က ယန္း { သုိ႔ မ ဟုတ္ } ပ ေဒါင္ တိုင္း ရင္း သား

[ က ယန္း { သုိ႔ မ ဟုတ္ } ပ ေဒါင္ တိုင္း ရင္း သား တို႔ ၏ သိ ေကာင္း စ ရာ ` ဘ ဝ ႏွင္႔ ဓ ေလ႔ ထုံး စံ ´ မ်ား ]

[ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား ဆင္း သက္ လာ ပုံ သ မိုင္း ေၾကာင္း ႏွင္႔ ေန ထိုင္ ရာ ေဒ သ မ်ား ]

က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား သည္ ျပည္ ေထာင္ စု ျမန္ မာ နိဳင္ ငံ ေတာ္ ၾကီး ၏ အ ေရွ႕ ဘက္ က ယား ျပည္ နယ္ ဒီ ေမာ႔ ဆို ျမိဳ႕ နယ္ အ ေနာက္ ေျမာက္ ဘက္ ေက်း ရြာ မ်ား တြင္ အ မ်ား ဆုံး ေန ထိုင္ ၾက သည္ ။ မႏၲေလး တိုင္း ပ်ဥ္း မ နား ျမိဳ႕ နယ္ အ ေရွ႕ ပိုင္း ေတာင္ တန္း ေဒ သ , က ရင္ [ ေကာ္ သူး ေလ ] ျပည္ နယ္ , သံ ေတာင္ ျမိဳ႕ နယ္ ၏ ေျမာက္ ဖက္ ေဒ သ , ရွမ္း ျပည္ နယ္ ေတာင္ ဘက္ အ စြန္း ဖယ္ ခုံ, ပင္ ေလာင္း ျမိဳ႕ နယ္ ႏွင္႔ ဆီ ဆိုင္ ျမိဳ႕ နယ္ , က ရင္ နီ ျပည္ [ က ယား ျပည္ နယ္ ] အ ေနာက္ ေျမာက္ ဖက္ ဒီ ေမာ ဆို , လိြဳင္ ေကာ္ ျမိဳ႕ နယ္ တို႔ တြင္ က ယန္း လူ မ်ိဳး မ်ား ေန ထိုင္ ၾက ပါ သည္ ။ ဧ ရိ ယာ အ က်ယ္ အ ဝန္း မွာ စ တု ရန္း မိုင္ ေပါင္း [ ၄၅၃၈ ] ျဖစ္ ျပီး လြိဳင္ ေကာ္ . ဒီ ေမာ႔ ဆို . ေဘာ္ လ ခဲ . ဖာ ေဆာင္း . ရွား ေတာ ႏွင္႔ မယ္ စဲ႔ စ သည္႔ ျမိဳ႕ ၾကီး [ ၇ ] ျမိဳ႕ နယ္ ျဖင္႔ ဖြဲ႔ စည္း ထား ရွိ သည္ ။ ေျမ မ်က္ ႏွာ သြင္ ျပင္ အ ရ ေတာင္ တန္း မ်ား မွာ ရွမ္း ကုန္း ေျမ ျမင္႔ မွ ဆင္း သက္ လာ ေသာ အ ဆက္ ျဖစ္ သည္ ။ ပင္ လယ္ ေရ မ်က္ ႏွာ ျပင္ အ ထက္ [ ၂၉၅၀ ေပ ] မွ [ ၆၀၀၀ ေပ ] အ ၾကား တြင္ ရွိ ပါ သည္ ။ က ယန္း လူ ဦး ေရ စု စု ေပါင္း မွာ [ ၁၄၀၀၀၀ ] ခန္႔ ျဖစ္ သည္ ။

သ ဘာ ဝ ေပါက္ ပင္ မ်ား မွာ က်ြန္း သစ္ . စ ကား ႏွင္႔ သစ္ အယ္ ပင္ မ်ား . အ မ်ား အ ျပား ေပါက္ ေရာက္ ျပီး မိုး လံုး မိႈင္း ေခါ္ ခ ရမ္း ေရာင္ သစ္ ခြ ႏွင္႔ အ ျဖဴ ေရာင္ လိေမၼာ္ ေရာင္ ႏွင္႔ မီး ခိုး ေရာင္ အ ဆင္း မ်ိဳး စုံ ရွိ သည္႔ ဖ ေယာင္း သစ္ ခြ အ မ်ိဳး မ်ိဳး ေပါက္ ေရာက္ သည္ ။ ေတာင္ ေပါ္ ေတာ ၾကီး မ်ား အ တြင္း လွည္႔ လည္ က်က္ စား ေန ေသာ ေတာ ရိုင္း တိရစၧာန္ မ်ား မွာ ေခ် . ဆတ္ . ဝက္ ဝံ . ေတာ ဆိတ္ . ေတာ ဝက္ . ေတာ ေၾကာင္ . က်ား . က်ား သစ္ . ေမ်ာက္ . ယုန္ ႏွင္႔ ျဖဴ စ သည္ တို႔ ျဖစ္ ၾက သည္ ။

အ ေရွ႕ ေတာင္ အာ ရွ သုိ႔ ပ်ံ႕ ႏွံ႔ ဝင္ ေရာက္ လာ ေသာ မြန္ ဂို လိြဳက္ မ်ိဳး ႏြယ္ မ်ား သည္ ျမန္ မာ နိဳင္ ငံ တြင္း သုိ႔ ဝင္ ေရာက္ လာ ေသာ အ ခါ မြန္ ခ မာ အုပ္ စု . ပ်ဴ , သက္ , ကမ္း ယံ အုပ္ စု ဟူ ၍ ခြဲ ျပီး ဝင္ ေရာက္ လာ ခဲ႔ သည္ ။ အ သား ဝါ လူ မ်ိဳး ျဖစ္ ေသာ မြန္ ဂို လူ မ်ိဳး တို႔ ၏ ပင္ ရင္း ေဒ သ မွာ အာ ရွ တိုက္ အ လယ္ ပိုင္း ရွိ . တာ ရင္႔ ျမစ္ ဝွမ္း အ ရပ္ ေဒ သ မ်ား ျဖစ္ သည္ ။ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား တို႔ သည္ မိ မိ ကိုယ္ ကို ကမ္း ယံ မ်ိဳး ႏြယ္ စု မွ ျမန္ မာ နိဳင္ ငံ အ တြင္း သုိ႔ က ရင္ တိုင္း ရင္း သား မ်ား ႏွင္႔ အ တူ ေပါက္ ဖြား ဆင္း သက္ လာ  ၾက သည္ ဟု ယူ ဆ ၾက သည္ ။ က ယန္း လူ မ်ိဳး မ်ား သည္ ေရွး ယ ခင္ တ ရုတ္ ျပည္ တြင္ အ ေျခ စုိက္ ေန ထိုင္ ၾက ျပီး လူ မ်ိဳး ႏြယ္ , ဘာ သာ စ ကား ႏွင္႔ ဘာ သာ ေရး လုပ္ ထုံး လုပ္ နည္း မ်ား ဆင္ တူ ၾက  ေၾကာင္း [ MARSHALL H.I ] ေခါ္ နိဳင္ ငံ ျခား သား အ ခ်ိဳ႕ ၏ သုံး သပ္ ခ်က္ မ်ိဳး လည္း ရွိ ပါ သည္ ။ အင္ ဒို နီး ရွား နိဳင္ ငံ ေဘာ္ နီ ယုိ က်ြန္း , ဆာ ရာ ဝပ္ ေဒ သ တြင္ ` ဒ ရတ္ ´ လူ မ်ိဳး မ်ား ေတြ႔ ရ သ ကဲ႔ သုိ႔ က ယန္း [ KAYANS ] လူ မ်ိဳး ႏြယ္ မ်ား လည္း ေတြ႔ ရ သည္ ။

က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား က မိ မိ တို႔ လူ မ်ိဳး ၏ မူ လ အ မည္ မွာ ` ကန္ ယန္ ´ ျဖစ္ သည္ ဟု ဆို သည္ ။ ` ကန္ ´ မွာ ပိုင္ နက္ , နယ္ ေျမ ျဖစ္ ျပီး ` ယန္ ´ မွာ စြဲ စြဲ ျမဲ ျမဲ ရွိ ျခင္း အ တည္ တ က် ရွိ ျခင္း ဟု အဓိပၸါယ္ ရ သည္ ။ ထို႔ ေၾကာင္႔ ` ကန္ ယန္ ´ ဆို သည္ မွာ နယ္ ေျမ ေဒ သ တစ္ ခု အ တြင္း အ တည္ တ က် စြဲ စြဲ ျမဲ ျမဲ ေန တတ္ သည္႔ လူ မ်ိဳး ဟု အဓိပၸါယ္ ရ သည္ ။ ကာ လ ေရြ႔ ေလ်ာ လာ သည္႔ အ ခါ ` ကန္ ယန္ ´ မွ ` က ယန္း ´ ျဖစ္ လာ သည္ ဟု ဆို ပါ သည္ ။ ထို႔ ျပင္ က ယန္း မ်ိဳး ႏြယ္ ၌ မ်ိဳး ႏြယ္ ခြဲ ေပါင္း ေလး မ်ိဳး ရွိ သည္ ဟု ဆို သည္ ။

[ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား လူ မ်ိဳး မူ လ အ မည္ မ်ား မွာ ]

[ ၁ ] လက္ ရွိ အ ေျခ ခ် ေန ထိုင္ သည္႔ ေျမာက္ ဘက္ အ ရပ္ ပင္ ေလာင္း ျမိဳ႕ နယ္ တြင္ ေန ထိုင္ ၾက သည္႔ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား သည္ ေျမာက္ ဘက္ က ယန္း ဟု အ မည္ ရ သည္႔ [ က ယန္း လ ထါ ]

[ ၂ ] လက္ ရွိ အ ေျခ ခ် ေန ထိုင္ သည္႔ ေတာင္ ဘက္ အ ရပ္ ဖယ္ ခုံ ျမိဳ႕ နယ္ တြင္ ေန ထိုင္ ၾက သည္႔ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား သည္ ေတာင္ ဘက္ က ယန္း ဟု အဓိပၸါယ္ ရ သည္႔ [ က ယန္း က ေခါင္း ေခါ္ လ ဟြီ ]

[ ၃ ] ေျမ ျပန္႔ လြင္ ျပင္ ျဖစ္ သည္႔ လိြဳင္ ေကာ္ ျမိဳ႕ နယ္ ႏွင္႔ ဒီ ေမာ ဆိုး ျမိဳ႕ နယ္ တြင္ ေန ထိုင္ ၾက သည္႔ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား သည္ ေျမ ျပန္႔ က ယန္း ဟု အဓိပၸါယ္ ရ သည္႔ [ က ယန္း က ငန္ ]

[ ၄ ] ေတာင္ ငူ ေျမာက္ ပိုင္း ႏွင္႔ ပ်ဥ္း မ နား အ ေရွ႕ ဘက္ ေတာင္ ေပါ္ ေဒ သ မ်ား တြင္ ေန ထိုင္ ၾက သည္႔ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား သည္ ေတာင္ ေပါ္ သား [ က ယန္း က ေဒါ႔ < ေဂ ခို > ] ဟူ ၍ လည္း ေကာင္း ေတာင္ ေအာက္ သား [ ေဂ ဘား ] ဟူ ၍ လည္း ေကာင္း အ သီး သီး အ မည္ ခံ ၍ ေခါ္ ေဝါ္ အ သုံး ျပဳ ၾက သည္ ။

[ တိုင္း ရင္း သား ရွမ္း လူ မ်ိဳး မ်ား ေပး သည္႔ အ မည္ မ်ား]

[ ၁ ] မိ မိ တို႔ ကိုယ္ ကို ေတာင္ ေပါ္ ေဒ သ ၏ အ ရွင္ သ ခင္ ဟု ယူ ဆ ထား ျပီး အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ လည္ ပင္း ႏွင္႔ ေျခ ေထာက္ တို႔ တြင္ ေၾကး ေခြ မ်ား ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ေလ႔ ရွိ သည္႔ ေၾကး ေခြ ပတ္ အ မ်ိဳး သမီး ပုံ ကို ၾကည္႔ ျပီး ေၾကး ေခြ ပတ္ လူ မ်ိဳး ဟု အဓိပၸါယ္ ရ သည္႔ က ယန္း [ ပ ေဒါင္ < ပ ေတာင္း> ]

[ ၂ ] ေျမ ျပန္႔ လြင္ ျပင္ တြင္ အ ေန မ်ား ျပီး လည္ ပင္း ႏွင္႔ ရင္ ညြန္႔ အ ထိ ေငြ သား ေဘာ္ ျပား မ်ား ခ်ိတ္ ဆြဲ ဝတ္ ဆင္ ေလ႔ ရွိ သည္႔ အ မ်ိဳး သ မီး ကို အ ေၾကာင္း ျပဳ ၍ ေဘာ္ ျပား လူ မ်ိဳး ဟု အဓိပၸါယ္ ရ သည္႔ [ ယင္း ေဘာ္ ေခါ္ က ယန္း < က ငန္ > ]

[ ၃ ] ေတာင္ ငူ ေျမာက္ ပိုင္း ႏွင္႔ ပ်ဥ္း မ နား အ ေရွ႔ ဘက္ ေပါင္း ေလာင္း ျမစ္ ရိုး ေတာင္ ေပါ္ ေဒ သ တြင္ အ ေျခ ခ် ၍ အ ေန အ ထိုင္ မ်ား ျပီး က ယန္း ပ ေဒါင္ ဘာ သာ စ ကား ႏွင္႔ အ လြန္ နီး စပ္ သည္႔ စ ကား ကို ေျပာ ဆို ၾက ေသာ [ ေက ခို - ေက ဘား ေခါ္ က ယန္း  < ေက ခို > ] ေခါ္ ေတာင္ ေပါ္ က ရင္

[ ၄ ] ေတာင္ ေပါ္ ေဒ သ ေက်ာက္ တုံး ေက်ာက္ စုိင္ မ်ား ၾကား တြင္ အိမ္ က ေလး မ်ား ေဆာက္ ကာ အ မ်ိဳး သား မ်ား ေခါင္း ေပါ္ ရွိ ဆံ ပင္ မ်ား ကို အ ျမဲ တမ္း အ တို ျဖစ္ ေအာင္ ထား ရွိ ၍ , က တုံး , တုံး ေလ႔ ရွိ ၾက ေသာ ဆံ ပင္ တို လူ မ်ိဳး ဟု အဓိပၸါယ္ ရ သည္႔ [ ဟို ထာ - ဇ ယိမ္ ေခါ္ က ယန္း < လ ထါ > ] တို႔ ျဖစ္ ၾက သည္ ။

ဆံ ပင္ တို ထား ျခင္း ဓ ေလ႔ သည္ ခိုု္င္ လုံ ေသာ အ ေထာက္ အ ထား မ်ား မ ေတြ႔ ရ ေသာ္ ျငား ပု ဂံ ေခတ္ တြင္ အ ေလာင္း စည္ သူ မင္း တိုင္း ခန္း လွည္႔ လည္ ရာ ၌ ရွမ္း ျပည္ နယ္ ေညာင္ ေရႊ အင္း တြင္ ေရာက္ ရွိ ခဲ႔ ေၾကာင္း အင္း အ လယ္ ၌ တဲ နန္း ေဆာက္ လုပ္ ၍ စံ ေတာ္ မူ ခဲ႔ ေၾကာင္း ထို အ ခါ ေယာက်ၤား တို႔ သည္ ဆံ ထုံး ဆံ ပတ္ ႏွင္႔ မိန္း မ အ သြင္ ယူ ၍ နန္း ေတာ္ သုိ႔ ဝင္ ေရာက္ ျပီး ကိုယ္ လုပ္ ေမာင္း မ ေတာ္ တို႔ ႏွင္႔ အ က်ြမ္း ဝင္ ခဲ႔ ေၾကာင္း ယင္း ေယာက်ၤား မ်ား ကို ဖမ္း ဆီး ကြပ္ မ်က္ ခဲ႔ ေၾကာင္း ထို အ ခ်ိန္ မွ စ ၍ ေယာက်ၤား မ်ား သည္ အ ေလာင္း စည္ သူ မင္း အာ ဏာ ေတာ္ ေၾကာင္႔ ဆံ ရိတ္ ျခင္း ၏ အ စ ျဖစ္ ခဲ႔ သည္ ဟု ေစ တီ ယ ပ ကာ သ နီ က်မ္း တြင္ ပါ ရွိ ေပ သည္ ။

[ ေတာင္ ျမင္႔ ေပ်ာ္ သည္႔ က ယန္း ေဒ ဝီ ]

လည္ ပင္း ႏွင္႔ ေျခ သ လုံး တို႔ တြင္ ေၾကး ေခ်ာင္း မ်ား ကို ရစ္ ေခြ တပ္ ဆင္ ထား ေသာ က ယား လူ မ်ိဳး တို႔ ကို ရွမ္း တို႔ က [ ယန္း ပ ေတာင္ ] ဟု ေခါ္ သည္ ။ ယန္း = က ယား . ပ ေတာင္ = ေၾကး ပတ္ . ယန္း ပ ေတာင္ = ေၾကး ပတ္ က ယား . ယန္း ပ ေတာင္ မွ ` ပ ေဒါင္ ´ လူ မ်ိဳး ဟူ ၍ ျဖစ္ လာ သည္ ။ က ယန္း [ ပ ေဒါင္ ] တိုင္း ရင္း သား မ်ား ကို ရွမ္း တို႔ က ` ပ ေဒါင္ ´ ဟု ေခါ္ ၾက သည္ ။ ေၾကး ပတ္ ေသာ သူ ` ပတ္ ေတာင္း ´ ဟူ ေသာ ရွမ္း စ ကား မွ ` ပ ေဒါင္ ´ ျဖစ္ လာ သည္ ဟု လည္း ဆို ၾက သည္ ။ က ယန္း [ ပ ေဒါင္ ] တိုင္း ရင္း သား မ်ား ကိုယ္ တိုင္ က မူ , ေက- ေခါင္ - ဒိုး ဟု ေခါ္ ၾက သည္ ။ ` ေတာင္ မ်ား ၏ အ ရွင္ သ ခင္ ´ ဟု အဓိပၸါယ္ ရ ပါ သည္ ။ အ ျခား ေသာ တိုုင္း ရင္း သား မ်ား ႏွင္႔ အုပ္ ခ်ဳပ္ သူ မ်ား က က ယန္း [ ပ ေဒါင္ ] တိုင္း ရင္း သား မ်ား ဟု ေခါ္ ေဝါ္ ၾက သည္ ။

[ ဝတ္ စား ဆင္ ယင္ ပုံ ]

ေရွး ဆန္ ေသာ ပ ေဒါင္ အ မ်ိဳး သား မ်ား သည္ အ ေပါ္ အၤက်ီ ကို အ ျဖဴ ခံ သုိ႔ မ ဟုတ္ သုိး ေမႊး ခ်ည္ ခံ ရင္ ကြဲ ဂ်ပ္ ခုတ္ ထည္ မ်ား ကို ဝတ္ ဆင္ တတ္ ပါ သည္ ။ ပြဲ လမ္း သ ဘင္ ၌ အ ထက္ ပါ အၤက်ီ ႏွင္႔ ေဘာင္း ဘီ ကို သုိး ေမႊး ေရာင္ စုံ ပါ ေသာ အ ဝတ္ မ်ား ကို လည္း ဝတ္ ဆင္ တတ္ ပါ သည္ ။ ခါး တြင္ မူ သား ေရ တစ္ ဆင္႔ ေၾကး ကြင္း တ ဆင္႔ ဆက္ ထား ေသာ ခါး ပတ္ ကုိ ပတ္ ထား ျပီး ေၾကး ကြင္း ၌ ဆင္ စြယ္ ဓား ရုိး . ဆပ္ ဂ်ိဳ ဓား ရိုး ႏွင္႔ ေငြ သား ျဖင္႔ လွ ပ စြာ ျပဳ လုပ္ ထား ေသာ ဓား အိမ္ ပါ သည္႔ ဓား မ်ား ကို လည္း ခိ်တ္ ဆြဲ ဝတ္ ဆင္ ေလ႔ ရွိ ပါ သည္ ။  ခါး ပတ္ ကို သား ေရ အ မ်ိဳး မ်ိဳး ႏွင္႔ ျပဳ လုပ္ သည္႔ အ ျပင္ အ သင္႔ ျပဳ လုပ္ ထား သည္႔ ေရာင္း တန္း ခါး ပတ္ မ်ား ကုိ လည္း ဝယ္ ယူ အသုံး ျပဳ ၾက သည္ ။ ယ ခု ေခတ္ တြင္ မူ ရွပ္ အၤက်ီ ရွမ္း ေဘာင္း ဘီ မ်ား ကို ဝတ္ ဆင္ ၾက ျပီး ေခတ္ သစ္ အ မ်ိဳး သား ဝတ္ စုံ ျဖစ္ သည္႔ ရင္ ကြဲ အၤက်ီ ျဖဴ . ရွမ္း ေဘာင္း ဘီ အ ရွည္ . ေခါင္း ေပါင္း အ နီ . ပန္း ေရာင္ တို႔ ကို ေန႔ ၾကီး ရက္ ၾကီး ပြဲ လမ္း သ ဘင္ မ်ား ၌ သာ ဝတ္ ဆင္ ၾက ပါ သည္ ။

က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ အၤက်ီ ပုံ စံ မွာ အ ထက္ ပိုင္း ၌ အ ျဖဴ ေအာက္ ပိုင္း ၌ အ နီ ေရာင္ ပါ ေသာ ေခါင္း စြပ္ ဂ်ပ္ ခုတ္ ထည္ ျဖစ္ ပါ သည္ ။ အၤက်ီ မွာ ေကာ္ လံ ႏွင္႔ လက္ ေမာင္း စြပ္ မ ပါ ဘဲ ေျခ သ လုံး အ ထက္ နား ေပါင္ လယ္ ေလာက္ အ ထိ သင္ တိုင္း ေခါင္း စြပ္ ျဖစ္ သည္ ။ ေအာက္ ပိုင္း ၌ မူ အ နီ ေရာင္ အ နက္ ေရာင္ ကန္႔ လန္႔ စင္း ကိုယ္ ၏ အ ထက္ ပိုင္း တြင္ ဦး ေခါင္း ႏွင္႔ လက္ မ်ား လ်ွိဳ ရန္ အ ေပါက္ မ်ား ပါ သည္႔ ဂ်ပ္ ခုတ္ ထည္ ကို ေျခ သ လုံး အ ထက္ ထိ ဝတ္ ဆင္ ေလ႔ ရွိ သည္ ။ က ယန္း ပ ေဒါင္ အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ ထူး ျခား ေပါ္ လြင္ ေသာ ဆင္ ယင္ ထုံး ဖြဲ႕ မႈ႕ တစ္ ရပ္ မွာ လည္ ပင္း ႏွင္႔ ေျခ ေထာက္ တို႔ တြင္ ေၾကး ေခြ မ်ား ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ၾက ျခင္း ပင္ ျဖစ္ သည္ ။ လည္ ပင္း တစ္ ခု လုံး ကို ေခါင္း ပိတ္ ေၾကး မ်ား ျဖင္႔ အ ထက္ ကား ၍ အ လယ္ တြင္ သိမ္ ျပီး ေအာက္ သုိ႔ က်ယ္ ေသာ ပုံ သဏၭာန္ ျဖင္႔ ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ထား ၾက ျပီး ေၾကး ေခြ ၾကီး ၏ ေအာက္ ပိုင္း လည္ ဂုတ္ တြင္ ေၾကး ေခြ က ေလး မ်ား ကို အ ထိန္း သ ေဘာ ျဖင္႔ ေထာင္ လိုက္ စြပ္ ထား ၾက သည္ ။

ကြင္း လိမ္ ေငြ ၾကိဳး ႏွင္႔ ေငြ ပု တီး လုံး မ်ား . ေငြ သား ဒဂၤါး ျပား ဘ ယက္ တို႔ ကို လည္း လည္ ပင္း ၌ ရင္ ဘတ္ ေပါ္ တြင္ အိ က် သည္႔ အ ေန အ ထား ျဖင္႔ စိန္ ပန္း ခိုင္ သ ေဘာ ခ်ိတ္ ဆြဲ ထား ေလ႔ ရွိ သည္ ။ နား သယ္ စပ္ တြင္ ပိတ္ စ အ နီ အ ဝါ အ စိမ္း မ်ား ကို လွ ပ စြာ စည္း ေႏွာင္ ထား ေလ႔ ရွိ ပါ သည္ ။ ` နား ရြက္ မ ေဖာက္ က . မ က်ယ္ ျပန္႔ နိဳင္ သ လုိ ဖက္ ရြက္ ကို မ ေဖာက္ ပါ က ဘယ္ ေသာ အ ေပါက္ မ ရွိ ´ အ ဆို အ ရ နား ႏွစ္ ဖက္ တြင္ ေငြ နား ေတာင္း ေငြ နား ဆြဲ မ်ား ဆင္ ျမန္း ထား ၾက သည္ ။ လက္ ေကာက္ ဝတ္ တစ္ ဖက္ စီ တြင္ မူ ေငြ သုိ႔ မ ဟုတ္ ေဘာ္ ျဖင္႔ ျပဳ လုပ္ ထား ေသာ အ ေခါင္း ပြ လက္ ေကာက္ ေလး ကြင္း ႏွင္႔ တ မတ္ လုံး ရွိ ေငြ သား လက္ ေကာက္ သုံး ကြင္း စီ ကို ၾကီး စဥ္ ငယ္ လိုက္ ျဖင္႔ ဝတ္ ဆင္ ၾက သည္ ။ ေျခ ေထာက္ တစ္ ဖက္ တစ္ ခ်က္ တြင္ လည္း ဒူး ဆစ္ ေအာက္ မွ ေျခ သ လုံး . ေျခ သ လုံး မွ ေျခ မ်က္ စိ ထိ ေၾကး ေခြ ေလး ေခြ စီ သုိ႔ မ ဟုတ္ ေျခ သ လုံး အ ျပည္႔ နီး ပါး ကို ေၾကး ေခြ မ်ား ျဖင္႔ ရစ္ ပတ္ ထား ၾက သည္ ။ ေျခ သ လုံး ကို ပိတ္ စ အ နက္ ေရာင္ ျဖင္႔ ဖုံး အုပ္ ပိတ္ ထား သည္ ။

က ယား ျပည္ နယ္ ဒီ ေမာ႔ ဆို ျမိဳ႔ နယ္ အ ေနာက္ ေျမာက္ ဘက္ ရွိ ပန္ ပက္ ေက်း ရြာ အုပ္ စု တြင္ က ယန္း ပ ေဒါင္ အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား သည္ သူ တို႔ ၏ ကိုယ္ ပိုင္ ယဥ္ ေက်း မႈ႔ ကို ယ ေန႔ ထက္ တိုင္ ေစာင္႔ ထိန္း ဆဲ ဟု ဆို ရ ေပ မည္ ။ ထို ေၾကး ရြာ တြင္ ေၾကး ေခြ မ ဝတ္ ဆင္ ထား ေသာ အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား မ ရွိ သ ေလာက္ ပင္ ျဖစ္ သည္ ။ က ယန္း လူ မ်ိဳး မ်ား သည္ က ေလး ငယ္ မ်ား ၏ လည္ ပင္း ႏွင္႔ ညာ ဘက္ လက္ ေကာက္ ဝတ္ တြင္ အႏၲရာယ္ ကင္း ခ်ည္ ခင္ အ ျဖဴ ေလး မ်ား ကို ခ်ည္ ေႏွာင္ ေပး တတ္ ၾက သည္ ။ ေျခ က်င္း ဝတ္ တြင္ ေဘာ္ ျဖင္႔ ျပဳ လုပ္ ထား ေသာ အ ခ်င္း ၀.၅ စင္ တီ မီ တာ ခန္႔ ရွိ သည္႔ ျခဴ လုံး က ေလး မ်ား ပါ ေသာ ေျခ က်င္း က ေလး မ်ား ကို ဝတ္ ဆင္ ေပး တတ္ ၾက သည္ ။ အ သက္ သုံး ႏွစ္ ေက်ာ္ ေလး ႏွစ္ ခန္႔ ရွိ ေသာ ေယာက်ၤား က ေလး မ်ား ကို ရွပ္ အၤက်ီ ႏွင္႔ ေဘာင္း ဘီ တို႔ ကို ဝတ္ ဆင္ ေပး ျပီး မိန္း က ေလး မ်ား ကို မူ ေခါင္း စြတ္ ဂ်ပ္ ခုတ္ အၤက်ီ ႏွင္႔ ထ မီ တို က ေလး မ်ား ဝတ္ ဆင္ ေပး ၾက သည္ ။ မိန္း က ေလး မ်ား အ သက္ အ ရြယ္ ငါး ႏွစ္ ခန္႔ ေရာက္ လ်ွင္ ေၾကး ေခြ စ တင္ ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ေပး ၾက သည္ ။

[ အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ေၾကး ေခြ ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ၾက ျခင္း ဓ ေလ႔ သ မိုင္း ]

ေၾကး ေခြ ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ျခင္း ဓ ေလ႔ ၏ မူ လ အ စ ႏွင္႔ ပက္ သက္ ၍ ထင္ ျမင္ ယူ ဆ ခ်က္ အ မ်ိဳး မ်ိဳး ကို ေတြ႔ ရွိ ရ ပါ သည္ ။

က ယန္း လူ မ်ိဳး မ်ား သည္ မူ ရင္း အ ရပ္ ေဒ သ , မြန္ ဂို လီ ယား မွ တိ ဘက္ , တိ ဘက္ မွ တ ဆင္႔ ျမန္ မာ ျပည္ သုိ႔ ဆင္း သက္ လာ ရာ တြင္ မ်ိဳး ႏြယ္ တူ တ ရုတ္ လူ မ်ိဳး မ်ား ထက္ သူ တို႔ က သြက္ လက္ ဖ်တ္ လတ္ ၍ ေရွ႕ သုိ႕ ၾကိဳ တင္ ေရာက္ ရွိ ေန ေလ႔ ရွိ ေသာ ေၾကာင္႔ တ ရုတ္ တို႔ က မ ေက် နပ္ ၍ ခ ရီး ေႏွာင္႔ ေႏွး ၾကန္႔ ၾကာ ေစ ရန္ အ လုိ႔ ငွါ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ လည္ ပင္း တြင္ ေလး လံ ေသာ ေၾကး ေခြ မ်ား ပတ္ ေပး လိုက္ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ဟူ ေသာ ယူ ဆ ခ်က္ ။ [ ပန္ ပက္ ေက်း ရြာ အုပ္ စု မွ တိုင္း ရင္း သား မ်ား ယုံ ၾကည္ လက္ ခံ ထား ေသာ ယူ ဆ ခ်က္ ျဖစ္ သည္ ]
က ယန္း လူ မ်ိဳး မ်ား ေန ထိုင္ ရာ ေဒ သ ကို ေရွး ယ ခင္ က ရွမ္း ေစာ္ ဘြား မ်ား , ျမန္ မာ ဘု ရင္ မ်ား တစ္ လွည္႔ စီ လာ ေရာက္ အုပ္ ခ်ဳပ္ ေလ႔ ရွိ ေသာ ေၾကာင္႔ ျဖဴ စင္ လွ ေသာ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား အား , ယင္း တို႔ က ,ေတာ္ ေကာက္ ျခင္း , မိ ဖု ရား အ ျဖစ္ သိမ္း ပိုက္ ျခင္း တို႔ ျပဳ လုပ္ မည္ ကို စုိး ရိမ္ ၍ ထို ရန္ မွ ကာ ကြယ္ သည္႔ အ ေန ျဖင္႔ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား အ က်ည္း တန္ အ ရုပ္ ဆိုး ေစ ရန္ လည္ ပင္း တြင္ ေၾကး ေခြ မ်ား ရစ္ ပတ္ ထား ျခင္း ျဖစ္ သည္ ဟူ ေသာ ယူ ဆ ခ်က္ ။
က ယန္း လူ မ်ိဳး မ်ား သည္ ေရွး ပ ေဝ သ ဏီ ကာ လ က ေရ ၾကည္ ရာ ျမက္ နဳ ရာ အ ရပ္ သုိ႔ လွည္႔ လည္ ေန ထိုင္ ၾက ရင္း သီ ဒ ဂုံ ေခါ္ ရန္ ကုန္ အ ရပ္ ေဒ သ သုိ႔ ေရာက္ ေသာ အ ခါ ေရႊ ပင္ ေငြ ပင္ အ ႏြယ္ မ်ား ကို ေတြ႔ ရ ၍ မုန္း မူ ဂုတ္ ဆို သူ အ ဘြား အို က ေရႊ ပင္ ကို ခ်ိဳး ၍ လည္ ပင္း တြင္ ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ခဲ႔ ျခင္း မွ စ တင္ ခဲ႔ သည္ ဆို ေသာ ယူ ဆ ခ်က္ ။

ေရွး ေဟာင္း စ ကား တစ္ ခု မွတ္ သား ခ်က္ အ ရ ေရွး အ ခါ က ရွင္ ဘု ရင္ တ ပါး တြင္ အ လြန္ ခ်စ္ ေသာ သား ႏွင္႔ သ မီး ႏွစ္ ဦး ရွိ သည္႔ အ နက္ သား ျဖစ္ သူ ကို ဘု ရင္ က တ ရုတ္ မင္း အုပ္ ခ်ဳပ္ ေန သည္႔ ယူ နန္ နယ္ သုိ႔ သံ တ မန္ သ ေဘာ လက္ ေဆာင္ မ်ား ေပး ၍ ေစ လႊတ္ လိုက္ ေလ သည္ ။ သား ငယ္ သည္ ယူ နန္ သုိ႔ ေရာက္ ၍ ႏွစ္ ကာ လ အ တန္ ၾကာ ေသာ အ ခါ ယူ နန္ မင္း က လက္ ေဆာင္ ပါး လိုက္ ေသာ ဖ ခင္ ဘု ရင္ အ တြက္ ဘ႑ာ ပစၥည္း မ်ား ႏွင္႔ အစ္ မ ေတာ္ အ တြက္ ေဘာ္ ၾကိဳး စ သည္ မ်ား ယူ ေဆာင္ ၍ ေန ျပည္ ေတာ္ သို႔ ျပန္ လာ ခဲ႔ သည္ ။ ဤ တြင္ ယူ နန္ မင္း က ပါး လိုက္ ေသာ ပစၥည္း လက္ ေဆာင္ မ်ား အ နက္ ေဘာ္ ၾကိဳး အား , အ မ ေတာ္ ျဖစ္ သူ သည္ မ ဝတ္ ရက္ , မ ဆင္ ရက္ ဘဲ နန္း တြင္း အိပ္ ေဆာင္ ၌ အ ျမဲ တ ေစ သိမ္း ဆည္း ယု ယ ထား သည္ ။ ထို သုိ႔ သိမ္း ဆည္း ရာ မွ စိတ္ မ ခ် သ ျဖင္႔ လည္ ပင္း တြင္ ဆြဲ ျပန္ သည္ ။ ပ ေဒါင္ အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ လည္ ပင္း ၌ ရစ္ ပတ္ ထား ေသာ ေၾကး ကြင္း မ်ား သည္ ဆို ခဲ႔ သည္႔ ကမ္း ယံ အ ႏြယ္ ဝင္ ဘု ရင္႔ သ မီး ေတာ္ ျဖစ္ သူ က . ေဘာ္ ၾကိဳး ကို လည္ ပင္း တြင္ အ ျမတ္ တ နိဳး ဆြဲ ထား ရာ မွ စ တင္ လာ သည္ ဟု သိ ရ သည္ ။ မူ လ က က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ လည္ ပင္း ၌ ရစ္ ပတ္ ေသာ ေခြ မ်ား မွာ ယ ခု ကဲ႔ သုိ႔ ေၾကး မ ဟုတ္ ေပ , ေဘာ္ ေငြ မ်ား သာ ျဖစ္ သည္ ။ ငါး ေခြ မွ စ တင္ ခဲ႔ သည္ ဟု ဆို သည္ ။ ေၾကး ေခြ မွာ ေနာက္ မွ အ တု ျပိဳင္ သ ေဘာ , အ လွ အ ပ သ ေဘာ ျပဳ လုပ္ ဆင္ ျမန္း ရာ မွ ယ ေန႔ တိုင္ ျမင္ ေတြ႔ ေန ရ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ဟူ ေသာ ယူ ဆ ခ်က္ ။

က ယန္း လူ မ်ိဳး မ်ား သည္ ေၾကး ေခြ ပတ္ ျခင္း ဓ ေလ႔ မည္ သည္႔ အ ခ်ိန္ က စ တင္ ခဲ႔ သည္ ကို တိ တိ က် က် မ သိ ရ ေတာ႔ ေခ် ။ မည္ သည္႔ အ ေၾကာင္း ေၾကာင္႔ ေၾကး ေခြ ပတ္ ရ သည္ ကို လည္း ခိုင္ မာ ေသာ အ ေထာက္ အ ထား မ်ား မ ေတြ႔ ရ ေတာ႔ ေခ်  ဟူ သည္႔ ေရး သား ခ်က္ မ်ား လည္း ရွိ ေပ သည္ ။ မိုး ျဗဲ နယ္ တြင္ ေန ထိုု္င္ ေသာ ရွမ္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား ၏ ` ပတ္ ေတာင္း ´ ေၾကး ေခြ ပတ္ ျခင္း ဟူ ေသာ ရွမ္း စ ကား အ ေထာက္ အ ထား သာ ရွိ သည္ ။ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား မိုး ျဗဲ နယ္ သုိ႔ ေရာက္ လာ ျပီး မွ အ ေၾကာင္း တစ္ ခု ခု ေၾကာင္႔ ေၾကး ေခြ ပတ္ ရ သည္႔ ဓ ေလ႔ ရွိ လာ ဟန္ တူ ပါ သည္ ။ တ နည္း အား ျဖင္႔ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား လက္ ေကာက္ ဝတ္ ႏွင္႔ လည္ ပင္း ေနာက္ ေက်ာ ဂုတ္ ပိုး ေန ရာ မ်ား တြင္ လူ မ်ိဳး အ မွတ္ တံ ဆိပ္ . ေအာက္ မွ အ ထက္ သုိ႔ ေဒါင္ လုိက္ ေဆး မင္ ေၾကာင္ ေျခာက္ ေၾကာင္း . ေန ထြက္ စ ေရာင္ ျခည္ ေျခာက္ သြယ္ ျဖာ ထြက္ သည္႔ ` တက္ ေန ဝန္း ´ ကို ေရွး ေခတ္ အ ခါ က ေဆး မွင္ ေၾကာင္ ထိုး ၾက ရ ဘိ သ ကဲ႔ သုိ႔ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား သည္ လည္း လူ မ်ိဳး အ မွတ္ အ သား လကၡဏာ အ ျဖစ္ သတ္ မွတ္ ၍ ေၾကး ေခြ ပတ္ ျခင္း ျဖစ္ နိဳင္ သည္ ဟု ယူ ဆ ရ သည္ ။

က ယန္း လူ မ်ိဳး တို႔ သည္ အ ဘ - ` လ နန္း ထူ ဆူ ´ [ ထူ ဆူ ငွက္ တစ္ မ်ိဳး ကဲ႔ သုိ႔ သိ ၾကား မင္း ] ႏွင္႔  အ မိ - ` ကာ ကြယ္ တူ ပတ္ ´  [ ေကာက္ ေကြး ေတာက္ ပ ျပီး ငါး ေၾကး ခြံ အ ျဖဴ ကဲ႔ သုိ႔ ေသာ န ဂါး မယ္ ေတာ္ ] ဟူ ေသာ မိ ဘ ႏွစ္ ပါး မွ ဆင္း သက္ ေပါက္ ဖြား လာ ေၾကာင္း ယုံ ၾကည္ ၾက သည္ ။ န ဂါး တို႔ သည္ ေရြ ဝါ ေရာင္ ျဖစ္ ျပီး ဦး ေခါင္း ၌ အ ေမာက္ ႏွင္႔ အ တက္ အ လက္ ရွိ ျပီး လည္ တံ တို႔ တြင္ အ ရစ္ လိုင္း [ KA - KYEN ] တို႔ ျဖင္႔ ေရႊ ကို ႏွစ္ သက္ ေသာ သတၱဝါ ျဖစ္ သည္ ။ ေရွး မိ ခင္ န ဂါး မယ္ ေတာ္ သည္ သ မီး ႏွစ္ ဦး ႏွင္႔ အ တူ ၎ ၏ မယ္ ေတာ္ ျဖစ္ သူ န ဂါး မယ္ ေတာ္ ထံ အ လည္ ေရာက္ ခဲ႔ ရာ အ ဘြား ေတာ္ န ဂါး မယ္ ေတာ္ က သူ ၏ ေျမး မ ငယ္ ` မူ ဒုန္း ႏွင္႔ မူ ဒန္း ´ အား အ ျပန္ ဝယ္ ေရႊ ေခ်ာင္း မ်ား လက္ ေဆာင္ ေပး သ ျဖင္႔ ေရႊ ျဖင္႔ ရစ္ ပတ္ ရန္ ႏွင္႔ ေရႊ ေဖာ သီ စြာ မ ရွိ ပါ က ေရႊ ကဲ႔ သုိ႔ အ ဆင္း ရွိ ေသာ ေၾကး ဝါ အား ေရွး မိ ခင္ န ဂါး မယ္ ေတာ္ ၏ ရုပ္ လႊာ ကဲ႔ သုိ႔ စြပ္ ၍ ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ၾက ျခင္း ဟူ ေသာ ယူ ဆ ခ်က္ မ်ိဳး ျဖစ္ ျပီး အ ေနာ္ ရ ထာ မင္း နန္း စံ ေသာ ေအ ဒီ - [ ၁၀၇၀ ] ခု ႏွစ္ ဝန္း က်င္ မွ စ တင္ ၍ ယ ေန႔ အ ထိ မ်ိဳး ဆက္ သက္ တမ္း [ ၃၅ ] ဆက္ ရွိ ခဲ႔ ျပီး ၍ ႏွစ္ ေပါင္း [ ၉၃၀ ] ခန္႔ ၾကာ ျမင္႔ ခဲ ျပီး ျဖစ္ ေၾကာင္း လည္း ယုံ ၾကည္ သတ္ မွတ္ ၾက ျပန္ ပါ ေသး သည္ ။ ` အ မိ မွာ န ဂါး အ ဘ မွာ ဘု ရား [ သုိ႔ မ ဟုတ္ ] နတ္ သိ ၾကား ´ ျဖစ္ သည္ ဟူ ေသာ ယူ ဆ ခ်က္ ပင္ ျဖစ္ ပါ သည္ ။

[ ေရႊ လည္ တိုင္ မွ အ လွ ၾကက္ သ ေရ ]

ေၾကး ေခြ ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ျခင္း ၏ မူ လ အ စ ႏွင္႔ ပက္ သက္ ၍ မည္ သုိ႔ ပင္ ကြဲ ျပား ေန ေစ ကာ မူ , မည္ သည္႔ အ ေၾကာင္း ေၾကာင္႔ ေၾကး ေခြ ပတ္ သည္ ျဖစ္ ေစ , က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား သည္ က ေလး အ ရြယ္ မွ အ ဘြား အို အ ရြယ္ အ ထိ ေၾကး ေခြ မ်ား ကို အ ျမတ္ တ နိဳး ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ေလ႔ ရွိ ၾက ၍ ေနာက္ ပိုင္း တြင္ အ လွ ဆင္ တန္ ဆာ ေၾကာင္႔ ေၾကး ေခြ ပတ္ ျခင္း သာ ျဖစ္ နိဳင္ ပါ သည္ ။ အ ေခြ မ်ား မ်ား ပတ္ နိဳင္ လ်ွင္ ပို ၍ လွ သည္ ။ ေယာကၤ်ား ပ်ိဳ မ်ား စိတ္ ဝင္ စား မႈ႕ ပို ရ သည္ ဟူ ေသာ အ ယူ အ ဆ သည္ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ စိတ္ တြင္ ကိန္း ေအာင္း ခဲ႔ သည္ ။ က ယန္း အ မ်ိဳး သား မ်ား က လည္း ေၾကး ေခြ ပတ္ ရ မည္႔ ေန ရာ တြင္ အ ျပည္႔ အ စုံ ပတ္ နိဳင္ သည္႔ အ မ်ိဳး သ မီး ကို သာ . လွ သည္ ယဥ္ သည္ က်က္ သ ေရ ရွိ သည္ ဟု ယူ ဆ ၾက ဟန္ ရွိ ပါ သည္ ။

[ ေၾကး ေခြ ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ပုံ အ ဆင္႔ ဆင္႔ ]

က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး လည္ ပင္း ရွည္ ေသာ မ်ိဳး ႏြယ္ တို႔ သည္ ေၾကး ဝါ ကို [ ၄ ] ႏွစ္ သ မီး ေက်ာ္ မွ စ ျပီး အ ခ်ိဳ႔ မွာ အ သက္ [ ၇ ] ႏွစ္ [ ၈ ] ႏွစ္ အ ရြယ္ မွ စ တင္ ကာ ေၾကး ပတ္ ၾက ပါ သည္ ။ အ မ်ား အား ျဖင္႔ လည္ ပင္း တြင္ [ ၅ ] ပတ္ ႏွင္႔ ဒူး ေအာက္ ေျခ ေထာက္ တြင္ [ ၄ ] ပတ္ မွ [ ၇ ] ပတ္ ခန္႔ ေၾကး ပတ္ ၾက ပါ သည္ ။ ထို မွ စ ျပီး [ ၅ ] ႏွစ္ ေက်ာ္ အ ရြယ္ တြင္ လည္ ပင္း အ ရစ္ အ နည္း ငယ္ ပို ၍ ရစ္ ပတ္ ပါ သည္ ။ [ ၈ ] ႏွစ္ အ ရြယ္ ေရာက္ ေသာ အ ခါ အ ရစ္ ထပ္ တိုး ျပီး ပတ္ ကာ ပတ္ ေသာ ေၾကး ဝါ ေခ်ာင္း မွာ ပို ၍ လုံး ပတ္ ၾကီး ေသာ အ ေခ်ာင္း ျဖင္႔ ရစ္ ပတ္ ပါ သည္ ။ ထို [ ၈ ] ႏွစ္ အ ရြယ္ ပတ္ ေသာ က ေလး မွာ လူ ၏ အ သား ဖြံ႔ ျဖိဳး လာ မႈ႕ ေၾကာင္႔ လည္ ပင္း မွာ ရွည္ လာ ပါ သည္ ။ ေၾကး ပတ္ ျခင္း ေၾကာင္႔ ရွည္ လာ ေသာ လည္ ပင္း မွာ [ ၁၂ ] ႏွစ္ အ ရြယ္ တြင္ ျပန္ ၍ လဲ ပတ္ ျပီး ျပဳ ျပင္ ရာ [ ၁၄ ] ႏွစ္ အ ရြယ္ တြင္ ေၾကး ပတ္ ျခင္း အား ျပီး ဆုံး သြား ပါ သည္ ။ ေၾကး ပတ္ ျခင္း အား အ သက္ ေပါ္ ဆင္႔ ကဲ ၍ ေၾကး ပတ္ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။ ေၾကး စ တင္ ပတ္ ေသာ အ ခ်ိန္ မွ [ ၁၄ ] ႏွစ္ အ ရြယ္ ထိ [ ၁၀ ] ၾကိမ္ ခန္႔ ျပဳ ျပင္ ရစ္ ပတ္ သြား ရ ပါ သည္ ။ သုိ႔ ေသာ္ အ မ်ိဳး သ မီး ငယ္ တို႔ အား ၁၂ ႏွစ္ ဝန္း က်င္ မွ ေၾကး စ တင္ ပတ္ သြား လ်ွင္ လည္း လည္ ပင္း မွာ ရွည္ နိဳင္ ပါ သည္ ။ အ ကယ္ ၍ အ မ်ိဳး သ မီး ၁၆ ႏွစ္ ေက်ာ္ မွ ေၾကး ပတ္ ပါ က ငယ္ ရြယ္ စဥ္ က စ ျပီး ေၾကး ပတ္ ေသာ လည္ ပင္း အ ရွည္ ပုံ စံ ႏွင္႔ တူ မည္ မ ဟုတ္ ပါ ။ အ သက္ ၁၄ ႏွစ္ အ ထက္ ေၾကး ပတ္ ေသာ သူ တို႔ မွာ လည္း အ ေျခ အ ေန အ ရ အ ၾကိမ္ ေပါင္း မ်ား စြာ ျပဳ ျပင္ ရစ္ ပတ္ သြား ရ ပါ သည္ ။

က ယန္း [ ပ ေဒါင္ ] အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ လည္ ပင္း ႏွင္႔ ေျခ ေထာက္ တို႔ တြင္ ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ထား ေသာ ေၾကး ေခြ မ်ား မွာ သုံး မူး လုံး အ ရြယ္ ရွိ အ ေခါင္း ပိတ္ ေၾကး ေခ်ာင္း မ်ား ျဖစ္ ၍ လည္ ပင္း တြင္ ရစ္ ပတ္ ထား သည္႔ ေၾကး ေခြ အ ေရ အ တြက္ မွာ [ ၁၈ ] ရစ္ မွ [ ၂၄ ] ရစ္ အ ထိ ရွိ ျပီး ေျခ ေထာက္ တြင္ မူ [ ၁၅ ] ရစ္ မွ [ ၃၀ ] ရစ္ အ ထိ ပတ္ ထား ေလ႔ ရွိ ၾက သည္ ။ ဒူ ဆစ္ ေအာက္ ေၾကး ေခြ မ်ား အ ေပါ္ တြင္ မွ စ ပ ရန္ ေၾကး ေခြ [ ၄ ] ေခြ ခန္႔ ထပ္ ဆင္႔ ရစ္ ပတ္ ထား ၾက ျပန္ သည္ ။ ေၾကး ေခြ ၏ ပြတ္ တိုက္ မႈ႔ ဒဏ္ ကို ခံ နိဳင္ ေစ ရန္ အ တြက္ ေၾကး ေခြ ႏွင္႔ လည္ ပင္း ၾကား . ေၾကး ေခြ ႏွင္႔ ေျခ သ လုံး ၾကား တို႔ တြင္ အ နက္ ေရာင္ သုိ႔ မ ဟုတ္ အ ျပာ ေရာင္ ခ်ည္ ထည္ စ မ်ား ျဖင္႔ ခု ခံ ရစ္ ပတ္ ထား ၾက သည္ ။ ေၾကး အ ျပည္႔ အ စုံ ပတ္ ေသာ အ မ်ိဳး သ မီး ပတ္ ရ သည္႔ ေၾကး ေခြ အ ေလး ခ်ိန္ စု စု ေပါင္း သည္ [ ၄ ] ပိႆာ [ ၅ ] ပ္ိႆာ ခန္႔ [ စု စု ေပါင္း အ ေလး ခ်ိန္ ၁၀ ကီ လို ဝန္း က်င္ ခန္႔ ] ရွိ ပါ သည္ ။ ေၾကး ပတ္ ျခင္း ကို ေယာက်ၤား မ်ား မွ ေဆာင္ ရြက္ ျခင္း မ ဟုတ္ ဘဲ က်ြမ္း က်င္ ေသာ အ မ်ိဳး သ မီး ၾကီး တို႔ က သာ ျပဳ လုပ္ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။

ေရွး ေခတ္ ေၾကး ဝါ တို႔ မွာ အ ေကာင္း စား ျဖစ္ ျပီး ယ ခု ေခတ္ လို မာ ေတာင္႔ ျပီး ပတ္ ရစ္ ေသာ အ ခါ ျပတ္ ေတာက္ ျခင္း မ ရွိ ဘဲ ေစး ေသာ ေၾကး ဝါ မ်ား ျဖစ္ ၾက သည္ ။ လက္ ရွိ က ယန္း ေဒ သ သုိ႔ လာ ရာ လမ္း ေၾကာင္း တစ္ ေလ်ွာက္ ၌ တိ ဗက္ တ ရုတ္ ျပည္ တြင္ ေၾကး ဝါ မ်ား အ ျမတ္ တ နိဳး ထား ၍ သုံး စြဲ လာ ခဲ႔ ရာ အ မ်ိဳး သ မီး တို႔ ၏ လက္ ေျခ တို႔ တြင္ ေၾကး ကြင္း ငယ္ မ်ား အ နည္း ငယ္ စ ၍ စြပ္ ပတ္ ကာ သုံး စြဲ မႈ႕ ရင္း ႏွီး လာ ျပီ ျဖစ္ သည္ ။ ေၾကး ဝါ မ်ား ေပါ သီ စြာ ရ ရွိ ရန္ က ယန္း လူ မ်ိဳး တို႔ လက္ ဝယ္ ရွိ ေငြ တုံး ေငြ ခဲ မ်ား ကို ထုတ္ ျပ ကာ ရွမ္း ကုန္ သည္ တို႔ အား ဝယ္ ယူ ရန္ ေျပာ ဆို ခဲ႔ ရာ ေၾကး ကုန္ သည္ မ်ား က ေၾကး ဝါ ကို . လို သ ေလာက္ လာ ေရာက္ ေရာင္း ခ် နိဳင္ မည္ ျဖစ္ ေၾကာင္း ရွမ္း ကုန္ သည္ မ်ား က အ ေျဖ ေပး သ ျဖင္႔ ထို အ ခ်ိန္ ခါ မွ စ တင္ ကာ ေၾကး ဝါ အား ဆင္ ျမန္း လာ ခဲ႔ ရာ ယ ေန႔ တိုင္ အ ထိ ပင္ ျဖစ္ ပါ သည္ ။ ေၾကး ပတ္ ရန္ အ တြက္ ကုန္ ၾကမ္း ကုိ ရွမ္း လူ မ်ိဳး ႏြား ဝန္ တင္ ကုန္ သည္ အ ဖြဲ႔ တို႔ ထံ မွ အ မ်ား ဆုံး ဝယ္ ယူ ခဲ႔ ၾက ပါ သည္ ။ ေငြ ေတာင္ ရြာ ၾကီး ရွိ ေငြ ေတာင္ ေစ်း သုိ႔ သြား ေရာက္ ဝယ္ ယူ သူ လည္း ရွိ ပါ သည္ ။ ထို ေခတ္ ေၾကး ဝါ တို႔ မွာ အ ေကာင္း စား ျဖစ္ ျပီး အ တုံး လိုက္ ဝယ္ ယူ သူ လည္း ရွိ သည္ ။

ေၾကး ပတ္ ရန္ အ တြက္ လို အပ္ ေသာ ေၾကး ေခ်ာင္း ကို ဝါး မီး ျဖင္႔ အ နည္း ငယ္ ေပ်ာ႔ လာ သည္ အ ထိ အ ပူ ေပး ျပီး မွ ပုံ သြင္း က ရိ ယာ သစ္ သား လုံး ကိုယ္ ထည္ ၌ ရစ္ ပတ္ ျပီး သံ ျပား ပုံ စံ အ ေပါက္ မွ သပ္ ဆြဲ ယူ ျခင္း လုပ္ ငန္း ကို အ မ်ိဳး သား တို႔ က ျပဳ လုပ္ ေပး ပါ သည္ ။ ေၾကး ပတ္ ေပး ေသာ အ မ်ိဳး သ မီး မွာ က်င္႔ သား ႏွင္႔ လက္ ဆ အ ေပါ္ မူ တည္ ၍ ပုံ စံ တူ အံ ဝင္ ဂြင္ က် ေအာင္ ပတ္ ေပး သြား နိဳင္ သည္ မွာ အံ႔ ဖြယ္ လက္ ရာ တစ္ ရပ္ ျဖစ္ ပါ သည္ ။ ေၾကး ပတ္ ေသာ အ မ်ိဳး သ မီး တို႔ မွာ လည္ တံ ရွည္ ေလ ပို ၍ တင္႔ တယ္ ေလ . ေၾကး ေခြ အ မ်ား ဆုံး ဝတ္ ဆင္ ထား နိဳင္ ေလ မ်က္ ႏွာ ပန္း ပို ၍ ပြင္႔ ေလ . အိမ္ ေထာင္ ရွင္ အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ ေၾကး ေခြ အ နည္း အ မ်ား သည္ လင္ ေယာက်ၤား ၏ ဝင္ ေငြ ႏွင္႔ ေငြ ေၾကး ရွာ ေဖြ နိဳင္ မႈ႕ စီး ပြား ဥစၥာ ေပါ္ တြင္ မူ တည္ ေလ ဟူ ၍ သတ္ မွတ္ ပါ သည္ ။ ေၾကး ေခြ မ်ား ထပ္ တိုး ဝတ္ ဆင္ သည္႔ အ ခါ မူ လ ဝတ္ ဆင္ ထား ေသာ ေၾကး ေခြ ကို ခ်ြတ္ ရ သည္ ။ ခ်ြတ္ လိုက္ သည္႔ ေၾကး ေခြ ကို ထပ္ တိုး မည္႔ ေၾကး ႏွင္႔ ေရာ ကာ ျပန္ လည္ ရစ္ ပတ္ ဝတ္ ဆင္ ရ သည္ ။ ေၾကး ေခြ ခ်ြတ္ သည္႔ အ ခါ ေစာင္ သုိ႔ မ ဟုတ္ ေခါင္း အုံး စ သည္ ခံ ၍ ခ်ြတ္ ရ ၏ ။ ဂ ရု တ စိုက္ မ ျပဳ လုပ္ ပါ က ဇက္ လိမ္ ျခင္း ဇက္ က်ိဳး ျခင္း မ်ား ျဖစ္ နိုင္ ျပီး အ သက္ ပါ ဆုံး ရႈံး ရ တတ္ ၏ ။

မူ လ အ စ ေၾကး စ တင္ ပတ္ ေသာ အ ခ်ိန္ တြင္ န ဂါး ကဲ႕ သုိ႔ လည္ တံ ရွည္ မည္ ဟူ ၍ ယုံ ၾကည္ မႈ႕ ျဖင္႔ ေၾကး ပတ္ ရ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။ ေၾကး ပတ္ သည္႔ က ယန္း တို႔ မွာ ဆံ ထုံး တြင္ ေငြ အ ခ်ြန္ တပ္ ကာ အ ေမာက္ ပုံ စံ ဆင္ ထား သည္ ။ ယင္း အ ေမာက္ စုိက္ နိဳင္ ရန္ အ ျခား ေသာ ဆံ ထုံး တစ္ ခု ျဖင္႔ ပူး ရစ္ ကာ ထုံး ရ သည္ ။ လည္ တံ တြင္ အ ရစ္ လိႈင္း အ ျဖစ္ ေငြ ျပား ၾကိဳး ကြင္း စြပ္ ပါ သည္ ။ လည္ ပင္း အ ရင္း တြင္ [ ၅ ] ရစ္ ပါ ေသာ ေၾကး ကြင္း ျဖင္႔ ေၾကး ႏွစ္ ဆင္႔ ပတ္ ထား ပါ သည္ ။ ေအာက္ အ ဆင္႔ ေၾကး ကြင္း လည္ ပင္း ေနာက္ ေက်ာ တြင္ [ KA REI - ကာ ရီ ] ဟု ေခါ္ ေသာ အ ရစ္ [ ၅ ] ရစ္ အ ခ်င္း ႏွစ္ လက္ မ ခြဲ ရွိ ေၾကး ကြင္း ငယ္ တစ္ ခု ကို န ဂါး ၏ လည္ ပင္း အ ရင္း [ အ ေမာက္ သဏၭန္ ] တပ္ ဆင္ ထား ပါ သည္ ။ ေၾကး ကြင္း ၏ တြန္း ဆန္႔ မႈ႔ ေၾကာင္႔ လည္ ပင္း ၏ အ ရင္း တြင္ အ သား မွ အ နာ ေပါက္ သ ျဖင္႔ အ မ်ိဳး သ မီး တိုင္း မဲ ေသာ အ မာ ရြတ္ က်န္ ရွိ ခဲ႔ ပါ သည္ ။ ေၾကး ေခြ မ်ား ေျပာင္ လက္ ေစ ရန္ ေကာက္ ရိုး သုိ႔ မ ဟုတ္ ႏွီး ျပား ျဖင္႔ ပြတ္ တိုက္ ေလ႔ ရွိ ပါ သည္ ။ အ သက္ ၂၀ ေက်ာ္ မွ ေၾကး ပတ္ သူ တို႔ မွာ အ သား ရင္႔ မာ ေသာ ေၾကာင္႔ လည္ ပင္း မ ရွည္ နိဳင္ ပါ ။ ေၾကး ေခြ ပတ္ ထား ေသာ ပ ေဒါင္ အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ ရုပ္ ဆင္း သဏၭန္ မ်ား သည္ အ ေဝး မွ ၾကည္႔ ပါ က အ ျမႊာ မ်ား ကဲ႔ သုိ႔ ရုပ္ ခ်င္း ဆင္ တူ ေန သည္ ကုိ အံ႔ ၾသ ဖြယ္ ေတြ႔ ျမင္ ရ ျပန္ သည္ ။

[ သု ေတ သ န ဆိုင္ ရာ  . ေၾကး ေခြ ပတ္ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ လည္ ပင္း ရွည္ ျခင္း လ်ွိဳ႕ ဝွက္ ခ်က္ မ်ား ]

သု ေတ သ န ပ ညာ ရွင္ တစ္ ဦး က . က ယန္း လူ မ်ိဳး မ်ား ႏွင္ [ ၆ ] လ ၾကာ အ တူ ေန ထိုင္ ၍ သု ေတ သ န ျပဳ လုပ္ ခဲ႔ ပါ သည္ ။ သု ေတ သ န ျပဳ လုပ္ သူ ကိုယ္ တိုင္ . က ယန္း စ ကား ကို ေျပာ နိဳင္ ေသာ ေၾကာင္႔ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ႏွင္႔ ၾကိမ္ ဖန္ မ်ား စြာ စ ကား ေျပာ နိဳင္ ခဲ႔ ၍ ေၾကး ပတ္ ေသာ ယဥ္ ေက်း မႈ႕ ကို ေကာင္း စြာ နား လည္ သ ေဘာ ေပါက္ လာ ခဲ႔ သည္ ။ သု ေတ သ န ျပဳ လုပ္ သူ ကိုယ္ တိုင္ မယ္ ေဟာင္ ေဆာင္ ေဆး ရုံ ၾကီး တြင္ ႏွစ္ ေပါင္း [ ၃၈ ] ႏွစ္ ၾကာ ေၾကး ပတ္ လာ ခဲ႔ ေသာ . က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး တစ္ ဦး ကို ဓာတ္ မွန္ ရိုက္ ယူ ခဲ႔ ရာ မွ ရ ရွိ ခဲ႔ ေသာ ဓာတ္ မွန္ ပုံ မ်ား ကို လည္း ဘယ္ လ ဂ်ီ ယံ ျပည္ ရွိ သိပၸံ ပ ညာ ရွင္ မ်ား ႏွင္႔ စီ စစ္ ကာ အ တည္ ျပဳ ခ်က္ မ်ား ရ ယူ နိဳင္ ခဲ႔ ပါ သည္ ။ ဓာတ္ မွန္ ပုံ တြင္ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး ၏ ညွပ္ ရိုး ႏွင္႔ နံ ရိုး ကို ျမင္ သာ ထင္ ရွား ေစ သည္ ဟု ဆို ပါ သည္ ။ ထို အ ခ်ိန္ သည္ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး ၾကီး မွာ ေၾကး ျဖဳတ္ ထား ခ်ိန္ ျဖစ္ ေသာ ေၾကာင္႔ မ ၾကာ ခ ဏ တပ္ ဆင္ ခဲ႔ ရ ေသာ ေၾကး ေခြ အ ဆင္႔ မ်ား အ ရ အ ရိုး မ်ား ၏ အ ဆင္႔ ဆင္႔ ျဖစ္ ေပါ္ ေျပာင္း လဲ လာ ပုံ ကို ျမင္ သာ ထင္ ရွား ေစ သည္ ဟု ဆို ပါ သည္ ။

လူ အ ေတာ္ မ်ား မ်ား မွာ လည္ ပင္း ရိုး ကို ေၾကး ပတ္ ျခင္း ျဖင္႔ ဆန္႔ ထုတ္ ရွည္ သည္ ဟု ထင္ မွတ္ ခဲ႔ ၾက သည္ ။ အ ကယ္ ၍ လည္ ပင္း ရိုး ကို ဆန္႔ ေစ လ်ွင္ အ ေၾကာ မ်ား ကို ေသ ေစ ကာ ကိုယ္ တစ္ ဖက္ ကို အ ေၾကာ ေသ သြား ေစ နိဳင္ သည္ ။ ထို အ ျမင္ မွာ မ ျဖစ္ နိဳင္ ေသာ ထင္ ျမင္ ခ်က္ ျဖစ္ သည္ ။ ညွပ္ ရိုး ကို ေအာက္ သုိ႔ ဖိ ခ် ေသာ ေၾကာင္႔ လည္ ပင္း ရွည္ သ ေယာင္ ထင္ ရ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။ နံ ရိုး မ်ား သည္ သာ မာန္ လူ မ်ား ကဲ႔ သုိ႔ ပင္ ၾကီး ထြား သည္ ကို ေတြ႔ ရ သည္ ။ ေၾကး ေခ်ာင္း မ်ား သည္ ပု ခံုး ရိုး ေပါ္ တြင္ ရွိ မ ေန ဘဲ နံ ရိုး မ်ား ေပါ္ တြင္ သာ ျဖစ္ သည္ ။ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား သည္ အ ျမဲ လို လို ေၾကး ကြင္း ၏ အ ဖိ ခံ ထား ရ ေသာ အ ေန အ ထား တြင္ ရွိ သည္ ။ ဤ သုိ႔ ျဖစ္ ရ သည္ မွာ လည္း ေၾကး ေခ်ာင္း မ်ား ၏ အ ေလး ခ်ိန္ ေၾကာင္႔ ျဖစ္ သည္ ။ နံ ရိုး သည္ ေၾကာ ရိုး မ . ၾကီး ႏွင္႔ အ ဆက္ ငယ္ ေလး မ်ား မွာ ေၾကာ ရိုး မ ၾကီး ႏွင္႔ ဆက္ ေန မႈ႕ ေၾကာင္႔ အ ေပါ္ မွ အ ေလး ခ်ိန္ သည္ ေအာက္ ထက္ သုိ႔ ေစာင္း ဆင္း သြား ရ သည္ ။ ဤ တြင္ တ ေျဖး ေျဖး  နံ ရိုး မ်ား ေပါ္ သုိ႔ ေၾကး ကြင္း မ်ား သည္ ဖိ ဆင္း သြား ရ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။ ေၾကး ကြင္း မ်ား လည္ ပင္း ေအာက္ ေန ရာ ပို ယူ လာ ေသာ အ ခါ ပို ၍ ရွည္ လာ ေတာ႔ သည္ ။

ထို႔ ေနာက္ အ ျခား ပို ရွည္ ေသာ ပို ေလး ေသာ ေၾကး တစ္ စုံ ကို ထပ္ မံ ထည္႔ ေသာ အ ခါ နံ ရိုး မ်ား ကို ပို ၍ ေလး ေသာ အ ရာ ႏွင္႔ ဖိ ခ် သည္ ႏွင္႔ တူ လာ ေလ ေတာ႔ သည္ ။ ဤ သုိ႔ ျဖစ္ ရ သည္ မွာ ရိုး ရိုး သ ေဘာ တ ရား သ ေဘာ သာ ျဖစ္ သ ျဖင္႔ ခႏၶာ ကိုယ္ တြင္း ရွိ အ ရိုး မ်ား ကို ထိ ခ္ိုက္ ေစ ျခင္း မ်ိဳး မ ျဖစ္ ေစ ခဲ႔ ပါ ။ နံ ရိုး မ်ား ကို ဖိ ခ် ျခင္း အား ျဖင္႔ လည္ ပင္း ကို ပို ၍ ရွည္ လာ သည္ ဟု ထင္ ရ ေအာင္ ျမင္ သာ ေစ ေသာ္ လည္း ၾကြက္ သား မ်ား ကို ပု ခုံး ထဲ တြင္ ပို ၍ ေပါ္ လာ ေစ ကာ လည္ ပင္း ပို ရွည္ သ ေယာင္ ျမင္ ေစ နိဳင္ သည္ ။ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး ၏ လည္ ပင္း မွ ေၾကး မ်ား ကို ဖယ္ ရွား လိုက္ ေသာ အ ခါ အ ဖိ ခ် ခံ ရ ေသာ ၾကြက္ သား မ်ား သည္ န ဂိုလ္ ေန ရာ သုိ႔ ပင္ ျပန္ ၍ တက္ လာ သည္ ကို ေတြ႔ ရ သည္ ။ ဤ န ဂိုလ္ ေန ရာ မွ လည္ ပင္း အ ေန အ ထား မွာ ျပန္ ၍ ပုံ ေပါ္ လာ သည္ ။ ဤ သုိ႔ ျဖစ္ ရ သည္ မွာ ေၾကး ကြင္း ကို ျဖဳတ္ ျပီး မ ၾကာ မီ အ ေတာ အ တြင္း ပင္ ပုံ မွန္ ျပန္ ျဖစ္ လာ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။ လည္ ပင္း ေၾကး ပတ္ သ ျဖင္႔ ေၾကး ကြင္း ၏ တြန္း ဆန္႔ မႈ႕ ေၾကာင္႔ ပု ခုံး ႏွစ္ ဘက္ ေၾကာ ျပင္ မွာ ေျမာင္း ပ မာ ခြက္ ကာ အ သက္ ၾကီး မွ ေက်ာ ျပင္ ျပန္ လည္ ညီ ညာ ေျပ ျပစ္ ပါ သည္ ။ န ကိုယ္ အ ရ ေျပာ ရ ပါ က လည္ ပင္း ရွည္ သည္ ဟု ထင္ ျမင္ ခ်က္ မွာ မ်က္ စိ မွား ကာ ရွည္ သည္ ဟု ထင္ ေရာင္ ထင္ မွား ျဖစ္ ျခင္း သာ ျဖစ္ သည္ ။

[ ေၾကး ေခြ ပတ္ ျခင္း ႏွင္႔ ပက္ သက္ ေသာ အ က်ိဳး ဆက္ ]

ေၾကး စ တင္ ပတ္ ေသာ [ ၄ ] ႏွစ္ အ ရြယ္ မွာ ေၾကး ကြင္း ႏွင္႔ ရင္း ႏွီး က်င္႔ သား ျဖစ္ ေစ ေသာ မိတ္ ဆက္ အ ဆင္႔ ျဖစ္ သည္ ။ အ သက္ [ ၅ ] ႏွစ္ ေက်ာ္ ေနာက္ ပိုင္း ေၾကး ေခြ အ ရစ္ တိုး ပတ္ ေသာ အ ခါ  အ မ်ိဳး သ မီး ငယ္ တို႔ မွာ ဒုကၡ ျဖင္႔ ရင္ ဆိုင္ ရ သည္ ။ ေၾကး ကြင္း တြန္း ဆန္႔ ဖိ ခ် ေသာ ေန ရာ တြင္ ပု ခုံး သား မွာ ပြန္း ပဲ႔ အ နာ အ ဆာ မ်ား [ ၃ ] လ အ တြင္း ခံ စား ရ ျပီး အ မာ ရြတ္ အ ျဖစ္ က်န္ ရွိ ေန ျခင္း ကို အ မိိ်ဳး သ မီး တိုင္း ေတြ႔ ရွိ ရ သည္ ။ ထို နည္း တူ ေျခ ေထာက္ တြင္ ပတ္ ေသာ ေၾကး ကြင္း မွာ လည္း ေျခ မ်က္ စိ အ နား တြင္ ဖု ထစ္ ေသာ အ မာ ရြတ္ လုံး ငယ္ မ်ား က်န္ ရစ္ ပါ သည္ ။ အ သက္ အ ပိုင္း အ ျခား အ ရ ဆင္႔ ကဲ ေျပာင္း လဲ ပတ္ တိုင္း ည အိပ္ စက္ ေသာ အ ခါ အ နာ တ ရ ေၾကာင္႔ အိပ္ မ ရ ဘဲ ျငီး တြား ၾက ရ သည္ ။ အ ခ်ိဳ႕ မွာ ငို သည္ အ ထိ [ ၅ ] ရက္ အ တြင္း ခံ ရ သည္ ။ အ ကယ္ ၍ ေၾကး ပတ္ အ နာ တ ရ မွာ [ ၅ ] ရက္ အ တြင္း မ သက္ သာ ဘဲ ထ မင္း မ စား နိဳင္ ေသာ က ေလး တို႔ ကို ေၾကး ပတ္ ျခင္း မွ ရပ္ နား ေပး ရ သည္ ။ ေန ျပန္ ေကာင္း ျပီး အ နာ မ်ား ေပ်ာက္ သြား မွ သာ ျပန္ ၍ ေၾကး ပတ္ ေပး ၾက သည္ ။ ေၾကး ပတ္ ျခင္း ေၾကာင႔္ ျဖစ္ ေပါ္ ေသာ နာ မ က်မ္း မႈ႕ တင္ မ က ဘဲ အ ျခား နာ မ က်မ္း မႈ႕ ျပင္း ထန္ ပါ က ေၾကး ကြင္း ျဖဳတ္ ေပး လိုက္ ရ သည္ လဲ ရွိ ပါ သည္ ။

ေၾကး ပတ္ ေသာ အ မ်ိဳး သ မီး တို႔ မွာ ကိုယ္ ခႏၶာ ႏွင္႔ အ ျမဲ တမ္း တြယ္ ကပ္ ေန ေသာ အ ရာ ျဖစ္ ေသာ ေၾကာင္႔ ၎ တို႔ အ တြက္ ေၾကး မ ပတ္ ေသာ သူ တို႔ ႏွင္႔ မ ျခား ေန ထိုင္ လႈပ္ ရွား နိဳင္ ပါ သည္ ။ သုိ႔ ေသာ္ ဦး ေခါင္း ႏွင္႔ ဆိုင္ ေသာ လႈပ္ ရွား မႈ႔ ႏွင္႔ ေျပး လႊား ျခင္း တို႔ တြင္ အ ဟန္႔ အ တား ျဖစ္ ၾက သည္ ။ က်မ္း မာ ေန ေသာ ေၾကး ပတ္ သူ တစ္ ဦး ကို ျဖဳတ္ လိုက္ ပါ က ၎ မွာ ထ သြား ရာ ၌ တစ္ စုံ တ ရာ ထိမ္း ကြပ္ မႈ႕ မဲ႔ သြား သ ကဲ႔ သုိ႔ ျဖစ္ သည္ ။ ေၾကး ပတ္ သူ တစ္ ဦး ၏ ေၾကး ကြင္း အား ျဖဳတ္ ေပး လိုက္ ပါ က လည္ တံ ရွည္ ေၾကာင္႔ ရုပ္ အ သြင္ မွာ ေၾကး ပတ္ ေသာ အ ခါ ကဲ႔ သုိ႔ မ တင္႔ တယ္ ေတာ႔ ပါ ။ ေၾကး ကြင္း ျပန္ ဆင္ မွ သာ တင္႔ တယ္ လာ သည္ ။ တ နည္း အား ျဖင္႔ ေၾကး ကြင္း စြပ္ သူ တို႔ မွာ ၎ တို႔ ၏ ရုပ္ လႊာ အား ထင္ ဟပ္ ေပါ္ လြင္ ေစ ေသာ ဆင္ ျမန္း မႈ႕ ျဖစ္ သည္ ။ အ မ်ိဳး သ မီး ေၾကး ပတ္ သူ တို႔ မွာ ျဖဴ . ညိဳ . ဝါ စ ေသာ အ သား အ ေရာင္ ေပါ္ မူ တည္ ၍ ေၾကး ကြင္း က အ လို ေလ်ာက္ လိုက္ ဖက္ က်ြမ္း ဝင္ သြား သည္ ။

၁၉၆၀ ျပည္႔ ႏွစ္ ေနာက္ ပိုင္း က ယန္း ကာ လ သား လူ ပ်ိဳ တို႔ အ တြက္ အိမ္ ေထာင္ ဖက္ ေရြး ခ်ယ္ ရာ ၌ ၎ ေဒ သ အ တြင္း မွ ေၾကး ပတ္ သူ ကို သာ လက္ ထပ္ ၾက သည္ ။ ယ ေန႔ တိုင္ အ ခ်ိဳ႔ . က ယန္း လူ မ်ိဳး မ်ား မွ အ မ်ိဳး သား အ ခ်ိဳ႕ မွာ ဤ သ ေဘာ အ တိုင္း ရွိ ၾက သည္ ။ ေရွး က . က ယန္း . ေၾကး ကြင္း ပတ္ ေသာ အ မ်ိဳး သ မီး တို႔ သည္ ေသ သည္႔ တိုင္ ေၾကး ကြင္း အား အ ျဖဳတ္ မ ခံ ဘဲ ေသ ဆုံး သျဂိဳလ္ သည္႔ တိုင္ ပါ သြား သည္ ။ ဖ်ား နာ စဥ္ ျဖဳတ္ ထား ေသာ ေၾကး ကြင္း အား ေသ ေသာ အ ခါ မွာ ျပန္ ေပး ရ သည္ ။ အ ကယ္ ၍ ျပန္ လည္ ဆင္ ျမန္း ျခင္း မ ျပဳ သည္႔ တိုင္ အ ေခါင္း ထဲ ျပန္ ထည္႔ ေပး သည္ ။ အ ခ်ိဳ႔ ေၾကး ပတ္ ေသာ အ ဖြား ၾကီး မ်ား က မူ ၎ ေသ ဆုံး ပါ က ေၾကး ကြင္း အား ခ်စ္ ေသာ ေျမး မ ငယ္ အား ေရွး တုန္း က မယ္ ေတာ္ န ဂါး ၏ လုပ္ ရပ္ နည္း တူ မွာ ၾကား ကာ ေပး ေဆာင္ သြား ခဲ႔ သည္ လည္း ရွိ သည္ ။ သုိ႔ ေသာ္ ယ ေန႔ ကာ လ ၌ ေၾကး ကြင္း ပတ္ ေသာ အ မ်ိဳး သ မီး တို႔ မွာ အ လြန္ ရွား ပါး ပါ သည္ ။

[ ေၾကး ေခြ ပတ္ မႈ႕ နည္း ပါး လာ ျခင္း ]

ေအ ဒီ ၁၈၅၀ ျပည္႔ ႏွစ္ တြင္ အ ေနာက္ ဥ ေရာ ပ သာ သ နာ ျပဳ မ်ား သည္ လက္ ရွိ က ယန္း တို႔ ေန ထိုင္ ရာ ေဒ သ တြင္ သာ သ နာ ျပဳ ရန္ စ တင္ ေရာက္ ရွိ လာ ပါ သည္ ။ က ယန္း လူ မ်ိဳး အ မ်ား စု လည္း လက္ ရွိ မိ ရိုး ဖ လာ ယုံ ၾကည္ မႈ႕ ကို စြန္႔ လႊတ္ ကာ ခ ရစ္ ယာန္ ဘာ သာ အား ကိုး ကြယ္ လာ ၾက ပါ သည္ ။ ခ ရစ္ ယာန္ သာ သ နာ သုိ႔ ေျပာင္း လဲ ခဲ႔ ေသာ က ယန္း လူ မ်ိဳး တို႔ မွာ ေတြး ေခါ္ ေျမွာ္ ျမင္ မႈ႕ အ ရ ေျပာင္း လဲ ကာ ေၾကး ပတ္ ျခင္း စြန္႔ လႊတ္ ၾက ပါ သည္ ။ ခ ရစ္ ယာန္ ဘာ သာ ေရွး ဦး စြာ ယုံ ၾကည္ လက္ ခံ ေသာ က ယန္း ေဂ ခို ေမာင္ ပ ေလာ႔ ရြာ ေဒ သ တို႔ တြင္ ေၾကး ပတ္ ျခင္း ဓ ေလ႔ ေစာ စီး စြာ ပ ေပ်ာက္ လာ ခဲ႔ ပါ သည္ ။ ေခတ္ အ ခ်ိန္ အ ခါ ေၾကာင္႔ . အ သိ အ ျမင္ ႏွင္႔ အ ေတြး အ ေခါ္ အ ျပင္ . ပ ညာ ရပ္ ဆိုင္ ရာ တိုး တက္ လာ ေသာ လူ႔ အ သုိင္း အ ဝိုင္း တို႔ ေၾကာင္႔ . ေၾကး ပတ္ ျခင္း နည္း ပါး မူ႔ လည္း ပါ ဝင္ ပါ သည္ ။

၁၉၅၅ - ခု ႏွစ္ ေနာက္ ပိုင္း တြင္ က ယန္း တို႔ အ ေျခ အ ေန မွာ လိြဳင္ ေကာ္ ျမိဳ႕ ေဆး ရုံ သုိ႔ လာ ေရာက္ ေဆး ကု သ ၾက ေသာ ေၾကး ပတ္ အ မ်ိဳး သ မီး တို႔ အား ဆ ရာ ဝန္ ႏွင္႔ သူ နာ ျပဳ မ်ား က ျဖဳတ္ ခ် ေပး သ ျဖင္႔ ဆက္ ျပီး ရပ္ နား သြား သူ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား လည္း အ မ်ား အ ျပား ရွိ ၾက ပါ သည္ ။ ဆ ရာ ဝန္ ၏ ညႊန္ ၾကား ခ်က္ အ ရ ေၾကး ကြင္း ျဖဳတ္ ေပး ေသာ ေဆး ရုံ လုပ္ သား တို႔ မွာ လူ နာ အား . က ယန္း ျဖဳတ္ နည္း ကဲ႔ သုိ႔ ဦး ေခါင္း . ေျခ ေထာက္ တို႔ အား လြတ္ က်ြတ္ ေအာင္ စ ပ ရိန္ ပုံ စံ ေျဖ နည္း မ လုပ္ တတ္ ၾက ဘဲ ေၾကး ကြင္း ေခ်ာင္း ကို အ ရွည္ လိုက္ ဆြဲ ျဖည္ ျဖဳတ္ သြား ၍ ၾကမ္း ျပင္ သုိ႔ အ ေခ်ာင္း လိုက္ ပစ္ ခ် လိုက္ ေသာ ေၾကး ေခ်ာင္း အား လင္ ေယာကၤ်ား မွ မ်က္ ႏွာ ငယ္ စြာ ျပန္ လည္ ၍ သိမ္း ဆည္း ရ သည္ ဟု ဆို ပါ သည္ ။ ယ ခု ေခတ္ တြင္ ေၾကး ေခြ ပတ္ ျခင္း ဓ ေလ႔ သည္ ေပ်ာက္ လု ဆဲ ဆဲ အ ေန အ ထား တြင္ ရွိ သည္ ။

[ သြား နက္ ဆိုး ျခင္း ဓ ေလ႔ ]

က ယန္း တိုင္း ရင္း သား သည္ ` က ခု ေဒြ႕ သုိ ့, ကပ္ က လို ေဒ႕ လန္႔ ´ ဟူ ေသာ စ ကား ရွိ သည္ ။ ` ေဒြ႕သို ´ ေခါ္ ႏွံ ေကာင္ အ ငယ္ စား တစ္ မ်ိဳး ၏ သြား သည္ အ နက္ ေရာင္ ရွိ ျပီး အ လြန္ ခိုင္ ခန္႔ သည္ ဟု ဆို သည္ ။ ` ေဒြ႕ လန္႔ ´ ေခါ္ ႏွံ ေကာင္ အ ၾကီး တစ္ မ်ိဳး ၏ ဦး ေခါင္း သည္ အ ျမိတ္ မ်ား ပါ ရွိ ျပီး အ ျခား ႏွံ ေကာင္ မ်ား ထက္ ပို ၍ လွ သည္ ဟု ဆို ပါ သည္ ။ ထို႔ ေၾကာင္႔ သြား အ နက္ ဆိုး ျခင္း ႏွင္႔ က ယန္း တိုု္င္း ရင္း သား အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ ဦး ေခါင္း တြင္ အ ျမိတ္ ထား ျခင္း သည္ ထို ႏွံ ေကာင္ မ်ား ထံ မွ အ တု ယူ သည္ ဟု ေျပာ ဆို ၾက သည္ ။ [ ေရွး ] က ယန္း ပ ေဒါင္ တိုင္း ရင္း သား မ်ား သည္ သြား နက္ ဆိုး ျခင္း ဓ ေလ႔ ကို လူ ပ်ိဳ အ ပ်ိဳ အ ရြယ္ ေရာက္ လ်ွင္ စ တင္ ျပဳ လုပ္ ေလ႔ ရွိ ပါ သည္ ။ သြား နက္ ဆိုး သည္႔ ရာ သီ မွာ ေတာင္ ယာ စ ပါး ရိတ္ သိမ္း အ ျပီး . ႏြယ္ ပုတ္ အ သီး ရင္႔ မွည္႔ သည္႔ အ ခ်ိန္ ျဖစ္ ေသာ နတ္ ေတာ္ လ ႏွင္႔ ျပာ သုိ လ မ်ား တြင္ ျဖစ္ သည္ ။ သြား မ်ား ကို အ ေရာင္ ဆိုး ရာ တြင္ အ သုံး ျပဳ ေသာ ပစၥည္း မွာ ေတာ ထဲ တြင္ အ ေလ႔ က် ေပါက္ ေန ေသာ ႏြယ္ ပုတ္ ပင္ မွ ရင္႔ မွည္႔ ေန သည္႔ ` ေစြ တာ ´ ဟု ေခါ္ ေသာ အ သီး တစ္ မ်ိဳး ပင္ ျဖစ္ သည္ ။ အ သီး ၏ အ ရြယ္ အ စား မွာ င ရုပ္ ေကာင္း ေစ႔ ခန္႔ သာ ရွိ ျပီး အ ေရာင္ မွာ ဝါ ညိဳ ေရာင္ ျဖစ္ သည္ ။ ေစြ တာ ပင္ အ မ်ိဳး အ စား မွာ ႏြယ္ ပင္ မ်ိဳး ျဖစ္ သည္ ။ သြား ဆိုး လို သည္႔ လူ ငယ္ တစ္ ခ်ိဳ႕ က ` ေစြ တာ ´ သီး ကို ေတာ ထဲ တြင္ လိုက္ လံ ရွာ ေဖြ ကာ အ လုံ အ ေလာက္ ရ ရွိ ပါ က အ ရည္ ညွစ္ ၍ ဝါး ဘူး ထဲ တြင္ ထည္႔ ထား ေလ႔ ရွိ သည္ ။

[ သြား အ ေရာင္ နက္ ေစ ရန္ . ေဆး ဆိုး ၾက ပုံ ]

သြား ေဆး ဆိုး ရန္ အ တြက္ အား လုံး ျပည္႔ စုံ ပါ က သြား ဆိုး ရန္ ရက္ ကို သတ္ မွတ္ ၾက ပါ သည္ ။ သြား ေဆး ဆိုး မည္႔ သူ မ်ား မွာ သြား မ ဆိုး ခင္ တစ္ ရက္ အ လို တြင္ အ သား စား ျခင္း မွ ေရွာင္ ၾကဥ္ ၾက ရ သည္ ။ သြား ဆိုး ျခင္း ကို နံ နက္ အ လင္း ေရာင္ ေကာင္း စြာ ရ ရွိ သည္႔ အ ခ်ိန္ ခန္႔ တြင္ စ တင္ ျပဳ လုပ္ ၾက သည္ ။ သြား ဆိုး မည္႔ သူ တစ္ ဦး ခ်င္း သည္ ေရွာက္ သီး သုိ႔ မ ဟုတ္ သံ ပု ရာ သီး တစ္ စိပ္ ကို သြား ျဖင္႔ ကိုက္ ထား ရ ၏ ။ ေရွာက္ သီး စိပ္ ကိုက္ ရာ တြင္ မွန္ မ မွန္ ကို တစ္ ဦး က စစ္ ေဆး ၾကည္႔ ရႈ ျပီး လို အပ္ သ လုိ ေျပာ ၾကား သည္ ။ ႏွစ္ နာ ရီ ခန္႔ ၾကာ လ်င္ သြား ဆိုး ရည္ ျဖင္႔ တစ္ ဦး ခ်င္း ၏ သြား မ်ား ကို ဆြတ္ ၾကည္႔ ရ သည္ ။ အ ရည္ စြဲ သြား ပါ က သြား ဆိုး ခ်ိန္ ေရာက္ ျပီ ဟု သတ္ မွတ္ ကာ အ ခ်ိန္ မ တန္ ေသး ပါ က ေရွာက္ သီး စိပ္ ကို ျပန္ ကိုက္ ထား ရ သည္ ။ သြား ဆိုး ရည္ စြဲ ျပီး သူ အား သြား ဆိုး ရည္ ငုံ ထား ေစ သည္ ။ ေနာက္ ထပ္ တစ္ နာ ရီ ခန္ ၾကာ ေသာ အ ခါ သြား ကို ျပန္ ၍ စစ္ ေဆး ရ သည္ ။ သြား မည္း နက္ သြား ပါ က လုံ ေလာက္ ျပီ ဟု ယူ ဆ ျပီး မည္း နက္ မႈ႔ မ ရွိ ေသး ပါ က ထပ္ မံ ၍ ငုံ ထား ရ သည္ ။

သြား ေဆး ဆိုး ေန ခ်ိန္ တြင္ ဆိုး သူ ၏ ႏႈတ္ ခမ္း မ်ား မ မည္း သြား ေစ ရန္ သြား မ်ား ေလ သ လပ္ ၍ ျပန္ မာ လာ ေစ ရန္ ႏႈတ္ ခမ္း ကို တုတ္ ျဖင္႔ ေထာက္ ထား ရ သည္ ။ သြား ႏွင္႔ ေရွာက္ သီး ကို ကိုက္ ေစ ျခင္း မွာ သြား မ်ား ႏူး ေပ်ာ႔ သြား ေစ ရန္ ျဖစ္ သည္ ။ သြား မ်ား မည္း နက္ ျပီး ခိုင္ မာ လာ ျပီ ဟု ယူ ဆ လ်ွင္ ႏႈတ္ ခမ္း တြင္ ေထာက္ ထား ေသာ တုတ္ မ်ား ကို ျဖဳတ္ လိုက္ ရ သည္ ။ သြား အ နက္ ေရာင္ ဆိုး ရန္ ျပင္ ဆင္ သည္႔ အ ခ်ိန္ မွ စ ၍ ဆိုး ျပီး သည္႔ အ ခ်ိန္ အ ထိ အ ခ်ိန္ ကာ လ ငါး ရက္ မွ တစ္ ပတ္ မ်ွ ၾကာ ျမင္႔ ေပ သည္ ။ သြား ေဆး ဆိုး ျခင္း က္ို ရြာ အ ျပင္ ရွိ ေရ က် ေခ်ာင္း . စမ္း ေရ ထြက္ ေန ရာ မ်ား တြင္ လည္း ေကာင္း [ ေရွး အ ခါ က ] သြား နက္ ဆိုး မည္႔ သူ မ်ား အ တြက္ အ ပ်ိဳ မဏၭပ္ ႏွင္႔ လူ ပ်ိဳ မဏၭပ္ ႏွစ္ ခု ကို ရြာ ျပင္ တြင္ မ်က္ ႏွာ ခ်င္း ဆိုင္ ေဆာက္ ထား ၍ လည္း ေကာင္း လုပ္ ေဆာင္ ၾက ေပ သည္ ။ ရြာ ထ မင္း ရြာ ဟင္း ကို . မ စား . ရြာ ျပင္ ရွိ သြား ေဆး ဆိုး ၾက သည္႔ ေန ရာ တြင္ သီး ျခား အိုး ျဖင္႔ ခ်က္ ကာ ကူ ညီ သူ မ်ား အား လုံး ဝိုင္း ဝန္း ၍ အ တူ တ ကြ စား ေသာက္ ၾက ကာ သြား နက္ ဆိုး ျခင္း ကို အ ဆုံး သတ္ လိုက္ ၾက သည္ ။ သြား နက္ ဆိုး ျခင္း မွာ အ လွ အ ပ အ တြက္ ျပဳ လုပ္ ရ သည္ ျဖစ္ ၍ မိ ဘ မ်ား က အ တင္း တိုက္ တြန္း လုပ္ ေဆာင္ ေစ ျခင္း မ ရွိ ဘဲ မိ မိ သ ေဘာ ဆႏၵ အ ရ သာ လ်ွင္ ျဖစ္ ပါ သည္ ။ ဆိုး ထား သည္႔ သြား မ်ား ျပန္ ျဖဴ လာ ပါ က ထပ္ မံ ဆိုး ေလ႔ ရွိ ၾက သည္ ။ လူ တစ္ ေယာက္ သည္ သြား ဆိုး ျခင္း ကို တစ္ ၾကိမ္ မ က ျပဳ လုပ္ နိဳင္ သည္ ။ သြား ဆိုး ျခင္း ေၾကာင္႔ သြား ကို ပို ၍ ခိုင္ ခံ႔ ေစ ျပီး ပို ၍ လွ သည္ ဟု ယုံ ၾကည္ ေသာ ေၾကာင္႔ သြား အ နက္ ေရာင္ ဆုိး ျခင္း ျဖစ္ ဟန္ တူ သည္ ။

[ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား တို႔ ၏ ` ဝိ ေသ သ ´ ေခါင္ ရည္ ]

က ယန္း တိုင္း ရင္း သား တို႔ ၏ ေခါင္ ရည္ ေသာက္ ျခင္း အ ေလ႔ အ ထ သည္ ထ မင္း စား ျခင္း အ ေလ႔ အ ထ ႏွင္႔ သိပ္ မ ကြာ ေခ် ။ ေန႔ စဥ္ ထ မင္း ႏွင္႔ ဟင္း စား သုံး ရ သ ကဲ႔ သုိ႔ ေခါင္ ရည္ ကို လည္း ေန႔ စဥ္ မွီ ဝဲ ေသာက္ သုံး ၾက သည္ ။ ငယ္ ရြယ္ သည္႔ က ေလး မ်ား ထ မင္း ခြံ႕ မ ေက်ြး ခင္ ေခါင္ ရည္ ျဖင္႔ အ ရင္ ေသာက္ ခိုင္း သည္ ။ နိဳ႕ ျဖတ္ သည္႔ အ ရြယ္ တြင္ ေခါင္ ရည္ ျဖင္႔ နိဳ႕ ျဖတ္ သည္ ။ သာ ေရး နာ ေရး ႏွင္႔ လူ မႈ႔ ေရး ကိစၥ မ်ား တြင္ လည္း ထ မင္း ဟင္း မ်ား ျဖင္႔ ဧည္႔ ခံ ရ သ လို ေခါင္ ရည္ ပါ ဧည္႔ ခံ ရ သည္ ။ လက္ ထပ္ ထိမ္း ျမား ျခင္း . အ ေရာင္း အ ဝယ္ ျပဳ လုပ္ ျခင္း . အ မႈ႔ အ ခင္း မ်ား ဆုံး ျဖတ္ ျခင္း စ သည္႔ ကိစၥ မ်ား တြင္ လည္း ေခါင္ ရည္ ကို ေသာက္ ၍ အ သိ အ မွတ္ ျပဳ ျခင္း သက္ ေသ ခံ ျခင္း ဆုံး ျဖတ္ အ တည္ ျပဳ ျခင္း ကို ယ ေန႔ အ ထိ [ ၉၀ ] ရာ ခိုု္င္ ႏႈန္း လက္ ခံ က်င္႔ သုံး ေန ဆဲ ျဖစ္ သည္ ။ ေခါင္ ရည္ ေသာက္ ျခင္း အ စ . ဓ ေလ႔ ပုံ ျပင္ ကို အ ခ်ိဳ႕ ေဒ သ က . မိ ေက်ာင္း တံ ေထြး ရည္ မွ စ ၍ ေခါင္ ရည္ ျဖစ္ လာ သည္ ။ ဘု ရင္႔ ေျမး ေတာ္ ေမြး ေန႔ မွ ထ မင္း က်န္ သြန္ ပစ္ ျခင္း မွ ေခါင္ ရည္ ျဖစ္ လာ သည္ ။ နတ္ တင္ ရန္ ငွက္ ေပ်ာ သီး အ မွည္႔ လြန္ ရာ မွ စ ၍ ေခါင္ ရည္ ျဖစ္ လာ သည္ ဟူ ၍ ပုံ ျပင္ အ မ်ိဳး မ်ိဳး ေျပာ ဆို ၾက သည္ ။

ေခါင္ ရည္ ကို ေန႔ စဥ္ ေသာက္ သုံး ရန္ အ တြက္ . ခ်က္ ၾက သည္႔ အ ျပင္ အ ပို အ လွ်ံ ရွိ ပါ က ေရာင္း ခ် ေလ႔ ရွိ သည္ ။ ေခါင္ ရည္ ကို အ ဟာ ရ အ ျဖစ္ ေသာက္ သုံး ၾက သ လို ရိုး ရာ ပြဲ ေတာ္ မ်ား တြင္ မ ပါ မ ျဖစ္ ထည္႔ သြင္း ၍ ဧည္႔ ခံ ေက်ြး ေမြး ေလ႔ ရွိ ၾက သည္႔ အ စား အ စာ တစ္ မ်ိဳး လည္း ျဖစ္ သည္ ။ ေခါင္ ရည္ ႏွင္႔ အ ရက္ သည္ မူး ယစ္ ေစ တတ္ ေသာ အ ရာ ျဖစ္ ေသာ္ လည္း က ယန္း တို႔ ေန ထိုု္င္ ရာ ေဒ သ . သည္ ရာ သီ ဥ တု ေအး ေသာ ေဒ သ ျဖစ္ သည္႔ အား ေလ်ာ္ စြာ ယင္း အ ရာ မ်ား ကို ေသာက္ သုံး မွ သာ ေသြး လည္ ပတ္ မႈ႕ မွန္ ကန္ ေစ ျပီး အ လုပ္ အ ကိုု္င္ မ်ား ကို အ လိုက္ သင္႔ လုပ္ ေဆာင္ နိဳင္ ေပ သည္ ။ သုိ႔ ျဖစ္ ၍ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား အ ဖို႔ စား ေသာက္ စ ရာ အာ ဟာ ရ ပစၥည္း တစ္ မ်ိဳး လုိ ျဖစ္ ေန ေပ သည္ ။ ရိုး ရာ တံ ခြန္ တိုင္ ပြဲ ေတာ္ မ်ား . က ပြဲ မ်ား မဂၤလာ ေဆာင္ ႏွင္႔ အ သု ဘ အ ခမ္း အ နား တို႔ တြင္ အ မ်ိဳး သား အ မ်ိဳး သ မီး မ ေရြး . အ သက္ ၾကီး ငယ္ မ ေရြး ျမိန္ ယွက္ စြာ ေသာက္ သုံး ေလ႔ ရွိ ေသာ္ လည္း မူး ယစ္ ရမ္း ကား ျခင္း ဆဲ ဆို ျခင္း မ ေထ မဲ႔ ျမင္ ျပဳ လုပ္ ျခင္း တို႔ ကို လုပ္ ေဆာင္ ၾက ျခင္း မ ရွိ ေခ်

[ က ယန္း ေရွး ေဟာင္း စာ ေပ ]

ေရွး . က ယန္း လူ မ်ိဳး အ စဥ္ အ ဆက္ ယူ ေဆာင္ လာ ျပီး ျပန္ လည္ ေဖာ္ ထုတ္ ထား ေသာ စာ ေပ ျဖစ္ သည္ ဟု ဆို ပါ သည္ ။ ` ဆီ နိဳက္ ရြာ ´ ေဒ သ တြင္ စ တင္ အ ေျခ ခ် ေသာ ` ဖူး ဇန္ ဝါ ´ မွ ထိန္း သိမ္း ထား သည္႔ ေရွး ေဟာင္း စာ ေပ ကမၺည္း အကၡ ရာ မ်ား အား ျပန္ လည္ တင္ ျပ ထား သည္ ဟု ဆို ပါ သည္ ။ ယင္း စာ ေပ မွာ အ နံ ေလး လက္ မ ႏွင္႔ အ လ်ား ေျခာက္ လက္ မ ရွိ ေသာ သစ္ သား အ ႏွစ္ ေပါ္ မွ ထု လုပ္ သည္႔ စာ ေပ တစ္ ရပ္ ျဖစ္ သည္ ။ ထို စာ ေပ ကို ဂူ ထဲ မွ ျပန္ ထုတ္ ယူ လာ ကာ ၁၉၅၀ ခန္႔ တြင္ ` သာ ေဒး ခူ ရြာ ´ ေန ` စာ ဘ နီ ´ ဆို ေသာ သူ မွ ျပန္ လည္ အဓိပၸါယ္ ေဖာ္ ေဆာင္ သြား သည္ ဟု ဆို ပါ သည္ ။

[ က ယန္း စာ ေပ ]

က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား တြင္ ပင္ ရင္း ကုိယ္ ပိုင္ စာ ေပ မွတ္ တမ္း ဟူ ၍ မ ရွိ ပါ ။ ေရွး ယ ခင္ နတ္ ဘု ရား မွ ေပး ေသာ စာ ေပ ကို အ ေလး မ ထား ေပ်ာက္ ဆုံး ေစ ခဲ႔ သ ျဖင္႔ စာ ေပ အ စား ၾကက္ ရိုး ထိုး နည္း ကို အ သုံး ျပဳ ရ သည္ ဟု ဆို ပါ သည္ ။ ပါး စပ္ ရာ ဇ ဝင္ အ ရ စာ ေပ ရွိ ခဲ႔ ေၾကာင္း ႏြား သား ေရ ေပါ္ တြင္ ေရး မွတ္ ထား ျပီး စ နစ္ တ က် ထိန္း သိမ္း ျခင္း မ ရွိ ေသာ ေၾကာင္႔ ေခြး စား သြား ျပီး က ယန္း တိုင္း ရင္း သား စာ ေပ ေပ်ာက္ ကြယ္ သြား ေၾကာင္း ယ ေန႔ ထိ ေျပာ ဆို ၾက သည္ ။ ဗုဒၶ ဘာ သာ ကိုး ကြယ္ သည္႔ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား သည္ ဘာ သာ ေရး ဆိုင္ ရာ အ ဆုံး အ မ မ်ား ကို ပါ ႒ိ စာ ေပ ျဖင္႔ လည္း ေကာင္း ျမန္ မာ စာ ေပ ျဖင္႔ လည္း ေကာင္း သင္ ယူ ေရး သား ၾက သည္ ။ ၁၈၅၁ - ခု ႏွစ္ တြင္ က ယန္း ေဂ ခို ေဒ သ ၌ ရို မန္ ကက္ သ လစ္ ဘုန္း ၾကီး [ FR. PAOLO MANNA ] သည္ ေမာင္ ဘ ေလာ႔ ရြာ တြင္ ေဂး ဘား ဘာ သာ ျဖင္႔ တီ ထြင္ ထား ေသာ ဗ်ည္း အကၡရာ ကို ယူ ေဆာင္ ၍ ေရာက္ ရွိ လာ ကာ . က ယန္း ေဂ ခို ဘာ သာ စ ကား စာ ေပ အ ျဖစ္ ၁၈၉၇ - ခု ႏွစ္ တြင္ စ တင္ ျပီး ပို႔ ခ် သင္ ၾကား ေပး ပါ သည္ ။

မူ ကြဲ အား ျဖင္႔ ခ ရစ္ ႏွစ္ ၁၉၂၇ - ခု ႏွစ္ အီ တာ လ်ံ သာ သ နာ ျပဳ ဘုန္း ေတာ္ ၾကီး ` ဖာ ဆို လိ ´ ႏွင္႔ ` ကာ ဘို ပဲ ရိ ´ ဆို သူ တို႔ သည္ က ရင္ ျပည္ နယ္ သံ ေတာင္ ျမိဳ႕ နယ္ ` ေမာ္ ဗ ေလာ႔ ရြာ ´ သုိ႔ ေရာက္ ရွိ လာ ျပီး က ယန္း ေဂ ခို လူ မ်ိဳး စု ၏ ဘာ သာ စ ကား ကို တတ္ ေျမာက္ ေအာင္ သင္ ယူ ေလ႔ လာ ကာ . လက္ တင္ အကၡရာ ကို အ ေျခ ခံ ေသာ က ယန္း စာ ေပ ကို တီ ထြင္ ေပး ခဲ႔ ပါ သည္ ။ ထို စာ ေပ ကို က ယန္း လူ မ်ိဳး ႏြယ္ အား လုံး အား တတ္ ေျမာက္ ေစ ရန္ သင္ ၾကား ေပး ျပီး ဘာ သာ ေရး ဆိုု္င္ ရာ စာ ေပ မ်ား အ ျဖစ္ ပုံ ႏွိပ္ ထုတ္ ေဝ ခဲ႔ သည္ ။ က ယန္း စာ ေပ သည္ ယ ခု တို္င္ ခ ရစ္ ယန္ ဘာ သာ ေရး စာ ေပ အ ျဖစ္ ျဖင္႔ သာ တည္ ရွိ ေန ေသး ေၾကာင္း ေလ႔ လာ ေတြ႔ ရွိ ရ ပါ သည္ ။ ကက္ သ လစ္ ဘာ သာ ဝင္ မ်ား အ တြက္ ဘာ သာ ေရး ဆိုင္ ရာ အ ေရး အ သား အ ေျပာ အ ဆို မ်ား ရွိ ေသာ္ လည္း ႏွစ္ ျခင္း ခ ရစ္ ယာန္ ဘာ သာ ဝင္ ႏွင္႔ ဗု ဒၶ ဘာ သာ ဝင္ က ယန္း လူ မ်ိဳး မ်ား က သင္ ယူ တတ္ ေျမာက္ ျခင္း မ ရွိ ၾက ေခ် ။

[ တီ ထြင္ ထား ေသာ ` က ယန္း စာ ´ ]

က ယန္း ေဂ ခို စာ ကို က ယန္း တိုင္း ရင္း သား အား လုံး တို႔ က ေန႔ စဥ္ ႏွင္႔ အ မ်ွ ေျပာ ဆို ဆက္ ဆံ . ဆက္ သြယ္ ရ သည္႔ လူ မူ႕ စီး ပြား ေရး ကိစၥ မ်ား တြင္ ေရး သား ဆက္ သြယ္ နိဳင္ ရန္ ႏွင္႔ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား အား လုံး ဘုံ နား လည္ ေသာ ဘုံ စ ကား ျဖင္႔ သင္ ယူ ေရး သား နိဳင္ ရန္ ၂၀၀၀ ျပည္႔ ႏွစ္ ဧ ျပီ လ ၈ - ရက္ မွ ၁၀- ရက္ ေန႔ ထိ က ယား ျပည္ နယ္ ဒီ ေမာ ဆိုး ျမိဳ႕ နယ္ . ၾက လာ ေက်း ရြာ တြင္ ကက္ သ လစ္ . ႏွစ္ ျခင္း ႏွင္႔ ဗုဒၶ ဘာ သာ ဆ ရာ ေတာ္ ၾကီး မ်ား ျဗဟၼ စိုရ္ ဘာ သာ အ ၾကီး အ ကဲ မ်ား . မ်ိဳး ႏြယ္ စု [ ၄ ] ခု မွ ၾသ ဇာ တိကၠမ ၾကီး သူ မ်ား ပ ညာ တတ္ လူ ငယ္ မ်ား ပါ ဝင္ ေသာ အ စည္း အ ေဝး တစ္ ရပ္ က်င္း ပ ၍ ယ ခင္ မူ လ . က ယန္း ေဂ ခို စာ ကို ျပင္ ဆင္ ျပီး သင္ ၾကား နိဳင္ ရန္ မူ အား ျဖင္႔ သ ေဘာ တူ ခဲ႔ ၾက ပါ သည္ ။ က ယန္း စာ ေပ သည္ နိဳင္ ငံ တ ကာ သုံး အဂၤလိပ္ စာ သင္ ယူ ေရး သား ရာ တြင္ အ ေထာက္ အ ကူ ျဖစ္ ေစ နိဳင္ ရန္ အ သံ အ နိမ္႔ အ ျမင္႔ [ ၆ ] မ်ိဳး အ စား [ ၄ ] မ်ိဳး သုိ႔ ထပ္ မံ ေလ်ာ႔ ခ် ျပင္ ဆင္ ခဲ႔ ပါ သည္ ။ စု ေပါင္း အ တည္ ျပဳ ထား ေသာ က ယန္း စာ ေပ တြင္ ပင္ မ ဗ်ည္း အကၡရာ [ ၂၆ ] လုံး ႏွင္႔ သ ရ [ ၅ ] လုံး ပါ ဝင္ သည္ ။ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား တို႔ ၏ စ ကား အ သံ အ နိမ္႔ အ ျမင္႔ ေျပာင္း လဲ ေပး နိဳင္ မည္႔ သေကၤတ [ ၅ ] ခု ပါ ဝင္ ပါ သည္ ။

[ တံ ခြန္ တိုု္င္ ` နတ္ ´ ]

က ယန္း တိုင္း ရင္း သား တို႔ ၏ ယုံ ၾကည္ မႈ႕ ဓ ေလ႔ တြင္ ` ကမ္း ခြမ္ ´ ေခါ္ တံ ခြန္ တိုု္င္ သည္ အ ထြဋ္ အ ျမတ္ တိုင္ ေတာ္ ျဖစ္ သည္ ။ ကမ္း + ခြမ္ စ ကား လုံး ႏွစ္ လုံး ေပါင္း စပ္ ေခါ္ ဆို ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။ ` ကမ္း ´ စ ကား လုံး သည္ ကုန္း ေျမ နယ္ ေျမ တိုင္း ျပည္ နိဳင္ ငံ ဟု အဓိပၸါယ္ ရ ျပီး ` ခြမ္ ´ စ ကား လုံး ၏ အဓိပၸါယ္ မွာ ထိပ္ ဆုံး ေန ရာ ထိပ္ ဆုံး အ မွတ္ အ သား ဟူ ၍ ျဖစ္ သည္ ။ ထုိ႔ ေၾကာင္႔ ` ကမ္း ခြမ္ ´ ဟူ သည္ ` ကုန္း ေျမ အ ပိုင္း အ ျခား ထိပ္ ဆုံး ေန ရာ ကို အ မွတ္ အ သား ျပဳ ထား ျခင္း ´ ဟု အဓိပၸါယ္ ရ သည္ ။ ထို တိုင္ ေတာ္ ကို ေစာင္႔ ေရွာက္ ေသာ နတ္ သည္ အ ျခား နတ္ ထက္ ပို ၍ လူ႔ အ က်ိဳး ကို ၾကည္႔ ရႈ႕ ေစာင္႔ ေရွာက္ သည္ ။ ပြဲ ေတာ္ က်င္း ပ ျပီး အ ခမ္း အ နား ျဖင္႔ တိုု္င္ ေတာ္ စုိက္ ထူ ၍ ပူ ေဇာ္ ပ သ ရ မည္ ဟု ယူ ဆ ၾက သည္ ။ ႏွစ္ စဥ္ တ ေပါင္း လ တြင္ ပူ ေဇာ္ ပြဲ က်င္း ပ ရ သည္ ။

တံ ခြန္ တိုု္င္ ေစာင္႔ နတ္ ပူ ေဇာ္ ပ သ ရန္ တစ္ ႏွစ္ သား အ ရြယ္ ၾကက္ ဖ တစ္ ေကာင္ ႏွင္႔ ဝက္ ထီး အ ၾကီး တစ္ ေကာင္ လို အပ္ သည္ ။ ၾကက္ ဖ ၏ ေျခ ေထာက္ ႏွင္႔ နဳတ္ သီး မ်ား ကို သန္႔ ရွင္း ေသာ ေရ ျဖင္႔ ေဆး ေၾကာ ျပီး ေသြး ထြက္ ေအာင္ ဓား ျဖင္႔ လွီး ရ သည္ ။ တံ ခြန္ တိုက္ ေျမာက္ ဘက္ ျခမ္း ရွိ  ဓါး ဖ်ဥ္း ရာ ေန ရာ ၌ လူ တစ္ ရပ္ အ ျမင္႔ မွ ေန ၍ ၾကက္ ေသြး ကို တံ ခြန္ တိုင္ ပူ ေဇာ္ သည္႔ စ ကား ျဖင္႔ ရြတ္ ဆို ျပီး သုတ္ လိမ္း ရ သည္ ။ ၾကက္ ေသြး သည္ ေအာက္ သုိ႔ ေျဖာင္႔ တန္း စြာ က် ဆင္း လာ ပါ က လာ မည္႔ ႏွစ္ စုိက္ ပ်ိဳး ေရး တြင္ မိုး ရြာ သြန္း မႈ႕ ေကာင္း ျခင္း အ သီး အ ႏွံ မ်ား ျဖစ္ ထြန္း ေအာင္ ျမင္ ျခင္း ရွိ လာ လိမ္႔ မည္ ဟု နိ မိတ္ ယူ ၾက သည္ ။  အ ကယ္ ၍ ၾကက္ ေသြး သည္ ေျဖာင္႔ တန္း စြာ မ ဆင္း ဘဲ ျပတ္ ေတာင္း ျပတ္ ေတာင္း ေကြ႔ ေကာက္ ျဖာ ထြက္ ပါ က . ရာ သီ ဥ တု မ မွန္ ၍ သီး ႏွံ အ ထြက္ ေလ်ာ႔ မည္ ဟု နိ မိတ္ ယူ ၾက သည္ ။

တစ္ ဖန္ ယင္း ၾကက္ ၏ ေပါင္ ရိုး ကို ထုတ္ ယူ ၍ ၾကက္ ရိုး ထိုး ရ သည္ ။ ၾကက္ ရိုး ေဗ ဒင္ ကို ၾကည္႔ ျပီး အ ေကာင္း အ ဆိုး နိ မိတ္ ယူ ရ သည္ ။ က်န္ ရွိ ေသာ ၾကက္ ဦး ေခါင္း . ဘယ္ ေတာင္ ပံ . ဘယ္ ေျခ ေထာက္ . ဘယ္ ရင္ အုပ္ သား ႏွင္႔ အ သည္း အ ျမစ္ အ နည္း ငယ္ ယူ ျပီး ဝါး ဘူး ျဖင္႔ ဆန္ အ နည္း ငယ္ ထည္႔ ၍ ျပဳတ္ ရ သည္ ။ က်က္ သည္႔ အ ခါ တြင္ တံ ခြန္ တိုု္င္ အ နီး တြင္ စိုက္ ထား သည္႔ ` က တီ ´ ေခါ္ နတ္ စင္ ေပါ္ ၌ ငွက္ ေပ်ာ သီး တစ္ ဖီး ႏွင္႔ အ တူ ၾကက္ သား ဆန္ ျပဳတ္ ျဖင္႔ ပူ ေဇာ္ ပ သ ရ သည္ ။

တံ ခြန္ တိုင္ ၏ ေတာင္ ဘက္ ၁၅ ေတာင္ ခန္႔ ကြာ ေဝး သည္႔ ေန ရာ တြင္ တံ ခြန္ တိုင္ ေစာင္႔ နတ္ အ တြက္ ေနာက္ ထပ္ နတ္ နန္း တစ္ ခု ကို ေဆာက္ လုပ္ ေပး ထား ရ သည္ ။ ၎ နတ္ ကို ဝက္ ထီး ဦး ေခါင္း ျဖင္႔ ပူ ေဇာ္ ပ သ ရ သည္ ။ ဝက္ ထီး ေရြး ရာ တြင္ ` ကမ္း ခြမ္ ´ တံ ခြန္ တိုု္င္ ထိန္း မ်ိဳး ႏြယ္ တစ္ ဦး မွ ငါး ဦး အ ထိ ႏွီး ခ်ိဳး ေဗ ဒင္ ျဖင္႔ တြက္ ခ်က္ ရ သည္ ။ ႏွီး ခ်ိဳး ေဗ ဒင္ နိ မိတ္ ေကာင္း သည္႔ ဝက္ ထီး ကို ေရြး ယူ ျပီး ပူ ေဇာ္ ပ သ ရ သည္ ။ နတ္ ပူ ေဇာ္ ပ သ သည္႔ စ ကား ျဖင္႔ နတ္ ဆ ရာ က တစ္ နယ္ လုံး အ တြက္ ေကာင္း က်ိဳး ခ်မ္း သာ ျဖစ္ ေစ ေအာင္ ေစာင္႔ ေရွာက္ ေပး ပါ ဟု ရြတ္ ဆို ဆု ေတာင္း ရ သည္ ။  ထို႔ ေနာက္ ဝက္ သည္း ေျခ အိတ္ ကို ထုတ္ ယူ ျပီး ဝက္ သည္း ေျခ အ ရည္ ျပည္႔ မ ျပည္႔ အ နာ အ ဆာ ရွိ မ ရွိ အ ေၾကာ အ မ်ွင္ ေကာင္း မ ေကာင္း ၾကည္႔ ျပီး တစ္ ႏွစ္ အ တြင္း နယ္ ေျမ အ ေျခ အ ေန မိုး ေလ ဝ သ အ ေျခ အ ေန စီး ပြား ေရး အ ေျခ အ ေန မ်ား ကို ပြဲ ေတာ္ လာ ဧည္႔ ပ ရိတ္ သတ္ မ်ား ၾကား သိ ေအာင္ နိ မိတ္ ဖတ္ ရ သည္႔ ဓ ေလ႔ ျဖစ္ သည္ ။

` ေက႔ ထိုး ဘုိး နတ္ ´ ကုိး ကြယ္ ျခင္း အ ယူ ဝါ ဒ သည္ [ ၁၉၄၈ ] ခု ႏွစ္ ျပည္ ေထာင္ စု ျမန္ မာ နိဳင္ ငံ ေတာ္ လြတ္ လပ္ ေရး ရ ျပီး ေနာက္ ` နတ္ ဘာ သာ ´ ဟူ ၍ တ ရား ဝင္ ေပါ္ ေပါက္ လာ ခဲ႔ သည္ ။ အ ဆို ပါ နတ္ ဘာ သာ ဟူ ေသာ အ သုံး အ ႏႈန္း အ စား ` ေက႔ ထိုး ဘိုး ´ ဘာ သာ ဟူ ေသာ အ သုံး အ ႏႈန္း ျဖင္႔ [ ၁၉၇၉ ] ခု ႏွစ္ တြင္ ဒီ ေမာ႔ ဆို ျမိဳ႕ နယ္ ` ေဒါ တ စီ ´ ေက်း ရြာ စု ေပါင္း ေက႔ ထိုး ဘိုး ပြဲ တြင္ ဆုံး ျဖတ္ အ တည္ ျပဳ ခဲ႔ ၾက ပါ သည္ ။

[ ` ေက႔ ထိုး ဘုိး ´ ေခါ္ ` တံ ခြန္ တိုင္ ပြဲ ေတာ္ ´ ]

က ယန္း ပ ေဒါင္ တိုင္း ရင္း သား အ ပါ အ ဝင္ က ယား လူ မ်ိဳး ႏြယ္ တိုင္း ရင္း သား မ်ား ၏ ရိုး ရာ ပြဲ ေတာ္ မ်ား အ နက္ အ ေရး ပါ ဆုံး အ ထူး ျခား ဆုံး ရိုး ရာ ယုံ ၾကည္ မႈ႔ နတ္ ပူ ေဇာ္ သည္႔ ဘာ သာ ေရး ပြဲ ေတာ္ တစ္ ခု ျဖစ္ သည္ ။ ဘိုး ဘြား အ စဥ္ အ လာ အ ရ ႏွစ္ စဥ္ ႏွစ္ တိုင္း က်င္း ပ သည္႔ ပြဲ ျဖစ္ သည္ ။ ေခတ္ ကာ လ ေျပာင္း လဲ လာ သည္႔ အ ခါ ရိုး ရိုး နတ္ ပူ ေဇာ္ ပြဲ မွ ရိုး ရာ ဂီ တ . ရိုး ရာ အ က ပါ ထည္႔ သြင္း ျပီး ေပ်ာ္ ေပ်ာ္ ရႊင္ ရႊင္ က ခုန္ ေသာ ေၾကာင္႔ ေနာက္ ပိုင္း တြင္ ရိုး ရာ တံ ခြန္ တိုင္ ပြဲ ေတာ္ ၾကီး တစ္ ရပ္ အ ေန ျဖင္႔ လည္း ျမိဳ႕ နယ္ ျပည္ နယ္ အ လိုက္ က်င္း ပ လာ ၾက ျပီ ျဖစ္ သည္ ။ ပြဲ ေတာ္ က်င္း ပ သည္႔ ရာ သီ မ်ား မွာ ရြက္ ေဟာင္း ေၾကြ ၍ ရြက္ သစ္ ေဝ သည္႔ ေႏြ ဦး တ ေပါင္း လ [ ဧ ျပီ လ ] ျဖစ္ သည္ ။ ပုံ မွန္ အား ျဖင္႔ တ ေပါင္း လ ဆန္း [ ၁၃ ] ရက္ ႏွင္႔ [ ၁၄ ] ရက္ တြင္ က်င္း ပ ေလ႔ ရွိ သည္ ။ တံ ခြန္ တိုင္ ပြဲ ေတာ္ က်င္း ပ ျခင္း အား ျဖင္႔ ရပ္ ေဝး တြင္ ေရာက္ ေန ေသာ ေဆြ မ်ိဳး သား ခ်င္း မ်ား ႏွင္႔ မိ ဘ ညီ အ ကို ေမာင္ ႏွ မ မ်ား အ ခ်င္း ခ်င္း ျပန္ လည္ ေတြ႔ ဆုံ နိဳင္ ျခင္း မိတ္ သစ္ မ်ား တိုး ၍ မိတ္ ေဟာင္း မ်ား ပို မို ခ်စ္ ခင္ မႈ႔ ရ ရွိ ေစ ျခင္း ခ်စ္ သူ ခင္ သူ . ဖူး စာ ရွင္ မ်ား ေရြး ခ်ယ္ နိဳင္ ျခင္း စ သည္ တို႔ ေၾကာင္႔ က ယန္း ရိုး ရာ တံ ခြန္ တိုင္ ပြဲ ေတာ္ သည္ အ ျခား ရိုး ရာ ပြဲ ေတာ္ မ်ား ထက္ လူ သိ အ မ်ား ဆုံး ပြဲ ေတာ္ တစ္ ခု ျဖစ္ သည္ ။

[ တံ ခြန္ တိုင္ အ မွတ္ အ သား မ်ား ]

က ယန္း တိုင္း ရင္း သား တို႔ ၏ တံ ခြန္ တိုင္ စုိက္ ထူ ျခင္း ၏ ရည္ ရြယ္ ခ်က္ မ်ား သည္ အ တူ တူ ပင္ ျဖစ္ သည္ ။ ယ ခု ေရး သား ေဖာ္ ျပ မည္႔ အ မွတ္ အ သား ႏွင္႔ အဓိပၸါယ္ မ်ား သည္ ရွမ္း ျပည္ နယ္ ေတာင္ ပိုင္း ဖယ္ ခုံ ျမိဳ႕ နယ္ အ တြင္း ေန ခိုင္ ၾက သည္႔ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား က ယုံ ၾကည္ လက္ ခံ သည္႔ အ မွတ္ အ သား အ ထိမ္း အ မွတ္ မ်ား သာ ျဖစ္ သည္ ။ တံ ခြန္ တိုင္ ျပဳ လုပ္ ရာ တြင္ တိုင္ ေတာ္ အ ျဖစ္ အ သုံး ျပဳ မည္႔ သ ေျပ ပင္ ထိပ္ ဖ်ား တြင္ အ ယူ အ ဆ အ မ်ိဳး မ်ိဳး အ မွတ္ အ သား အ မ်ိဳး မ်ိဳး ထား ရိွ တပ္ ဆင္ ၾက သည္ ။ ၎ တပ္ ဆင္ သည္႔ အ မွတ္ အ သား မ်ား ၏ အဓိပၸါယ္ မွာ ေအာက္ ေဖာ္ ျပ ပါ အ တိုင္း ျဖစ္ သည္ ။

[ သ ေျပ ပင္ ] =  သ ေျပ ပင္ သည္ ကမ႓ာ ဦး အ စ မူ လ ပ ထ မ ဦး ဆုံး ေပါ္ ေပါက္ လာ သည္႔ သစ္ ပင္ ျဖစ္ ၍ ထို အ ပင္ ကို အ ထြတ္ အ ျမတ္ ဆုံး သစ္ ပင္ ဟု ယုံ ၾကည္ ၾက သ ျဖင္႔ သ ေျပ ပင္ ကို တံ ခြန္ တိုင္ အ ျဖစ္ ေရြး ခ်ယ္ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။

[ ေန - လ ပုံ ] = တံ ခြန္ တိုင္ ၏ ထိပ္ ဖ်ား တြင္ ေန ႏွင္႔ လ ပုံ သဏၭာန္ ကို ထား ရွိ ျခင္း သည္ ကမ႓ာ ေျမ ေပါ္ ရွိ သက္ ရွိ သက္ မဲ႔ မ်ား ကို အ က်ိဳး ျပဳ ေသာ ေၾကာင္႔ အ ေလး အ ျမတ္ ေဖာ္ ျပ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။

ေန မင္း သည္ ထာ ဝ ရ ဘု ရား ဖန္ ဆင္း ေသာ စၾကၤာဝဋာ တစ္ ခု လုံး ရွိ ျဂိဳလ္ ေျမာက္ မ်ား စြာ အ နက္ တစ္ ခု တည္း ေသာ ကိုယ္ ပိုင္ အ လင္း ရ ကာ သတၱဝါ မ်ိဳး စုံ တို႔ ကို အ က်ိဳး ျပဳ သည္ ကို ဂုဏ္ ျပဳ ေသာ အား ျဖင္႔ ဘု ရား ႏွင္႔ ပက္ သက္ ေသာ ပူ ေဇာ္ မႈ႕ တို႔ တြင္ အ ျမင္႔ ျမတ္ ဆုံး အ ရာ ဟု ယုံ ၾကည္ ၍ ထိပ္ ဖ်ား တြင္ ထား ရ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။

လ မင္း သည္ ေန မင္း လ မင္း ျဖစ္ ေပါ္ စဥ္ အ ခါ ဖို မ သုိ႔ မ ဟုတ္ ညီ ရင္း အ ကို ပ မာ ယွဥ္ တြဲ လ်ွက္ ရွိ သည္ ဟု အ ဆို အ မိန္႔ ႏွင္႔ လူ သား အ တြက္ အ ခ်ိန္ အ ခါ ေရ တြက္ နိဳင္ ေသာ အ က်ိဳး ေပး မႈ႕ ေၾကာင္႔ ၎ အား ဒု တိ ယ အ ဆင္႔ တြင္ ထား ရွိ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။

[ ေလး ကိုင္း စၾကာ ] =  မိုး ေကာင္း ကင္ ေပါ္ တြင္ ေန [ ၇ ] စင္း လ [ ၇ ] စင္း ထြက္ ေပါ္ လာ သည္႔ အ ခ်ိန္ တြင္ အ ပူ ဒဏ္ ျပင္း လြန္း လွ သ ျဖင္႔ ေရွး ဦး စြာ အ ပူ ဒဏ္ ခံ စား ရ သူ တို႔ သည္ ယင္း ေန [ ၇ ] စင္း ႏွင္႔ လ [ ၇ ] စင္း တို႔ အ နက္ ေန [ ၆ ] စင္း ႏွင္႔ လ [ ၆ ] စင္း ကို ေလး ကိုင္း စၾကာ ျဖင္႔ ပစ္ ခတ္ ဖ်က္ စီး နိဳင္ ခဲ႔ သည္ ။ ထို ေလး ကိုင္း စၾကာ ကို ဂုဏ္ ျပဳ အ မွတ္ အ သား အ ျဖစ္ တံ ခြန္ တိုင္ ထိပ္ တြင္ ၾကက္ ေျခ ခတ္ ပုံ သဏၭာန္ အ ျဖစ္ ေဖာ္ ျပ ထား သည္ ။

[ တံ ခြန္ တိုင္ နတ္ ဗိ မာန္ / နိမၺာန္ စံ အိမ္]  =  အ ထြတ္ အ ျမတ္ တိုင္ ေတာ္ ကို အ ျမဲ တမ္း ေစာင္႔ ေရွာက္ ေန ေသာ တံ ခြန္ တိုင္ ေစာင္႔ နတ္ ေန ထိုင္ ရန္ ေလး ကိုင္း စၾကာ ေအာက္ တြင္ ဘုံ သုံး ဆင္႔ ပါ နတ္ ဗိ မာန္ အ မွတ္ အ သား တည္ ေဆာက္ ထား ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။ ဖန္ ဆင္း ရွင္ ထာ ဝ ရ ဘု ရား . ဖူး က ဘူး က သင္ ႏွင္႔ ျမတ္ စြာ ဘု ရား . တ မန္ ေတာ္ ဖန္ ဆင္း ရွင္ ငား ေတာ္ တို႔ ၏ ေကာင္ူ ကင္ ဘုံ ၌ စံ ျမန္း ေန ေသာ အိမ္ ေတာ္ ျဖစ္ သည္ ။

[ က ဇိ လ ေခါ္ တံ ခြန္ တိုင္ အ ရြက္ ] =  နတ္ ဗိ မာန္ တြင္ က ဇိ လ ေခါ္ တံ ခြန္ တိုင္ အ ရြက္ ကို ထား ရွိ ုျခင္း သည္ ကမ႓ာ ဦး အ စ ကမ္း ခြမ္ စုိက္ ထူ ရာ တြင္ ပါ ရွိ သည္႔ အ မွတ္ အ သား ကို အ ထိမ္း အ မွတ္ အ ျဖစ္ ေဖာ္ ျပ ထား သည္ ။ ဘု ရား ရွင္ စံ အိမ္ ေတာ္ မွ ကမ႓ာ ေျမ ၾကီး ေပါ္ သုိ႔ ဆက္ သြယ္ ေသာ ေလွ ကား ေတာ္ ျဖစ္ သည္ ။ ၎ ေလွ ကား ေတာ္ အ ရင္း ႏွင္႔ အ ဖ်ား တြင္ ပင္႔ ကူ အ မ်ွင္ ျဖဴ . နီ . ဝါ ႏွင္႔ အ မဲ ေရာင္ ၾကိဳး ခ်ည္ ျဖင္႔ ကမ႓ာ ျဖစ္ ကာ စ သြယ္ တန္း မႈ႕ တစ္ ရပ္ အား အ ထူး ျပဳ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။ ကမ႓ာ ေျမ မွ လူ သား ၏ ပူ ေဇာ္ ပ သ ျခင္း ႏွင္႔ အ တူ ဆု ေတာင္း မႈ႕ အား ဘု ရား ရွင္ ၏ နား ေတာ္ သုိ႔ ေပါက္ ရန္ သြယ္ တန္း ျခင္း အ ျပင္ လူ သား တို႔ ၏ နိမၺာန္ သုိ႔ ၾကြ ျမန္း နိဳင္ ရန္ အ တြက္ ေလွ ကား ျဖစ္ သည္ ။

[ ငွက္ ေပ်ာ ဖီး ] =  ငွက္ ေပ်ာ ဖီး ထား ရ ျခင္း မွာ လူ သား တို႔ သည္ ကမ႓ာ ေပါ္ . ေမာ က ဒိ အ ရပ္ ေဒ သ ၌ စ တင္ ေန ထိုင္ စဥ္ စုိက္ ပ်ိဳး ရန္ လြယ္ ကူ ေသာ အ ပင္ ႏွင္႔ စုိ ေျပ စိမ္း လန္း ေသာ အ ပင္ ျဖစ္ ေသာ ေၾကာင္႔ ဘု ရား ရွင္ အား ၎ အ သီး ျဖင္႔ ပူ ေဇာ္ လႈ ဒါန္း ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။

[ ကန္ တန္ ] =  ဘု ရား ရွင္ အား ပူ ေဇာ္ ရန္ ကမ႓ာ ေျမ ေပါ္ မွ ယစ္ပလႅင္ ေပါ္ တြင္ ပူ ေဇာ္ အပ္ ေသာ အ ရာ ဝထၳဳ တို႔ ျဖင္႔ ဆည္း ကပ္ ပူ ေဇာ္ သည္႔ တိုင္ ေတာ္ ျဖစ္ သည္ ။

[ ဆန္ လူ အိမ္ ေတာ္ ] =  ဘ ဝ တစ္ ပါး သုိ႔ ကူး ေျပာင္း ကြယ္ လြန္ ခဲ႔ ေသာ လူ သား တို႔ ၏ ေဆြ မ်ိဳး မိ ဘ တို႔ အား တ မ လြန္ ဘ ဝ ၌ ေပ်ာ္ ရႊင္ ခ်မ္း ေျမ႔ စြာ ေန ထိုင္ သြား နိဳင္ ရန္ ႏွင္႔ လူ သား တို႔ အား ျငိဳ ျငင္ မႈ႕ မ ျပဳ ဘဲ ကူ ညီ ေစာင္႔ ေရွာက္ သြား နိဳင္ ရန္ ရည္ စူး ကာ ဆန္ လူ အိမ္ ေတာ္ အား စုိက္ ထူ ၍ ပူ ေဇာ္ လႈ ဒါန္း ရ ျခင္း ျဖစ္ ပါ သည္ ။

[ တံ ခြန္ တိုင္ အ ဖို ႏွင္႔ အ မ ]

` ကမ္း ခြမ္ ´ ေခါ္ တံ ခြန္ တိုင္ တြင္ အ ဖို ႏွင္႔ အ မ ဟူ ၍ ႏွစ္ မ်ိဳး ရွိ သည္ ။ တံ ခြန္ တိုင္ အ ဖို ကို သ ေျပ သား ႏွင္႔ ႏွစ္ စဥ္ တ ေပါင္း လ တြင္ စုိက္ ထူ ရ ျပီး တံ ခြန္ တိုင္ အ မ ကို ဝါး တိုင္ ျဖင္႔ သီ တင္း က်ြတ္ လ တြင္ စုိက္ ထူ ရ သည္ ။ ေလာ က တြင္ ဖို ႏွင္႔ မ အ ရာ ႏွစ္ ခု မွာ အ ျမဲ ဒြန္ တြဲ ေသာ ေၾကာင္႔ ဘု ရား ရွင္ ပူ ေဇာ္ ေသာ ` ကန္ ခြမ္ ´ တိုင္ ေတာ္ စုိက္ ထူ ရာ တြင္ ဤ ကဲ႔ သုိ႔ ` ဖို ´ တိုင္ ` မ ´ တိုင္ တြဲ ၍ အ လွည္႔ က် ပူ ေဇာ္ သြား ရ ျခင္း ျဖစ္ ပါ သည္ ။

က ယန္း လ ထာ  [ ဇ ယိမ္ ] မ်ား ေန ထိုင္ ေသာ ဟန္ ဆီ ရြာ တြင္ တံ ခြန္ တိုင္ [ ကီး မီး ] . တံ ခြန္ တိုင္ အ ဖို ႏွင္႔ တံ ခြန္ တိုင္ အ မ ဟူ ၍ သုံး မ်ိဳး ရွိ သည္ ။ ရြာ တည္ ခ်ိန္ မွ စ ၍ တံ ခြန္ တိုင္ [ ကီး မီး ] ကို စုိက္ ထူ ရ သည္ ဟု ဆို သည္ ။ ရြာ ေဘး ရွိ သစ္ ၾကီး ဝါး ၾကီး မ်ား အ ရိပ္ ေအာက္ တြင္ အ ရွည္ [ ၃ ] ေတာင္ ရွိ ဝါး လုံး တစ္ လုံး ကုိ က်င္း တူး ျပီး စုိက္ ထူ ရ သည္ ။ ၾကက္ ဝက္ ျဖင္႔ ပူ ေဇာ္ ပ သ ရန္ မ လို ဘဲ ငွက္ ေပ်ာ သီး တစ္ ဖီး . ေပါက္ ေပါက္ ေလွာ္ အ နည္း ငယ္ . ေငြ တို ေငြ စ [ ၇ ] ခု ျဖင္႔ ပူ ေဇာ္ ရ သည္ ။ ႏွစ္ စဥ္ ပူ ေဇာ္ ရန္ မ လို ဘဲ တံ ခြန္ တိုင္ ဝါး လုံး က်ိဳး ပ်က္ သည္႔ အ ခါ တြင္ အ သစ္ ျပန္ စုိက္ ရ သည္ ။ အ သစ္ ျပန္ စုိက္ ေသာ တိုင္ သည္ ေန ရာ သစ္ ေျပာင္း စုိက္ ျခင္း လုံး ဝ မ ျပဳ လုပ္ ရ ေခ် ။ မူ လ ရွိ ျပီး သား က်င္း ေဟာင္း ေန ရာ တြင္ သာ ျပန္ လည္ စုိက္ ထူ ရ သည္ ။ ရြာ ကို အ ျမဲ တမ္း ေစာင္႔ ေရွာက္ သည္႔ တံ ခြန္ တိုင္ ျဖစ္ ေသာ ေၾကာင္႔ အ ေလး ထား ရို ေသ ၾက သည္ ။

[ ခ်ည္ မ်ွင္ စြပ္ ျခင္း ]

က ယန္း တိုင္း ရင္း သား တို႔ ၏ ခ်ည္ မ်ွင္ စြပ္ ျခင္း ဓ ေလ႔ သည္ ယ ေန႔ အ ထိ က်ယ္ က်ယ္ ျပန္႔ ျပန္႔ အ သုံး ျပဳ ေန ဆဲ ျဖစ္ သည္ ။ ေကာင္း က်ိဳး မဂၤလာ အ ျဖာ ျဖာ ျဖစ္ ေပါ္ ေစ ျပီး မ ေကာင္း က်ိဳး ေဘး အႏၲရာယ္ အ မ်ိဳး မ်ိဳး ေခ် ဖ်က္ ကာ ကြယ္ ေစ သည္ ဟု ယုံ ၾကည္ ၾက သည္ ။ ခ်ည္ မ်ွင္ အ သုံး ျပဳ ရာ တြင္ ဝါ ဂြမ္း မွ ဗိုင္း ငင္ ၍ ရ ရွိ လာ ေသာ အ ျဖဴ ေရာင္ ခ်ည္ မ်ွင္ အ စစ္ မ်ား ကို ေရြး ျပီး အ သုံး ျပဳ ၾက သည္ ။ ေရ ေႏြး ျဖင္႔ ျပဳတ္ ထား ေသာ အ ေရာင္ ဆိုး ထား ေသာ အ ျခား ပစၥည္း မ်ား ႏွင္႔ ေရာ ေႏွာ ထား ေသာ ခ်ည္ မ်ား အ သုံး မ ျပဳ ရ ေခ် ။ တစ္ ေတာင္ ခန္႔ ရွည္ သည္႔ ဒုတ္ ေခ်ာင္း ကို ခ်ည္ မ်ွင္ မ်ား ရစ္ ပတ္ ျပီး အ ျမင္႔ တ ေန ရာ တြင္ ထား ရွိ ၾက သည္ ။ ခ်ည္ မ်ွင္ စြပ္ ေပး ရန္ လို အပ္ လာ သည္႔ အ ခ်ိန္ တြင္ ရစ္ ထား သည္႔ ခ်ည္ မ်ွင္ ကို ထုတ္ ယူ ျပီး အ လ်ား တစ္ ထြာ ခန္႔ ရွိ ေသာ ခ်ည္ မ်ွင္ အ ျဖဴ [ ၇ ] မ်ွင္ မွ [ ၉ ] မ်ွင္ အ ထိ ျဖတ္ ယူ ရ သည္ ။ ခ်ည္ မ်ွင္ ကို လက္ ႏွစ္ ဘက္ ျဖင္႔ ကိုင္ ျပီး ခ်ည္ မ်ွင္ အ စြပ္ ခံ ရ မည္႔ သူ ၏ လက္ ေကာက္ ဝတ္ တြင္ ခ်ည္ ေပး ရ သည္ ။ ခ်ည္ မ်ွင္ စြပ္ ေပး သူ သည္ ခ်ည္ မ်ွင္ စြပ္ ေပး ျခင္း ၏ အ ခမ္း အ နား အ မ်ိဳး အ စား အ လိုက္ ဆု ေပး ျခင္း ဆု ေတာင္း ျခင္း ကို စုံ လင္ ေအာင္ ရြတ္ ဆို ျပီး ခ်ည္ မ်ွင္ ျမဲ ေအာင္ ခ်ည္ ထုံး ေပး ရ သည္ ။

လက္ ထပ္ မဂၤလာ အ ခမ္း အ နား တြင္ ` ခ်ည္ မွ ခိုင္ . ထုံး မွ ျမဲ ´ ဟူ ေသာ စ ကား အ တိုင္း မဂၤလာ ဦး အ ခမ္း အ နား တြင္ သက္ ၾကီး ရြယ္ အို မ်ား က ခ်ည္ မ်ွင္ စြပ္ ခ်ည္ ထုံး ေပး ျခင္း အား ျဖင္႔ ၎ အိမ္ ေထာင္ သည္ တစ္ လင္ တစ္ မ ယား စ နစ္ ျဖင္႔ အို ေအာင္ မင္း ေအာင္ အ ထိ ခိုင္ ခိုင္ ျမဲ ျမဲ ေပါင္း သင္း နိဳင္ သည္ ဟု နိ မိတ္ ယူ ၾက သည္ ။ သက္ ၾကီး ရြယ္ အို မ်ား သည္ ဖ်ား နာ သည္႔ ပုဂၢိဳလ္ သုိ႔ မ ဟုတ္ အ နာ တ ရ ထိ ခိုက္ မိ သည္႔ ပုဂၢိဳလ္ ကို ခ်ည္ မ်ွင္ ျဖဴ ျဖင္႔ လက္ ေကာက္ ဝတ္ တြင္ ခ်ည္ ေပး ရ သည္ ။ ကိုယ္ စိတ္ ႏွစ္ ပါး က်မ္း မာ ခ်မ္း သာ ပါ ေစ ေၾကာင္း ဆု ေတာင္း ေပး ရ သည္ ။ အ ျခား လူ မႈ႕ ေရး အ လႈ အ တန္း မ်ား ႏွင္႔ အ ဖိုး အ ဖြား မိ ဘ ဆ ရာ သ မား မ်ား ကို ကန္ ေတာ႔ ၾက သည္႔ အ ခါ တြင္ လည္း ေကာင္း အ ေရာင္း အ ဝယ္ မ်ား ေအာင္ ျမင္ ေစ ရန္ ႏွင္႔ လမ္း ခ ရီး တြင္ အ ေႏွာက္ အ ယွက္ ကင္း ေစ ရန္ မိ ဘ မ်ား က ခ်ည္ မ်ွင္ စြပ္ ၍ ဆု ေတာင္း ေပး သည္႔ ဓ ေလ႔ သည္ ယ ေန႔ အ ထိ က်င္႔ သုံး လ်က္ ရွိ သည္ ။

[  က ယန္း မ်ိဳး သား တို႔ ၏ သက္ ေစာင္႔ သ ခင္  ` ၾကက္ ရုိး ထိုး ေဗ ဒင္ ´ ]

ၾကက္ ရိုး ထိုး ေဗ ဒင္ စ တင္ ျဖစ္ ေပါ္ လာ ျခင္း ႏွင္႔ ပက္ သက္ ၍ ယုံ ၾကည္ ခ်က္ တစ္ ရပ္ မွာ ဘု ရား သ ခင္ သည္ တစ္ ေန႔ တြင္ လူ မ်ိဳး တစ္ ရာ တစ္ ပါး အား စာ ေဝ ေပး ရန္ ေခါ္ ယူ ခဲ႔ သည္ ။ ထို စာ ကို ေပး ေဝ ရာ ၌ . က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား အား ` လီ ထဲ ေစာ ဖား ´ ေခါ္ ေရႊ စာ သစ္ ေခါက္ ကို ေပး သ နား ေတာ္ မူ သည္ ။ က ယန္း တိုင္း ရင္း သား မ်ား သည္ အ လုပ္ လုပ္ ျခင္း ကို သာ စိတ္ ဝင္ စား လ်က္ ရွိ ျပီး ယင္း ေရႊ စာ သစ္ ေခါက္ ရ ရွိ ခ်ိန္ တြင္ ေတာင္ ယာ အ လုပ္ ခ်ိန္ ျပီး မွ ေလ႔ လာ လို သ ျဖင္႔ ` ေရႊ စာ သစ္ ေခါက္ ´ သုိ႔ မ ဟုတ္ ` သား ေရ စာ ´ ကို သစ္ ငုတ္ ေပါ္ တြင္ တင္ ထား ရာ ည အ လုပ္ သိမ္း ျပီး အိမ္ ျပန္ ခ်ိန္ တြင္ ထို စာ ေခါက္ ကုိ ေမ႔ က်န္ ရစ္ ခဲ႔ သည္ ။ နံ နက္ မိုး လင္း သ တိ ရ ၍ ၾကည္႔ ရႈ ခ်ိန္ တြင္ စာ ေခါက္ မ ေတြ႔ ရ ေတာ႔ ဘဲ ျခ စား ထား ေသာ အ စ အ န ကို သာ ေတြ႔ ရ ေတာ႔ သည္ ။ ထို အ ျဖစ္ အ ပ်က္ ကို ဘု ရား သ ခင္ အား သြား ၍ ေလ်ွာက္ ထား ၾက သည္ ။ ဘု ရား သ ခင္ က ျခ ကို ဘာ စား သ လဲ ဟု ေမး ျမန္း ရာ ျခ ကို ၾကက္ က . စား ေၾကာင္း ပါ ဘု ရား ဟု ေလ်ွာက္ ထား ၾက သည္ ။ သင္ တို႔ သည္ ေပါ႔ ေလ်ာ႔ စြာ ထား ရွိ ျခင္း ေၾကာင္႔ ၾကက္ စာ ျဖစ္ သြား ခဲ႔ ျပီ ျဖစ္ သည္ ။ ထို႔ အ တြက္ ၾကက္ ရိုး ကို သာ ထိုး ၍ ၾကည္႔ ၾက ေလာ႔ ဟူ ေသာ ဘု ရား သ ခင္ ၏ မိန္႔ ဆို ခ်က္ အ တိုင္း ၾကက္ ရိုး ထိုး ျခင္း အ စဥ္ အ လာ ကို ယ ေန႔ ထက္ တိုင္ လုပ္ ေဆာင္ ေန ၾက ျခင္း ျဖစ္ သည္ ဟု ဆို ပါ သည္ ။

မူ ကြဲ အ ဆို အ ရ ` လ နန္း ´ ေခါ္ ျဗဟၼာ မင္း ၾကီး ေရး သား ျပီး က ယန္း လူ မ်ိဳး အ တြက္ ေပး အပ္ ခဲ႔ သည္႔ ေရႊ ျပား ပု ရ ပိုက္ . ေငြ ျပား ပု ရ ပိုက္ ႏွင္႔ သား ေရ ျပား ေပါ္ ဝယ္ ေရး သား သည္႔ စာ သုံး မ်ိဳး ဝယ္ ေနာက္ ဆုံး မွ ရ ယူ ျဖစ္ လုိက္ သည္႔ ` သား ေရ စာ ´ ကို အိမ္ ေမြး ေခြး မွ စား ပစ္ လုိက္ ျပီး ျဖစ္ ၍ မ စင္ အ ျဖစ္ စြန္႔ ပစ္ လိုက္ ရာ စြန္႔ ပစ္ လုိက္ ေသာ မ စင္ အား ၾကက္ မွ ေန ျပီး စား ပစ္ လိုက္ ၍ ` ေခြး သား ေရ မ စင္ ´ စား ပစ္ ခဲ႔ ေသာ ၾကက္ အား သြား ေရာက္ ေမး ျမန္း ရာ ``` ေခြး ၏ သ ေရ မ စင္ ကို စား တာ အ မွန္ ျဖစ္ ေၾကာင္း အ ကယ္ ၍ ထို ` သ ေရ စာ ´ ကို ၾကည္႔ လို ပါ က . ယ ခု တိုင္ မ စင္ အ ျဖစ္ မ ထုတ္ ေသး ပါ ၍ က်ြႏု္ပ္ ၏ ဝမ္း မွ တ ဆင္႔ အ ေသြး အ ျဖစ္ တင္ ပါး ဆုံ အ ရိုး ထဲ ေရာက္ ေန ျပီ ျဖစ္ ၍ က်ြႏု္ပ္ ၏ ` တင္ ပါး ဆုံ အ ရိုး ´ သာ ၾကည္႔ ပါ ေလာ႔ ´´´ ဟု ေျပာ ကာ ၾကက္ မွ ေတာင္ ပံ ျဖင္႔ တင္ ပါး ဆုံ ကို ရိုက္ ခတ္ ျပ ရင္း ေျဖ ဆို သြား ေလ သည္ ။ လို တို ရွင္း အ ဆို မွာ `` ေရႊ စာ သစ္ ေခါက္ ကို ေပး ေသာ္ လည္း ေနာက္ ဆုံး ဝယ္ . ၾကက္ စား သြား သ ျဖင္႔ ၾကက္ ရိုး အ ေပါက္ ထံ စာ ေပ ၾကည္႔ ရႈ သြား ရ သည္ ´´ ဟု သက္ ၾကီး . က ယန္း လူ မ်ိဳး တို႔ က ဆင္႔ ကဲ ဆို သြား ၾက ပါ သည္ ။

[ ၾကက္ ရိုး ထိုး ပုံ ]

ၾကက္ ရိုး ထိုး ေဗ ဒင္ ျဖင္႔ ျပ ႆ နာ ရပ္ တစ္ ခု ခု ကို အ ေျဖ ရွာ ျခင္း ႏွင္႔ နိ မိတ္ ဆိုင္ ရာ ေဖာ္ ျပ ခ်က္ မ်ား အား ၾကည္႔ ရႈ လို ပါ က ယဇ္ ဆ ရာ သည္ ၾကက္ ကို ကိုင္ ကာ အ ေရွ႔ ဆီ သို႔ မ်က္ ႏွာ မူ ထား ျပီး ညာ လက္ ကို ၾကက္ လည္ ပင္း အား ျဖည္း ညွင္း စြာ ညွစ္ ကိုင္ ကာ ဘယ္ လက္ ကို ၾကက္ ခါး တြင္ ကိုင္ ထား ၍ အဓိဌာန္ ရြတ္ ဆို သြား ရ ပါ သည္ ။ ယင္း သုိ႔ ရြတ္ ဆို ျပီး မွ သာ ၾကက္ ကို ညွစ္ သတ္ ျပီး မွ အ ရိုး ထုတ္ ကာ ၾကည္႔ ရႈ ရ ပါ သည္ ။ ယဇ္ ဆ ရာ မွာ ေန ထြက္ ေသာ ဖက္ ၌ မ်က္ ႏွာ မူ ျပီး ေဆာင္ ရြက္ ရ သည္ ။ ယဇ္ ဆ ရာ သည္ ၾကက္ ရိုး ထိုး ရန္ အ တြက္ ရြတ္ ဆို ရ သည္႔ ` ဇီ တြယ္ ´ ကိ်န္ ဆို ရြတ္ ဆို ျခင္း ႏွင္ ` ဇီ ငွါး ´  က်ိန္ ဆို ရြတ္ ဆို ျခင္း ဟူ ၍ ႏွစ္ ရပ္ ရွိ ပါ သည္ ။

ၾကက္ ရိုး ထိုး ပုံ မွာ ၾကက္ တစ္ ေကာင္ ၏ လည္ ပင္း ကို လိမ္ ခ်ိဳး လိုက္ ျပီး မ ေသ မ ရွင္ ျဖစ္ ေန ခ်ိန္ ၾကက္ ၏ စ အို ဝ မွ မ စင္ မ်ား ကို ထုတ္ ပစ္ သည္ ။ မ စင္ မ်ား ကုန္ သြား ျပီး မွ မ စင္ ေပါက္ မွ ေန ၍ အူ မ်ား ကို ဆြဲ ထုတ္ ျပီး အ ရင္း မွ ျဖတ္ ပစ္ သည္ ။ ေနာက္ တစ္ ဖန္ စ အို ဝ မွ ပင္ ၾကက္ ၏ ေပါင္ ကို ဦး စြာ ထုတ္ ယူ သည္ ။ ထို႔ ေနာက္ အ ေပါ္ ယံ အ ေၾကာ မွင္ မ်ား ကို ျခစ္ ပစ္ သည္ ။ ေပါင္ ရိုး ၏ ေအာက္ ပိုင္း ထိပ္ ကို ဓား ျဖင္႔ ျဖတ္ ျပီး အ ေပါက္ ထဲ သုိ႔ တုတ္ ေခ်ာင္း ငယ္ သုိ႔ မ ဟုတ္ ဝါး တံ ေသး ေသး ကို ထိုး သြင္း လုိက္ သည္ ။ ထို အ ခါ အ ရိုး ထဲ တြင္ ရွိ ေသာ ေသြး သည္ အ ေပါက္ က ေလး မ်ား မွ ကန္ ထြက္ လာ သည္ ။ ထို ေသြး ေပါက္ ကို ၾကည္႔ ျခင္း အား ျဖင္႔ ေပါင္ ရိုး တြင္ အ ေပါက္ မည္ မ်ွ ပါ သည္ ကို သိ ရွိ နိဳင္ သည္ ။ ဤ နည္း အား ျဖင္႔ ေပါင္ ရိုး ၏ အ ေပါက္ ကို ရွာ ၾက သည္ ။ ရွိ သ မ်ွ အ ေပါက္ တြင္ အ ဆင္ သင္႔ သပ္ ၍ ထား ေသာ  ႏွီး မ်ွင္ ကို တစ္ ေပါက္ စီ ထိုး ထား ျခင္း ျဖင္႔ အ မွတ္ အ သား ျပဳ လုပ္ သည္ ။ ထို႔ ေနာက္ က်န္ သည္႔ ဘယ္ ဘက္ ေပါင္ ရိုး စ အို ဝ မွ ပင္ ထုတ္ ယုူ ျပီး ညာ ေပါင္ ရိုး မွာ ကဲ႔ သုိ႔ ျပဳ လုပ္ ျပန္ သည္ ။ ေပါင္ ရိုး တစ္ ဖက္ စီ တြင္ အ ေပါက္ က ေလး မ်ား တစ္ ေပါက္ . ႏွစ္ ေပါက္ . သုံး ေပါက္ စ သည္ ျဖင္႔ ရွိ တတ္ ၾက သည္ ။ အား လုံး ျပဳ လုပ္ ျပီး စီး သြား သည္႔ အ ခါ ဘယ္ ေပါင္ ရိုး ႏွင္႔ ညာ ေပါင္ ရိုး ကို ယွဥ္ ၾကည္႔ ျပီး ၾကက္ ရိုး ေပါက္ တည္ ရွိ သည္႔ အ ေန အ ထား ႏွင္႔ အ ေပါက္ အ ေရ အ တြက္ ကို ၾကည္႔ ကာ နိ မိတ္ ေဟာ ေလ႔ ရွိ ပါ သည္ ။

ၾကက္ ၏ ညာ တင္ ပါး အ ဆုံ ရိုး ေခ်ာင္း [ အ ရင္း ပိုင္း . ေပါင္ ရင္း ဘက္ ကို ] မိ မိ ရင္ ဘတ္ ဖက္ မွာ ထား ကာ ၾကက္ ၏ ဘယ္ တင္ ပါး ဆုံ အ ရိုး ေခ်ာင္း [ ၾကက္ ရိုး အ ဖ်ား ပိုင္း . ေျခ ဖ်ား ဘက္ ကို ] ညာ အ ရိုး ေခ်ာင္း ေရွ႔ ၌ . အ ရိုး ေခ်ာင္း ႏွစ္ ခု ကို ပူး ၍ ကိုင္ ထား ကာ အ ကဲ ခတ္ ျပီး ေဟာ စာ တမ္း ကို ဖတ္ သြား ရ မည္ ျဖစ္ ပါ သည္ ။ ၾကက္ ရိုး ထိုး ျခင္း ကို နတ္ ဆ ရာ သုိ႔ မ ဟုတ္ က်ြမ္း က်င္ သူ အ ဖိုး အို တစ္ ဦး ဦး က လုပ္ ကိုင္ ေဆာင္ ရြက္ ေလ႔ ရွိ သည္ ။ ၾကက္ မွာ အ ထီး အ မ အ ေကာင္ ငယ္ မ်ား အား လုံး အ သုံး ျပဳ ကာ အိမ္ ေမြး ၾကက္ သာ အ သုံး ျပဳ သြား ရ သည္ ။ အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၾကက္ ရိုး ထိုး ျခင္း ကုိ ခြင္႔ မ ျပဳ ေခ် ။ ဤ ၾကက္ ရိုး ထိုး အ ခါ ေဗ ဒင္ ျဖင္႔ ေရွး ႏွစ္ ေပါင္း မ်ား စြာ မွ ယ ေန႔ တိုင္ . ဘာ သာ ေရး ပြဲ . ေက ထိုး ဘိုး တိုင္ ခုတ္ ယူ ရန္ သစ္ ေရြး ခ်ယ္ ရာ တြင္ လည္း ေကာင္း . စိုက္ ပ်ိဳး ရန္ ေျမ ေန ရာ ေရြး ခ်ယ္ ရာ တြင္ လည္း ေကာင္း . အ လုပ္ အ ကိုင္ အ ေပါ္ ဆန္း စစ္ မႈ႔ . မိ သား စု ၏ ေန ေရး ထိုင္ ေရး . မု ဆိုး လိုက္ ျခင္း ႏွင္႔ အ မႈ႔ အ ခင္း ေျဖ ရွင္း ေရး . ရက္ ေကာင္း ရက္ ျမတ္ မ်ား ေရြး ခ်ယ္ ျခင္း ႏွင္႔ နာ ေရး ပြဲ ျပဳ လုပ္ ျခင္း တို႔ တြင္ အ သုံး ျပဳ ဆဲ ျဖစ္ သည္ ။

ၾကက္ ရိုး ထိုး ေဗ ဒင္ မွ သိ ရွိ လုိ ေသာ အ ေၾကာင္း အ ခ်က္ မ်ား တို႔ မွာ အ တိတ္ ပစၥဳပၸန္ ႏွင္႔ အ နာ ဂတ္ သုံး ရပ္ တို႔ ၏ ျဖစ္ ပ်က္ ျပဳ မူ ေဆာင္ ရြက္ ခ်က္ တို႔ အား မွန္ မ မွန္ . ေကာင္း မ ေကာင္း ႏွင္႔ ေအာင္ မ ေအာင္ စ သည္ ျဖင္႔ အ ဓိ က ၎ သုံး ခ်က္ ေပါ္ မႈ တည္ ျပီး ေကာက္ ခ်က္ ခ် သြား ပါ သည္ ။ ထို႔ ေၾကာင္ ယင္း ၾကက္ ရိုး ထိုး အ ခါ ေဗ ဒင္ ေဟာ စာ တမ္း မွာ က ယန္း လူ မ်ိဳး တို႔ အ တြက္ အ ဓိ က စာ ေပ သ ဖြယ္ အ သုံး ျပဳ ဖတ္ ၾကား သြား ရ ျခင္း ျဖစ္ သည္ ။ က ယန္း သက္ ၾကီး ရြယ္ အို တို႔ မွာ ဤ ` ၾကက္ ရိုး ထိုး . အ ခါ ေဗ ဒင္ ´ ေၾကာင္႔ က ယန္း မ်ိဳး ႏြယ္ အား အ ခ်ိန္ အ ခါ ကို ညႊန္ ျပ ျခင္း ေဒ သ အ သီး သီး အား လမ္း မွန္ ျပ သ ေပး ျခင္း အ ေရး အ ေၾကာင္း ၾကီး ငယ္ အ သြယ္ သြယ္ တို႔ အား ေျဖ ရွင္း ေပး ျခင္း တို႔ ေၾကာင္႔ က ယန္း အ မ်ိဳး သား တို႔ ၏ သက္ ေစာင္႔ သ ခင္ တ ပါး ျဖစ္ ေၾကာင္း အ တည္ ျပဳ မွတ္ ခ်က္ ခ် ၾက ပါ သည္ ။

[ ထူး ျခား ေသာ က ယန္း အ ဖြား အို . ဆန္း သစ္ ထူး ျခား ေသာ က ယန္း ရိုး ရာ `ေရႊ ပ ေဒါင္ ´ ဝတ္ စုံ ]

မိ မိ ဘ ဝ တစ္ ေလ်ွာက္ လုံး ျမတ္ နိဳး တန္ ဘိုး ထား စြာ ျဖင္႔ ဆင္ ျမန္း ဝတ္ ဆင္ လာ သည္႔ လည္ တိုင္ တြင္ ရစ္ ပတ္ အ လွ ဆင္ ထား ေသာ ေၾကး ကြင္း မ်ား ကို မိ မိ ၏ ခႏၶာ ကိုယ္ မွ ျဖဳတ္ ယူ ၍ ပုံ စံ ေျပာင္း ကာ ဘူ မိ ဖ ႆ မု ျဒာ ညာ လက္ ညွိဳး ေတာ္ ေျမ ေထာက္ ဟန္ ဗုဒၶ ဆင္း တု ေတာ္ ငယ္ တစ္ ဆူ ကို သြန္း လုပ္ လႈ ဒါန္း ခဲ႔ ေသာ က ယန္း အ ဘြား အို တစ္ ဦး ရွိ ပါ သည္ ။ လည္ ပင္း မွ ေၾကး ေခြ မ်ား ကို ျဖဳတ္ လိုက္ ေသာ ပ ေဒါင္ အ ဘြား အို မ်ား သည္ လည္ ပင္း ရွည္ ၾကီး မ်ား အား ဖုံး ကြယ္ ရန္ ရင္ ဖုံး အၤက်ီ မ်ား တြင္ ေကာ္ လာ ျမင္႔ ျမင္႔ တပ္ ၍ ဝတ္ ဆင္ ထား ၾက သည္႔ နည္း တူ အ ဆို ပါ အ ဘြား အို သည္ လည္း ဗုဒၶ ရုပ္ ပြား ေတာ္ ကို ထိုင္ လ်က္ ကိုင္ ထား ကာ . ေကာ္ လာ ျမင္႔ ျမင္႔ အၤက်ီ ကို သပ္ ရပ္ စြာ ဝတ္ ဆင္ ထား သည္ ကို ဓာတ္ ပုံ ထဲ တြင္ ေတြ႔ ရွိ ရ ပါ သည္ ။

အ ေမ ရိ ကန္ နိဳင္ ငံ လပ္စ္ ဗီး ဂက္စ္ ျမိဳ႕ ၌ က်င္း ပ မည္႔ မယ္ စ ၾကာ ဝ ဋာ ျပိဳင္ ပြဲ ၏ အ မ်ိဳး သား ဝတ္ စုံ [ NATIONAL COSTUME ] ပြဲ စဥ္ အ တြက္ ျပိဳင္ ပြဲ ဝင္ ဝတ္ စုံ မွာ ဖန္ တီး ဆန္း သစ္ ထား ေသာ က ယန္း ရိုး ရာ ဝတ္ စုံ ကို အ ေျခ ခံ ၍ ယွဥ္ ျပိဳင္ သြား မည္ ဟု ဆို ပါ သည္ ။ အ ဆို ပါ ျပိဳင္ ပြဲ တြင္ ျမန္ မာ နိဳင္ ငံ ကိုယ္ စား ျပဳ ယွဥ္ ျပိဳင္ မည္႔ အ လွ မယ္ ေမ ဘ ရ ဏီ ေသာ္ ဝတ္ ဆင္ မည္႔ ဝတ္ စုံ မွာ ဒီ ဇိုင္ နာ မင္း သက္ စံ ဖန္ တီး ထား ျပီး ႏွစ္ ေပါင္း ေထာင္ ခိီ် ကာ ဝတ္ ဆင္ ခဲ႔ ၾက သည္႔ က ယန္း တိုင္း ရင္း သူ တို႔ ၏ ရိုး ရာ ဝတ္ စုံ က္ို ေခတ္ နဲ႔ အ ညီ ျပန္ လည္ ၍ ဆန္း သစ္ တီ ထြင္ ခ်ဳပ္ လုပ္ ထား ေသာ အ ေမ ရိ ကန္ ေဒါ္ လာ တစ္ ေသာင္း တန္ ဖုိး ရွိ သည္႔ ေရႊ က ယန္း ဝတ္ စုံ ျဖစ္ ေၾကာင္း . မယ္ စ ၾကာ ဝ ဋာ ျမန္ မာ မွ ထုတ္ ျပန္ ထား ပါ သည္ ။ က ယန္း ေရႊ ပ ေဒါင္ ဝတ္ စုံ သစ္ ႏွင္႔ အ တူ ကိုင္ ေဆာင္ ျပ သ မည္ က ယန္း ရိုး ရာ ဂစ္ တာ [ ဘင္ ဂ်ိဳ ] မွာ လည္း [ ၂၄ ] ကာ ရက္ ရွိ ေရႊ ျပား ျဖင္႔ ျပဳ လုပ္ ထား သည္ ဟု ဆို ျပန္ ပါ သည္ ။

[ ေဝး ေျမ ရပ္ ျခား မွ ေၾကး ေခြ ပတ္ `` ဒီ ဘယ္ လ္ ´´ လူ မ်ိဳး မ်ား ]

ျမန္ မာ နိဳင္ ငံ မွ တိုင္း ရင္း သား ပ ေဒါင္ အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ကဲ႔ သုိ႔ ပင္ အာ ဖ ရိ က တိုက္ ေတာင္ ပိုင္း `` ဗီ ကာ ဒီ ဘယ္ လ္ ´´ ေဒ သ ရွိ `` ဒီ ဘယ္ လ္ ´´ လူ မ်ိဳး မ်ား တြင္ လည္း ေၾကး ေခြ ပတ္ ေသာ လူ မ်ိဳး မ်ား ရွိ ေန ေသး ေၾကာင္း သိပၸံ ပ ညာ ရွင္ ႏွင္႔ မ နဳ ႆ ေဗ ဒ ပ ညာ ရွင္ မ်ား ေလ႔ လာ ေတြ႔ ရွိ ရ သည္ ။ `` ဘင္ ဇီ လာ ´´ ေခါ္ ေၾကး ကြင္း မ်ား ကို တစ္ ရစ္ ျပီး တစ္ ရစ္ ဆင္႔ ၍ ဝတ္ ေလ႔ ရွိ သည္ ။ အ ခ်ိဳ႕ လက္ ေမာင္း ႏွစ္ ဖက္ မွာ ပင္ ေၾကး ကြင္း မ်ား စြပ္ ထား သည္ ။ အ ပ်ိဳ အ ရြယ္ မ်ား တြင္ အ ေပါ္ အၤ က်ီ မ ဝတ္ ဘဲ ရင္ သား အ လွ မ်ား ကို မိ ေမြး တိုင္း ဖ ေမြး တိုင္း ဗ လာ က်င္း ၍ ေဖာ္ ျပ ထား ၾက သည္ ။ တိုင္း ရင္း သား ပ ေဒါင္ အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ၏ လွ ပ မႈ႕ ကို ဖန္ တီး သည္႔ စိတ္ ကူး စိတ္ သန္း မ်ား သည္ ပင္ လယ္ ရပ္ ျခား တိုင္း တ ပါး မွ `` ဒီ ဘယ္ လ္ ´´ အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ႏွင္႔ တူ ညီ ၍ ေန သည္ မွာ တိုက္ ဆိုင္ မႈ႕ တစ္ ရပ္ ေပ ေလာ . ထူး ျခား မႈ႕ တစ္ ရပ္ ေပ ေလာ ဟု မ ေတြး တတ္ ေအာင္ ပင္ ရွိ ေတာ႔ သည္ ။

[ ေၾကး ကြင္း ဝတ္ ဆင္ သည္႔ က ယန္း ေခါ္ န ဂါး မယ္ ေတာ္ ၏ သ မီး . ပ ေဒါင္ အ မ်ိဳး သ မီး လူ ဦး ေရ ]

အ ျခား လူ မ်ိဳး တို႔ က ေၾကး ပတ္ ေသာ က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး မ်ား ကို နာ မည္ အ မ်ိဳး မ်ိဳး သတ္ မွတ္ ေခါ္ ေဝါ္ သြား ပါ သည္ ။ ေၾကး ပတ္ သူ လည္ ရွည္ အ မ်ိဳး သ မီး [ LONG NECK LADY ] ဟူ ၍ အ မ်ား ဆုံး ေခါ္ ဆို ၾက ပါ သည္ ။ အ ေနာက္ တိုင္း လူ မ်ိဳး တို႔ မွာ ` သစ္ ကု လား အုပ္ အ မ်ိဳး သ မီး ´ [ GIRAFFE LADY ] ` ဗ်ိဳင္း အ မ်ိဳး သ မီး ´ ဟု လည္း ေခါ္ ၾက သည္ ။ ျပင္ သစ္ လူ မ်ိဳး အ ခ်ိဳ႕ တို႔ မွာ မူ ` သ ၾကား မင္း ´ ဟု ေခါ္ တြင္ ၾက ပါ သည္ ။ အ တိ က် ဆုံး ႏွင္႔ အ သင္႔ ေတာ္ ဆုံး အ ေခါ္ အ ေဝါ္ မွာ မူ ` က ယန္း အ မ်ိဳး သ မီး ´ ဆို သည္ သာ လ်ွင္ ႏွစ္ သက္ စ ရာ အ မွန္ ျဖစ္ [ နိဳင္ ] ပါ ေပ သည္ ။ စိတ္ ဝင္ စား သူ မ်ား ၏ ေလ႔ လာ ေမး ျမန္း ၍ နဳတ္ ထြက္ ခန္႔ မွန္း ေျဖ ဆို ခ်က္ မ်ား ႏွင္႔ ေဆာင္း ပါး ရွင္ အ ခ်ိဳ႕ ၏ နီး စပ္ ရာ ခန္႔ မွန္း ေမး ျမန္း ၍ မွတ္ သား ထား ခ်က္ မ်ား အ ရ . ခ ရစ္ သကၠရာဇ္ [ ၂၀၁၆ ] ခု ႏွစ္ ဝယ္ ခန္႔ မွန္း ေျခ . က ယန္း ပ ေဒါင္ တိုင္း ရင္း သား ေၾကး ကြင္း ဝတ္ ဆင္ ၾက သည္႔ အ မ်ိဳး သ မီး လူ ဦး ေရ . အ ေရ အ တြက္ စု စု ေပါင္း မွာ တစ္ ဆင္႔ စ ကား တစ္ ဆင္႔ ၾကား နဳတ္ ေျပာ စ ကား မ်ား အ ရ အ ေယာက္ [ ၅၀ ] ႏွင္႔ [ ၁၀၀ ] ၾကား သာ ရွိ ေန နိဳင္ သည္ ဟု သိ ရ ပါ သည္ ။

[ က ယန္း လူ မ်ိဳး မ်ား ၏ လူ ဦး ေရ ႏွင္႔ ေၾကး ပတ္ သူ စာ ရင္း ခ်ဳပ္ မွတ္ တမ္း ]
                         ရြာ        လူ ဦး ေရ    ေၾကးပတ္သူ
က ရင္  နီ           ၁၀၇      ၄၃၁၅၀       ၂၉၀
ရွမ္း ျပည္ နယ္     ၁၂၆      ၇၁၂၀၀       ၅၀၆
က ရင္ ျပည္ နယ္   ၃၇      ၁၂၅၅၀
ပ်ဥ္း မ နား နယ္     ၂၁         ၄၉၀၀           ၃
ထိုင္း နယ္ စပ္         ၃           ၅၉၃       ၁၀၈
ပ်ံ လြင္႔ ေဒ သ         ၈        ၆၀၀၀          ၃၀
                  ………………………………………
စု စု ေပါင္း          ၃၀၃     ၁၃၈၃၉၃       ၉၃၇

မွတ္ ခ်က္ -  ေဖာ္ ျပ ပါ က ယန္း လူ မ်ိဳး တို႔ ၏ လူ ဦး ေရ ႏွင္႔ ေၾကး ပတ္ သူ စာ ရင္း တို႔ မွာ [ ``မည္ သည္႔ ခု ႏွစ္ တြင္ ေကာက္ ယူ ခဲ႔ သည္ ဟု မ ေဖာ္ ျပ ထား ေသာ္ ျငား´´ ] သကၠရာဇ္ - ၂၀၀၁- ခု ႏွစ္ တြင္ ေရး သား ထုတ္ ေဝ ေသာ . က ယန္း လူ မႈ႕ ေရး အ ဖြဲ႔ မွ  စီ စဥ္ တင္ ဆက္ သည္႔ စာ အုပ္ တြင္ ပါ ရွိ ေသာ အ နီး စပ္ ဆုံး ေဖာ္ ျပ ထား သည္႕ ျမန္ မာ တစ္ နိဳင္ ငံ လုံး အ တိုင္း အ တာ ရွိ . ေၾကး ကြင္း ဝတ္ ဆင္ သူ ` က ယန္း ေခါ္ ပ ေဒါင္ လူ မ်ိဳး ´ မ်ား ႏွင္႔ သက္ ဆိုင္ ေလ ရာ ကိန္း ဂ ဏန္း မ်ား ပင္ ျဖစ္ ပါ ေပ သည္ ။

ခ်မ္း သာ ကိုယ္ စိတ္ ျမဲ ေစ သား ။

ညီ ညီ ဝင္း ထြန္း
ဧည္႔ လမ္း ညႊန္

[ မွီ ျငမ္း ကိုး ကား စာ အုပ္ စာ ေစာင္ မ်ား ]

၁/  က ယန္း အ မ်ိဳး သား ၏ ေဆြ စဥ္ မ်ိဳး ဆက္ မွတ္ တမ္း ဝင္ မ်ား စာ ေစာင္ - က ယန္း လူ မႈ႕ ေရး အ ဖြဲ႔ မွ စီ စဥ္ တင္ ဆက္ သည္ ။
၂/ က ယန္း လူ မ်ိဳး က ယန္း ဓ ေလ႔ - ဦး ေက်ာ္ သန္း [ ဖယ္ ခုံ ]
၃/ က ယန္း [ ပ ေဒါင္ ] - သ်ွင္ ေထြး ယဥ္ [ မ နဳ ႆ ]
၄/  ဘူ မိ ခ ရီး သည္ ႏွင္႔ ကႏၵရ ဝ တီ [ စုိး ထြန္း ဦး ဘူ မိ ]
၅/ က ယား တို႔ ႒ာ နီ ေငြ ေတာင္ ျပည္ - ဒါ ရိုက္ တာ ျမင္႔ ေမာင္