“ကန္ေရျပင္ ေျမနီလမ္း ..တို႔နဲ႔ေ၀း ..စြယ္ေတာ္ခံုျပာတန္း
တို႔နဲ႔ေ၀း .. ယံုပါကြာ အခ်စ္ဆံုးမင္းကို . တို႔ေတာ့ သတိရ ေနမွာပါ ...”
လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာက ေက်ာင္းဖြင့္ခ်ိန္ ဇြန္လမ်ားမွာ မိုးစက္မ်ားခပ္ဖဲြဖဲြရြာေနေပလိမ့္မည္။ စိန္ပန္းေတြလည္း ရဲရဲပြင့္ေနလိမ့္မည္။ တ႐ုတ္စကားပြင့္ေတြလည္း ဖူးပြင့္ေနေပလိမ့္မည္။ အဓိပတိလမ္းမႀကီးတစ္ေလွ်ာက္ ထီးေရာင္စံုကိုယ္စီျဖင့္ အဆင္အေသြးစံု ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား ပ်ားပန္းခတ္ေနလိမ့္မည္။ သည္လမ္း မႀကီးကို ဂုဏ္ယူ၀့ံႂကြားစြာ ေျခခ်ခဲ့ၾကပါလိမ့္မည္။
ၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ရင္ခြင္ကို ခုိလႈံဖူးသူတို႔ ဘယ္ေတာ့မွေမ့မရႏိုင္သည့္ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီး၊ အဓိပတိလမ္းကို ၀င္၀င္ခ်င္း ဘယ္ဘက္က မႏၲေလးေဆာင္ႀကီး၊ ညာဘက္က ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ ေက်ာက္တိုင္ပုေလး၊ ဂ်ပ္ဆင္ဘုရားေက်ာင္း၊ ေရႊဘိုေဆာင္၊ နာမည္ေက်ာ္မာလာေဆာင္၊ အင္းလ်ားေဆာင္၊ ကိုေအာင္ဆန္းေနဖူးေသာ ပဲခူးေဆာင္စသည့္ အေဆာင္မ်ားအားလံုး၏ ပင္မျဖစ္ေသာ ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္ခန္းမေဆာင္ႀကီး၊ တကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္ႀကီး .. ၿပီးေတာ့ .. ကံ့ေကာ္ပင္ေတြ၊ ပိေတာက္ပင္ေတြ၊ တ႐ုတ္စကားပြင့္ေလးေတြ၊ သစ္တိုပင္လမ္းကေလး၊ ဦးခ်စ္လက္ဖက္ရည္ဆုိင္၊ ယမ္းဘီလူးဆိုင္၊ အင္းလ်ားကန္ေပါင္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူတို႔အတြက္ ဂုဏ္ယူစရာအထိမ္းအမွတ္ေနရာမ်ားစြာက ေခတ္အဆက္ဆက္ ရွင္သန္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ယခင္က တကၠသိုလ္ႀကီးထဲ ေျခခ်ဖူးသူတို႔ ၏ သတင္းစကားမ်ား၊ တကၠသိုလ္မွ ေမြးထုတ္ေပးလိုက္သည့္ စာေရးဆရာႀကီးမ်ား၏ ေရးသားေဖာ္ျပ ခ်က္မ်ားကိုသာ ယေန႔မွာေတာ့ ေခတ္လူငယ္တို႔အတြက္ ပံုျပင္တစ္ပုဒ္ႏွယ္ ၾကားသိခဲ့ရသည္။
တကၠသိုလ္ႀကီးအေၾကာင္း မည္သည့္အခ်ိန္မွာပင္ ၾကားရေစေတာ့ ခ်က္ခ်င္းပင္ေျပးၾကည့္၊ ေျပးတက္လိုက္ခ်င္သည့္စိတ္ကလည္း တဖြားဖြားေပၚလာတတ္စၿမဲ၊ သို႔ ေသာ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႀကီး ကိုယ္တိုင္ပင္ သူ႔ရင္ေသြးမ်ားႏွင့္ေ၀းကြာခဲ့ရသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါၿပီ။
အမိရင္ခြင္မွ အမွတ္တရမ်ားကိုေတာ့ ဘယ္ေသာအခါမွ် မေမ့ႏိုင္ၾက။
အဓိပတိလမ္းထက္က ရြက္ေႂကြမ်ား
“ၾကင္နာသူရဲ႕ ကံ့ေကာ္တန္း .. ေျခရာထင္က်န္ဆဲ အဓိပတိလမ္း ... ရင္မွာသံမႈိစဲြ ႏွလံုးအိမ္ထဲ ... တို႔ေတာ့သတိရေနမွာပါ”
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ပင္မဂိတ္ေပါက္မွ လွမ္း၀င္လိုက္သည္ႏွင့္ အဓိပတိလမ္းမႀကီးက ခန္႔ထည္စြာ ဆီးႀကဳိပါလိမ့္မည္။ ယခုအခါ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ထားသည့္ အဓိပတိလမ္းသည္ ၀ဲယာတစ္ဖက္ တစ္ခ်က္၌ မီးတိုင္သစ္မ်ား၊ ပုိးထားေသာ ကတၱရာသစ္မ်ား၊ ပလက္
ေဖာင္းသစ္မ်ား၊ ျမက္ခင္းသစ္မ်ားျဖင့္ ၾကည့္ေကာင္းေနေပသည္။ ၀င္၀င္ခ်င္း ညာဘက္သုိ႔ လွည့္ၾကည့္ပါက ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္အထိမ္းအမွတ္ ေက်ာက္တိုင္ငယ္ေလး ေတြ႕ရပါမည္။
ဘယ္ဘက္သုိ႔ လွမ္းၾကည့္ပါက New Hall ဟုေခၚဆိုခဲ့ၾကေသာ မႏၲေလးေဆာင္၊ အမရေဆာင္၊ ရာမညေဆာင္၊ ေတာင္ငူေဆာင္စသည္တို႔ကို ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။ အဓိပတိလမ္းမတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ေငြစာရင္း႐ံုး၊ ေရႊဘိုေဆာင္၊ ဒဂံုေဆာင္၊ တကၠသိုလ္ စာၾကည့္တိုက္ႏွင့္ သိပၸံ၊ ၀ိဇၨာစာ သင္ေဆာင္မ်ားရွိၾကသည္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ၊ ေအာက္စဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္ဖဲြ႕စည္းပံုအတုိင္း တည္ေထာင္ထားေသာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အဓိပတိလမ္းမႀကီးသည္ ယေန႔ထက္တိုင္ပင္ သစ္ရြက္ေျခာက္မ်ား တဖဲြဖဲြေႂကြက်ဆဲျဖစ္ သည္။ သူ႔ရင္ခြင္ေပၚ နင္းျဖတ္လာမည့္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူတို႔၏ ေျခသံမ်ားကိုလည္း နားစြင့္ ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
အထီးက်န္ေသာ္လည္း အက်ည္း မတန္သည့္ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ား
ရန္ကုန္ေကာလိပ္အေဆာက္အအံုမ်ားကို ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ စတင္ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၂၀၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႀကီးအျဖစ္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။
သထံု၊ ပဲခူး၊ ပင္းယ၊ အင္း၀၊ စစ္ကိုင္းေက်ာင္းေဆာင္မ်ားသည္ Central Hall ပင္မေက်ာင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၿပီး ၁၉၂၈ ခုႏွစ္အတြင္း ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးခဲ့သည္။ ျပည္၊ တေကာင္းႏွင့္ ပုဂံေဆာင္မ်ားကို ၁၉၂၆ ခုႏွစ္တြင္ ၿပီးစီးခဲ့သည္။ ၀ိဇၨာႏွင့္သိပၸံစာသင္ေဆာင္မ်ား အပါအ၀င္ ေရႊဘိုေဆာင္၊ ဒဂံုေဆာင္၊ သီရိေဆာင္မ်ားကို ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္။
New Hall ဟုေခၚသည့္ မႏၲေလး၊ အမရ၊ ရာမည၊ ေတာင္ငူေဆာင္မ်ား၊ မာလာေဆာင္၊ ရတနာေဆာင္၊ အင္းလ်ားေဆာင္တို႔ကို လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦးက်မွ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ သထံုလမ္းဘက္တြင္ ပညာေရးေက်ာင္းသူမ်ား ေနထိုင္သည့္ တီတီစီေက်ာင္းေဆာင္ (ႏွင္းဆီကုန္း) လည္းရွိသည္။
လက္ရွိရန္ကုန္တကၠသိုလ္ နယ္ေျမႀကီးကို ၁၉၁၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွစတင္ကာ ဧက ၇၀၀ ႏွင့္ ၈၀၀ အၾကား က်ယ္၀န္းသည့္ သရက္ႏွင့္ မရမ္းၿခံမ်ားကို ခုတ္ထြင္ရွင္းလင္း၍ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
အဂၤလိပ္ေခတ္လက္ရာ အေဆာက္အအံုနီနီႀကီးမ်ား၏ အခန္းငယ္မ်ားထဲမွ စာအံသံမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့ဖူးသည္။ ဂစ္တာသံမ်ား၊ ေပ်ာ္ရႊင္စြာရယ္ေမာသံမ်ား ေပၚထြက္ခဲ့ဖူးသည္။ ေတးသီခ်င္းမ်ားျဖင့္ အေဆာင္သူတို႔ အိပ္မက္ေတြ လွပခဲ့ၾကသည္။
ထင္ရွားသည့္ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕သည္ ထိုအေဆာင္မ်ားထဲမွပင္ ေပၚထြက္လာၾကသည္။ အႏုပညာရွင္မ်ားစြာသည္ ထုိအေဆာင္မ်ားထဲမွာ သေႏၶတည္ခဲ့ၾကသည္။ စာေပပညာရွင္မ်ားသည္ ထိုအေဆာင္မ်ားထဲမွာ ဉာဏ္ကြန္႔ျမဴးခဲ့ၾကသည္။ ပဲခူးေဆာင္မွ ကိုေအာင္ဆန္းေနထိုင္ခဲ့သည့္ အခန္းငယ္ေလးကို တန္ဖိုးထားခဲ့ၾကသည္။
မည္သို႔မွ် ေမ့ေပ်ာက္မရႏိုင္ေသာ အေဆာင္ေဟာင္းႀကီးမ်ားထဲမွာ ႀကီးမားေသာ သမိုင္းေၾကာင္းေတြ ရွိသည္။ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး၏ အနာဂတ္အဆံုးအျဖတ္သည္ ထိုအေဆာင္ေဟာင္းႀကီးမ်ားထဲမွ ေပၚထြက္လာဖူးသည္။ ယခင္က စည္ကားသိုက္ၿမဳိက္ခဲ့ဖူးသည့္ အ ေဆာင္ေဟာင္းႀကီးမ်ားသည္ ယခုအခါ ေျခာက္ေသြ႕ႏြမ္းလ်ေနပါသည္။ လူေတြကလည္း ေနထိုင္သည္ဆို႐ံု၊ ရွိသည္ဆို႐ံုမွ်။
ထိုသုိ႔ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အထီးက်န္ေနခဲ့ေသာ္လည္း အေဆာင္မ်ားအားလံုး အက်ည္းမတန္ေသးပါ။ ခန္႔ညားထည္၀ါလ်က္ပင္ ရွိပါသည္။ လက္ရွိတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ရွိ အေဆာင္မ်ားကို ျပန္လည္မြမ္းမံျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
သမိုင္းေၾကာင္းကို ငံု႕ၾကည့္ေနေသာ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီး
အဓိပတိလမ္းမထက္မွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စတည္စဥ္ကတည္းက ရွိေနခဲ့သည့္ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီးကို ေတြ႕ရပါမည္။ မလွမ္းမကမ္းမွာ ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္ႀကီးက ထည္၀ါစြာ ရပ္တည္လ်က္ရွိသည္။ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္လာၿပီျဖစ္သည့္ သစ္ပုပ္ပင္အိုႀကီးသည္ ရာသီဥတုဒဏ္ကို ႀကံ႕ႀကံ႕ခံဆဲ။
တကၠသိုလ္နယ္ေျမမွ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူတိုင္းသည္ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီးႏွင့္ ထိေတြ႕ရင္းႏွီးခဲ့ၾကသည္။ သူ႔အရိပ္ေအာက္မွာ ခို၀င္ခဲ့ၾကသည္။ သူ႔ပင္စည္မွာ စာထြင္း၍ တစ္သက္တာ အမွတ္တရမ်ား ေရးျခစ္ခဲ့ၾကသည္။
နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္နယ္ေျမအတြင္းရွိ သက္တမ္းရင့္သစ္ပင္ႀကီးမ်ားစြာ ၿပဳိလဲခဲ့ရသည္။ ထိုစဥ္က ေက်ာင္း သားေဟာင္းမ်ားသာမက ျပည္သူအမ်ားက သူတို႔ခ်စ္ေသာ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီးကို စိုးရိမ္တႀကီးျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႏွင့္ တဲြျမင္ရသည့္ ႀကီးမားေသာ ဂုဏ္ပုဒ္တစ္ရပ္ေၾကာင့္ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီး အဆံုးသတ္သြားမွာကို စိုးထိတ္ခဲ့ ၾကသည္။ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီးရွိေနဆဲပါ။ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံ၍ နာဂစ္ကို ျဖတ္သန္းႏိုင္ခဲ့သည္။
ဂ်ပ္ဆင္အိုႏွင့္ဓမၼာ႐ံု
အေမရိကန္ ဘက္ပတစ္ သူနာျပဳအဖဲြ႕ ထူေထာင္ေသာ ဘက္ပတစ္ေကာလိပ္သည္ ၁၈၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ အဆိုပါေကာလိပ္ကို ယုဒသန္ေကာလိပ္ဟူ၍ ၁၉၁၈ ခုႏွစ္တြင္ အမည္ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ယုဒသန္ဘုရားေက်ာင္းကိုလည္း တည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဂ်ပ္ဆင္ခန္းမ၊ ဂ်ပ္ဆင္ဘုရားေက်ာင္းဟု ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၂၀ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒအရ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ႏွစ္ခုကိုေပါင္းစည္းကာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဟူ၍ ေပၚထြန္းလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဂ်ပ္ဆင္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမွာ ယေန႔ထက္တိုင္ တနဂၤေႏြေန႔တိုင္း လူစည္ကားဆဲျဖစ္သည္။ အေမရိကန္အဖဲြ႕က ဂ်ပ္ဆင္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းကို တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသလို ျမန္မာေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားကလည္း တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းႏွင့္ လွည္းတန္းမီးပြိဳင့္အနီး၌ တကၠသိုလ္ဓမၼာ႐ံုႀကီးကို ၁၉၃၁-၃၂ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေဆာက္ျပဳျပင္ခဲ့ၾကသည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္နယ္ေျမအတြင္းက ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ ဓမၶာ႐ံုႀကီးတို႔ ႏွစ္ခုစလံုးသည္ ယခုအခါ အိုမင္းလာၾကၿပီျဖစ္သည္။ သမိုင္း၀င္ ေနရာမ်ားအျဖစ္ တည္ရွိေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ ဂ်ပ္ဆင္ဘုရားေက်ာင္းထိပ္မွာ လရိပ္ကေတာ့ သာဆဲပင္။
ဇာတ္လိုက္ေက်ာ္အင္းလ်ားႏွင့္ အတိတ္ဆိုးတံတားျဖဴ
“အိမ္ျပန္ခ်ိန္ .. တို႔ခဲြ .. တစ္လမ္းစီမို႔ .. ျပန္လည္ဆံုဆည္းၾကႏိုင္ဖို႔ .. ကံကိုသာ ေမွ်ာ္လင့္ရင္းအေ၀းက .. တို႔ သတိရေနမွာပါ ..””
ေရျပင္သည္ ေလအေသာ့တြင္ လႈိင္းၾကက္ခြပ္ေလးမ်ား လႈပ္ကာလႈပ္ကာျဖင့္ အျမင္တင့္ေနဆဲ။ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားႏွင့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူတို႔၏ ခ်စ္သူ႔နယ္ေျမျဖစ္ေသာ အင္းလ်ားကန္ေပါင္သည္ တစ္သက္တာ လက္တဲြရမည့္ အိမ္ေထာင္ဖက္ကို ေရြးခ်ယ္ေပးလိုက္ေလ့ရွိသည္။ အင္းလ်ားကန္ေပါင္ထက္မွ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူတို႔၏ ေျခရာမ်ားမွာလည္း ေမ့ေပ်ာက္မရသည့္ အမွတ္တရမ်ားထဲမွ တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ အင္းလ်ားကန္ေပါင္ေအာက္ဘက္ ျပည္လမ္းေပၚမွ တံတားျဖဴမွတ္တိုင္ကေတာ့စနစ္ဆိုးေအာက္မွာ ေသြးစက္တို႔ဖံုးလႊမ္း၍ တံတားနီအျဖစ္ အတိတ္ဆိုးတြင္ရစ္ခဲ့ရသည္။ ၁၉၈၈ မတ္လ ၁၆ ရက္ (တံတားနီအေရးအခင္းေန႔)ကို တံတားျဖဴမွတ္တိုင္ႏွင့္ အင္းလ်ားေရျပင္ႀကီးက ဘယ္ေတာ့မွမေမ့။
အစဥ္အလာႀကီးေသာ တကၠသိုလ္
တစ္ခ်ိန္က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သည္ ပညာေရးႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အစဥ္အလာႀကီးမားခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ မတိုင္မီအထိ ႏိုင္ငံရပ္ျခား အခ်ဳိ႕မွ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ လာေရာက္ပညာသင္ၾကားခဲ့ၾကရသည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡေဒါက္တာလုစ္၊ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးေဖေမာင္တင္၊ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာမင္းသု၀ဏ္၊ ဆရာတိုက္စိုး၊ ေဒါက္တာ သန္းထြန္း၊ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ေဒါက္တာ ထင္ေအာင္၊ ေဒါက္တာသာလွ၊ ေဒါက္တာညီညီ၊ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ခတို႔အျပင္ အဂၤလိပ္စာဌာနမွဆရာႀကီးဦးမ်ဳိးမင္း၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ ဒႆနိကေဗဒပါေမာကၡ ေဒါက္တာခင္ေမာင္၀င္း၊ ယခုႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အႀကံေပး ဦးျမင့္ (စီးပြားေရးတကၠသိုလ္) တို႔အထိ ေပၚထြန္းခဲ့ၾကသည္။
အေျပာင္းအလဲမ်ားရဲ႕အစ၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢနဲ႔ တိုက္ပဲြေခၚသံ
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ကို ၁၉၂၀ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္တြင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး ဖြင့္ဖြင့္ခ်င္းပင္ ေဆာက္ႏွင့္ထြင္းသလိုျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ဖြင့္လွစ္လိုက္သည့္ တကၠသိုလ္ႏွင့္အတူ ေပၚထြက္လာခဲ့သည့္ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕အစိုးရ၏ ၁၉၂၀ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္ေသာအားျဖင့္ ေက်ာင္းသား ၂၆ ဦး ေခါင္းေဆာင္၍ ပထမေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီးကို ၁၉၂၀ ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔ (တန္
ေဆာင္မုန္းလဆုတ္ ၁၀ ရက္) တြင္ စတင္ဆင္ႏဲႊခဲ့ၾကသည္။ ထိုသပိတ္ႀကီး၏ ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္ ယေန႔ႏိုင္ငံေတာ္က သတ္မွတ္ထား
ေသာ အမ်ဳိးသားေန႔အျဖစ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။
၁၉၃၈ ဒီဇင္ဘာလ ၂၀ ရက္ ဒုတိယေက်ာင္းသားသပိတ္တြင္ အတြင္း၀န္မ်ား႐ံုးကို ေက်ာင္းသားမ်ား ၀ိုင္း၀န္းဆႏၵျပခဲ့ၾကရာမွ ျမင္းစီးပုလိပ္မ်ား၏ ႐ိုက္ႏွက္မႈေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္က်ဆံုးခဲ့ရသည္။
ကိုႏု၊ ကိုေအာင္ဆန္း၊ ကိုသိန္းေဖ၊ ကိုသိန္းတင္ (ညဳိျမ)၊ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔သည္ ေက်ာင္းသားသမဂၢကို ဦးေဆာင္၍ နယ္ခ်ဲ႕အား ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ေခတ္တြင္လည္း ေက်ာင္းသား သမဂၢႏွင့္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္အသီးသီးသည္ ေက်ာင္းသားအခြင့္အေရးသာမက ျပည္ တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီအေရးတို႔တြင္ ေရွ႕တန္းမွ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့ၾကစၿမဲ။
ဤသို႔ျဖင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္ လ ၇ ရက္တြင္ စစ္အာဏာရွင္ ေန၀င္း၏ တပ္မ်ားက သမိုင္း၀င္ ေက်ာင္းသားသမဂၢအေဆာက္အအံုကို မိုင္းခဲြဖ်က္ဆီး႐ံုသာမက ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေပါင္း ရာႏွင့္ခ်ီက်ဆံုးခဲ့ရသည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဦးသန္႔အေရးအခင္းႏွင့္ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ မႈိင္းရာျပည့္ အေရးေတာ္ပံုတို႔တြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ခံၾကရေသာ္လည္း ဦးကားမၫြတ္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ လံုထိန္းမ်ား၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္၊ ကိုစိုးႏိုင္တို႔ က်ဆံုးခဲ့ရသည္။ ထိုမွစ၍ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ား ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြားလာခဲ့ၿပီး ၁၉၉၆ တြင္ ေက်ာင္းသားသပိတ္တစ္ခု ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ကိုပိတ္ပစ္ခဲ့ၿပီး တကၠသိုလ္သစ္မ်ားကို ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ဆင္ေျခဖုံးၿမဳိ႕နယ္မ်ား၏ အျပင္ဘက္သို႔တုိင္ ေျပာင္းေရႊ႕တည္ေဆာက္ကာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားကို ေ၀းလံစြာ တက္ေရာက္ေစခဲ့သည္မွာ ယေန႔ထိတိုင္ပင္ျဖစ္သည္။
ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး သံဃာ့အေရးအခင္းႀကီးတြင္လည္း သံဃာထုႏွင့္အတူ ပါ၀င္ဆင္ႏဲႊခဲ့ ၾကသည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္ ႀကီးမားေသာ လႈပ္ရွားမႈတိုင္းတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ေက်ာင္းသားမ်ားကတိုင္းျပည္အတြက္ အၿမဲဦးေဆာင္ ပါ၀င္ခဲ့ၾကေလသည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ျပန္လည္အသက္၀င္လာေတာ့မည္ေလာ
“လိုင္ဘရီေလးလည္း တို႔နဲ႔ ေ၀း .. အာစီေလးလည္း သတိရမိတယ္ .. ရင္မွာလြမ္းလို႔ က်တဲ့ မ်က္ရည္ .. ဂ်ပ္ဆင္အိုကေလး .. ဘယ္မေမ့ဘူး...”
ႏွစ္မ်ားစြာၾကာေအာင္ စြန္႔ပစ္ျခင္းခံထားရသည့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္နယ္ေျမသည္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္ေသာ ဒီမိုကေရစီအစိုးရသစ္ လက္ထက္တြင္ ျပန္လည္အသက္၀င္လာေတာ့မည့္ သ႑ာန္ကို ခပ္ေရးေရးေတြ႕လာရသည္။ အေမရိကန္ သမၼတဘားရက္အိုဘားမား၏ ႏို၀င္ဘာ ၁၉ ရက္ ခရီးစဥ္တြင္ တကၠသိုလ္ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္ခန္းမအတြင္း မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အား ျပည္တြင္းျပည္ပမွ ျပန္လည္အာ႐ံုစိုက္မိလာၾကျခင္းသည္ တကၠသိုလ္နယ္ေျမ၏ ျပန္လည္ရွင္သန္မႈအတြက္ ေရာင္နီဦးတစ္ရပ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။
ျပင္ဆင္မႈမ်ားျပဳလုပ္လာသည့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ဘဲြ႕လြန္သင္တန္းမ်ား၊ အဂၤလိပ္စာ သင္တန္းမ်ား၊ ဖြင့္လွစ္ေနဆဲျဖစ္
ေသာ္လည္း အမ်ားစုေသာ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားကေတာ့ ေသာ့ခတ္ထားဆဲ။
ထိုေက်ာင္းေဆာင္မ်ားသည္ တိုင္းျပည္အနာဂတ္ကို ဖန္တီးမည့္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားကို ေစာင့္ႀကဳိေနပါသည္။ အဓိပတိလမ္းႀကီး သည္လည္းေကာင္း၊ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီးသည္လည္းေကာင္း၊ ဂ်ပ္ဆင္အိုႀကီးသည္လည္းေကာင္း၊ ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္ႀကီးသည္လည္းေကာင္း တစ္ခ်ိန္က အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ လက္မေထာင္ႏိုင္ခဲ့သည့္ ပညာေရးစနစ္တစ္ရပ္ႏွင့့္ ပညာရည္ႏို႔ေသာက္စို႔ၾကမည့္ ရင္ေသြးမ်ားကို ေမွ်ာ္လင့္ႀကဳိဆို ေနပါသည္။
ကံ့ေကာ္ပန္းမ်ား ပင္လံုးကၽြတ္ ေ၀ေ၀ဆာဆာပြင့္လာမည့္ တစ္ေန႔တြင္ အဓိပတိလမ္းမႀကီးေပၚ၌ တက္ႂကြေသာ ေျခသံမ်ားႏွင့္ ခ်ဳိလြင္လတ္ဆတ္ေသာ ရယ္သံမ်ား ပံ်႕လြင့္လာပါလိမ့္ဦးမည္။ ယခုေတာ့ ေလတစ္ခ်က္ေ၀ွ႔လိုက္တိုင္း ရြက္ေျခာက္မ်ား တရွဲရွဲ ေအာ္ျမည္၍ တေဖြ႕ေဖြ႕ တဖဲြဖဲြ ေႂကြက် ေနဆဲ .....။
မွတ္ခ်က္-တုိ႔သတိရေနမွာပါသီခ်င္းကုိ လူေမာင္(ေဆး-၁)ေရးဖြဲ႕ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ေရးသားသူ- ဥကၠာကုိကုိ -7Day News Journal
လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာက ေက်ာင္းဖြင့္ခ်ိန္ ဇြန္လမ်ားမွာ မိုးစက္မ်ားခပ္ဖဲြဖဲြရြာေနေပလိမ့္မည္။ စိန္ပန္းေတြလည္း ရဲရဲပြင့္ေနလိမ့္မည္။ တ႐ုတ္စကားပြင့္ေတြလည္း ဖူးပြင့္ေနေပလိမ့္မည္။ အဓိပတိလမ္းမႀကီးတစ္ေလွ်ာက္ ထီးေရာင္စံုကိုယ္စီျဖင့္ အဆင္အေသြးစံု ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား ပ်ားပန္းခတ္ေနလိမ့္မည္။ သည္လမ္း မႀကီးကို ဂုဏ္ယူ၀့ံႂကြားစြာ ေျခခ်ခဲ့ၾကပါလိမ့္မည္။
ၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ရင္ခြင္ကို ခုိလႈံဖူးသူတို႔ ဘယ္ေတာ့မွေမ့မရႏိုင္သည့္ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီး၊ အဓိပတိလမ္းကို ၀င္၀င္ခ်င္း ဘယ္ဘက္က မႏၲေလးေဆာင္ႀကီး၊ ညာဘက္က ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ ေက်ာက္တိုင္ပုေလး၊ ဂ်ပ္ဆင္ဘုရားေက်ာင္း၊ ေရႊဘိုေဆာင္၊ နာမည္ေက်ာ္မာလာေဆာင္၊ အင္းလ်ားေဆာင္၊ ကိုေအာင္ဆန္းေနဖူးေသာ ပဲခူးေဆာင္စသည့္ အေဆာင္မ်ားအားလံုး၏ ပင္မျဖစ္ေသာ ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္ခန္းမေဆာင္ႀကီး၊ တကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္ႀကီး .. ၿပီးေတာ့ .. ကံ့ေကာ္ပင္ေတြ၊ ပိေတာက္ပင္ေတြ၊ တ႐ုတ္စကားပြင့္ေလးေတြ၊ သစ္တိုပင္လမ္းကေလး၊ ဦးခ်စ္လက္ဖက္ရည္ဆုိင္၊ ယမ္းဘီလူးဆိုင္၊ အင္းလ်ားကန္ေပါင္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူတို႔အတြက္ ဂုဏ္ယူစရာအထိမ္းအမွတ္ေနရာမ်ားစြာက ေခတ္အဆက္ဆက္ ရွင္သန္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ယခင္က တကၠသိုလ္ႀကီးထဲ ေျခခ်ဖူးသူတို႔ ၏ သတင္းစကားမ်ား၊ တကၠသိုလ္မွ ေမြးထုတ္ေပးလိုက္သည့္ စာေရးဆရာႀကီးမ်ား၏ ေရးသားေဖာ္ျပ ခ်က္မ်ားကိုသာ ယေန႔မွာေတာ့ ေခတ္လူငယ္တို႔အတြက္ ပံုျပင္တစ္ပုဒ္ႏွယ္ ၾကားသိခဲ့ရသည္။
တကၠသိုလ္ႀကီးအေၾကာင္း မည္သည့္အခ်ိန္မွာပင္ ၾကားရေစေတာ့ ခ်က္ခ်င္းပင္ေျပးၾကည့္၊ ေျပးတက္လိုက္ခ်င္သည့္စိတ္ကလည္း တဖြားဖြားေပၚလာတတ္စၿမဲ၊ သို႔ ေသာ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႀကီး ကိုယ္တိုင္ပင္ သူ႔ရင္ေသြးမ်ားႏွင့္ေ၀းကြာခဲ့ရသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါၿပီ။
အမိရင္ခြင္မွ အမွတ္တရမ်ားကိုေတာ့ ဘယ္ေသာအခါမွ် မေမ့ႏိုင္ၾက။
အဓိပတိလမ္းထက္က ရြက္ေႂကြမ်ား
“ၾကင္နာသူရဲ႕ ကံ့ေကာ္တန္း .. ေျခရာထင္က်န္ဆဲ အဓိပတိလမ္း ... ရင္မွာသံမႈိစဲြ ႏွလံုးအိမ္ထဲ ... တို႔ေတာ့သတိရေနမွာပါ”
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ပင္မဂိတ္ေပါက္မွ လွမ္း၀င္လိုက္သည္ႏွင့္ အဓိပတိလမ္းမႀကီးက ခန္႔ထည္စြာ ဆီးႀကဳိပါလိမ့္မည္။ ယခုအခါ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ထားသည့္ အဓိပတိလမ္းသည္ ၀ဲယာတစ္ဖက္ တစ္ခ်က္၌ မီးတိုင္သစ္မ်ား၊ ပုိးထားေသာ ကတၱရာသစ္မ်ား၊ ပလက္
ေဖာင္းသစ္မ်ား၊ ျမက္ခင္းသစ္မ်ားျဖင့္ ၾကည့္ေကာင္းေနေပသည္။ ၀င္၀င္ခ်င္း ညာဘက္သုိ႔ လွည့္ၾကည့္ပါက ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္အထိမ္းအမွတ္ ေက်ာက္တိုင္ငယ္ေလး ေတြ႕ရပါမည္။
ဘယ္ဘက္သုိ႔ လွမ္းၾကည့္ပါက New Hall ဟုေခၚဆိုခဲ့ၾကေသာ မႏၲေလးေဆာင္၊ အမရေဆာင္၊ ရာမညေဆာင္၊ ေတာင္ငူေဆာင္စသည္တို႔ကို ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။ အဓိပတိလမ္းမတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ေငြစာရင္း႐ံုး၊ ေရႊဘိုေဆာင္၊ ဒဂံုေဆာင္၊ တကၠသိုလ္ စာၾကည့္တိုက္ႏွင့္ သိပၸံ၊ ၀ိဇၨာစာ သင္ေဆာင္မ်ားရွိၾကသည္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ၊ ေအာက္စဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္ဖဲြ႕စည္းပံုအတုိင္း တည္ေထာင္ထားေသာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အဓိပတိလမ္းမႀကီးသည္ ယေန႔ထက္တိုင္ပင္ သစ္ရြက္ေျခာက္မ်ား တဖဲြဖဲြေႂကြက်ဆဲျဖစ္ သည္။ သူ႔ရင္ခြင္ေပၚ နင္းျဖတ္လာမည့္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူတို႔၏ ေျခသံမ်ားကိုလည္း နားစြင့္ ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
အထီးက်န္ေသာ္လည္း အက်ည္း မတန္သည့္ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ား
ရန္ကုန္ေကာလိပ္အေဆာက္အအံုမ်ားကို ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ စတင္ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၂၀၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႀကီးအျဖစ္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။
သထံု၊ ပဲခူး၊ ပင္းယ၊ အင္း၀၊ စစ္ကိုင္းေက်ာင္းေဆာင္မ်ားသည္ Central Hall ပင္မေက်ာင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၿပီး ၁၉၂၈ ခုႏွစ္အတြင္း ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးခဲ့သည္။ ျပည္၊ တေကာင္းႏွင့္ ပုဂံေဆာင္မ်ားကို ၁၉၂၆ ခုႏွစ္တြင္ ၿပီးစီးခဲ့သည္။ ၀ိဇၨာႏွင့္သိပၸံစာသင္ေဆာင္မ်ား အပါအ၀င္ ေရႊဘိုေဆာင္၊ ဒဂံုေဆာင္၊ သီရိေဆာင္မ်ားကို ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္။
New Hall ဟုေခၚသည့္ မႏၲေလး၊ အမရ၊ ရာမည၊ ေတာင္ငူေဆာင္မ်ား၊ မာလာေဆာင္၊ ရတနာေဆာင္၊ အင္းလ်ားေဆာင္တို႔ကို လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦးက်မွ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ သထံုလမ္းဘက္တြင္ ပညာေရးေက်ာင္းသူမ်ား ေနထိုင္သည့္ တီတီစီေက်ာင္းေဆာင္ (ႏွင္းဆီကုန္း) လည္းရွိသည္။
လက္ရွိရန္ကုန္တကၠသိုလ္ နယ္ေျမႀကီးကို ၁၉၁၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွစတင္ကာ ဧက ၇၀၀ ႏွင့္ ၈၀၀ အၾကား က်ယ္၀န္းသည့္ သရက္ႏွင့္ မရမ္းၿခံမ်ားကို ခုတ္ထြင္ရွင္းလင္း၍ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
အဂၤလိပ္ေခတ္လက္ရာ အေဆာက္အအံုနီနီႀကီးမ်ား၏ အခန္းငယ္မ်ားထဲမွ စာအံသံမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့ဖူးသည္။ ဂစ္တာသံမ်ား၊ ေပ်ာ္ရႊင္စြာရယ္ေမာသံမ်ား ေပၚထြက္ခဲ့ဖူးသည္။ ေတးသီခ်င္းမ်ားျဖင့္ အေဆာင္သူတို႔ အိပ္မက္ေတြ လွပခဲ့ၾကသည္။
ထင္ရွားသည့္ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕သည္ ထိုအေဆာင္မ်ားထဲမွပင္ ေပၚထြက္လာၾကသည္။ အႏုပညာရွင္မ်ားစြာသည္ ထုိအေဆာင္မ်ားထဲမွာ သေႏၶတည္ခဲ့ၾကသည္။ စာေပပညာရွင္မ်ားသည္ ထိုအေဆာင္မ်ားထဲမွာ ဉာဏ္ကြန္႔ျမဴးခဲ့ၾကသည္။ ပဲခူးေဆာင္မွ ကိုေအာင္ဆန္းေနထိုင္ခဲ့သည့္ အခန္းငယ္ေလးကို တန္ဖိုးထားခဲ့ၾကသည္။
မည္သို႔မွ် ေမ့ေပ်ာက္မရႏိုင္ေသာ အေဆာင္ေဟာင္းႀကီးမ်ားထဲမွာ ႀကီးမားေသာ သမိုင္းေၾကာင္းေတြ ရွိသည္။ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး၏ အနာဂတ္အဆံုးအျဖတ္သည္ ထိုအေဆာင္ေဟာင္းႀကီးမ်ားထဲမွ ေပၚထြက္လာဖူးသည္။ ယခင္က စည္ကားသိုက္ၿမဳိက္ခဲ့ဖူးသည့္ အ ေဆာင္ေဟာင္းႀကီးမ်ားသည္ ယခုအခါ ေျခာက္ေသြ႕ႏြမ္းလ်ေနပါသည္။ လူေတြကလည္း ေနထိုင္သည္ဆို႐ံု၊ ရွိသည္ဆို႐ံုမွ်။
ထိုသုိ႔ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အထီးက်န္ေနခဲ့ေသာ္လည္း အေဆာင္မ်ားအားလံုး အက်ည္းမတန္ေသးပါ။ ခန္႔ညားထည္၀ါလ်က္ပင္ ရွိပါသည္။ လက္ရွိတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ရွိ အေဆာင္မ်ားကို ျပန္လည္မြမ္းမံျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
သမိုင္းေၾကာင္းကို ငံု႕ၾကည့္ေနေသာ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီး
အဓိပတိလမ္းမထက္မွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စတည္စဥ္ကတည္းက ရွိေနခဲ့သည့္ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီးကို ေတြ႕ရပါမည္။ မလွမ္းမကမ္းမွာ ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္ႀကီးက ထည္၀ါစြာ ရပ္တည္လ်က္ရွိသည္။ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္လာၿပီျဖစ္သည့္ သစ္ပုပ္ပင္အိုႀကီးသည္ ရာသီဥတုဒဏ္ကို ႀကံ႕ႀကံ႕ခံဆဲ။
တကၠသိုလ္နယ္ေျမမွ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူတိုင္းသည္ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီးႏွင့္ ထိေတြ႕ရင္းႏွီးခဲ့ၾကသည္။ သူ႔အရိပ္ေအာက္မွာ ခို၀င္ခဲ့ၾကသည္။ သူ႔ပင္စည္မွာ စာထြင္း၍ တစ္သက္တာ အမွတ္တရမ်ား ေရးျခစ္ခဲ့ၾကသည္။
နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္နယ္ေျမအတြင္းရွိ သက္တမ္းရင့္သစ္ပင္ႀကီးမ်ားစြာ ၿပဳိလဲခဲ့ရသည္။ ထိုစဥ္က ေက်ာင္း သားေဟာင္းမ်ားသာမက ျပည္သူအမ်ားက သူတို႔ခ်စ္ေသာ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီးကို စိုးရိမ္တႀကီးျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႏွင့္ တဲြျမင္ရသည့္ ႀကီးမားေသာ ဂုဏ္ပုဒ္တစ္ရပ္ေၾကာင့္ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီး အဆံုးသတ္သြားမွာကို စိုးထိတ္ခဲ့ ၾကသည္။ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီးရွိေနဆဲပါ။ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံ၍ နာဂစ္ကို ျဖတ္သန္းႏိုင္ခဲ့သည္။
ဂ်ပ္ဆင္အိုႏွင့္ဓမၼာ႐ံု
အေမရိကန္ ဘက္ပတစ္ သူနာျပဳအဖဲြ႕ ထူေထာင္ေသာ ဘက္ပတစ္ေကာလိပ္သည္ ၁၈၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ အဆိုပါေကာလိပ္ကို ယုဒသန္ေကာလိပ္ဟူ၍ ၁၉၁၈ ခုႏွစ္တြင္ အမည္ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ယုဒသန္ဘုရားေက်ာင္းကိုလည္း တည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဂ်ပ္ဆင္ခန္းမ၊ ဂ်ပ္ဆင္ဘုရားေက်ာင္းဟု ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၂၀ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒအရ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ႏွစ္ခုကိုေပါင္းစည္းကာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဟူ၍ ေပၚထြန္းလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဂ်ပ္ဆင္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမွာ ယေန႔ထက္တိုင္ တနဂၤေႏြေန႔တိုင္း လူစည္ကားဆဲျဖစ္သည္။ အေမရိကန္အဖဲြ႕က ဂ်ပ္ဆင္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းကို တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသလို ျမန္မာေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားကလည္း တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းႏွင့္ လွည္းတန္းမီးပြိဳင့္အနီး၌ တကၠသိုလ္ဓမၼာ႐ံုႀကီးကို ၁၉၃၁-၃၂ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေဆာက္ျပဳျပင္ခဲ့ၾကသည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္နယ္ေျမအတြင္းက ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ ဓမၶာ႐ံုႀကီးတို႔ ႏွစ္ခုစလံုးသည္ ယခုအခါ အိုမင္းလာၾကၿပီျဖစ္သည္။ သမိုင္း၀င္ ေနရာမ်ားအျဖစ္ တည္ရွိေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ ဂ်ပ္ဆင္ဘုရားေက်ာင္းထိပ္မွာ လရိပ္ကေတာ့ သာဆဲပင္။
ဇာတ္လိုက္ေက်ာ္အင္းလ်ားႏွင့္ အတိတ္ဆိုးတံတားျဖဴ
“အိမ္ျပန္ခ်ိန္ .. တို႔ခဲြ .. တစ္လမ္းစီမို႔ .. ျပန္လည္ဆံုဆည္းၾကႏိုင္ဖို႔ .. ကံကိုသာ ေမွ်ာ္လင့္ရင္းအေ၀းက .. တို႔ သတိရေနမွာပါ ..””
ေရျပင္သည္ ေလအေသာ့တြင္ လႈိင္းၾကက္ခြပ္ေလးမ်ား လႈပ္ကာလႈပ္ကာျဖင့္ အျမင္တင့္ေနဆဲ။ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားႏွင့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူတို႔၏ ခ်စ္သူ႔နယ္ေျမျဖစ္ေသာ အင္းလ်ားကန္ေပါင္သည္ တစ္သက္တာ လက္တဲြရမည့္ အိမ္ေထာင္ဖက္ကို ေရြးခ်ယ္ေပးလိုက္ေလ့ရွိသည္။ အင္းလ်ားကန္ေပါင္ထက္မွ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူတို႔၏ ေျခရာမ်ားမွာလည္း ေမ့ေပ်ာက္မရသည့္ အမွတ္တရမ်ားထဲမွ တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ အင္းလ်ားကန္ေပါင္ေအာက္ဘက္ ျပည္လမ္းေပၚမွ တံတားျဖဴမွတ္တိုင္ကေတာ့စနစ္ဆိုးေအာက္မွာ ေသြးစက္တို႔ဖံုးလႊမ္း၍ တံတားနီအျဖစ္ အတိတ္ဆိုးတြင္ရစ္ခဲ့ရသည္။ ၁၉၈၈ မတ္လ ၁၆ ရက္ (တံတားနီအေရးအခင္းေန႔)ကို တံတားျဖဴမွတ္တိုင္ႏွင့္ အင္းလ်ားေရျပင္ႀကီးက ဘယ္ေတာ့မွမေမ့။
အစဥ္အလာႀကီးေသာ တကၠသိုလ္
တစ္ခ်ိန္က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သည္ ပညာေရးႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အစဥ္အလာႀကီးမားခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ မတိုင္မီအထိ ႏိုင္ငံရပ္ျခား အခ်ဳိ႕မွ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ လာေရာက္ပညာသင္ၾကားခဲ့ၾကရသည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡေဒါက္တာလုစ္၊ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးေဖေမာင္တင္၊ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာမင္းသု၀ဏ္၊ ဆရာတိုက္စိုး၊ ေဒါက္တာ သန္းထြန္း၊ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ေဒါက္တာ ထင္ေအာင္၊ ေဒါက္တာသာလွ၊ ေဒါက္တာညီညီ၊ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ခတို႔အျပင္ အဂၤလိပ္စာဌာနမွဆရာႀကီးဦးမ်ဳိးမင္း၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ ဒႆနိကေဗဒပါေမာကၡ ေဒါက္တာခင္ေမာင္၀င္း၊ ယခုႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အႀကံေပး ဦးျမင့္ (စီးပြားေရးတကၠသိုလ္) တို႔အထိ ေပၚထြန္းခဲ့ၾကသည္။
အေျပာင္းအလဲမ်ားရဲ႕အစ၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢနဲ႔ တိုက္ပဲြေခၚသံ
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ကို ၁၉၂၀ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္တြင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး ဖြင့္ဖြင့္ခ်င္းပင္ ေဆာက္ႏွင့္ထြင္းသလိုျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ဖြင့္လွစ္လိုက္သည့္ တကၠသိုလ္ႏွင့္အတူ ေပၚထြက္လာခဲ့သည့္ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕အစိုးရ၏ ၁၉၂၀ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္ေသာအားျဖင့္ ေက်ာင္းသား ၂၆ ဦး ေခါင္းေဆာင္၍ ပထမေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီးကို ၁၉၂၀ ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔ (တန္
ေဆာင္မုန္းလဆုတ္ ၁၀ ရက္) တြင္ စတင္ဆင္ႏဲႊခဲ့ၾကသည္။ ထိုသပိတ္ႀကီး၏ ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္ ယေန႔ႏိုင္ငံေတာ္က သတ္မွတ္ထား
ေသာ အမ်ဳိးသားေန႔အျဖစ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။
၁၉၃၈ ဒီဇင္ဘာလ ၂၀ ရက္ ဒုတိယေက်ာင္းသားသပိတ္တြင္ အတြင္း၀န္မ်ား႐ံုးကို ေက်ာင္းသားမ်ား ၀ိုင္း၀န္းဆႏၵျပခဲ့ၾကရာမွ ျမင္းစီးပုလိပ္မ်ား၏ ႐ိုက္ႏွက္မႈေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္က်ဆံုးခဲ့ရသည္။
ကိုႏု၊ ကိုေအာင္ဆန္း၊ ကိုသိန္းေဖ၊ ကိုသိန္းတင္ (ညဳိျမ)၊ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔သည္ ေက်ာင္းသားသမဂၢကို ဦးေဆာင္၍ နယ္ခ်ဲ႕အား ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ေခတ္တြင္လည္း ေက်ာင္းသား သမဂၢႏွင့္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္အသီးသီးသည္ ေက်ာင္းသားအခြင့္အေရးသာမက ျပည္ တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီအေရးတို႔တြင္ ေရွ႕တန္းမွ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့ၾကစၿမဲ။
ဤသို႔ျဖင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္ လ ၇ ရက္တြင္ စစ္အာဏာရွင္ ေန၀င္း၏ တပ္မ်ားက သမိုင္း၀င္ ေက်ာင္းသားသမဂၢအေဆာက္အအံုကို မိုင္းခဲြဖ်က္ဆီး႐ံုသာမက ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေပါင္း ရာႏွင့္ခ်ီက်ဆံုးခဲ့ရသည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဦးသန္႔အေရးအခင္းႏွင့္ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ မႈိင္းရာျပည့္ အေရးေတာ္ပံုတို႔တြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ခံၾကရေသာ္လည္း ဦးကားမၫြတ္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ လံုထိန္းမ်ား၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္၊ ကိုစိုးႏိုင္တို႔ က်ဆံုးခဲ့ရသည္။ ထိုမွစ၍ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ား ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြားလာခဲ့ၿပီး ၁၉၉၆ တြင္ ေက်ာင္းသားသပိတ္တစ္ခု ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ကိုပိတ္ပစ္ခဲ့ၿပီး တကၠသိုလ္သစ္မ်ားကို ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ဆင္ေျခဖုံးၿမဳိ႕နယ္မ်ား၏ အျပင္ဘက္သို႔တုိင္ ေျပာင္းေရႊ႕တည္ေဆာက္ကာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားကို ေ၀းလံစြာ တက္ေရာက္ေစခဲ့သည္မွာ ယေန႔ထိတိုင္ပင္ျဖစ္သည္။
ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး သံဃာ့အေရးအခင္းႀကီးတြင္လည္း သံဃာထုႏွင့္အတူ ပါ၀င္ဆင္ႏဲႊခဲ့ ၾကသည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္ ႀကီးမားေသာ လႈပ္ရွားမႈတိုင္းတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ေက်ာင္းသားမ်ားကတိုင္းျပည္အတြက္ အၿမဲဦးေဆာင္ ပါ၀င္ခဲ့ၾကေလသည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ျပန္လည္အသက္၀င္လာေတာ့မည္ေလာ
“လိုင္ဘရီေလးလည္း တို႔နဲ႔ ေ၀း .. အာစီေလးလည္း သတိရမိတယ္ .. ရင္မွာလြမ္းလို႔ က်တဲ့ မ်က္ရည္ .. ဂ်ပ္ဆင္အိုကေလး .. ဘယ္မေမ့ဘူး...”
ႏွစ္မ်ားစြာၾကာေအာင္ စြန္႔ပစ္ျခင္းခံထားရသည့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္နယ္ေျမသည္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္ေသာ ဒီမိုကေရစီအစိုးရသစ္ လက္ထက္တြင္ ျပန္လည္အသက္၀င္လာေတာ့မည့္ သ႑ာန္ကို ခပ္ေရးေရးေတြ႕လာရသည္။ အေမရိကန္ သမၼတဘားရက္အိုဘားမား၏ ႏို၀င္ဘာ ၁၉ ရက္ ခရီးစဥ္တြင္ တကၠသိုလ္ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္ခန္းမအတြင္း မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အား ျပည္တြင္းျပည္ပမွ ျပန္လည္အာ႐ံုစိုက္မိလာၾကျခင္းသည္ တကၠသိုလ္နယ္ေျမ၏ ျပန္လည္ရွင္သန္မႈအတြက္ ေရာင္နီဦးတစ္ရပ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။
ျပင္ဆင္မႈမ်ားျပဳလုပ္လာသည့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ဘဲြ႕လြန္သင္တန္းမ်ား၊ အဂၤလိပ္စာ သင္တန္းမ်ား၊ ဖြင့္လွစ္ေနဆဲျဖစ္
ေသာ္လည္း အမ်ားစုေသာ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားကေတာ့ ေသာ့ခတ္ထားဆဲ။
ထိုေက်ာင္းေဆာင္မ်ားသည္ တိုင္းျပည္အနာဂတ္ကို ဖန္တီးမည့္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားကို ေစာင့္ႀကဳိေနပါသည္။ အဓိပတိလမ္းႀကီး သည္လည္းေကာင္း၊ သစ္ပုပ္ပင္ႀကီးသည္လည္းေကာင္း၊ ဂ်ပ္ဆင္အိုႀကီးသည္လည္းေကာင္း၊ ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္ႀကီးသည္လည္းေကာင္း တစ္ခ်ိန္က အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ လက္မေထာင္ႏိုင္ခဲ့သည့္ ပညာေရးစနစ္တစ္ရပ္ႏွင့့္ ပညာရည္ႏို႔ေသာက္စို႔ၾကမည့္ ရင္ေသြးမ်ားကို ေမွ်ာ္လင့္ႀကဳိဆို ေနပါသည္။
ကံ့ေကာ္ပန္းမ်ား ပင္လံုးကၽြတ္ ေ၀ေ၀ဆာဆာပြင့္လာမည့္ တစ္ေန႔တြင္ အဓိပတိလမ္းမႀကီးေပၚ၌ တက္ႂကြေသာ ေျခသံမ်ားႏွင့္ ခ်ဳိလြင္လတ္ဆတ္ေသာ ရယ္သံမ်ား ပံ်႕လြင့္လာပါလိမ့္ဦးမည္။ ယခုေတာ့ ေလတစ္ခ်က္ေ၀ွ႔လိုက္တိုင္း ရြက္ေျခာက္မ်ား တရွဲရွဲ ေအာ္ျမည္၍ တေဖြ႕ေဖြ႕ တဖဲြဖဲြ ေႂကြက် ေနဆဲ .....။
မွတ္ခ်က္-တုိ႔သတိရေနမွာပါသီခ်င္းကုိ လူေမာင္(ေဆး-၁)ေရးဖြဲ႕ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ေရးသားသူ- ဥကၠာကုိကုိ -7Day News Journal
No comments:
Post a Comment