က်န္းမာေရး ယိုယြင္းေစေသာ အေလ့အက်င့္ဆိုး (၈) ခု

(8 Bad Habits that Damage Your Health)

က်ြန္ေတာ္တို႔ေတြ ဘာရယ္မဟုတ္ မသိမသာလုပ္မိေနေသာ အေလ့အထ၊ အေလ့အက်င့္ သို႔မဟုတ္ ၀သီအခ်ိဳ႕ဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းတယ္ဆိုတဲ့ အရာေတြထက္ ဒုကၡပိုေပးႏိုင္တယ္ဆိုတာ မေလ့က်က္မိၾကပါဘူး။ ကိုယ္စားေသာက္မယ့္ အစားအေသာက္ေတြမွာ ဘယ္အရာက ဘာအစိတ္အပိုင္းအတြက္ေကာင္းတယ္၊ ဘယ္ေဖ်ာ္ရည္ ဘယ္လိုဟင္းလ်ာက က်န္းမာေရး အေထာက္အကူျပဳ တယ္ဆိုတာမ်ိဳး ေစ့ငုစပ္စုဖို႔ မစဥ္းစားမိၾကပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေစ်းထဲသြားတယ္ မ်က္စိထဲျမင္မိတာ အာရံုက်က္မိတာ တြဲစပ္ခ်က္ျပဳတ္လိုက္တယ္ ဒါပဲမဟုတ္လား။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပဳလုပ္ေနထိုင္ျဖစ္ေနတဲ့ အမူအက်င့္ ၊ လုပ္ေဆာင္ျဖစ္ေနတဲ့ အေလ့အထေတြဟာ က်န္​းမာ​ေရးကို အႏၱရာယ္႐ွိေစေသာ အမွားအယြင္​းမ်ားလားသိခ်င္ရင္ ေရးသားေဖာ္ျပမည့္ အက်င့္၀သီမ်ားကို ဖတ္႐ႈေတြးဆယွဥ္ထိုးၾကည့္ပါ။

(၁) ကိုယ့္အခ်ိန္အေတာ္မ်ားမ်ားကို တီဗီေ႐ွ႕မွာ ကုန္ဆံုးမိေနသလား (Spending most of your time in front of the TV)

ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြဟာ ဆိုဖာေလးေပၚထိုင္ တီဗီၾကည့္ရင္း နာရီေတြ အခ်ိန္ေတြ သံုးျဖဳန္​းရတာ သေဘာက်ၾကပါတယ္။ သက္ေသာင့္သက္သာ႐ွိတဲ့  စိတ္ခံစားမႈ အတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အလိုလိုက္ အႀကိဳက္ေဆာင္မႈ တစ္ခုျပဳလုပ္မိေနတယ္လို႔ စာဖတ္သူေတြးသင့္တယ္ မယူဆဘူးလားဗ်။ အဲ့သလို အျမဲတေစ တစ္ေနရာတည္းထိုင္ၿပီး ကိုယ္လက္လႈပ္႐ွားမႈနည္းေစ ျပင္ပ အျခားပတ္၀န္းက်င္ကို အေရြ႕နည္းေစတဲ့အမူအက်င့္ေၾကာင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ က်န္းမာေရး ျပႆနာျဖစ္ရပ္မ်ားစီ ေရာက္ဖို႔ဦးေဆာင္သြားႏိုင္ပါတယ္။

(၂) အအိပ္အေနနည္းျခင္း (Barely sleeping)

ကြၽန္ေတာ္တို႔ အမ်ားစုက မိမိသြားလာလႈပ္႐ွားလုပ္ကိုင္သည့္ ပမာဏနဲ႔ အနားယူအိပ္စက္ေသာ အခ်ိန္ကာလ မကိုက္ညီ မလံုေလာက္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အလုပ္လုပ္ခ်ိန္မွာ အလုပ္လုပ္မယ္ အလုပ္ခ်ိန္ျပင္ပမွာ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာလုပ္မယ္ လုပ္ႏိုင္သူလို႔ ေတြးထင္ၾကတာကိုး။ ညဘက္ အိပ္ခ်င္တဲ့အခ်ိန္မွ အိပ္မယ့္သူမ်ား နံနက္​ခင္​း အိပ္ရာကအထ နာရီအနည္းငယ္အတြင္း ဘယ္လိုခံစားရလဲ ေပ်ာ္ရႊင္ တက္ႂကြမႈ စိတ္အေျခအေန႐ွိလား အရင္ေတြးဆၾကည့္ပါ။ အလုပ္လုပ္မယ္ အိပ္ခ်င္မွအိပ္မယ္ ေနာက္တစ္ေန႔ အလုပ္သြားမယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥဟာ အခ်ိန္ကာလၾကာ႐ွည္မႈ မျမဲဘူးဆိုတာ စာဖတ္သူ ေတြ႔ပါလိမ့္မယ္။ ဒါက စာဖတ္သူဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အားအင္ျပည့္ေအာင္ ျဖည့္စီးဖို႔ လိုအပ္ေနတယ္လို႔ ျပဆိုပါတယ္။

(၃) အသံုးအစြဲလက္လြန္ျခင္း (Overspending)

စိတ္လြတ္ကိုယ္လြတ္ ေစ်း၀ယ္ထြက္ၿပီး ပိုက္​ဆံအေတာ္မ်ားမ်ား သံုးစြဲမိတဲ့ အေတြ႕အၾကံဳ စာဖတ္သူမွာ ႐ွိမယ္ဆိုတာ အေသအခ်ာေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ေတာ့ ကိုယ္လိုအပ္လို႔ ၀ယ္တာပဲ အဆင္ေျပတယ္လို႔ ေျပာတယ္ မဟုတ္လား။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ၀င္ေငြ ၊ ထြက္ေငြ ၊ စုေဆာင္းေငြ၊ ေပးရန္႐ွိ ၊ ရရန္႐ွိ ေတြ တြက္ခ်က္ရခ်ိန္မွာ ပိုက္ဆံေတြ အလြန္​အကၽြံ သံုးစြဲမိတဲ့အတြက္ ေၾကာင့္ၾကစိတ္ စိတ္ဖိအားေတြ ရမွာပါ။ အဲ့ဒီစိတ္ေၾကာင့္ နဂိုမူလ မ႐ွိေသးေသာ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ေရာဂါသစ္တိုးပြားေစေရး ျဖစ္လာပါေရာ။

(၄) ေနေလာင္ကာလိမ္းေဆးသံုးဖို႔ ေမ့ျခင္း (Forgetting sunscreen)

ေနေရာင္ျခည္မွ UV A ေတြ UV B ေတြ တရားလြန္ မရဖို႔ အကာအကြယ္ မပါဘဲ အိမ္အျပင္ကို ေျခလွမ္းအစျပဳျခင္းသည္ ေနေရာင္ျခည္ေၾကာင့္ အေရျပားပ်က္စီးေၾကာင္း ထင္သာျမင္သာ ႐ွိေစပါတယ္။ ဘာ​ေၾကာင္​့လဲဆို​ေတာ့ အေရျပားဆဲလ္ေတြ ပ်က္ယြင္းလာေလ အသက္​အရြယ္​ ႀကီးရင့္မႈႏႈန္းျမင့္ေလဆိုတာ ေနေရာင္ျခည္ထဲက ေရာင္ျခည္မ်ားေၾကာင့္လို႔ ဆိုလိုခ်င္တာပါ။

(၅) သြားေရစာ ႀကိဳက္နစ္သက္လြန္းျခင္း (Love affair with junk food)

ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလံုးလိုလို သည္အေလ့အက်င့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ထဲ မသိုးမသန္႔ အျပစ္႐ွိၾကသလိုပဲဗ်ာ။ သည္အစားအစာက အဆီမ်ားတယ္၊ အငန္ကဲတယ္၊ အခ်ိဳပိုလြန္းတယ္လို႔ အတြန္႔တက္ မေျပာႏိုင္ၾကသလို အဲသည္ကေန က်န္းမာေရးအတြက္ ဘာဆိုးက်ိဳးေတြ ကပ္ပါလာသလဲဆိုတာ သတိမျပဳမိၾကပါဘူး။ စာဖတ္သူတို႔အေနနဲ႔ သည္အေလ့အက်င့္ကို အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ခ်င္ရင္ ရလြယ္ ေပါမ်ားသေယာင္ထင္ရေသာ အရံသင့္စား မုန္႔ပဲသြားေရစာေတြအစား အိမ္လုပ္ မုန္႔ေလးေတြ၊ အသီးအႏွံ ႏွင့္ အရြက္သုပ္ေလးေတြလိုမ်ိဳး ေရြးခ်ယ္စရာျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျပင္ဆင္စားေသာက္သင့္ပါတယ္။

(၆) ေရဓာတ္ျဖည့္ေပးဖို႔ ေမ့ေလ်ာ့ျခင္း (Forgetting to hydrate)

ေရကို လုံေလာက္စြာမေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ ေရဓာတ္ကုန္ခမ္းျခင္း၊ အာရံုစူးစိုက္မႈ ​ေလ်ာ့ပါးျခင္း၊ အစာမေၾကျဖစ္ျခင္းႏွင့္ မၾကာခဏ ေခါင္းကိုက္ျခင္းတို႔လို က်န္းမာေရး ျပႆ နာမ်ား အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ေန႔တစ္ေန႔ကို အနည္းဆံုးေတာ့ ေရ ၆ဖန္ခြက္ကေန ၈ဖန္ခြက္ေသာက္သင့္ၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ရင္ သည့္ထက္ပိုေသာက္လို႔ရပါတယ္ခင္ဗ်။ ဥပမာ - နံနက္အိပ္ရာထ ေရ ၂ ဖန္ခြက္၊ အစာမစားခင္​ နာရီ၀က္ႀကိဳၿပီး ေရ ၁ဖန္ခြက္၊ ေရမခ်ိဳးခင္ ေရ ၁ ဖန္ခြက္ ၊ ည အိပ္ကာနီး ေရ ၁ ဖန္ခြက္။

(၇) နံနက္စာ မစားျခင္း(Not having breakfast)

အလုပ္​ကို ေစာေစာစီးစီး သြားရမွာ၊ သြားေရးလာေရး အခက္​အခဲေတြ႕မွာ စသည့္ေၾကာင့္ၾကမႈတို႔ေၾကာင့္ နံနက္စာ အဆာေျပ တစ္ခုခုကိုေတာင္ မစားလိုက္တဲ့ အေလ့အထကို ခ်ိဳးဖ်က္ဖို႔လိုပါတယ္။ သည္အေလ့အက်င့္ဟာ ေနာက္ထပ္ စားမည့္ အစားအစာ မစားေသာက္ခင္ ရလြယ္စားလြယ္ေသာ က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီသည့္ သြားေရစာေတြ စားလြယ္ဖို႔ ဖန္​တီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခပ္ေစာေစာေလး အိပ္ရာထ သို႔မဟုတ္ ညမအိပ္ခင္ေလးမွာ နံနက္​စာအတြက္ ျပင္ဆင္ထားရပါမယ္။

(၈) တခ်ိန္လံုး ေၾကာင့္ၾကစိတ္၀င္ေနျခင္း (Staying stressed all the time)

စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကစိတ္ Stress က သိသိသာသာေကာ မသိမသာေကာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ႐ွိပါတယ္။ သည္စိတ္ရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားကို ခံစားမိ သတိျပဳမိတယ္ဆိုပါက ဘယ္လို႐ွင္းထုတ္ပစ္ရမလဲဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ နည္းလမ္း႐ွာသင့္တာေပါ့ေလ မဟုတ္ဘူးလား။

Alex Aung (18 May 2018)

Ref: 8 Bad Habits that Damage Your Health by Wellnessbin