မက္သဒုန္းေဆးရည္ အစားထိုးတုိက္ေကြၽးေရး အပါအ၀င္ ေအ့ဒ္စ္ေရာဂါ လုပ္ငန္းမ်ားကို ယခုႏွစ္အတြင္း ၿမိဳ႕နယ္သုံးခု တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္မည္ဟု Save th Children မွ သတင္းရရွိသည္။
လက္ရွိ အခ်ိန္အထိ ကခ်င္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးႏွင့္ စစ္ကိုင္းတုိင္းေဒသႀကီးတို႔ရွိ ၿမိဳ႕နယ္ ၂၅ ၿမိဳ႕နယ္တုိ႔တြင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ဇန္န၀ါရီမွ စတင္ကာ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ နမ့္စန္၊ စစ္ကိုင္းတုိင္းေဒသႀကီးရွိ ဗားေမာက္၊ အင္းေတာ္ၿမိဳ႕နယ္တုိ႔တြင္ တုိးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္မည္ ျဖစ္သည္။
‘‘အဖဲြ႕အစည္း ခုနစ္ခုနဲ႔ ပူးေပါင္းခ်ိတ္ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ မွာပါ’’ ဟု Save the Children မွ စီမံကိန္း ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေရးမွဴး ဦးေဌးေအာင္က ေျပာသည္။
လူနာ ၇၀၀၀ ေက်ာ္မွ တစ္ေသာင္းေက်ာ္အထိ ဘိန္းအစားထုိး မက္သဒုန္းေဆးရည္ တုိးျမႇင့္ တိုက္ေကြၽးႏုိင္ရန္ စီစဥ္သြားမည္ ျဖစ္ၿပီး က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား ျဖစ္ေသာ AHRN, MdM, HPA, SARA, Merlin, Burnet, MANA တို႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ မူးယစ္ေဆး အႏၲရာယ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရးအတြက္ မက္သဒုန္း တုိက္ေကြၽးျခင္းအျပင္ ေဆးထိုးအပ္မ်ားေ၀ျခင္း၊ ကြန္ဒုံးမ်ားေ၀ျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရးအသိ ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္မည္ ျဖစ္သည္။
မူးယစ္ေဆး အေၾကာထိုးသြင္း လူနာမွာ တစ္ႏုိင္ငံလုံး အတုိင္းအတာျဖင့္ ၂၀၁၂ က ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ရွိခဲ့ရာမွ ၂၀၁၃ တြင္မူ ၁၈ ရာခိုင္ႏႈန္းသို႔ က်ဆင္းလာခဲ့ေၾကာင္း ၂၀၁၃ က ေကာက္ယူထားသည့္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး ဌာန၏ စာရင္းဇယားမ်ားအရ သိရသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အိတ္ခ်္အုိင္ဗီ ကူးစက္ခံေနရသူမ်ား၌ အျဖစ္မ်ားဆုံး အုပ္စု သုံးစဲြခဲြလုိက္ၿပီး ၎တို႔တြင္ မူးယစ္ေဆးထုိးသြင္းသူ ၁၈ ဒသမ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အမ်ဳိးသားခ်င္း လိင္ဆက္ဆံသူ ၁၀ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး လိင္အလုပ္သမမ်ား ၈ ဒသမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီး ပုသိမ္တို႔၌ အမ်ားဆုံးေတြ႕ရွိရေၾကာင္း သိရသည္။
7 Day Daily -နမ့္စန္၊ ဗားေမာက္ႏွင့္ အင္းေတာ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေအ့ဒ္စ္ေရာဂါ ေလွ်ာ့ခ်ေရး တုိးခ်ဲ႕
ေအအာရ္တီေဆး
လက္လွမ္းမီရရွိရန္ အစိုးရႏွင့္ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္
အိတ္ခ်္အိုင္ဗီေဝဒနာရွင္မ်ား ေအအာရ္တီေဆး လက္လွမ္းမီရရွိေရး
လာမည့္ႏွစ္မွစတင္ကာ အစိုးရႏွင့္ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ား
ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေ ၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။ ယင္းကဲ့သို႔
ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ႏိုဝင္ဘာက ျပည္တြင္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ားေခၚယူ၍
ယင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည့္ က႑အသီးသီးအား အစိုးရက
ခ်မွတ္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
‘‘ၿပီးခဲ့တဲ့လေလာက္က
အစည္းအေဝးေခၚၿပီး ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးပညာေပးေတြ၊ ေဆးေပးတာေတြ၊
ဓာတ္ခြဲခန္းေပးတာေတြလို Package ေတြေပးတယ္။ အဲဒီအထဲကမွ ကိုယ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ အပိုင္းကို
ယူၿပီးလုပ္ဖို႔ပါ။ လက္ရွိ ရွိေနတဲ့ အစိုးရရဲ႕ ေဆးေပးဌာနေတြမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔လို
အဖြဲ႕အစည္းက လူေတြက သြားၿပီးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြား မွာ ျဖစ္ပါတယ္’’
ဟု
ျပည္တြင္းအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည့္ ျပည္ႀကီးခင္မွ မန္ေနဂ်ာေဒါက္တာ ဉာဏ္ထြန္းကေျပာသည္။
ျပည္ႀကီးခင္အဖြဲ႕အစည္းအေနျဖင့္
ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြး ပညာေပးျခင္းကို လုပ္ေဆာင္သြားမည္ ျဖစ္သည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္
ဧရာဝတီတိုင္းရွိ မိမိၿမိဳ႕နယ္မွာပင္ ေဆးလာေရာက္ထုတ္ယူႏုိင္ေသာ ေနရာ ၁၅ ခု၌
အိတ္္ခ်္အိုင္ဗီရွိၿပီး ေအအာရ္တီေဆး အေတြ႕အႀကံဳရွိၿပီးသူ ၁၅ ဦးကို တစ္ေဒသလွ်င္
တစ္ဦးႏႈန္းျဖင့္ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးပညာေပးေရး လုပ္ငန္းအတြက္
ခန္႔ထားအသံုးျပဳသြားမည္ျဖစ္သည္။
အလားတူ
ျပည္တြင္းအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္ သည့္ I-Cap တာဝန္ရွိသူတစ္ဦးကလည္း ‘‘လိႈင္သာယာ၊
ေက်ာက္တန္းနဲ႔ သံျဖဴဇရပ္(မြန္ျပည္နယ္) မွာ စ,ျဖန္႔ၾကက္ႏိုင္ေအာင္
ႀကိဳးစားသြားမယ္’’ဟု ေျပာၾကားသည္။
အိတ္ခ်္အိုင္ဗီေဝဒနာ
ခံစားေနရသူမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႔ေနထုိင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ပင္ ေဆးထုတ္ယူႏုိင္သည့္
ေဆးေပးဌာနမ်ားရွိေနေသာ္လည္း ပတ္ဝန္းက်င္က သိရွိမည္ကို စိုးရိမ္ျခင္း၊
ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားကေပးသည့္ ေဆးႏွင့္ စစ္ေဆးသည့္ စက္အရည္အေသြး
ကြာျခားမည္စိုးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေဆးလာထုတ္ယူမႈနည္းပါးေနၿပီး ေဆးေပးသည့္
ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား၌မူ စုၿပံဳေဆးထုတ္ယူျခင္းေၾကာင့္ လူနာအင္အားႏွင့္ ဝန္ထမ္းအင္အား
မမွ်တမႈရွိေနျခင္းစသည့္ အခက္အခဲမ်ား ေျပလည္ေစရန္ ယခုကဲ့သို႔
ပူးေပါင္းသြားမည္ျဖစ္သည္။
‘‘အခုက
ေဆး႐ံုေတြမွာ ေအအာရ္တီယူတာက တစ္လကို ရွစ္ေထာင္ေလာက္ရွိတယ္။ တစ္ေန႔ကို လူနာ ၃၀၀
ေလာက္ရွိတယ္။ လူနာႏွစ္ဆတိုးလာေတာ့ ေဆးေပးဝန္ထမ္းက မလံုေလာက္ေတာ့ဘူး။ ဒါကို
ေလွ်ာ့ခ်ခ်င္တာရယ္၊ ၿမိဳ႕နယ္ေတြကို အေျချပဳၿပီး ကိုယ္ေနတဲ့ၿမိဳ႕မွာပဲ
ေဆးထုတ္ယူလို႔ ရေအာင္ရယ္ စီစဥ္ေနပါၿပီ’’ ဟု က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန၊
အမ်ဳိးသားခုခံက်/ကာလသားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးစီမံခ်က္ (NAP) မွ ေဒါက္တာတင္ေမာင္ေဇာ္က
ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္
ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက ေအအာရ္တီေဆးေပးမႈကို ၂၀၀၅ မွ စတင္ခဲ့၍ ၂၀၁၃ တြင္
အိတ္ခ်္အိုင္ဗီျဖစ္ပြားသူ လူနာေပါင္းတစ္သိန္းကိုးေသာင္း ခန္႔ရွိသည္။ ၎တို႔ထဲမွ
ေအအာရ္တီေဆးေပးရန္ လိုအပ္သည့္ လူနာေပါင္း တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္းခန္႔ ရွိေသာ္လည္း
ခုနစ္ေသာင္းခြဲကိုသာ ေဆးေပးႏုိင္ေသးေၾကာင္း က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက
သတင္းထုတ္ျပန္ထားသည္။
သတ္မွတ္ထားခ်က္ရဲ႕
၇၅% ကို HIV အေၾကာင္း စရကို ပညာေပးႏိုင္ခဲ့တယ္
တစ္ႏွစ္ေက်ာ္အတြင္း ၿမိဳ႕ေပါင္း ၂၅၅
ကို ၉၁ ရာခိုင္ႏႈန္း တစ္ႏိုင္ငံလံုးအႏွံ႔ စက္ဘီးစီးၿပီး အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ
ေရာဂါပိုးအေၾကာင္း ပညာေပးခဲ့တဲ့ စရကိုက သတ္မွတ္ထားခ်က္ရဲ႕ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း
အသိပညာေပးတာ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ဒီဇင္ဘာ ၃ဝ မွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ေနရာတိုင္းကို
စက္ဘီးနဲ႔ပဲ သူသြားႏိုင္ခဲ့ရဲ႕လား။
လမ္းခရီးမွာ စက္ဘီးနဲ႔တင္ မဟုတ္ဘဲ
တစ္ခ်ဳိ႕ေဒသေတြမွာ လံုၿခံဳေရးအရ ေျမျမွဳပ္မိုင္းနဲ႔ နယ္ေျမလု တိုက္ပြဲေတြ ရွိတာ၊
ေျမပံုထဲကလို အျပင္မွာ လမ္းမရွိတဲ့ေနရာေတြနဲ႔ ဝကိုယ္ပိုင္
အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းလို ေဒသေတြမွာေတာ့ ကားနဲ႔ ခရီးဆက္ခဲ့ရတာရွိၿပီး WHO ကအစ
အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ ေရာဂါကို မေသမေပ်ာက္အဆင့္ သတ္မွတ္ၿပီးျဖစ္တာမို႔ လူတိုင္း တစ္ေန႔
ေသရမွာေၾကာင့္ ေတြးေၾကာက္ေနတာဟာ ႏွစ္ခါေသရတာနဲ႔ တူပါတယ္လို႔ စရကိုက
နာေရးကူညီမႈအသင္း (ရန္ကုန္) မွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲလုပ္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္မွာ အသံုးျပဳဖို႔
နာေရးကူညီမႈအသင္း (ရန္ကုန္) က စက္ဘီး ၂ စီး ေထာက္ပံ့ခဲ့တဲ့အျပင္
ေရာက္တဲ့ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းက နာေရးကူညီမႈအသင္းေတြက ပညာေပးေဟာေျပာမႈေတြအတြက္ လူစုေပးတာ၊
စားေရးေသာက္ေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးအတြက္ လိုအပ္တာေတြ ကူညီေပးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
စရကိုရဲ႕ ဖခင္က သားျဖစ္သူရဲ႕
ခရီးစဥ္ဟာ လုပ္ရပ္ေကာင္းျဖစ္တာေၾကာင့္ သူ႔က်န္းမာေရး အေျခအေနကို ဂ႐ုစိုက္ဖို႔
မွာခဲ့တာကလြဲလို႔ တားဆီးတာ မလုပ္ခဲ့သူလို စရကိုမွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီေရာဂါပိုး
ရွိေနၿပီဆိုတာ သိခ်ိန္က သားတစ္ေယာက္ ဆံုး႐ႈံးရေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ အသိ
လႊမ္းမိုးခဲ့ေပမယ့္ အခုေတာ့ ဂုဏ္ယူမႈေတြပဲ ရွိေတာ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
စရကိုဟာ သူ႔ခရီးစဥ္အတြင္း
သံုးစြဲခဲ့တဲ့ စက္ဘီးႏွစ္စီးကုိ ဦးေက်ာ္သူရဲ႕ နာေရးကူညီမႈအသင္း႐ံုးမွာ အမွတ္တရ
ထားရွိမွာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီပညာေပးမႈကို စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ
လိုက္ေဟာေျပာဖို႔ စဥ္းစားထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
HIV
ေရာဂါသည္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္မႈ တိုးတက္ေစရန္ အဖြဲ႕သံုးဖြဲ႕ ပူးေပါင္း
ေဆာင္ရြက္မည္
ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း HIV ေရာဂါခံစား
ေနရသည့္ ေရာဂါသည္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္မႈ ပိုမို တိုးတက္လာေစရန္ႏွင့္ နည္းပညာ
ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာ တူညီထားေၾကာင္း နယ္စည္းမထား ဆရာဝန္မ်ား အဖြဲ႕၏
ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။
အဆိုပါ နည္းပညာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ
သေဘာတူညီခ်က္ကို နယ္စည္းမထား ဆရာဝန္မ်ား အဖြဲ႕၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား
က်န္းမာေရး ဓာတ္ခြဲဌာနႏွင့္ Merieux ေဖာင္ေဒးရွင္းတို႔ သေဘာတူ လက္မွတ္
ေရးထိုးထားေၾကာင္း သိရသည္။
သေဘာတူညီခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံ
အမ်ဳိးသား က်န္းမာေရး ဓာတ္ခြဲဌာနႏွင့္ နယ္စည္းမထား ဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႕တို႔ ပူးေပါင္း၍
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ HIV/AIDS လူနာမ်ားအတြက္ ပိုးေကာင္ေရ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈ
အဆင့္ျမႇင့္တင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ၿပီး ယင္းစစ္ေဆးမႈေၾကာင့္ ေရာဂါ ေဝဒနာရွင္မ်ားကို
ကုသမႈပိုင္းတြင္ ထိေရာက္ေစမည့္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ား ရွိလာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
နယ္စည္းမထား ဆရာဝန္မ်ား အဖြဲ႕အေနျဖင့္
ပိုးေကာင္ေရ စစ္ေဆးမႈကို လစဥ္လတိုင္း အႀကိမ္ ၁ဝဝဝ နီးပါး စမ္းသပ္
စစ္ေဆးေပးလ်က္ရွိသည္။ လက္ရွိတြင္ နယ္စည္းမထား ဆရာဝန္မ်ား အဖြဲ႕သည္ ျပည္တြင္းရွိ
HIV/AIDS လူနာ ၃၅ဝဝဝ ေက်ာ္ကို ေဆးကုသ ေပးလ်က္ ရွိၿပီး အဆိုပါ
အေရအတြက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္ဝန္းရွိ ေဆးကုသမႈ ခံယူေနေသာ HIV/AIDS ေရာဂါေဝဒနာရွင္
စုစုေပါင္း အေရအတြက္၏ ထက္ဝက္ခန္႔ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ရန္ကုန္
ဒီဇင္ဘာ ၂၈
HIV
ရွိသူေတြ ဖန္တီးတဲ့ လက္မႈပစၥည္းေတြ ေစ်းကြက္ဝင္ဖို႔ ေျခလွမ္းျပင္ေနတယ္
အိတ္ခ်္အိုင္ဗီေရာဂါပိုးနဲ႔
ေနထိုင္ၾကသူေတြ၊ သူတို႔နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ မိသားစုေတြကို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ
ပညာေပးဖို႔နဲ႔ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ပညာေတြသင္ေပးေနတဲ့ Action for Public အဖြဲ႔ဟာ
အခုေတာ့ လူမႈတာဝန္သိတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတစ္ခုအတြက္ ေျခလွမ္း စတင္ေနပါၿပီ။
ဒီအဖြဲ႕က ေရာဂါပိုးရွိသူေတြအတြက္ ဘယ္လိုအလုပ္အကိုင္ေတြ ဖန္တီးေပးမွာလဲ။၂ဝဝ၈ ကေန ၂ဝ၁၂ အထိ စက္ခ်ဳပ္သင္တန္း၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမင့္သင္တန္းေတြ ေပးခဲ့တဲ့ Action for Public အဖြဲ႔ဟာ အမွီအခိုကင္းကင္း ရပ္တည္ႏိုင္ေရးအတြက္ စူပါမားကတ္ေတြ၊ ဆိုင္ေတြမွာ လက္မႈပစၥည္း အ႐ုပ္ေတြကို တင္ေရာင္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲမွာေတာ့ Pomelo ဆိုင္မွာ ေရာဂါပိုးရွိသူေတြ ကိုယ္တိုင္လက္နဲ႔ ဖန္တီးထားတဲ့ လက္မႈထည္ေတြကို ေရာင္းခ်ခဲ့တယ္လို႔ ထူေထာင္သူ မၾကည္ျပာခ်စ္ေစာက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ Social Business က မထြန္းကားေသးတဲ့အေၾကာင္း၊ အရင္က အိတ္ခ်္အိုင္ဗီေရာဂါပိုးရွိသူေ
ျပည္တြင္းက ျမန္မာျပည္သူေတြၾကား စိတ္ဝင္စားမႈနည္းေပမယ့္ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြႀကိဳက္တဲ့ အမွတ္တရ လက္ေဆာင္ ပစၥည္းေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္မွာ လူႀကိဳက္မ်ားလာဖို႔ လူအင္အား လိုေနတဲ့အေပၚ ႀကိဳးစားေနဆဲပါလို႔ ဆိုပါတယ္။
သဇင္ေဆးခန္းမွာ ေစတနာ့ဝန္ထမ္းလုပ္ခဲ့ရာက Action for Public နဲ႔ ပူးေပါင္းခဲ့သူ မေဌးေဌးလြင္က သင္တန္းေတြတက္ခဲ့ၿပီး အလုပ္အကိုင္ရွိလာခဲ့တာေၾကာင့္ စီးပြားေရးလည္း ေျပလည္လာခဲ့တယ္လို႔ ေျပာျပပါတယ္။ စိတ္ဓာတ္ခြန္းအားလည္း ရွိလာၿပီး မိသားစု ခ်ဳိ႕ခ်ဳိ႕တဲ့တဲ့ မရွိေတာ့ဘဲ ကိုယ္တိုင္ ေရာဂါပိုးရွိေပမယ့္ နားလည္လာေအာင္ ရွင္းျပတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ရုပ္သံ - https://www.youtube.com/watch?
ကမာရြတ္ - HIV ရွိသူေတြ ဖန္တီးတဲ့ လက္မႈပစၥည္းေတြ ေစ်းကြက္ဝင္ဖို႔ ေျခလွမ္းျပင္ေနတယ္
No comments:
Post a Comment