Introduction to Management ႏွင့္ စီမံခန္႕ခြဲမႈဆိုင္ရာဆန္းစစ္သံုးသပ္ျခင္း

#BBA မွာ သင္ခဲ့ရသမွ် (Introduction to Management)
¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡

တကယ္ေတာ့ စီမံခန္႕ခြဲမႈပညာဟာ လူတိုင္းအတြက္အသံုး၀င္ သလို ေနရာတိုင္းမွာလည္း အသံုးခ်တတ္ရင္ ခ်တတ္သလို အက်ိဳးရွိေနပါတယ္။ Definition အေနနဲ႕ စီမံခန္႕ခြဲတယ္ဆိုတာကို အမ်ိဳးမ်ိဳးအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ the art of getting things done by people. လူေတြကတဆင့္ အလုပ္ေတြျပီးေျမာက္ေအာင္ ရယူျခင္းအႏုပညာလို႕ေျပာၾကသလို တခ်ိဳ႕က the achievement of objectives via the effective utilization of resources ဆိုျပီး သြင္းအားစုေတြျဖစ္တဲ့ ေငြေၾကး၊ အရင္းအႏွီး၊ စက္ပစၥည္း၊ လူ၊ ေျမယာ၊ တိုက္တာ အေဆာက္အံုစတာေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္အသံုးခ်ျပီး အေရာက္သြားခ်င္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေတြကို အရယူျခင္းလို႕ဆိုၾကျပန္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႕ အၾကိဳက္ဆံုး အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆို ခ်က္ကိုေျပာပါဆိုရင္ေတာ့ attainment of organizational goals in an efficient and effective manner by planning, organizing, leading and controlling organizational resources. ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္မွာ အပိုင္း (၃) ပိုင္းပါ၀င္ပါတယ္။

ပထမဆံုးအပိုင္းကေတာ့ the attainment of organizational goals ဆိုတဲ့အပိုင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဖြဲ႕အစည္းၾကီးတစ္ခုလံုးျဖစ္ခ်င္တဲ့ရည္မွန္းခ်က္ ပိုင္းတိုင္ကိုအရယူျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဖြဲ႕အစည္းဆိုတဲ့ေနရာမွာ (၃) မ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ပုဂၢလိကအဖြဲ႕အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ တစ္ဦးတည္ပိုင္လုပ္ငန္း၊ အစုစပ္လုပ္ငန္း၊ ကုမၸဏီလုပ္ငန္းေတြပါ၀င္တဲ့ private sector organization ေတြရွိသလို စာတိုက္၊ေက်ာင္း၊ေဆးရံုစတဲ့ အစိုးရပိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြ ျဖစ္တဲ့ public sector organization ေတြရွိေနပါေသးတယ္။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ အက်ိဳးအျမတ္အတြက္မဟုတ္ဘဲေဆာင္ရြက္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ပရဟိတအဖြဲ႕အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ voluntary or not for profit sector organization ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုအဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳးမွာမဆို ရပ္တည္ခ်က္၊ ဦးတည္ခ်က္၊ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ရွိၾကစျမဲပါ။ စီမံခန္႕ခြဲတယ္ဆိုတာ အဲလိုရည္မွန္းခ်က္ေတြ၊ ဦးတည္ခ်က္ေတြကို အရယူျခင္းျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းေျပာခဲ့ျပီးျဖစ္ပါတယ္။ Definition ပါ အပိုင္း (၁) ပိုင္းျဖစ္တဲ့ attainment of organizational goals ဆိုတဲ့အေၾကာင္းအရာမွာ မိမိကို္ယ္တိုင္ေသာ္ လည္းေကာင္း မိသားစုတစ္စု၊ လုပ္ငန္းတစ္ခု၊ ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို ေသာ္လည္းေကာင္း ေပါက္ေရာက္ ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္တာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္အပိုင္း (၂) ျဖစ္တဲ့ efficient and effective manner အေၾကာင္းဆက္လက္ ေဆြးေႏြးသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႕လြယ္ေအာင္ E (၂) လံုးလို႕ေခၚပါတယ္။ Effective အေၾကာင္းစတင္ေဆြးေႏြးရရင္ အလုပ္ေတြ၊ ရည္မွန္းခ်က္ေတြျပီးေအာင္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ထိေရာက္မွန္ကန္မႈရွိေစဖို႕ အေရးၾကီးတဲ့အေၾကာင္းဆိုလိုရင္းျဖစ္ပါတယ္။ ငယ္ငယ္တုန္းကခေလးေတြ လပတ္စာေမးပြဲေတြေျဖသလိုေပါ့ စာေမးပြဲေတြေတာ့ေျဖသြားတယ္။ ေျဖျပီးေမ့သြားတယ္။ တကယ္ေတာ့ ပညာေရးရဲ႕အႏွစ္သာရက အခုေျဖ ေတာ္ၾကာေမ့ရမယ့္ ဦးတည္ခ်က္မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလိုေတြျဖစ္ခဲ့ၾကေတာ့ Effective မျဖစ္ၾကေတာ့ဘဲ (၁၀) တန္းေတြေအာင္ တကၠသိုလ္ေတြတက္ ဘြဲ႕ရျပီး ဘြဲ႕နဲ႕ ထိုက္တန္တဲ့အရည္အခ်င္းမျပည့္မီတာေတြျဖစ္ကုန္တာပါပဲ။ အဲလိုပါပဲ လုပ္ငန္းတစ္ခုမွာလဲ မျပီးျပီးေအာင္ေတာ့လုပ္လိုက္တယ္။ ျပီးသြားတယ္တာရွိတာ မွားေနရင္ Effective မျဖစ္ရင္အလကားပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ Effective ျဖစ္ဖို႕အေရးၾကီးပါတယ္။

 ေနာက္ထပ္ E (၁) လံုးျဖစ္တဲ့ Efficient ရဲ႕ဆိုလိုရင္းကေတာ့ သြင္းအားစုေတြကို အနည္းဆံုးနဲ႕အက်ိဳးရွိရွိအသံုးခ်တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ားျပီး ပြဲမစည္တဲ့လုပ္ငန္းခြင္ေတြရွိေနတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ငန္းမ်ိဳးမွာ စြမ္းေဆာင္ရည္ျပည့္၀တဲ့၀န္ထမ္း Efficient Employees ေတြမရွိလို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာရာဇ၀င္မွာရွိပါတယ္။ စစ္သည္ေလးသိန္းနဲ႕ညီမွ်တဲ့ စစ္သားေလးဦး ျဖစ္တဲ့ က်န္စစ္သား၊ ငေထြရူး၊ ငလံုးလဖယ္၊ ေညာင္ဦးဖီးတို႕ဟာ Efficient Employees ေတြျဖစ္ပါတယ္။ စစ္သည္ေလးသိန္းသံုးမလား စစ္သားေလးဦးသံုးမလားျဖစ္လာ ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမွာ စစ္သည္ေလးသိန္းကို လစာနည္းနည္းနဲ႕ အေရအတြက္မ်ားမ်ားသံုးမလား၊ က်န္စစ္သားတို႕ ေလးဦးကို ခံစားခြင့္ေကာင္းေကာင္းနဲ႕ လူနည္းနည္းပဲသံုးမလားဆိုတာဟာ Efficient ရဲ႕ အဓိကေမးခြန္းပဲျဖစ္ပါတယ္။

လုပ္ငန္း (၂) ခုယွဥ္လာရင္ ပထမလုပ္ငန္းက အလုပ္တစ္ခုကို ၀န္ထမ္း (၅) ဦးနဲ႕လုပ္တာ (၁) လအတြင္းျပီးျပီး ေနာက္လုပ္ငန္းတစ္ခုက ပံုစံတူအလုပ္ကိုပဲ  ပံုစံတူအသံုးအေဆာင္ေပးျပီး ၀န္ထမ္း (၅) ဦးနဲ႕ လုပ္ေပမယ့္ မျပီးဘူးဆိုရင္ ပထမအလုပ္မွာရွိတဲ့၀န္ထမ္းေတြဟာ Efficient Employees ေတြျဖစ္ပါတယ္။
Management ရဲ႕ Definition အရဆိုရင္ သြင္းအားစုေတြကို အနည္းဆံုးနဲ႕ထိေရာက္မႈအရွိဆံုးအသံုးျပဳျပီး ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေတြကို ရယူတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာအဲလိုရယူဖို႕အတြက္ ဘာေတြလုပ္ရလဲဆိုရင္ Management ပညာေလ့လာသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသိၾကတဲ့ Planning, Organizing, Leading, and Controlling (POLC) ျဖစ္ပါတယ္။

လုပ္ငန္းမွာရွိတဲ့သြင္းအားစုေတြကို အရင္တုန္းကေတာ့ ေျမယာ၊ လုပ္သား၊ အရင္းအနီး (Land, Labour, Capital) ေလာက္ပဲသတ္မွတ္ခဲ့ၾကေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ 8Ms ဆိုတဲ့ M (၈) လံုးနဲ႕ အစားထိုးလာခဲ့ပါျပီ။ အဲဒီ M (၈) လံုးကေတာ့
1. Man
2. Money
3. Machine
4. Material
5. Market
6. Method
7. Management Information
8. Minute (Time) တို႕႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။

လုပ္ငန္္းရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေတြ ေပါက္ေရာက္ေအာင္ျမင္ဖို႕အတြက္ M (၈) လံုးကို ခြဲေ၀အသံုးခ်ေရးနဲ႕ပတ္သက္ျပီး အစီအစဥ္ေတြေရးဆြဲတဲ့ Planning လုပ္ရတာေတြရွိသလို၊ စုစည္းေဆာင္ရြက္အေကာင္အထည္ေဖၚတဲ့ Organizing ေတြလုပ္ရပါတယ္။ စီမံခန္႕ခြဲတဲ့ေနရာမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈေပးတယ္ဆိုတဲ့ Leading ကလည္းအေရးၾကီးပါတယ္။ ယေန႕ေခတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈဟာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္မႈစြမ္းရည္အေပၚမွာလည္းအမ်ားၾကီး မူတည္ေနတာကို စာဖတ္သူတို႕အားလံုးအသိျဖစ္မယ္လို႕ယံုၾကည္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႕ကေတာ့ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ရည္မွန္းခ်က္ေတြေပါက္ေျမာက္ေအာင္ျမင္ ေအာင္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ တိန္းေစာင္းတာေတြရွိခဲ့ရင္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ျပင္ဆင္တာေတြ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ျပန္လည္ထိန္းခ်ဳပ္ေဆာင္ရြက္တဲ့ Controlling ဟာအေရးၾကီးပါတယ္။

အႏွစ္ခ်ဳပ္အေနနဲ႕ စီမံခန္႕ခြဲတယ္ဆိုတာ အလုပ္ေတြ၊ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို ထိေရာက္မွန္ကန္မႈရွိရွိရယူဖို႕အတြက္ သြင္းအားစုေတြကိုအေကာင္းဆံုးခြဲေ၀ အသံုးခ်ရင္း Management Functions ေတြျဖစ္တဲ့ POLC လုပ္တာကိုဆိုိလိုရင္း ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ေလးစားစြာျဖင့္

ပိုင္စိုး (Management)
#BBA မွာသင္ခဲ့ရသမွ်

#BBA မွာ သင္ခဲ့ရသမွ် (စီမံခန္႕ခြဲမႈဆိုင္ရာဆန္းစစ္သံုးသပ္ျခင္း)
¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡
လုပ္ငန္းတစ္ခုဟာ ေစ်းကြက္ထဲကျပိဳင္ဘက္နဲ႕ ယွဥ္ျပိဳင္ႏို္င္ဖို႕၊ လုပ္ငန္းရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ေတြ ေပါက္ေရာက္ေအာင္ျမင္ဖို႕အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာ၊ နည္းဗ်ဴဟာေတြ ခ်မွတ္ရပါတယ္။ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ခုခ်မွတ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အရင္ဆံုးဆန္းစစ္မႈေတြ လုပ္ရပါတယ္။ ဆန္းစစ္မႈေတြလုပ္တဲ့ေနရာမွာ (၂) ပိုင္းပါ၀င္ေနျပီး အတြင္းပိုင္း ဆန္းစစ္တဲ့ Internal Scanning နဲ႕ အျပင္ပိုင္း ဆန္းစစ္တဲ့ External Scanning ဆိုျပီးျဖစ္ပါတယ္။ Internal Scanning လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အဓိကအားျဖင့္ အပိုင္း (၅) ပိုင္းကို စစ္ေဆးဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။

အဲဒါေတြကေတာ့
1. စီမံခန္႕ခြဲမႈႈဆိုင္ရာဆန္းစစ္သံုးသပ္ျခင္း
2. ေစ်းကြက္ရွာေဖြထူေထာင္မႈဆိုင္ရာဆန္းစစ္သံုးသပ္ျခင္း
3. ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ ဆန္းစစ္သံုးသပ္ျခင္း
4. ထုတ္လုပ္မႈဆိုင္ရာ ဆန္းစစ္သံုးသပ္ျခင္း နဲ႕
5. သုေတသနနဲ႕ဖြံ႕ျဖိဳးမႈဆုိင္ရာဆန္းစစ္သံုးသပ္ျခင္းေတြျဖစ္ပါတယ္။

(၁) စီမံခန္႕ခြဲမႈဆိုင္ရာဆန္းစစ္ျခင္း
စီမံခန္႕ခြဲမႈဆိုင္ရာဆန္းစစ္ျခင္းျပဳလုပ္တဲ့ေနရာမွာ အမ်ားအားျဖင့္ (၅) ခုေလာက္ကို ဆန္းစစ္ဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။
(က) အစီအစဥ္ေရးဆြဲျခင္း

• လုပ္ငန္းမွာရွင္းလင္းျပတ္သားတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေတြရွိရဲ႕လား?

• ယွဥ္ျပိဳင္မႈေတြအတြက္ လုပ္ငန္းတစ္ခုလံုးဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာ Strategy ေတြရွိရဲ႕လား?

• PESTLE Analysis လို႕ေခၚတဲ့ Political (ႏိုင္ငံေရး)၊ Economical (စီးပြားေရး)၊ Social (လူမႈေရး)၊ Technological (နည္းပညာ)၊ Legal (ဥပေဒ)၊ Environmental (ပတ္၀န္းက်င္) ဆို္င္ရာေျပာင္းလဲမႈေတြျဖစ္လာခဲ့ရင္ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းႏုိင္မယ့္နည္းလမ္းေတြကိုၾကိဳတင္စီစဥ္ထားတာေတြရွိရဲ႕လား?

• ေစ်းကြက္ထဲမွာရွိေနတဲ့ျပိဳင္ဘက္ေတြရဲ႕ ျပဳမူလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအေပၚမွာေရာ ဆန္းစစ္မႈေတြရွိရဲ႕လား?

• လုပ္ငန္းအတြက္ အဓိကအေရးပါတဲ့ စားသံုးသူ (Customers) ေတြ၊ ကုန္ၾကမ္းတင္သြင္းသူ (Suppliers) ေတြ၊ ကုန္ပစၥည္းျဖန္႕ျဖဴးသူ (Distributors) ေတြ၊ ျမီွရွင္ (Creditors) ေတြ၊ ရွယ္ယာ၀င္ (Shareholders) ေတြ၊ ၀န္ထမ္းေတြ (Employees) ေတြရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြအေပၚမွာ ေစာင့္ၾကည့္ေမွ်ာ္မွန္းထားတာ ေတြရွိရဲ႕လား?

• ထိေရာက္တဲ့ရသံုးမွန္းေျခ (Budget) လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ ၾကိဳတင္ေဆာင္ရြက္ ထားတာေတြရွိရဲ႕လား?

• တိက်မွန္ကန္တဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်မွတ္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္စီမံ ခန္႕ခြဲမႈ Strategic Management နည္းလမ္းေတြကိုအသံုးျပဳရဲ႕လား?

• စနစ္တက်ေရးဆြဲထားတဲ့ လုပ္ငန္းရဲ႕ Mission Statement ရွိရဲ႕လား?

• အေရးေပၚအေၾကာင္းအရာေတြအတြက္ ၾကိဳတင္စီစဥ္ထားတဲ့ Emergency Plan ေတြရွိရဲ႕လား?

• ေရးဆြဲခ်မွတ္ထားတဲ့ ပန္းတိုင္အေပၚမွာ အေျခခံျပီးေတာ့ လုပ္ငန္းရဲ႕သြင္းအားစုေတြကိုခြဲေ၀အသံုးခ်ရဲ႕လား?

• လုပ္ငန္းၾကီးအေပၚမွာရွင္းလင္းျပတ္သားမႈရွိရွိေထာက္ပံ့ႏိုင္တဲ့မူ၀ါဒေတြ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြရွိရဲ႕လား?

ေလးစားစြာျဖင့္

ပိုင္စိုး (Management)
#BBA မွာသင္ခဲ့ရသမွ်

Credit:  ဆရာပိုင္စိုးရဲ႕ FB Page