အာဇာနည္​တို႔၏ မွတ္တမ္းမ်ား

 ■ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း
- ၁၉၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၃ ရက္တြင္ မေကြး ခ႐ိုင္ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕၌ ဖြားျမင္သည္။
- ၁၉၃၂ ခုႏွစ္တြင္ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲကို ပါဠိႏွင့္ ျမန္မာစာ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။
- ၁၉၃၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီလထုတ္ ဂႏၴေလာကမဂၢဇင္းတြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ Burma and Buddhism  ေဆာင္းပါးႏွင့္ ေမ၊ ဇူလိုင္လထုတ္ မဂၢဇင္းမ်ားတြင္  Freedom of Dress in School  ေဆာင္းပါးကို ေရးခဲ့သည္။  တ-က -သ  အမႈေဆာင္ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ေရာက္အေရြးခံခဲ့ၿပီး ျပန္ၾကားေရးတာ၀န္ခံႏွင့္ အိုးေ၀ မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာျဖစ္လာသည္။
- ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ အိုးေ၀မဂၢဇင္းတြင္ စာေရး ဆရာညိဳျမ (ကေလာင္အမည္-ယမမင္း)ေရးသားေသာ 'ငရဲေခြးႀကီး လြတ္ေနသည္' ေဆာင္းပါးအတြက္  ေျဖရွင္းခ်က္ေပးရန္ တကၠသိုလ္အာဏာပိုင္တို႔၏  ေတာင္းဆိုခ်က္အား ျငင္းပယ္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္မွ သံုးႏွစ္ ထုတ္ပယ္ခံရသည္။ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ (ဗကသ)ကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ဒုတိယဥကၠ႒အျဖစ္ အေရြးခံခဲ့ရသည္။
- သမုိင္း မွတ္တမ္းေကာင္းမ်ားစြာကို ခ်န္လွပ္ခဲ့ေသာ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သခင္လွၿမိဳင္ႏွင့္အတူ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ စတင္ထြက္ခြာကာ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္တြင္ ဖ-တ-ပ ကို ဗမာ့တပ္မေတာ္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံု ပါတီတို႔ပါ၀င္ေသာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အျဖစ္ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ရာတြင္ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕၊ ဗဟို စစ္ေကာင္စီ၊ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ခံရသည္။
- ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာတြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွဆုိင္ရာ စစ္ေသနာပတိ လူး၀စ္ေမာင့္ဘက္တန္ႏွင့္ ဗမာ့တပ္မေတာ္ ဆက္လက္တည္တ့ံေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးရန္ သီရိလကၤာသုိ႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။
- ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီတြင္ နန္းရင္း၀န္ မစၥတာ အက္တလီကို သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ လုပ္ၾကံမခံရမီ အခ်ိန္အထိ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ သမိုင္းမွတ္တမ္းေကာင္းမ်ားစြာကို ခ်န္ထားခဲ့သည္။
- ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၁၃ ရက္ နံနက္ ၈ နာရီတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ေနာက္ဆံုးမိန္႔ခြန္းျဖစ္ေသာ ဖဆပလမွ ႀကီးမွဴးက်င္းပသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံေရး ရွင္းတမ္း လူထု အစည္းအေ၀းပြဲတြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
- လုပ္ၾကံခံရခ်ိန္တြင္ အသက္ ၃၂ ႏွစ္သာ ရွိေသးသည္။

 ■ ဦးဘ၀င္း
- ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အစ္ကိုအရင္းျဖစ္ၿပီး ၁၉၀၁ ခုႏွစ္ ဇြန္ ၁၁ ရက္တြင္ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕၌ ေမြးဖြားခဲ့သူျဖစ္သည္။
- ၁၀ တန္းေအာင္ၿပီး သခ်ၤာဘာသာျပ ဆရာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္၌ မႏၲေလး ဥပစာ ေကာလိပ္တြင္ ICS (သိပၸံဥပစာတန္း)တက္ေရာက္ကာ ၁၉၂၇ ခုႏွစ္တြင္ သခ်ၤာဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္ျမင္သည္။
- ၁၉၄၁-၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ျဖဴးၿမိဳ႕ရွိ KEM အမ်ဳိးသားေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းအုပ္လုပ္ခဲ့သည္။ ေရနံေခ်ာင္း ၿမိဳ႕ ဖဆပလဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ေထာက္ပံ့ေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ဌာန၀န္ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္တာ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲေရးေကာ္မတီတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။
- လုပ္ၾကံခံရခ်ိန္တြင္ အသက္ ၄၆ ႏွစ္ ျဖစ္သည္။

 ■ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိ
- ၁၈၉၃ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၂ ရက္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သူျဖစ္သည္။ ေျမာင္းျမဇာတိျဖစ္သည္။
- အသက္ ၂၀ အရြယ္တြင္ မ်က္စိေ၀ဒနာေၾကာင့္ ဘီေအအထက္တန္းမွ ေက်ာင္းထြက္ခဲ့ရၿပီး ေပါင္းတည္ၿမိဳ႕ အစိုးရေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ဟသၤာတအစိုးရေက်ာင္းတြင္ ပါဠိ ဆရာအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ကဗ်ာ၊ စာေပ ၀ါသနာပါသူျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ပါးၾကည္ဂ်ာနယ္၊ ဗႏၶဳလဂ်ာနယ္ႏွင့္သတင္းစာမ်ား၊ ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ ေရးသားခဲ့သည္။
- ျမန္မာ့ရီဗ်ဴးဂ်ာနယ္ကို အယ္ဒီတာခ်ဳပ္အျဖစ္ ဦးစီးထုတ္ေ၀ခဲ့ၿပီးေနာက္  ၁၉၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္ကို ကိုယ္တုိင္ ဦးစီး ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။
- ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းရန္အတြက္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဖြဲ႕စည္းေသာအခါ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး တုိင္းျပဳ ျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒေရးဆြဲေရး ေကာ္မတီအဖြဲ႕၀င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္ျမတို႔ႏွင့္အတူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
- လုပ္ၾကံခံရခ်ိန္တြင္ အသက္ ၅၄ ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္သည္။

 ■ သခင္ျမ
- ၁၈၉၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၇ ရက္တြင္ ျပည္ခ႐ိုင္ ထံုးဘိုၿမိဳ႕တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သူျဖစ္သည္။
- ၁၉၂၀-၁၉၂၁  ခုႏွစ္ အသက္ ၂၃ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္သပိတ္တြင္ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ သခင္ျမသည္ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕မ်ား၏ ပညာေရးကို မႏွစ္သက္၍ မ်ဳိးခ်စ္လူငယ္မ်ား ထူေထာင္ေသာ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ ၾကည့္ျမင္တုိင္ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းအုပ္ လုပ္ခဲ့ဖူးသည္။
- ၁၉၃၇ ခုႏွစ္တြင္ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံး အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံး ကုိယ့္မင္းကုိယ့္ခ်င္းအဖြဲ႕မွ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္သုိ႔ သာယာ၀တီေတာင္ပိုင္းမွ အမတ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္ခံရသူူျဖစ္သည္။
- ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေတာင္သူလယ္သမား အစည္းအ႐ုံးဥကၠ႒အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ခံရသည္။
- ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီကို ျမန္မာျပည္ဆိုရွယ္လစ္ပါတီဟု အမည္ေျပာင္းဖြဲ႕စည္းရာတြင္ သခင္ျမက ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သည္။
- ၁၉၄၆  ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အစိုးရအဖြဲ႕တြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။
- လုပ္ၾကံခံရခ်ိန္တြင္ အသက္ ၅၀ ရွိၿပီျဖစ္သည္။

 ■ ဦးရာဇတ္
- ၁၈၉၈ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၂၀ ရက္တြင္  မိတၳီလာၿမိဳ႕ ၌ ေမြးဖြားခဲ့သည္။
- တကၠသိုလ္၀င္တန္းကို ၁၉၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ေအာင္ ျမင္ၿပီး ဥပစာ၀ိဇၨာဒုတိယႏွစ္တြင္ မစၥတာဘိုင္ျမား၏ အဂၤလိပ္စာစီစာကံုးၿပိဳင္ပြဲတြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ကာ ပထမေရႊတံဆိပ္ဆု ရရွိခဲ့သည္။
- ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္မွစ၍ အဂၤလိပ္အစိုးရကိုေတာ္ လွန္ရာတြင္ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး မႏၲေလးဗဟိုအမ်ဳိးသားေက်ာင္း တြင္ ေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
- ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ စစ္အတြင္းက ပိတ္ထားခဲ့ရ ေသာ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းကို ျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ရန္ စြမ္း ေဆာင္ခဲ့သလို ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥေဒ ေရးဆြဲေရးေကာ္မတီတြင္ အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။
- လုပ္ၾကံခံရခ်ိန္တြင္ အသက္ ၄၉ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ သည္။

 ■ မန္းဘခိုင္
- ၁၉၀၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၂၆ ရက္တြင္ ဟသၤာတခ႐ိုင္ ယုန္တလင္းရြာ၌ ေမြးဖြားခဲ့သည္။
- ၁၉၃၇ ခုႏွစ္တြင္ ပုသိမ္ေျမာက္ပိုင္းမွ အမတ္အျဖစ္ အေရြးခံရသည္။ ကရင္-ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရးကို ႀကိဳးပမ္းတည္ေဆာက္ခဲ့သူျဖစ္သည္။
- ဖဆပလအဖြဲ႕တြင္ ဗဟိုအမႈေဆာင္အျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ကရင္လူငယ္မ်ား အစည္းအ႐ုံးဥကၠ႒အျဖစ္ လည္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
- လုပ္ၾကံခံရခ်ိန္တြင္ အသက္ ၄၄ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။

■  မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြား စ၀္စံထြန္း
- ၁၉၀၇ ခုႏွစ္ ေမ ၃၀ ရက္တြင္ ဖြားျမင္သည္။ ေတာင္ႀကီးဇာတိျဖစ္သည္။
- အထက္တန္းေအာင္ျမင္ခ်ိန္တြင္ ရဲအတတ္သင္ေက်ာင္း တက္ခဲ့သည္။ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္ အသက္ ၂၁ ႏွစ္ အရြယ္တြင္ ေစာ္ဘြားအျဖစ္ ခံယူသည္။
-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ တုိင္းရင္းသားအားလံုး ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈ ေတာင္တန္း-ျမန္မာ ပူးေပါင္းေရးေအာင္ျမင္ရန္ ကူညီခဲ့သူျဖစ္သည္။
- ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲေရး ေကာ္မတီတြင္ အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ပါ၀င္သည္။
- ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ အသက္ ၄၀ ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္သည္။

 ■ ဦးအုန္းေမာင္
- ၁၉၁၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂ ရက္တြင္ ေမြးဖြား ခဲ့သည္။ မင္းဘူးဇာတိျဖစ္သည္။
- ၁၉၃၄ ခုႏွစ္တြင္ ၀ိဇာတန္းေအာင္၍ ၁၉၃၇ ICS စာေမးပြဲေျဖဆိုသူ သံုးဦးအနက္ ပထမရခဲ့သည္။
- ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ မႏၲေလးအေရွ႕ပိုင္း နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ျမစ္ႀကီးနား အေရးပိုင္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရကာ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး အတြင္း၀န္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရသူျဖစ္သည္။
- ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ အသက္ ၃၄ ႏွစ္သာ ရွိေသးသည္။

■  ရဲေဘာ္ ကိုေထြး
- ၁၉၂၉ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သူျဖစ္ၿပီး မႏၲေလး ဇာတိျဖစ္သည္။
- ပညာေရး၀န္ႀကီးဦးရာဇတ္၏ သက္ေတာ္ေစာင့္ အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရသူျဖစ္သည္။
- လုပ္ၾကံခံရခ်ိန္၌ အသက္ ၁၈ ႏွစ္သာ ရွိေသးသည္။


►► အကိုးအကား
- မင္းပုည၏ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္မ်ား

Credit: Eleven Media