ေႏြရာသီတြင္ ကေလးမ်ား မိတ္ထြက္ျခင္း

ပူလို႔ ထြက္တဲ့ မိတ္ စိတ္မပူၾကႏွင့္

"-"-"-"-"-"-"-"-"-"-"-"-"-"-"-

ေႏြရာသီေရာက္လာတာနဲ႔ မိတ္ထြက္ၾကတဲ့ ကေလး အေရအတြက္ကလည္း အံ့မခန္း မ်ားျပားလာတယ္ထင္ပါ့။ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိဘဲ စိတ္ပူေနၾကရတဲ့ မိခင္ေတြမွ တပံုတေခါင္း။ ေမးခြန္းေတြလည္း ေတာ္ေတာ္ေလးေမးၾကလို႔ ဒီ post ေလးေရးျဖစ္သြားတယ္။

အေခၚအေဝၚ

မိတ္ဖု၊ အပူဖုကို အဂၤလိပ္လိုေတာ့ miliaria (သို႔) heat rash လို႔ေခၚပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္ျဖစ္

နာမည္က ရွင္းျပၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ပူလို႔ အိုက္လို႔ပါ။

ကေလးငယ္ေတြမွာ ေတြ႕ရအမ်ားဆံုးပါ။ သံုးတဲ့အဝတ္က ရာသီဥတုနဲ႔ မဆီေလ်ာ္လို႔လည္း ပါတာေပါ့။ 'အိုက္တယ္၊ အက်ႌလဲေပးပါ ေမေမ' လို႔မွ မေျပာတတ္ေသးတာ။
အားကစားသိပ္လုပ္တဲ့ကေလး ဒါမွမဟုတ္ ခုတင္ေပၚပဲ အၿမဲလွဲေနတဲ့ကေလး ေတြမွာလည္း အျဖစ္မ်ားပါတယ္။

ပိတ္ေနတဲ့ ေခြ်းထြက္ေပါက္ေတြေၾကာင့္ အေရျပားေအာက္မွာ ေခၽြးဖုေလးေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ပိုဆိုးလာရင္ အေရျပားပါ ေရာင္ရမ္းလာပါတယ္။

ပူအိုက္ၿပီး စိုထိုင္းဆ ျမင့္တဲ့ရာသီမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အိုက္တဲ့ရာသီမွာ ေအးသြားဖို႔ ခႏၶာကိုယ္က ထြက္ေပးတဲ့ေခၽြးက ေငြ႕ရည္ျပန္ဖို႔လိုပါတယ္။ စိုထိုင္းဆျမင့္ေနရင္ ေငြ႕ရည္မျပန္ႏိုင္လို႔ မေအးႏိုင္၊ မေအးေတာ့ ေခၽြးကပိုထြက္၊ ေခၽြးပိုထြက္ေတာ့ မိတ္ကပိုဆိုး။ ဒီလိုနဲ႔ သံသရာ လည္ပါေတာ့တယ္။ ဒါကိုနားလည္ရင္ ကုရမခက္ပါဘူး။ ဒီသံသရာကို ျဖတ္ရပါမယ္။

ဘယ္လိုသိမလဲ

သိသာပါတယ္။
ေခၽြးထြက္မ်ားတဲ့ ေနရာေတြမွာ သူ႔ကိုေတြ႕ရမယ္။ ဥပမာ - လည္ပင္း၊ ခ်ိဳင္းၾကား၊ ေက်ာကုန္း၊ တံေတာင္ေရွ႕၊ ဒူးေနာက္ စသည္ျဖင့္။

အစမွာ ေဘာလ္ပင္ထိပ္အရြယ္ အရည္ၾကည္ေခၽြးဖု၊ ေနာက္ဆိုးလာရင္ အနီေရာင္စက္၊ သိပ္ဆိုးရင္ေတာ့ အနီေရာင္ပ်ဥ္ကြက္လို ျမင္ရပါတယ္။

ကေလး အခံရခက္ေနမွာလား

လူတိုင္းလည္း ျဖစ္ဖူးၾကမယ္ထင္လို႔ ဘယ္လိုခံစားရလဲ သိၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ ယားမယ္၊ စပ္မယ္ေလ။ အႏၲရာယ္မရွိေပမယ့္ ကေလးလည္း ဘယ္ျကိဳက္ပါ့မလဲ။

ေဆးၫႊန္းေလးေပးပါ ဆရာ

ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို သိေနၿပီပဲ၊ ဒီအေျကာင္းရင္းကို အရင္ မဖယ္ရွားသင့္ဘူးလား။ ေရာဂါတိုင္းကို ေဆးလိမ္း ေဆးေသာက္ေပးမွ ေပ်ာက္တယ္ဆိုတဲ့ idea က date ေအာက္သြားပါၿပီ။

ပထမဦးဆံုးလုပ္ရမွာက အဝတ္အစား။ ရာသီဥတုနဲ႔ သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္မႈ ရွိရပါမယ္။ ပူအိုက္တဲ့ ရာသီမွာ ကေလးကို ခ်ည္သားစစ္စစ္ ေခၽြးစုပ္တဲ့ စြပ္က်ယ္ခပ္ပါးပါးေလးေတြ ေခ်ာင္ေခ်ာင္ခ်ိခ်ိ ဝတ္ေပး။ သိုးေမြး၊ ႏိုင္လြန္၊ တက္ထရြန္သားေတြေတာ့ လံုးဝမသံုးသင့္။

ေခၽြးထြက္တတ္တဲ့ ေနရာေတြကို ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ေလသလတ္ေအာင္ထား။ ေခၽြးထြက္လာရင္ ႐ိုး႐ိုးေရသန္႔သန္႔ ခပ္ေအးေအးေလးနဲ႔ (ေရခဲေရကိုမဆိုလို) မၾကာခဏ ေရပတ္တိုက္။ အရမ္းပြတ္ၿပီး ေျခာက္ေအာင္သုတ္မည့္အစား မ်က္ႏွာသုတ္ႏုေလးနဲ႔ ဖိရံုေလးဖိၿပီး ေလနဲ႔အေျခာက္ခံ။

အဲယားကြန္းခန္း ရွိရင္ေတာ့ ေကာင္း၏။ အပူခ်ိန္ကို ၂၅ ဒီဂရီမွာထား။ သိပ္မေအးလြန္းေအာင္ပါ။ အဲယားကြန္းက ေအးေစသလို စိုထိုင္းဆကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်ေပးလို႔ ျပႆနာရဲ႕ အရင္းျမစ္ကို ရွင္းပစ္ေပးသလိုမို႔ အက်ိဳးအေတာ္ေပးပါတယ္။ အဲယားကြန္းမရွိလို႔ မီးမရွိလို႔လည္း စိတ္မေကာင္းမျဖစ္ပါနဲ႔။ အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ အျခားလုပ္စရာေတြအမ်ားႀကီး လုပ္လို႔ရပါေသးတယ္။ အိမ္ကို ေလဝင္ေလထြက္ ေကာင္းေအာင္ထားလည္း အဲယားကြန္းနီးပါး အက်ိဳးေပးပါတယ္။

ဘာေဆးမွ တကယ္မရွိဘူးလား

အထက္ကေျပာသလိုအားလံုး လုပ္ၿပီးလို႔ နဲနဲသက္သာလာရင္ ေခၽြးလည္းသိပ္မထြက္ေတာ့ရင္ ေဘဘီေပါင္ဒါေလးသံုး။ ဘယ္လိုလုပ္လုပ္ ေခၽြးက အရမ္းထြက္တုန္းဆိုရင္ ေအးေစတဲ့လိုးရွင္းအရည္က်ဲကို (lotion) သံုးၾကည့္။ အဆီပ်စ္ အသားလွလိမ္းေဆးမ်ားကိုေတာ့ လံုးဝ မသံုးရ။ ေခၽြးေပါက္ေတြ ပိုပိတ္ကုန္မွာမို႔ပါ။ အသားလွဆီက ေဆာင္းရာသီအတြက္ပါ။ ဘယ္တံဆိပ္သံုးလို႔ေတာ့ မေျပာသင့္လို႔ မေျပာေတာ့ပါ။

ဆရာဝန္ ဘယ္အခ်ိန္ျပသင့္

ဘယ္လိုလုပ္လုပ္ မသက္သာဘဲ ကေလးကို နာက်င္ေနေစမယ္ (သို႔) ပိုးဝင္ၿပီး ျပည္တည္ေနမယ္၊ အဖ်ားလည္းတက္ေနျပီဆိုရင္ ဆရာဝန္ျပဖို႔လိုေနပါၿပီ။ ပိုးသတ္ေဆးတို႔၊ ေဟာ္မုန္းလိမ္းေဆးတို႔ကို ဆရာဝန္က မေပးဘဲ လံုးဝမသံုးပါနဲ႔။ ကေလးက ကိုယ့္ရဲ႕ အစမ္းသပ္ခံ မဟုတ္ေၾကာင္းကို အၿမဲတေစ သတိခ်ပ္ပါ။

ဒါမွမဟုတ္ မိတ္မွန္း ကိုယ္က မေသခ်ာရင္လည္း ဆရာဝန္ျပသင့္ပါတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္၊ ဘတ္တီးရီးယား ပိုးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ အင္ပ်ဥ္ေတြကလည္း မိတ္နဲ႔ ဆင္တူ႐ိုးမွား ျဖစ္တတ္လို႔ပါ။

ဒီေလာက္ဆို မိတ္ဖု အေၾကာင္း ေတာ္ေတာ္ေလးနားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး ဘာလုပ္လို႔ဘာကိုင္ရမွန္းမသိ မျဖစ္ေတာ့ဘူးလို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။

~~~~~~~~~~~~**~~~~~~~~~~~~**~~~~~~~~~~~~

စာဖတ္သူမိဘျပည္သူမ်ား က်န္းမာေရး ဗဟုသုတမ်ားရရွိၾက၍ က်န္းမာသန္စြမ္းေသာ သားသားမီးမီးေလးမ်ားကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ႏိုင္ၾကပါေစ။

photo credit to google image

ေက်ာ္စန္းလြင္(Child Health Myanmar)

ကၽြန္မကေလး ခုတေလာႏို႔သိပ္မစို႔လို႔
*******************************
(ပူျပင္းတဲ့ေႏြရာသီမွာမိခင္ႏို႔တိုက္ျခင္း)

ပူျပင္းတဲ့ရာသီမွာ ကေလးႏို႔စို႔နည္းတတ္တယ္။ ဘာလို႔လဲ။ ပတ္ဝန္းက်င္ အပူဓာတ္က ကေလးမ်ားကို ပင္ပန္းေစသလို ကေလးကိုခ်ီၿပီး ထိုင္လ်က္ႏို႔တိုက္စဥ္မွာ အသားခ်င္းထိေနတဲ့အတြက္ ကေလးပိုအိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ပူျပင္းလြန္း၍ စိတ္မအီမသာျဖစ္ေနတဲ့ကေလးဟာ ႏို႔စို႔ခ်ိန္မွာ ပိုပူမွာေၾကာက္ၿပီး ႏို႔မစို႔ရင္ ေရဓာတ္ခန္းေျခာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရဓာတ္ခန္းေျခာက္ရင္ ကေလးက ပိုၿပီး ကသိကေအာင့္ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ မၾကာခဏ ငိုပါမယ္။

ရာသီဥတုပူလြန္းတဲ့အခါ မိခင္ေတြမွာ စိုးရိမ္တတ္တာက ကေလးမ်ားေရငတ္ေနမလား, ႏို႔က ေလာက္ပါ့မလားဆိုတာေတြပါ။ ၆ လေအာက္ကေလးက မိခင္ႏို႔မွာပါတဲ့ ေရဓာတ္နဲ႔ လံုေလာက္ပါတယ္။ အစို႔နည္းတဲ့ ကေလးကို ႏို႔ အႀကိမ္ေရ ပိုတိုက္ပါ။ ၆ လေက်ာ္ကေလးကို ေႏြရာသီမွာ ေရေရာႏို႔ပါပိုတိုက္ပါ။

မိခင္ႏို႔တိုက္ခ်ိန္မွာ ကေလးပူအိုက္တာ သက္သာေအာင္ ဘာေတြလုပ္ေပးလို႔ရလဲ။

(၁) ကေလးကို တစ္ေန႔ ၂ ခါ အနည္းဆံုး ေရခ်ိဳးေပးပါ။ သိပ္ပူတဲ့ေန႔ေတြမွာ ၃ ခါထိ ခ်ိဳးေပးႏိုင္ပါတယ္။ ၁ ခါထက္ ပိုခ်ိဳးေသာ္လည္း ခ်ိဳးတဲ့ အေခါက္တိုင္း ဆပ္ျပာမသံုးပါႏွင့္။ အေရျပားမွ သဘာဝအဆီဓာတ္မ်ားကို ထိန္းသိမ္းထားရန္ တစ္ေန႔တစ္ခါပဲ ကေလး ဆပ္ျပာသံုးပါ။

(၂ ) ပန္ကာ အဲကြန္းရွိလို႔ အဆင္ေျပရင္ ဖြင့္ပါ။ ပန္ကာဖြင့္ရင္ ကေလးရွိရာနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ကို ပန္ကာက မ်က္ႏွာမူဖို႔လိုပါတယ္။ ကေလးက ေလကို တိုက္႐ိုက္မရေပမယ့္ ကေလးရွိတဲ့ အိမ္တြင္း အခန္းတြင္းမွာ ေလလွည့္ပတ္မႈ ရွိလို႔ အပူေငြ႕မ်ား ပံုမွန္ ထြက္သြားႏိုင္ပါတယ္။

(၃) ပန္ကာ အဲကြန္း မရွိရင္ အားမငယ္ပါနဲ႔။ ေအာက္မွာ ေရးထားတာေလးေတြ လုပ္လို႔ရပါတယ္။

(က) လဲေလ်ာင္းၿပီးတိုက္ပါ။ ဒါဆို ကေလးပါးစပ္နဲ႔ မိခင္ႏို႔နဲ႔သာထိေတြ႕ၿပီး ကိုယ္ခႏၶာႏွစ္ခု အနည္းငယ္ ခြာထားျခင္းျဖင့္ အအိုက္ သက္သာႏိုင္ပါတယ္။

(ခ) ထိုင္တဲ့ ပံုစံမွာပဲ တိုက္ခ်င္ရင္ ခ်ည္သား ေခါင္းအံုးစြတ္ (သို႔) မ်က္ႏွာသုတ္ပဝါ ပါးပါး (သို႔) အႏွီးစေလးကို ကေလး နဲ႔ မိခင္ ခႏၶာႏွစ္ခုၾကား ၫွပ္ထည့္ထားျခင္းျဖင့္ အေရျပားႏွစ္ခု အပူကူးမႈကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္

(ဂ)  ႏို႔မတိုက္ခင္တိုင္း ေရပတ္တိုက္ျခင္းျဖင့္  ႏို႔တိုက္ေနစဥ္ ကေလး အေရျပားေလး ေအးျမေစႏိုင္ပါတယ္။

မွတ္ခ်က္- ေႏြရာသီမွာ ၆ လေအာက္  ႏို႔စို႔ကေလးႏွင့္ ခရီးထြက္ရင္ ခရီးတစ္ေလ်ာက္လံုး ၃ နာရီျခားႏို႔တိုက္ဖို႔ မေမ့ပါနဲ႔။ ကားစီးေနရင္ ကေလးက အိပ္ေမာက်တတ္ပါတယ္။ ၃ နာရီျပည့္လို႔ ႏို႔တိုက္ဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္ရင္ ႏႈိးၿပီးတိုက္ပါ။

(*ႏို႔ဗူးစို႔ကေလးမ်ားလည္း ပူအိုက္လြန္းလွ်င္ စိတ္အလိုမက် ျဖစ္တတ္သည္။ ကေလး ကိုယ္ေလး ေအးျမေအာင္ အေပၚမွာ ေရးထားေသာ နည္းလမ္းမ်ားသံုးပါ။ )

ပူျပင္းေသာ ေႏြရာသီတိုင္း အိုက္စပ္ေနေသာ ကေလးငယ္ေလးမ်ားကို မိခင္ႏို႔တိုက္ေကၽြးျခင္း အဆင္ေျပၾကေစရန္ ရည္ရြယ္ေရးပါသည္။

#ေနေနမိုးေဆြ (Child Health Myanmar)

Reference: Australia Breast Feeding Association

Credit: Child Health Myanmar´s Page