"ျမန္မာျပည္မွာ MBA ဘယ္လိုတက္မလဲ"

အကယ္၍မ်ား ႏိုင္ငံျခားမွာလည္း MBA မတက္ျဖစ္ဘူးဆိုရင္ ျမန္မာျပည္က တျခား MBA ေတြထက္ စာရင္ အစိုးရက ဖြင့္ထားတဲ့ ပတၱျမားေဆာင္က MBA ကိုပဲ တက္ဖို႔ညႊန္းပါရေစ..
ေက်ာင္းအၿပီးမွာ ရသြားမယ့္ social networking လည္း အလြန္ေကာင္းပါတယ္.. ေက်ာင္းလခကလည္း တစ္ႏွစ္လံုးေနမွ သံုးေလးသိန္းေလာက္ပဲ ကုန္ပါတယ္.. ကုမၸဏီေတြကလည္း ျမန္မာျပည္ MBA ကို အထင္တၾကီး လက္ခံပါတယ္..

ဒါ့ေၾကာင့္မို႔ ျမန္မာျပည္မွာ အေျခခ်ဖို႔ စဥ္းစားရင္ ျမန္မာျပည္ MBA ဟာ အသင့္ေတာ္ဆံုးပါလို႔ ေျပာပါရေစ..

"ဘယ္မွာတက္ရမွာလဲ"
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
လိွဳင္တကၠသုိလ္နယ္ေျမ၊ ပတၱျမားေဆာင္မွာ တက္ရမွာပါ.. သြားေရးလာေရး အင္မတန္ လြယ္ကူပါတယ္.. မႏၱေလးမွာလည္း အစိုးရက ဖြင့္ထားတဲ့MBA ရိွပါတယ္.. မိတၳီလာစီးပြားေရးတကၠသိုလ္မွာ တက္လို႔ ရ/ မရေတာ့ ပိုး ေသခ်ာမသိပါဘူး..

ပိုးကေတာ့ MBA 18th Batch ကို တစ္ႏွစ္တက္ခဲ့ပါတယ္.. ဒုတိယႏွစ္မတက္ခင္မွာပဲ အဂၤလန္မွာ ေက်ာင္းတက္ျဖစ္သြားလို႔ ျမန္မာျပည္ MBA ကို ေက်ာင္းထြက္ပစ္လိုက္တာပါ.. EMBA အေၾကာင္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ မသိေပမယ့္ MBA အေၾကာင္းေတာ့ သိသေလာက္ေလး ေျပာျပခ်င္ပါတယ္..

"ဘယ္လိုေလွ်ာက္မလဲ"
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
ဝင္ခြင့္ေလွ်ာက္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ႏွစ္တိုင္း ၅လပိုင္း မကုန္ခင္ေလာက္ သတင္းစာမွာ ဝင္ခြင့္ေခၚပါတယ္.. ျမန္မာႏိုင္ငံက တကၠသိုလ္မွာ အသိအမွတ္ျပဳ ဘြဲ႕တစ္ခုခု ရထားၿပီး သက္ဆုိင္ရာသင္႐ိုးနဲ႔အညီ လုပ္ငန္းအေတြ႔အၾကံဳ ရိွသူမ်ားကို ေလွ်ာက္ခြင့္ျပဳပါတယ္..

ေလွ်ာက္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဘြဲ႕လက္မွတ္၊ တကၠသိုလ္အမွတ္စာရင္း၊ မွတ္ပံုတင္၊ လိုင္စင္ပံုေတြ အသင့္ျပင္ထားပါ.. ၿပီးေတာ့ အလုပ္တစ္ခုခုမွာ လုပ္ငန္းအေတြ႕အၾကံဳ ႏွစ္ႏွစ္ရိွေၾကာင္း ျပဖို႔ ကုမၼဏီ ေထာက္ခံစာ လိုပါတယ္.. အဲ့ဒါအျပင္ ရာထူးက Management Level ျဖစ္ဖို႔ လိုတဲ့အတြက္ အနည္းဆံုး Assistant Manager ရာထူးေလာက္ ျပၿပီး ေလွ်ာက္ၾကတာပါပဲ..

မႏွစ္ကမွ တကၠသိုလ္က ဘြဲ႕ရလာတဲ့ လူငယ္ေလးေတြကလည္း ေက်ာင္းတစ္ပိုင္းနဲ႔ ေဖေဖ့ကုမၼဏီမွာ သားက ဒါရုိက္တာပါ.. ေမေမ့ေရႊဆိုင္မွာ သမီးက မန္ေနဂ်ာပါ ဆိုၿပီး ေထာက္ခံစာေတြနဲ႔ ေလွ်ာက္ရင္လည္း ေက်ာင္းက အဲ့ဒီလုပ္သက္ ၂ႏွစ္ဆိုတာကို ယံုေပးပါတယ္.. (ပိုးတက္တုန္းက ေျပာတာေနာ္) 😀

အစိုးရဝန္ထမ္းျဖစ္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္မႈအပိုင္းမွာ ရာထူးလုပ္သက္ ၂ႏွစ္ရိွရင္ ဒီMBA ကို တက္လို႔ရပါတယ္.. ဒါေပမယ့္ အထက္လူၾကီးရဲ႕ ခြင့္ျပဳစာလိုပါတယ္..

ဝင္ခြင့္အတြက္ Form ကိုေတာ့ ပတၱျမားေဆာင္မွာပဲ ဝယ္ရပါ့မယ္.. အေကာင္းဆံုးကေတာ့ သတင္းစာကို ေမလတစ္လလံုး ေသခ်ာဖတ္ၿပီး ပတၱျမားေဆာင္ကို မၾကာခဏ ဖုန္းဆက္ေမး၊ လူကိုယ္တိုင္ သြားစနည္းနာဖို႔ပါပဲ.. Form တင္တာ ေနာက္က်ရင္ ဘာမွ ဆက္လုပ္လို႔ မရဘူးျဖစ္ကုန္ပါ့မယ္..

"EMBA နဲ႔ MBA ဘယ္လိုကြာလဲ"
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

MBA နဲ႔ EMBA ရယ္လို႔ ႏွစ္ခုကြဲတာမွာ MBA က တစ္ပတ္မွာ ငါးရက္ အခ်ိန္ျပည့္ (9am to 3pm ) ထိ တက္ရၿပီး EMBA လို႔ ေခၚတဲ့ Executives MBA ကေတာ့ ညေန ၆နာရီကလား မသိဘူး စပါတယ္..

MBA က ႏွစ္ႏွစ္ တက္ရပါတယ္.. ေနာက္ဆံုးႏွစ္မွာ Thesis တင္ရပါ့မယ္.. EMBA ဘယ္နႏွစ္ တက္ရလဲေတာ့ ပိုးေသခ်ာမသိပါဘူး..

MBA ကေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေက်ာင္းၿပီးကာစ လူငယ္ေတြ အတက္မ်ားၿပီး EMBA က လူၾကီးေတြ မ်ားပါတယ္.. EMBA မွာ တခ်ိဳ႕က စာသင္ခ်င္တာထက္ Networking အတြက္ ဦးစားေပးၿပီး လာတက္ၾကပါတယ္..

သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကေတာ့ သိပ္မကြာလွဘဲ EMBA က အသက္ကန္႔သတ္ခ်က္ ရိိွပါတယ္.. အသက္ (၃၀) ျပည့္ထားမွ တက္ခြင့္ရိွပါ့မယ္.. Management Level မွာ လုပ္သက္ (၈)ႏွစ္ အနိမ့္ဆံုး ေတာင္းတတ္ပါတယ္.. ဝင္ခြင့္ေခၚစာမွာ ေသခ်ာဖတ္ရင္ အေသးစိတ္ပိုသိႏိုင္ပါတယ္..

"Entrance test"
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
MBA ေရာ EMBA ေရာ ႏွစ္ခုစလံုးက entrence test ေျဖရပါတယ္.. ႏိုင္ငံျခားေတြမွာ MBA တက္ခ်င္ရင္ GMAT စာေမးပြဲ ေျဖရသလို ျမန္မာႏိုင္ငံက MBA ကလည္း ဝင္ခြင့္စာေမးပြဲကို GMAT သေဘာမ်ိဳး ေျဖရပါတယ္..

The Graduate Management Admission Test လို႔ ေခၚတဲ့ GMAT စာေမးပြဲဟာ ႏိုင္ငံျခားမွာေတာ့ Computer နဲ႔ ေျဖရတာ ျဖစ္ေပမယ့္ ပတၱျမားေဆာင္က MBA ကေတာ့ စာရြက္နဲ႔ပဲ ေျဖရပါတယ္..

စာေမးပြဲက Analytical writing assessment အတြက္ အက္ေဆး တစ္ပုဒ္နဲ႔
Integrated reasoning, Quantitative နဲ႔  Verbal ရယ္လို႔ ရိွပါတယ္.. ဒီပုိ႔စ္က ျမန္မာျပည္ MBA ဝင္ခြင့္အတြက္ပဲ အဓိကထားတာမို႔ ပိုးေျဖခဲ့ရတာေတြပဲ ျပန္ေျပာပါရေစ..

အၾကမ္းဖ်င္းခြဲရရင္ Logics, Maths နဲ႔ အဂၤလိပ္စာရယ္ကို ေရးေျဖ ေျဖရၿပီး အဲ့ဒီ written test ေအာင္မွ verbal test ေျဖရပါ့မယ္.. Written test က စီးပြားေရးနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ဗဟုသုတေတြ ဘာတစ္ခုမွ မေမးဘဲ အေျခခံ algebra, geometry, နဲ႔ arithmetic ရယ္၊ English grammar skill ရယ္ကိုပဲ ဦးစားေပး ေမးပါ့တယ္..

ေမးခြန္းေတြက ခက္ခက္ခဲခဲ မဟုတ္ဘဲ multiple choice ဆန္ဆန္ ေရြးရပါတယ္.. Calculator ယူခြင့္ မျပဳပါဘူး.. အဓိကျပႆနာဟာ အခ်ိန္မေလာက္တာ ျဖစ္ပါ့လိမ့္မယ္.. ဒါ့ေၾကာင့္ မေသခ်ာတဲ့ေမးခြန္းဆို ခဏ ဝိုင္းထားၿပီး ခ်န္ခဲ့ရင္း သိတာေတြ အရင္ၿပီးေအာင္ ေျဖသင့္ပါတယ္..

နမူနာဆို စာသင္ခန္းမွာ ေက်ာင္းသား ၇၈ ေယာက္ရိွတာ ၄၁ ေယာက္က ျပင္သစ္စာ သင္ၿပီး ၂၂ေယာက္က ဂ်ာမန္ သင္တယ္.. အဲ့ဒီမွာ ၉ေယာက္က ျပင္သစ္စာေရာ ဂ်ာမန္စာပါ သင္တယ္.. ဘယ္ႏွစ္ေယာက္က အတန္းႏွစ္ခံုလံုးကို မတက္ဘူးလဲ ဆိုတာမ်ိဳး ေမးပါတယ္.. ေမးခြန္းအားလံုးက english လိုပါ.. Analytical writing assessment အတြက္ေတာ့ အက္ေဆးတစ္ပုဒ္ ေရးရပါ့မယ္.. ေရးရပံု ေရးရနည္းက IELTS ရဲ႕ အက္ေဆး type ေတြထဲက တစ္မ်ိဳးနဲ႔ အေတာ္ဆင္ပါတယ္..

စာေမးပြဲက စုစုေပါင္း ၃နာရီေလာက္ ၾကာပါတယ္.. တစ္မ်ိဳးကို တစ္နာရီ ေျဖရတာပါ.. ေရးေျဖေျဖၿပီး တစ္ပတ္မျပည့္ခင္မွာ ေအာင္စာရင္းထြက္ပါတယ္.. ေအာင္မွ ႏႈတ္ေျဖ ေျဖခြင့္ရိွပါတယ္.. မ်ားေသာအားျဖင့္ ေရးေျဖမွာ လူ ႏွစ္ရာ သံုးရာေလာက္ လာေျဖၿပီး တစ္ရာေလာက္ကို ႏႈတ္ေျဖစစ္ပါတယ္.. ၿပီးရင္ ၇၀ေလာက္ကို ေက်ာင္းတက္ခြင့္ေပးပါတယ္.. ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ပဲ တက္ခြင့္ျပဳမယ္ဆိုတဲ့ ထံုးစံေတာ့ မရိွတာေတာ့မို႔ ဘယ္လိုအမွတ္ေပးစနစ္ရိွလဲဆိုတာ ပိုး ေသခ်ာ မသိပါဘူး..

"ႏႈတ္ေျဖမွာ ဘာေတြေမးလဲ"
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
ေရးေျဖၿပီးလို႔ ႏႈတ္ေျဖေျဖရရင္က် ဆရာ/မ ငါးေယာက္ေလာက္က ၁၅မိနစ္ ေမးပါ့မယ္.. ဘာမွ ခက္ခက္ခဲခဲ မေမးပါဘူး.. အဂၤလိပ္လို ေျဖရေပမယ့္ myself ဆန္ဆန္မ်ိဳးကေန အစျပဳၿပီး လက္ရိွအလုပ္ရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳ၊ ဒီMBA ကို ဘာလို႔တက္ခ်င္တာလဲ၊ MBA ကေန ဘာေတြ ရမယ္ထင္လဲနဲ႔ ေနာက္ဆယ္ႏွစ္မွာ ကိုယ္ဘာျဖစ္ခ်င္လဲဆိုတာမ်ိဳးကိုပဲ ေမးပါတယ္... အဲ့ဒါေအာင္ရင္ ေက်ာင္းတက္လို႔ရပါၿပီ..

ေမးတဲ့အခါ ေက်ာင္းတုန္းက အမွတ္ေတြ ေကာင္း/ မေကာင္းလည္း ၾကည့္ပါတယ္.. ေကာင္းရင္ေတာ့ ျပႆနာမရိွေပမယ့္ အမွတ္မေကာင္းရင္ အဲ့ဒီအတြက္ စိတ္ညစ္ဟန္၊ အားငယ္ဟန္၊ အျပစ္ရိွသိမ္ငယ္ဟန္ေတြ မျပပါနဲ႔.. ဟုတ္တယ္.. အဲဒီ့တုန္းက ငယ္ေသးေတာ့ စာကို သိပ္စိတ္မဝင္စားမိဘူး.. အခုခ်ိန္မွာေတာ့ အနာဂတ္မွာ ဘာျဖစ္ခ်င္တယ္.. ဘာလုပ္ခ်င္တယ္.. ငါဟာ ဘယ္လိုထူးခၽြန္ထက္ျမက္ခ်င္ၿပီး MBA မွာ သင္ရမယ့္ စာေတြ၊ အေတြ႕အၾကံဳေကာင္းေတြနဲ႔ ငါ့အိပ္မက္ေတြကို ဘယ္လို အေရာက္သြားမယ္ဆိုတာမ်ိဳး positive ဆန္ဆန္ ေျဖသင့္ပါတယ္..

အင္တာဗ်ဴးမွာ ပ်ံလန္ေနေအာင္ မိတ္ကပ္တစ္ပိႆ ေဒါက္ဖိနပ္တစ္ေတာင္ေလာက္နဲ႔ သြားဖို႔ မလိုေပမယ့္ အဝတ္အစားကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္ေလး ဝတ္သင့္ပါတယ္.. ေမးခြန္းေတြကို ေျဖတဲ့အခါ ခပ္ျပံဳးျပံဳးေလးနဲ႔ ကိုယ့္ကို ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈရိွေၾကာင္း ေျဖပါ.. အဓိကက personality ကို အကဲခတ္တာမ်ိဳး၊ အဂၤလိပ္စာကို အေျခခံ ထမင္းစားေရေသာက္ ေျပာႏိုင္ မေျပာႏိုင္စစ္တာပါ.. ဒီေတာ့ ေမးႏိုင္မယ့္ ေမးခြန္းေတြအတြက္ အေျဖကို ၾကိဳေရးၿပီး ၾကိဳက်က္ထားပါ.. ဒါေပမယ့္ ဟုိေရာက္လို႔ ေမးရင္ ၾကက္တူေရြး စာအံ့သလိုေတာ့ မရြတ္ပါနဲ႔.. ကိုယ္သေဘာက်တဲ့ သက္ဆိုင္တဲ့ စာေၾကာင္းေလး ၂ေၾကာင္း ၃ေၾကာင္း ပါေအာင္ ေျဖပါ.. ေမးခြန္းတစ္ခုကို အနည္းဆံုး ဝါက် ေလးေၾကာင္းေလာက္ ေျဖပါ..

"က်ဴရွင္"
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
ဝင္ခြင့္စာေမးပြဲအတြက္ က်ဴရွင္လိုခ်င္ရင္ ေက်ာင္းက စာေရးမဆီမွာ တိတ္တိတ္ေလး စံုစမ္းလို႔ ရပါတယ္.. ေက်ာင္းကလည္း တရားဝင္ အနီးကပ္သင္တန္းဆိုၿပီး တစ္ပတ္လား ဆယ္ရက္လား မသိဘူး ဖြင့္ပါတယ္.. အဲ့ဒီမွာ ေပးတဲ့စာရြက္စာတမ္းက ေမးခြန္းေတြ ေသခ်ာၾကည့္ပါ.. စာေမးပြဲမွာ ဂဏန္းေလာက္ပဲ ေျပာင္းၿပီး အစအဆံုး ျပန္ပါ ပါတယ္.. 😀

ပိုးတုန္းက က်ဳရွင္ကို ၇မိုင္ခြဲက ဆရာမၾကီးဆီမွာ တက္ပါတယ္.. သူက GMAT စာအုပ္အထူၾကီးနဲ႔ ေသခ်ာသင္ပါတယ္.. မတ္လေလာက္တည္းက စံုစမ္းၿပီး က်ဴရွင္အပ္ရပါတယ္... အခုေတာ့ တီခ်ယ္ၾကီးက စာသင္ေသး မေသးေတာ့ မေသခ်ာဘူးေပါ့ေနာ္.. (မေသခ်ာတာေတြ ခဏခဏ ပါေနတာလည္း အားနာပါတယ္)

ခုေခတ္မွာေတာ့ အင္တာနက္ ေပါေပါမ်ားမ်ား ရတာမို႔ GMAT example question လို႔ google မွာ ရွာပါ.. ေလ့က်င့္စရာေတြ မကုန္ေအာင္ ရိွပါ့မယ္.. ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ အဲ့ဒီ GMAT စာအုပ္အထူၾကီးေတြကို ႏွစ္အုပ္ေလာက္ က်င့္ပစ္ပါ.. စာေမးပြဲဟာ သိပ္ကို လြယ္လြန္းသြားပါ့လိမ့္မယ္.. ပိုး တက္တုန္းက က်င့္ခဲ့တဲ့စာအုပ္နာမည္ စဥ္းစားလို႔ ရရင္ ျပန္ေျပာေပးပါ့မယ္.. ေတာ္ေတာ္ အသံုးဝင္ခဲ့ပါတယ္..

မိတၳီလာ၊ မႏၱေလးတို႔မွာလည္း စီးပြားေရးတကၠသိုလ္ရိွေတာ့ အဲ့ဒီမွာ MBA တက္ရင္ အစိုးရက ဖြင့္တာဆိုရင္ေတာ့ အသိအမွတ္ျပဳမႈက တူတူပဲ ေနပါ့လိမ့္မယ္.. သင္တဲ့ဆရာ/မ ေတြေတာ့ ကြာမွာေပါ့ေနာ္..

ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ရန္ကုန္ကို ပိုအားေပးခ်င္တာက ရန္ကုန္မွာတက္ရင္က ေက်ာင္းမၿပီးခင္မွာ internship ကို ကုမၸဏီၾကီးေတြမွာ ဆင္းခိုင္းတာမို႔ ခုမွ လုပ္ငန္းခြင္ဝင္မယ့္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြအတြက္ MBA အၿပီးမွာ internship ကေန အလုပ္ေကာင္းေကာင္းတစ္ခါတည္း ရႏိုင္ပါတယ္..

ေလာေလာဆယ္ေတာ့ စဥ္းစားမိသမွ် GMAT အေၾကာင္းက ဒီေလာက္ပါပဲ.. သိခ်င္တာ ရိွရင္ Comment မွာ ထပ္ေမးႏိုင္ပါတယ္.. ပိုးသိတယ္ဆိုရင္ ေျဖေပးပါ့မယ္..

Poe Phyu Thant

(ပိုးျဖဴသန္႔ ဆိုတာေလးကို ကလစ္ႏွိပ္လိုက္ရင္ မူရင္းစာေရးသူရဲ႕ စာမ်က္ႏွာကို ေရာက္သြားပါလိမ့္မယ္)