ ေျပာင္ျပီ။ မင္းဘိုးေအမွပဲ။ မေဆာင္ဘူးကြာ" ေျပာလႊတ္ရတယ္။
ကိုင္း စက္ရုံေထာင္မယ့္စိတ္ကူး သားလာမွ ကိစၥျပီးတယ္။ "ဒီမွာ အေဖ သိန္း ၃၀၀၀ ရင္း စက္ရုံေထာင္ အလုပ္ေတြလုပ္ အခြန္ေတြေဆာင္တာ ေနာက္ဆုံးရည္မွန္းခ်က္က ေငြရဖို႔မဟုတ္လား"
"စက္ရုံေထာင္ အသက္တိုပါတယ္။ သား ကို သိန္း ၄၀၀ ေလာက္ေပး"
"ကုန္ကို တရုပ္လွမ္းမွာ ရိုက္သင့္တာေတြရိုက္ Box ကားတစင္းဝယ္မယ္။ ေညာင္ပင္ေလးေဈး လမ္းေဘးရပ္ ကုန္ေလွာင္ထား အေစာင့္ တေယာက္ခန္႔ အိမ္က ထိုင္ေရာင္း ေျပစာ ျပရင္ ကုန္ထုတ္ေပးလိုက္။
ဘာလိုင္စင္မွမလို မကိုက္တ့ဲေန႔ ေလွ်ာ့ေစ်းနဲ႔ေရာင္းထုတ္လိုက္ ျပီးျပီ။"
"အေဖ အလုပ္ေတြလုပ္ အခြန္ေဆာင္တယ္မဟုတ္လား။ သိန္း ၁၀၀ အခြန္ ၂၅သိန္းေဆာင္ ေငြျဖဴ ၇၅ သိန္းေပၚတယ္။
ေဟာ ဝယ္စရာရွိေတာ့ ေဆာင္ထားတ့ဲစာရင္း လုပ္ေပးပါဆို လုပ္မေပးဘူး။ ခု ရလမ္းမေဖာ္ျပ ၁၅သိန္းေပးရုံ ေငြျဖဴ သိန္းတရာ တင္းတင္းရတယ္။ အလုပ္ရွဳပ္ခံလို႔ အေဖရာ"
"အေဖ ေနမေကာင္းေတာ့ အခြန္ေတြေဆာင္ထားလို႔ လာ ဒီspecial ခန္းမွာေန ဒီမွာ အထူးကု သူႀကည့္ေပးမွာမဟုတ္ဘူး" "သားေက်ာင္းတက္ေတာ့ အခြန္ေဆာင္ထားလို႔ အေဆာင္ခ မေပးနဲ႔ အလကား ရလို႔လား"
"အခု စာေရးတာေတာင္ အေဖ့စာေတြ ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္သူေတြဖတ္လို႔လား"
"ညာလက္ညွိဳးတိုတာနဲ႔ bill ကုန္တာသာ က်န္တာပဲ"
"ဒါေပမယ့္ အက်ိဳးမယုတ္ေအာင္ ဒီမွာတင္ရပ္ျပီး internet bill ဖိုးေလး
ေရစက္ခ် အမွ်ေဝလိုက္ပါအေဖရယ္။"
ဒါေႀကာင့္ေျပာပါတယ္။ ထမင္းဗူး ပုံၿပင္ပါလို႔။
"ႀကားႀကားသမွ် အမွ် အမွ် အမွ် ပါဗ်ိဳ႔။"
😀 😀 😀
Credit: Maung Maung Myint
No comments:
Post a Comment