Tuesday, October 14, 2014

HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္မ်ားအတြက္ ေဂဟာအသစ္ ေဆာက္လုပ္ေန


  ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့တဲ့ ေတာင္ဒဂံုနဲ႔ ေျမာက္ဒဂံုရွိ HIV/AIDS  ေဂဟာမ်ားမွာ လူနာအေရအတြက္မ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင့္ ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ အေရွ႕ပိုင္းမွာ ေဂဟာသစ္တစ္ခုေဆာက္လုပ္ ေနတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

ေတာင္ဒဂံုနဲ႔ ေျမာက္ဒဂံုရွိ HIV/AIDS  ေစာင့္ေရွာက္ေရးေဂဟာမ်ားမွာ ၂၀၁၀ ကာလက အိတ္ခ်္အုိင္ဗြီေ၀ဒနာရွင္ ၈၀ ေက်ာ္ရွိခဲ့ရာမွ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ အိတ္ခ်္အုိင္ဗီြေ၀ဒနာရွင္ ၂၅၀ ေက်ာ္တိုးျမင့္လာတဲ့ အတြက္ ေနေရးထိုင္ေရးအခက္အခဲရွိတယ္လုိ႔ ေဂဟာတည္ ေထာင္သူ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ဆုိပါတယ္။

အခုလို ေ၀ဒနာရွင္ေတြ ပိုမ်ားလာတာဟာ နယ္ကေ၀ဒနာရွင္ေတြက အမ်ားစုလုိ႔သိရၿပီး နယ္ၿမိဳ႕ေတြမွာ ေဆးထုတ္ယူလုိ႔မရဘဲ ရန္ကုန္မွာ ေဆးလာထုတ္ယူရာမွာ အဆင္ေျပေစဖုိ႔  ေဂဟာမွာ လာေရာက္ခိုလႈံၾကတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။လက္ရွိမွာေတာ့ ေ၀ဒနာရွင္ ေတြအတြက္ ေဂဟာသစ္ကိုေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၆ လပိုင္းက ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္အေရွ႕ပိုင္းရွိ ခါေတာ္မွီလမ္း၊ ၆ ရပ္ကြက္မွာ ေဆာက္လုပ္ေနတာျဖစ္ၿပီး ကုတင္ ၄၅၀ ဆန္႔ ၃ ထပ္အျဖစ္ ေဆာက္လုပ္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ အိတ္ခ်္ အိုင္ဗြီ၊ ေအအုိင္ဒီအက္စ္ေရာဂါျဖစ္သူဦးေရဟာ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ ၂ သိန္းေက်ာ္ရွိၿပီး ေသဆံုးသူ ဦးေရ ၁၅၀၀၀ ထိရွိခဲ့ကာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အိတ္ခ်္အုိင္ဗြီ၊ ေအအုိင္ဒီအက္စ္ေရာဂါျဖစ္သူဦးေရ ၁၉၀၀၀၀ ေက်ာ္အထိရွိခဲ့ရာ ေသဆံုးသူ ဦးေရ ၁၁၀၀၀ အထိရွိခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အိတ္ခ်္အုိင္ဗြီ၊ ေအအုိင္ဒီအက္စ္ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈမွာ ၀.၆ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိတယ္လုိ႔ UN AIDS ရဲ႕ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာမွ သိရပါတယ္။

MRTV-4 - HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္မ်ားအတြက္ ေဂဟာအသစ္ ေဆာက္လုပ္ေန 

HIV ေ၀ဒနာရွင္မ်ားအတြက္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းသင္တန္းမ်ား ျပဳလုပ္
  ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ေတာင္ပိုင္းၿမိဳ႕နယ္မွာ HIV ေ၀ဒနာခံစားေနရတဲ့ ေ၀ဒနာရွင္မ်ားအတြက္ တစ္ဖက္တစ္လမ္းမွ ၀င္ေငြရရွိေအာင္ အမ်ဳိးသမီးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ စက္ခ်ဳပ္သင္တန္းဖြင့္လွစ္  ထားရွိခဲ့တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ မ၀င္း၀င္းျမင့္ဟာ ဘားအံ့ၿမိဳ႕မွျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ (၂) ႏွစ္က စတင္ကာ HIV ပိုးကူးစက္ခံခဲ့ သူျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ဳိးသမီးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ စက္ခ်ဳပ္သင္တန္းကိုေတာ့ (၂၀၁၃) ခုႏွစ္မွာ ေရာက္ရွိကာ အပ္ခ်ဳပ္သင္တန္းကို တက္ေရာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအမ်ဳိသမီးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ စက္ခ်ဳပ္သင္တန္းကိုေတာ့ (၂၀၁၃) ခုႏွစ္ (၇) လပိုင္းကစတင္ဖြင့္လွစ္ ခဲ့ၿပီး ေရာဂါေ၀ဒနာ  ခံစားေနရတဲ့ သင္တန္းသား(၂၅) ဦးနဲ႔ စတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ သင္တန္းကိုအပတ္စဥ္လိုက္ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဆိုပါ အမ်ဳိးသမီးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈစက္ခ်ဳပ္သင္တန္းမွာ သင္တန္းသားေတြကို ရွပ္အက်ႌ၊ အမ်ဳိးသမီး ၀တ္အက်ႌမ်ား၊ ထဘီမ်ားနဲ႔ ေဘာင္းဘီခ်ဳပ္လုပ္ျခင္းမ်ားကိုလည္း သင္တန္းရွိ ဆရာေတြက သင္ၾကားေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ စက္ခ်ဳပ္မႈ သင္တန္းေတြအျပင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ သားဆက္ျခားနည္းသင္တန္းမ်ားကုိလည္း အခါအားေလ်ာ္စြာပို႔ခ်ေပးလ်က္ရွိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။အဆိုပါ သင္တန္းေတြအျပင္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ HIV  ေ၀ဒနာခံစားေနရတဲ့ အမ်ဳိးသမီး မ်ားအတြက္ ကြန္ပ်ဴတာသင္တန္းေတြကို ပို႔ခ်ေပးဖို႔စီစဥ္ေနတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

MRTV-4 - HIV ေ၀ဒနာရွင္မ်ားအတြက္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းသင္တန္းမ်ား ျပဳလုပ္

ျပည္နယ္မ်ား (၁၅) ခု၊ ၿမိဳ႕ေပါင္း (၂၆၀) ၿမိဳ႕သို႔ တကိုယ္ေတာ္ စက္ဘီးစီးနင္း၍ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ (HIV) ေရာဂါပိုးႏွင့္ ပက္သက္ၿပီး၊ အသိပညာေပးေဆြးေႏြးျခင္း

 ျမန္မာႏိုင္ငံအဝွမ္း တိုင္းေဒသႀကီးမ်ား ႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ား (၁၅) ခု၊ ၿမိဳ႕ေပါင္း (၂၆၀) ၿမိဳ႕သို႔ တကိုယ္ေတာ္ စက္ဘီးစီးနင္း၍ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ  (HIV) ေရာဂါပိုးႏွင့္ ပက္သက္ၿပီး၊ အသိပညာေပး ေဆြးေႏြးျခင္းႏွင့္ ေဟာေျပာျခင္း တို႔ကို ျပဳလုပ္ကာ၊ မိမိကဲ့သို႔ေသာ ေဝဒနာရွင္မ်ားအား၊ လူသားျခင္း စာနာစိတ္ျဖင့္ ရိုးရွင္းေသာဘဝျဖင့္ သက္တမ္းေစ့ေနထိုင္ႏိုင္မႈအား ေဝမၽွျခင္းခရီးစဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။

မေန႔ကမနက္ပိုင္း 7.10.2014 အဂၤါေန႔ (၁၁) နာရီဝန္းက်င္ေလာက္မွာ မိတ္ေဆြႀကီးေဒါက္တာဝဏၰစိုးက၊ ဖုန္းဆက္ၿပီး လူတစ္ေယာက္နဲ႔ေတြ႕ဖို႔အတြက္ ေျပာလာပါတယ္။ အဲဒီမွာတင္ပဲ ထူးျခားတဲ့ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ႔ရပါတယ္။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္က ေတာ့ ဂီတမိတ္ေက်ာင္းသား" ကို စရကို" (Srako) ဆိုတဲ့ HIV Possitive ေဝဒနာရွင္တစ္ဦးပါပဲ။ သူဟာ မႏၲေလး ဇာတိျဖစ္ၿပီးေတာ့ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ေရာက္မွ ရန္ကုန္မွာ စတင္ ေနထိုင္တယ္လို႔ ေျပာျပပါတယ္။ သူ႔မွာ ဒီေရာဂါႀကီး ရွိေနမွန္းကိုေတာ့ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ဇႏၷဝါရီ (၂၀) မွာ စတင္သိရွိခဲ႔ရေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ART ေဆးကိုေတာ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ (၁၆) ရက္ေန႔မွာမွ စတင္ ေသာက္ခဲ႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဘဝကို အရွဳံးမေပးပဲ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ရင္း၊ တဖက္ကလည္း ကေလးငယ္မ်ားအား ပန္းခ်ီနဲ႔ အျခားပညာရပ္ေတြကို သင္ေပးေနတယ္လို႔ သိခြင့္ရလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့၊ သူ႔ကို မေလးစားပဲ မေနႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အခု သူ႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္တေလၽွာက္လုံးမွာလည္း ေရာက္သမၽွၿမိဳ႕ ရြာေတြတိုင္းမွာ၊ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ခံေဝဒနာရွင္မ်ားအေနနဲ႔ သက္တမ္းေစ့ေနထိုင္ႏိုင္ေရး၊ HIV ကူးစက္မႈေလ်ာ့က်ေစေရး၊ AIDS ေရာဂါေၾကာင့္ ထပ္မံဆုံးရွဳံးမႈမ်ား ေလ်ာ့က်ေစေရး တို႔ကို ရည္ရြယ္ၿပီး၊ ႏွစ္သိမ္႔ေဆြးေႏြး အၾကံေပးကာ Public နဲ႔ +ve ေတြကို ဦးတည္ေတြ႕ဆုံၿပီး စကားဝိုင္းမ်ား နယ္လွည့္ျပဳလုပ္ေနသူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးတေလၽွာက္မွာ HIV Possitive ေဝဒနာရွင္ အေျမာက္အမ်ားနဲ႔ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြး အၾကံေပးႏိုင္ခဲ႔တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ေဒသေပါင္း (၁၈၃) ေဒသနဲ႔ မိုင္ေပါင္း (၅၈၀၀) ေက်ာ္၊ ေက်ာ္ျဖတ္လာၿပီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ မူလ ရည္ရြယ္ထားတုန္းက ထက္၊ ခရီးမိုင္နဲ႔ ေဒသမ်ား ပိုမ်ား သြားၿပီး၊ ခရီးစဥ္အၿပီးမွာေတာ့ အားလုံးေပါင္း ေဒသ (၂၆၀) နဲ႔ မိုင္ေပါင္း (၆၀၀၀) ေလာက္ ျဖစ္သြားမွာပါ။ က်ိဳင္းတုံမွာ ရွိေနတဲ့ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ား၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၊ HIV+ ေဝဒနာရွင္မ်ား၊ ျပည္သူမ်ားနဲ႔လည္း ရင္းႏွီးပြင့္လင္းစြာ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ိဳင္းတုံမွ ထြက္ခြာအၿပီးမွာေတာ့ မိုင္းျဖတ္၊ တာခ်ီလိတ္၊ မိုင္းဆတ္ လမ္းကေန လင္းေခး၊ ေမာက္မယ္၊ ဆီဆိုင္ တို႔ကိုျဖတ္ၿပီး၊ ကယားျပည္နယ္ လြိဳင္ေကာ္၊ ထိုမွတဖန္ ကရင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္တို႔က တဆင့္ တနသၤာရီတိုင္း ေကာ့ေသာင္းအထိ သြားေရာက္ကာ၊ ရန္ကုန္မွာခရီးစဥ္ ဆုံးမယ္လို႔ အေသးစိတ္ ေျပာျပပါတယ္။

လမ္းခရီးခ်ိတ္ဆက္မႈ ကြန္ယက္ေလးေတြနဲ႔ စက္ဘီးကိုေတာ့ ဦးေက်ာ္သူက ကူညီေပးၿပီး၊ ARTေဆးနဲ႔ အားေဆး တစ္ႏွစ္လုံးစာ ကိုေတာ့ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္း က ကူညီေထာက္ပံ႔ေပးတယ္လို႔ သိခြင့္ရေတာ့ အတိုင္းမသိ သာဓုေခၚမိပါတယ္။ တလမ္းလုံး ေဒသခံေတြရဲ႕ ေႏြးေထြးပ်ဴငွါစြာ ႀကိဳဆိုေစာင့္ေရွာက္၊ ေထာက္ပံ႔မႈေတြကို ရရွိခဲ႔လို႔ အခက္အခဲေတြ ေျပလည္ခဲ႔ရေၾကာင္း၊ ေငြ သိပ္ကိုျပတ္လပ္သြားတဲ့ အခါမွာေတာ့ အိမ္ကိုလွမ္း လႊဲခိုင္းရေၾကာင္းေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ကို ေျပာျပပါတယ္။ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ဒီေန႔ဟာ ျမန္မာလနဲ႔တြက္ရင္ သူ႔ရဲ႕ (၃၅) ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔ပါတဲ့။ ဒီေန႔မွာေတာ့ ေဒသခံၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕ဝင္အခ်ိဳ႕နဲ႔၊ ရွင္သန္ျခင္း SHG group မွ အမႈေဆာင္မ်ားနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။
သူ႕ရဲ႕ခရီးစဥ္ႀကီးဟာ ဘယ္သူမွ စိတ္မကူးဝံ႔တဲ့ ၾကမ္းတမ္းခက္ခဲတဲ့ ခရီးရွည္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္ၿပီး၊ လူေပါင္းေျမာက္ျမားစြာကို အက်ိဳးရွိေစမယ့္ လူတိုင္းမလုပ္ႏိုင္တဲ့၊ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔ လုပ္ရပ္ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားကိုလည္း ဒီေရာဂါဆိုးႀကီး မကပ္ၿငိေအာင္ အသိပညာေပးေဟာေျပာသြားမွာဆိုေတာ့ အင္မတန္မြန္ျမတ္လွပါတယ္။ "ကာကြယ္ျခင္းသည္ ကုသျခင္းထက္ ျမတ္သည္" လို႔ ဆိုရိုးရွိတဲ့ အတိုင္း မြန္ျမတ္လွတဲ့ ႏွလုံးသားနဲ႔ ေပးဆပ္ေနသူလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ HIV+ တစ္ဦးက ဒီလိုမ်ိဳး က်မၼာစြာနဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံလုံးကို၊ စက္ဘီးတစ္စီးနဲ႔ တစ္ေယာက္တည္း အေဖာ္မပါပဲ ပတ္ႏိုင္တာဟာ သိပ္ကိုခ်ီးၾကဴးဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ တကယ္လို႔မ်ား မိမိတို႔ေနထိုင္ရာျမိဳ႕ရြာမ်ားကို ေရာက္ရွိလာလၽွင္လည္း ဝိုင္းဝန္းကူညီေပးၾကဖို႔ တိုက္တြန္းအပ္ပါတယ္။

Ye Myint Aung  -  ျပည္နယ္မ်ား (၁၅) ခု၊ ၿမိဳ႕ေပါင္း (၂၆၀) ၿမိဳ႕သို႔ တကိုယ္ေတာ္ စက္ဘီးစီးနင္း၍ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ  (HIV) ေရာဂါပိုးႏွင့္ ပက္သက္ၿပီး၊ အသိပညာေပးေဆြးေႏြးျခင္း

No comments: