ေထရ၀ါဒသည္ တစ္ကိုယ္ေကာင္း၀ါဒေလာ

ဗုဒၶသာသနာတြင္ ေထရ၀ါဒႏွင့္ မဟာယာနဟူ၍ ဂုိဏ္းကြဲၾကီးႏွစ္ခုက သိသာထင္ရွားစြာ တည္ရွိေနေပသည္။အေနာက္တိုင္းသားတို႕သည္ ယင္းဂုိဏ္းကြဲၾကီးႏွစ္ခု၏ ပိဋကတ္က်မ္းစာတို႕အနက္ မဟာယာနက်မ္းစာတို႕ႏွင့္သာ ဦးစြာေတြ႕ထိမႈရွိခဲ့သည္။ ထို႕အျပင္ မဟာယာန၀ါဒ သည္ အေနာက္တိုင္းသားတို႕၏ မူလဘာသာအယူ၀ါဒႏွင့္ အေျခခံသေဘာတရားခ်င္း အေတာ္အတန္နီးစပ္သည္ျဖစ္ရာ ကမၻာ့ေနာက္ ျခမ္းတြင္ ေထရ၀ါဒထက္ ဦးစြာေရာက္ရွိခဲ့သလို တြင္က်ယ္မႈလည္း မ်ားစြာရွိခဲ့ေပသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကား အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္မွစ၍ မဟာယာန၀ါဒေမွးမွိန္ခဲ့ျပီး ေထရ၀ါဒက 'စံ' အျဖစ္တည္ရွိလာခဲ့သည္။ မဟာယာန အယူအခ်ိဳ႕ႏွင့္ မိရိုးဖလာဓေလ့ထံုးစံအခ်ိဳ႕ကို ခံယူက်င့္သံုးမႈရွိေစကာမူ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တိုင္းရင္းသားဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုၾကီးမွာ မိမိ တို႕ကိုယ္ကို ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအျဖစ္သာ ခံယူထားၾကသည္။ သို႕ေသာ္ ဒႆနစာေပကို အထံု၀ါသနာၾကီးစြာ ေလ့လာ လိုက္ စားတတ္ျပီး အေနာက္တိုင္းစာေပႏွင့္လည္း အေတာ္အတန္ နီးစပ္သူတို႕အနက္ တခ်ိဳ႕မွာကား ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ က်မ္းတတ္ ပညာရွင္မ်ားေရးသားျပဳစုထားသည့္ ဗုဒၶ၀ါဒဆိုင္ရာ သုေတသနျပဳခ်က္မ်ားကို ဖတ္ရႈေလ့လာရင္း မိမိတို႕မိရိုးဖလာ ကိုးကြယ္ခဲ့ေသာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ နဂိုမူလကထက္ ပို၍ၾကည္ညိဳေလးစားကာ ဗုဒၶဓမၼ၏အႏွစ္သာရကို နားလည္သေဘာေပါက္သြားၾကသလို အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာသည္ တစ္ကိုယ္ေတာ္ လြတ္ေျမာက္ေရး၀ါဒ၊ တစ္ကိုယ္ေကာင္း၀ါဒဟု ထင္ျမင္ယူဆကာ ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်ပစ္ပယ္မႈ ျပဳလိုသူမ်ားလည္း ရွိလာခဲ့သည္။

သူတို႕၏ အဓိကအေၾကာင္းျပခ်က္မွာ ေထရ၀ါဒသည္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳေရးတည္းဟူေသာ တစ္ကိုယ္ေရလြတ္ေျမာက္မႈကို သာ အေရးတၾကီးပန္းတိုင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။ အမ်ားသူငါ မ်က္ေမွာက္ျပဳၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ ေလာကီျပႆနာအေထြေထြကို ကူညီေျဖရွင္းေပးရန္ကား တာ၀န္မယူလ်စ္လ်ဴရႈထားသည့္ အယူ၀ါဒ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ဟုဆိုသည္။

ဗုဒၶသည္ ဘုရားမျဖစ္မီေဗာဓိသတၱဘ၀ျဖင့္ သံသရာတြင္ က်င္လည္က်က္စားရင္း ျဖစ္ရာဘ၀၌ သတၱ၀ါတို႕ေလာကီအက်ိဳးအတြက္ စြန္႕ ျခင္းၾကီးမ်ားစြာ စြန္႕လႊတ္ျခင္းျဖင့္ ပါရမီျဖည့္က်င့္ခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုးဘ၀တြင္သာ ေဗာဓိဉာဏ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳျပီး ဘုရားအျဖစ္ခံယူ ခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏ေနာက္လိုက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္းသည္ ေလာကုတၱရာကိစၥျဖစ္ေသာ ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ဤတစ္ဘ၀တည္းႏွင့္ သံသရာဇာတ္သိမ္းကာ နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳမည့္အစား လူသားအက်ိဳးျပဳေလာကီကိစၥမ်ားတြင္ ပါ၀င္ လုပ္ကိုင္ျခင္းျဖင့္ ပါရမီျဖည့္က်င့္သင့္သည္။ ေနာက္ဆံုးဘ၀တြင္မွ ၀ိပႆနာကိစၥကိုျပဳကာ ဘုရားအျဖစ္ခံယူရင္း ေလာကသားအေပါင္း ကို ကယ္တင္ေစာင္မသင့္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။

ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းဆိုရလွ်င္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ကာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္မ်က္ေမွာက္ျပဳေရးလမ္းစဥ္ကို လိုက္နာက်င့္သံုးေနသူတို႕အား တစ္ကိုယ္ေကာင္းသမားဟု ယူဆၾကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ တစ္ကိုယ္ေကာင္းလမ္းစဥ္ျဖစ္သျဖင့္ နိမ့္က်သည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶ ဘာသာကို ဟိန(နိမ့္က်ေသာ) + ယာန (လမ္းစဥ္) = ဟိနယာနဗုဒၶဘာသာဟု ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အဓိပၸာယ္ဖြင့္ၾကသည္။

စင္စစ္အားျဖင့္ ဗုဒၶ၀ါဒသမိုင္းေၾကာင္းကို ႏႈိက္ႏႈိက္ခၽြတ္ခၽြတ္ေလ့လာ သုေတသနျပဳထားေသာ အေရွ႕တိုင္း၊အေနာက္တိုင္းသား ဗုဒၶ၀ါဒ သုေတသီတို႕၏ အဆိုအမိန္႕တို႕အားေလ့လာပါက ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာလာ အယူအဆတို႕သည္သာ မူရင္းပင္မဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ အနီးစပ္ဆံုး ျဖစ္သည္ဆိုသည့္အခ်က္ကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ေပသည္။ အျခားေသာ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းဂဏတို႕သည္လည္း ဗုဒၶ၀ါဒကို ခံယူက်င့္သံုးၾကေစကာမူ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာေလာက္ မူရင္းပင္မ ဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ မနီးစပ္သည္ကို ကမၻာ့သုေတသီအားလံုးက လက္ခံထားျပီးျဖစ္သည္။ သို႕ျဖစ္ရာ ေထရ၀ါဒသည္ တစ္ကိုယ္ေကာင္း၀ါဒဟုဆိုပါလွ်င္ မူရင္းပင္မဗုဒၶ၀ါဒသည္ တစ္ကိုယ္ေကာင္း၀ါဒျဖစ္သည္ဟု ဆိုလိုက္ျခင္းႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္ေပသည္။

တခ်ိဳ႕က ယေန႕ကမၻာတြင္ ၀ိပႆနာကို လူသိမ်ားေအာင္ အျဖန္႕ျဖဴးႏိုင္ဆံုးပုဂၢိဳလ္ၾကီးျဖစ္သည့္ ဆရာၾကီးဦးဂိုအင္ကာသည္ သူ႕ကိုယ္သူ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ပါဟု မည္သည့္အခါကမွ် မေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ေၾကာင္းဆိုၾကျပန္သည္။ မွန္ပါသည္။ ဆရာၾကီးသည္ သူ႕ကိုယ္သူ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ပါဟု မေၾကြးေၾကာ္သည့္အျပင္ သူ႕ျဖန္႕ေ၀ေနေသာ ၀ိပႆနာသည္ ဘာသာ၀င္မေရြး က်င့္သံုးႏိုင္သည့္ က်င့္စဥ္သာျဖစ္ျပီး ဗုဒၶ၀ါဒ၏ မူပိုင္မဟုတ္ဟုလည္းဆိုထားျပီးျဖစ္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ ဆရာၾကီး ဦးဂိုအင္ကာသည္ ဤ၀ိပႆနာက်င့္စဥ္ကို မည္သည့္ဆရာသမားတို႕ထံမွ သင္ယူရရွိခဲ့ပါသနည္း ဆိုသည္ကိုေတာ့ ကၽြႏု္ပ္တို႕ေလ့လာသင့္သည္။

စာရႈသူအမ်ားစု သိျပီးျဖစ္သည့္အတိုင္း ဆရာၾကီးဦးဂိုအင္ကာသည္ ဤက်င့္စဥ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ၀ိပႆနာဆရာၾကီး ဦးဘခင္ထံမွ သင္ယူခဲ့ရပါသည္။ ဆရာၾကီး ဦးဘခင္သည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္စစ္စစ္ၾကီး ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာၾကီး ဦးဘခင္၏ ဆရာမွာကား အနာဂါမ္ဆရာသက္ၾကီးအမည္ရ ၀ိပႆနာတရားျပ ဆရာၾကီးျဖစ္သည္။ အနာဂါမ္ဆရာသက္ၾကီး၏ ဆရာကို ဆက္လက္ေလ့လာ လိုက္မည္ဆိုပါလွ်င္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္တြင္ ပရိယတၱိ၊ပဋိပတၱိအရာ၌ ျမန္မာမွာသာမက ကမၻာကပါေလးစားအသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရသူ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ လယ္တီ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးသည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္ အရွင္သူျမတ္ ၾကီးတစ္ပါးျဖစ္သည္ဆိုျခင္းကိုကား အထူးတလည္ေရးသားေဖာ္ျပေနရန္ပင္ မလိုေတာ့ေခ်။

"၀ိပႆနာသည္ ဗုဒၶဘာသာ၏မူပိုင္မဟုတ္" ဟုဆိုျခင္းကို လက္ခံရမည္ျဖစ္သလို၊ ဤက်င့္စဥ္ကို ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ေထာင့္ေျခာက္ရာနီးပါးတိုင္ ေအာင္ မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းျဖန္႕ျဖဴးလာသူတို႕မွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္မ်ားသာလွ်င္ ျဖစ္သည္ဆိုေသာ သမိုင္း ေၾကာင္းကိုလည္း လ်စ္လ်ဴရႈမထားသင့္ပါေခ်။ ယခုဆိုလွ်င္ ဆရာၾကီးဦးဂိုအင္ကာ၏ အားထုတ္မႈေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶ၀ါဒီတို႕ မေပ်ာက္ မပ်က္ေစာင့္ထိန္းခဲ့သည့္ ၀ိပႆနာက်င့္စဥ္သည္ ကမၻာ့အလယ္တြင္ တင့္တင့္တယ္ထင္ရွားစြာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနပါျပီ။

မၾကာေသးေသာကာလက အေမရိကန္သမၼတ၊ကမၻာ့ကြန္ပ်ဴတာေဆာ့(ဖ္)၀ဲဘုရင္၊ ကမၻာ့စေတာ့ရွယ္ယာသူေဌးၾကီးအစရွိေသာ ကမၻာ့ ႏိုင္ငံေရး၊ အတတ္ပညာႏွင့္ စီးပြားေရးထိပ္သီးၾကီးတို႕ တေလးတစား ဖိတ္ၾကားနာယူခဲ့ရသည့္ ဆရာၾကီး ဦးဂိုအင္ကာ ပို႕ခ်ခဲ့ေသာ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားသည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ၍ အစဥ္အဆက္ထိန္းသိမ္းခဲ့သည့္ 'ဓမၼ' လမ္းစဥ္မွတစ္ပါး အျခားမျဖစ္ႏိုင္ေပ။

ဤသို႕ေရးသား တင္ျပရျခင္းသည္ 'ဓမၼ' ကိုေထရ၀ါဒ၏ မူပိုင္ျပဳရန္မဟုတ္ပါ။ အကယ္၍ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ တိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္သြား လွ်င္လည္း 'ဓမၼ' ကေတာ့ ထာ၀ရတည္ရွိေနမည္သာျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ 'ဓမၼ' ဟူသည္ ေလာကသဘာ၀ျဖစ္စဥ္ၾကီးကို ဆိုလုိျခင္းေၾကာင့္သာျဖစ္ပါသည္။ ပံုပမာခိုင္းႏိႈင္းျပရပါမူ ကမၻာ့ဆြဲငင္အားသည္ နယူတန္မေပၚမီကမၻာတည္ကတည္းက ရွိျပီးသားျဖစ္ သလို ယခု နယူတန္မရွိေတာ့သည့္ ေနာက္တြင္လည္း ရွိေနျမဲျဖစ္ပါသည္။ နယူတန္ေၾကာင့္ ကမၻာ့ဆြဲငင္အားေပၚေပါက္လာရျခင္း မဟုတ္ေပ။ သို႕မဟုတ္ နယူတန္ သို႕မဟုတ္ အျခားပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဦးကသာ မေတြ႕ရွိမေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါမူ ကၽြႏု္ပ္တို႕သည္ ကမၻာေျမတြင္ ဆြဲငင္အားရွိေၾကာင္း သိၾကလိမ့္ဦးမည္မဟုတ္ေခ်။

'ဓမၼ'သည္လည္း ထိုသေဘာအတိုင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။ ေဂါတမဗုဒၶျမတ္စြာ မေပၚထြန္းခဲ့လွ်င္လည္း 'ဓမၼ'ကေတာ့ ထာ၀ရတည္ရွိေနမည္ သာ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ 'ဗုဒၶ'သာမေပၚထြန္းခဲ့လွ်င္ ကၽြႏု္ပ္တို႕လူသားထုၾကီးသည္ 'ဓမၼ'ကို သိျမင္ၾကရလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။ ထို႕ေၾကာင့္ 'ဓမၼ'သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕၏ မူပိုင္မဟုတ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶ၏ေက်းဇူးေၾကာင့္'ဓမၼ'ကို လူသားတို႕ သိျမင္ခဲ့ရသည္ဆိုျခင္းကိုကား မေမ့ သင့္ေပ။ ထုိ႕အတူ ဆရာၾကီး ဦးဂိုအင္ကာကမၻာတစ္၀န္း ျဖန္႕ျဖဴးေနေသာ '၀ိပႆနာ'တရားသည္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕က မူပိုင္ လုပ္ထားေသာ က်င့္စဥ္မဟုတ္ေသာ္လည္း ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာသည္သာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ တိုင္ေအာင္ မတည္တံ့ခဲ့ပါမူ '၀ိပႆနာ' က်င့္စဥ္သည္လည္း ယခုအခါကမၻာတြင္ တိမ္ျမွဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ျပီး ျဖစ္မည္ဆိုသည့္အခ်က္မွာကား ေျမၾကီးလက္ခတ္မလြဲပင္ျဖစ္သည္။

ေထရ၀ါဒကို တစ္ကိုယ္ေကာင္း၀ါဒ၊ တစ္ကိုယ္ေတာ္လြတ္ေျမာက္ေရး၀ါဒဟု ေ၀ဖန္ေျပာဆိုေနသူတို႕ကပင္ -

ကမၻာ့ထိပ္သီးၾကီးမ်ားက အေလးအျမတ္ျပဳရသည္ဆိုေသာ ဆရာၾကီးဦးဂိုအင္ကာ၏ '၀ိပႆနာ'တရားကိုေတာ့ အထင္ၾကီးေလးစား ပါသည္။ ဆရာၾကီး၏ တရားဓမၼသည္သာ ကမၻာၾကီးကို ျငိမ္းခ်မ္းမႈေပးေစမည့္ တရား၊ ေထာင္စုႏွစ္သစ္ ကမၻာ့ရြာသားလူသားထု တစ္ရပ္လံုးအတြက္ အေကာင္းဆံုး၊အမြန္ျမတ္ဆံုးအေျဖမွန္ဟုေရးသား ေျပာဆိုေနျခင္းသည္ကား -

၀ိပႆနာက်င့္စဥ္ကို သမိုင္းအဆက္ဆက္ သန္႕ရွင္းစင္ၾကယ္စြာ တည္တံ့ေနေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းျဖန္႕ျဖဴးခဲ့သည့္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၏ေက်းဇူးတရားကို ဂုဏ္ျပဳခ်ီးက်ဴးရာ ေရာက္ေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါေတာ့သည္။

၀င္းသိန္းဦး

(၁၁-၅-၂၀၀၀)

(ဓမၼရံသီ၊အမွတ္-၁၃၁၊၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္၊ႏို၀င္ဘာလ)