အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံမိျပီးရင္ ဘာလုပ္ရမလဲ

ေရးသားသူ Aye Thi Mon
ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win


အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံတာက ေနာက္ပိုင္းမွာ မေမွ်ာ္္လင့္ဘဲဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ ကိစၥေတြျဖစ္လာႏိုင္တာ ေတာ္ေတ္ာေလးမ်ားပါတယ္။ စိတ္ပူစိုးရိမ္စရာေတြလည္းရွိပါတယ္။ တကယ္လို႔ သားဆက္ျခားေဆးတစ္ခုခု မသံုးေနဘူးဆိုရင္ လိင္ဆက္ဆံစဥ္မွာ အကာအကြယ္ရွိေနဖို႔က လိုအပ္ပါတယ္။

အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံမိလိုက္သလား
မေတာ္တဆ အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံမိျပီးရင္ ဒါေတြလုပ္သင့္ပါတယ္။

ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့လကၡဏာေတြရွိေနလားဆန္းစစ္မယ္ (အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံျပီး မိနစ္ ၃၀ အတြင္း)

အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံတာက အမ်ိဳးသားမွာေရာ အမ်ိဳးသမီးမွာပါ STD (လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ေရာဂါေတြ) ရရွိခံစားရႏိုင္ေျခ ကိုတိုးေစႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိုးသမီးေတြမွာေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ကိုယ္ဝန္ရရသြားႏိုင္ေျခကိုပါတိုးေစႏိုင္္တာေပါ့။ တကယ္လို႔ STD ကူးစက္ခံလိုက္ရျပီဆိုရင္ ေရာဂါလကၡဏာကေတာ္ေတ္ာေလးၾကာမွသိရွိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုေဖာ္ျပမယ့္ အခ်က္ေလးေတြေရာျဖစ္ေနျပီဆိုရင္ေတာ့ ပံုမွန္မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိသင့္ပါျပီ။

မ်ိဳးပြားအဂၤါကေန အေၾကာင္းအရင္းမရွိဘဲေသြးထြက္ေနတာမ်ိဳး – ဒီလကၡဏာက အမ်ိဳးသားေတြထက္ အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာပိုအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံျပီးတဲ့ေနာက္ အမ်ိဳးသမီးအဂၤါစပ္မွာ ေသြးထြက္တာမ်ိဳး ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ ဒါကပံုမွန္မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကပိုး၀င္ေရာက္ႏုိင္ေခ်အရမ္းျမင့္ေနျပီဆိုတဲ့ လကၡဏာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံျပီးတဲ့အခါ မ်ိဳးပြားအဂၤါမွာ ေသြးထြက္ေနလားစစ္ေဆးပါ။

ဆီးသြားေနစဥ္မွာ နာက်င္ေနလား – ဒါကေတာ့ ဆီးလမ္းေၾကာင္းမွာ ပိုးဝင္ေနျပီဆိုတာကို ျပသေနတဲ့ သိသာတဲ့လကၡဏာတစ္ရပ္ပါ။ STD ခံစားေနရျပီဆိုတာကို သိရွိႏိုင္တဲ့ လကၡဏာတစ္ရပ္ဆိုလည္းမမွားပါဘူး။

လိင္ဆက္ဆံေနစဥ္နာက်င္ေနျခင္း – ဒါကအမ်ိုးသားမွာေရာ အမ်ိဳးသမီးမွာပါခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ အကယ္လို႔ သင့္အေနနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံေနစဥ္အတြင္းမွာ နာက်င္မႈခံစားရမယ္ဆိုရင္ လိင္ဆက္ဆံမႈကေနတဆင့္ ေရာဂါကူး စက္ခံရတာမ်ိဳးျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။
အေရးေပၚသေႏၶတားေဆးေသာက္ေပးပါ (လိင္ဆက္ဆံျပီး ၇၂ နာရီ အတြင္း)
အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံျပီးတဲ့အခါ ၇၂ နာရီ (၃ရက္) အတြင္း အေရးေပၚသေႏၶတားေဆးေသာက္ေပးရပါမယ္။  ဒါေပမယ့္ ျမန္ျမန္ေသာက္ေလ ပိုထိေရာက္ာဆိုတာေတာ့ မေမ့ပါနဲ႔။

သားအိမ္တြင္းထည့္ပစၥည္း (IUD) ထည့္ပါ ( နာရီ ၁၂၀ အတြင္း)
Copper IUD (သားအိမ္တြင္းထည့္ပစၥည္း) ကလည္း အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံမိတာေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ရရွိႏိုင္ ေျခကို ကာကြယ္ရာမွာ အထိေရာက္ဆံုးနည္းလမ္းပါ။ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း IUD ကိုအသံုးျပဳႏိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံမိျပီး အေရးေပၚသေႏၶတားေဆးေတြ၊ သေႏၶတားနည္းေတြအသံုးမျပဳမိဘဲ အခ်ိန္အရမ္းၾကာေနတဲ့သူေတြ နဲ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၇၀ ကီလိုဂရမ္ ထက္ပိုမ်ားေနတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးပါ။

အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံျပီးတဲ့ေနာက္ နာရီေပါင္း ၁၂၀ (၅ ရက္) အၾကာမွာ သားအိမ္ထဲကို IUD ကိုထည့္သြင္းလို႔ရပါတယ္။ IUD က ၅ႏွစ္ကေန ဆယ္ႏွစ္ေလာက္ၾကာတဲ့အထိ ကိုယ္ဝန္မရရွိေအာင္တားဆီးေပးႏိုင္ျပီး ၉၉ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္အထိ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

STI (လိင္မွတဆင့္ကူးစက္ေသာ ေရာဂါပိုးမ်ား) စစ္ေဆးမႈလုပ္ပါ ( ရက္သတၱပတ္ ၂ ပတ္ၾကာမွာ လုပ္ရပါမယ္)
သင့္အေနနဲ႔ သင့္မွာ STI ကူးစက္ခံထားရလားဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာမသိႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံျပီး သီတင္းပတ္ ၂ ပတ္အၾကာမွာ STI စစ္ေဆးမႈလုပ္ေပးပါ။

ကိုယ္ဝန္ရွိ၊မရွိ စစ္ေဆးမႈလုပ္ပါ ( ရက္သတၱပတ္ ၃ ပတ္ၾကာမွာလုပ္ရပါမယ္)
အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံျပီး ရက္သတၱပတ္  ၃ ပတ္ေလာက္ၾကာျပီးတဲ့အခါမွာ ကိုယ္ဝန္ရွိ၊မရွိ စစ္ေဆးရပါမယ္။ ၃ ပတ္မတိုင္ခင္စစ္ေဆးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေျဖကိုေသေသခ်ာခ်ာသိရွိႏိုင္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ အိမ္မွာ ကိုယ္ဝန္ရွိ၊မရွိစစ္ေဆးတာက ေသခ်ာမႈမရွိဘူးလို႔ယူဆတယ္ဆိုရင္ ေဆးခန္းမွာ ဆီးနမူနာကို သြားေရာက္စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္ေနာင္မွာ အေရးေပၚအေျခအေနေတြကိုေရွာင္ရွားႏိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ထားပါ
အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံတာေၾကာင့္ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ STI (လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ေရာဂါေတြ) နဲ႔ မလိုလားအပ္ဘဲ ကိုယ္ဝန္ရရွိသြားတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးကိုေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ေစဖို႔ အတြက္ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့လိင္ဆက္ဆံမႈမ်ိဳးကိုပဲ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ ေဆးတိုင္းမွာ တန္ေဆးလြန္ေဘးဆိုတာမ်ိဳးက ရွိျပီးသားပါ။ အေရးေပၚသေႏၶတားေဆးကို ခဏခဏသံုးစြဲမယ္ဆိုရင္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ကိုယ္၀န္ရသြားတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

အေရးေပၚအေျခအေနမ်ိဳးမျဖစ္ရေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္မယ့္ အလြယ္ကူဆံုးေသာနည္းလမ္းက ကြန္ဒံုးအသံုးျပဳေပးဖို႔ပါ။ ကြန္ဒံုးသံုးတဲ့အခါမွာလည္း ေပါက္ျပဲတာရွိ၊မရွိ။ ကြန္ဒံုးက သက္တမ္းလြန္ေန၊မေနကို စစ္ေဆးရပါမယ္။

အခုေလာက္ဆိုရင္ အကာအကြယ္မဲ့လိင္ဆက္ဆံမိျပီးတဲ့အခါ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲဆိုတဲ့ အေျခအေနေတြ ျဖစ္မလာေအာင္ ဘာေတြလုပ္ရမလဲဆိုတာကို သိေလာက္ျပီထင္ပါတယ္။

မူရင္းတင္ဆက္သည့္စာမ်က္ႏွာ - Hello ဆရာ၀န္​