ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ... အလိုရွိသည္

တိုးတက္ေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲ ေမးလာ သူမ်ားကို... အသက္ေမြး ပညာသည္ (Professional) ျဖစ္လာ ေအာင္သာ ႀကိဳးစားပါဟု ကြၽန္မ တံု႔ျပန္ေလ႔ ရွိသည္။ ဘယ္လို လူမ်ဳိးကို ေရြးခ်ယ္ ရမည္လဲဟု ကြၽန္မ၏ လူအင္အား မန္ေနဂ်ာက ေမးလာ ေသာအခါ တြင္လည္း အသက္ေမြး ပညာသည္ ပီသသူ သို႔မဟုတ္ ပီသေအာင္ ႀကိဳးစားမည့္ သူမ်ား ႏွင္႔သာ အလုပ္အတူ လုပ္လိုေၾကာင္း ကြၽန္မ ေျဖေလ႔ရွိသည္။ အခါ မ်ားစြာပင္ ထုိအေျဖကို ကြၽန္မ ရွင္းျပရေလ႔ ရွိသည္။ ရွင္းျပ တိုင္းလည္း ပံုဥပမာေလး တစ္ခုကို အၿမဲသတိ ရသည္။ ေနပူထဲ ေခြၽးတလံုးလံုးႏွင္႔ အလုပ္လုပ္ ေနၾကခ်ိန္တြင္ အုတ္ကေလး တစ္လံုး အတိမ္း အေစာင္းမခံ ႀကီးၾကပ္ေနေသာ ပန္းရန္ ဆရာႀကီးကို ပင္ပန္း၍ စိတ္တိုေနေသာ သူ႔တပည့္ လူငယ္က တံတားႀကီး တစ္စင္းလံုးမွာ အုတ္ကေလး တစ္လံုးေလာက္ ေစာင္းေနတာကို ဘယ္သူ သိမွာမုိ႔လို႔ဟု ေစာဒက တက္သည္။ ဆရာႀကီး ေျဖသည္က "အနည္းဆံုးေတာ့ မင္းနဲ႔ငါ သိတယ္ကြ" ဟု။

 

အသက္ေမြး ပညာသည္ ဟူေသာ ထုိစကား လံုးသည္ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံ၏ အေရးႀကီးလွေသာ လူတန္းစား တစ္ရပ္ကို ကိုယ္စား ျပဳေနသည္ဟု ကြၽန္မ ျမင္ပါသည္။ ထိုစကားလံုးကို မွန္ကန္စြာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ကာ အမွန္တကယ္ ကိုယ္စားျပဳႏိုင္သူမ်ား အားေကာင္းေသာ ႏိုင္ငံသည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လိမ့္မည္။ အလုပ္လုပ္ရာတြင္ အသက္ေမြးပညာသည္ ပီသျခင္းသည္ တစ္ကိုယ္ေကာင္း တိုးတက္မႈမွသည္ အဖြဲ႕အစည္း တိုးတက္မႈ၊ ႏိုင္ငံတိုးတက္မႈသို႔ အဆင့္ဆင့္ ခ်ိတ္ဆက္ အာမခံေပးေနေသာ တစ္ခုတည္းေသာအရာ ျဖစ္ပါသည္။

အသက္ေမြးပညာသည္ (Professional) ဟူေသာ စကားလံုးကို အေကာင္း၊ အဆိုး ေရာကာ အဓိပၸာယ္လြယ္လြယ္ ဖြင့္ၾကပါသည္။ အခ်ဳိ႕က ေၾကးစားဟုဆိုသည္။ အခ်ဳိ႕က အတတ္ပညာ တစ္ခုတြင္ ထူးခြၽန္ေနၿပီဆိုလွ်င္ သူကေတာ့ ပ႐ို (Pro)ပဲဟု ဆိုၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဘြဲ႕ႏွင့္ အသက္ေမြးပညာ အသိအမွတ္ျပဳ ေအာင္လက္မွတ္မ်ားကို ေျပးျမင္ၾကသည္လည္း ရွိသည္။

အသက္ေမြးပညာသည္ ဟူသည္ အတတ္ပညာ၊ ကြၽမ္းက်င္မႈတစ္ခု ျဖင့္ မိမိဘာသာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျပဳႏိုင္စြမ္းရွိေသာသူဟု အဘိဓာန္ မ်ားက ဆိုပါသည္။ သို႔ေသာ္ အေခၚအေဝၚကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ မွားၾကသည္ထင့္။ အသက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းရန္အတြက္ အလုပ္လုပ္ေနသူ တိုင္းလည္း အသက္ေမြးပညာသည္ ပီသမလာႏိုင္ၾက။

အသက္ေမြးပညာသည္၏ တန္ဖိုး (Value)

အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈ ဟူေသာ ဖြင့္ဆိုခ်က္ကို ေသခ်ာနားလည္ မည္ဆိုပါက အသက္ေမြးပညာသည္ တစ္ဦး ရရွိေသာ အဖိုးအခသည္ ၄င္း၏ အတတ္ပညာ၊ ကြၽမ္းက်င္မႈတို႔ျဖင့္ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေသာ ဖန္တီးမႈ၊ ထုတ္လုပ္မႈ၊ ဝန္ေဆာင္မႈတို႔က ၄င္းေနထိုင္ရာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အတြက္ တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာ အသံုးဝင္ ေကာင္းက်ဳိးျပဳေသာအခါ ထုိ႔အတြက္ လူအမ်ားက ေက်နပ္သျဖင့္ တံု႔ျပန္ေသာ ခ်ီးျမႇင့္မႈမ်ဳိးျဖစ္သည္။ အသက္ေမြး ပညာသည္တစ္ဦး၏ တန္ဖိုးသည္ လူအမ်ား၏ အက်ဳိးစီးပြားကို ေဆာင္ၾကဥ္း ေပးႏိုင္စြမ္းရွိျခင္း ဟုဆိုလွ်င္ မမွား။ ကုသိုလ္လည္းရ ဝမ္းလည္းဝ။ သို႔ဆိုလွ်င္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ပညာတစ္ရပ္ကို လူအမ်ားအား ေကာင္းက်ဳိးေက်းဇူး ရွိေစျခင္း ရွိ မရွိျဖင့္ၾကည့္ရသလုိ အသက္ေမြးပညာသည္ ျဖစ္ႏိုင္ မျဖစ္ႏိုင္ကို မိမိ၏အသက္ေမြးမႈကို လူအမ်ားက ေက်းဇူးတင္ အသိအမွတ္ျပဳႏုိင္ျခင္း ရွိ မရွိျဖင့္ ၾကည့္ရေပလိမ့္မည္။ တစ္ဖန္ အသက္ေမြးပညာသည္ ပီသျခင္းကို ေအာင္လက္မွတ္ႏွင့္ အသိအမွတ္ျပဳ၍မရ။ ေန႔စဥ္လက္ေတြ႔ ျဖည့္က်င့္ရေသာ အလုပ္ျဖစ္သည္။ အသက္ေမြးပညာသည္ တစ္ဦးအတြက္ ျဖည့္က်င့္စရာ တန္းတူအေရးႀကီးကာ တစ္ခုကိုတစ္ခု အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္ အားျဖည့္ေနေသာ စ႐ိုက္လကၡဏာ အနည္းဆံုးငါးရပ္ရွိသည္။

အရည္အခ်င္း (Competency)

အသက္ေမြးႏိုင္ေလာက္ေသာ ပညာရပ္ႏွင့္ ကြၽမ္းက်င္မႈတစ္ခုခုရွိၿပီး ၄င္းကို လက္ေတြ႔ အက်ဳိးရွိေအာင္ အသံုးခ်ႏိုင္စြမ္းလည္း ရွိရသည္။ အခ်ဳိ႕က အတတ္ပညာတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကို အေသအခ်ာ တတ္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ အသံုးခ်ႏိုင္စြမ္းမရွိ။ အသက္ေမြး ပညာသည္သည္ ကြၽမ္းက်င္ရာကို လုပ္သည္။ လုပ္သည့္အလုပ္တြင္ ကြၽမ္းက်င္သည္၊ ပို၍ပို၍ ကြၽမ္းက်င္လာရန္လည္း ႀကိဳးစားသည္။ အသိပညာ၊ အတတ္ပညာ၊ နည္းပညာအသစ္မ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ ေလ့လာသင္ယူသည္။ အရည္အခ်င္း ျပည့္ဝေသာ သူသည္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈရွိသည္။ ငိုက္ေနေသာ စပါးႏွံပမာ လူမ်ားအေပၚ ေလးစားမြန္ရည္သည့္ အျပဳအမူမ်ားႏွင့္လည္း ျပည့္စံုသည္။

အရည္အေသြး (Quality)

အသက္ေမြးပညာသည္ မွန္လွ်င္ အလုပ္ကို ခိုင္းသည္႔အတိုင္း တာဝန္ေက် လုပ္ေနျခင္းမဟုတ္ အရည္အေသြးေကာင္းေသာ ရလဒ္မ်ားျဖင့္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ကိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ ပိုမိုေကာင္း ေသာရလဒ္မ်ား ထြက္ေပၚေရးသည္သာ အလုပ္ရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္သည္။ ထုိရည္မွန္းခ်က္အတြက္ စြမ္းရည္ ျမႇင့္တင္မႈ၊ ေလ့က်င့္မႈႏွင့္ ႀကိဳးစားအား ထုတ္မႈ တုိ႔ကိုလည္း မည္သူမွ်မခိုင္းရဘဲ ကိုယ္ပိုင္စည္းကမ္း တစ္ခုအျဖစ္ ဝတၱရားမျပတ္ ျပဳေနလိမ္႔မည္။

စည္းကမ္း (Discipline)

ကြၽန္မတို႔လက္ေတြ႔ဘဝတြင္ ထိေတြ႔ေနေသာ စည္းကမ္းမ်ားစြာ ရွိသည္။ အလုပ္စည္းကမ္း၊ အဖြဲ႕အစည္းစည္းကမ္း၊ ႏိုင္ငံ့ဥပေဒစည္းကမ္း။ အသက္ေမြးပညာသည္ တစ္ဦးသည္ အဆိုပါ စည္းကမ္းမ်ားကို နားလည္ သေဘာေပါက္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္စည္းကမ္း တစ္စံုထားကာ ခ်မွတ္သူ၊ ထိန္းသိမ္းသူ၊ လိုက္နာသူျဖစ္သည္။ အလုပ္အေပၚသစၥာရွိမႈ၊ တာဝန္သိမႈ၊ တာဝန္ယူမႈ တို႔ကို အသက္ေမြးပညာသည္ တစ္ဦး၏ တန္ဖိုး၊ စ႐ိုက္လကၡဏာႏွင့္ က်င့္ဝတ္မ်ား မြမ္းမံကာ ကိုယ့္စည္းကမ္းအျဖစ္ တည္ေဆာက္ထားသူ ျဖစ္သည္။ ဥပမာေပးထားေသာ ပန္းရန္ဆရာႀကီး ပမာ စည္းကမ္းလိုက္နာျခင္း ရွိ မရွိ အတြက္ ေစာင့္ၾကပ္အေရးယူရန္ တတိယလူလည္း မလို။

တာဝန္ (Responsibility)

ေရွ႕တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ စည္းကမ္း၊ အရည္အခ်င္းႏွင့္ အရည္အေသြး သည္ အသက္ေမြးပညာသည္ တစ္ဦး၏ တာဝန္ယူႏိုင္စြမ္းကို အာမခံသည္။ ပညာရွင္ကို အေလးထားေသာ လုပ္ငန္းမ်ဳိးတြင္ လူတစ္ဦး၏ တာဝန္ယူႏိုင္စြမ္း အလိုက္သာ တာဝန္ႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္မ်ား ေပးေလ့ရွိသည္။ ပုဂၢိဳလ္မင္၍ ရာထူး တင္ျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္။ အသက္ေမြးပညာသည္ ပီသသူသည္ တာဝန္ယူႏိုင္စြမ္း ရွိသလို တာဝန္ခံႏိုင္စြမ္းလည္း ရွိသည္။ ထမင္းရည္ပူ လွ်ာလႊဲမလုပ္။ ေခါင္း မေရွာင္။ မိမိ၏အလုပ္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အေကာင္းအဆိုးကို ကိုယ္တိုင္ တာဝန္ယူေျဖရွင္းသည္။ သူမ်ားေပၚ ပံုမခ်။ ဤလကၡဏာသည္ ေနာက္ စကားလံုးတစ္ခုျဖစ္သည့္ ႐ိုးသားမႈႏွင့္လည္း တိုက္႐ိုက္ ဆက္စပ္ေနျပန္သည္။ 

႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္မႈ (Integrity) 
အသက္ေမြးပညာသည္သည္ မတတ္လွ်င္ မတတ္ဘူးေျပာသည္။ လုပ္လွ်င္လုပ္သည္ ဝန္ခံသည္။ နာမည္ကိုျဖစ္ေစ၊ ရာထူးေနရာကို ျဖစ္ေစ၊ လူအမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈကိုျဖစ္ေစ မည္သည့္အခြင့္အေရးႏွင့္ ေအာင္ျမင္မႈ ကိုမွ မတရားမယူ၊ လိမ္ညာလွည့္ျဖားျခင္း မျပဳ။ ထုိက္တန္ေသာ ႀကိဳးစားမႈျဖင့္သာ ရယူသည္။ မိမိအက်ဳိးအတြက္ သူတစ္ပါးကို ေခ်ာက္မခ်။ အခြင့္အေရးႏွင့္ တာဝန္သည္ အစဥ္တြဲလ်က္ရွိသည္ကို သိသည္။ သိသည့္အတုိင္းလည္း က်င့္ၾကံသည္။ အထက္ပါ စ႐ိုက္လကၡဏာမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုၾကေသာ အသက္ေမြးပညာသည္ တို႔တြင္ ေအာက္ပါ အဖိုးတန္ က်င့္ဝတ္ႏွစ္မ်ဳိးကိုလည္း ေတြ႔ႏိုင္ျပန္သည္။

လြတ္လပ္စြာ ဆင္ျခင္ဆံုးျဖတ္ျခင္း (Independent Judgement and Decision)

မိမိခံယူခ်က္၊ အသိပညာ၊ အတတ္ပညာတို႔မွ ေပးေသာ အသိျဖင့္ လူအမ်ားေကာင္းက်ဳိး အတြက္ မွ်တလြတ္လပ္ေသာ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ ႏိုင္စြမ္းကို ထိန္းသိမ္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ အသက္ေမြးပညာသည္ က်င့္ဝတ္၊ တန္ဖိုးတို႔ႏွင့္ ေသြဖည္ေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ျငင္းဆိုရဲျခင္း၊ မွန္ရာကို ေျပာရဲျခင္း။ မမွန္ကန္မႈကို တာဝန္သိစြာ အေရးယူႏိုင္ျခင္း တို႔ျဖစ္သည္။

ရဲေဘာ္ရဲဘက္စိတ္ရွိျခင္း (Comaradeship)

မိမိႏွင္႔ ဘဝတူမ်ားအေပၚ သစၥာရွိသည့္ ရဲေဘာ္ရဲဘက္စိတ္ ဆိုသည္မွာ အသက္ေမြးက်င့္ဝတ္ႏွင့္ မညီ မဟုတ္တာ လုပ္ေနသည္ကို ဖုံးဖိေပးျခင္း ကာကြယ္ေပးျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္။ အျပန္အလွန္ ပညာမွ်ေဝျခင္း၊ ထိန္းေက်ာင္းျခင္း၊ ဘဝတိုးတက္ေရးတြင္ ကူညီျခင္း၊ ေျခမ မေကာင္းေျခမ ဆိုသကဲ႔သို႔ ေသြဖည္သြားေသာ သူမ်ားကို အေရးယူ ျပဳျပင္ေပးျခင္း က့ဲသို႔ျဖစ္သည္။ အသက္ေမြးပညာသည္ မ်ားတြင္ ထုိမွန္ကန္ေသာ ရဲေဘာ္ရဲဘက္စိတ္ ရွိသည္။

ဤမွ်ေလာက္ဆိုလွ်င္ အသက္ေမြးပညာရွင္ ဆိုေသာ သတ္မွတ္ခ်က္ သည္ အဓိပၸာယ္ႏွင့္ လက္ေတြ႔ နယ္ပယ္ က်ယ္ျပန္႔သေလာက္ လြယ္လြယ္ႏွင့္ ရႏိုင္ေသာ ဝိေသသတစ္ခု မဟုတ္မွန္း ေသခ်ာပါၿပီ။ အသက္ေမြးပညာသည္ဟု အမည္ခံ ထားေသာ္လည္း ထိုဝိေသသအတြက္ တာဝန္ယူႏိုင္စြမ္း မရွိသည့္ အခါ၊ အလြယ္ေတြး၊ အျဖစ္လုပ္၊ မပီျပင္ေသာအခါ ရလဒ္မေကာင္းႏိုင္။ စားဖိုမွဴးတစ္ေယာက္ လုပ္ကိုင္ပံုလြဲလွ်င္ စားေသာက္သူ လူေပါင္းမ်ားစြာ ထိခိုက္ႏိုင္သည္။ ဆရာဝန္တစ္ဦး ေဆးကုလြဲေသာ္ လူနာမ်ားစြာ ထိခိုက္ႏိုင္သည္။ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦး အတြက္ အခ်က္လြဲေသာ္ အေဆာက္အအံု တစ္ခုျဖင့္ပင္ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုး႐ႈံးသြားႏိုင္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူတစ္ဦး အေတြးလြဲေသာ္ တစ္တိုင္းျပည္လံုး အက်ဳိးနည္းမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မည္သို႔ေသာ အလုပ္အကိုင္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းျခင္း တြင္မဆို အမွားမ်ားကို တာဝန္ယူ သင္ခန္းစာယူကာ တိုးတက္ေအာင္ျမင္ ႏိုင္ေစေသာ အသက္ေမြး ပညာသည္တစ္ဦး၏ တန္ဖိုး၊ စ႐ိုက္လကၡဏာ၊ အက်င့္အႀကံမ်ားႏွင့္ အညီ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ေမြးျမဴျခင္း သည္သာလွ်င္ အေျဖဟု ယံုၾကည္မိပါသည္။

အမွားလုပ္မိသူကို ေစတနာ အလြဲေၾကာင္႔ဟု ခြင့္လႊတ္တတ္သည္မွာ ကြၽန္မတို႔၏ ခ်စ္စရာေကာင္းေသာ လူသားဆန္ စာနာမႈျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ျဖစ္တတ္သည့္သေဘာ ဟူေသာ စကားကို အေၾကာင္းျပခ်က္ တစ္ခုအျဖစ္ သံုးကာ ျပဳျပင္ျခင္းကင္းစြာ ေမ့ေလ်ာ့ေပါ့တန္ ေနျခင္းကိုေတာ့ ကန္႔ကြက္လို ပါသည္။ ခလုတ္သည္ တစ္ခါတိုက္လွ်င္ မေတာ္တဆ၊ ႏွစ္ခါေျမာက္လွ်င္ တိုက္သူ အျပစ္ျဖစ္သည္။ အလုပ္လုပ္သူတိုင္း အသက္ေမြး ပညာသည္မ်ား ျဖစ္လာၾကလွ်င္ အလြန္ေကာင္းပါလိမ့္မည္။ အသက္ေမြးပညာသည္ မ်ားကို ျပဳစုေမြးျမဴကာ ၄င္းတို႔အားျဖင့္ တည္ေဆာက္ေသာ လုပ္ငန္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ား မ်ားလာမည္ဆိုလွ်င္ လိုခ်င္ေသာ ႏိုင္ငံတိုးတက္မႈ အျပင္ လူ႕ေဘာင္ေလာကလည္း သာယာေပလိမ့္မည္။

အသက္ေမြးပညာသည္ အလိုရွိပါသည္။ 

နွင္းသခင္ Credit: The Voice Weekly Journal