“ကြမ္းယာ၏ က်န္းမာေရးအႏၱရာယ္”

(၁၈၇) ႀကိမ္ေျမာက္ ျမ၀တီက်န္းမာသုတအစီအစဥ္အတြက္ “ကြမ္းယာ၏ က်န္းမာေရးအႏၱရာယ္” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေျပာၾကား႐ိုက္ကူးျခင္း

#MWDHealthTalkProgramme

1. MWD : ဒီတစ္ပတ္ က်န္းမာသုတအစီအစဥ္ကေန ကြ်န္မတို႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္စားသံုးေနၾကတဲ့ ကြမ္းယာရဲ႕က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးအႏၱရာယ္ေတြအေၾကာင္းကို ျမဝတီ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ပရိသတ္ေတြသိ႐ွိေစဖို႔ တင္ဆက္ခ်င္ပါတယ္ဆရာ... ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ကမၻာေပၚမွာ ကြမ္းယာစားတဲ့ဓေလ့ဟာ ဘယ္ေခတ္ ကာလကတည္းက စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္ဆိုတာရယ္... ဘယ္ေဒသေတြမွာ စတင္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို ဗဟုသုတအျဖစ္ေျပာျပေပးပါ ဆရာ...

Dr. KML : ကြမ္းသီးနဲ႔ကြမ္း႐ြက္ကိုအေျခခံတဲ့ ကြမ္းယာစားသံုးတဲ့ဓေလ့ဟာ အနည္းဆံုးႏွစ္ေပါင္း ၄၀ဝ၀ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီးလို႔ဆိုပါတယ္... အဓိကစတင္စားသံုးခဲ့တဲ့ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွႏိုင္ငံေတြျဖစ္ၿပီး ဆရာတို႔ရဲ႕အိမ္နီးခ်င္းထိုင္းႏိုင္ငံ၊ အင္ဒိုနီး႐ွားႏိုင္ငံနဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံေတြမွာ႐ွိတဲ့ ေ႐ွးေခတ္လူသားေတြရဲ႕သြားေတြမွာ ကြမ္းယာစားတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားေတြကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္... အဲ့ဒီလူသားအ႐ိုးနဲ႔သြားေတြကို ကာဗြန္နည္းပညာနဲ႔ သက္တမ္း႐ွာၾကည့္တဲ့အခါ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ဝ၀ ေက်ာ္ ႐ွိေနၿပီျဖစ္လို႔ အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွေဒသေတြမွာေတာ့ ကြမ္းယာစားသံုးခဲ့တဲ့ ႐ိုးရာဓေလ့ဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ဝ၀ အနည္းဆံုး႐ွိေနၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္...

အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွႏိုင္ငံေတြအျပင္ ေတာင္အာ႐ွႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္၊ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္၊ ဘူတန္၊ သီရိလကၤာ အစ႐ွိတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ေ႐ွးယခင္ကတည္းကစားသံုးခဲ့တဲ့ အေထာက္အထားေတြ ခိုင္ခိုင္မာမာ႐ွိခဲ့ပါတယ္... ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံမွာ ႐ိုးရာဓေလ့အရလက္ထပ္ရင္ ကြမ္းယာနဲ႔ဧည့္ခံၾကေလ့႐ွိပါတယ္... ျမန္မာႏိုင္ငံမွာဆိုရင္လည္း အေနာ္ရထာဘုရင္လက္ထက္ကတည္းက ကြမ္းယာစားသံုးတဲ့ဓေလ့႐ွိခဲ့ေၾကာင္းသိရၿပီး ေ႐ွးေခတ္ျမန္မာ့ဓေလ့မွာ ကြမ္းယာ၊ ကြမ္းအစ္၊ ကြမ္းေတာင္ကိုင္အစ႐ွိသျဖင့္ ထင္႐ွားခဲ့ပါတယ္... ဧည့္သည္လာရင္ ကြမ္းယာနဲ႔ဧည့္ခံတဲ့ဓေလ့ ဟာလည္း အထင္အ႐ွား႐ွိခဲ့ပါတယ္... ဒီကေန႔မွာေတာ့ ျမန္မာဟာကမၻာမွာ ကြမ္းယာစားသံုးမႈ အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံျဖစ္ေနပါၿပီ... ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္းေလ့လာခ်က္အရ ကမၻာ့လူဦးေရရဲ႕ (၁၀) ပံု (၁) ပံုဟာ ကြမ္းယာစားသံုးေနၾကေၾကာင္း သိရပါတယ္...

2. MWD : ကြမ္းယာထဲမွာ ဘယ္လိုပစၥည္းမ်ိဳးေတြပါဝင္ၿပီး ဘယ္ပစၥည္းေတြက က်န္းမာေရးကိုထိခိုက္ေစတယ္ ဆိုတာလဲ သိပါရေစဆရာ...

Dr. KML : ကြမ္းယာမွာအဓိကပစၥည္း ၄ မ်ိဳးပါဝင္ပါတယ္...
(၁) ကြမ္း႐ြက္ (Betel leaf)
(၂) ကြမ္းသီး (Areca nut)
(၃) ထံုး (Calcium hydroxide or slaked lime)
(၄) ထပ္ျဖည့္ပစၥည္း (အစာႏွင့္အေမႊးအႀကိဳင္) flavouring အျဖစ္ အဓိကအေနနဲ႔ -
● ဗမာေဆး၊ ႏွပ္ေဆး
● ေလးညႇင္း (Clove)
● ႐ွားေစး (Catechu or Kattha)
● စမံုစပါး (Dill seed)
● ဖာလာ (Cardamom)
● ႏြယ္ခ်ိဳ (Licorice)
● ဂံုခါး (Horseradish)
● နာနတ္ပြင့္ (Star anise)
● အာေမႊး (Suman Rose)
● ႏိုင္ငံျခားေဆး (Oyrm – Queen, Signal, Sagar, 45, 92, 100)
● ေဆး႐ြက္ႀကီး
● အျခားမူးယစ္ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး

အဲ့ဒီပစၥည္းေတြထဲမွာ ကြမ္း႐ြက္နဲ႔သဘာဝအေမႊးအႀကိဳင္ေတြကေတာ့ ျပႆနာမေပးပါဘူး...က်န္တဲ့ပစၥည္းေတြထဲကတခ်ိဳ႕ အထူးသျဖင့္ ဓာတုပစၥည္းေတြနဲ႔ေဆး႐ြက္ႀကီးေတြကသာ ျပႆနာ ေပးတာျဖစ္ပါတယ္...အဓိကျဖစ္ေစတဲ့ က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးေတြကေတာ့...

(၁) ကင္ဆာေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေစပါတယ္...အဓိကအေနနဲ႔ ကြမ္းသီးမွာပါဝင္တဲ့ ေအရီကိုလင္း (Arecoline) ဟာ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ဓာတ္ပစၥည္းျဖစ္ပါတယ္...ခံတြင္းကင္ဆာ၊ လွ်ာကင္ဆာ၊ လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာ၊ အစာေရမ်ိဳကင္ဆာကေတာ့ အျဖစ္အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္...က်န္ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ႔အျပားမွာလည္း ကင္ဆာျဖစ္ေစဖို႔အားေပးပါတယ္...အစာအိမ္ကင္ဆာ၊ အူကင္ဆာ၊ ပန္ကရိယကင္ဆာ၊ အသည္းကင္ဆာအပါအဝင္ တစ္ကိုယ္လံုးမွာျဖစ္ေစပါတယ္... သူ႕မွာပါဝင္တဲ့ ေဆးေတြေၾကာင့္လည္းျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္... ၂၀ဝ၃ ခုႏွစ္ကစလို႔ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕က ကြမ္းစားျခင္းဟာ ကင္ဆာေရာဂါေတြျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ အတိအလင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္...

(၂) ပါးစပ္ကိုတင္းမာၿပီး က်ံဳ႕ေစတဲ့ေရာဂါ (submucous fibrosis) ျဖစ္ေစပါတယ္...အဲ့ဒီလိုျဖစ္ရင္ ပါးစပ္ကိုေကာင္းေကာင္းဟလို႔မရတာ၊ အစားအစာေတြဝါးလို႔မရတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္...ျပန္မေကာင္းေတာ့ပါဘူး... ကုဖို႔မလြယ္ပါဘူး...

(၃) ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေစပါတယ္... ပါဝင္တဲ့ထံုးေတြေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ဆီးလမ္းေၾကာင္းမွာ ေက်ာက္တည္ရာကအစ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္...

(၄) ပန္းနာရင္ၾကပ္႐ွိသူေတြကိုပိုဆိုးေစပါတယ္... ကြမ္းသီးမွာပါဝင္တဲ့ ေအရီကိုလင္းဟာ ပါရာဆင္ပသက္တစ္ အာ႐ံုေၾကာအဖြဲ႕ကို လံႈ႕ေဆာ္ေပးတဲ့အတြက္ အဆုတ္ေလျြပန္ေတြကို က်ဥ္းေစပါတယ္...ဒါ့ေၾကာင့္ ပန္းနာရင္ၾကပ္႐ွိသူေတြ ကြမ္းယာစားရင္ပိုဆိုးေစပါတယ္...

(၅) ႏွလံုးနဲ႔ေသြးေၾကာေရာဂါေတြကို ပိုဆိုးေစပါတယ္... ႏွလံုးခုန္ျမန္တာ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာေတြ က်ဥ္းတာ၊ ေသြးတိုးေရာဂါေတြ႐ွိရင္ ပိုဆိုးေစပါတယ္...

(၆) ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါ႐ွိသူေတြကို ပိုဆိုးေစပါတယ္...ေသြးထဲမွာ႐ွိတဲ့ ဂလူးကိုစ့္ပမာဏကို ျမင့္တက္ေစပါတယ္... နဂိုက ဆီးခ်ိဳေရာဂါမ႐ွိသူေတြကို ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါအမွတ္ (၂) ျဖစ္ေစဖို႔အားေပးပါတယ္...
ဒီလိုမ်ိဳးက်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးေတြ ေၾကာက္ခမန္းလိလိ ႐ွိေနေပမယ့္လည္း ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ ကြမ္းယာတိုက္ဖ်က္ေရးကို ထိထိေရာက္ေရာက္မလုပ္ၾကေသးတာဟာ ဝမ္းနည္းဖြယ္ျဖစ္တယ္လို႔ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီးက ဆိုပါတယ္ (Neglected global public health emergency) ...

3. MWD : ဆရာခုနကေျပာသြားတဲ့ ေအရီကိုလင္း (Arecoline) အေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ထပ္႐ွင္းျပ ေပးပါဆရာ... သူဟာ ဘယ္လိုမ်ိဳးဓာတ္ပစၥည္းဆိုတာရယ္ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ဘယ္လိုမ်ိဳးဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစတယ္ဆိုတာရယ္ကို ေျပာျပေပးပါ ဆရာ...

Dr. KML : ေအရီကိုလင္းဆိုတာ ကြမ္းသီးထဲမွာပါဝင္တဲ့ အယ္ကာလြိဳက္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ေဘစ့္ (base) ဂုဏ္သတၲိ ႐ွိပါတယ္... သူဟာ ေရမွာေပ်ာ္ဝင္ၿပီး အက္ဆစ္ေတြနဲ႔အလြယ္တကူေပါင္းစပ္ႏိုင္ပါတယ္... အဲ့ဒီလိုေပါင္းစပ္ၿပီးရင္ လိေမၼာ္ေရာင္ - အနီေရာင္ပံုေဆာင္ခဲေတြက်လာပါတယ္... ဒါကို ႐ြန္ဘိုဟက္ဒ႐ြန္ (Rhombohedrons) လို႔ေခၚပါတယ္... ကြမ္းယာကိုဝါးလိုက္ရင္ ကြမ္းတံေတြး ေတြ နီေနရျခင္းဟာ အဲ့ဒီဓာတ္ပစၥည္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္...

ကြမ္းယာကိုဝါးလိုက္ရင္ တံေတြးဂလင္းေတြကိုလံႈ႕ေဆာ္တဲ့အတြက္ တံေတြးေတြပိုထြက္လာေစ ပါတယ္... အရီကိုလင္းေတြဟာ ေသြးထဲကေနတဆင့္ ဦးေႏွာက္နဲ႔အာ႐ံုေၾကာအဖြဲ႔ကို ေရာက္ပါတယ္... သူဟာ နီကိုတင္းနဲ႔အလုပ္လုပ္တာခ်င္းဆင္တူပါတယ္... နီကိုတင္းဟာ nicotine acetylcholine receptor မွာ သြားၿပီးေပါင္းစပ္သလို ေအရီကိုလင္းဟာလည္း muscarinic aectycholine M1,M2,M3 နဲ႔ M4 receptor ေတြမွာ သြားေရာက္ေပါင္းစပ္ပါတယ္...အဲ့ဒီလိုေပါင္းစပ္လိုက္တဲ့အတြက္ သူ႕ရဲ႕အာနိသင္ေတြျဖစ္တဲ့ Parasympathetic effect ေတြကို ရေစပါတယ္...

ေအရီကိုလင္းရဲ႕ အဓိကမေကာင္းတဲ့အာနိသင္ေတြကေတာ့ ခုနကေျပာခဲ့တဲ့ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းမွာ ႐ွိတဲ့ ျြကက္သားေတြက်ံဳ႕သြားတဲ့အတြက္ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းက်ဥ္းသြားတာ (bronchial constriction) ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာအပါအဝင္ ေသြးေၾကာေတြက်ဥ္းတာ၊ ေသြးတြင္းမွာ သၾကားဓာတ္ ျမင့္ေစတာ၊ ကင္ဆာေရာဂါ စတာေတြျဖစ္ေစပါတယ္...


4. MWD : ကြမ္းယာစားသူေတြဟာ ကြမ္းကိုမစားရမေနႏိုင္ေအာင္စြဲလမ္းေစတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ ဆရာ...

Dr. KML : လူကိုစြဲလမ္းေစတဲ့ အရက္တို႔၊ ေဆးလိပ္တို႔၊ ကိုကင္း၊ ေဆးေျခာက္နဲ႔ ကြမ္းယာေတြမွာ စြဲလမ္းေစတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးေတာ့ အနည္းဆံုးပါဝင္ေနေလ့႐ွိပါတယ္... ကြမ္းယာစားရင္ ကြမ္းသီးမွာပါဝင္တဲ့ ေအရီကိုလင္းလို႔ေခၚတဲ့ အယ္ကာလြိဳက္တစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ ကြမ္းယာကိုစြဲလမ္းေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္..  အဲ့ဒီေအရီကိုလင္းဟာ ကြမ္းယာကိုဝါးေနရင္ ေသြးေၾကာထဲကတဆင့္ စိမ့္ဝင္သြားၿပီး ဦးေႏွာက္ကို ေရာက္ပါတယ္... ဦးေႏွာက္မွာလံႈ႔ေဆာ္မႈေၾကာင့္ စိတ္ကို႐ႊင္လန္းတက္ျြကေစပါတယ္... Euphoria လို႔ေခၚတဲ့ စိတ္သာယာမႈကိုေပးပါတယ္... စိတ္ဓာတ္က်ဆင္းတာေတြ စိတ္ပူပင္ေသာက ေတြကို ေျပေပ်ာက္ေစပါတယ္... ညဘက္ကားေမာင္းတဲ့သူေတြဆိုရင္ အိပ္ငိုက္တာေတြမျဖစ္ေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္ေပးပါတယ္... ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ကြမ္းယာကို စြဲလမ္းေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္... အဓိကဇာတ္လိုက္ကေတာ့ ကြမ္းသီးမွာပါဝင္တဲ့ ေအရီကိုလင္းပဲျဖစ္ပါတယ္...

5. MWD : ကြမ္းယာထဲမွာပါတဲ့ ထံုးကေရာဘယ္လိုမ်ိဳး ဆိုးက်ိဳးေတြ႐ွိတယ္ဆိုတာသိပါရေစ ဆရာ...

Dr. KML : ကြမ္းယာမွာပါတဲ့ထံုးကို ဓာတုေဗဒအရ Calcium Hydroxide လို႔ေခၚပါတယ္... Calcium oxide  နဲ႔ ေရနဲ႔ေပါင္းစပ္ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတာပါ... Slaked Lime လို႔လည္းေခၚတဲ့  အင္ေအာ္ဂဲနစ္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္...

 Calcium Oxide   + Water     =  Calcium  Hydroxide
 CaO  + H2O = Ca(OH)2

ကြမ္းယာကိုဝါးလိုက္တဲ့အခါ ကြမ္း႐ြက္မွာသုတ္ထားတဲ့ထံုးေတြဟာ ခံတြင္းနံရံနဲ႔လွ်ာေတြကို ထိေတြ႕ေစပါတယ္... ထံုးရဲ႕ပါဝင္တဲ့ပမာဏ (ျပင္းအား) နဲ႔ ထိေတြ႕မႈၾကာျမင့္ခ်ိန္ေပၚမူတည္ၿပီး က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္... တစ္ေန႔ကို ကြမ္းယာတစ္ယာႏွစ္ယာသာ စားတဲ့သူနဲ႔ ၁၀ ယာ ၁၅ ယာစားတဲ့သူေတြရဲ႕ဆိုးက်ိဳးမတူပါဘူး... မ်ားမ်ားစားေလေလ၊ ၾကာ႐ွည္ဝါးေလေလ စားတဲ့ႏွစ္ၾကာေလေလ ပိုဆိုးေလေလျဖစ္ပါတယ္... အဓိကအေနနဲ႔ လွ်ာနဲ႔ခံတြင္းသားေတြကို တိုက္စားၿပီး ဖ်က္ဆီးပါတယ္ (burn)... ၿပီးရင္ ဆဲလ္ေတြကိုေသဆံုးေစျခင္း (necrosis) နဲ႔ ကင္ဆာျဖစ္ေအာင္လံႈ႔ေဆာ္ျခင္း (irritation) ေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္...  Oral submucous fibrosis နဲ႔ Oral cancer ျဖစ္ေစပါတယ္... ဒါ့အျပင္ သြားေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုလည္း ျဖစ္ပြားေစပါတယ္... သြားဖံုးေရာင္ျခင္း၊ သြားအေျခ၌ေက်ာက္တည္ျခင္း၊ ေရစီးကမ္းၿပိဳျဖစ္ျခင္း၊ ေျြကသားမ်ားပ်က္စီးျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစပါတယ္... ဒါ့ေၾကာင့္ ကြမ္းစားၿပီးတိုင္း ပလုတ္က်င္းေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္...

အဲ့ဒီကြမ္းယာကို ဝါးလို႔ထြက္လာတဲ့ကြမ္းရည္ေတြကို အျပင္ကိုမေထြးဘဲၿမိဳခ်မိခဲ့ရင္ လည္ေခ်ာင္းကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစတဲ့အျပင္ ထံုးေတြေၾကာင့္ လည္ေခ်ာင္းပူျခင္း၊ အစာအိမ္ပူျခင္း (ရင္ပူျခင္း) ျဖစ္တတ္ပါတယ္... ထံုးေရဟာ ျပင္းထန္တဲ့အယ္ကာလိုင္းျဖစ္တာေၾကာင့္ လူေတြတိုက္႐ိုက္ ေသာက္သံုးလို႔မရပါဘူး... ထံုးကို ေရေဖ်ာ္ၿပီးေသာက္ရင္ေသႏိုင္ပါတယ္...

အူကေနတဆင့္ နဲနဲခ်င္းစုပ္ယူၿပီး ေသြးထဲေရာက္ရင္ ပါဝင္တဲ့ထံုးဓာတ္ေတြဟာ အင္ေအာ္ဂဲနစ္ ေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႕အျပားမွာ႐ွိတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြကို ထိခိုက္ေစပါတယ္... ေသြးေၾကာေတြရဲ႕အတြင္းနံရံမွာ ထံုးေတြပို႔ခ်မႈေၾကာင့္ ေက်ာက္တည္ၿပီး ေသြးေၾကာနံရံေတြ မာလာထူလာပါမယ္... အဲ့ဒီအခါမွာ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္... ဒါ့အျပင္ ေက်ာက္ကပ္ကေန စြန္႔ထုတ္ဖို႕ႀကိဳးစားရာမွာ ေက်ာက္ကပ္မွာ ထံုးေတြစုပံုလာၿပီး ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ဆီးလမ္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္မွာ ေက်ာက္တည္တတ္ပါတယ္..

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆီးေက်ာက္တည္တဲ့လူနာအမ်ားစုဟာ ကြမ္းယာစားတဲ့ဓေလ့႐ွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္...ၾကာရင္ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးတတ္ပါတယ္... ေနာက္ ကြမ္းယာေရာင္းသူေတြအေနနဲ႔ ထံုးေတြနဲ႔ထိေတြ႕တဲ့အေရျပားေတြဟာ ပ်က္စီးတတ္ပါတယ္... ဒါကို ျမန္မာလိုထံုးေပါက္တယ္လို႔ ေခၚပါတယ္... မ်က္ေစ့ယားလို႔အမွတ္တမဲ့ ထံုးေပတဲ့လက္နဲ႔ပြတ္မိရင္ မ်က္ေစ့ထဲကိုထံုးေတြဝင္ၿပီး မ်က္ေစ့ကိုထိခိုက္ပ်က္စီးေစႏိုင္ပါတယ္...


6. MWD : ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေတြအေနနဲ႔ ကြမ္းယာစားရင္ ဘာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာလည္းသိပါရေစ ဆရာ...

Dr. KML : ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေတြကြမ္းယာစားရင္ လူႀကီးအတြက္ကေတာ့ ခုနကေျပာခဲ့တာေတြ အကုန္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အျပင္ ဗိုက္ထဲကသေႏၶသားကိုပါထိခိုက္ေစပါတယ္... အခ်ိန္မတိုင္မီေမြးတာ (Preterm birth)၊ ေမြးလာတဲ့အေလးခ်ိန္မျပည့္တာ (Low birth weight)၊ အရပ္ပုတာ (Short stature) ေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္... အဓိကအေနနဲ႔ ကြမ္းသီးမွာပါတဲ့ ေအရီကိုလင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္... ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေတြအေနနဲ႔ အရင္က ကြမ္းစားေနတဲ့သူျဖစ္ရင္ေတာင္ ကိုယ္ဝန္႐ွိတယ္လို႔သိတာနဲ႔ ကြမ္းယာကို မျဖစ္မေနျဖတ္ရပါမယ္...

7. MWD : ေဆးလိပ္ျဖတ္ခ်င္တဲ့သူေတြအေနနဲ႔ ကြမ္းယာနဲ႔အစားထိုးၿပီးျဖတ္ၾကတယ္လို႔ ၾကားဖူးပါတယ္ဆရာ..အဲ့ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဆရာ့ရဲ႕အျမင္ေလးလည္းသိပါရေစ ဆရာ...

Dr. KML : မွန္ပါတယ္... ေဆးလိပ္ကိုစြဲလမ္းေနတယ္ဆိုတာ သူ႕မွာပါဝင္တဲ့နီကိုတင္း (Nicotine) လို႔ ေခၚတဲ့ အယ္ကာလြိဳက္တစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္... ေဆးလိပ္မေသာက္ရင္ အဲ့ဒီနီကိုတင္းေတြ ခႏၶာကိုယ္ထဲဝင္မလာတဲ့အခါ နီကိုတင္းရီဆက္တာေတြဟာ နီကိုတင္းကိုေတာင္းဆိုလာပါတယ္...အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ကြမ္းယာစားလိုက္ရင္ ကြမ္းသီးထဲမွာပါဝင္တဲ့ ေအရီကိုလင္းဆိုတဲ့ အယ္ကာလြိဳက္ဟာ နီကိုတင္းနဲ႔ခပ္ဆင္ဆင္တူတဲ့အတြက္ နီကိုတင္းရီဆက္တာေတြမွာသြားၿပီး တြယ္ကပ္ပါတယ္...အဲ့ဒီအခါမွာ နီကိုတင္းကိုရသကဲ့သို႔ ခံစားရသလိုျဖစ္ၿပီး ေဆးလိပ္ခ်င္ျခင္းတပ္တဲ့ ခံစားမႈေတြလည္း ေလ်ာ့ပါးသြားပါတယ္... ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ေဆးလိပ္ေသာက္သူအမ်ားစုဟာ ကြမ္းယာနဲ႔ျဖတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္... ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေဆးလိပ္မျပတ္ဘဲ ေဆးလိပ္ေရာကြမ္းယာပါ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးစြဲသြားတတ္ပါတယ္... ကြမ္းယာဟာလည္း ေဆးလိပ္လိုပဲကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္တယ္ ဆိုတာေတာ့ သတိျပဳဖို႔လိုအပ္ပါတယ္...

8. MWD : ကြမ္းယာဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ႐ွိသလို တျခားလူမႈပတ္ဝန္းက်င္အတြက္လည္း ဆိုးက်ိဳးေတြ႐ွိတယ္လို႔ သိၾကရပါတယ္... အဲ့ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဆရာ့ရဲ႕အျမင္ေလး ကိုလည္း သိပါရေစ ဆရာ...

Dr. KML : ကြမ္းယာစားတဲ့ဓေလ့ဟာ လူတစ္ဦးခ်င္းစီအတြက္ က်န္းမာေရးကိုသာထိခိုက္ေစတာ မဟုတ္ပါဘူး... လူမႈဆက္ဆံေရးကိုလည္းထိခိုက္ေစပါတယ္... ကြမ္းစားတဲ့အတြက္ ခံတြင္းနဲ႔ သြားေတြဟာ အျမင္မတင့္တယ္တာေတြျဖစ္လို႔ လူမႈေရးအရ ထိခိုက္မႈေတြ႐ွိႏိုင္ပါတယ္... အခ်ိဳ႕အလုပ္ခန္႔တဲ့အခါ ကြမ္းယာစားတဲ့သူဆိုရင္ အလုပ္မခန္႔တာမ်ိဳးေတြ႐ွိပါတယ္... ဥေရာပႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ကြမ္းယာစားၿပီး ပါးစပ္ေတြနီေနတဲ့သူကို dirty habit ဆိုၿပီးသံုးပါတယ္... ေနာက္တစ္ခုက ပတ္ဝန္းက်င္ထိခိုက္မႈပါ... ကြမ္းယာစားသူအခ်ိဳ႕ဟာ ကြမ္းတံေတြးေတြကို စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ေထြးၾကတဲ့အတြက္ ေလွကားရင္းေတြ၊ ပလက္ေဖာင္းေတြ၊ ကားလမ္းမေတြနဲ႔ အေဆာက္အဦးနံရံေတြမွာ ကြမ္းတံေတြးေတြေပက်ံေနတာဟာ အလြန္ပဲအက်ည္းတန္ လွပါတယ္... သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကိုလွပေအာင္ ျပဳလုပ္ထားသူေတြ အေၾကာက္ဆံုးကေတာ့ ကြမ္းတံေတြးပဲျဖစ္ပါတယ္... ကြမ္းယာစားလို႔ကုန္မယ့္ပိုက္ဆံကို အျခားေနရာမွာသံုးရင္ ပိုၿပီးအက်ိဳး႐ွိပါလိမ့္မယ္...

9. MWD : ကြမ္းယာနဲ႔ကြမ္းသီးေတြစားရင္ က်န္းမာေရးကိုထိခိုက္ေစတယ္ဆိုေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးမႈ လိုပဲ ဥပေဒေတြျပဌာန္းၿပီး ကန္႔သတ္မႈေတြလုပ္တာမ်ားလည္း႐ွိရင္ သိခ်င္ပါတယ္ ဆရာ...

Dr. KML : ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီးအေနနဲ႔ ၂၀ဝ၄ ခုႏွစ္ကေနစၿပီး ကြမ္းယာနဲ႔ကြမ္းသီးရဲ႕အႏၱရာယ္ေတြကို အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံအသီးသီးကို အေထာက္အထားခိုင္ခိုင္မာမာနဲ႕ ျဖန္႔ေဝေျပာၾကားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္...အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံအနည္းငယ္ေလာက္ကပဲ ဥပေဒေတြျပဌာန္းၿပီး ကန္႕သတ္တားဆီးတာေတြ ျပဳလုပ္ထားပါေသးတယ္... ဥပမာအားျဖင့္  ဩစေတးလ်ဆိုရင္ သူ႕ႏိုင္ငံမွာကြမ္းသီးကို လံုးဝတင္သြင္းတာ၊ စိုက္ပ်ိဳးတာ၊ ေရာင္းခ်တာ ပိတ္ပင္ထားပါတယ္... ဒါ့ေၾကာင့္ ကြမ္းယာစားတဲ့အေလ့အက်င့္ဟာ ဩစေတးလ်မွာေတာ့ ကြယ္ေပ်ာက္သြားၿပီျဖစ္ပါတယ္... ပတ္ဝန္းက်င္မွာလည္း ကြမ္းတံေတြးေတြ ကင္းစင္သြားတာေပါ့... သူ႕လိုပဲ အာရပ္ေစာ္ဘြားမ်ားႏိုင္ငံ (UAE)  ႏိုင္ငံမွာလည္း ပိတ္ပင္ ထားပါတယ္...ကြမ္းသီးကိုလက္ဝယ္ထား႐ွိရင္၊ စားသံုးခဲ့ရင္ အေရးယူအျပစ္ေပးပါတယ္... ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာေတာ့ ပိတ္ပင္တားျမစ္ထားတာမ႐ွိေသးလို႔ ဒီလိုပဲ ေရာင္းဝယ္ စားသံုးေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္...

10. MWD : အခုဆိုရင္ ကြမ္းယာနဲ႕ပတ္သက္လို႔ အေတာ္ေလးျပည့္ျပည့္စံုစံုသိရပါၿပီ ဆရာ... ဆရာ့အေနနဲ႔ ျမဝတီ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ပရိသတ္ႀကီးကို ဘာမ်ားျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္ပါေသးလဲ ဆရာ...

Dr. KML : ကြမ္းယာစားေနတဲ့သူေတြကို အႀကံျပဳေျပာၾကားလိုတာကေတာ့ ကြမ္းယာဆိုတာ ကင္ဆာေရာဂါ အပါအဝင္ က်န္းမာေရးနဲ႕လူမႈေရးေတြကို ထိခိုက္ေစတာမို႔ အျမန္ဆံုးျဖတ္ၾကပါလို႔ တိုက္တြန္း ခ်င္ပါတယ္...ကြမ္းတံေတြးကို လက္လြတ္စပယ္ ေတြ႕ရာေနရာမွာမေထြးဘဲ စနစ္တက်ေထြးၾက ေစလိုပါတယ္...
ကြမ္းယာစားတဲ့သူေတြဟာ ေဆးလိပ္တို႔၊ အရက္တို႔ပါသံုးစြဲရင္ က်န္းမာေရးအႏၱရာယ္ဟာ ပိုၿပီး ႀကီးမားလာပါတယ္... ကြမ္းယာမစားေသးသူေတြအေနနဲ႕လည္း ကြမ္းယာကိုအစလုပ္ၿပီး မစားပါနဲ႔... စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ကြမ္းယာေရာင္းခ်ခြင့္ပိတ္ပင္တာ၊ စားသံုးခြင့္မျပဳတာေတြ လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္... အစိုးရ႐ံုးဌာန၊ လႊတ္ေတာ္အေဆာက္အဦး၊ သံ႐ံုး၊ ေလဆိပ္ အစ႐ွိတဲ့ အေရးပါတဲ့ေနရာေတြမွာ ကြမ္းယာစားသံုးခြင့္ မျပဳသင့္ပါဘူး ... လမ္းမေတြေပၚမွာလည္း စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ ကြမ္းတံေတြးမေထြးသင့္ပါဘူး... လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔လည္း ေဆးလိပ္နဲ႔ေဆး႐ြက္ႀကီးလို ဥပေဒျပဌာန္းဖို႔လိုပါတယ္... စည္းကမ္းမဲ့ ကြမ္းတံေတြးေထြးရင္ ဒဏ္ေငြ႐ိုက္တာမ်ိဳးလို အေရးယူမႈေတြ ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္... ဒါမွသာ သန္႔႐ွင္းသပ္ရပ္တဲ့ႏိုင္ငံႀကီးျဖစ္လာမွာပါ... ဒါ့ေၾကာင့္ ကြမ္းယာစားသံုးမႈတိုက္ဖ်က္ေရးကို အားလံုးဝိုင္းဝန္း လုပ္ေဆာင္ၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းေျပာၾကားလိုပါတယ္...

မူရင္းစာမ်က္ႏွာ - ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္လြင္ (FAME Pharmaceuticals)