ဒီေဆာင္းပါးဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့“ပါးစပ္မွဝင္လာႏိုင္ေသာ ခဲဆိပ္” ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးရဲ႕ အဆက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးစြာ ယခင္ေဆာင္းပါးကို အက်ဥ္းခ်ံဳးၿပီး တင္ျပပါမယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ေဆာင္းပါးမွာ ခဲဓာတ္ေပါင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးအေၾကာင္းႏွင့္ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြက လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲကို အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း (ႏွာေခါင္း)၊ အစာလမ္းေၾကာင္း (ပါးစပ္) ႏွင့္ အေရျပားတို႔ကို ေဖာက္ၿပီး ဝင္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္း၊ ဒီလမ္းေၾကာင္းေတြအနက္ ပါးစပ္မွ ခဲဆိပ္ဝင္ျခင္းအေၾကာင္းကို အေသးစိတ္တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြဟာ သဘာဝအစားအစာေတြမွာ၊ ေသာက္ေရထဲမွာ ပါလာႏိုင္ေၾကာင္း၊ ခဲဓာတ္မ်ားတဲ့ ေျမႀကီးမွာ စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ထြန္းတဲ့ အပင္ထြက္အစားအစာ (အသီး၊ အရြက္၊ အပြင့္၊ သစ္ဥသစ္ဖု) ေတြမွာ ခဲဓာတ္ေတြ မ်ားႏိုင္သလို ခဲဓာတ္မ်ားေနတဲ့ ေျမေအာက္ေရကို ေသာက္သံုးမိျခင္းအားျဖင့္လည္း ခႏၶာကိုယ္ထဲ ခဲဓာတ္ေတြ အစာလမ္းေၾကာင္းမွ ဝင္ေရာက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ ရွင္းျပ ခဲ့ပါတယ္။
သဘာဝ အစားအစာေတြမွာ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြ မပါေပမယ့္ အစားအစာေတြ ျပင္ဆင္ ခ်က္ျပဳတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြ ဝင္လာႏိုင္ေၾကာင္း၊ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြ ရွိေနတဲ့ ဖုန္ေတြ၊ အမႈန္ေတြနဲ႔ ေပက်ံေနတဲ့ လက္ကို စင္ေအာင္မေဆးဘဲ အစာစားေသာက္ျခင္းေၾကာင့္လည္း ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြက အစားအစာမ်ားႏွင့္အတူ ခႏၶာကိုယ္ထဲ ဝင္သြားႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ေျမႀကီးေပၚမွာ ေဆာ့ကစားတတ္ျခင္း၊ လက္ကို စင္ေအာင္ မေဆးဘဲ အစာစားတတ္ျခင္း စတဲ့ အမူအက်င့္ေတြေၾကာင့္ ကေလးေတြဟာ လူႀကီးေတြထက္ ပိုၿပီး ခဲဆိပ္သင့္တဲ့ အႏၱရာယ္ကို ၾကံဳေတြ႕ခံစားရတတ္ေၾကာင္း လည္း ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းအခ်ိဳ႕ဟာ ခဲဆိပ္သင့္ေစႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းပိုမ်ားေၾကာင္း ဥပမာမ်ားႏွင့္ တကြ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဘက္ထရီအိုးေဟာင္းေတြကို အသစ္ျပန္လည္ျပဳလုပ္ရာမွာ ခဲကို အရည္က်ိဳျခင္း၊ ခဲျပားမ်ားကို ေဆးေၾကာရျခင္းတို႔ေၾကာင့္လည္း ခဲဆိပ္ေတြက အလုပ္သမားေတြ၊ အိမ္သားေတြ၊ အနီးပတ္ဝန္းက်င္မွာ ေဆာ့ကစားၾကတဲ့ ကေလးေတြကို အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစႏိုင္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ေရွးေခတ္က အသံုးျပဳခဲ့ၾကတဲ့ အိမ္သုတ္ေဆးေတြမွာ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြပါဝင္ေၾကာင္း၊ အေဆာက္အအံု ေဟာင္းေတြက ကြာက်လာတဲ့ သုတ္ေဆးအဖပ္ေတြဟာ အိမ္ၾကမ္းျပင္မွာ၊ အိမ္ပတ္ဝန္းက်င္ ေျမႀကီးမွာရွိေနရာမွ လူေတြရဲ႕ပါးစပ္ထဲကို ဝင္ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။ အိမ္သုတ္ေဆးေတြမွာပါေနတဲ့ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြေၾကာင့္ ကေလးသူငယ္ေတြ ခဲဆိပ္သင့္ၿပီး ေဆး႐ံုေရာက္လာၾကတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳး လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀ဝ ကတည္းက ရွိခဲ့ပါတယ္။
ပန္းခ်ီေရးတဲ့ ေဆးေတြမွာပါေနတဲ့ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြေၾကာင့္ ကမၻာေက်ာ္ ပန္းခ်ီဆရာႀကီးေတြ ခဲဆိပ္ သင့္ေရာဂါ ခံစားခဲ့ရတဲ့အေၾကာင္း၊ ကေလးကစားစရာေတြကို အလွျခယ္တဲ့ ေရာင္စံုေဆးေတြမွာ ခဲဓာတ္ေပါင္း ေတြ ပါဝင္ေနျခင္းေၾကာင့္လည္း ကေလးေတြ ခဲဆိပ္သင့္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့႐ိုးရာ အိုးဖုတ္၊ ခ်ိဳး႐ုပ္၊ ပစ္တိုင္းေထာင္၊ ဖိုးဝ႐ုပ္ စတဲ့ ကစားစရာေတြကို ေရာင္စံုျခယ္ထားတဲ့ ေဆးေတြမွာ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြ ပါဝင္ေနရင္ ပါးစပ္ႏွင့္ ကိုက္မိ၊ စုပ္မိတဲ့ ကေလးေတြကို ခဲဆိပ္သင့္ႏိုင္ေၾကာင္း သတိေပးေရးသားခဲ့ပါတယ္။ လူ႔အသံုးအေဆာင္ႏွင့္ ကေလးကစားစရာေတြမွာ ခဲဓာတ္မပါဝင္ရေအာင္ ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ လုပ္ေနတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာလည္း ခဲႏွင့္ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ဆြဲသီးကေလးကို မ်ိဳခ်မိတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ ေဆး႐ံုေရာက္လာၿပီး ေသြးထဲမွာ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြ မ်ားေနတာကို ေတြ႕ရတဲ့အတြက္ ကေလးေတြကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အဲဒီပစၥည္းမ်ိဳး အေရအတြက္ တစ္သန္းခြဲကို ေဈးကြက္က ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းခဲ့ရဖူးပါတယ္။
႐ိုးရာနည္းႏွင့္ ျပဳလုပ္တဲ့ အိုးခြက္၊ ပန္းကန္၊ စဥ့္ထည္၊ ေျြကထည္၊ ေျမထည္ပစၥည္းေတြမွာ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြ ပါဝင္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဒီလို အိုးခြက္၊ ပန္းကန္ေတြထဲမွာ အစားအေသာက္ေတြကို ထည့္ၿပီး စားေသာက္မည္ဆိုလွ်င္ စဥ့္ထည္၊ အိုးခြက္၊ ပန္းကန္ေတြထဲက ခဲေတြဟာ အစားအေသာက္ေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အက္စစ္ဓာတ္သဘာဝရွိတဲ့ အစားအေသာက္ေတြထဲ ဝင္လာႏိုင္ေၾကာင္း အမွန္တကယ္ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို သာဓက ေပးၿပီး ေရးသားတင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ခဲလံုးကေလးေတြပါတဲ့ ႏွစ္လံုးျပဴးစရိတ္က်ည္ (က်ည္ဆန္) မွန္ၿပီးေတာ့ ခ်က္ခ်င္းအသက္မေသတဲ့ သားေကာင္က ခဲဆိပ္သင့္ၿပီး အခ်ိန္အတန္ၾကာမွ ေသဆံုးႏိုင္ေၾကာင္း၊ အဲဒီလိုနည္းႏွင့္ ေသဆံုးတဲ့ တိရစၦာန္ရဲ႕ အသားကို စားမိသူ (လူ)မွာ ခဲဆိပ္သင့္ေရာဂါ ရရွိႏိုင္ေၾကာင္း၊ ခဲဆိပ္သင့္ၿပီး ေသဆံုးတဲ့ တိရစၦာန္အေသေကာင္ေတြကို စားေသာက္ၾကတဲ့ လင္းတငွက္ေတြ ခဲဆိပ္သင့္ၿပီး ေသဆံုးၾကရပံု အျဖစ္အပ်က္ေတြကိုလည္း တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
အသား၊ ငါး၊ နႏြင္းမႈန္႔ စတဲ့ စားကုန္ပစၥည္းေတြ အေလးခ်ိန္ပိုမ်ားၿပီး ပိုက္ဆံပိုရေအာင္ ဝိသမေလာဘႏွင့္ ခဲသတၲဳေတြထည့္တာက မိမိကိုယ္က်ိဳးတစ္ခုတည္း အတြက္ သူတစ္ပါးကို ခဲဆိပ္သင့္ေစ၊ ေရာဂါရေစႏိုင္႐ံုမက အသက္ေသဆံုးတဲ့အထိ ဒုကၡေပးႏိုင္တဲ့ ျပစ္မႈျဖစ္တဲ့အတြက္ လံုးဝမလုပ္သင့္ေၾကာင္း အသိေပးတင္ျပရင္း ေဆာင္းပါး ပထမပိုင္းကို နိဂံုးခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။
ခဲဆိပ္သင့္ေရာဂါ
ဒီလေဆာင္းပါးမွာ ခဲဆိပ္သင့္ေရာဂါအေၾကာင္း ဆက္လက္ၿပီး တင္ျပပါမယ္။ ခဲဆိပ္သင့္ေရာဂါကို လူႀကီး၊ လူငယ္လူရြယ္မေရြး ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ မိခင္ရဲ႕ ဝမ္းဗိုက္အတြင္းက သေႏၶသားပင္ ခဲဆိပ္သင့္ျခင္းရဲ႕ဒဏ္ကို ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ ခဲဆိပ္က ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာေတြကို အဓိကအားျဖင့္ ထိခိုက္ေစပါတယ္။
လူႀကီးေတြမွာ ေျခေတြ၊ လက္ေတြထံုျခင္း၊ က်ဥ္ျခင္း၊ ဗိုက္နာျခင္း စတဲ့ အေသးအမႊား ေရာဂါေဝဒနာမ်ိဳးမွအစ ဦးေႏွာက္ထိခိုက္ျခင္းႏွင့္ အသက္ေသဆံုးျခင္းအထိ ျပင္းထန္ႏိုင္ပါတယ္။
ခဲဆိပ္က ျြကက္သားေတြကို အလုပ္လုပ္ဖို႔ လံႈ႔ေဆာ္ေပးတဲ့ အာ႐ံုေၾကာမ်ားကိုလည္း ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ေျမျပင္ႏွင့္အၿပိဳင္ တစ္တန္းတည္းဆန္႔ထားတဲ့လက္မွာ လက္ဖဝါးႏွင့္ လက္ေခ်ာင္းေတြကို (လက္ေကာက္ဝတ္ အဆစ္မွာ) အေပၚသို႔ လွန္ၿပီးတင္ေပးရတဲ့ ၾကြက္သားေတြ၊ ခဲဆိပ္ေၾကာင့္ အလုပ္မလုပ္တဲ့အတြက္ လက္ဖဝါးႏွင့္ လက္ေခ်ာင္းေတြ၊ လက္ေကာက္ဝတ္မွ တြဲေလာင္းက် ေနတာကို wrist drop လို႔ ေခၚပါတယ္။
ေျခဖဝါးႏွင့္ ေျခေခ်ာင္းေတြကို (ေျခခ်င္းဝတ္ အဆစ္မွာ) အေပၚသို႔ လွန္တင္ေပးတဲ့ ၾကြက္သားေတြကို လံႈ႔ေဆာ္ေပးတဲ့ အာ႐ံုေၾကာေတြ ခဲဆိပ္သင့္ၿပီး ထိခိုက္ထားသူဟာ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အခါ ေျခဖ်ားကို ေျမႀကီးမွ လြတ္ေအာင္မၾကြႏိုင္ဘဲ တရြတ္တိုက္ဆြဲေနတာကို foot drop လို႔ ေခၚပါတယ္။ ကာလတာရွည္ ခဲဆိပ္သင့္ျခင္း ေၾကာင့္ ေသြးအားနည္းသြားႏိုင္ပါတယ္။ ခဲႏွင့္ ထိေတြ႕ရတဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုခု လုပ္ေနသူတစ္ေယာက္ ေသြးအားနည္းေနတဲ့အတြက္ ေသြးကိုစစ္ေဆးၾကည့္တဲ့အခါ ေသြးနီဥ အခ်ိဳ႕မွာ အျပာေရာင္ အစက္ကေလးေတြ (baso-philic stippling) ေတြ႕ရတယ္ဆိုရင္ အဲဒါဟာ ခဲဆိပ္ေၾကာင့္ ေသြးအားနည္းတာကိုျပတဲ့ လကၡဏာျဖစ္ပါတယ္။
ခဲဆိပ္ေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္လုပ္ငန္းလည္း ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ခဲဆိပ္ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားေတြမွာေရာ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပါ မ်ိဳးပြားႏိုင္တဲ့စြမ္းအင္ ေလ်ာ့နည္းၿပီး ျမံဳသြားႏိုင္ပါတယ္။ ခဲသတၲဳ အသံုးျပဳတဲ့ စက္႐ံု၊ အလုပ္႐ံုေတြမွာ အလုပ္လုပ္ၾကတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ကေလးမရႏိုင္ဘဲ ျမံဳေနတတ္တာကို ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို စက္႐ံုေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အလုပ္မခိုင္းဖို႔၊ ထိေရာက္တဲ့ အကာအကြယ္ေတြေပးဖို႔ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒေတြ သတ္မွတ္ခဲ့ရပါတယ္။
ကေလးသူငယ္မ်ား ခဲဆိပ္သင့္ျခင္း
ခဲဆိပ္ဟာ ကေလးေတြကို အသက္အႏၱရာယ္ၾကံဳ ေတြ႕တဲ့အထိ ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ဘရစၥဘိန္းၿမိဳ႕ရွိ ေဆး႐ံုႀကီးတစ္႐ံုမွာ ဦးေႏွာက္အေျမႇးေရာင္ ေရာဂါလို႔ အမည္တပ္ၿပီး ကုသခံခဲ့ရတဲ့ ကေလးအခ်ိဳ႕ဟာ အမွန္စင္စစ္ ခဲဆိပ္သင့္ေရာဂါ ခံစားခဲ့ရတာျဖစ္ေၾကာင္း ၁၈၉၂ ခုႏွစ္ (လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၁၂၇ ႏွစ္) ကတည္းက သိရွိခဲ့ၾကၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဗက္တီးရီးယားစတဲ့ ေရာဂါပိုးေတြေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္အေျမႇးေရာင္ေရာဂါ (meningitis) ျဖစ္တဲ့ ကေလးမ်ားႏွင့္ ခဲဆိပ္သင့္ၿပီး ဦးေႏွာက္ထိခိုက္ခံရတဲ့ (lead encephalopathy) ကေလးမ်ားဟာ ေျခေတြ၊ လက္ေတြ ေကာက္ေကြးၿပီး တက္တဲ့ လကၶဏာခ်င္းတူတဲ့ အတြက္ ေသေသခ်ာခ်ာ မစံုစမ္းမစစ္ေဆးလွ်င္ မွားႏိုင္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္တစ္ဝိုက္က စာေရးသူဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ကေလးေဆး႐ံုႀကီးမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့စဥ္ အတက္ေရာဂါႏွင့္ ေရာက္လာတဲ့ ကေလးတိုင္းကို မိသားစုေတြက ဘာအလုပ္လုပ္သလဲ၊ ဘက္ထရီအိုးျပင္တဲ့ လုပ္ငန္းလုပ္သလား၊ အိမ္အနီး ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ဘက္ထရီအိုးျပင္တဲ့လုပ္ငန္း ရွိသလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးကို မပ်က္မကြက္ ေမးခဲ့ရပါတယ္။ ခဲဆိပ္သင့္ၿပီး ဦးေႏွာက္ထိခိုက္ခံလိုက္ရတဲ့ ကေလးဟာ အသက္ေသဆံုးသြားႏိုင္ပါတယ္။ မေသဘဲ ရွင္က်န္ခဲ့သည့္တိုင္ ဦးေႏွာက္ ထိခိုက္ျခင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ေျခ၊ လက္ မသန္စြမ္းျခင္း၊ စိတ္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ စံမမီျခင္း၊ ဥာဏ္ရည္နိမ့္ျခင္းတို႔ကို တစ္သက္လံုး ခံစားသြားရႏိုင္ပါတယ္။
သေႏၶသားကို ခဲဆိပ္သင့္ျခင္း
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ဘဝမွာ ေအာ့အန္ျခင္းမွ သက္သာေစဖို႔၊ စိတ္ၿငိမ္ၿပီး အိပ္ေပ်ာ္ေစဖို႔၊ Thalidomide ဆိုတဲ့ေဆးကို ေသာက္သံုးမိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ေျခ၊ လက္အဂၤါ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈေတြပါတဲ့ ကေလးေတြကို ေမြးဖြားလာတဲ့ ဝမ္းနည္းဖြယ္ျဖစ္ရပ္ဆိုးႀကီးတစ္ခု ၁၉၆၁-၆၂ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္မွာ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ မိခင္မွီဝဲတဲ့ ေဆးဝါးေတြ၊ မိခင္ရဲ႕ေသြးထဲမွာရွိေနတဲ့ အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြဟာ မိခင္ထံမွ သေႏၶသားထံ ေရာက္သြားၿပီး၊ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆျဖစ္ေပၚ ႀကီးထြားလာၿပီး သုေတသနမ်ားျပဳလုပ္ လာၾကပါေတာ့တယ္။
သေႏၶသားအတြက္ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ပစၥည္းေတြအနက္ ခဲ၊ အာဆင္းနစ္ (arsenic) ႏွင့္ အယ္လ္ကိုေဟာ (alcohol) တို႔ကို သိလာၿပီး ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ရဲ႕ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္ေတြ (late 1970s) မွာ ခဲအေၾကာင္းေလ့လာမႈက ဦးစားေပးေနရာကို ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။
အမိဝမ္းမွ ကြ်တ္လွ်င္ကြ်တ္ခ်င္း ကေလးရဲ႕ ခ်က္ႀကိဳးမွ ေသြးကို ေဖာက္ၿပီး နမူနာယူ စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့အခါ မိခင္ရဲ႕ေသြးမွာ ခဲဆိပ္ပမာဏမ်ားေနလွ်င္ ကေလးရဲ႕ေသြးမွာလည္း ခဲဓာတ္ပမာဏ မ်ားေနတာကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး မိခင္ရဲ႕ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြဟာ အခ်င္း (placenta) ကို ျဖတ္ၿပီး ခ်က္ႀကိဳးမွတစ္ဆင့္ သေႏၶသားထံ ေရာက္သြားႏိုင္ေၾကာင္း၊ အဲဒီခဲဆိပ္က ေမြးလာတဲ့ကေလးအေပၚ ဘယ္လိုဆိုးက်ိဳး သက္ေရာက္ႏိုင္မယ္ဆိုတာေတြကို ေလ့လာထားတဲ့ သုေတသနေတြ ထြက္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေဘာ့စတန္ (Boston) ၿမိဳ႕က ေဆး႐ံုႀကီးတစ္႐ံုမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သုေတသနႀကီးတစ္ခုရဲ႕ ပထမ ၂ ႏွစ္အတြင္း ေမြးကင္းစ ကေလးငယ္ ၁၂၀ဝ၀ ရဲ႕ ခ်က္ႀကိဳးမွ ေသြးနမူနာမ်ားကို ရယူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ကေလး ၅၀ဝ၀ မွာ ေသြးအတြင္း ခဲဓာတ္ေပါင္း ပမာဏမ်ားျခင္းဟာ အေသးစားကိုယ္အဂၤါ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈေတြ ပါလာျခင္းႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ပတ္သက္မႈ (association) ရွိတယ္ဆိုတာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။
အဲဒီသုေတသနႀကီးကို ေနာက္ထပ္ ၁၀ ႏွစ္ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ခဲ့ရာမွာ ကေလးေတြကို အသက္ ၆ လမွာ တစ္ႀကိမ္၊ အသက္ ၁၂ လ၊ ၂ ႏွစ္၊ ၄ ႏွစ္ ၈ လႏွင့္ ၁၀ ႏွစ္ အရြယ္ေတြမွာ တစ္ႀကိမ္စီ ထပ္မံေတြ႕ဆံုၿပီး သူတို႔ရဲ႕ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး (အိုင္က်ဴ-IQ) ကို စစ္ေဆးခဲ့ပါ တယ္။ ခ်က္ႀကိဳးထဲက ေသြးမွာ ခဲဆိပ္မ်ားခဲ့တဲ့ ကေလး ငယ္ေတြရဲ႕ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးက အသက္ ၂ ႏွစ္အထိ သိသိသာသာ နိမ့္က်ေနတာကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ အသက္ ၄ ႏွစ္ ၈ လႏွင့္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္ေတြမွာ စစ္ေဆးေတြ႕ရွိရတဲ့ အိုင္က်ဴဟာ အသက္ ၂ ႏွစ္အရြယ္မွာ ရွိေနခဲ့တဲ့ ေသြးအတြင္းက ခဲဓာတ္ပမာဏႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္မႈမရွိတာကိုလည္း ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ အလားတူေတြ႕ရွိမႈမ်ိဳးကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု Cincinnati ၿမိဳ႕ႏွင့္ ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံတို႔မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သုေတသနေတြမွာလည္း ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒါေတြဟာ ခဲဆိပ္က ကေလးေတြမွာ ေမြးရာပါ ဦးေႏွာက္ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈကို ျဖစ္ေစတယ္ဆိုတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေသြးထဲက ခဲဆိပ္အမ်ားစုဟာ အ႐ိုးေတြထဲကို ဝင္ေရာက္လာၿပီး အဲဒီေနရာမွာ ၾကာျမင့္စြာ တည္ရွိေနတတ္ပါတယ္။ အ႐ိုးမ်ားအတြင္း ကိန္းေအာင္းေနၾကတဲ့ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြဟာ ဦးေႏွာက္၊ ေက်ာက္ကပ္ စတဲ့ အဂၤါေတြကို ဒုကၡမေပးႏိုင္ပါဘူး။ ေသြးထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြကသာ ဒုကၡေပးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ ကိုယ္ဝန္ရွိလာတဲ့အခါ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ဇီဝကမၼသဘာဝအရ သူ႔ရဲ႕အ႐ိုးေတြထဲမွာ ကိန္းေအာင္းေနတဲ့ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြဟာ အ႐ိုးေတြထဲကေန ထြက္လာၿပီး ေသြးထဲသို႔ ဝင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဘဝမွာ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ေသြးအတြင္း ခဲဓာတ္ပမာဏဟာ နဂိုကထက္ ျမင့္တက္လာတတ္ပါတယ္။ ျမင့္တက္လာတဲ့ ခဲဓာတ္ေပါင္းေတြဟာ အခ်င္းကိုျဖတ္ၿပီး သေႏၶသားရဲ႕ေသြးထဲကို ေရာက္သြားျခင္းအားျဖင့္ သေႏၶသားဟာ ခဲဆိပ္သင့္ျခင္းဒဏ္ကို ခံစားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ခဲဆိပ္၊ ကေလး၏ စိတ္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈႏွင့္ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး
သေႏၶသားဘဝမွာ ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့ ခဲဆိပ္၊ လသား အရြယ္ႏွင့္ ကေလးသူငယ္ဘဝမွာ ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့ ခဲဆိပ္ေတြက ကေလးရဲ႕ ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဖြံ႕ ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ျခင္းဟာ ခဲဆိပ္ရဲ႕ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုး အႏၱရာယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္ (memory)၊ အာ႐ံုစူးစိုက္ႏိုင္စြမ္း (concentration)၊ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ (thinking)၊ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး (IQ)၊ အေရး၊ အဖတ္၊ အတြက္ (“အ” သံုးလံုး) ဆိုင္ရာ သင္ယူႏိုင္စြမ္းေတြကို ထိခိုက္ ယုတ္ေလ်ာ့ေစပါတယ္။ မူမမွန္တဲ့ အျပဳအမူ (abnormal behavior) ေတြကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ ေသြး ၁ ဒက္ဆီလီတာ (decilitre) မွာ ခဲဓာတ္ပမာဏ ၁ မိုက္ခ႐ိုဂရမ္ (microgram) ျမင့္တက္လာ႐ံုႏွင့္ ကေလးရဲ႕ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး (IQ) ဟာ ၂ မွတ္ေလာက္ ေလ်ာ့သြားႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ ၁ ဒက္ဆီလီတာဟာ ၁ လီတာရဲ႕ ၁၀ ပံု ၁ ပံုရွိၿပီး ၁ မိုက္ခ႐ိုဂရမ္ဟာ ၁ ဂရမ္ (ျမန္မာအေလးခ်ိန္ ၁ ပဲသား ခန္႔)ရဲ႕ အပံု တစ္သန္းပံု တစ္ပံုသာ ရွိပါတယ္။ ငယ္စဥ္က ခဲဆိပ္သင့္ဒဏ္ခံခဲ့ရတဲ့ ကေလးေတြဟာ အရြယ္ေရာက္တဲ့အခါ မူမမွန္တဲ့ အျပဳအမူေတြ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေက်ာင္းေျပးျခင္း၊ ေဆးစြဲျခင္း၊ ရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းတို႔ကို ပိုၿပီး ျပဳလုပ္ၾကတယ္လို႔လည္း သုေတသနေတြမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ခဲဆိပ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ပညာရွင္ေတြ အေလးထား ဆံုးအခ်က္က ကေလးေတြရဲ႕ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး (IQ)ကို ထိခိုက္ေစျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ခဲပါတဲ့ အိမ္သုတ္ေဆးေတြ သံုးစြဲမႈ ပိတ္ပင္ခဲ့တာ၊ ခဲပါတဲ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္သံုးဓာတ္ဆီေတြ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈ ပိတ္ပင္ခဲ့တာ၊ ခဲႏွင့္ျပဳလုပ္တဲ့ ကေလးကစားစရာေတြ ျပဳလုပ္ေရာင္းခ်မႈကို ပိတ္ပင္ခဲ့တာ၊ ခဲပါတဲ့ စဥ့္ထည္၊ ေၾကြထည္ပစၥည္းေတြ၊ အလွကုန္ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ခဲပါတဲ့ ဘယေဆးေတြ တင္သြင္းျခင္းတို႔ကို တင္းၾကပ္တဲ့ ဥပေဒ စည္းမ်ဥ္းမ်ားႏွင့္ ပိတ္ပင္ၿပီး ႀကီးေလးတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ေတြကို ခ်မွတ္တာဟာ အဓိက အေၾကာင္းရင္းက ကေလးေတြကို ခဲဆိပ္ေၾကာင့္ စိတ္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၊ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို မထိခိုက္ေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ ခဲဆိပ္ေၾကာင့္ ကေလးေတြ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးနိမ့္ျခင္းဟာ သူတို႔အတြက္၊ သူတို႔မိသားစုႏွင့္ အသိုင္းအဝိုင္းအတြက္သာမက ႏိုင္ငံရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၊ တိုးတက္ေရး၊ အနာဂတ္လံုျခံဳ ေရးတို႔ကိုလည္း ထိခိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက အရွည္ႀကီးေမွ်ာ္ၿပီး ေတြးမိၾကပါတယ္။
ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားကို ခဲပါတဲ့ သုတ္ေဆး ထုတ္လုပ္ရာ စက္႐ံုေတြမွာ အလုပ္လုပ္ခြင့္မျပဳတဲ့ က်န္းမာေရးဥပေဒ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ကပင္ ရွိခဲ့ပါသတဲ့။ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း ခဲဆိပ္မျပန္႔ေရး၊ ျပည္သူ ေတြအတြက္ ခဲဆိပ္အႏၱရာယ္ ကာကြယ္ေရးအစီအစဥ္ေတြကို ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားမွာ ျပဳလုပ္ေနခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ။ သူတို႔လို ဖြံ႕ၿဖိဳးလာဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ကြ်န္ေတာ္ တို႔ႏိုင္ငံမွာ ယခင္က သူတို႔ၾကံဳခဲ့ရတာမ်ိဳးေတြ မျဖစ္လာေအာင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ခဲဆိပ္အႏၱရာယ္အေၾကာင္းကို ျပည္သူေတြ ေသေသခ်ာခ်ာ သိရွိနားလည္ေအာင္ ပညာေပးဖို႔၊ ႏိုင္ငံအတြင္း ခဲဆိပ္ျပန္႔မႈ ကာကြယ္တားဆီးေရး လုပ္ငန္းေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာလုပ္ဖို႔၊ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ေတြ ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ဖို႔၊ ရွိၿပီးသား ဥပေဒေတြကို ေခတ္ႏွင့္အညီ ျပင္ဆင္ဖို႔၊ ေဖာက္ဖ်က္သူေတြကို ထိေရာက္တဲ့ အေရးယူမႈ၊ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုေနပါၿပီ။
by ေဒါက္တာလွၾကည္
No comments:
Post a Comment