ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေန၀င္ခ်ိန္ ေရာက္ေတာ့မလား

ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) နီးပါး လူသားထုကို ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့၊ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာကို ေသမင္းရြာသို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ႔ေသာ ေအအိုင္ဒီအက္စ္သည္ ေန၀င္ခ်ိန္ ေရာက္ဖို႔ နီးလာၿပီဟု အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္ တိုက္ဖ်က္ေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက ဆိုလိုက္သည္။

 

ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္က အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ အသစ္ ကူးစက္ခံရသူ ပမာဏသည္ ထိုတစ္ႏွစ္တာ အတြင္း အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီေၾကာင့္ ေအအာဗြီေဆး ေသာက္သံုးေနရသူ ပမာဏထက္ နည္းပါးခဲ့သည္။ အသစ္ ကူးစက္ ခံရသူပမာဏ က်ဆင္း လာျခင္းသည္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေန၀င္ခ်ိန္ ေရာက္ဖို႔ နီးကပ္လာျခင္း၏ ေရွ႕ေျပး လကၡဏာ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ၀မ္းသာေန႐ံုႏွင့္ မလံုေလာက္၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ကို ေန၀င္ခ်ိန္ဆီ ျမန္ျမန္ ေရာက္ေအာင္ အခုထက္တိုး ႀကိဳးပမ္းၿပီး ၀ိုင္းတြန္း ပို႔ၾကဖို႔ လိုမည္ဟု ဆင္းရဲမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးႏွင္႔ ကာကြယ္ႏုိင္ေသာ ေရာဂါမ်ား တိုက္ဖ်က္ေရး လႈပ္ရွားေနသည့္ ပရဟိတ အဖြဲ႕ႀကီး ျဖစ္ေသာ ONE အဖြဲ႕က ေျပာသည္။

“တစ္ကမၻာလံုး အတိုင္းအတာ အားျဖင္႔ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ကို အႏုိင္တိုက္ေရး ဘက္က အေလး သာသထက္ သာလာေနပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ တစ္ႏုိင္ငံခ်င္း အေနနဲ႔ ေနာက္ျပတ္ က်န္ေနတဲ႔ ႏုိင္ငံေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။ အဲဒီလို ႏုိင္ငံေတြကေန အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ျပန္ေပါက္ကြဲ ျပန္႔ႏွံ႔ႏုိင္စရာ ရွိတာေၾကာင့္ မေပါ့ဆၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ရထားတဲ႔ တိုးတက္မႈေလးေတြ ခ်က္ခ်င္း သဲထဲ ေရသြန္ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္” ဟု ONE အဖြဲ႕၏ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး မူ၀ါဒ အႀကီးအကဲ အာရင္း ဟိုဖယ္ဒါက သတိေပး ေျပာၾကားသည္။

ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ျဖစ္ေစေသာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုးသည္ ေသြး၊ သုတ္ရည္၊ ႏုိ႔ရည္ စသည္တို႔မွ တစ္ဆင့္ လူသား တစ္ေယာက္ကေန တစ္ေယာက္ကို ကူးစက္ႏုိင္သည္။ လက္ရွိ အခ်ိန္ထိ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ကို အျမစ္ျပတ္ တိုက္ႏုိင္ေသာ ေဆး၀ါး မေပၚေပါက္ေသး။ ေဆး၀ါး အမ်ဳိး မ်ဳိး စပ္ေပါင္း ဖြဲ႕စည္း ထားေသာ ေအအာဗြီေဆးမ်ား ေသာက္သံုးလွ်င္ကား ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ထပ္တိုး မလာေအာင္ တားထားႏုိင္ၿပီး ေ၀ဒနာရွင္သည္ လူ႔သက္တမ္းေစ့ ေနထိုင္ႏုိင္သည့္ အေျခအေနကိုကား ေရာက္ရွိေနၿပီ။

ကုလသမဂၢ၏ စာရင္းမ်ား အရ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာတစ္၀န္း အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ကူးစက္ ခံထားရသူ (၃၅) သန္း ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ထိုတစ္ႏွစ္ အတြင္း အသစ္ ကူးစက္ခံရသူက (၂ ဒသမ ၁) သန္းရွိသည္။ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီေၾကာင့္ ေအအိုင္ ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားၿပီး ေသဆံုးရသူက (၁ ဒသမ ၅) သန္းရွိခဲ့သည္။ အာဖရိက ေတာင္ပိုင္းျခမ္း ေဒသသည္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီဒဏ္ အခံရဆံုး ျဖစ္သည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ (၃၀) ခန္႔က စတင္ၿပီး အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီသည္ လူသားမ်ားကို ဒုကၡေပးခဲ့ၿပီး ေအအိုင္ဒီ အက္စ္ေရာဂါေၾကာင့္ လူသန္း (၄၀) ခန္႔ ေသဆံုးခဲ့သည္။ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ပိုးရွိသူမ်ား ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ရွင္အျဖစ္သို႔ မေရာက္ေအာင္ ထိန္းေပးမည့္ ေအအာဗြီေဆး ေသာက္သံုးႏုိင္သည္။ ကုလသမဂၢ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ အဖြဲ႕အစည္း UNAIDS ၏ စာရင္းအရ ၂၀၁၄ ဇြန္လအထိ ကမၻာတစ္၀န္း ေအအာဗြီေဆး ေသာက္သံုးေနသူေပါင္း (၁၃ ဒသမ ၆) သန္းထိ ရွိၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္က ငါးသန္းသာ ရွိခဲ့ရာမွ တိုးလာျခင္းျဖစ္ရာ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ကြန္ရက္မ်ား က်ယ္ျပန္႔ အားေကာင္းလာျခင္း အက်ဳိးဆက္ ျဖစ္သည္။

Source: Reuters
ကိုထိုက္

The Messenger - ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေန၀င္ခ်ိန္ ေရာက္ေတာ့မလား 

ART ေဆးဝါး ေရာဂါပိုးရွိသူေတြကို ဘယ္ေလာက္ေထာက္ပံ့ႏိုင္ၾကသလဲ

ျမန္မာျပည္က အိတ္ခ်အိုင္ဗီြေရာဂါပိုးရွိသူေတြ ART ေဆးဝါး ရယူတဲ့အခါ ဘယ္လို အခက္အခဲေတြ ႀကံဳေနရသလဲ။ ေရာဂါပိုးရွိသူ ၂ ေသာင္းနီးပါး အတြက္ ၆ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ ေဆးဝါးျဖန္႔ျဖဴးေပးႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ေဒါက္တာ တင္ေမာင္ေဇာ္က ေဆးဝါးေထာက္ပံ့ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြအေၾကာင္း ဒီဇင္ဘာ ၁၉ ရက္ေန႔က ေျပာလိုက္ပါတယ္။

ART ေဆးဝါးျဖန္႔ျဖဴးမႈနဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ဘယ္လုိပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မလဲ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေကာက္ယူထားတဲ့ စစ္တမ္းတစ္ခုကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ Coriander Leaf စားေသာက္ဆိုင္မွာ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔အတူ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ၂ဝ၁၆ မွာ ေရာဂါပိုးရွိသူေတြရဲ႕ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေဆးဝါးေထာက္ပံ့ႏိုင္ဖို႔ ရည္မွန္းထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ART ေဆးဝါး ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ ျဖန္႔က်က္ေဆာင္ရြက္မႈ ပိုၿပီးအားေကာင္းလာေစဖို႔ ရည္ရြယ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ HIV နဲ႔ ေနထိုင္သူမ်ားအသင္းက ၂ဝ၁၃ ဇန္နဝါရီလကစလို႔ ရန္ကုန္၊ ပုသိမ္၊ လား႐ိႈး၊ မႏၱေလးအပါအဝင္ ေဒသ ၆ ခုမွာ စစ္တမ္းေကာက္ ေလ့လာခဲ့ၿပီး အုပ္စုဖြဲ႔ေဆြးေႏြးတာ ၁၂ ခု၊ တစ္ဦးခ်င္း ေဆြးေႏြးတာ ၆ဝ နဲ႔ အတြင္းက်က်သိသူေတြကို လူေတြ႔ေမးျမန္းတာ ၁၁ ခုတို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ HIV ေရာဂါပိုးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အျမင္က်ယ္လာတာေၾကာင့္ ေရာဂါပိုးရွိသူေတြကို ပစ္ပယ္မႈက အရင္ကေလာက္ မရွိေတာ့ေပမယ့္ ေရာဂါပိုးရွိသူေတြကို အလုပ္ထုတ္တာ၊ အလုပ္မေပးတာမ်ဳိးေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္တာမို႔ လုပ္ငန္းခြင္ဆိုင္ရာ မူဝါဒတစ္ခုေတာ့ လိုအပ္ေနၿပီလို႔ ဦးမ်ဳိးသန္႔ေအာင္က ေျပာပါတယ္။

ရုပ္သံ - https://www.youtube.com/watch?v=kVa_Wv20erk
ကမာရြတ္ - ART ေဆးဝါး ေရာဂါပိုးရွိသူေတြကို ဘယ္ေလာက္ေထာက္ပံ့ႏိုင္ၾကသလဲ

ART ေဆးေဝငွသည့္ေနရာမ်ား ၀န္ေဆာင္မႈ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ ေဆးထုတ္ ယူသူမ်ား အခက္ႀကံဳ

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေအအာတီေဆး ေ၀ငွတဲ့ေနရာေတြရဲ႕ ၀န္ေဆာင္မႈ အားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ ေဆးလာေရာက္ထုတ္ယူသူေတြ အတြက္ အခက္အခဲ ႀကံဳရတယ္လုိ႔ အမ်ဳိးသား ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ကာကြယ္ေရး စီမံခ်က္က ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေအအာတီေဆး လိုအပ္ေနသူေတြရဲ႕ (၇၀) ရာခိုင္ႏႈန္း နီးပါးအထိ ေအအာတီ ေဆးရရွိျခင္း မရွိေပမယ့္ ေဆးထုတ္ေပးတဲ့ေနရာေတြမွာ ေစတနာ့၀န္ထမ္း အင္အားနည္းပါးျခင္း အပါအ၀င္ ၀န္ေဆာင္မႈအရည္အေသြး နိမ့္က်ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေဆးထုတ္ယူခြင့္ ရရွိထားသူေတြေတာင္ ေဆးလာေရာက္ထုတ္ယူဖို႔ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ အမ်ဳိးသားေအအိုင္ဒီအက္စ္ ကာကြယ္ေရး စီမံခ်က္ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အတြင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒီအေျခအေန ႀကံဳေနရတာဟာ ေစတနာ့၀န္ထမ္းေတြအတြက္ ေထာက္ပံ့ေငြေၾကး နည္းပါးၿပီး လုပ္ငန္းတာ၀န္ မ်ားျပားတဲ့အတြက္ ေစတနာ့၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ လုပ္အားကို အျပည့္အ၀မရသလို နည္းပညာပိုင္း အားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္အတြင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာကိုေတာ့ အမ်ဳိးသား ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ကာကြယ္ေရး စီမံခ်က္က ဦးေဆာင္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ HIV ႏွင့္ ေနထိုင္သူမ်ား အသင္းနဲ႔ ေဆးသုေတသန ဦးစီးဌာန (ေအာက္ျမန္မာျပည္) က ကၽြမ္းက်င္သူေတြ ပါ၀င္သုေတသနျပဳလုပ္ ေရးသားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

MRTV-4 - ART ေဆးေဝငွသည့္ေနရာမ်ား ၀န္ေဆာင္မႈ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ ေဆးထုတ္ယူသူမ်ား အခက္ႀကံဳ