"ေလယာဥ္ခေတြေစ်းႀကီးျခင္းအေၾကာင္းတေစ့တေစာင္း"

သတုိးလြင္(ပထ၀ီ၀င္)

" မၾကာခင္ရန္ကုန္ေလဆိပ္ကုိဆင္းသက္ပါေတာ့မယ္ရွင္.. ထုိင္ခံုခါးပတ္မ်ားပတ္ထားေပးပါရန္ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါတယ္ရွင္"
စာေရးသူအိပ္ငုိက္ေနရာမွ . . စပီကာမွေလယာဥ္မယ္၏အသံေၾကာင့္လန္႔ႏိုးခဲ့တယ္ . . ေနျပည္ေတာ္က ရန္ကုန္အျပန္ခရီးမွာတေနကုန္အစည္းအေ၀းေတြေၾကာင့္ဗုိက္ကဆာ . . ေလယာဥ္တက္စကေလယာဥ္မယ္ေလးလာတုိက္ေသာအခ်ိဳရည္(၁)ခြက္ေသာက္ၿပီးအဆာေျပမုန္႔လာေ၀တာေစာင့္ေနရင္းေမွးကနဲအိပ္ေပ်ာ္သြားခဲ့တယ္။ယခုမၾကာခင္ေလယာဥ္ဆုိက္ေတာ့မည္။ " အဆာေျပမုန္႔လာေ၀ေသးလား"ဟုေဘးမွအတူပါလာသည့္ မိတ္ေဆြကုိညီကုိေမးလုိက္တယ္။ေခါင္းခါျပသည္။နားမလည္၍ေလယာဥ္မယ္ကုိေမးၾကည့္ေတာ့မွရွင္းေတာ့သည္။ " (၁)နာရီေအာက္ပ်ံသန္းခ်ိန္ရွိတဲ့ခရီးစဥ္ေတြမွာအခ်ိဳရည္ကလြဲၿပီးအဆာေျပအစားအစာမေကၽြးေတာ့ပါဘူးရွင္" တဲ့ " x xx"

၀န္ႀကီးႏွင့္အစည္းအေ၀းမၿပီးေသး၍ MNA ေလယာဥ္လြတ္သြား၍ေနာက္ဆံုးေလယာဥ္ရွိေသး၍ Go Shore လက္မွတ္တေၾကာင္းကုိက်ပ္၈၆,၀၀၀ေပးစီးခဲ့ရသည္။အရည္သာတုိက္ၿပီးအစာမေကၽြးေတာ့ Low Cost Carrier (LCC) ေတာ့မဟုတ္ေပ။ (၄၅)မိနစ္ခန္႔ၾကာသည့္ေလယာဥ္ခရီးစဥ္မွာ Duty Free ေစ်းလုိက္ေရာင္းေနသံေတာ့ၾကားလုိက္ရသည္။ ေကာင္းေလစြ . . .  

xxxxxx

#ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းအီေဗာ္လူးရွင္း

စာေရးသူအေနျဖင့္လစဥ္ Travelling ဂ်ာနယ္မွာခရီးသြားဆုိင္ရာ"အီေဗာ္လူးရွင္း" ေဆာင္းပါးမ်ားေရးသားခဲ့သည္မွာယခုဆုိ (၄)ႀကိမ္ေျမာက္ၿပီ. . ဒီတေခါက္ေဆာင္းပါးေခါင္းစဥ္ကိုေတာ့ပရိတ္သတ္စိတ္၀င္စားမည့္ Topic ကုိသာေဖာ္ျပလုိ၍ ေလေၾကာင္းအီေဗာ္လူးရွင္းကုိ Sub Title အေနျဖင့္သာအက်ဥ္းေဖာ္ျပလုိက္ရေလသည္။ ေရွ႕မီေနာက္မီ ခရီးသြားဂုရုမ်ားသိႏိုင္ေသာ္လည္းေရွ႕မမီေနာက္မမီသူမ်ားအတြက္ျမန္မာ့ေလေၾကာင္းသမုိင္းမွယေန႔ထိအေျခအေနကုိအက်ဥ္းခ်ဳပ္ေရးသားလုိက္ရေပသည္။

တခ်ိန္ကအေရွ႕ေတာင္အာရွမွာေခတ္အမွီဆံုးေလဆိပ္ဟာမဂၤလာဒံု၊ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာရွိၿပီးေရွးအက်ဆံုးေလေၾကာင္းလုိင္းဟာ၁၉၄၈ကတည္းက UBA (Union of Burma Airways)  ျဖစ္ပါတယ္။ဒါကုိတာ ဗုိင္းေကာင့္မွသည္ေဖာ္ကာေခတ္ေရာက္ေတာ့ BAC (Burma Airways Corporation) ျဖစ္လာၿပီး၁၉၇၀ ျပည့့္လြန္ႏွစ္မ်ားကဘုိးရင္း B 727  ေလယာဥ္ပုိင္ခဲ့ၿပီး ေဟာင္ေကာင္၊အင္ဒုိနီးရွား၊ အိႏၵိယ၊စကၤာပူ၊ဘန္ေကာက္တခြင္ဂ်က္ေလယာဥ္နဲ႔အေတာင္ပံျဖန္႔ႏိုင္ခဲ့တာ "ျမန္မာ" ေပတကား။
ဆုိရွယ္လစ္ေခတ္မွာ . . ေလယာဥ္ေပၚမွာငွက္ေပ်ာသီးပဲေကၽြးလုိ႔ Burma Airways ကုိ Banana Airways လုိ႔ေလွာင္ေျပာင္ေခၚခဲ့တာမွတ္မိပါေသးတယ္ . .

၁၉၉၀ျပည့္လြန္ႏွစ္န၀တစစ္အစုိးရေခတ္မွာ (၂၄)ပစၥည္းတံဆိပ္၀ုိင္းသ႑ာန္ Myanmar Airways (MA) Logo ေျပာင္းခဲ့ၿပီးေနာက္ပုိင္းေလယာဥ္ပ်က္က်မႈႏႈန္းနည္းခဲ့တာအံ့ၾသစရာေပတကား -
UB လုိ႔ ICAO အသိအမွတ္ျပဳ Airline Code ထင္ရွားခဲ့တဲ့ MA ဟာ၁၉၉၄မွာစကၤာပူဖက္စပ္အျဖစ္ MAI ႏိုင္ငံတကာေလေၾကာင္းလုိင္း Flag Carrier အျဖစ္ဘုိးရင္း 757 ကုိယ္ပြားေမြးခဲ့သည္။ အလားတူ ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းနဲ႔ မေလးရွားဖက္စပ္ Air Mandalay (6T) ကုိလည္းဆက္လက္ကုိယ္ပြားေမြးခဲ့တယ္။ ATR 72 ေလယာဥ္(၂)စင္းနဲ႔Boutique Airline အေနနဲ႔ဂုဏ္ယူစြာစီးရင္းရင္ခုန္ခဲ့ရတယ္။ YA လုိ႔ပါးစပ္ဖ်ားမွာေခၚေလ့ရွိတဲ့ Yangon Airways (YH) လည္း၁၉၉၆မွာ Visit Myanmar Year နဲ႔အတူေမြးဖြားလာခဲ့တာ ယေန႔တုိင္အေတာင္ပံျဖန္႔ေနဆဲ . . 'အာဂ' ေလေၾကာင္းလုိင္းတခု ပင္တည္း။ ျမန္မာ့ေလေၾကာင္းသမုိင္းမွာUBၿပီးရင္ေဖာ္ကာ (F100) ၂စီးအပါအ၀င္ Fleet ေလယာဥ္စီးေရအမ်ားဆံုးျဖစ္ခဲ့တဲ့ Air Bagan (W9) ဟာလည္း၂၀၀၅ခုႏွစ္ေလာက္မွာေမြးဖြားခဲ့ၿပီး(၁၀)ႏွစ္သားေလာက္မွာ AOG ( Aircraft on Ground)  ျဖစ္ခဲ့တယ္။ W9 နဲ႔အမ်ိဳးေတာ္တဲ့Asian Wings လဲေတာင္ပံမခတ္တခ်က္ခတ္တခ်က္ပါပဲ။၂၀၁၁ေလာက္မွာ K7 လုိ႔နာမည္ႀကီးတဲ့ Air KBZ (ကေမၻာဇ)ဟာအရွိန္အဟုန္နဲ႔ႀကီးထြားလာ ပါတယ္။သူလဲ Fleet အမ်ားဆံုး ေလေၾကာင္းလုိင္းျဖစ္ခဲ့ၿပီးMAIနဲ႔၀မ္းကြဲေတာ္ပါတယ္။၂၀၁၃ေလာက္မွာGolden Myanmar Airline (GMA, Y5) လည္း Air Bus ပ်ံခဲ့တဲ့ေလေၾကာင္းလုိင္းျဖစ္ခဲ့တယ္။  (စာၾကြင္း-AirBaganလည္းပထမဆံုးျပည္တြင္းမွာAir Bus A310 ၀ယ္ခဲ့ေပမယ့္operation cost မ်ားျပားျခင္းစည့္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ AOG (Aircraft on Ground) ျဖစ္၍ ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ ရပ္ထားရင္းေစ်းအႀကီးဆံုး Aero Billboard အျဖစ္ထင္ရွားခဲ့တယ္။)

၂၀၁၄ေလာက္မွာေနျပည္ေတာ္အေျချပဳၿပီးရန္ကုန္မွေကာ့ေသာင္းအထိအဓိကခရီးစဥ္ေျပးဆြဲတဲ့ Apex ဆုိတဲ့ေလေၾကာင္း လုိင္းလည္း ATR ေလယာဥ္တစ္စီးတည္းန႕ဲ ေလေၾကာင္းေလာကထဲ၀င္ခဲ့တယ္။ အလားတူ UB ေလယာဥ္ေတြကုိ Charter စင္းလံုးငွားဆြဲေလ့ရွိတဲ့ Sun Far ကုမဏီမွကုိယ္တုိင္အေတာင္ပံျဖန္႔မည့္မန္းရတနာပံု (7Y) ေလေၾကာင္းလုိင္းလည္းယေန႔တုိင္ေလမွာပ်ံေနဆဲ . . K7 ကုိေနျပည္ေတာ္စင္းလံုးငွားရင္းအက်ဳိးအျမတ္ရခဲ့တဲ့ FMI အုပ္စုကလည္းFMI Air အေနနဲ႔၂၀၁၆ေလာက္မွစခဲ့ၿပီး (၂)ႏွစ္ေလာက္အၾကာမွာ AOG ျဖစ္ခဲ့ေလၿပီ။ ၁၉၅၀ျပည့္လြန္ႏွစ္ကတည္းက အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ေလေၾကာင္းေလာက ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ၂၀၁၀ျပည့္လြန္ႏွစ္မွာျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလုိင္း(၁၀)လုိင္းရွိခဲဲ့တဲ့ႏုိင္ငံတခုအျဖစ္အမည္တြင္ခဲ့တယ္။ Fleet ကေတာ့ (၂)ဒါဇင္ေက်ာ္ေလာက္ပဲရွိပါတယ္။ ထုိင္းႏိုင္ငံကုိကမၻာလွည့္ခရီးသည္သန္း(၃၀)ေက်ာ္လာၿပီး ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ခရီးသည္ေပါင္းသန္း(၁၀၀)ေက်ာ္၀န္ေဆာင္မႈေပးေနရတဲ့ႏိုင္ငံမွာေတာင္ျပည္တြင္းေျပးဆြဲတဲ့ေလယာဥ္ကုမဏီ(၇)ခုထက္မပုိေပ။စုစုေပါင္း Fleet (၂၀၀)စင္းခန္႔ရွိပါတယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံရွိခရုိနီတဦးပုိင္တဲ့ေလေၾကာင္းလုိင္းတခုမွာ ATR ေလယာဥ္ (၂)စင္းသာရွိေပမယ့္ေျမျပင္/ေ၀ဟင္၀န္ထမ္း (၄၀၀)ေက်ာ္ခန္႔ထားတာကုိဂုဏ္ယူေနပါတယ္။ Thai Air Asia ကေတာ့ထုိင္းႏိုင္ငံအတြင္းေျမျပင္/ ေ၀ဟင္၀န္ထမ္း (၅၀၀)ခန္႔သာရွိေပမယ့္ ေလယာဥ္အစင္းေပါင္း(၁၀၀)ေက်ာ္နဲ႔ ေတာင္ပံ ျဖန္႔လွ်က္ရွိပါတယ္။ Efficiency Vs Capacity သေဘာပါ -

#ေလယာဥ္ခေစ်းႀကီးရျခင္းအေၾကာင္းတရားမ်ား

ပထမအခ်က္ကေတာ့ - DCA ျမန္မာရဲ႕ေလေၾကာင္းဆုိင္ရာဥပေဒ၊စည္းမ်ဥ္းေတြကုိမ်က္ကြယ္ျပဳထားမႈပါပဲ . .
DCA ညႊန္ခ်ဳပ္ (အၿငိမ္းစား)တဦးရဲ႕ရင္ဖြင့္သံကေတာ့ဥပေဒအရေလေၾကာင္းလုိင္းတခုရဲ႕အသက္ျဖစ္တဲ့ AOC (Air Operations Certificate) ရဖုိ႔အနည္းဆံုး Fleet ေလယာဥ္(၅) စင္းရွိရမည္ဟုသိရပါတယ္။ (၃)ႏွစ္ဆက္တုိက္အရႈံးျပရင္ AOC ျပန္သိမ္းခြင့္ရွိေၾကာင္း၊ သုိ႔ေပမယ့္ပတ္သက္ရာပတ္သက္ေၾကာင္း ခရိုနီေတြပုိင္တဲ့ေလယာဥ္ ကုမၸဏီအခ်ဳိ႕ကေတာ့ ေလယာဥ္(၁)စင္း၊ (၂)စင္းနဲ႔လည္း AOC လုိင္စင္ခ်ေပးခဲ့ရေၾကာင္း၊ (၃)ႏွစ္မကရႈံးလည္း AOC ကုိမထိရဲေၾကာင္း၊ အၿပဳိင္အဆုိင္ "သူေဌးေစ်းေရာင္း" ေနတာျပည္ျမန္မာဟုပင္ဆုိစမွတ္ျပဳရေပေတာ့မည္။

၂၀၁၂ေနာက္ပုိင္းကစၿပီးျပည္တြင္းေလယာဥ္ခေတြမွာစကားသစ္(၂)ခုရင္းႏွီးခဲ့ရတယ္။ YR လုိ႔ေခၚတဲ့ Fuel Surcharge နဲ႔ YQ  လုိ႔ေခၚတဲ့ Insurance Surcharge ေတြျဖစ္ပါတယ္။ အတုိတေၾကာင္း (ေညာင္ - မန္း (သုိ႔) မန္း - ဟဲ) မွာတင္ျပည္တြင္း ခရီးသည္ေရာင္းေစ်း၅၀,၀၀၀က်ပ္ဆုိပါစုိ႔။ US$ နဲ႔တြက္ရင္ US$ 35 ခန္႔သာရွိသည္။ YR ဆီေစ်း  US$ 27 နဲ႔YQ အာမခံေၾကး $ 3 ေပါင္းရင္US$ 30 ရွိေနၿပီးအဆာေျပစားစရာခထည့္မတြက္နဲ႔ဦး-ေလယာဥ္ခ (Net Fare) US$ 5 နဲ႔ဘတ္စကားခေတာင္မရွိေပ။ Local ေတြအတြက္အရႈံးခံဆြဲေပးေနရတဲ့သူတုိ႔ရဲ႕ေစတနာ. . ! ဒါ့ေၾကာင့္လဲ ႏိုင္ငံျခားသားေစ်း ဟာ (၂)ဆနီးပါးယူမွ Overhead နဲ႔ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ Financial Cost ကာမိရံုသာျဖစ္ေပလိမ့္မယ္။ဒီၾကားထဲ VVIP, FOC/ Agency Discount/ Tour Operator ေလာကမွာ FOC လုိ႔ေတာ့မသံုးၾကပါ။ Complimentary လုိ႔ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ေတာင္းတဲ့သူေတြ၊ AD 75/ AD 100ဆုိၿပီးအလကားေပးလုိက္ရတာေတြ၊အေခါက္တုိင္းဂ်ိမ္းစ္ဘြန္းလုိ႔ေခၚစမွတ္ျပဳတဲ့ CSO (Cabin Security Officer) လံုၿခဳံေရးမွဴး(၂)ဦး စရိတ္ေတြေပါင္းလုိက္ရင္ US$ သိန္း/ သန္းဂဏန္းအထိရွိေၾကာင္း Airline CEO တစ္ဦးရဲ႕ရင္ဘတ္ထဲကစကားကုိၾကားေယာင္ေနမိပါတယ္။

စာေရးသူလည္း(၁၂.၆.၂၀၁၈)မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ MTC ေခၚျမန္မာႏိုင္ငံခရီးသြားကြန္ဖရင့္မွာ Cluster အလုိက္ေဆြးေႏြးႏိုင္ဖို႔အေရးႀကီးတဲ့ Destination Competences ျဖစ္ေစဖုိ႔ေလေၾကာင္းခရီးေစ်းေတြေလွ်ာ့ၾကဖုိ႔ (၃)ႀကိမ္ထက္မက Airline မွအေတြ႕အႀကံဳရွိတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ စားပြဲ၀ုိင္းမွာတစ္မ်ိဳး၊စင္ေပၚမွာ တစ္ဖံု၊စားေသာက္ဆုိင္ မွာ ထုိင္ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြအရအဓိ္ကေစ်းႀကီးၿပီးအိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ႏႈိင္းယွဥ္တဲ့အခ်က္ေတြကုိေအာက္ပါအတုိင္းေတြ႕ရွိတင္ျပလုိက္ရပါတယ္။

(က) ေလယာဥ္ဆီေစ်းႀကီးျမင့္ျခင္း

ေလယာဥ္ခ၏၂၀% ခန္႔သက္ေရာက္မႈရွိသည္။အေၾကာင္းမွာ Jet A1 ေလယာဥ္ဆီကုိ စကၤာပူမွတဆင့္ ၀ယ္ယူတင္သြင္းရာ၌ လက္လီေစ်းသာသာျဖစ္ေနျခင္း၊ ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား ေၾကာင့္သီလ၀ါအထိ သေဘၤာႀကီးမ်ားဆုိက္ကပ္ၿပီး ဆီေလွာင္ကန္မ်ားမွ တဆင့္ ေလဆိပ္မ်ားသုိ႔ဆီသယ္ယာဥ္မ်ားျဖင့္အလီလီပုိ႔ရာတြင္ Logistic Cost အဆမတန္ျမင့္မားျခင္း၊ စက္သံုးဆီမ်ားအေပၚေကာက္ခံသည့္အခြန္ေငြ (CT 5%) ရွိေနျခင္း၊ေဒၚလာေစ်းမတည္ၿငိမ္၍ ဆီေစ်းမ်ားမွာ အတက္ႏႈန္းသာ ရွိေနျခင္း မ်ားျဖစ္သည္။ထုိ႔အျပင္ေလယာဥ္ဆီတင္သြင္းျဖန္႔ခ်ီခြင့္ကုိဖက္စပ္ကုမဏီႀကီး (၁)ခုတည္းကုိ သာလုပ္ပုိင္ခြင့္ ေပးထားသည္မွာလည္းအေၾကာင္းတစ္ခ်က္ျဖစ္သည္။ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစံနစ္တြင္အၿပဳိင္အဆုိင္ျဖစ္သင့္သည္။

(ခ) အပုိပစၥည္းတင္သြင္းျခင္းအခက္အခဲမ်ား

ေလယာဥ္ဆုိသည္မွာ (၅)နာရီသာနားခ်ိန္ရွိမွသတ္မွတ္ကာလအတြင္းအရင္းေၾကႏိုင္မည့္ Risk မ်ားရွိသည္။ အရင္းအႏွီးႀကီးသည့္အရာျဖစ္သည္။ဆုိလုိသည္မွာေလထဲတြင္ေတာင္ပံျဖန္႔ႏိုင္မွေတာ္ကာက်မည္။ထုိ႔အတြက္ Ground Time (ေခတၱရပ္နားခ်ိန္) တုိင္းအခ်ိန္မီအပုိပစၥည္းလဲလွယ္ျခင္း ၊ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ စစ္ေဆးတုိင္းတာျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရ သည္။ထုိပစၥည္းမ်ားသည္ ႀကဳိတင္မွာယူၿပီးအဆင္သင့္ထားမွသာ အေရးေပၚလုိအပ္ခ်ိန္တြင္ အခ်ိန္မီအစားထုိးျပင္ဆင္ႏုိင္မည္။ဥပမာ- ေလယာဥ္ဘီးေပါက္ၿပီးပ်က္စီးခဲ့လွ်င္အခ်ိန္မီလဲလွယ္ရန္အပုိမရွိခဲ့ပါက AOG နားေပေလေရာ့.. Flight Cancel  ျဖစ္လွ်င္၀င္ေငြ ထိခုိက္မည္။ အေလွ်ာ္အစားေတြရွိစၿမဲ။ ငွားရမ္းခ၊အတုိးစရိတ္မ်ားစြာကုန္က်ေပေရာ့. . ထုိ႔အတြက္ အပုိပစၥည္းမ်ားႀကဳိမွာလွ်င္လည္း သြင္းကုန္လုိင္စင္ ေလွ်ာက္ထားရာတြင္ Red Tape System အရအခက္အခဲ ေပါင္းစုံႏွင့္ၾကန႔္ၾကာတတ္သည္။ မေမွ်ာ္မွန္းႏိုင္သည့္ေငြေၾကးမ်ား လည္း၀ဲေလ့ရွိသည္။အေကာက္ခြန္ဌာနမွလည္း Duty အျပည့္ေပးရသည့္အျပင္အျမန္ေၾကးေတြရွိစၿမဲ၊ (တစ္ခ်ိန္ကျဖစ္ေပလိမ့္မည္. .ယခုေတာ့ . . ? ) အခ်ိဳ႕ေလေၾကာင္းလုိင္းမ်ားသည္ Sanction ေၾကာင့္မူရင္းကုမဏီမွတုိက္ရုိက္မွာယူတင္သြင္းခြင့္မရွိသျဖင့္ၾကားပြဲစားမွေစ်းႀကီးေပး၀ယ္ယူရသည့္ဒုကၡရွိသည္။သုိ႔ျဖစ္၍ Spare Parts တင္သြင္းစရိတ္သည္ ေလယာဥ္ခေစ်းႀကီးရျခင္း၏၂၀%ရွိေၾကာင္း ေလေၾကာင္းေလာကသားမ်ား၏ အသံကုိရွယ္လုိက္ရေပသည္။

(ဂ) ေျမျပင္၀န္ေဆာင္စရိတ္ (Ground Handling Cost)

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ေလဆိပ္ေပါင္း(၂၈)ခုခန္႔အသံုးျပဳေနေသးသည္။ႏိုင္ငံတကာေလဆိပ္ (၃)ခုသာရွိသည္။ရန္ကုန္ေလဆိပ္တြင္ Ground Handling Services ကုိ MNA, MAI, YAG ကုမဏီ(၃)ခုမွလုပ္ကိုင္ခြင့္ရသည္။မႏၱေလးတြင္ M Jlux ဂ်ပန္ ဖက္စပ္ ကုမၸဏီမွ လုပ္ကုိင္ၿပီးေနျပည္ေတာ္တြင္ Pioneer ကုမဏီ (Yangon Aerodrome Company ၏လက္ခြဲလုပ္ငန္းစု) မွ၀န္ေဆာင္မႈေပးေလ့ရွိသည္။ က်န္ေလဆိပ္မ်ားတြင္ MNA သာမကျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ားမွလည္း ကုိယ္တုိင္ ေျမျပင္၀န္ေဆာင္မႈႏွင့္ယႏၱရား၊ Equipment မ်ား၊ ငွားရမ္း/ပုိင္ဆုိင္လုပ္ကုိင္ၾကသည္။သုိ႔ျဖစ္၍ Over Head Cost မွာေလယာဥ္အေခါက္ေရႏွင့္ အခ်ိဳးခ်ၾကည့္လွ်င္မကုိက္ႏုိင္ေပ။သို႔ေသာ္ . . . သိကၡာက်မခံႏိုင္သည့္ ခရိုနီသူေဌးမ်ား ေစ်းေရာင္းေနသျဖင့္မေျပာသာေပ။
ႏိုင္ငံတကာေလဆိပ္တြင္ MNA/MA/YAG တုိ႔၏ Package Cost မ်ားသည္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ ၃၀%ခန္႔ေစ်းႀကီး သည္။ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ  Financial Cost ႏွင့္ Demand/Supply မညီမွ်၍ေစ်းႀကီးသည္ ဟုေလဆိပ္၊ေလေၾကာင္းလုိင္းပုိင္ရွင္မ်ားက ညည္းၾကသည္။

(ဃ) ပ်ံသန္းခ်ိန္နာရီကန္႔သတ္ခ်က္

လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အဓိကအသံုးျပဳေနသာ ATR ေလယာဥ္မ်ားသည္ DCA သတ္မွတ္ခ်က္အရပ်ံသန္းခ်ိန္နာရီ ၃၅၀၀မွ  ၄၀၀၀ျပည့္တိုင္း HSI (Hot Section Inspection)အား ျပည္ပႏိုင္ငံတြင္ သြားေရာက္စစ္ေဆးရပါသည္။ US$ 300,000 ေက်ာ္ခန့္ ကုန္က်ပါ သည္။ ATR  ကုမၸဏီ၏သတ္မွတ္ခ်က္မွာပ်ံသန္းနာရီ ၆၀၀၀-၇၀၀၀ေရာက္မွသာ အေျခအေနေပၚမူတည္ျပီး HSI လုပ္ရသျဖင့္ ေလေၾကာင္းကုမၸဏီမ်ားအတြက္နစ္နာျပီးေလယာဥ္ခေစ်းၾကီးရသည့္ အေၾကာင္းတစ္ခုျဖစ္သျဖင့္ DCA သတ္မွတ္ခ်က္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ ျပင္ဆင္သင့္ပါသည္။

(င) ေငြေၾကးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈစရိတ္ေထာင္းျခင္း

ျပည္တြင္းခရိုနီမ်ားအေနျဖင့္မူလအစတြင္နည္းမ်ိဳးစံုႏွင့္ခ်မ္းသာခဲ့သည့္ေငြေၾကးမ်ားႏွင့္ေလယာဥ္၀ယ္၀ယ္/ငွားငွားအေၾကာင္းမဟုတ္ေသာ္လည္း Public Listed အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီ အသြင္ေဆာင္လာလွ်င္ Clean Revenue ျဖစ္ရန္လုိသည္။ Bank Loan ဆုိလွ်င္၁၃%ႏွင့္လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ပါ။သုိ႔အတြက္ World Bank/IFC စသည့္ဘဏ္ႀကီးမ်ား၏ေထာက္ပံ့မႈမရွိလွ်င္ Financial Cost ဒဏ္မခံႏိုင္၍ေဒ၀ါလီခံရမည့္ညႊန္းကိန္းျပေပေတာ့မည္။

JV အေနနဲ႔ Open Sky ေပၚလစီက်င့္သံုးခြင့္ျပဳမည္ဆုိလွ်င္ . . . . .
အာဆီယံေလေၾကာင္းဆုိင္ရာသေဘာတူညီခ်က္ေတြအရ Open Sky ေပၚလစီကုိကေမၻာဒီးယားမွ၂၀၀၀ျပည့္လြန္ႏွစ္က စခဲ့သည္။အခက္အခဲၾကားမွေအာင္ျမင္သည္ဟုဆုိႏိုင္ေပမည္။သုိ႔ေသာ္Local Airline ေတြ၊ National Flag Carrier ေတြေမွးမွိန္ခဲ့ရသည္။ Tourism အတြက္ေကာင္းသည္။ခရီးသည္ေတြေစ်းသက္သာစြာစီးႏိုင္သည္။တစ္ခ်ိန္က Bangkok Airways (PG)ကႏွစ္(၂၀)တုိင္ Monopolize လုပ္ခဲ့ရာမွဟြန္ဆန္အစုိးရ၏ျပတ္သားစြာေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ Open Sky Policy အရယခုအခါဗီယက္နမ္ဖက္စပ္ေလေၾကာင္းလုိင္း Angkor Air ေနရာယူလာသည္။တရုတ္ဖက္စပ္/ စင္းလံုးငွားေတြ၀င္လာသည္။ျမန္မာျပည္တြင္လည္း ANA/Air Asia မွျပည္တြင္းေျပးဆြဲေရး ေဆြးေႏြးဖူးသည္။ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကာကြယ္လုိသည္ကမ်ား၍ပ်က္ခဲ့ရၿပီးတုိးတက္မႈေႏွးသည္မွာစီးပြားေရး၊တုိးတက္မႈျမန္သည္မွာကုန္ေစ်းႏႈန္းဟုဆုိစမွတ္ျပဳရေပမည္။ယခု MIC ဥပေဒသစ္အရ JV ကမ္းလွမ္းမႈေတြကုိစဥ္းစားသင့္ေပသည္။

#ေဆးမီးတိုမဟုတ္ေသာအႀကံျပဳခ်က္မ်ား

ေဆးမီးတုိမဟုတ္ေသာ္လည္းတဒဂၤသက္သာေစမည့္ကုထုံးအခ်ိဳ႕ကုိေလေၾကာင္းဂုရုတုိ႔၏အႀကံျပဳခ်က္ကုိရွယ္လုိပါသည္။

(က) ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလုိင္းေတြညီညြတ္ေစေရး-ႏိုင္ငံတကာတြင္ရွိသည့္ BAR ဟုအမည္တြင္ေသာ Bureau of Airline Business Association ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းသင့္သည္။

(ခ) Occupancy ေပၚမူတည္ၿပီး Sector အလုိက္Code Sharing Interline Agreement ကုိပထမအဆင့္က်င့္သံုးၿပီး Special Proposal Agreement (PSA) မွတဆင့္ Multi Level Agreement (MPA) – Engagement မ်ားပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သင့္သည္။ Airline/JV ျပဳလုပ္သည္အထိစဥ္းစားသင့္သည္။

(ဂ) Cambodia Airport ကဲ့သုိ႔ Ground Handling Company JV ျပဳလုပ္ၿပီးရန္ကုန္၊မႏၱေလးေလဆိပ္မ်ားတြင္ပထမအဆင့္ Ground Handling ေလယာဥ္တိုင္းကုိ၀န္ေဆာင္မႈေပးလွ်င္ေစ်းႏႈန္းသက္သာေစႏိုင္မည္။

(ဃ) ထုိင္းႏိုင္ငံတြင္အခြန္ႏႈန္းထားမ်ားေလွ်ာ့ခ်သျဖင့္ေစ်းအၿပဳိင္ေရာင္းသည့္သာဓကကုိၾကည့္ျခင္းျဖင့္ေလယာဥ္ဆီတင္သြင္းမႈ၊အပုိပစၥည္းတင္သြင္းမႈမ်ားအေပၚတြင္အခြန္ေျဖေလ်ာ့မႈမ်ားစဥ္းစားသင့္သည္။

(င) ေလယာဥ္ဆီေစ်းႀကီးျခင္းမွာ Logistic Cost တခုတည္းသာမကစကၤာပူမွတဆင့္၀ယ္ယူျခင္းသည္လည္း.လက္လီေစ်းျဖစ္သျဖင့္ေစ်းႀကီးျခင္းအခ်က္တခုျဖစ္ႏိုင္သည္။ တင္သြင္ျဖန္႕ျဖဴးသည့္ ကုမၸဏီ တစ္ခုတည္းသာေပးထား ျခင္း ( monopolize System )သည္ လည္း Issue တစ္ခုျဖစ္သည္။ မၾကာေသာတခ်ိန္အေရွ႕ အလယ္ပုိင္းမွစက္သံုးဆီမ်ား ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းတြင္ တုိက္ရုိက္ဆုိက္ကပ္တင္သြင္း ၿပီးပုိက္လိုင္းျဖင့္ႏိုင္ငံ တ၀ွမ္းျဖန္႔ျဖဴးမည့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားရွိလာလွ်င္စကၤာပူကုိစာရင္းထဲထည့္စရာမလုိေတာ့ေပ။

#နိဂံုးမဟုတ္ေသာနိဒါန္း

၁၉.၁၀.၂၀၁၈ ရက္ ေနျပည္ေတာ္မွ အျပန္ ေလယာဥ္ေပၚတြင္ မုန္႔ ၁ခု ျပန္ေကၽြးတာ ေတြ႕ရ ပါသည္။Custom duty အခ်ိဳ႕ကို လည္း ေျဖ ေလ်ာ့ေၾကာင္း သိရ ပါသည္။ေဆးမီးတို ကုစားမွုေတာ့ မဟုတ္တန္ ရာ ..ေရ ရွည္ တိုးတက္မႈ အတြက္ အျပဳ သေဘာ ေဆာင္ မည့္ မူဝါဒ မ်ား ခ် မွတ္ႏိုင္မည္ဟု ေမ်ာ္လင့္ရပါသည္။

ယေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ႀကံဳေတြ႕ေနရေသာေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္ျခင္းမ်ား၏ Root Cause မ်ားကုိရွာေဖြႏိုင္လွ်င္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားထက္ေစ်းႀကီးသည္ဆုိသည့္စကားရပ္ နိဂံုးခ်ဳပ္ေပေတာ့ မည္။ ေလယာဥ္ခေစ်းႀကီးသည္မွာ လည္းအထက္ေဖာ္ျပပါ Issue မ်ားသည္ စာေရးသူ၏ အာေဘာ္တခုတည္းမဟုတ္ေပ… ေဆြးေႏြးပြဲအရပ္ရပ္မွ စုစည္းတင္ျပခ်က္မ်ားကိုအစိုးရပိုင္းဆိုင္ရာမ်ားႏွင့္ ပုဂၢိလကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအဖြဲ့အစည္းမ်ားမွ အျပဳသေဘာေဆာင္မည့္ Action Plan မ်ားကိုယခုမွစ၍နိဒါန္ပ်ိဳးလ်ွင္ ေနာက္မက်ေသးပါ။ တေရြ႕ေရြ႕ တိုးတတ္မွဳ (Evolution) မွ အရွိန္ျမွင့္ေရြ့ လ်ားမွဳကိုျပဳႏိုင္၍ (Revolution) အေနျဖင့္ စုေပါင္းတြန္းလ်ွင္ “တစ္ေန့တစ္လံပုဂံဘယ္မေရြ့ဘဲရွိေပလိမ့္မည္”

#Travellling_Journal
#Vol_1_Issue_6
#ေဆာင္းပါး