သတင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ တကယ့္ၿပိဳင္ဘက္

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ဘာလြဲေနလဲ (သုိ႔မဟုတ္) သတင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ တကယ့္ၿပိဳင္ဘက္ 

ျမတ္သူ

Social Media နဲ႔ သတင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ ၾသဇာၿပိဳင္မႈကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီးေတာ့ ဘယ္သူက ကမၻာႀကီးကုိ အက်ဳိးျပဳႏုိင္မလဲဆုိတာကို စိတ္ဝင္စားေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာလိုက္ေတာ့ က်ေနာ္လည္း သူေျပာတဲ့ အားၿပိဳင္မႈ ဆုိတဲ့ စကားကုိ စိတ္ဝင္စားမိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အဓိကထားစဥ္းစားရမွာက အားၿပိဳင္တယ္ဆုိၿပီး ဒီႏွစ္ခုကို တန္းတူထား စဥ္းစားရေအာင္ ဒီႏွစ္ခုဟာ သေဘာသဘာဝတူေနလုိ႔လားဆုိတာပါပဲ။

ဆိုရွယ္မီဒီယာရဲ႕ အေျခခံ သေဘာသဘာဝဟာ လူတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ဆက္သြယ္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ကုိယ့္နဲ႔ အဆက္အသြယ္ ပ်က္ေနတဲ့ ငယ္ေပါင္းေတြကုိ ျဖစ္ေစ၊ အလုပ္အတူတူ လုပ္ေနသူေတြကို ျဖစ္ေစ ဒါမွမဟုတ္ ကုိယ္နဲ႔ဝါသနာတူ သေဘာထားတူသူေတြကို ျဖစ္ေစ ဆုိရွယ္မီဒီယာမွာ ရွာလို႔ရတယ္။ ဘယ္ေနရာ ေရာက္ေရာက္ အလြယ္တကူ ဆက္သြယ္လို႔ရတယ္။ မိတ္ေဆြသစ္ဖြဲ႕လုိ႔ရပါတယ္။ ဒါဟာ ဆုိရွယ္မီဒီယာရဲ႕ အဓိက အႏွစ္သာရပါ။

သတင္းမီဒီယာရဲ႕ အေျခခံသေဘာသဘာဝကေတာ့ လူေတြ စိတ္ဝင္စားႏိုင္မယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြကို လူေတြဆီကုိ အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ ေပးပို႔ႏိုင္ဖို႔ပါပဲ။ ဒီေနရာမွာ သတင္းသည္ လူထုအတြက္တို႔ ဘာတို႔လို ေဆာင္ပုဒ္ေတြကို က်ေနာ္ ခဏေက်ာ္လိုက္ပါမယ္။ သူ႔ရဲ႕ အေျခခံအလုပ္ ကေတာ့ လူေတြ စိတ္ဝင္စားႏိုင္မယ့္ အေၾကာင္းအရာ အျဖစ္အပ်က္ ေတြကို အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ လူေတြဆီ ေပးပို႔တာပါ။

ဆိုေတာ့ကာ ဆုိရွယ္မီဒီယာနဲ႔ သတင္းမီဒီယာရဲ႕ အေျခခံ သေဘာသဘာဝေတြဟာ တူမေနတာကို ေတြ႕႔ရပါမယ္။ ဒီေနရာမွာ " ဟာ ဆုိရွယ္မီဒီယာ မွာလည္း သတင္းေတြရွိေနတာပဲ၊ ဖတ္လုိ႔ရေနတာပဲ " လို႔ က်ေနာ့္ကို ျပန္ျငင္းခ်င္ပါလိမ့္မယ္။ လူေတြရွိေနရင္ လူေတြသံုးေနရင္ တေယာက္ကုိ တေယာက္ပါးတဲ့ သတင္းစကားေတြလည္း ရွိေနပါလိမ့္မယ္။ လူတစ္ေယာက္က သူ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြကို သူျမင္တာ ေတြ႕တာေတြကို ေရးၿပီး အေၾကာင္းၾကားႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သူ႕ရပ္ကြက္ မီးပ်က္တဲ့အေၾကာင္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္၊လမ္းထဲက ေခြးကိုက္တဲ့အေၾကာင္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္ ဒါမွမဟုတ္ စတုဒီသာမွာ ထမင္းေကၽြးတာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ တစ္ရပ္ကြက္ထဲေနတဲ့ တျခားသူငယ္ခ်င္းေတြက သူတင္တာကုိ စိတ္ဝင္စားေကာင္း စားႏုိင္ေပမယ့္ သာမန္လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ မ ွ်ေဝခ်က္ဟာ ယံုၾကည္ဖြယ္ရာ သတင္းျဖစ္မျဖစ္ကို အင္မတန္ ေစာဒက တက္စရာေကာင္းပါတယ္။

" ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ သတင္းမီဒီယာေတြဟာ ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္ပါသလဲ? "

ဒီေနရာမွာ မီဒီယာေကာင္းေတြရဲ႕ အလုပ္လုပ္ပံုကုိ သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ တကယ့္ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ မီဒီယာေတြမွာ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြဟာ သတင္းေထာက္ေရးၿပီး အယ္ဒီတာစားပြဲေပၚေရာက္တုိင္း စာမ်က္ႏွာေပၚ ထြက္လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အယ္ဒီတာေတြကေနၿပီး သတင္းေထာက္ေတြ တင္လာတဲ့ သတင္းကုိ
၁) တကယ္ျဖစ္ပြားမႈ ရွိမရွိ
၂) အေၾကာင္းအရာ မွန္မမွန္
၃) ကိုးကားခ်က္ မွန္မမွန္
၄) သံုးစြဲမယ့္ ဓာတ္ပံု၊ ဗီဒီယိုဟာ မွန္မမွန္ တုိ႔ကုိ အနည္းဆံုး စစ္ေဆးရပါတယ္။ သတင္းစာ တုိက္ႀကီးေတြဟာ သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ သတင္းရင္းျမစ္ကုိ တစ္ခုထက္မက သံုးစြဲရပါတယ္။ သတင္းရင္းျမစ္တစ္ခုထဲက ေျပာတာကုိ ေရးလိုက္တာမ်ဳိး မလုပ္ဘဲနဲ႔ သူနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ သတင္းရင္းျမစ္ကိုလည္း အတတ္ႏုိင္ဆံုး ဆက္သြယ္ၿပီး အတည္ျပဳရပါတယ္။ ဒါကေတာ့ တကယ့္ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ မီဒီယာေတြရဲ႕ အလုုပ္လုပ္ပံုပါ။ ဒီလို ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ မီဒီယာေတြရဲ႕ သတင္းတင္ဆက္ပံုနဲ႔ သာမန္ ကိုယ္ေတြ႕တာ ျမင္တာကုိ ေရးလိုက္တဲ့လူတေယာက္ရဲ႕ အေၾကာင္းအရာ မ ွ်ေဝခ်က္ေတြဟာ ကြဲျပားပါတယ္။ အေရးအပါအဆံုး အခ်က္ကေတာ့ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္မီဒီယာဟာ တာဝန္ယူမႈ တာဝန္ခံမႈ အျပည့္ရွိပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ သတင္းမီဒီယာနာမည္ခံနဲ႔ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ သတင္းမီဒီယာကုိလည္း ကြဲကြဲျပားျပား သိဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ပုိက္ဆံရွိလို႔ မီဒီယာကုမၸဏီေထာင္ၿပီး အတင္းအဖ်င္းေတြကို သတင္းလုပ္ေရးေနတဲ့ Yellow Journalism နဲ႔ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ကို ကြဲျပားဖို႔ လိုပါတယ္။ တကယ့္ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ သတင္းမီဒီယာေကာင္းေတြဟာ လူေတြနဲ႔ အက်ဳိးသက္ဆုိင္တဲ့၊ လူေတြ သိသင့္သိထိုက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကုိ သတင္းအျဖစ္ တင္ဆက္ရတာပါ။ လူထုရဲ႕ မ်က္စိနဲ႔ နားလို႔ တင္စားလည္း မမွားပါဘူး။

" ဆုိရွယ္မီဒီယာနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ျပႆနာေတြ "

ဆိုရွယ္မီဒီယာကေတာ့ တာဝန္ယူမႈ တာဝန္ခံမႈ မရွိပါဘူး။ သတင္းရင္းျမစ္ကုိ ရွာေဖြရခက္ပါတယ္။ ျပန္႔ႏွံ႔မႈ ျမန္ဆန္တဲ့အတြက္ ဆိုရွယ္မီဒီယာကုိ သတင္းအတုျပဳလုပ္သူေတြက အဓိကထားၿပီး အသံုးျပဳပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ကမၻာအႏွံ႔မွာ ဆုိရွယ္မီဒီယာေပၚက သတင္းအတုေတြ သတင္းအမွားေတြဟာ ျပႆနာတစ္ခု ျဖစ္လာတာပါ။ အိႏၵိယမွာဆုိရင္ Whats app က ျဖန္႔တဲ့ သတင္းအမွားေၾကာင့္ လူေသတဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တုန္းက Facebook ကတဆင့္ သတင္းအမွားျပဳလုပ္ျဖန္႔ေဝသူေတြေၾကာင့္ မႏၱေလးမွာ ပဋိပကၡျဖစ္ၿပီး လူႏွစ္ေယာက္ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဆုိရွယ္မီဒီယာေတြကို တည္ေထာင္သူေတြ ကုိယ္တုိင္ကုိယ္က သူတို႔ရဲ႕ ပလက္ေဖာင္းေၾကာင့္ ျပင္ပကမၻာမွာ ထိခုိက္နစ္နာရမႈေတြအတြက္ စြပ္စြဲျပစ္တင္မႈေတြကို ခံေနရပါၿပီ။ Facebook ၊ Twitter ၊ Google စတဲ့ လူသံုးအမ်ားဆံုး ကုမၸဏီေတြကိုယ္တိုင္ သူတို႔ရဲ႕ ပလက္ေဖာင္းကုိ တလြဲအသံုးျပဳၿပီး ေသြးထုိးလံႈ႕ေဆာ္တာေတြ၊ သတင္းအတုေတြ သတင္းအမွားေတြ ျဖန္႔ေဝတာေတြနဲ႔ အမုန္းစကားျဖန္႔ေဝတာေတြကို တားဆီးဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္။

ဒီလို သတင္းအတုေတြ၊ သတင္းအမွားေတြကို တားဆီးဖို႔ ႀကိဳးစားရာမွာလည္း သုေတသီေတြ၊ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ဆက္သြယ္ၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဆုိရွယ္မီဒီယာ ထူေထာင္သူေတြေတာင္ ကုိယ့္ ျပႆနာကုိ အရပ္ကူပါ လူဝိုင္းပါနဲ႔ ရွင္းေနရတဲ့အခ်ိန္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။

" သတင္းမီဒီယာနဲ႔ သတင္းအတု ျပႆနာ "

ဒီလိုမ်ဳိး ဆုိရွယ္မီဒီယာက သတင္းအတုေတြအေၾကာင္း ေျပာၾကရင္ လူေတြက " ဟ မင္းရဲ႕ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ပါဆုိတဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြကေကာ သတင္းအတု မျဖန္႔ဘူးလား" လုိ႔ ျပန္ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ သတင္းမီဒီယာေတြဟာလည္း အခ်က္အလက္ အတုေတြရဲ႕သားေကာင္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး သတင္းအတုေတြရဲ႕ သားေကာင္ ျဖစ္ရမႈကုိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္ရင္ ေအာက္ပါအတုိင္း ေတြ႕ရပါတယ္။

၁) ဘက္လိုက္မႈ

တခါတရံမွာ သတင္းေထာက္ ကုိယ္၌က ျဖစ္ေစ၊ အယ္ဒီတာကိုယ္၌က ျဖ္ေစ တိုက္ပုိင္ရွင္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ ႏိုင္ငံေရးအရ ကုိယ္ေထာက္ခံတဲ့ ပါတီ သုိ႔မဟုတ္ လူတစ္ဦးဦး သာရာသာေၾကာင္းကုိ သတင္းတစ္ပုဒ္ပုဒ္ကုိ စိစစ္မႈ မလုပ္ဘဲျဖစ္ေစ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ျဖစ္ေစ ထုတ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ လုပ္လုိက္တဲ့သတင္းဟာ မခုိင္လံုတဲ့ သတင္း ဒါမွမဟုတ္ တခါတခါ သတင္းအမွား ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

၂) သတင္းေထာက္နဲ႔ အယ္ဒီတာရဲ႕ သတင္းအတတ္ပညာအားနည္းမႈ

ဒါကေတာ့ ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိတဲ့ အမွားမ်ဳိးပါ။ အေတြ႕အႀကံဳအားနည္းမႈေၾကာင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ကုိ မစိစစ္ႏုိင္တာ၊ သတင္းရင္းျမစ္ကုိ အကဲ မျဖတ္ႏိုင္တာေတြေၾကာင့္ သူတို႔ ကုိယ္တုိင္က သတင္းအတုျပဳလုပ္သူေတြရဲ႕ အသံုးခ်ခံ ျဖစ္သြားတာမ်ဳိးပါ။ ပံုအတုေတြနဲ႔ ဗီဒီယုိအတုေတြကို မစိစစ္ႏိုင္တာမ်ဳိးေတြမွာလည္း ဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

၃) အမွားသံသရာလည္မႈ

တခါတခါမွာ အယ္ဒီတာက ေထာင္းတဲ့အတြက္ သတင္းေထာက္က Google လို ေနရာမ်ဳိးကေနၿပီး သတင္းအတြက္ အကုိးအကားကုိ ျမန္ျမန္ ရွာလိုက္ရတာမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ဒီအခါမွာ စိစစ္ၿပီးသား သတင္းအခ်က္အလက္ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ တမင္တင္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ အမွားကုိ ကူးမိၿပီး ကုိယ့္ စာေစာင္မွာ ေဖာ္ျပတယ္။ အဲဒီလို အခ်က္အလက္အမွား အသံုးျပုထားတဲ့ စာေစာင္ကို wiki လိုေနရာမ်ဳိးက စိစစ္ၿပီးသား အခ်က္အလက္လို႔ ယူဆၿပီး အတည္ျပဳတယ္။ ဒါကို ေနာက္ သတင္းေထာက္ေတြက မသိပဲ ထပ္အသံုးျပဳမိတာမ်ဳိးပါ။ ဒီေနရာမွာ အမွားဟာ အမွန္ျဖစ္သေယာင္ေယာင္နဲ႔ လည္ေနတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

၄) သတင္းရင္းျမစ္ရဲ႕လွည့္ဖ်ားမႈ

ဒါကေတာ့ အစိုးရေတြက ထုတ္ျပန္တဲ့ အခ်ဳိ႕ေသာ အခ်က္အလက္ေတြကုိ ယံုၾကည္ရတဲ့ ရင္းျမစ္လို႔ထင္ၿပီး ယူသံုးရာကေန အခ်က္အလက္ အမွားေတြကို သံုးစြဲမိၿပီး သတင္းအတုေတြ သတင္းအမွားေတြကို လုပ္မိတာပါ။ ဒီဟာက နံပါတ္ ၂ အခ်က္လို႔ ေျပာရင္လည္း ရပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အစုိးရတုိ႔ လႊတ္ေတာ္တို႔လို အာဏာရအသုိင္းအဝိုင္းေတြကေန ႏိုင္ငံေရးအလို႔ငွာ မီဒီယာကုိ အသံုးခ်ၿပီး အခ်က္အလက္ အမွားေတြနဲ႔ လူေတြကုိ မႈိင္းတိုက္တာမ်ဳိးေတြကိုလည္း သတင္းမီဒီယာက နားမလည္ဘဲ အသံုးခ်ခံရတာမ်ဳိးပါ။

ဆုိေတာ့ကာ တကယ့္ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ဆုိတဲ့ သတင္းဌာနေတြဟာလည္း လူေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတာမုိ႔လို႔ မွားတတ္ယြင္းတတ္ပါတယ္။ ဒါကိုေတာ့ မျငင္းလိုပါ။ ဒါေပမယ့္ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ သတင္းမီဒီယာေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ အမွားအတြက္ တာဝန္ခံရေလ့ရွိပါတယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ မွားယြင္းေၾကာင္း ျပန္လည္ေဖာ္ျပရပါတယ္။ တရားစြဲခံရႏိုင္ပါတယ္။ စာဖတ္သူရဲ႕ ယံုၾကည္မႈ ပ်က္စီးတဲ့အတြက္ အက်ုိးစီးပြားအရ ထိခုိက္နစ္နာမႈ ေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ မမွားေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါတယ္။

" ဘယ္သူေတြဟာ သတင္းမီဒီယာေတြကို မႀကိဳက္ဘူးလဲ "

သတင္မီးဒီယာေတြကို မႀကိဳက္တာက မ်ားေသာအားျဖင့္ အစိုးရနဲ႔ အာဏာရွိသူေတြပါ။ သတင္းမီဒီယာေတြက သူတို႔ကို ေထာက္ျပမႈေတြ ေဝဖန္မႈေတြ လုပ္တဲ့အတြက္ မႀကိဳက္ပါဘူး။ မီဒီယာကုိ အစိုးရတုိင္းလိုလိုက မႀကိဳက္တဲ့အထဲမွာမွ အာဏာရွင္ေတြနဲ႔ တေဇာက္ကန္းအစုိးရေတြက သာၿပီး မႀကိဳက္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ကုိ ၾကည့္ပါ။ ေဒၚနယ္ထရမ့္က သူ႔ကုိ ေဝဖန္တဲ့ မီဒီယာေတြကုိဆုိရင္ " ျပည္သူေတြရဲ႕ ရန္သူ" လို႔ေတာင္ တံဆိပ္ကပ္ပါတယ္။ CNN ကိုဆုိရင္ ထရမ့္က သတင္းအတု လုပ္သူေတြလို႔ေတာင္ စြပ္စြဲပါတယ္။ အစိုးရေတြနဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြက လံုၿခံဳေရးအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ထိမ္ခ်န္ထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြဟာ လူထုအတြက္ အက်ဳိးရွိတယ္လို႔ သတင္းေထာက္ေတြက ယံုၾကည္ၿပီး သတင္းျပဳလုပ္တဲ့အခါမွာေတာ့ သတင္းေထာက္ေတြ တရားစြဲခံရတာ ေထာင္ခ်ခံရတာမ်ဳိးအထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ မီဒီယာေတြကို မႀကိဳက္တာကေတာ့ အစြဲႀကီးသူေတြပါ။ သူတို႔က သူတို႔ ခ်စ္သူ ခင္သူေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေကာင္းသတင္းသာ ၾကားလို ဖတ္လိုပါတယ္။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ သူတို႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ဘန္ကာေလးထဲမွာသာ ေနလိုပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိးလူေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ တန္ဖိုးထားတဲ့ လူေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို သတင္းမီဒီယာေတြက ေဝဖန္ေစာေၾကာတဲ့အခါမွာ သတင္းမီဒီယာေတြကို မ်က္မုန္းက်ဳိးတတ္ပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာေတြဟာ သူတို႔ မႀကိဳက္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကုိ အတုလုပ္ၿပီးေတာ့ ေရးေနတာလို႔လည္း ထင္တတ္ၾကပါတယ္။

ေနာက္တမ်ဳိးကေတာ့ သတင္းအတု ျပဳလုပ္သူေတြပါ။ သူတို႔ကေတာ့ တာဝန္အရကို သတင္းမီဒီယာေတြအေပၚ လူေတြက အယံုအၾကည္ ပ်က္လာေအာင္၊ သတင္းမီဒီယာေတြဟာ ဘက္လိုက္သူေတြ၊ ေငြေနာက္လိုက္သူေတြ၊ တုိင္းျပည္ေရာင္းစားသူေတြလို႔ ထင္လာေအာင္ကို စနစ္တက် စီမံကိန္းခ်ၿပီးေတာ့ တိုက္ၾကပါတယ္။ သူတို႔အတြက္ေတာ့ သတင္းအမွန္ေတြကို စိစစ္ေဖာ္ထုတ္သူေတြဟာ ရန္သူပါပဲ။

ဒါေတြကေတာ့ သတင္းမီဒီယာေတြကုိ ဆန္႔က်င္ဘက္အျဖစ္၊ ရန္သူအျဖစ္ ျမင္ေလ့ရွိတဲ့ သံုးမ်ဳိးသံုးစား ျဖစ္ပါတယ္။

" သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ပဲ သတင္းအတုေတြကို ကာကြယ္မွာလား "

သတင္းအတုေတြ၊ သတင္းအမွားေတြကို ထိန္းဖို႔ ေလ ွ်ာ့ခ်ဖို႔ဆုိရင္ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ တက္သမ ွ်ကိုပဲ ဖတ္မယ္ဆုိတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔လည္း မရပါဘူး။ Media Literacy လို႔ေခၚတဲ့ သတင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာေပးမႈကုိ လူေတြဆီ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေရာက္ေအာင္ လုပ္ရမွာပါ။ လူေတြအေနနဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကုိ စိစစ္ႏိုင္ဖို႔၊ ဆိုရွယ္မီဒီယာကုိ သိနားလည္ဖို႔နဲ႔ ဒစ္ဂ်စ္တယ္လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ အသိပညာေပးမႈေတြကုိ အစုိးရက ေက်ာင္းသင္ခန္းစာေတြမွာ ထည့္သြင္းေပးတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ရပါမယ္။ အမုန္းစကားေတြမေျပာေအာင္နဲ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြမရွိေအာင္ လူလူခ်င္း တန္ဖိုးထားတတ္ေအာင္ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာေတြကို အဆင့္ျမွင့္ရပါမယ္။ လူငယ္မ်ဳိးဆက္ကုိတင္မကဘဲ လူႀကီးေတြကိုပါ သတင္းအခ်က္ စိစစ္ဖို႔လိုတဲ့အေၾကာင္း အသိပညာေပးရပါမယ္။ ဒါမွသာ ေနာင္အနာဂတ္မွာ သတင္းအတုေတြကို ေလ ွ်ာ့ခ်ႏုိင္မွာပါ။

တခ်ိန္ထဲမွာပဲ အစုိးရ ကုိယ္တုိင္ကစၿပီး သတင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို ျမွင့္တင္ေပးရပါမယ္။ ဆုိရွယ္မီဒီယာကေန ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြကို တိုက္ရိုက္တင္တာမ်ဳိးမလုပ္ဘဲ သတင္းမီဒီယာေတြဆီကုိ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြ ပို႔ေပးတာမ်ဳိးေတြ အရင္လုပ္ၿပီးမွ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြကုိ ဆိုရွယ္မီဒီယာကေနတဆင့္ ကုိယ္တုိင္ ထုတ္ျပန္တာမ်ဳိးကို လုပ္သင့္ပါတယ္။ ဒီလိုဆုိရင္ မလုိလားအပ္ဘဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္အတုေတြ ထြက္လာတာမ်ဳိးကို အထိုက္အေလ်ာက္ ေလ ွ်ာ့ခ်ႏုိင္မွာပါ။

သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖၚေရးသားပုိင္ခြင့္ဟာလည္း သတင္းအတုေတြနဲ႔ ေကာလဟလေတြကို ေလ ွ်ာ့ခ်ႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ေျပာလိုတာက အစုိးရအေနနဲ႔ သတင္းအတုေတြကုိ ေလ ွ်ာ့ခ်ခ်င္တယ္ဆိုရင္ သတင္းမီဒီယာေတြကုိ အျပစ္ဖို႔ေနတာ ဒါမွမဟုတ္ ဆုိရွယ္မီဒီယာကုိ အျပစ္ဖုိ႔ေနတာ ဒါမွမဟုတ္ ဆိုရွယ္မီဒီယာကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ၿပီး လူေတြကုိ ေထာင္ထဲပုိ႔ေနတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ေနမယ့္အစား လူေတြကိုယ္တုိင္ သတင္းအမွားေတြ သတင္းအတုေတြကို ဆန္႔က်င္လာေအာင္ လုပ္ျခင္းက နည္းမွန္လမ္းမွန္ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ။

သတင္းမီဒီယာဟာ အစုိးရကို ဘယ္လိုပဲ ေဝဖန္ပါေစ သူ႔ဆီမွာ တာဝန္ယူမႈ တာဝန္ခံမႈဆိုတဲ့ မ်ဥ္းတေၾကာင္း ရွိေနပါတယ္။ ဆုိရွယ္မီဒီယာကေတာ့ ဘာကုိမွ တာဝန္ခံေနမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆုိရွယ္မီဒီယာဆိုတာ လြယ္လြယ္ေျပာရရင္ စားပြဲတစ္ခ်ပ္နဲ႔ တူပါတယ္။ လူတုိင္းက အလြယ္တကူ ဝင္ေရာက္ၿပီး ကုိယ္ႀကိဳက္တာကုိ စားပြဲေပၚ တင္လို႔ရပါတယ္။ ဒီလုိတင္တဲ့ေနရာမွာလည္း အမည္မသိ ပုိင္ရွင္မဲ့အေနနဲ႔ တင္လို႔ရတဲ့ နည္းလမ္းေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆုိရွယ္မီဒီယာဟာ စိတ္မခ်ရတဲ့ ေနရာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာကေတာ့ သူ႔မွာ လိုက္နာရမယ့္ က်င့္ဝတ္စည္းကမ္းေတြရွိတာမို႔လို႔ အထုိက္အေလ်ာက္ေတာ့ အားကိုးလို႔ရပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ တာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ သတင္းမီဒီယာနဲ႔ ဆုိရွယ္မီဒီယာဟာ ၿပိဳင္ဆုိင္ေနရတယ္လို႔ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္မယ့္အစား သတင္းမီဒီယာဟာ သတင္းအတုထုတ္လုပ္တဲ့ စက္ရံုေတြနဲ႔ ၿပိဳင္ဆုိင္ေနရတယ္လုိ႔ ျမင္လိုက္မယ္ဆိုရင္ အနာနဲ႔ ေဆးဟာ မေဝးပဲ ျဖစ္ေနမွာပါ။ မီဒီယာကုိ အျမင္ေစာင္းေနျခင္းဟာ အနာတျခား ေဆးတျခားပါပဲ။ တိုင္းျပည္အေနနဲ႔ ေရာဂါမလြန္ခင္ ေဆးေတြ႕ဖို႔ ဆုေတာင္းမိပါတယ္။

(ျမတ္သူသည္ လူမႈကြန္ရက္ေလ့လာသူျဖစ္ၿပီး နည္းပညာဆုုိင္ရာကၽြမ္းက်င္သူႏွင့္ မီဒီယာအေရး ကၽြမ္းက်င္သူတစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္)

www.khitthitnews.com