Time-lapse Photography

ကၽြန္ေတာ္ ဒိီေန႕ မွာ time-lapse photography ရုုိက္ပုုံရုုိက္နည္းနဲ႕ မရုုိက္ခင္ ၾကိဳတင္ သိထားသင့္တဲ့ ဗဟုုသုုတေလးေတြကုုိ ေရးေပးခ်င္ပါတယ္။
time-lapse ရုုိက္ၿပီးရင္ တစ္ခါတည္း edit လုုပ္ၿပီး video လုုပ္နည္းပါတစ္ဆက္တည္း ေရးေပးပါမယ္။
Beginner ေတြအတြက္ Time-lapse Photography ကုုိ အစအဆုုံး ကုုိယ့္ဘာသာ ဖန္တီးတတ္သြားေအာင္ပါ။

ကၽြန္ေတာ္တုုိ႕  online ေပၚမွာ လွလုုိက္တာ မုုိက္တယ္ကြာ ဆုုိၿပီး ၾကည့္ၾကည့္ေနတဲ့ time-lapse ေတြက ဗီဒီယုုိေတြ ျဖစ္ေနပါလ်ွက္နဲ႕ဘာလုုိ႕ photography ျဖစ္ေနရသလဲဆုုိတာကိုု အရင္ရွင္းျပပါမယ္။

time-lapse ဟာ ကာလအတုုိင္းအတာ တစ္ခုုအထိ subject တစ္ခုုခုု၊ background တစ္ခုုခုုကုုိ (အဲ့ တစ္ခုုခုုဟာ ေရႊ႕လွ်ား (သုုိ႕မဟုုတ္) လႈပ္ရွားေနရပါမယ္) ရုုပ္ေသ ဓါတ္ပုုံေတြ ပုုံေပါင္းမ်ားစြာ တစ္ဆက္တည္းရုုိက္ၿပီး အဲ့ဒီ ရာေထာင္ခ်ီတဲ့ ဓါတ္ပုုံေတြကိုု တစ္စကၠန္႕ကုုိ ပုုံေပါင္း ၂၄ / ၂၅ / ၃၀ / ၆၀ စသျဖင့္ ဆက္စပ္ၿပီး ျပသလုုိက္တဲ့ အခါ ဓါတ္ပုုံေတြက လႈပ္ရွားလာသလုုိထင္ရၿပီး ဗီဒီယုုိတစ္ခုုလုုိ ျဖစ္လာတာပါ။
ဒါဟာ ရုုပ္ရွင္ေတြရဲ႕အေျခခံ နည္းပညာနဲ႕တူပါတယ္။

ဒါဆုုိ အဲ့လုုိ ဓါတ္ပုုံေတြ ေျမာက္ျမားစြာ ရုုိက္ၿပီး ဗီဒီယုုိ ျပဳလုုပ္မယ့္အစား တစ္ခါတည္း ဗီဒီယုုိရုုိ္က္ၿပီး အျမန္ရစ္ျပလုုိက္ရင္ေရာလုုိ႕ေမးစရာရွိပါတယ္။

ဒါလည္း ျဖစ္ႏုုိင္ပါတယ္ ဒါေပမယ့္ ဗီဒီယုုိတစ္ခုုရဲ႕ရုုပ္ထြက္ ကြာလတီနဲ႕သူတုုိ႕ရဲ႕ storage ေနရာယူမႈေတြေၾကာင့္ time-lapse လုုိ နာရီ၊ ရက္ေတြ၊ လေတြ၊ ႏွစ္ေတြခ်ီၿပီး တစ္ဆက္တည္း ရုုိက္ကူးဖုုိ႕ဆုုိတာ မျဖစ္ႏုုိင္ပါဘူး။

time-lapse မွာ သစ္ပင္တစ္ခုု အေစ့ကေန ေပါက္ဖြားၾကီးျပင္းလာတာ၊ ၾကက္ဥကေန အေကာင္ေပါက္လာတာ၊ ပန္းသီးတစ္လုုံး အေကာင္းကေန ပုုတ္သိုုးသြားတာ၊ ပင္လယ္ထဲမွာ လေတြခ်ီ ခရီးသြားတာ၊ အေဆာက္အဦတစ္ခုု အုုတ္ျမစ္ကေန လုုံးဝၿပီးစီးသြားတဲ့အထိ ေျပာင္းလဲပုုံအဆင့္ဆင့္၊ ေနဝင္ ေနထြက္ခ်ိန္ေတြ၊ ၾကယ္ေတြ ေရႊ႕လ်ားသြားလာတာ ... စသျဖင့္ အမ်ားၾကီး အမ်ားၾကီးကုုိ မိမိ ဖန္တီးႏိုုင္သလုုိ စိတ္ကူးရွိသလုုိ ရုုိက္ကူးဖန္တီးလုုိ႕ရပါတယ္။ အဲ့လုုိ အခ်ိန္ကာလ အၾကာၾကီးရဲ႕ေျပာင္းလဲပုုံကုုိ လွလွပပ ပုုံေဖာ္ျပသခ်င္ရင္ေတာ့ time-lapse က အေကာင္းဆုုံးျဖစ္ေနဦးမွာပါ။

*** Time-lapse ရုိက္ဖုုိ႕ အတြက္ လုုိအပ္တာေတြကေတာ့ 

1) မပါမျဖစ္ ကင္မရာေပါ့ (DSLR/ Mirrorless/ compact camera/ smart phone အဆင္ေျပတာနဲ႕ရုိက္ႏုုိင္ပါတယ္။ DSLR နဲ႕ Mirrorless ကေတာ့ ဦးစားေပးပါ။)

2) time-lapse ရုုိက္ဖုုိ႕အတြက္ field of view က်ယ္က်ယ္ရတဲ့ wide angle lens ေတြလည္းလုုိအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ background ေတြ foreground ေတြက ရႈပ္ေထြးေနတယ္ dead space ေတြမ်ားေနတယ္ဆုုိရင္ေတာ့ zoom lens ေတြကိုု အသုုံးျပဳၿပီး subject တစ္ခုုခုုကုုိ ဦးစားေပး ရုုိက္ကူးသင့္ပါတယ္။

3) ထုုံးစံအတုုိင္း လုုိအပ္မွာက tripod ေတာင့္ေတာင့္တစ္ခုုပါ။ နာရီနဲ႕ ခ်ီၿပီး တစ္ခါတစ္ရံေလတုုိက္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြမွာလည္း အသုုံးျပဳရမွာမုုိ႕  အခ်ိန္ျပည့္ မလႈပ္မရွားပဲရုုိက္ကူးႏုုိင္ေအာင္ ေတာင့္တင္းခုုိင္မာတဲ့ tripod ေကာင္းေကာင္းတစ္ခုု လုုိအပ္ပါတယ္။

4) Intervalometer ပါဝင္တဲ့ shutter remote cable တစ္ခုု၊ battery အားကုုန္သြားတဲ့ ျပႆနာကင္းေအာင္ wireless ထက္ cable ကုုိ ပိုုဦးစားေပးပါတယ္။ (တစ္ခ်ိဳ႕ကင္မရာေတြမွာလည္း  Intervalometer built in ပါၿပီးသားျဖစ္တယ္ဆုုိရင္လည္း  Intervalometer cable မယူခဲ့လည္း ရပါတယ္။) ကၽြန္ေတာ့ကင္မရာမွာေတာ့ interval timer shooting ပါဝင္တဲ့အတြက္ အဲ့တာနဲ႕ပဲရုုိက္ကူး ျပသပါမယ္။

5) ၿပီးရင္ အားအျပည့္သြင္းထားတဲ့ battery နဲ႕ storage မ်ားၿပီး writer speed ျမန္တဲ့ memory card လုုိပါမယ္။ အဲ့တာက ရုုိက္တဲ့အပိုုင္းေရာက္ရင္ ကၽြန္ေတာ္ ထပ္ရွင္းျပေပးပါမယ္။ တကယ္လုုိ႕  battery grip နဲ႕ဆုုိရင္လည္း အဆင္ေျပပါတယ္။

ခုုကေတာ့ ဒါေလာက္ပါပဲ။ တျခားေတာ့ ထူးထူးေထြေထြ မလုုိပါဘူး ပုုံမွန္ ကိုယ္သုုံးေနက် ဟာေတြပဲေပါ့။
filter ေတြနဲ႕ရုုိက္ခ်င္တယ္ဆုုိရင္ေတာ့ filter ေတြ ယူခဲ့ေပါ့ေနာ္။
------------------------------------------------

အုုိေက….! Time-lapse အတြက္ gear ေတြရၿပီဆုိေတာ့ မရုုိက္ခင္ ၾကိဳသိထားသင့္တာေတြကုုိအရင္ရွင္းျပပါမယ္။

1) ဘယ္ေလာက္ မိမိနစ္ၾကာၾကာ time-lapse ဗီဒီယုုိလုုိခ်င္တာလဲ

2) မိမိဘယ္ေလာက္ မိနစ္ၾကာၾကာ ရုုိက္ခ်င္တာလဲ

3)ဘယ္ေလာက္ မိနစ္ၾကာၾကာ မိမိရုုိက္ကူးမယ့္ေနရာက အခ်ိန္ရမွာလဲ စတာေတြကုုိ ၾကိဳေတြးထား သိထားဖုုိ႕လုုိပါတယ္။

time-lapse မွာ အခ်ိန္တြက္ရင္ interval time က အေရးၾကီးပါတယ္။ interval time ဆုုိတာက လြယ္လြယ္ေျပာရရင္ ဓါတ္ပုုံတစ္ပုုံနဲ႕တစ္ပုုံၾကား ဘယ္ေလာက္ အခ်ိန္ျခား ရုုိက္ကူးမွာလဲေပါ့။

အဲ့တာ မေျပာခင္ frame per second (fps) အေၾကာင္းအရင္ေျပာရေအာင္ဗ်ာ။
fps က မိတ္ေဆြတုုိ႕အကုုန္ၾကားဖူးမွာပါ။ ကင္မရာ ဝယ္ရင္ ဆိုုင္မွာ ဒါ ဘယ္ေလာက္ fps ရလဲ ဘာညာေမးဖူးမွာပါ။ တစ္စကၠန္႕အတြင္းမွာ အျမန္ဆုုံး ဓါတ္ပုုံဘယ္ႏွစ္ပုုံရုုိက္ႏုုိင္လဲဆုုိတာကုုိေပါ့။ 5 fps, 10 fps, 12 fps စသျဖင့္သိၿပီးၾကမွာပါ။

time-lapse မွာက်ေတာ့ fps က တစ္စကၠန္႕အတြင္းမွာ ဓါတ္ပုုံဘယ္ႏွစ္ပုုံျပမွာလဲကုုိ ဆုုိလုုိပါတယ္။ cinematic film ေတြမွာ 24 fps ကုုိ standard အေနနဲ႕ထားပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ႏုုိင္ငံေတြက် 30 fps က standard ပါ။ time-lapse ကုိေတာ့ အနည္းဆုုံးေတာ့ 24 fps  ေလာက္ေတာ့ ျပထားသင့္ပါတယ္။ fps မ်ားေလ ဗီဒီယုုိက ၾကည့္ရတာ ပုုိအဆင္ေျပေလပါပဲ။  ဒါေပမယ့္ fps မ်ားေလ မိတ္ေဆြရုုိက္ကူးရမယ့္ ဓါတ္ပုုံအေရအတြက္လည္း မ်ားလာေလပါပဲ။ ဓါတ္ပုုံပုုိမ်ားလာရင္ ရုုိက္ကူးရမယ့္ အခ်ိန္ပုုိမ်ားလာမယ္ေပ့ါေလ။

1) ဥပမာ မိတ္ေဆြက 24 fps နဲ႕ ၁၀ စကၠန္႕စာ time-lapse တစ္ခုု ရုုိက္ကူးမယ္ပဲထားပါေတာ့။ ဒါဆုုိရင္ 10 second x 24 fps = 240 photos ပါ။ ၁၀ စကၠန္႕စာအတြက္ မိတ္ေဆြလုုိအပ္မယ့္ ဓါတ္ပုုံက 240 ဆုုိရင္ရပါၿပီ။ တကယ္လုုိ႕    ၁၀ စကၠန္႕ကုုိပဲ 60 fps နဲ႕ထားခ်င္တယ္ဆုုိ မိတ္ေဆြလုုိအပ္မယ့္ ဓါတ္ပုုံက 600 ျဖစ္သြားပါမယ္။ ဒီသေဘာပါ..။ အဲ့ဒီေတာ့ မိတ္ေဆြက အရင္ဆုုံး အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာရုုိက္ႏုုိင္မွာလဲ ဒါမွမဟုုတ္ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ဗီဒီယုုိကိုု လုုိခ်င္တာလည္းရယ္ ဘယ္ေလာက္ fps နဲ႕ဗီဒီယုုိ ျပဳလုုပ္မွာလဲကုုိ အရင္စဥ္းစားထားရပါမယ္။

2) တစ္ခါတစ္ေလ ကုုိယ္က အခ်ိန္ေတြအရမ္းပုုိေနတယ္။ ေအးေအးေဆးေဆး ေကာ္ဖီေသာက္ရင္း စာအုုပ္ေလးဖတ္ရင္း time-lapse ရုုိက္ခ်င္တယ္ဆုုိရင္ေတာ့ လြယ္ပါတယ္။ ကုုိယ္ၾကိဳက္တဲ့ေနရာမွာ tripod ခ် composition ယူၿပီး exposure ခ်ိန္ၾကည့္ပါ။ စမ္းရုုိက္ၾကည့္ပါ။ စိတ္တုုိင္းက်ၿပီဆုုိရင္ interval time ကုုိ ေအာက္မွာ ေရးေပးထားတဲ့အခ်ိန္ေတြထဲက သင့္ေတာ္တာတစ္ခုုခုုကိုု ယူသုုံးၿပီး photo count ကုုိ infinity မွာထား၍ camera battery မကုုန္မခ်င္း၊ memory card မျပည့္မခ်င္း၊ ဒါမွမဟုုတ္ မိမိဖတ္ေနတဲ့ စာအုုပ္မၿပီးမခ်င္း :P  ရုုိက္ေပးေနၿပီး၊ ၿပီးသြားမွ ရလာသမ်ွဓါတ္ပုုံေတြကုုိ ကြန္ပ်ဴတာထဲထည့္ edit လုုပ္ၿပီး မိမိထားခ်င္တဲ့ fps နဲ႕ time-lapse video လုုပ္လုုိက္ရင္ သူရခ်င္တဲ့ ၾကာခ်ိန္ရလာမွာပါ။

3) တကယ္လုုိ႕မိမိရုုိက္ကူုုးမယ့္ေနရာက ၁၅ မိနစ္ပဲအခ်ိန္ရမယ္ဆုုိရင္ ဒါကေတာ့ အတြက္အခ်က္ေတြ လုုိုလာပါၿပီ။
၁၅ မိနစ္စာ ရုုိက္ကူးခြင့္ရမယ့္ အခ်ိန္အတြက္ 24 fps နဲ႕ျပဳလုုပ္ခ်င္တာဆုုိရင္၊ ၿပီးေတာ့ interval time ကလည္း 3 seconds နဲ႕ရုုိက္ရမယ္ဆုုိရင္….
**  15 minutes x 60 seconds = 900 seconds
**  900 seconds ÷ 3 seconds interval = 300 photos
**  300 photos ÷ 24 fps = 12.5 seconds video ၾကာခ်ိန္ရလာပါမယ္။

တကယ္က ဘာလုုိ႕လုုိက္တြက္ျပေနတာလဲ မသိဘူးေနာ္။ ၁၅ မိနစ္စာ အခ်ိန္ၾကည့္ရုုိက္။ ရခ်င္သေလာက္ပုုံရလာမယ္။ ရလာသေလာက္ပုုံကုုိ လုုပ္ခ်င္တဲ့ fps နဲ႕လုုပ္လုုိက္၊ ရခ်င္တဲ့ ဗီဒီယုုိၾကာခ်ိန္ရလာမွာပဲကုုိ …. :P

*** အေျခအေနအလုုိက္ ျခံဳငုုံၿပီး Interval time ကုုိ ထားသင့္တဲ့ အခ်ိန္မ်ား (tips ပါ အတိအက်မဟုုတ္ပါ)

• လမ္းမေပၚမွာ လူေတြ ပုုံမွန္တုုိင္း လမ္းေလ်ွာက္ေနၾကတာဆုုိ ၂ စကၠန္႕ခန္႕
• တိမ္ေတြ အရမ္းျမန္ျမန္သြားေနတယ္ဆုုိ  ၃ စကၠန္႕ခန္႕
• တိမ္ေတြ သိပ္လည္းမေႏွး၊ သိပ္လည္းမျမန္တဲ့ အေျခအေနမွာဆုုိ ၅ စကၠန္႕ခန္႕
• တိမ္ေတြ ခပ္ျဖည္းျဖည္းသြားေနတဲ့အေျခအေနမွာဆုုိ  ၁၀ စကၠၠန္႕ခန္႕
• ေနသြားရာ လမ္းေၾကာင္းကိုု ရုုိက္ခ်င္တာဆုုိ  ၃၀ ~ ၆၀ စကၠန္႕ခန္႕
• ညမွာ ၾကယ္ေတြ လာေတြ သြားရာ လမ္းေၾကာင္းကိုု ရုုိက္ခ်င္တာဆုုိ ၂၀ ~ ၄၅ စကၠန္႕ခန္႕
စသျဖင့္ အဆင္ေျပသလုုိ ထားၿပီးရိုုက္ကူးႏုုိင္ပါတယ္။

*** Time-lapse စတင္ရုုိက္ကူးရန္

1) Composition ရွာၿပီး အစမ္းရုုိ္က္ၾကည့္ပါ။

ထုုံးစံအတိုုင္း tripod ေထာက္၊ ကင္မရာတင္ၿပီး စိတ္ၾကိဳက္ composition ရွာပါ။ compositon ရၿပီဆုုိရင္ အစမ္း ၁ ပုုံ၊ ၂ ပုုံအရင္ရုုိက္ၾကည့္ပါ။ မလုုိတာေတြ ပါေနမလား၊ ကုုိယ္လုုိခ်င္တဲ့ field of view ရမရ၊ ၿပီးရင္ အလင္းအေမွာင္ကိုုလည္း Histogram မွာ စစ္ၾကည့္ပါ။ time-lapse စရုုိက္ၿပီဆုုိရင္ ပထမဆုုံး ပုုံအတုုိင္း အကုုန္က ထပ္တူထြက္လာမွာမုုိ႕ ေနာက္မွ စိတ္တုုိင္းမက် ျဖစ္ခဲ့ရင္ ေပးလုုိက္ရတဲ့ အခ်ိန္ေတြ shutter count ေတြ ႏွေျမာဖုုိ႕ေကာင္းပါတယ္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ depth of field မ်ားမ်ားရေအာင္ Aperture ကုုိ f8 to f16 ေလာက္နဲ႕ ရုုိက္သင့္ပါတယ္။ ညဘက္ဆုုိရင္ေတာ့ အသုုံးျပဳထားတဲ့ lens ေပၚမူတည္ၿပီး f2.8 to f4 ~ f8  ေလာက္ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ time-lapse လုုပ္တဲ့အခါ ပုုံေတြမွာ motion ပုုိ smooth ျဖစ္ေအာင္ shutter speed ကုုိ 1/30th ~ 1/60thဝန္းက်င္ေလာက္သာ ထားသင့္ပါတယ္။ ဒါက tips ေပးတဲ့သေဘာပါ။ မိမိဘာသာ အဆင္ေျပသလုုိ ရုုိက္ကူးႏုုိင္ပါတယ္။

2) Manual Mode (M) or Aperture Priority (A / AV) နဲ႕ရိုုက္ပါ။

Time-Lapse ကုုိလည္း Manual Mode နဲ႕ သာဦးစားေပးရုုိက္ကူးသင့္ပါတယ္။ ဘာလုုိ႕ M နဲ႕ရုုိက္လည္းဆုုိတာ အမ်ားၾကီးလည္း ေရးေပးဖူးၿပီးသားဆုုိေတာ့ အက်ယ္ခ်ဲ႕မရွင္းျပေတာ့ပါဘူး။ ပုုံတုုိင္းမွာ တူညီတဲ့ exposure နဲ႕ုဆုုိ post-production လုုပ္တဲ့အပိုုင္းမွာ အဆင္ေျပသလုုိ ၾကည့္ရတာလည္း ပုုိေခ်ာေမြ႕ေစမွာပါ။ သုုိ႕ေပမယ့္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားစရာရွိပါေသးတယ္။ Manual နဲ႕ က အလင္းအေမွာင္ ျငိမ္ေနတဲ့ မွန္ေနတဲ့ ေန႕လည္ခင္းလုုိ အေျခအေနမ်ိဳးေတြနဲ႕ဆုုိ သင့္ေတာ္ပါတယ္။ သုုိ႕ေပမယ့္ ေနဝင္ခ်ိန္ ေနထြက္ခ်ိန္လုုိ၊ day to night / night to day လုုိ
 အလင္းအေမွာင္ သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲသြားတာမ်ိဳး ေတြမွာဆုုိရင္ေတာ့ beginner ေတြအေနနဲ႕  Aperture Priority mode နဲ႕ရုုိက္ကူးတာ ပုုိအဆင္ေျပမွာပါ။ သူက Aperture, ISO ကုုိ အေသထိန္းထားေပးၿပီး shutter speed ကုုိ အတင္အခ်လုုပ္ေပးမွာမုုိ႕  ပုုံတုုိင္း exposure မွန္ေနေစဖုုိ႕  အေထာက္အကူျပဳပါလိမ့္မယ္။ ကၽြမ္းက်င္ နားလည္သြားၿပီဆုုိရင္ေတာ့ Manual mode နဲ႕ပဲကိုုယ္တုုိင္ ျပင္ပ အေျခအေနကုုိ ၾကည့္ၿပီး exposure ကုုိယ္တုုိင္ထိန္းကာ ရုုိက္ကူးလုုိ႕ရပါတယ္။
Shutter Priority နဲ႕ေတာ့ မရုုိက္သင့္ပါဘူး။ သူက shutter အေသထားရင္ exposure မွန္ဖိုု႕ aperture ကုုိ အက်ဥ္းအက်ယ္ လုုိက္လုုပ္ေနမွာဆုုိေတာ့ depth of field ေတြလြဲၿပီး timelapse video ထဲမွာ တလြဲပုုံေတြ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။

3) White Balance ကုုိ Auto မထားပဲ တစ္ခုုခုု သတ္မွတ္ေပးထားပါ။

ကၽြန္ေတာ္ ပုုံမွန္အားျဖင့္ White Balance ကုုိ  Auto နဲ႕ထားရုုိက္ဖုုိ႕ေျပာေလ့ရွိေပမယ့္ ဒီေနရာမွာေတာ့ white balance ကုုိ daylight လုုိ cloudy လုုိ ျပင္ပအေျခအေနနဲ႕သက္ဆုုိင္တဲ့ mode တစ္ခုုခုုမွာထားသင့္ပါတယ္။ w-b ကုုိ auto ထားခဲ့မယ္ဆုုိရင္ သူက ျပင္ပ အလင္းေရာင္ကုုိ တြက္ခ်က္ၿပီး လိုုက္ေျပာင္းေပးေနမွာမုုိ႕ ပုုံေတြမွာ မတူညီတဲ့ w-b ေတြနဲ႕ဆုုိ edit ျပန္လုုပ္တဲ့အခ်ိန္ အလုုပ္ပုုိသလုုိ jpeg နဲ႕ရုုိက္ေလ့ရွိသူဆုုိရင္ေတာ့ သြားၿပီေပ့ါေလ။

4) Raw or Jpeg ?

မိမိက အလြယ္တကူ ေလ့က်င့္ ေလ့လာ၊ စမ္းသပ္တဲ့ သေဘာမ်ိဳးရုုိက္ကူးခ်င္တာ၊ edit လည္း သိပ္မလုုပ္ခ်င္တာ၊ ဒါမွမဟုုတ္ memory card storage နည္းေနတာဆုိရင္ေတာ့ jpeg နဲ႕သာ ရုုိက္ကူးၿပီး၊ တျခားအေျခအေနေတြဆုုိရင္ေတာ့ Raw နဲ႕ပဲ ရုုိက္ကူးသင့္ပါတယ္။ ဘာလုုိ႕လဲ ထပ္မရွင္းေတာ့ပါ။

5) Auto Focus နဲ႕  Stabilizer (VR, IS) ကုုိ off ေပးထားပါ။

Composition ရၿပီး စိတ္တုုိင္းက်ၿပီဆုုိရင္ auto focus ကုုိ manual ေျပာင္းထားပါ။ ဒါက ရုုိက္ကူးေနရင္း focus out သြားမယ့္ အေျခအေနကုုိ ကာကြယ္ဖုုိ႕ပါ။ ၿပီးရင္ lens stabilizer ကုုိလည္း off ေပးထားပါ။ tripod ေပၚတင္ထားၿပီးသားမုုိ႕ stabilization လုုိက္လုုပ္ေပးဖုုိ႕မလုုိေတာ့သလုုိ။ တခါတစ္ရံ stabilizer ကုုိယ္တုုိင္က လႈပ္ရွားမႈကုုိ ျဖစ္ေစတတ္တာမိုု႕ပါ။

6) Battery နဲ႕ memory card

ရုုိက္ကူးေနရင္ ပုုံေတြ အကုုန္မရေသးခင္ battery အားကုုန္သြားတာ မျဖစ္ေအာင္ အားအျပည့္သြင္းထားတဲ့ battery နဲ႕ရိုုက္ပါ။ Grip တပ္ထားရင္လည္း battery ၂ လုုံးစာဆုုိေတာ့ ပုုိအဆင္ေျပပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုုက ရုုိက္ကူးေနရင္း memory ကဒ္ျပည့္သြားတာ မျဖစ္ေအာင္ ကဒ္အလြတ္တစ္ခုု ထည့္ရုုိက္ပါ။ format ပါ ခ်ထားလုုိက္ရင္ ပုုိေကာင္းပါတယ္။
Battery မလုုိအပ္ပဲ မကုုန္ေအာင္ ေခြ်တာဖုုိ႕အတြက္ image review ဖြင့္ထားရင္ off ထားပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ကင္မရာေတြမွာ auto power off function ပါတာမ်ိဳးရွိခဲ့ရင္ disable လုုပ္ေပးထားဖုုိ႕လည္းလုုိပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ landscape photographer ေတြဖြင့္ထားတတ္တဲ့ Long exposure Noise reduction  (LR Noise Reduce) ဖြင့္ထားခဲ့ရင္ Off ေပးထားပါ။
(ပုုံေေတြမွာ ၾကည့္ႏုုိင္ပါတယ္)

7) time-lapse ရုုိက္ဖုုိ႕ရာအတြက္ shooting menu ထဲက interval timer shooting ကုုိသြားၿပီး interval time နဲ႕ number of count ကုုိ set လုုပ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ့္ Nikon ထဲမွာကပါၿပီးသားမုုိ႕  intervalometer cable မသုုံးတာပါ။ ဝယ္ထားၿပီးသားလည္း မရွိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ cable မွာ set လုုပ္တာကိုုေတာ့ မျပေတာ့ပါဘူး သေဘာတရားက အတူတူပါပဲ။

ဒါဆုုိရင္ေတာ့  လုုိအပ္တဲ့ setting အကုုန္ ခ်ိန္ၿပီးသြားၿပီမုုိ႕ shutter ကုုိ ႏွိပ္ကာ time-lapse စတင္ရုုိက္ကူးႏုုိင္ပါၿပီ။

***************************************************
*** Making video for time-lapse
ဓါတ္ပုုံရုုိက္တာ ၿပီးသြားၿပီဆုုိေတာ့ ယခုု Post-production (Editing) အပုုိင္းကိုု ဆက္ေရးေပးပါမယ္။ ဒါက် လက္ေတြ႕ျပမွရမွာမုုိ႕ ကၽြန္ေတာ္ နမူနာပုုံေတြလည္း ထည့္ေပးထားပါတယ္။ ပုုံေတြမွာလည္း အညႊန္းေရးေပးထားပါတယ္။ ေနာက္ပုုိင္းက် LR editing tutorial ေတြကုုိ ဗီဒီယုုိနဲ႕လုုပ္ေပးမွာမုုိ႕ခဏ ေစာင့္ေပးပါဦးလုုိ႕ေတာင္းပန္ပါတယ္။ (ခဏခဏ ေမးထားေပးမယ့္ မလုုပ္ႏုုိင္ေသးလုုိ႕ပါ၊ မခက္ခဲေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ အခ်ိန္ေပးလိုု႕မရေသးလုုိ႕ပါ) :’(

ၿပီးေတာ့ ယခုုပုုံေတြက ဒီ tutorial ျပဖုုိ႕အတြက္ ၁၀ စကၠန္႕စာ အၾကမ္းရိုုက္လာတာပါ။ HD က storage နည္းေနလုိ႕ယခင္ time-lapse ေတြက လုုပ္ၿပီးတာနဲ႕ Raw ေတြ ဖ်က္ဖ်က္ပစ္ရလုုိ႕ မရွိေတာ့လုုိ႕ပါ။ အဲ့ေတာ့ ယခုု tutorial time-lapse video ကုုိေတာ့ မျပေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ပုုိစ့္မွ youtube ေပၚက နမူနာ time-lapse ေတြ ေလ့လာဖုုိ႕တင္ေပးထားပါမယ္။

* Edit in Lightroom

1) ရလာတဲ့ ဓါတ္ပုုံေတြကိုု folder အသစ္တစ္ခုု ေဆာက္ၿပီး ကြန္ပ်ဴတာထဲထည့္ထားပါ။ ၿပီးရင္ LR ထဲ  import လုုပ္လုုိက္ပါ။ ပုုံေတြရာေထာင္ခ်ီေပမယ့္ ကိစၥမရွိပါဘူး… ကၽြန္ေတာ္တုုိ႕တစ္ပုုံုုကုုိပဲEdit လုုပ္ရင္ရပါတယ္။ က်န္တာေတြကိုု အကုုန္ Sync လုုပ္လုုိက္မွာပါ။ ပထမဆုုံးပုုံ (သုုိ႕) အလင္းအေမွာင္ စိတ္တုုိင္းက်တဲ့ပုုံကုုိ ေရြးၿပီး မိမိ စိတ္တုုိင္းက် ျပင္ဆင္ edit ပါ။ ျပင္ဆင္ၿပီးၿပီဆုုိရင္ ပုုံေတြအကုုန္ Select All (Ctrl + A / Command + A) မွတ္ၿပီး ဓါတ္ပုုံ ညာဘက္ ေအာက္နားေလးက  auto sync ကုုိ ႏွိပ္လုုိက္ပါ။ အဲ့မွာ check လုုပ္စရာ တစ္ခုုေပၚလာပါမယ္။ OK ေပးပါ။
2) ၿပီးရင္ file menu ထဲက export လုုပ္ၿပီး JPEG file ေတြကိုု folder တစ္ခုုထဲ save ေပးလုုိက္ပါ။
3) ဒါဆုုိ LR နဲ႕လုုပ္စရာ ၿပီးပါၿပီ။  export လုုပ္ခ်ိန္ကုုိေတာ့ ပုုံအေရအတြက္ေပၚမူတည္ၿပီး အေတာ္ၾကာေစာင့္ရပါတယ္။ အေညာင္းအညာ ေျဖခ်ိန္ရတာေပ့ါ။

* Making video by Photoshop

ဒီအဆင့္မွာ တကယ္တမ္းေတာ့ Video ျပဳလုုပ္နည္း ေျမာက္မ်ားစြာရွိပါတယ္။ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေဆာ့ဝဲေတြကေန Adobe Premiere Pro, Adobe After Effect, Final Cut Pro  စသျဖင့္ နည္းမ်ားစြာရွိေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ လူတိုု္င္းမွာ အလြယ္တကူရွိၿပီး  သုုံးလည္းသုုံးတတ္ၾကတဲ့ Photoshop နဲ႕ပဲျပဳလုုပ္ျပပါ့မယ္။ ကၽြန္ေတာ့္မွာေတာ့ Photoshop CC ပဲရွိတာမုုိ႕ ယခင္ CS5, CS6 ေတြမွာ လုုပ္ပုုံလုုပ္နည္း နည္းနည္းကြဲျပားေကာင္း ကြဲျပားမွာမုုိ႕ သည္းခံေပးပါ။ လုုိက္စမ္းလုုပ္ၾကည့္ရင္း လုုပ္တတ္သြားမွာပါ။

1) PS မွာ file menu ထဲက Open ကုုိႏွိပ္ၿပီး ခုုန ဓါတ္ပုုံေတြ save ထားတဲ့ folder ကုုိသြားပါ။ ပထမဆုုံးပုုံကုုိ select လုုပ္ၿပီး ဘယ္ဘက္ေထာင့္က Option ကုုိႏွိပ္ကာ Image Sequence ကုုိအမွန္ျခစ္ထည့္ေပးပါ။ Format မွာ JPEG က ေရြးၿပီးသားဆုုိေတာ့ မလုုိေတာ့ပါဘူး။
2) Frame Rate ေရြးခုုိင္းတဲ့ေနရာမွာ ကိုုယ္ထားခ်င္တဲ့ Frame Rate ေရြးေပးပါ။ ၿပီးရင္ OK ..
3) Window menu ထဲက Timeline ကုုိ ဖြင့္ေပးပါ။ (မဖြင့္ရေသးရင္)
4) ဒါဆုုိရင္ ေအာက္က timeline မွာ ဗီဒီယုုိ ေပၚေနပါၿပီ။ မိနစ္ဘယ္ေလာက္စာ၊ စကၠန္႕ဘယ္ေလာက္စာလဲဆုုိတာလည္း ၾကည့္လုုိ႕ရပါတယ္။
5) ခုုက background audio ထည့္တဲ့အပုုိင္းပါ။ ဒီတုုိင္း time-lapse video ၾကီးထက္စာရင္ background audio ေလးနဲ႕ဆုုိ ပုုိၿပီး ၾကည့္ေပ်ာ္ရႈေပ်ာ္ရွိသြားတာေပါ့။ time-lapse video မွာ ရွိတဲ့အခ်ိိန္အတုုိင္း ထည့္ခ်င္တဲ့ audio file ကုုိ အတိအက် အရင္ ျဖတ္ထုုတ္ထားတာ ပုုိေကာင္းပါတယ္။ PS ထဲမွာ ခ်ိန္ညွိရ ပုုိလြယ္သြားေအာင္ပါ။ ခုုက ၁၀ စကၠန္႕စာေတြလုုိ႕ပဲသေဘာထားပါမယ္။
6) Audio Track ေဘးနားက ဂီတ သေကၤတပုုံေလးကိုု ႏွိပ္လုုိက္ၿပီး Add Audio ကုုိ ႏွိပ္ပါ။ မိမိထားခ်င္တဲ့ အသံဖုုိင္ကုုိေရြးၿပီး import လုုပ္ပါ။ ဒါဆုုိရင္ video နဲ႕ audio အေပၚေအာက္ ပူးတြဲျပေနပါလိမ့္မယ္။
7) Play သေကၤတေလးကိုု ႏွိပ္ၿပီး ရုုပ္နဲ႕အသံ ကုုိက္ညီေအာင္ စိတ္တုုိင္းက် ခ်ိန္ညွိပါ။
8) အုုိေကၿပီဆုုိရင္ File menu ထဲက export ကုုိသြားၿပီး Render Video ကုုိေရြးေပးပါ။
9) က်လာတဲ့ box ထဲမွာ မိမိျပင္ခ်င္တာရွိ ျပင္ဆင္ၿပီး (ဘာမွမျပင္လည္းရပါတယ္) Render လုုပ္ေပးလုုိက္ပါ။ ဒါဆုုိရင္ ကုုိယ္လုုိခ်င္ေနတဲ့ Time-Lapse video တစ္ခုု ရလာပါၿပီ။ render time ကေတာ့ video ရဲ႕ ၾကာခ်ိန္နဲ႕ ကြန္ပ်ဴတာရဲ႕  performance  ေပၚမူတည္ၿပီး အခ်ိန္အနည္းငယ္ေပးရပါလိမ့္မယ္။ ေအးေဆးေကာ္ဖီေသာက္ၿပီး ႏွပ္ေနႏုုိင္ပါၿပီ။
10) ဒါဆုုိရင္ေတာ့ time-lapse video တစ္ခုု အစကေန အဆုုံး ကိုုယ္တုုိင္ ဖန္တီးလုုိ႕ရသြားပါၿပီ။

***** တျခားျဖည့္စြက္ခ်က္မ်ား

Tripod ေပၚတင္ၿပီး အေသထားရုုိက္ကူးရတဲ့ static time-lapse ေတြအျပင္ timer နဲ႕ေရွ႕တုုိးေနာက္ဆုုတ္၊ ေဘးဘယ္ညာ ေရႊ႕လ်ားၿပီးရုုိက္ကူးလုုိ႕ရတဲ့ motion gear ေတြနဲ႕လည္း time-lapse ကုုိ ရုုိက္ကူးလုုိ႕ရပါတယ္။ အဲ့လုုိ gear ေတြရဲ႕အကူအညီနဲ႕ဆုုိရင္ ရုုပ္ပုုံေတြက ပုုိၿပီး သက္ဝင္လႈပ္ရွားၾကည့္လုုိ႕ေကာင္းေနမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ပုုိက္ဆံပုုိကုုန္ပါတယ္၊ ဝယ္ရတဲ့အတြက္ :P ကၽြန္ေတာ့္မွာလည္း အဲ့ gear ေတြမရွိေသး၊  မဝယ္ႏိုုင္ေသးေတာ့ ဒီအပုုိင္းကုုိေတာ့ လက္ေတြ႕မရုုိက္ၾကည့္ရေသးလုုိ႕ခ်န္ထားခဲ့ပါ့မယ္။ အဲ့လုုိ ရုုိက္လုုိ႕ရတယ္လုုိ႕ပဲ information ေပးတာပါ။

တျခားတစ္ခုုက Time-lapse တုုိ႕ Star-trials တိုု႕ဆုုိတာ shutter ကိုု ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ အသုုံးျပဳရလုုိ႕ shutter count တက္ေစ (ထိေစ) ႏုုိင္ပါတယ္။ ဒါကုုိလည္း သိထားရမွာပါ။ အဲ့တာမိုု႕တစ္ခ်ိဳ႕  ဓါတ္ပုုံဆရာေတြဟာ T-L ကုုိ သူတုုိ႕ရဲ႕ ေလ့လာခါစ ကင္မရာအေဟာင္းေလးေတြနဲ႕ရုုိက္ၿပီး အဓိက ကင္မရာကုုိေတာ့ ရုုိးရုုိး shooting ေတြမွာသာ ရုုိက္ေလ့ရွိပါတယ္။ တကယ္လုုိ႕ ကုုိယ္ camera upgrade လုုပ္ျဖစ္ရင္လည္း မိမိကင္မရာအေဟာင္းေလးေတြ မေရာင္းရက္ရင္ အဲ့လုုိ သုုံးလုုိ႕ရပါတယ္လုုိ႕… အၾကံျပဳရင္း ယခုု Post ကုုိ ဒီမွာပဲ နိဂုုံးခ်ဳပ္အပ္ပါတယ္။
သူငယ္ခ်င္းမ်ားအားလုုံး ဓါတ္ပုုံလွလွေလးမ်ား ရုုိက္ႏုုိင္ၾကပါေစ။

သိလုုိတာရွိ၊ မရွင္းတာရွိရင္ comment မွာျဖစ္ျဖစ္ chat box မွာျဖစ္ျဖစ္ေမးထားခဲ့ရင္ ကၽြန္ေတာ္ လုုိင္းသုုံးျဖစ္တဲ့အခါ ျပန္ေျဖေပးထားမွာပါ။
ၿပီးေတာ့ ယခုု post က ပုုံေတြကုုိလည္း ၾကည့္ေပးပါ။ ကၽြန္ေတာ္ေရးထားတာေတြကိုု ပုုံေတြမွာ ျပန္ရွင္းျပထားပါတယ္။

#Time_lapse_Photography
#Photography
#Knowledge_Sharing
#ဓါတ္ပုုံပညာ
#Admin