အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္

အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းကို ကမၻာ့ကုလသမဂၢက အတည္ျပဳျပဌာန္း ခဲ့ေသာေန႔သည္ ယေန႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၁၀) ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္ေပါင္း (၆၇) ႏွစ္ ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ပထမဆံုးေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာလူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း၏ အေျခခံမူ၀ါဒမ်ားက လူသားမ်ားသည္ ေမြးရာပါျဖစ္သည့္ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာအတိုင္းလိုအပ္သည့္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ခဲြျခားျခင္း မရွိဘဲ လူတိုင္း ခံစားခြင့္ရွိေၾကာင္း တိတိက်က်ေဖာ္ျပထားသည္။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔ေဆာင္ပုဒ္သည္ “Our Rights, our freedoms, Always!” အခြင့္အေရးနဲ႔ လြတ္လပ္မႈဟာ ထာ၀ရအတြက္ပါ” ဆိုသည့္ ေဆာင္ပုဒ္ျဖစ္သည္။ ထိုေဆာင္ပုဒ္သည္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခခံမူ၀ါဒ မ်ားႏွင့္ အထူးကိုက္ညီလွသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ စစ္မွန္ျပည့္၀သည့္ လူ႔အခြင့္အေရးကို ရရွိခံစား ႏိုင္ရန္အတြက္ လူသားတိုင္းသည္ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္မႈမ်ားကို ဟန္ခ်က္ညီညီ ရရွိ ခံစားႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အခြင့္အေရးမ်ားရရွိၿပီး လြတ္လပ္မႈမရွိလွ်င္ လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ ရရွိသည္ဟု မဆိုႏိုင္ေပ။ ထို႔အတူ လြတ္လပ္မႈရွိေသာ္လည္း အခြင့္အေရးမရွိပါက ဂုဏ္သိကၡာရိွေသာ ဘ၀ကို ဖန္တီးႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။

လြတ္လပ္မႈ (Freedoms) ဆိုသည္မွာ မတရားမႈအေပၚ ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္းမွ ကင္းေ၀းျခင္း (Freedom from Fear) ျဖစ္သည္။ ေၾကာက္ရံြ႔ျခင္းမွ ကင္းေ၀းႏိုင္ရန္အတြက္ လူသားတိုင္းလံုၿခံဳမႈရွိဖို႔လိုသလို ထိုသို႔ လံုၿခံဳစြာေနထိုင္ႏိုင္ရန္အတြက္ အစိုးရက ျပည္သူမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို ကိုယ္တိုင္မခ်ိဳးေဖာက္ဘဲ ေလးစားျခင္း၊ တစ္ျခားသူမ်ားမခ်ိဳးေဖာက္ႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးျခင္းတို႔ကို လုပ္ေဆာင္ရန္ တာ၀န္ ရွိသည္။ 

မတရားဖိႏွိပ္သည့္ဥပေဒမ်ားကင္းေ၀းၿပီး လူနည္းစုမ်ားအပါအ၀င္ လူတိုင္း စိတ္ခ်လံုၿခံဳစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ေအာင္ အၾကမ္းဖက္၊ ေစာ္ကားျခင္းမ်ားမရွိျခင္းသည္ လြတ္လပ္မႈရွိေသာဘ၀ျဖစ္သည္။

ယခုႏွစ္ေဆာင္ပုဒ္တြင္ ပါ၀င္သည့္ အခြင့္အေရး (Rights) ဆိုသည္မွာ လူတိုင္းဘ၀ ဖံြ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ ရန္အတြက္ လိုအပ္သည့္ဘ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ေတာင့္တေနရျခင္းမွ ကင္းေ၀းျခင္း (Freedom from Want) ျဖစ္သည္။ လူတိုင္း ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိျဖင့္ ေနထိုင္ႏိုင္မည့္ လူမႈအခြင့္အလမ္းမ်ားကိုရရွိၿပီး ဖူလံုေနျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ လူတိုင္း လူမႈဘ၀၊ ၀င္ေငြ၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈဘ၀မ်ားကို ဖူလံုစြာရရွိေသာ ဘ၀ျဖစ္သည္။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ အစိုးရအေနျဖင့္ နိုင္ငံေတာ္၏ ရင္းျမစ္မ်ားကို စနစ္တက်သံုးစဲြၿပီး ျပည္သူလူထုဘ၀ ဖူလံုျမင့္မားတိုးတက္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးရန္တာ၀န္ရွိသည္။

လက္ရွိအေျခအေနတြင္ ဖိႏွိပ္ေသာ ဥပေဒမ်ားေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားအပါအ၀င္ လယ္သမား မ်ား၊ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားေနသူမ်ား ဖမ္းဆီးခံေနရျခင္း၊ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ား ေနအိမ္စြန္႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္ေစာ္ကားမႈမ်ား တိုးျမွင့္ေနျခင္း၊ အမုန္းစကားမ်ား၏ လႈံ႔ေဆာ္မႈေၾကာင့္ လူနည္းစုမ်ား မလံုမၿခံဳခံစားေနရျခင္းတို႔က လြတ္လပ္မႈအားနည္းေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပေနသည္။ 

ထို႔အတူ ႏိုင္ငံေတာ္ဘတ္ဂ်က္မ်ားကို လိုအပ္သည့္ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ လူမႈဖူလံုေရးက႑မ်ားတြင္ လိုအပ္သလို စနစ္တက်သံုးစဲြမႈ အားနည္းေနသည့္အတြက္ လူထု၏ လူေနမႈဘ၀မွာ နိမ့္က်ေနဆဲျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ယခုႏွစ္ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔ေဆာင္ပုဒ္ကို အေလးအနက္ထားၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးကို အမွန္တကယ္ ေလးစား၊ ကာကြယ္၊ ျမွင့္တင္လိုေသာ အစိိုးရအေနျဖင့္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ တိုက္တြန္းပန္ၾကားအပ္ပါသည္။

(၁) ျပည္တြင္းစစ္မ်ားကို အျမန္ဆံုးရပ္စဲၿပီး ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ဒုကၡသည္မ်ား စိတ္ခ်လံုၿခံဳစြာႏွင့္ ေနရပ္ ျပန္ႏိုင္ေရးကို အရပ္ဖက္လူမႈအဖဲြ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိစြာျဖင့္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ရန္၊

(၂) မတရားဖိႏွိပ္သည့္ဥပေဒမ်ားေၾကာင့္ အေရးယူထားရေသာ သူမ်ား၊ တရားစဲြဆိုခံေန ရေသာသူမ်ားကို ျခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္ဆံုး ျပန္လႊတ္ေပးရန္၊ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္မ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီေသာ ဖိႏွိပ္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပန္လည္သံုးသပ္ၿပီး ျပင္ဆင္၊ ဖ်က္သိမ္းေပးရန္၊

(၃) အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ ကေလးသူငယ္မ်ား၊ မူရင္းဌာေနလူမ်ိဳးမ်ားအပါအ၀င္ လူနည္းစုမ်ားအေပၚ စစ္မွန္စြာျဖင့္ ကာကြယ္ေပးမည့္ အထူးဥပေဒမ်ားကို လ်င္ျမန္စြာျပဌာန္းၿပီး အေကာင္ အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ရန္၊

(၄) လြတ္လပ္သည့္ တရားစီရင္ေရးက႑ ေပၚထြန္းလာေစေရးအတြက္ တရားစီရင္ေရးက႑ အေပၚ ၀င္ေရာက္ႀကိဳးကိုင္စြက္ဖက္မႈမ်ား ရပ္တ့ံၿပီး အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားကို ထိေရာက္စြာ အေရးယူရန္၊

(၅) ျမန္မာႏိုင္ငံက ပဏာမ လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စာခ်ဳပ္ မ်ားကို အျမန္ဆံုး အတည္ျပဳလက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး ႏိုင္ငံသားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္ (ICCPR)၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အခြင့္အေရးဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္ (ICESCR)၊ ညွင္းပမ္းႏွိပ္ စက္မႈဆိုင္ရာ ဆန္႔က်င္တားဆီးေရး စာခ်ဳပ္ (CAT) ႏွင့္ လူမ်ိဳးေရး အေျခခံေသာ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈ ပေပ်ာက္ေရးစာခ်ဳပ္ (ICRED) တို႔ကို အျမန္ဆံုး အတည္ျပဳ လက္မွတ္ထိုးရန္၊

(၆) တိုင္းျပည္၏ဘ႑ာေငြမ်ားကို လူထုအတြက္ အက်ိဳးရွိေစႏိုင္မည့္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး ႏွွင့္ လူမႈဖူလံုေရးက႑မ်ားတြင္ တိုးျမွင့္သံုးစဲြရန္၊

(၇) ဆင္းရဲမဲြေတမႈ ပေပ်ာက္ေရး၊ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး စီမံကိန္းမ်ားကို ထိေရာက္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္၊

(၈) လူ႔အခြင့္အေရးပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေက်ာင္းသင္ရိုးညြန္းတမ္းမ်ားမွွ သင္ၾကားျခင္း အပါအ၀င္ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအၾကား နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ပညာေပးျခင္းကို တိုးျမွင့္ လုပ္ေဆာင္ေပးရန္။ 

လူ႔အခြင့္အေရးပညာေပးသူမ်ားကြန္ယက္
Human Rights Educators Network (HREN)
ရက္စြဲ ။ ။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၁၀) ရက္
အေသးစိတ္သိရွိလိုပါက ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္း (09 448015306 – myominburma@gmail.com) သို႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါသည္။

HRDayMyanmar2015 Page - HRDayMyanmar2015