ေပါင္ျခံယားျခင္း (Joint Itch)

ေရးသားသူ Dr.Aye Myat Myat Noe
ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Kaung Thar.

Jock itch ဆိုတာဟာ တကယ္ေတာ့ ဘတ္တီးရီးယား သုိ႔မဟုတ္ မိႈတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္တတ္တဲ့ မ်ားျပားလွတဲ့ အေရျပား၊ လက္သည္းေျခသည္းေတြမွာ ပိုး၀င္ျခင္းေတြထဲက တစ္မ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေပြးပံုစံတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ထိုမိႈမ်ိဳးဟာ ဆဲလ္အေသေတြရွိတဲ့ အေရျပားလႊာမွာေနျပီး နီရဲကာအေရျပားစေတြလန္ေနတတ္တဲ့၊ ဒါမွမဟုတ္ အနားသတ္မွာအဖုေသးေသးေလးေတြရွိေနတဲ့ ယားယံတဲ့အကြက္ေတြျဖစ္လာေစပါတယ္။

ဘယ္ေလာက္ျဖစ္ေလ့ရွိလဲ

ကမၻာအႏွံ႔မွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထအရမ္းရွိတဲ့ အေျခအေနပါ။ တခါတေလ ပူေႏြးစိုစြတ္ျပီး သန္႔ရွင္းမႈညံ့ဖ်င္းတတ္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔၊ လူေပါင္းစံုအသံုးျပဳတတ္တဲ့ အမ်ားသံုးေရခ်ိဳးခန္း၊ အမ်ားသံုးအ၀တ္လဲခန္းလို ေနရာမ်ိဳးေတြမွာကူးစက္ေရာဂါတစ္မ်ိဳးလိုေတာင္ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။
ျဖစ္နုိင္ေခ်မ်ားေစတဲ့အခ်က္ေလးေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းအားျဖင့္ ကာကြယ္နုိင္ပါတယ္။ တျခားအခ်က္အလက္ေတြသိဖို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔လည္းေဆြးေႏြးတိုင္ပင္နုိင္တယ္။

လကၡဏာမ်ား

ေပါင္အတြင္းဘက္လုိမ်ိဳး စိုစြတ္တတ္တဲ့ေနရာေတြမွာ ယားယံတဲ့အနီေရာင္အကြက္ေတြျဖစ္လာတတ္ျပီး တင္ပါးနဲ႔စအို၀တ၀ုိက္ကိုပ်ံ႕သြားနုိင္ပါတယ္။ ေပါင္ျခံ၊ ကပ္ပယ္အိတ္တုိ႔လိုမ်ိဳး အေရျပားေခါက္ေနတဲ့ေနရာေတြမွာလည္း စျဖစ္တတ္တယ္။ ေခၽြးေတြစိုျပီး သန္႔ရွင္းမႈမရွိတတ္တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရာမွာ၀တ္တဲ့အက်ၤီေတြ၊ မသန္႔ရွင္းတဲ့အတြင္းခံေတြေၾကာင့္ရနုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေယာက္်ား မိန္းမလိင္အဂၤါတ၀ိုက္နဲ႔ စအို၀တ၀ိုက္မွာ ေေတြ႔ခဲပါတယ္။

တခ်ိဳ႕တေလမွာ ယားယံတဲ့အကြက္တစ္ကြက္ပဲရွိတတ္ျပီး တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အစြန္းေတြစုေပါင္းသြားကာ ၾကီးမားတဲ့အကြက္ေတြ ျျဖစ္ေပၚလာတတ္ပါတယ္။

ထိုယားကြက္ေတြရဲ႕လကၡဏာပံုစံေတြကေတာ့-
• ေပြးကြက္ေတြနဲ႔ပံုစံဆင္တူပါတယ္
• နီရဲေနျပီး အလြန္ယားယံတဲ့အကြက္ေတြျဖစ္တယ္
• အနားသတ္ေတြကထင္ရွားပါတယ္
• အကြက္အလယ္မွာနီညိဳေရာင္ျဖစ္ျပီး
• အစြန္းေတြမွာမွာ အရည္ၾကည္ဖုလို အဖုေသးေသးေလးေတြရွိပါတယ္။
တျခားေသာအခ်က္ေတြလည္းရွိေကာင္းရွိႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔သိလုိသည္မ်ား၊ စိတ္ပူသည္မ်ားရွိပါက ဆရာ၀န္နဲ႔တုိင္ပင္နုိင္ပါတယ္။

ဘယ္အခ်ိန္မွာဆရာ၀န္ျပသင့္သလဲ

အထက္ပါလကၡဏာမ်ားရွိျပီး ၊ သိလုိသည္မ်ားရွိပါက ဆရာ၀န္နွင့္တိုင္ပင္နုိင္ပါတယ္။ လူတိုင္းရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္အေျခအေနေတြဟာ မတူညီတာေၾကာင့္ မိမိအေျခအေနအတြက္အေကာင္းဆံုးကုိသိဖို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔တုိင္ပင္တာအေကာင္းဆံုးေနမွာပါ။

Jock itch ျဖစ္ေစတဲ့အခ်က္ေတြ

တင္းၾကပ္ျပီးပြတ္တုိက္ေစတတ္တဲ့ အတြင္းခံေတြ၊ အျမဲစြတ္စုိေနမႈ၊ ေခၽြးထြက္မႈ၊ အသားခ်င္းပြတ္တိုက္မိမႈ၊ ဓာတ္မတည့္ျခင္းျပႆနာ၊ မိႈစြဲမႈနဲ႔ ဘတ္တီးရီးယားေပါက္ပြားမႈေတြဟာ ျဖစ္နုိင္ေခ်ရွိတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းေတြျဖစ္ပါတယ္။

အျဖစ္အမ်ားဆံုးအေၾကာင္းကေတာ့ အေရျပားေရာဂါပိုး၀င္မႈကို ကုတ္ျခစ္ပစ္တာေၾကာင့္ ပ်ံ႕သြားရျခင္းပါ။ ဒါမွမဟုတ္ ေရာဂါပိုးရွိေနတဲ့တဘတ္၊ ပု၀ါကိုသံုးမိတာမ်ိဳး၊ ေရာဂါပိုးရွိသူနဲ႔ ပူးကပ္စြာဆက္ဆံမိတာမ်ိဳးကလည္း မိႈေတြကိုကူးစက္ေစပါတယ္။

ျဖစ္ေစတဲ့ မိႈေတြကေတာ့ E.floccosum(အီးဖေလာ့ခ္ကိုဆမ္း) နဲ႔ T.rubrum (တီရုဘရမ္)တို႔ျဖစ္တယ္။ Tinea cruris(တီးနီးရား ခရုရစ္) မိႈဟာ keratinase(ကီရာတီေန႔စ္) လို႔ေခၚတဲ့ အင္ဇိုင္းတစ္မ်ိဳးထုတ္ျပီး ထိုအင္ဇိုင္းက keratin (ကီရတင္) ေတြကိုစားပစ္ပါတယ္။ Keratin ဟာ အေရျပား ( ဆံပင္၊ လက္သည္းေျခသည္း) ေတြရဲ႕ အေျခခံပရိုတင္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္တာေၾကာင့္ keratin ေတြကိုစားပစ္လုိက္ျခင္းဟာ အေရျပားလန္ျခင္းေတြျဖစ္ေစနုိ္င္ပါတယ္။

ပဋိဇီ၀ေဆးတခ်ိဳ႕ေသာက္ေနရသူေတြ၊ ကိုယ္ခံအားစနစ္အားနည္းသူေတြ၊ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳရွိသူေတြမွာလည္း ျဖစ္နုိင္ေခ်မ်ားပါတယ္။
တခါတေလမွာ ဘတ္တီးရီးယားေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္နုိင္ပါတယ္။ ဘတ္တီးရီးယားေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ Jock itch ေတြဟာ မာက်ဴရီမီးနဲ႔ထိုးၾကည့္ရင္ နီေဆြးေဆြးေရာင္ေပၚတတ္ပါတယ္။

ျဖစ္နုိင္ေခ်မ်ားေစေသာအခ်က္မ်ား

စိတ္မပူမိတဲ့အရာေတြဟာ ျဖစ္နုိင္ေခ်တက္ေစတဲ့အရာေတြ ျဖစ္ေနနုိင္ပါတယ္။
• စိုထိုင္းေသာတာ၀ါ၊ ဖိနပ္ေတြ၊
• ညစ္ပစ္ျပီး မေလွ်ာ္ထားတဲ့အ၀တ္ေတြ၊
• စိုထိုင္းေသာၾကမ္းျပင္
• စိုထို္င္းေသာအခန္း
• ခႏၶာကုိယ္တျခားေနရာမွာ မိႈစြဲေနတဲ့အခါ
Jock itch ကို က်န္းမာေနတဲ့လူေတြမွာလည္း ေတြ႔ရတတ္ေပမယ့္ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳရွိသူေတြ၊ အ၀လြန္သူေတြမွာ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေရာဂါရွာေဖြျခင္း၊ ကုသျခင္း

ဒီအခ်က္အလက္ေတြဟာ က်န္းမာေရးအၾကံဥာဏ္ေတြအတြက္ အစားထိုးမဟုတ္ပါဘူး။ အျမဲဆရာ၀န္နဲ႔တုိင္ပင္ပါ။
ေရာဂါျဖစ္ေၾကာင္းဘယ္လိုရွာေဖြေတြ႔ႏိုင္မလဲ
အမ်ားစုကထိခိုက္ထားရာအေရျပားေနရာကို စစ္ေဆးျခင္းအားျဖင့္ jock itch ကိုတိက်မွန္ကန္စြာ အမည္တပ္နို္င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕အခါေတြမွာေတာ့ jock itch နဲ႔ခပ္ဆင္ဆင္တူျပီး အေရျပားအထူးကုက အေရျပားဆဲလ္မ်ားကို ျခစ္ယူစစ္ေဆးမွသာ တျခားအေျခအေနျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္မ်ားလည္းရွိပါတယ္။

ဘယ္လုိကုသမလဲ

Jock itch ကိုပံုမွန္အားျဖင့္ မိႈသတ္ေဆးလိမ္းေဆးျဖင့္ ကုသတာမ်ားပါတယ္။ တခါတရံ ယားယံျခင္းျမန္ျမန္သက္သာဖုိ႔ hydrocortisone ပါအသံုးျပဳတာလည္းရွိပါတယ္။ Steroid လိမ္းေဆးကို မိမိသေဘာနဲ႔ထည့္သြင္းလိမ္းျခင္းမ်ား မလုပ္သင့္ပါဘူး။ လိမ္းေဆးကို တစ္ရက္ တစ္ၾကိမ္မွႏွစ္ၾကိမ္ထိ သံုး၊ေလးပတ္ထိ စြဲလိမ္းေပးရပါမယ္။
တကယ္လို႔မထိေရာက္ပါက ေသာက္ေဆးအသံုးျပဳရပါမယ္။ Terbinafine(တာဘင္နဖိုင္း), itraconazole (အစ္တရာကြန္ဇိုးလ္)တို႔ေသာက္ႏို္င္ပါတယ္။
ကုသေနစဥ္ အ၀တ္အစားမ်ား ၾကပ္ၾကပ္တည္းတည္း မ၀တ္ဆင္သင့္ပါဘူး။

ေနထိုင္မႈပံုစံေျပာင္းလဲျခင္းနွင့္ အိမ္တြင္းကုသမႈမ်ား

Jock itch သက္သာေစနို္င္ေသာ ေနထိုင္မႈပံုစံႏွင့္အိမ္တြင္းကုသမႈမ်ား
Jock itch ဟာ အရွင္းေပ်ာက္ကင္းျပီးမွ ျပန္ျဖစ္လာတာမ်ိဳး ရွိနုိင္ပါတယ္။ ျပန္ျဖစ္တာကိုေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔အတြက္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ေနထိုင္မႈပံုစံေတြနဲ႔ အိမ္တြင္းကုသမႈပံုစံမ်ားကို အသံုးျပဳၾကည့္နုိင္ပါတယ္။
• ေျခေထာက္မွာမိႈစြဲျခင္းမ်ားရွိပါက ခ်က္ျခင္းကုသပါ
• ေရခ်ိဳးျပီးတဲ့အခါ ေပါင္ၾကားေတြကို ပု၀ါေနာက္တစ္ထည္နဲ႔ ေသခ်ာေျခာက္ေအာင္သုတ္ပါ။
• ပု၀ါ၊ တဘတ္၊ ကိုင္ပိုင္အ၀တ္အစားမ်ားကုိ ေ၀မွ်မသံုးပါနဲ႔။
• တင္းၾကပ္လြန္းေသာ အ၀တ္အစားမ်ားမ၀တ္ပါနဲ႔။
• အ၀လြန္ေနပါက အသားခ်င္းပြတ္မိ၊ ပြန္းမိျခင္း၊ ေခၽြးထြက္ျခင္းမ်ား ေလ်ာ့ေစဖို႔ ၀ိတ္ခ်ဖို႔ျကိုးစားပါ။
သိလိုသည္မ်ားရွိပါက မိမိအတြက္အေကာင္းဆံုးျဖစ္မည့္ အၾကံမ်ားအတြက္ ဆရာ၀န္နဲ႔ေသခ်ာေမးျမန္းေဆြးေႏြးပါ။

Credit: Hello Sayarwon