မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားဆိုင္ရာဥပေဒကို ျပင္ဆင္လိုက္သျဖင့္ ...
▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄
▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲
တင္ဝင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဘိန္း၊ ေဆးေျခာက္၊ ကိုကင္းႏွင့္ ေဘးျဖစ္ေစတတ္ေသာ ေဆးဝါး စသည္တို႔ကို သုံးစြဲျခင္း၊ လက္ဝယ္ထားျခင္း၊ ေရာင္းခ်ျခင္းကိစၥရပ္ မ်ားကို ကိုလိုနီေခတ္က ဘိန္းဥပေဒႏွင့္ ေဘးျဖစ္ေစတတ္ေသာဥပေဒအရ အေရးယူေဆာင္ရြက္ၿပီး လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ဘိန္းခန္းႏွိပ္ ကြပ္ေရးဥပေဒ ႏွင့္ ဘိန္း႐ွဴစားသုံးသူမ်ားမွတ္ပုံမတင္ မေနရဥပေဒျဖင့္ လည္း အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ပါသည္။
ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္တြင္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ မူးယစ္ထုံထိုင္း ေဘးျဖစ္ေစတတ္ ေသာ ေဆးဝါးမ်ား ဥပေဒကို ျပ႒ာန္း၍လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာကာလ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ မူးယစ္ ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒ (မူး/စိတ္ ဥပေဒ) ကိုျပ႒ာန္း၍လည္းေကာင္း လူသားအားလုံးဘဝကို ပ်က္ သုဥ္းေစႏိုင္ေသာ မူးယစ္ေဆးဝါးအႏၲရာယ္ကို တိုက္ဖ်က္လာခဲ့သည္မွာ ယေန႔တိုင္ျဖစ္ပါသည္။
ယခု ဒီမိုကေရစီအစိုးရလက္ထက္တြင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒ အမွတ္ (၆/၂ဝ၁၈) ျဖင့္ ၁၄-၂-၂ဝ၁၈ ရက္က မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္စိတ္ ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ဥပေဒ (မူး/စိတ္ ျပင္ဆင္ဥပေဒ)ကို ျပ႒ာန္းျခင္းသည္ မူးယစ္ေဆးဝါး အႏၲရာယ္ တိုက္ဖ်က္ေရးအရွိန္ျမႇင့္တင္ျခင္းဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။
▲▲ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ကိုင္တြယ္ ▲▲
တစ္ဆက္တည္းပင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး၏ ျမန္မာႏွစ္သစ္ကူး ႏႈတ္ခြန္းဆက္ စကားမွ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုပါသည္။
''မူးယစ္ေဆးဝါးကိုပိုမိုႏွိမ္နင္းႏိုင္ဖို႔ အဓိကထုတ္လုပ္၊ ျဖန္႔ျဖဴး၊ သိုေလွာင္ တဲ့ လက္ႀကီးသမားေတြကို ဦးစားေပးႏွိမ္နင္းရန္ျဖစ္ပါတယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစတတ္တဲ့ ေဆးဝါးေတြ ေဖာေဖာသီသီ ေရာင္း ဝယ္ေဖာက္ကား ေနတာေတြကို မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ထားတဲ့ သိလ်က္နဲ႔ လႊတ္ထားတဲ့ ျဖစ္စဥ္မ်ဳိးေတြ ျဖစ္လာရင္လည္း အဓိကတာဝန္ရွိသူကို ဦးစားေပးၿပီး အေရးယူမႈေတြ ျပဳလုပ္ရမွာျဖစ္သလို ကြင္းဆက္ေပ်ာက္ သြားတဲ့ ပိုင္ရွင္မဲ့ ျဖစ္သြားတဲ့ မူးယစ္ေဆးဖမ္းဆီးရမႈေတြကိုလည္း တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ကိုင္တြယ္ရပါလိမ့္မယ္။ မူးယစ္ရဲေတြရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ျမႇင့္တင္ေပးၿပီး တစ္ဖက္ မွာလည္း ဆုေပးဒဏ္ေပးစနစ္ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ျဖစ္ေအာင္ ျပင္ဆင္ ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အေျခအေနအရလိုအပ္ပါက ဗဟိုတြင္ လွ်ပ္တစ္ျပက္ ဖမ္းဆီးႏိုင္တဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ထားရွိၿပီး ေဆာင္ရြက္ ရပါမယ္။''
ဤသည္မွာ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွိမ္နင္းေရးအတြက္ သို႔မဟုတ္ အမ်ားျပည္သူ အက်ဳိးအတြက္ လုပ္ငန္းလမ္းၫႊန္အျဖစ္ ခံယူ၍ ေဖာ္ေဆာင္ရမည့္ အခ်က္ျဖစ္ပါသည္။
▲▲ အၫြန္႔တံုးေစႏုိင္ ▲▲
မူး/စိတ္ဥပေဒ၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ လူသားတို႔အား အၫြန္႔ တုံးေစႏိုင္ သည့္ တာဝန္အျဖစ္ တားဆီးကာကြယ္ရန္ ျဖစ္ပါသည္။
မူး/စိတ္ျပင္ဆင္ဥပေဒအရျဖည့္စြက္ေသာ ေအာက္ပါရည္ရြယ္ခ်က္ ေလးရပ္ ကို အေလးဂ႐ုျပဳရန္ ျဖစ္ပါသည္-
(၁) ျမန္မာႏိုင္ငံက သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးထားသည့္ မူးယစ္ ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ား တရားမဝင္ သယ္ေဆာင္ေရာင္း ဝယ္ျခင္းကို ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ကြန္ဗင္းရွင္းမ်ားပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္၊
(၂) မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ ကြန္ဗင္းရွင္းမ်ားႏွင့္အညီ ျပည္တြင္းမူေဘာင္ မ်ားခ်မွတ္၍ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ား သုံးစြဲျခင္း၊ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားျခင္း၊ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္လုပ္ျခင္းတို႔ကို တားဆီးကာကြယ္ရန္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ား၊ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္၊
(၃) ေဒသတြင္းႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို အသုံးျပဳ၍ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲ ေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားတိုက္ဖ်က္ ႏွိမ္နင္းေရးႏွင့္ တားဆီးကာကြယ္ ေရးကို အရွိန္အဟုန္တိုးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္၊
(၄) ဘိန္းအစားထိုးသီးႏွံမ်ားစိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ မူးယစ္ေဆးဝါးထိန္းခ်ဳပ္မႈ ဆိုင္ရာ မူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ျခင္း၊ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ ေရတို၊ ေရရွည္စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္မ်ား ခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းျဖင့္ တရားမဝင္စိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ ထုတ္လုပ္ျခင္းႏွင့္ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကား ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ရွိသည့္ လူမႈ စီးပြားေရးျပႆနာမ်ားအား ေျဖရွင္းရန္။
▲▲ အသိပညာေပး ▲▲
မူလ မူး/စိတ္ဥပေဒပါ ဗဟိုအဖြဲ႕၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားတြင္ ေဆးဝါး သုံးစြဲသူမ်ားအား အသိပညာေပးျခင္းပါဝင္ၿပီး ျပည္သူမ်ားအား အသိပညာ ေပးျခင္း မပါရွိပါ။ မူး/စိတ္ ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒအရ ေဆးဝါးသုံးစြဲမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို လူမႈေရးမီဒီယာမ်ားႏွင့္ အျခားေသာ သတင္းမီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ေက်ာင္းအတြင္း ေက်ာင္းျပင္ပႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္ ေနရာမ်ားတြင္ပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသိေပးေဆာင္ရြက္ရန္ ဗဟိုအဖြဲ႕က ႀကီးၾကပ္လမ္းၫႊန္သည့္အခ်က္ ပါဝင္ပါသည္။
အလားတူပင္ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို ျပည္သူမ်ားသိရွိႏိုင္ေရးအတြက္ အသိပညာ ေပးလုပ္ငန္းမ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ရန္လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ ဥပေဒအရ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေရး ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ထိထိေရာက္ေရာက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ လည္းေကာင္း ဗဟိုအဖြဲ႕က ႀကီးၾကပ္လမ္းၫႊန္ရန္အခ်က္ကိုလည္း မွတ္သားသင့္ပါသည္။
▲▲ ျပန္လည္ထူေထာင္ ▲▲
မူး/စိတ္ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၆ ကို မူး/စိတ္ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ဥပေဒျဖင့္ အစားထိုးသည့္ ပုဒ္မ ၆၊ ပုဒ္မခြဲ(က)၊ (င) ႏွင့္ (စ) တို႔သည္ ဗဟိုအဖြဲ႕၏ မူးယစ္ေဆးဝါးအႏၲရာယ္ တားဆီးကာကြယ္ျခင္း အျပင္ ေဆးဝါးသုံးစြဲ သူမ်ားကို ျပန္လည္ထူေထာင္ေပးေရးတို႔ကို ေဖာ္ၫႊန္းပါသည္။
(၁) မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားအႏၲရာယ္ တားဆီးကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ မူဝါဒခ်မွတ္ျခင္း၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၊ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕မ်ား၊ ေနျပည္ေတာ္ ေကာင္စီ၊ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္း သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ ခြင့္ရ ေဒသဦးစီးအဖြဲ႕မ်ား၊ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊
(၂) ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားအား စာရင္းေကာက္ယူ၍ ေဆးကုသေပးေရး၊ အသိပညာေပးေရး၊ ပညာေပးလႈံ႔ေဆာ္ေရးႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားသုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ လာသည့္ အႏၲရာယ္ေလွ်ာ့ခ်ေပးေရးတို႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အစီအစဥ္ ခ်မွတ္ေဆာင္ ရြက္ျခင္း၊
(၃) ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားကို ျပန္လည္ထူေထာင္ေပးေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း ၍ စီမံခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ၿပီး စည္း႐ုံးလႈံ႔ေဆာ္ျခင္း၊ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြး ပညာေပးျခင္း၊ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ားေပးျခင္း၊ ေကာင္းမြန္ေသာ လူေနမႈဘဝသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိေစရန္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပန္လည္ထူေထာင္မႈေပးျခင္း၊ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားေပးျခင္း။
အလ်ဥ္းသင့္၍ တင္ျပလိုသည္မွာ ႏွစ္သစ္ကူးအခါသမယ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ တြင္ ျပည္သူလူထု ႏွလုံးစိတ္ဝမ္းေအးခ်မ္းေစရန္ႏွင့္ လူသားခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားမႈကို အေလးထား၍ ျပစ္ဒဏ္က်ခံ ေနရသူမ်ားအား ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးက လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးခဲ့ရာ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ပတ္သက္ သည့္ ျပစ္ဒဏ္က်ခံေနရသူမ်ား ပါဝင္ပါသည္။
မူးယစ္ ပုဒ္မ ၁၅ (သုံးစြဲမႈ) ျဖင့္ျပစ္ဒဏ္က် ၁၄၆ဝ ေက်ာ္၊ ပုဒ္မ ၁၆ (ဂ) (မူးယစ္ေဆးဝါး အလြန္နည္းစြာ လက္ဝယ္ထားမႈ)ျဖင့္ ျပစ္ဒဏ္က် ၃၂ဝဝ ေက်ာ္၊ ပုဒ္မ ၁၅/၁၆ (ဂ)အရ ျပစ္ဒဏ္က် ၁၆ဝဝ ေက်ာ္တို႔မွာ ျပစ္ဒဏ္မွလြတ္ၿငိမ္းခြင့္ရခဲ့ၿပီးျဖစ္၍ ျပင္ပတြင္ေကာင္းမြန္စြာ အသက္ေမြးျခင္းျဖင့္ မိမိ ဘဝကို ျပန္လည္ထူေထာင္ႏိုင္ၾကၿပီ ျဖစ္ပါသည္။
မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားသည္ ယခင္က မွတ္ပုံတင္ရေသာ္လည္း ဥပေဒကို ျပင္ဆင္လိုက္သျဖင့္ ယခုအခါ မွတ္ပုံမတင္ရေတာ့ပါ။ သို႔ရာတြင္ ၎တို႔သည္ က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီးဌာနက သတ္မွတ္သည့္ ဌာန ေဂဟာ သို႔မဟုတ္ ဤကိစၥအလို႔ငွာ အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳ ေဆးကုသဌာန၊ ေဂဟာတြင္ ေဆးကုသမႈခံယူရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ေဆးကုသမႈၿပီးဆုံး သည့္အခါ သက္ဆိုင္ရာက ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးစခန္းသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးပို႔ရန္ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာနက ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ျဖစ္ပါသည္။
လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာနသည္ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားအား ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး တို႔ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ -
(၁) ေဆးကုသမႈခံယူေနသူမ်ားႏွင့္ ၎တို႔အား မွီခိုေနေသာ မိသားစု မ်ားအား တတ္စြမ္းသမွ် ကူညီေစာင့္ေရွာက္ရပါမည္။
(၂) ေဆးကုသမႈခံယူၿပီးသူမ်ားအား ပုံမွန္ဘဝသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိ ေရးအတြက္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေပးျခင္း၊ လိုအပ္ေသာ အသက္ ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားေပးျခင္း၊ ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေပးျခင္းႏွင့္ ဆက္လက္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ျပဳရပါမည္။
(၃) ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားအား ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စနစ္တက်ႏွင့္ ထိေရာက္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ သက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ကြၽမ္းက်င္မႈသင္တန္း မ်ား ေပးရပါမည္။
ထို႔အျပင္ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီး ဌာန၊ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာန မ်ားသည္ ကာကြယ္ေရး၊ ကုသေရး၊ ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးႏွင့္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ျပန္လည္ဝင္ဆံ့ေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက သေဘာတူ လက္မွတ္ ေရးထိုးထားသည့္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာေဆးဝါးမ်ား တရားမဝင္သယ္ေဆာင္ ေရာင္းဝယ္ျခင္းကို ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ကြန္ဗင္းရွင္းမ်ားတြင္ ပါဝင္သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား၊ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ႏွင့္ ကိုက္ညီေစေရးကို ထည့္သြင္းစဥ္းစား ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ မူး/စိတ္ ျပင္ဆင္ဥပေဒတြင္ မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားကို ျပန္လည္ထူေထာင္ေပးရန္က႑အား ျပည့္စုံစြာ ျပ႒ာန္းထားသည္ဟု ဆိုႏိုင္ ပါသည္။
▲▲ သတင္းပို႔ျခင္း၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕လုပ္ငန္းႏွင့္ တရား႐ုံးအမိန္႔ ▲▲
ေဆးဝါးသုံးစြဲသူသည္ ေဆးကုသမႈမခံယူဘဲ တိမ္းေရွာင္ေန၍မရပါ။ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူ သို႔မဟုတ္ ေဆးဝါးသုံးစြဲေၾကာင္း သံသယရွိသူႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မည္သူမဆို ရဲတပ္ဖြဲ႕သို႔ သတင္းေပးပို႔ အေၾကာင္းၾကားႏိုင္ ပါသည္။
ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္သည္ ေဆးဝါးသုံးစြဲေၾကာင္း သံသယရွိသူအား ပဏာမ ေဆးစစ္ခ်က္ခံယူရန္ႏွင့္ ေဆးဝါးသုံးစြဲေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိပါက ေဆးကုသမႈခံယူႏိုင္ရန္ က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီးဌာနက သတ္မွတ္ ထားသည့္ဌာန၊ ေဂဟာ သို႔မဟုတ္ ဤကိစၥအလို႔ငွာ အစိုးရက အသိအမွတ္ျပဳ ထားသည့္ အနီးဆုံးေဆးကုဌာန၊ ေဂဟာသို႔ ေဆာလ်င္စြာ ပို႔အပ္ရမည္ျဖစ္ပါ သည္။ ထို႔ျပင္ သက္ဆိုင္ရာရဲအရာရွိသည္ ပဏာမေဆးစစ္ခ်က္ခံယူရန္ႏွင့္ ေဆးကုသမႈခံယူရန္ ပ်က္ကြက္သူအား စိစစ္ၿပီးလိုအပ္ပါက ခံဝန္ခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆို ေစသည့္ အမိန္႔ခ်မွတ္ႏိုင္ရန္ သက္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံးသို႔ ေလွ်ာက္ထားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
တရား႐ုံးသည္ ေလွ်ာက္ထားခံရသူအား ေဆးစစ္ခ်က္ခံယူႏိုင္ေရးႏွင့္ ေဆးကုသမႈခံယူႏိုင္ေစေရးအတြက္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ခံဝန္ခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုေစသည့္ အမိန္႔ခ်မွတ္ႏိုင္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ေဆးဝါးသုံးစြဲသူသည္ တရား႐ုံးကခ်မွတ္ေသာ အမိန္႔ႏွင့္အညီ ခံဝန္ခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုျခင္း မျပဳလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ခ်မွတ္ေသာခံဝန္ခ်ဳပ္ပါ စည္းကမ္းခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္လွ်င္ျဖစ္ေစ ၎အား ေဆးကုသမႈ ခံယူေရးႏွင့္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးတို႔အတြက္ ဤကိစၥအလို႔ငွာ ဖြင့္လွစ္ ထားေသာ သက္ဆိုင္ရာ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးစခန္း သို႔မဟုတ္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးစခန္းသို႔ ေျခာက္လ ပို႔အပ္သည့္အမိန္႔ ခ်မွတ္မည္ျဖစ္ပါသည္။ (ပုဒ္မ ၉၊ ပုဒ္မခြဲ (ဆ))
က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီးဌာနကလည္း သက္ဆိုင္ရာ ျပဳစု ပ်ဳိးေထာင္ေရး စခန္း သို႔မဟုတ္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစခန္းသို႔ ပို႔အပ္ ေရာက္ရွိေသာ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူအား ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကာလအတြင္း လိုအပ္ေသာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ တာဝန္ယူကုသေပးမည္ ျဖစ္ပါသည္။
မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးစြဲျခင္းကို အနည္းငယ္ရွင္းျပလိုသည္မွာ
မူလ မူး/စိတ္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၅ အရ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူသည္ ေဆးကုသ ေဂဟာတြင္ မွတ္ပုံမတင္လွ်င္ျဖစ္ေစ၊ က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီး ဌာနက ထုတ္ျပန္ေသာ ၫႊန္ၾကားခ်က္ကို မလိုက္နာလွ်င္ျဖစ္ေစ ေထာင္ ဒဏ္ သံုးႏွစ္မွ ငါးႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ခံရႏိုင္ပါသည္။ ယခု မူး/စိတ္ ျပင္ဆင္ ဥပေဒအရ အဆိုပါပုဒ္မ ၁၅ ကို ပယ္ဖ်က္လိုက္သျဖင့္ တရား႐ုံးက ေဆးဝါး သုံးစြဲသူကို လူမႈအက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေစပါသည္။ ျဖည့္စြက္ျပ႒ာန္း သည့္ ပုဒ္မ ၁၅ မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္-
၁၅။ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူသည္ ပုဒ္မ ၉၊ ပုဒ္မခြဲ(ဆ) အရ ဤကိစၥအလို႔ငွာ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးစခန္း သို႔မဟုတ္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးစခန္းသို႔ ပို႔အပ္ထားသည့္ကာလအတြင္း သက္ဆိုင္ရာ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးစခန္း သို႔မဟုတ္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစခန္းက ထုတ္ျပန္ထားေသာ ၫႊန္ၾကားခ်က္ႏွင့္ သတ္မွတ္ထားသည့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္ေၾကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွားစီရင္ျခင္း ခံရလွ်င္ လူမႈအက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္သည့္ သစ္ပင္ပန္းမန္ စိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ လမ္း တံတားမ်ား ျပဳျပင္ျခင္း၊ လူမႈေရးအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ပူးေပါင္း၍ အက်ဳိးျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ ရြက္ျခင္း စသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ႀကီးၾကပ္သူ ေရွ႕ေမွာက္၌ ႏွိမ့္ခ်ျခင္း၊ ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္းသေဘာ မသက္ေရာက္ သည့္ သတ္မွတ္ထားေသာ ဝတ္စုံကို ဝတ္ဆင္လ်က္ တစ္ရက္ ႏွစ္နာရီျဖင့္ အနည္းဆုံး နာရီ ၂၄ဝ မွ အမ်ားဆုံး နာရီ ၃၆ဝ အထိ ကိုယ္တိုင္လုပ္အားျဖင့္ အခမဲ့ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ ရမည္။
အထက္ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္သည္ ျပစ္ဒဏ္ေပးသည့္သေဘာမဟုတ္ဘဲ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားအား ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး အတြက္ ဦးတည္သည့္အခ်က္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။
ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာနတို႔ကလည္း ပုဒ္မ ၁၅ အရ လူမႈ အက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ေစေသာ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူအား လိုအပ္ပါက ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး စခန္းသို႔ ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္ေပးျခင္း ကိုေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အသက္ေမြးဝမ္း ေက်ာင္းပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားေပးျခင္း ကိုေသာ္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ခ်က္ မ်ားႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ေပး မည္ျဖစ္ပါသည္။
▲▲ လက္ဝယ္ထားျခင္း ▲▲
လက္ဝယ္ထားသည့္ ေဆးဝါးအေလးခ်ိန္ သို႔မဟုတ္ ပမာဏသည္ မည္မွ်ပင္ေသး ငယ္ေစကာမူ ေထာင္ဒဏ္အနည္းဆုံး ငါးႏွစ္မွ အမ်ားဆုံး ၁ဝ ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ခံရမည္ျဖစ္သည္ကို လူတိုင္း သတိခ်ပ္နားလည္ ရန္လို ပါသည္။
မူး/စိတ္ ဥပေဒပုဒ္မ ၂၆ ကို ျပင္ဆင္လိုက္သျဖင့္ လက္ဝယ္ထားသည့္ အေလးခ်ိန္၊ ပမာဏ သို႔မဟုတ္ အေရအတြက္ ေျပာင္းလဲသြားပါသည္။ ျမင္သာရန္ ဇယားျဖင့္ ေဖာ္ျပပါသည္။
မည္သူမဆို ဇယားပါ မူးယစ္ေဆးဝါး သို႔မဟုတ္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးကို သတ္မွတ္အေလးခ်ိန္ျဖစ္ေစ၊ ယင္း သတ္မွတ္ခ်က္ထက္ပို၍ျဖစ္ေစ၊ လက္ဝယ္ထားလွ်င္ ေရာင္းခ်ရန္ လက္ဝယ္ ထားသည္၊ သယ္ယူသည္၊ ေပးပို႔သည္၊ လႊဲေျပာင္းသည္ဟု မွတ္ယူျခင္း ခံရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ လုပ္ေဆာင္မႈအတြက္ျပစ္ဒဏ္မွာ အနည္းဆုံး ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္မွ အမ်ားဆုံး ႏွစ္အကန္႔အသတ္မရွိ ေထာင္ဒဏ္ျဖစ္ရာ ''ေဆးဝါး သံုးဂရမ္ ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္''ဆိုသည့္ အသိျဖင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးကို ေရွာင္ရွားရန္လိုပါသည္။
ဤေနရာတြင္ ဆက္စပ္တင္ျပလိုသည္မွာ မူးယစ္ေဆးဝါးဆိုလွ်င္ ဘိန္းမွ မဟုတ္၊ ေမာ္ဖင္းမွမဟုတ္၊ ဘိန္းျဖဴမွမဟုတ္၊ စိတ္ၾကြ႐ူးသြပ္ေဆးမ်ား၊ အက္ဖီဒရင္း၊ မက္အက္ဖီတမင္း၊ အိုက္စ္ စသည္တို႔လည္း ေကာင္း က်ဳိးမေပး ေဘးျဖစ္ေစတတ္ေသာ ေဆးဝါးမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ယင္းပစၥည္းမ်ားကို သုံးစြဲျခင္း၊ သယ္ေဆာင္ျခင္း၊ လက္ဝယ္ ထားျခင္းမ်ား အား ဖမ္းဆီးရမိေၾကာင္း သတင္းစာ မ်ားတြင္ အၿမဲဖတ္႐ႈေနရပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္-
(၁) ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁၄ ရက္က တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးတြင္ စိတ္ၾကြ႐ူးသြပ္ေဆးျပား ၁၉ဝဝ ေက်ာ္ႏွင့္ အိုက္စ္ ၁ ဒသမ ဝ၂ ကီလို ဖမ္းမိျခင္း၊
(၂) ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁၈ ရက္က အင္းေတာ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ဘိန္းျဖဴ ၂ ဒသမ ၂ ကီလို (သိန္း ၂ဝဝဝ ေက်ာ္ဖိုး) ဖမ္းမိျခင္း၊
(၃) ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁၉ ရက္က တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ အိုက္စ္ ကီလို ၂ဝဝ (သိန္း ၄ဝဝဝ ေက်ာ္ဖိုး) ဖမ္းမိျခင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ပစၥည္းမ်ား သိမ္းဆည္းရမိပုံမွာ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တို႔ႏွင့္ သယ္ေဆာင္စဥ္ အမ်ားဆုံးျဖစ္ၿပီး တရားခံမ်ားမွာလည္း ေယာက္်ားမ်ားႏွင့္ တန္းရည္တူ အမ်ဳိးသမီးမ်ားပါဝင္လာေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။
▲▲ ေရွာင္တခင္ ▲▲
မူးယစ္တပ္ဖြဲ႕စုမ်ားသည္NGOအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ျပည္သူ မ်ားကို မူးယစ္ေဆးဝါးအႏၲရာယ္ ပညာေပးေဟာေျပာျခင္း၊ မူးယစ္ ေဆးဝါးေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားသူမ်ားကို သတင္းရယူစုံစမ္းေဖာ္ထုတ္ျခင္း ႏွင့္ ေရွာင္တခင္လမ္းေၾကာင္းပိတ္ဆို႔ရွာေဖြျခင္းမ်ား လိုအပ္ပါသည္။
လက္ရွိအေျခအေနတြင္ မူးယစ္တပ္ဖြဲ႕စု ၅ဝ က နယ္ေျမခံ ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ NGOအဖြဲ႕မ်ား၊ နယ္ေျမခံျပည္သူမ်ားႏွင့္ပူးေပါင္း၍ မူးယစ္ေဆးဝါး တားဆီးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အရွိန္အဟုန္ျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။ ထို႔ျပင္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒကလည္း ဟန္႔တားထိေရာက္သည့္ ျပစ္ဒဏ္မ်ား ျပ႒ာန္းထားသည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္။
မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္း လိုက္သည့္ အတြက္ ဗဟိုအဖြဲ႕သည္ ျပစ္မႈႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ ေငြေၾကးႏွင့္ ပစၥည္း ကို သိမ္းဆည္းသည့္ဘ႑ာရန္ပုံေငြမွ အသံုးျပဳႏုိင္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္က ေထာက္ပံ့ ေသာပစၥည္းမ်ား၊ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေစတနာရွင္ မ်ားက လွဴဒါန္းေသာေငြေၾကးမ်ားျဖင့္ ရန္ပုံေငြ ထူေထာင္ျခင္း အျပင္ လွဴဒါန္း ေသာ ပစၥည္းမ်ားကိုလက္ခံ၍ လုပ္ထုံး လုပ္နည္းမ်ားႏွင့္ အညီ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္သည့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား ရရွိလာပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားဆုိင္ရာ ဗဟိုအဖြဲ႕သည္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ၏ လမ္းၫႊန္ခ်က္၊ ကြန္ဗင္းရွင္းမ်ားပါ ျပ႒ာန္းခ်က္၊ ျပည္တြင္း မူေဘာင္မ်ား ႏွင့္အညီ သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား၊ ျပည္သူမ်ားပါဝင္ေစလ်က္ မူးယစ္ ေဆးဝါးသံုးစြဲျခင္း၊ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ ကားျခင္းႏွင့္ ထုတ္လုပ္ျဖန္႔ျဖဴးသိုေလွာင္ ျခင္းမ်ားကို ႏွိမ္နင္းရန္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း အႏွစ္ခ်ဳပ္တင္ျပအပ္ပါသည္။ ။
Credit: ဥပေဒေရးရာ သုတအျဖာျဖာ
▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄
▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲
တင္ဝင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဘိန္း၊ ေဆးေျခာက္၊ ကိုကင္းႏွင့္ ေဘးျဖစ္ေစတတ္ေသာ ေဆးဝါး စသည္တို႔ကို သုံးစြဲျခင္း၊ လက္ဝယ္ထားျခင္း၊ ေရာင္းခ်ျခင္းကိစၥရပ္ မ်ားကို ကိုလိုနီေခတ္က ဘိန္းဥပေဒႏွင့္ ေဘးျဖစ္ေစတတ္ေသာဥပေဒအရ အေရးယူေဆာင္ရြက္ၿပီး လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ဘိန္းခန္းႏွိပ္ ကြပ္ေရးဥပေဒ ႏွင့္ ဘိန္း႐ွဴစားသုံးသူမ်ားမွတ္ပုံမတင္ မေနရဥပေဒျဖင့္ လည္း အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ပါသည္။
ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္တြင္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ မူးယစ္ထုံထိုင္း ေဘးျဖစ္ေစတတ္ ေသာ ေဆးဝါးမ်ား ဥပေဒကို ျပ႒ာန္း၍လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာကာလ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ မူးယစ္ ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒ (မူး/စိတ္ ဥပေဒ) ကိုျပ႒ာန္း၍လည္းေကာင္း လူသားအားလုံးဘဝကို ပ်က္ သုဥ္းေစႏိုင္ေသာ မူးယစ္ေဆးဝါးအႏၲရာယ္ကို တိုက္ဖ်က္လာခဲ့သည္မွာ ယေန႔တိုင္ျဖစ္ပါသည္။
ယခု ဒီမိုကေရစီအစိုးရလက္ထက္တြင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒ အမွတ္ (၆/၂ဝ၁၈) ျဖင့္ ၁၄-၂-၂ဝ၁၈ ရက္က မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္စိတ္ ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ဥပေဒ (မူး/စိတ္ ျပင္ဆင္ဥပေဒ)ကို ျပ႒ာန္းျခင္းသည္ မူးယစ္ေဆးဝါး အႏၲရာယ္ တိုက္ဖ်က္ေရးအရွိန္ျမႇင့္တင္ျခင္းဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။
▲▲ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ကိုင္တြယ္ ▲▲
တစ္ဆက္တည္းပင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး၏ ျမန္မာႏွစ္သစ္ကူး ႏႈတ္ခြန္းဆက္ စကားမွ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုပါသည္။
''မူးယစ္ေဆးဝါးကိုပိုမိုႏွိမ္နင္းႏိုင္ဖို႔ အဓိကထုတ္လုပ္၊ ျဖန္႔ျဖဴး၊ သိုေလွာင္ တဲ့ လက္ႀကီးသမားေတြကို ဦးစားေပးႏွိမ္နင္းရန္ျဖစ္ပါတယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစတတ္တဲ့ ေဆးဝါးေတြ ေဖာေဖာသီသီ ေရာင္း ဝယ္ေဖာက္ကား ေနတာေတြကို မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ထားတဲ့ သိလ်က္နဲ႔ လႊတ္ထားတဲ့ ျဖစ္စဥ္မ်ဳိးေတြ ျဖစ္လာရင္လည္း အဓိကတာဝန္ရွိသူကို ဦးစားေပးၿပီး အေရးယူမႈေတြ ျပဳလုပ္ရမွာျဖစ္သလို ကြင္းဆက္ေပ်ာက္ သြားတဲ့ ပိုင္ရွင္မဲ့ ျဖစ္သြားတဲ့ မူးယစ္ေဆးဖမ္းဆီးရမႈေတြကိုလည္း တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ကိုင္တြယ္ရပါလိမ့္မယ္။ မူးယစ္ရဲေတြရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ျမႇင့္တင္ေပးၿပီး တစ္ဖက္ မွာလည္း ဆုေပးဒဏ္ေပးစနစ္ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ျဖစ္ေအာင္ ျပင္ဆင္ ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အေျခအေနအရလိုအပ္ပါက ဗဟိုတြင္ လွ်ပ္တစ္ျပက္ ဖမ္းဆီးႏိုင္တဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ထားရွိၿပီး ေဆာင္ရြက္ ရပါမယ္။''
ဤသည္မွာ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွိမ္နင္းေရးအတြက္ သို႔မဟုတ္ အမ်ားျပည္သူ အက်ဳိးအတြက္ လုပ္ငန္းလမ္းၫႊန္အျဖစ္ ခံယူ၍ ေဖာ္ေဆာင္ရမည့္ အခ်က္ျဖစ္ပါသည္။
▲▲ အၫြန္႔တံုးေစႏုိင္ ▲▲
မူး/စိတ္ဥပေဒ၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ လူသားတို႔အား အၫြန္႔ တုံးေစႏိုင္ သည့္ တာဝန္အျဖစ္ တားဆီးကာကြယ္ရန္ ျဖစ္ပါသည္။
မူး/စိတ္ျပင္ဆင္ဥပေဒအရျဖည့္စြက္ေသာ ေအာက္ပါရည္ရြယ္ခ်က္ ေလးရပ္ ကို အေလးဂ႐ုျပဳရန္ ျဖစ္ပါသည္-
(၁) ျမန္မာႏိုင္ငံက သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးထားသည့္ မူးယစ္ ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ား တရားမဝင္ သယ္ေဆာင္ေရာင္း ဝယ္ျခင္းကို ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ကြန္ဗင္းရွင္းမ်ားပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္၊
(၂) မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ ကြန္ဗင္းရွင္းမ်ားႏွင့္အညီ ျပည္တြင္းမူေဘာင္ မ်ားခ်မွတ္၍ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ား သုံးစြဲျခင္း၊ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားျခင္း၊ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္လုပ္ျခင္းတို႔ကို တားဆီးကာကြယ္ရန္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ား၊ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္၊
(၃) ေဒသတြင္းႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို အသုံးျပဳ၍ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲ ေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားတိုက္ဖ်က္ ႏွိမ္နင္းေရးႏွင့္ တားဆီးကာကြယ္ ေရးကို အရွိန္အဟုန္တိုးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္၊
(၄) ဘိန္းအစားထိုးသီးႏွံမ်ားစိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ မူးယစ္ေဆးဝါးထိန္းခ်ဳပ္မႈ ဆိုင္ရာ မူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ျခင္း၊ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ ေရတို၊ ေရရွည္စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္မ်ား ခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းျဖင့္ တရားမဝင္စိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ ထုတ္လုပ္ျခင္းႏွင့္ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကား ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ရွိသည့္ လူမႈ စီးပြားေရးျပႆနာမ်ားအား ေျဖရွင္းရန္။
▲▲ အသိပညာေပး ▲▲
မူလ မူး/စိတ္ဥပေဒပါ ဗဟိုအဖြဲ႕၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားတြင္ ေဆးဝါး သုံးစြဲသူမ်ားအား အသိပညာေပးျခင္းပါဝင္ၿပီး ျပည္သူမ်ားအား အသိပညာ ေပးျခင္း မပါရွိပါ။ မူး/စိတ္ ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒအရ ေဆးဝါးသုံးစြဲမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို လူမႈေရးမီဒီယာမ်ားႏွင့္ အျခားေသာ သတင္းမီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ေက်ာင္းအတြင္း ေက်ာင္းျပင္ပႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္ ေနရာမ်ားတြင္ပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသိေပးေဆာင္ရြက္ရန္ ဗဟိုအဖြဲ႕က ႀကီးၾကပ္လမ္းၫႊန္သည့္အခ်က္ ပါဝင္ပါသည္။
အလားတူပင္ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို ျပည္သူမ်ားသိရွိႏိုင္ေရးအတြက္ အသိပညာ ေပးလုပ္ငန္းမ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ရန္လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ ဥပေဒအရ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေရး ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ထိထိေရာက္ေရာက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ လည္းေကာင္း ဗဟိုအဖြဲ႕က ႀကီးၾကပ္လမ္းၫႊန္ရန္အခ်က္ကိုလည္း မွတ္သားသင့္ပါသည္။
▲▲ ျပန္လည္ထူေထာင္ ▲▲
မူး/စိတ္ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၆ ကို မူး/စိတ္ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ဥပေဒျဖင့္ အစားထိုးသည့္ ပုဒ္မ ၆၊ ပုဒ္မခြဲ(က)၊ (င) ႏွင့္ (စ) တို႔သည္ ဗဟိုအဖြဲ႕၏ မူးယစ္ေဆးဝါးအႏၲရာယ္ တားဆီးကာကြယ္ျခင္း အျပင္ ေဆးဝါးသုံးစြဲ သူမ်ားကို ျပန္လည္ထူေထာင္ေပးေရးတို႔ကို ေဖာ္ၫႊန္းပါသည္။
(၁) မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားအႏၲရာယ္ တားဆီးကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ မူဝါဒခ်မွတ္ျခင္း၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၊ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕မ်ား၊ ေနျပည္ေတာ္ ေကာင္စီ၊ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္း သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ ခြင့္ရ ေဒသဦးစီးအဖြဲ႕မ်ား၊ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊
(၂) ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားအား စာရင္းေကာက္ယူ၍ ေဆးကုသေပးေရး၊ အသိပညာေပးေရး၊ ပညာေပးလႈံ႔ေဆာ္ေရးႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားသုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ လာသည့္ အႏၲရာယ္ေလွ်ာ့ခ်ေပးေရးတို႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အစီအစဥ္ ခ်မွတ္ေဆာင္ ရြက္ျခင္း၊
(၃) ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားကို ျပန္လည္ထူေထာင္ေပးေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း ၍ စီမံခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ၿပီး စည္း႐ုံးလႈံ႔ေဆာ္ျခင္း၊ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြး ပညာေပးျခင္း၊ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ားေပးျခင္း၊ ေကာင္းမြန္ေသာ လူေနမႈဘဝသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိေစရန္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပန္လည္ထူေထာင္မႈေပးျခင္း၊ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားေပးျခင္း။
အလ်ဥ္းသင့္၍ တင္ျပလိုသည္မွာ ႏွစ္သစ္ကူးအခါသမယ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ တြင္ ျပည္သူလူထု ႏွလုံးစိတ္ဝမ္းေအးခ်မ္းေစရန္ႏွင့္ လူသားခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားမႈကို အေလးထား၍ ျပစ္ဒဏ္က်ခံ ေနရသူမ်ားအား ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးက လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးခဲ့ရာ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ပတ္သက္ သည့္ ျပစ္ဒဏ္က်ခံေနရသူမ်ား ပါဝင္ပါသည္။
မူးယစ္ ပုဒ္မ ၁၅ (သုံးစြဲမႈ) ျဖင့္ျပစ္ဒဏ္က် ၁၄၆ဝ ေက်ာ္၊ ပုဒ္မ ၁၆ (ဂ) (မူးယစ္ေဆးဝါး အလြန္နည္းစြာ လက္ဝယ္ထားမႈ)ျဖင့္ ျပစ္ဒဏ္က် ၃၂ဝဝ ေက်ာ္၊ ပုဒ္မ ၁၅/၁၆ (ဂ)အရ ျပစ္ဒဏ္က် ၁၆ဝဝ ေက်ာ္တို႔မွာ ျပစ္ဒဏ္မွလြတ္ၿငိမ္းခြင့္ရခဲ့ၿပီးျဖစ္၍ ျပင္ပတြင္ေကာင္းမြန္စြာ အသက္ေမြးျခင္းျဖင့္ မိမိ ဘဝကို ျပန္လည္ထူေထာင္ႏိုင္ၾကၿပီ ျဖစ္ပါသည္။
မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားသည္ ယခင္က မွတ္ပုံတင္ရေသာ္လည္း ဥပေဒကို ျပင္ဆင္လိုက္သျဖင့္ ယခုအခါ မွတ္ပုံမတင္ရေတာ့ပါ။ သို႔ရာတြင္ ၎တို႔သည္ က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီးဌာနက သတ္မွတ္သည့္ ဌာန ေဂဟာ သို႔မဟုတ္ ဤကိစၥအလို႔ငွာ အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳ ေဆးကုသဌာန၊ ေဂဟာတြင္ ေဆးကုသမႈခံယူရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ေဆးကုသမႈၿပီးဆုံး သည့္အခါ သက္ဆိုင္ရာက ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးစခန္းသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးပို႔ရန္ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာနက ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ျဖစ္ပါသည္။
လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာနသည္ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားအား ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး တို႔ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ -
(၁) ေဆးကုသမႈခံယူေနသူမ်ားႏွင့္ ၎တို႔အား မွီခိုေနေသာ မိသားစု မ်ားအား တတ္စြမ္းသမွ် ကူညီေစာင့္ေရွာက္ရပါမည္။
(၂) ေဆးကုသမႈခံယူၿပီးသူမ်ားအား ပုံမွန္ဘဝသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိ ေရးအတြက္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေပးျခင္း၊ လိုအပ္ေသာ အသက္ ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားေပးျခင္း၊ ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေပးျခင္းႏွင့္ ဆက္လက္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ျပဳရပါမည္။
(၃) ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားအား ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စနစ္တက်ႏွင့္ ထိေရာက္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ သက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ကြၽမ္းက်င္မႈသင္တန္း မ်ား ေပးရပါမည္။
ထို႔အျပင္ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီး ဌာန၊ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာန မ်ားသည္ ကာကြယ္ေရး၊ ကုသေရး၊ ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးႏွင့္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ျပန္လည္ဝင္ဆံ့ေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက သေဘာတူ လက္မွတ္ ေရးထိုးထားသည့္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာေဆးဝါးမ်ား တရားမဝင္သယ္ေဆာင္ ေရာင္းဝယ္ျခင္းကို ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ကြန္ဗင္းရွင္းမ်ားတြင္ ပါဝင္သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား၊ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ႏွင့္ ကိုက္ညီေစေရးကို ထည့္သြင္းစဥ္းစား ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ မူး/စိတ္ ျပင္ဆင္ဥပေဒတြင္ မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားကို ျပန္လည္ထူေထာင္ေပးရန္က႑အား ျပည့္စုံစြာ ျပ႒ာန္းထားသည္ဟု ဆိုႏိုင္ ပါသည္။
▲▲ သတင္းပို႔ျခင္း၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕လုပ္ငန္းႏွင့္ တရား႐ုံးအမိန္႔ ▲▲
ေဆးဝါးသုံးစြဲသူသည္ ေဆးကုသမႈမခံယူဘဲ တိမ္းေရွာင္ေန၍မရပါ။ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူ သို႔မဟုတ္ ေဆးဝါးသုံးစြဲေၾကာင္း သံသယရွိသူႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မည္သူမဆို ရဲတပ္ဖြဲ႕သို႔ သတင္းေပးပို႔ အေၾကာင္းၾကားႏိုင္ ပါသည္။
ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္သည္ ေဆးဝါးသုံးစြဲေၾကာင္း သံသယရွိသူအား ပဏာမ ေဆးစစ္ခ်က္ခံယူရန္ႏွင့္ ေဆးဝါးသုံးစြဲေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိပါက ေဆးကုသမႈခံယူႏိုင္ရန္ က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီးဌာနက သတ္မွတ္ ထားသည့္ဌာန၊ ေဂဟာ သို႔မဟုတ္ ဤကိစၥအလို႔ငွာ အစိုးရက အသိအမွတ္ျပဳ ထားသည့္ အနီးဆုံးေဆးကုဌာန၊ ေဂဟာသို႔ ေဆာလ်င္စြာ ပို႔အပ္ရမည္ျဖစ္ပါ သည္။ ထို႔ျပင္ သက္ဆိုင္ရာရဲအရာရွိသည္ ပဏာမေဆးစစ္ခ်က္ခံယူရန္ႏွင့္ ေဆးကုသမႈခံယူရန္ ပ်က္ကြက္သူအား စိစစ္ၿပီးလိုအပ္ပါက ခံဝန္ခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆို ေစသည့္ အမိန္႔ခ်မွတ္ႏိုင္ရန္ သက္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံးသို႔ ေလွ်ာက္ထားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
တရား႐ုံးသည္ ေလွ်ာက္ထားခံရသူအား ေဆးစစ္ခ်က္ခံယူႏိုင္ေရးႏွင့္ ေဆးကုသမႈခံယူႏိုင္ေစေရးအတြက္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ခံဝန္ခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုေစသည့္ အမိန္႔ခ်မွတ္ႏိုင္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ေဆးဝါးသုံးစြဲသူသည္ တရား႐ုံးကခ်မွတ္ေသာ အမိန္႔ႏွင့္အညီ ခံဝန္ခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုျခင္း မျပဳလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ခ်မွတ္ေသာခံဝန္ခ်ဳပ္ပါ စည္းကမ္းခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္လွ်င္ျဖစ္ေစ ၎အား ေဆးကုသမႈ ခံယူေရးႏွင့္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးတို႔အတြက္ ဤကိစၥအလို႔ငွာ ဖြင့္လွစ္ ထားေသာ သက္ဆိုင္ရာ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးစခန္း သို႔မဟုတ္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးစခန္းသို႔ ေျခာက္လ ပို႔အပ္သည့္အမိန္႔ ခ်မွတ္မည္ျဖစ္ပါသည္။ (ပုဒ္မ ၉၊ ပုဒ္မခြဲ (ဆ))
က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီးဌာနကလည္း သက္ဆိုင္ရာ ျပဳစု ပ်ဳိးေထာင္ေရး စခန္း သို႔မဟုတ္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစခန္းသို႔ ပို႔အပ္ ေရာက္ရွိေသာ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူအား ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကာလအတြင္း လိုအပ္ေသာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ တာဝန္ယူကုသေပးမည္ ျဖစ္ပါသည္။
မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးစြဲျခင္းကို အနည္းငယ္ရွင္းျပလိုသည္မွာ
မူလ မူး/စိတ္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၅ အရ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူသည္ ေဆးကုသ ေဂဟာတြင္ မွတ္ပုံမတင္လွ်င္ျဖစ္ေစ၊ က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီး ဌာနက ထုတ္ျပန္ေသာ ၫႊန္ၾကားခ်က္ကို မလိုက္နာလွ်င္ျဖစ္ေစ ေထာင္ ဒဏ္ သံုးႏွစ္မွ ငါးႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ခံရႏိုင္ပါသည္။ ယခု မူး/စိတ္ ျပင္ဆင္ ဥပေဒအရ အဆိုပါပုဒ္မ ၁၅ ကို ပယ္ဖ်က္လိုက္သျဖင့္ တရား႐ုံးက ေဆးဝါး သုံးစြဲသူကို လူမႈအက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေစပါသည္။ ျဖည့္စြက္ျပ႒ာန္း သည့္ ပုဒ္မ ၁၅ မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္-
၁၅။ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူသည္ ပုဒ္မ ၉၊ ပုဒ္မခြဲ(ဆ) အရ ဤကိစၥအလို႔ငွာ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးစခန္း သို႔မဟုတ္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးစခန္းသို႔ ပို႔အပ္ထားသည့္ကာလအတြင္း သက္ဆိုင္ရာ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးစခန္း သို႔မဟုတ္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစခန္းက ထုတ္ျပန္ထားေသာ ၫႊန္ၾကားခ်က္ႏွင့္ သတ္မွတ္ထားသည့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္ေၾကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွားစီရင္ျခင္း ခံရလွ်င္ လူမႈအက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္သည့္ သစ္ပင္ပန္းမန္ စိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ လမ္း တံတားမ်ား ျပဳျပင္ျခင္း၊ လူမႈေရးအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ပူးေပါင္း၍ အက်ဳိးျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ ရြက္ျခင္း စသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ႀကီးၾကပ္သူ ေရွ႕ေမွာက္၌ ႏွိမ့္ခ်ျခင္း၊ ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္းသေဘာ မသက္ေရာက္ သည့္ သတ္မွတ္ထားေသာ ဝတ္စုံကို ဝတ္ဆင္လ်က္ တစ္ရက္ ႏွစ္နာရီျဖင့္ အနည္းဆုံး နာရီ ၂၄ဝ မွ အမ်ားဆုံး နာရီ ၃၆ဝ အထိ ကိုယ္တိုင္လုပ္အားျဖင့္ အခမဲ့ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ ရမည္။
အထက္ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္သည္ ျပစ္ဒဏ္ေပးသည့္သေဘာမဟုတ္ဘဲ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူမ်ားအား ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး အတြက္ ဦးတည္သည့္အခ်က္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။
ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာနတို႔ကလည္း ပုဒ္မ ၁၅ အရ လူမႈ အက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ေစေသာ ေဆးဝါးသုံးစြဲသူအား လိုအပ္ပါက ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး စခန္းသို႔ ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္ေပးျခင္း ကိုေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အသက္ေမြးဝမ္း ေက်ာင္းပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားေပးျခင္း ကိုေသာ္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ခ်က္ မ်ားႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ေပး မည္ျဖစ္ပါသည္။
▲▲ လက္ဝယ္ထားျခင္း ▲▲
လက္ဝယ္ထားသည့္ ေဆးဝါးအေလးခ်ိန္ သို႔မဟုတ္ ပမာဏသည္ မည္မွ်ပင္ေသး ငယ္ေစကာမူ ေထာင္ဒဏ္အနည္းဆုံး ငါးႏွစ္မွ အမ်ားဆုံး ၁ဝ ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ခံရမည္ျဖစ္သည္ကို လူတိုင္း သတိခ်ပ္နားလည္ ရန္လို ပါသည္။
မူး/စိတ္ ဥပေဒပုဒ္မ ၂၆ ကို ျပင္ဆင္လိုက္သျဖင့္ လက္ဝယ္ထားသည့္ အေလးခ်ိန္၊ ပမာဏ သို႔မဟုတ္ အေရအတြက္ ေျပာင္းလဲသြားပါသည္။ ျမင္သာရန္ ဇယားျဖင့္ ေဖာ္ျပပါသည္။
မည္သူမဆို ဇယားပါ မူးယစ္ေဆးဝါး သို႔မဟုတ္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးကို သတ္မွတ္အေလးခ်ိန္ျဖစ္ေစ၊ ယင္း သတ္မွတ္ခ်က္ထက္ပို၍ျဖစ္ေစ၊ လက္ဝယ္ထားလွ်င္ ေရာင္းခ်ရန္ လက္ဝယ္ ထားသည္၊ သယ္ယူသည္၊ ေပးပို႔သည္၊ လႊဲေျပာင္းသည္ဟု မွတ္ယူျခင္း ခံရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ လုပ္ေဆာင္မႈအတြက္ျပစ္ဒဏ္မွာ အနည္းဆုံး ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္မွ အမ်ားဆုံး ႏွစ္အကန္႔အသတ္မရွိ ေထာင္ဒဏ္ျဖစ္ရာ ''ေဆးဝါး သံုးဂရမ္ ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္''ဆိုသည့္ အသိျဖင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးကို ေရွာင္ရွားရန္လိုပါသည္။
ဤေနရာတြင္ ဆက္စပ္တင္ျပလိုသည္မွာ မူးယစ္ေဆးဝါးဆိုလွ်င္ ဘိန္းမွ မဟုတ္၊ ေမာ္ဖင္းမွမဟုတ္၊ ဘိန္းျဖဴမွမဟုတ္၊ စိတ္ၾကြ႐ူးသြပ္ေဆးမ်ား၊ အက္ဖီဒရင္း၊ မက္အက္ဖီတမင္း၊ အိုက္စ္ စသည္တို႔လည္း ေကာင္း က်ဳိးမေပး ေဘးျဖစ္ေစတတ္ေသာ ေဆးဝါးမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ယင္းပစၥည္းမ်ားကို သုံးစြဲျခင္း၊ သယ္ေဆာင္ျခင္း၊ လက္ဝယ္ ထားျခင္းမ်ား အား ဖမ္းဆီးရမိေၾကာင္း သတင္းစာ မ်ားတြင္ အၿမဲဖတ္႐ႈေနရပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္-
(၁) ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁၄ ရက္က တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးတြင္ စိတ္ၾကြ႐ူးသြပ္ေဆးျပား ၁၉ဝဝ ေက်ာ္ႏွင့္ အိုက္စ္ ၁ ဒသမ ဝ၂ ကီလို ဖမ္းမိျခင္း၊
(၂) ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁၈ ရက္က အင္းေတာ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ဘိန္းျဖဴ ၂ ဒသမ ၂ ကီလို (သိန္း ၂ဝဝဝ ေက်ာ္ဖိုး) ဖမ္းမိျခင္း၊
(၃) ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁၉ ရက္က တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ အိုက္စ္ ကီလို ၂ဝဝ (သိန္း ၄ဝဝဝ ေက်ာ္ဖိုး) ဖမ္းမိျခင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ပစၥည္းမ်ား သိမ္းဆည္းရမိပုံမွာ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တို႔ႏွင့္ သယ္ေဆာင္စဥ္ အမ်ားဆုံးျဖစ္ၿပီး တရားခံမ်ားမွာလည္း ေယာက္်ားမ်ားႏွင့္ တန္းရည္တူ အမ်ဳိးသမီးမ်ားပါဝင္လာေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။
▲▲ ေရွာင္တခင္ ▲▲
မူးယစ္တပ္ဖြဲ႕စုမ်ားသည္NGOအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ျပည္သူ မ်ားကို မူးယစ္ေဆးဝါးအႏၲရာယ္ ပညာေပးေဟာေျပာျခင္း၊ မူးယစ္ ေဆးဝါးေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားသူမ်ားကို သတင္းရယူစုံစမ္းေဖာ္ထုတ္ျခင္း ႏွင့္ ေရွာင္တခင္လမ္းေၾကာင္းပိတ္ဆို႔ရွာေဖြျခင္းမ်ား လိုအပ္ပါသည္။
လက္ရွိအေျခအေနတြင္ မူးယစ္တပ္ဖြဲ႕စု ၅ဝ က နယ္ေျမခံ ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ NGOအဖြဲ႕မ်ား၊ နယ္ေျမခံျပည္သူမ်ားႏွင့္ပူးေပါင္း၍ မူးယစ္ေဆးဝါး တားဆီးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အရွိန္အဟုန္ျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။ ထို႔ျပင္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒကလည္း ဟန္႔တားထိေရာက္သည့္ ျပစ္ဒဏ္မ်ား ျပ႒ာန္းထားသည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္။
မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစေသာဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္း လိုက္သည့္ အတြက္ ဗဟိုအဖြဲ႕သည္ ျပစ္မႈႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ ေငြေၾကးႏွင့္ ပစၥည္း ကို သိမ္းဆည္းသည့္ဘ႑ာရန္ပုံေငြမွ အသံုးျပဳႏုိင္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္က ေထာက္ပံ့ ေသာပစၥည္းမ်ား၊ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေစတနာရွင္ မ်ားက လွဴဒါန္းေသာေငြေၾကးမ်ားျဖင့္ ရန္ပုံေငြ ထူေထာင္ျခင္း အျပင္ လွဴဒါန္း ေသာ ပစၥည္းမ်ားကိုလက္ခံ၍ လုပ္ထုံး လုပ္နည္းမ်ားႏွင့္ အညီ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္သည့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား ရရွိလာပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားဆုိင္ရာ ဗဟိုအဖြဲ႕သည္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ၏ လမ္းၫႊန္ခ်က္၊ ကြန္ဗင္းရွင္းမ်ားပါ ျပ႒ာန္းခ်က္၊ ျပည္တြင္း မူေဘာင္မ်ား ႏွင့္အညီ သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား၊ ျပည္သူမ်ားပါဝင္ေစလ်က္ မူးယစ္ ေဆးဝါးသံုးစြဲျခင္း၊ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ ကားျခင္းႏွင့္ ထုတ္လုပ္ျဖန္႔ျဖဴးသိုေလွာင္ ျခင္းမ်ားကို ႏွိမ္နင္းရန္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း အႏွစ္ခ်ဳပ္တင္ျပအပ္ပါသည္။ ။
Credit: ဥပေဒေရးရာ သုတအျဖာျဖာ
No comments:
Post a Comment