ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ က်င္းပျခင္း ႏွင့္ ကဆုန္လျပည့္ေန႕အေၾကာင္း

ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ က်င္းပျခင္း ႏွင့္ ကဆုန္လျပည့္ေန႕အေၾကာင္း

ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာတို႕သည္ ကဆုန္လျပည့္ေန႕ ထူးျမတ္ေသာေန႕အျဖစ္ သတ္မွတ္ယူၾကသည္. . . . . "ဗ်ာဒိတ္၊ဖြားျမင္၊ ေဗာဓိပင္၊ စံ၀င္နန္းနိဗၺာန္" ဆိုသည္ႏွင့္ အညီ ကဆုန္လျပည့္ေန႕တြင္ ဗုဒၶ၀င္ဆိုင္ရာ ထူးျခားေသာ သမိုင္းမွတ္တိုင္မ်ား ရွိခဲ့့သည္. . . .

• (၁) ဘုရား အေလာင္းေတာ္ သုေမဓာရွင္ရေသ့သည္ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္ထံမွာ ဘုရားစင္စစ္ ဧကန္ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု နိယတဗ်ာဒိတ္ေတာ္ ခံယူရရွိသည့္ ေန႕သည္ ကဆုန္လျပည့္ေန႕ျဖစ္သည္။
• (၂) မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန႕၊နံနက္၊ တစ္ခ်က္တီးအခ်ိန္၊ ၀ိသာခါနကၡတ္ႏွင့္ စန္းယွဥ္၍ ကပိလ၀တ္ျပည္ႏွင့္ ေဒ၀ေဒဟျပည္အၾကား လုဗၺိနီသာေမာ အင္ၾကင္းေတာ၀ယ္ . . . သုေဒၶါဓနမင္းၾကီး၏ ရႈမၿငီးေသာ ၾကင္ယာေတာ္ မယ္ေတာ္မာရာ၏ ၀မ္းၾကာတိုက္မွ ဘုရားေလာင္းေတာ္ကို မီးရွဴးသန္႕စင္ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့သည္. . .
• (၃) ဘုရားေလာင္းေတာ္သည္. . သကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခုႏွစ၊္ကဆုန္လျပည့္ေန႕တြင္ သစၥာေလးပါးကို သိျမင္ေတာ္မူၿပီး ဘုရားအျဖစ္သို႕ေရာက္ရွိခဲ့သည္. . .
• (၄) ကာဠဳ၊ ယေသာ္၊ ညီေတာ္၊ ဆႏၵ၊ က႑က၊ ေသာဏၠ၊ ဗုဒၶေဟဆိုသည္ႏွင့္ အညီ ဖြားဖက္ေတာ္ခုနွစ္ပါးတြင္ ပါ၀င္ေသာ ေညာင္ဗုဒၶေဟ (ေဗာဓိပင္) သည္လည္း ကဆုန္လျပည့္ေန႕တြင္ ပင္ ေပါက္ေရာက္ခဲ့သည္.
• (၅) သကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႕၌ ၀ါေတာ္ ၄၅၀ါ ၊ သက္ေတာ္ ၈၀ ၌ဘုရားရွင္သည္ နယ္မာလာတိုင္း ၊ကုသိနာရုံရွိ အင္ၾကင္းေတာ၀ယ္ ပရိနိဗၺာန္ စံ၀င္ေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္. . .
• ျမတ္စြာဘုရား ဘုရား အျဖစ္သို႕ေရာက္ေတာ္မူသည္မွာလည္း ေဗာဓိေညာင္ပင္ရင္း တြင္ပင္ျဖစ္သည္။

ျမတ္ဗုဒၶႏွင့္ပတ္သက္ေနေသာ ေဗာဓိေညာင္ပင္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူမိ်ဳးမ်ားအဖို႕ အေလးအနက္ ၾကည္ညိဳေလးစားဖြယ္ျဖစ္လာသည္။ ရာသီဥတုအရလည္း ဆီေလ်ာ္ေသာ ကဆုန္လျပည့္ေန႕တြင္ ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ကို က်င္းပသည္ဟု ယူဆရပါသည္။

ကဆုန္ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ကို ပေဒသရာဇ္ေခတ္မွသည္ ယေန႕ထက္တိုင္ က်င္းပေနဆဲျဖစ္သည္. . . ဤသုိ႕ ဗုဒၶေန႕ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးမွသည္. . . ေတာလက္ေက်းရြာဇနပုဒ္အထိ ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ က်င္းပျခင္းသည္ ဘာသာယဥ္ေက်းမႈအတြက္ ေကာင္းျမတ္ေသာ အစဥ္အလာျဖစ္ပါသည္...
(အထက္ပါစာပိုဒ္အား myanmararman.comမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္)

ကဆုန္လျပည့္ေန႕ (ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္)

ကဆုန္လသည္ အပူဓာတ္လြန္ကဲေသာလျဖစ္သည္. . . ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ား ခန္းေျခာက္ခ်ိန္ ျဖစ္သည္. . သို႕ရာတြင္ လကုန္ပိုင္းတြင္ မုတ္သံုေလေဆာ္ေသြး၍ မုန္သံုမိုး တစ္ၿပိဳက္၊ ႏွစ္ၿပိဳက္ ရြာသြန္းတတ္သည္.. . မိုးေရ စြတ္စိုေသာ ေျမျပင္သည္ တစ္မူထူးျခားေသာ ေျမသင္းနံ႕ သင္းပ်ံ႕ပ်ံ႕ကို ရွဴရွိဳက္ရေသာလ ျဖစ္သည္.. ေရွးျမန္မာမ်ားကိ ကဆုန္အတြင္ ေျမသင္းပ်ံ႕ပ်ံ႕ မိုးႏွံ႕ႏွံ႕ဟု ဆိုရိုးျပဳခဲ့ၾကသည္. .

ကဆုန္လကို ျမန္မာမႈအရ ျပိသာရာသီေခၚ၍ ထိုလတြင္ စန္းျပည့္နကၡတ္မွာ ၀ိသာခါနကၡတ္ျဖစ္သည္.. ယွဥ္ေသာ တာရာမွာ တံငါတာရာျဖစ္သည္. . . ရာသီရုပ္မွာ ႏြားထီးရုပ္ျဖစ္သည္. . . ရာသီပန္းကား စံကားပန္း ျဖစ္၍ ရာသီပဲြ ေတာ္ကား ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ ျဖစ္သည္. . . .

ကဆုန္လကုိ ပုဂံေခတ္က ကုဆုန္၊ ကူဆုန္၊ ကဆုန္၊ ခူဆုန္၊ ခုဆုန္ဟု အမ်ိဳးမ်ိဳးေရးသား ေခၚေ၀ၚခဲ့တာကုိ ေက်ာက္စာမ်ားအရ သိရွိၾကပါတယ္။ ကုဆုန္မွာ မူရင္း ေ၀ါဟာရျဖစ္ၿပီး ကဆုန္စေသာ က်န္ေ၀ါဟာရမ်ားမွာ ကုဆုန္မွ ေရႊ႕လ်ားေျပာင္းလဲလာေသာ ေ၀ါဟာရမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကုဆုန္ႏွင့္ ကဆုန္တုိ႔ရွိ ကု၊ က ပုဒ္တုိ႔မွာ ကုတုိ႔၊ ကုခန္း၊ ကစြန္း၊ ကညိႈ႕၊ ကေတာက္ စေသာ ေ၀ါဟာရတုိ႔ရွိ ကု၊ က ပုဒ္တုိ႔ကဲ့သို႔ “ေရ” ဟု အဓိပၸာယ္ရပါ တယ္။ စုန္မွ ဆင္းသက္လာေသာ ဆုန္မွာ သြန္းျခင္း၊ ေလာင္းျခင္း၊ ဖ်န္းျခင္း အဓိပၸာယ္ရွိပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကဆုန္လ အဓိပၸာယ္မွာ ေရသြန္းေသာလ၊ ေရေလာင္းေသာလ၊ ေရဖ်န္းေသာလ ဟုဆုိလိုပါတယ္။ မည္သည့္ အရာမ်ားကုိ ေရသြန္းေလာင္းသလဲ ေမးလာလွ်င္၊ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား သစၥာေလးပါး ျမတ္တရားကုိ ပုိင္းျခား ထင္ထင္ သိျမင္ေတာ္မူရာ မဟာေဗာဓိပင္ပြား ေဗာဓိပင္မ်ားကုိ ေရသြန္းေလာင္းျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ဟု ေျဖရပါလိမ့္မယ္။ 

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကုိးကြယ္ေနၾကေသာ ေဂါတမ ဘုရားရွင္သည္ သုေမဓာ ရွင္ရေသ့ဘ၀တြင္ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား ထံေတာ္မွ “ေနာင္ေသာအခါတြင္ ဘုရားစင္စစ္ ဧကန္အမွန္ ျဖစ္လိမ့္မည္” ဟု နိယတဗ်ာဒိတ္ကုိ ရရွိေတာ္မူျခင္း သည္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။

မဟာသကၠရာဇ္ (၆၈)ခု၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန႔မွာပင္ ဘုရားအေလာင္းကုိ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဘုရားအေလာင္းကုိ ဖြားျမင္ေတာ္မူသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ယေသာဓရာ မင္းသမီး၊ အာနႏၵာမင္းသား၊ ဆႏၵအမတ္၊ ကာဠဳဒါယီအမတ္၊ က႑ကျမင္း၊ ေရႊအုိးႀကီးေလးလံုးႏွင့္ မဟာေဗာဓိပင္ ဟူေသာ ဖြားဖက္ေတာ္ ခုႏွစ္ဦးတုိ႔ သည္လည္း ဖြားျမင္ျဖစ္ေပၚလာၾကပါတယ္။ မဟာေဗာဓိ သည္ မဇၥ်ိမေဒသ ဥ႐ုေ၀လေတာတြင္ ဘုရားရွင္တုိ႔ ပြင့္ေတာ္မူရာ ဗဟုိအခ်က္အခ်ာ ေအာင္ေျမအရပ္၌ ေပါက္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌ ဘုရားအေလာင္းသည္ မဟာေဗာဓိပင္ရင္း၌ သစၥာေလးပါးကုိ ထုိးထြင္းသိျမင္၍ သဗၺညဳဘုရားရွင္ အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ထုိမဟာေဗာဓိပင္သည္ ဘုရားရွင္၏ ဖြားဖက္ေတာ္ ခုႏွစ္ဦးတြင္ တဦးအပါအ၀င္ ျဖစ္သည့္အျပင္ ေဗာဓိဉာဏ္ကုိ ရရွိရန္ အားထုတ္ေတာ္မူရာ၌ အသံုးျပဳေတာ္မူေသာ အပင္ျဖစ္၍ ပရိေဘာဂေစတီလည္း ထုိက္ပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အေပါင္းတုိ႔သည္ ထုိေဗာဓိပင္မွ ပင္ပြားမ်ားကုိ မိမိတုိ႔ ႏုိင္ငံ၌ စုိက္ပ်ိဳးကုိးကြယ္ ေလ့ရွိပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း ဗုဒၶသာသနာ ေရာက္ခ်ိန္ကပင္ စတင္၍ ေဗာဓိပင္မ်ားကုိ စုိက္ပ်ိဳးကုိးကြယ္ခဲ့ ၾကဟန္ ရွိပါတယ္။ ေႏြရာသီ အလယ္ဗဟုိက်ေတာ့ ျမန္မာတုိ႔၏ ကဆုန္လကား ေနပူျပင္းလွပါတယ္။ “တန္ခူးေရကုန္ ကဆုန္ေရခမ္း” ဆုိသလို ကဆုန္လတြင္ အင္းအုိင္၊ ကန္ေခ်ာင္း၊ ေရႏုတ္ေျမာင္းမ်ား ေျခာက္ခမ္း၍ ေရျပတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေရျပတ္၍ အပူခ်ိန္ ျပင္းျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕သစ္ပင္ ပန္းပင္မ်ားမွာ ႏြမ္းေျခာက္ ပ်က္စီးၾကရပါတယ္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ေရွးျမန္မာတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔ အျမတ္တႏုိး ကိုးကြယ္ထားၾကသည့္ မဟာေဗာဓိေညာင္ပင္မ်ား ညိႈးႏြမ္းပ်က္စီးမည္ကုိ စုိးရိမ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေဗာဓိပင္ဆုိသည္မွာလည္း အိႏိၵယႏုိင္ငံ၊ သီဟုိဠ္ႏုိင္ငံတုိ႔ရွိ မူလေဗာဓိပင္တုိ႔မွ ဆင့္ပြားယူရေသာ အပင္မ်ိဳးျဖစ္၍ ရွားပါးပင္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေရွးေခတ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာတုိ႔သည္ ပူျပင္း၍ ေရျပတ္ေသာ ကဆုန္လတြင္ ေဗာဓိပင္မ်ားကုိ မညိႈးမႏြမ္း၊ လန္းဆန္းရွင္သန္ေစရန္ဟူေသာ ဆႏၵမြန္ျဖင့္ ေရသြန္းေလာင္း ပူေဇာ္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဤသို႔ျဖင့္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခံယူျခင္း၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူလာျခင္း၊ မဟာေဗာဓိပင္ ေပါက္ေတာ္မူျခင္း၊ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း တုိ႔သည္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔မ်ားပင္ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ထုိ႔ျပင္ကဆုန္ လျပည့္ေန႔မွာပင္ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ စံ၀င္ေတာ္ မူခဲ့ေသာေၾကာင့္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကုိ ဗုဒၶေန႔ ဟု ေရွးပညာရွိတုိ႔က ေခၚေ၀ၚသတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

(၁) ဗ်ာဒိတ္ခံယူသည့္ေန႔ = ေလး သေခ်ၤကမာၻတစ္သိန္း အစ ကဆုန္လျပည့္ေန႔။

(၂) ဘုရားေမြးသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ (၆၈)ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ (ေသာၾကာေန႔)။ (ဘီစီ ၆၂၃)

(၃) ဘုရားျဖစ္သည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ (ဗုဒၶဟူူးေန႔)။ (ဘီစီ ၅၈၈)

(၄) ဗုဒၶ၀င္အက်ဥ္းေဟာသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၄)ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔။ (ဘီစီ ၅၈၇)

(၅) ပရိနိဗၺာန္စံသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ (၁၄၈)ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ (အဂၤါေန႔)။ (ဘီစီ ၅၄၃)

တနည္း။  ။

ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာတို႕သည္ ကဆုန္လျပည့္ေန႕ ထူးျမတ္ေသာေန႕အျဖစ္ သတ္မွတ္ယူစၾကသည္. . . . . “ဗ်ာဒိတ္၊ဖြားျမင္၊ ေဗာဓိပင္၊ စံ၀င္နန္းနိဗၺာန္” ဆိုသည္ႏွင့္ အညီ ကဆုန္လျပည့္ေန႕တြင္ ဗုဒၶ၀င္ဆိုင္ရာ ထူးျခားေသာ သမိုင္းမွတ္တိုင္မ်ား ရွိခဲ့့သည္. . . .

(၁) ဘုရား အေလာင္းေတာ္ သုေမဓာရွင္ရေသ့သည္ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္ထံမွာ ဘုရားစင္စစ္ ဧကန္ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု နိယတဗ်ာဒိတ္ေတာ္ ခံယူရရွိသည့္ ေန႕သည္ ကဆုန္လျပည့္ေန႕ျဖစ္သည္။ 

(၂) မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန႕၊နံနက္၊ တစ္ခ်က္တီးအခ်ိန္၊ ၀ိသာခါနကၡတ္ႏွင့္ စန္းယွဥ္၍ ကပိလ၀တ္ျပည္ႏွင့္ ေဒ၀ေဒဟျပည္အၾကား လုဗၺိနီသာေမာ အင္ၾကင္းေတာ၀ယ္ . . . သုေဒၶါဓနမင္းၾကီး၏ ရႈမၿငီးေသာ ၾကင္ယာေတာ္ မယ္ေတာ္မာရာ၏ ၀မ္းၾကာတိုက္မွ ဘုရားေလာင္းေတာ္ကို မီးရွဴးသန္႕စင္ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့သည္. . . 

(၃) ဘုရားေလာင္းေတာ္သည္. . သကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခုႏွစ၊္ကဆုန္လျပည့္ေန႕တြင္ သစၥာေလးပါးကို သိျမင္ေတာ္မူၿပီး ဘုရားအျဖစ္သို႕ေရာက္ရွိခဲ့သည္. . .  

(၄) ကာဠဳ၊ ယေသာ္၊ ညီေတာ္၊ ဆႏၵ၊ က႑က၊ ေသာဏၠ၊ ဗုဒၶေဟ  ဆိုသည္ႏွင့္ အညီ ဖြားဖက္ေတာ္ ခုနွစ္ပါးတြင္ ပါ၀င္ေသာ ေညာင္ဗုဒၶေဟ (ေဗာဓိပင္) သည္လည္း ကဆုန္လျပည့္ေန႕တြင္ ပင္ ေပါက္ေရာက္ခဲ့သည္… 

(၅) သကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႕၌ ၀ါေတာ္ ၄၅၀ါ ၊ သက္ေတာ္ ၈၀ ၌ဘုရားရွင္သည္ နယ္မာလာတိုင္း၊ ကုသိနာရုံရွိ အင္ၾကင္းေတာ၀ယ္ ပရိနိဗၺာန္ စံ၀င္ေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္. . .

ျမတ္စြာဘုရား ဘုရား အျဖစ္သို႕ေရာက္ေတာ္မူသည္မွာလည္း ေဗာဓိေညာင္ပင္ရင္း တြင္ပင္ျဖစ္သည္. 

ျမတ္ဗုဒၶႏွင့္ပတ္သက္ေနေသာ ေဗာဓိေညာင္ပင္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူမိ်ဳးမ်ားအဖို႕ အေလးအနက္ ၾကည္ညိဳေလးစားဖြယ္ျဖစ္လာသည္. . . ရာသီဥတုအရလည္း ဆီေလ်ာ္ေသာ ကဆုန္လျပည့္ေန႕တြင္ ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ကို က်င္းပသည္ဟု ယူဆရပါသည္. . . 

ကဆုန္ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ကို ပေဒသရာဇ္ေခတ္မွသည္ ယေန႕ထက္တိုင္ က်င္းပေနဆဲျဖစ္သည္. . . ဤသုိ႕ ဗုဒၶေန႕ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးမွသည္. . . ေတာလက္ေက်းရြာဇနပုဒ္အထိ ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ က်င္းပျခင္းသည္ ဘာသာယဥ္ေက်းမႈအတြက္ ေကာင္းျမတ္ေသာ အစဥ္အလာျဖစ္ပါသည္…  

 ဤသို႔ျဖင့္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခံယူျခင္း၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူလာျခင္း၊ မဟာေဗာဓိပင္ ေပါက္ေတာ္မူျခင္း၊ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း တုိ႔သည္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔မ်ားပင္ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ထုိ႔ျပင္ကဆုန္ လျပည့္ေန႔မွာပင္ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ စံ၀င္ေတာ္ မူခဲ့ေသာေၾကာင့္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကုိ ဗုဒၶေန႔ ဟု ေရွးပညာရွိတုိ႔က ေခၚေ၀ၚသတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

 

 Dhamma website မ်ားမွကူးယူေဖာ္ျပသည္။