အစိုးရသစ္ တာထြက္ခ်ိန္

အစုိးရသစ္ အာဏာလႊဲေျပာင္းရယူရန္ ရက္သတ္ၱသုံးပတ္မွ် ၾကာျမင့္ဦးမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အစိုးရသစ္ကို အကဲခတ္မည့္ သူမ်ားကေတာ့ တျပင္ျပင္ ရွိေနၾကၿပီ။

ထုံးစံအားျဖင့္ေတာ့ ပထမဆုံး ရက္ ၁၀၀ မွာ ဘာေတြ ဘယ္ေလာက္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္သလဲ ဆုိတာ ကို ၾကည့္ကာ၊ သူ႔သက္တမ္းအတြင္း ဘာေတြ ဘယ္ေလာက္ ျဖစ္ေျမာက္မည္ မျဖစ္ေျမာက္မည္ ဆိုတာ အကဲျဖတ္ မွတ္ခ်က္ခ်ေလ့ ရွိၾကသည္။

ရက္ ၁၀၀ စိစစ္ခ်က္ေတြသည္ သက္တမ္း ၄-၅ ႏွစ္ ေဆာင္ရြက္မည့္ အစိုးရေတြကို ဘယ္ေလာက္ နီးစပ္ မွန္ကန္စြာ အကဲျဖတ္ႏုိင္မလဲ မေသခ်ာေသာ္လည္း သည္အကဲျဖတ္ခ်က္ေတြက အစိုးရတစ္ရပ္အေပၚ အမ်ားျပည္သူ၏ အထင္အျမင္မ်ား၊ အားေပးမႈ အားမေပးမႈမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္ႏုိင္သျဖင့္ အစိုးရသစ္တုိ႔ကေတာ့ အဆုိပါ ရက္ ၁၀၀ ကာလအတြင္း စြမ္းေဆာင္ရည္ မ်ား ထင္သာျမင္သာ ျပႏုိင္ေအာင္ သတိထား ေဆာင္ရြက္ေလ့ ရွိၾကသည္။

အန္အယ္လ္ဒီအစုိးရက မတ္လကုန္တြင္မွ တာ၀န္မ်ား လႊဲေျပာင္းယူရမည္ျဖစ္ၿပီး၊ ကနဦး အစ ဧၿပီလမွာကလည္း ႐ုံးပိတ္ရက္ရွည္ႀကီးက လတစ္၀က္စာ ေနရာယူထားသည္ ျဖစ္ရာ၊ ျပင္ရင္းဆင္ရင္းႏွင့္ပင္ ဧၿပီတလ ကုန္သြားလိမ့္မည္ ထင္သည္။ သို႔ေသာ္ ျပင္ဆင္သည့္ ကိစ္ၥေတြ ဧၿပီထဲမွာ ပီပီသသ လုပ္ႏုိင္လွ်င္ အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ ဘာေတြ ေျပာင္းလဲမည္၊ သက္ဆုိင္ရာ က႑နယ္ပယ္အသီးသီးမွာ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အရာေတြက ဘယ္လိုဘယ္ပုံရွိမည္ ဆိုတာကို အမ်ားျပည္သူ ျမင္ေယာင္ႏုိင္ အကဲျဖတ္ ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ေတာ့ ေနာက္ ႏွစ္လအတြင္းေလာက္ မွာပင္ အစပ်ဳိး အစီအစဥ္ေတြ လုပ္ျပႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ယူဆသည္။

ေလာေလာဆယ္မွာပဲ အန္အယ္လ္ဒီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္မ်ားႏွင့္ ပါတီစီးပြားေရး ေကာ္မတီ၀င္ မ်ား ေတြ႔ဆုံကာ ရက္ ၁၀၀ အတြင္း စီးပြားေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ မည္သည့္ကိစၥရပ္မ်ား မည္သုိ႔မည္ပုံ ေဆာင္ရြက္မည္ကုိ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေၾကာင္း သတင္းထြက္ေပၚလာသည္။ ဒါက ရက္ ၁၀၀ အတြက္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈတခု ျဖစ္သလုိ ရွည္ၾကာေသာ အလႊဲအေျပာင္းကာလႀကီးကို တနည္းတဖံု အက်ဳိးရွိေအာင္ အသုံးခ်ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟုလည္း ဆုိႏုိင္သည္။

တစ္ဖက္မွာေတာ့ ရက္ ၁၀၀ ေတြ ဘာေတြတြက္သည္ျဖစ္ေစ မတြက္သည္ျဖစ္ေစ၊ အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ မိမိတုိ႔ စိတ္၀င္စားသည့္ မည္သည့္ကိစၥေတြကို မည္သုိ႔ ေဆာင္ရြက္ေလမည္လဲဟု ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနသူေတြလည္း အမ်ားအျပား ရွိေနသည္။

ပထမ ထင္ထင္ရွားရွားကေတာ့ ျမစ္ဆုံကိစၥ။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ျမစ္ဆုံျပႆနာဖုိင္တြဲကို ႀကိဳးႏွင့္ခ်ည္၊ ဆုိင္းငံ့ဟု စာတန္းထုိးကာ ဗီ႐ုိထဲ ေသာ့ခတ္ ထားခဲ့သည္။ အာဏာလႊဲသည့္အခါ သည္ဖုိင္တြဲသည္ အစိုးရသစ္လက္ထဲ ေရာက္လာ မည္။ ယခုပင္လွ်င္ တ႐ုတ္သံအမတ္က ျမစ္ဆုံကိစၥကို အန္အယ္လ္ဒီအစုိးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာ မည့္အေၾကာင္း စတင္ေျပာဆုိေနၿပီး၊ ျမစ္ဆုံကို လက္မခံႏုိင္သည့္ ပုဂ္ၢိဳလ္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားထံမွ လည္း ကန္႔ကြက္သံမ်ား ထြက္ေပၚလာၿပီ။ သည္ျပႆနာက သယံဇာတ ထုတ္ယူသုံးစြဲမႈ (စီးပြားေရး) ႏွင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးတုိ႔အၾကား အျငင္းပြားမႈ ျပႆနာသာမက ႏုိင္ငံေရး လူမႈေရး ျပႆနာလည္း ျဖစ္သည္။ သည္အထဲမွာ ႏုိင္ငံတြင္း သယံဇာတ ခြဲေ၀မႈ၊ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ၊ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး၊ နယ္စပ္ေဒသအေရး၊ လက္နက္ကိုင္ေသာ လက္နက္ မကုိင္ေသာ လူမ်ဳိးစု တုိင္းရင္းသားမ်ားအေရး၊ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတုိ႔အထိ ဆက္စပ္ ပတ္သက္မႈ ရွိေနသည္။

ျမစ္ဆုံႏွင့္တကြ အလားတူ ျပႆနာမ်ားကို အန္အယ္လ္ဒီက ဘယ္နည္းဘယ္ပုံ ကုိင္တြယ္သလဲ ဟူသည္ အစုိးရသစ္ကုိ အကဲျဖတ္ရာမွာ အသုံးျပဳမည့္ အေရးပါေသာ ေပတံတစ္ေခ်ာင္း ျဖစ္လိမ့္ မည္။

အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ေၾကညာစာတမ္းပါ ပါတီ၏ မူ၀ါဒမ်ား၊ ပါတီက ေဆာင္ရြက္ မည့္ အစီအစဥ္မ်ားသည္လည္း တုိင္းျပည္သို႔ အန္အယ္လ္ဒီ က ေပးခဲ့သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအႀကိဳ ကတိက၀တ္မ်ားျဖစ္ရာ၊ အဲသည္ ကတိက၀တ္မ်ားအတုိင္း မည္မွ် ေဆာင္ရြက္ မေဆာင္ရြက္ဟူသည္ကိုလည္း အကဲျဖတ္သူတုိ႔ ေစာင့္ၾကည့္ တုိင္းတာၾကလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။

ေၾကညာစာတမ္းပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားအရ အန္အယ္လ္ဒီသည္ တုိင္းရင္းသားအားလုံးတုိ႔ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးအရ တန္းတူညီမွ်ရွိသည့္ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ ဒီမုိကေရစီ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို ဦးတည္ ေဆာင္ရြက္မည္၊ ျပည္တြင္း လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ား၏ အရင္းအျမစ္ ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္အတြက္ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္ကုိ အေျခခံေသာ ႏုိင္ငံေရး ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္လိမ့္မည္ဟု အမ်ားနားလည္ထားၾကရာ ၿပီးခဲ့သည့္ သုံးေလးႏွစ္တာ ကာလ ပတ္လုံး ျပည္သူလူထု ၾကားသိ ေနရသည့္ မေအာင္ျမင္ မၿပီးစီးေသးေသာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို အန္အယ္လ္ဒီက မည္သုိ႔ေသာ ပုံသဏၭာန္ျဖင့္ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ ဟူသည္မွာလည္း ျပည္တြင္းေရာ ျပည္ပကပါ ေစာင့္ၾကည့္ၾကမည့္ အေရးႀကီးေသာ ကိစၥရပ္တခု ျဖစ္သည္။

အန္အယ္လ္ဒီ၏ မူ၀ါဒမ်ားထဲတြင္ အေရးပါေသာ အရာတခုက တရားဥပေဒစိုးမုိးေရး (rule of law) ျဖစ္သည္။ 

တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးကုိ ပါတီဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တုိင္ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ကာလမ်ားအတြင္း စတင္ကိုင္တြယ္ခဲ့၍ ေရြးေကာက္ပြဲ ေၾကညာစာတမ္းတြင္လည္း ျပည္သူ လူထုအား တရားမွ်တစြာ အကာအကြယ္ေပးမည့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္တစ္ရပ္ ေပၚေပါက္လာေရး၊ ျပည္သူလူထုအက်ဳိးကို ေရွး႐ႈသည့္ဥပေဒမ်ား ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းေရး၊ တရားမွ်တၿပီး ဘက္လုိက္မႈ ကင္းသည့္ တရားစီရင္ေရး စနစ္ ထူေထာင္ေရး၊ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးေအာက္တြင္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ အညီ ေဆာင္ရြက္ေသာ လြတ္လပ္ေသာ ရဲတပ္ဖြဲ႕ျဖစ္ေရး စသည္ျဖင့္ ျပည့္စုံစြာ ေဖာ္ျပထားရာ၊ လက္ရွိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ တရားစီရင္ေရးတုိ႔အေပၚ ေက်နပ္မႈ မရွိၾကသူတုိ႔အေနျဖင့္ အစုိးရသစ္ လက္ထက္၌ သည္က႑မ်ား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ မည္မွ်ျမန္ဆန္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ မည္လဲ ဟူသည္ကုိ ေစာင့္ၾကည့္ၾကမည္ ျဖစ္ၿပီး၊ အထူးသျဖင့္ ေလာေလာဆယ္တြင္ ၿငိမ္းစုစီ ပုဒ္မ ၁၈ အပါအ၀င္ အျငင္းပြားဖြယ္ ဥပေဒမ်ား လုပ္ထုံးလုပ္နည္း မ်ားျဖင့္ အေရးယူျခင္း ခံေနရသည့္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ ၎တုိ႔အား ေထာက္ခံ အားေပး သူမ်ားထံမွ ေတာင္းဆုိသံ ေမးျမန္းသံမ်ား မၾကာမတင္ပင္ ထြက္ေပၚလာၾကမည္ ျဖစ္သည္။

သည့္ေနာက္ေတာ့ ၿပီးခဲ့ေသာ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ေတာက္ေလွ်ာက္ ေပၚေပါက္ခဲ့သည့္ ေျမယာသိမ္းယူမႈမ်ား၊ ယင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ ျဖစ္ေပၚသည့္ ျပႆနာမ်ား။

အန္အယ္လ္ဒီ ေၾကညာစာတမ္းတြင္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ အက်ဳိးစီးပြားမ်ား လြတ္လပ္ လုံၿခံဳမႈရွိေရးႏွင့္ ယင္းအတြက္ ေတာင္သူလယ္သမား အဖဲြ႕အစည္းမ်ား ေပၚေပါက္ေရး၊ လယ္ယာေျမကို ဥပေဒႏွင့္ အညီ ပုိင္ဆုိင္ခြင့္ လႊဲေျပာင္းခြင့္၊ ဥပေဒမဲ့ ဆုံး႐ႈံးေသာ လယ္ယာေျမမ်ား ျပန္လည္ ရရွိေရး၊ ေလ်ာ္ေၾကး နစ္နာေၾကးမ်ား ရရွိေရး၊ ေခတ္ကာလႏွင့္ ေလ်ာ္ညီမႈ မရွိသည့္ လယ္ယာေျမ ဥပေဒမ်ား ျပင္ဆင္ ျပ႒ာန္းေရး စသည္တုိ႔ကိုပါ ေဖာ္ျပထားရာ၊ ဘယ္ေဖာ္ျပခ်က္ ေတြကို ဘယ္အခ်ိန္အခါ စတင္ကာ ဘယ္လုိအေကာင္အထည္ေဖာ္မလဲဟူသည္လည္း အေရးႀကီး ေသာ တုိင္းတာ အကဲျဖတ္စရာ တခု ျဖစ္လိမ့္မည္။

အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရသစ္ ရင္ဆုိင္ရမည့္ ျပႆနာမ်ားစြာအနက္ ယခု ေနာက္ဆုံးတြင္မွ ေဖာ္ျပရ ေသာ္လည္း အေရးႀကီးဆုံး တခုဟု ဆုိရမည့္အရာက တပ္မေတာ္ႏွင့္ မည္မွ်အဆင္ေျပစြာ ပူးတြဲ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မည္လဲ ဟူေသာ အခ်က္ျဖစ္၏။ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ဆက္လက္ တုိးတက္ရန္အတြက္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ေရးသည္ အန္အယ္လ္ဒီအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္၏။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေၾကညာစာတမ္းတြင္၊ “တပ္မေတာ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရး ယႏၲရားတရပ္လုံးသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ထဲ၌သာ တည္ရွိရန္ ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ မည္” ဟု ေဖာ္ျပထားရာ၊ ဤသည္ကမူ ရက္ ၁၀၀ ႏွင့္ အကဲျဖတ္၍ မရႏုိင္ဘဲ ေရရွည္ ေစာင့္ၾကည့္ ရမည့္ ဒီမုိကေရစီေရး ရည္မွန္းခ်က္တရပ္ ျဖစ္သည္ဟု ႐ႈျမင္ေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။

ေဖျမင့္

Credit: http://burmese.dvb.no/archives/139886