ကြမ္ယင္ဆိုသည္မွာ (အပိုင္း ႏွစ္)

"မွန္တာေပါ့ ကိုလင္းရာ၊ အဲဒီ၀ါဒရဲ႕အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ 'ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘုရားေလာင္းအျဖစ္ ခံယူထားတဲ့ရဟန္းေတြဟာ သူတို႕က ဘုရားျဖစ္မယ့္သူေတြမို႕ သာမန္ရဟန္းေတြထက္ျမတ္တယ္၊ တစ္ဘ၀တည္းက်င့္ၾကံအားထုတ္ျပီး နိဗၺာန္ကိုမ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ပါရက္နဲ႕ သတၲ၀ါေတြအေပၚ အတိုင္းမသိညႇာတာတဲ့ ကရုဏာအနႏၲနဲ႕ ဘုရားျဖစ္တဲ့အထိ ဘ၀အဆက္ဆက္ ပါရမီျဖည့္က်င့္မယ့္သူေတြမို႕ သာမန္ ရဟန္းေတြလို ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ေတြကို လိုက္နာေနစရာမလိုေတာ့ဘူး' လို႕ခံယူလာၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို ရဟန္းလို႕သာအမည္ခံထားေပ မယ့္ ေနခ်င္သလိုေန၊ ၀တ္ခ်င္သလို၀တ္နဲ႕ စည္းလြတ္၀ါးလြတ္ျဖစ္လာၾကတယ္၊ ၀ိနည္းအသစ္အဆန္းထြင္တဲ့လူေတြက ထြင္လာၾက တယ္"

'ကြၽန္ေတာ္တို႕ဆီက လူ၀တ္ေၾကာင္တခ်ိဳ႕ သူတို႕ကိုယ္ကို ေသာတာပန္ျဖစ္ေနျပီမို႕ ပုထုဇဥ္ရဟန္းေတြကို ဦးခ်၀တ္ျပဳေနစရာမလိုေတာ့ ဘူး၊ လူ၀တ္ေၾကာင္ေပမယ့္ ပုထုဇဥ္ရဟန္းထက္ျမင့္ျမတ္သြားျပီဆိုတဲ့အယူအဆမ်ိဳးနဲ႕ ခပ္ဆင္ဆင္ပဲဗ်ေနာ'

'ႏႈိင္းယွဥ္ စဥ္းစားသင့္တဲ့ကိစၥတစ္ရပ္ပဲေပါ့ ကိုလင္းရာ၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဂရိႏြယ္ဖြားဂႏၶာရတိုင္းသားေတြရဲ႕ ပန္းပုထုလုပ္မႈအတတ္ ပညာထြန္းကားလာမႈနဲ႕အတူ သက်မုနိေဂါတမဗုဒၶ၊ အရိေမတၲယ်ဘုရား အေလာင္းနတ္သား၊ အ၀ေလာကိေတႆရစတဲ့ သူတို႕ ကိုးကြယ္ရာပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ပံုသဏၭာန္ကို ေက်ာက္ဆစ္ရုပ္တုေတြထုလုပ္လာၾကတယ္။ ျပီးေတာ့ ကိုးကြယ္၀တ္ျပဳမႈေတြလုပ္လာၾကတယ္။ ျဗာဟၼဏ၀ါဒီေတြက သူတို႕ကိုးကြယ္ရာနတ္ဘုရားၾကီးေတြကို ပန္း၊ေရခ်မ္း၊ဆြမ္း၊ဆီမီးကပ္လွဴပူေဇာ္ၾကတဲ့ ဘကၲိ (Bhakti) အယူအဆကို အတုယူ ျပီး ဗုဒၶဘကၲိကို တီထြင္လာၾကျပန္တယ္ေလ'

'အင္း....ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ကိုးကြယ္မႈအစ မဟာယာနကလို႕ဆိုရမွာပဲ၊ မဟာယာနဆိုတာကလည္း မူရင္းဗုဒၶ၀ါဒကိုဟိႏၵဴျဗာဟၼဏ၀ါဒနဲ႕ ဂရိအေတြးအေခၚေတြ ေရာေမႊထားတာဆိုေတာ့ ဗုဒၶရုပ္ပြားကိုးကြယ္မႈဆိုတဲ့ အသြင္သဏၭာန္ေလာက္ပဲက်န္ခဲ့ျပီး အႏွစ္သာရမွာေတာ့ မွားယြင္းေဖာက္ျပန္တဲ့အယူေတြကသာ လႊမ္းမိုးထားတာပဲမဟုတ္လား'

'မွန္တာေပါ့ ကိုလင္းရာ၊ မဟာယာနဂိုဏ္းကြဲတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ေဖာက္ျပန္သြားသလဲဆိုရင္ ဗုဒၶျမတ္စြာထက္ေတာင္ သူတို႕ ရဲ႕ကယ္တင္ရွင္ေဗာဓိသတၲ အ၀ေလာကိေတႆရက ပိုျပီးျမင့္ျမတ္တယ္လို႕ယူဆလာၾကတယ္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္ကို အျဖစ္ေလာက္သာ ကိုးကြယ္ျပီး အ၀ေလာကိေတႆရကို အထြတ္အျမတ္ထားလာၾကတယ္။ အ၀ေလာကိေတႆရကိုပဲ သူပိုင္ဆိုင္တဲ့စြမ္းအင္သတၲိေတြ အေပၚရည္စူးျပီး နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးေပး၊ ပုံသဏၭာန္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ မုျဒာအဖံုဖံုနဲ႕ ထုလုပ္ကိုးကြယ္လိုက္ၾကတာ စုစုေပါင္း(၁၀၈)မ်ိဳးအထိ ရွိခဲ့ တယ္ဆိုပဲ'

'အဲဒီ အ၀ေလာကိေတႆရ ဘုရားအေလာင္းကိုးကြယ္မႈဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႕ျမန္မာျပည္ကိုေရာ ေရာက္ခဲ့ေသးသလားဗ်'

'ဟာ...သိပ္ေရာက္ခဲ့တာေပါ့ ကိုလင္းရာ၊ ပုဂံျပည္မွာ မဟာယာနအႏြယ္ တႏၲရ၊ မႏၲရဂိုဏ္း၀င္အရည္းၾကီးေတြ ေကာင္းစားခဲ့စဥ္အခါက ဆိုရင္ အ၀ေလာကိေတႆရ၊ မဥၨဴသိရီစတဲ့ ေဗာဓိသတၲရုပ္ပံုေတြကို ထုလုပ္ေရးဆြဲ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကတာပဲ။ အထူးသျဖင့္ အပယ္ရတနာ၊ ျမင္းကပါ၊ ဂူေျပာက္ၾကီး၊ မင္းနန္သူက ဘုရားသံုးဆူနဲ႕ နႏၵပညာဘုရားတို႕မွာ ေတြ႕ႏိုင္တယ္။ ပုဂံက ေလာကဦးေသွ်ာင္ဘုရားမွာဆိုရင္ အ၀ေလာကိေတႆရရဲ႕ ကိုယ္ပြားတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ လက္ရွစ္ဖက္ပိုင္ရွင္ ၀ဇိရပါဏိေဗာဓီသတၲပံုကိုေတြ႕ႏိုင္တယ္။ ပုဂံမွာ မိုးေခါင္တဲ့အခါ အရည္းၾကီးေတြဦးေဆာင္မႈနဲ႕ ပုဂံသားေတြဟာ ၀ရဇိန္လက္နက္ပိုင္ရွင္ ၀ဇိရပါဏိေဗာဓိသတၲကို ပူေဇာ္ပသေလ့ရွိၾကတယ္ဆိုပဲဗ်။ အ၀ ေလာကိေတႆရကိုပဲ ပုဂံကေစတီပုထိုးတခ်ိဳ႕မွာ ေလာကနတ္လို႕ ကြၽန္ေတာ္တို႕ေခၚေလ့ရွိတဲ့ ေလာကနာထေဗာဓီသတၲအျဖစ္နဲ႕ ေရး ဆြဲထုလုပ္ထားတာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ အခုေခတ္မွာေတာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႕ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္တခ်ိဳ႕ဟာ ဘုရားအေလာင္းဆင္းတု တခ်ိဳ႕ကို ဘုရားဆင္းတုေတာ္အမွတ္နဲ႕ မွားယြင္းျပီး ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ေနၾကတာ မၾကာခဏေတြ႕ႏိုင္ပါေသးတယ္။ အမွန္ေတာ့ အ၀ ေလာကိေတႆရဆိုတာကလည္း ျဗာဟၼဏ၀ါဒီတို႕ရဲ႕ နတ္ဘုရားၾကီးသီ၀ (ေခၚ) မေဟသရကို အပယ္ခံဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းသားေတြက အတုယူဖန္တီးထားတာပဲဆိုတာ ဆက္စပ္ေတြးေခၚၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္'

'မေဟသရမွာ သူ႕ရဲ႕ ရွတ္ကတိ(သတၲိ)ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ၾကင္ရာေတာ္ ပဗၺတီ (ေခၚ) ကာလီနတ္သမီးၾကီးရွိတယ္ဗ်၊ အခု မဟာယာနတို႕ ရဲ႕ အ၀ေလာကိေတႆရေဗာဓိသတၲမွာေကာ ၾကင္ရာေတာ္ ရွိရဲ႕လား။'

'ရွိပါ့ဗ်ာ၊ အ၀ေလာကိေတႆရရဲ႕ ၾကင္ရာေတာ္ကေတာ့ ပညာပါရမီတာနတ္သမီးတဲ့ေလဗ်ာ၊။ ပညာဥာဏ္နဲ႕ ကယ္တင္ႏိုင္တဲ့ အစြမ္း သတၲိရွိသူလို႕လည္း အဓိပၸာယ္ရသဗ်။ ဒါ့အျပင္ အ၀ေလာကိေတႆရမွာ ခမည္းေတာ္အမိတာဘာနဲ႕ မယ္ေတာ္ပါ႑ရာနတ္ဘုရားမ ၾကီးတို႕ေတာင္ရွိေသးဗ်'

"ဟုတ္ပါ့မလားဗ်ာ၊ ကြၽန္ေတာ္တို႕ဆီမွာေခတ္စားေနတဲ့ တိဗက္ကလာတဲ့ဂါထာေလဗ်ာ၊ ဘာတဲ့ 'ဥံဳ မဏိပဒၶ ေမဟံု' ဆိုတဲ့ အ၀ေလာကိ ေတႆရကို ပူေဇာ္တဲ့ဂါထာမွာျဖင့္ အ၀ေလာကိေတႆရက ၾကာပြင့္ထဲကေမြးဖြားလာတာဆိုဗ်"

'ၾကာပြင့္ဆိုတာ တင္စားခ်က္တစ္ခုပါဗ်ာ၊ အမွန္က တႏၲရဂုိဏ္း၀င္ေတြဟာ ၾကာပြင့္ကိုအနက္အမ်ိဳးမ်ိဳးဖြင့္ၾကရာမွာ မိန္းမရဲ႕အဂၤါဇာတ္ ဆိုတဲ့အနက္ကိုလည္းေပးတယ္ ကိုလင္းေရ႕'

'ဟာ....ဒီတႏၲရ၊ မႏၲရဆိုတာေတြကလည္း ရႈပ္မွရႈပ္ပါပဲဗ်ာ၊ ဒါ့ထက္ ၾကင္ရာေတာ္ပညာပါရမီတာနတ္သမီးကေရာ ဘယ္ကေရာက္ လာပါလိမ့္'

'ကြၽန္ေတာ္ဖတ္ဖူးသေလာက္ေျပာရရင္ေတာ့ သာသနာသကၠရာဇ္ ခုႏွစ္ရာစု၀န္းက်င္မွာ မဟာယာန၀ါဒီ မဇၩိမကဂိုဏ္းေခါင္းေဆာင္ အရွင္ နာဂဇၨဳနနဲ႕ သူ႕ရဲ႕အစဥ္အဆက္ေတြဟာ ဘုရားအေလာင္းလမ္းစဥ္ကို လိုက္နာက်င့္ၾကံၾကရာမွာ ပညာပါရမီဟာအဓိကက်ေၾကာင္း ေဖာ္ ညႊန္းတဲ့ ပညာပါရမိတာက်မ္းစာေတြကို စီရင္ခဲ့ၾကတယ္လို႕အဆိုရွိတယ္'

'အရွင္နာဂဇၨဳနကလည္း အရွင္အႆေဃာသရဲ႕ အဆက္အႏြယ္မဟာယာနေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးပဲ ဆိုပါေတာ့'

'ဟုတ္ပါ့ဗ်ာ၊ သူေဟာခဲ့တဲ့တရားေတြကို နဂါးျပည္ကရခဲ့တာျဖစ္တယ္၊ ဗုဒၶျမတ္စြာရွိစဥ္အခါက အဆင့္ျမင့္က်င့္စဥ္ေတြကို လူ႕ျပည္မွာ မေဟာဘဲ နဂါးျပည္မွာေဟာခဲ့တယ္လို႕လည္း သူ႕ရဲ႕အဆက္အႏြယ္ေတြက ယံုၾကည္ခဲ့ၾကတယ္ဗ်'

'ၾကံၾကံဖန္ဖန္ဗ်ာ၊ ဗုဒၶက ေလာကမွာလူသာလွ်င္အျမတ္ဆံုးလို႕ ေဟာၾကားခဲ့ရက္နဲ႕ အဆင့္ျမင့္က်င့္စဥ္တရားေတြကို အဟိတ္တိရစၦာန္ နဂါးေတြဆီမွာေဟာခဲ့ပါ့မလား'

'လူေတြရဲ႕ အထင္ၾကီးေလးစားမႈကိုလိုခ်င္လို႕ ပရိယာယ္သံုးခဲ့တာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္၊ ေရွးေခတ္အခါတုန္းက အိႏၵိယျပည္ ေဒသခံတိုင္းရင္း သားအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေျမြေတြကို သူတို႕ကိုးကြယ္ရာနတ္ေတြအျဖစ္ ယူဆခဲ့ၾကတယ္၊ ေဒသခံေျမြကိုးကြယ္မႈနဲ႕ ေနာက္၀င္လာတဲ့ အာရိယန္အေတြးအေခၚေတြ ေရာေႏွာသြားျပီး နဂါးဆိုတဲ့အဆင့္ျမင့္သတၲ၀ါတစ္မ်ိဳးကို ဖန္တီးလိုက္ၾကတာပါပဲ၊ အဲဒီဓေလ့ဟာ ကြၽန္ေတာ္ တို႕ဆီေတာင္ေရာက္ခဲ့ျပီး ေျမႊနဂါးရုပ္ၾကီးကို တေကာင္းဘိုးဘိုးၾကီးအျဖစ္နဲ႕ ကိုးကြယ္ၾကေသးတာပဲ မဟုတ္လား'

'ဟုတ္ပါ့ဗ်ာ၊ ေဗဒင္ယၾတာအရလည္း နဂါးလွည့္နဂါးပတ္တြက္ခ်က္၊ နဂါးခံတြင္းထဲမက်ေအာင္ ေရွာင္ျပီးေျပာင္းၾကေရႊ႕ၾကတဲ့ အယူအဆ ဟာ အခုအထိရွိေသးတာပဲ၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေလာက္ကေတာင္မွ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးက သူ႕ကိုယ္ကိုသူရဟႏၲာျဖစ္ေနျပီ၊ နဂါးျပည္ကို သူ ေရာက္ခဲ့ဖူးတယ္၊ ဘာညာလွိမ့္ပတ္ျပီး တပည့္တပန္းေတြဆီက ေရႊေငြလက္၀တ္ရတနာေတြအလွဴခံ၊ အလြဲသံုးစားလုပ္လို႕ ပါရာဇိကံ ထိုက္ျပီး သာသနာေတာ္သန္႕ရွင္းေရးမွာ ပါသြားခဲ့ဖူးေသးတာပဲ'

'ဒါလည္း ႏႈိင္းယွဥ္စဥ္းစားသင့္တဲ့ ကိစၥတစ္ရပ္ပဲေပါ့ဗ်ာ၊ အခုနစကားဆက္ရရင္ နာဂဇၨဳနနဲ႕ သူ႕ေနာက္လိုက္ေတြ စီရင္ခဲ့တယ္လို႕အဆိုရွိ တဲ့ ပညာပါရမီတာစာေပေတြဟာ မဟာယာန၀ါဒီေတြအၾကား အေတာ္ေရပန္းစားလာခဲ့ၾကတယ္။ ဒီစာေပေတြရဲ႕လိုရင္းကေတာ့ ေဗာဓိ သတၲ ဟာ သတၲ၀ါေတြကိုကယ္တင္ဖို႕ ေမတၲာကရုဏာထားရွိရာမွာ ပညာဥာဏ္မပါလို႕မျဖစ္ဘူး၊ ပညာပါရမီကို မျဖစ္မေနျဖည့္က်င့္ ရမယ္၊ ပညာပါရမီနဲ႕ ေမတၲာကရုဏာတို႕ေပါင္းစည္းမႈနဲ႕သာ ျပည့္စံုျခင္းကိုေရာက္ျပီး ေဗာဓီသတၲကိစၥျပီးမယ္ေပါ့ဗ်ာ၊ ေမတၲာရွင္အ၀ ေလာကိေတႆရဟာ အဖိုဓာတ္ျဖစ္ျပီး ပညာပါရမီဟာ အမဓာတ္ျဖစ္တာမို႕ အဖိုနဲ႕အမေပါင္းစပ္ျခင္းအားျဖင့္ မဟာသုခကိုရရွိေစ တယ္လို႕လည္း ေနာက္ပိုင္းမွာခ်ဲ႕ထြင္ေဟာေျပာလာခဲ့ၾကျပန္တယ္။ ဒီလိုနဲ႕ အ၀ေလာကိေတႆရရဲ႕ အစြမ္းသတၲိတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ပညာ ပါရမီကို ဣတၳိလိင္ေဆာင္ေစျပီး ပညာပါရမီတာနတ္သမီးရယ္လို႕ ရုပ္ထုေတြထုလုပ္ကိုးကြယ္လာခဲ့ၾကတယ္ဗ်'

'ဘုရားအေလာင္းက်င့္စဥ္ကိုလိုက္နာသူ ေဗာဓီသတၲေတြအေနနဲ႕ သတၲ၀ါေတြအေပၚထားရွိရမယ့္ ကရုဏာတရားကို အ၀ေလာကိ ေတႆရရုပ္ထုနဲ႕သေကၤတျပဳခဲ့ရာက အ၀ေလာကိေတႆရကိုးကြယ္မႈစတင္ခဲ့သလို ျဖည့္ဆည္းရမယ့္ပညာပါရမီကို ပညာပါရမီတာ နတ္သမီးရုပ္ထုနဲ႕ သေကၤတျပဳခဲ့ရာက ပညာပါရမီတာနတ္သမီးကိုးကြယ္မႈ စခဲ့ဟန္တူပါရဲ႕'

'ျဖစ္ႏိုင္တာေပါ့ဗ်ာ။ အမွန္ကေတာ့ အ၀ေလာကိေတႆရနဲ႕တကြ ေဗာဓိသတၲရုပ္ထုမ်ိဳးစံုေတြဟာ မဟာယာန၀ါဒလာအယူအဆေတြကို သေကၤတအျဖစ္ပံုေဖာ္ရာက စတင္ခဲ့ျပီး ေနာက္ပိုင္းက်မွတကယ့္ သက္ရွိ ထင္ရွားနတ္ဘုရားေတြလို႕ မွတ္ယူပူေဇာ္ပသခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ တယ္လို႕ သုေတသီအေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ယံုၾကည္လက္ခံထားၾကတယ္ဗ်'

'ေဗာဓိသတၲနဲ႕ သူ႕ရဲ႕သတၲိကို အဖိုအမခြဲပံုကေတာ့ ျဗာဟၼဏ၀ါဒနဲ႕ အေတာ္တူသားေနာ္'

'တူဆို ကိုလင္းရယ္၊ သီ၀နတ္ဘုရားကို ကိုးကြယ္တဲ့ ျဗာဟၼဏ၀ါဒီတႏၲရဂိုဏ္း၀င္ေတြရဲ႕ အယူအဆကို မဟာယာန၀ါဒီေတြက အတုယူျပီး ဗုဒၶတႏၲရကိုတီထြင္ခဲ့ၾကတာပဲ။ ဖိုမဆက္ဆံမႈကို ဘာသာေရးက်င့္စဥ္တစ္ရပ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းယူထားတဲ့ ျဗာဟၼဏ၀ါဒီ တႏၲရဂိုဏ္း သားေတြရဲ႕ သီ၀နဲ႕ကာလီမယ္ေတာ္ လိင္အဂၤါခ်င္းယွက္တင္ပံု ထုလုပ္ကိုးကြယ္တဲ့ဓေလ့ကို အတုယူျပီး ဗုဒၶတႏၲရဂိုဏ္းသားေတြကလည္း အ၀ေလာကိေတႆရနဲ႕ ပညာပါရမီတာနတ္သမီးတို႕ တစ္ဦးကိုတစ္ဦးေပြ႕ဖက္ယွက္တင္ေနတဲ့ပံုမ်ိဳးေတြ ထုလုပ္ကိုးကြယ္လာခဲ့ၾကျပန္ တယ္။ အဲဒါကို မဟာယာနအႏြယ္၀င္ တႏၲရဂိုဏ္းသားေတြက မဟာမုျဒာလို႕ေခၚၾကတယ္။ တိဗက္မွာေတာ့ အေဖနဲ႕အေမလို႕အဓိပၸာယ္ ရတဲ့ ယက္ယံု (Yabyum) လို႕ေခၚၾကတယ္ဆိုပဲ။ တႏၲရဂိုဏ္းသားေတြဟာ အဲဒီမဟာမုျဒာကို စူးစူးစိုက္စိုက္ၾကည့္ျပီး ကမၼ႒ာန္းထိုင္ေလ့ ရွိၾကတယ္ဗ်'

'ေအးဗ်၊ ေခတ္သစ္ ဓနရွင္ႏိုင္ငံၾကီးတစ္ခ်ိဳ႕က တရုတ္နဲ႕ဂ်ပန္အမ်ိဳးသားပိုင္ စတိုးဆိုင္ၾကီးေတြမွာေတာင္ လူေယာက္်ားနဲ႕မိန္းမ သံ၀ါသျပဳ ေနပံု ဆင္စြယ္ရုပ္ထုေလးေတြကို လာဘ္ရႊင္တယ္ဆိုျပီး အေဆာင္အျဖစ္နဲ႕ တရိုတေသ အထြတ္အျမတ္ထားတတ္တဲ့အေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ဖတ္ဖူးတယ္၊ ဒီအယူအဆဟာလည္း ကို၀င္းေျပာတဲ့တႏၲရ၀ါဒအေငြ႕အသက္မကင္းဘူးထင္တယ္'

'ျဖစ္ႏိုင္တာေပါ့ ကိုလင္းရာ၊ အ၀ေလာကိေတႆရနဲ႕ ပညာပါရမီတာနတ္သမီးကိုးကြယ္မႈဟာ သာသနာသကၠရာဇ္ ရွစ္ရာစု၀န္းက်င္မွာ တရုတ္ျပည္ကို ေရာက္သြားခဲ့တယ္။ သာသနာသကၠရာဇ္ တစ္ဆယ္ရာစုေလာက္ေရာက္ေတာ့ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာဟာ တရုတ္ျပည္မွာ စနစ္တက်အျမစ္တြယ္ခဲ့ျပီဗ်။ အဲဒီကမွတဆင့္ ေနာက္ပိုင္းရာစုေတြမွာ ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္စတဲ့ အေရွ႕ဖ်ားႏိုင္ငံေတြကို ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားခဲ့တာပဲ။ မဟာယာနရဲ႕ အေရးအပါဆံုးက်မ္းတစ္ဆူျဖစ္တဲ့ သဒၶမၼပု႑ရိကက်မ္းကို တရုတ္လိုျပန္ဆိုျပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ မဟာယာန၀ါဒဟာ တရုတ္ျပည္မွာ အၾကီးအက်ယ္ထြန္းကားလာခဲ့ေတာ့တာေပါ့ဗ်ာ'

'အဲဒီ သဒၶမၼပု႑ရိကက်မ္းကို ဘယ္သူျပဳစုခဲ့တာတံုး'

'မဟာယာနမွတ္တမ္းေတြကေတာ့ က်မ္းျပဳဆရာအသဂၤလို႕ဆိုၾကတယ္၊ အိႏၵိယျပည္အေနာက္ေျမာက္ဘက္ ဂႏၶာရတိုင္းက ပက္ရွ၀ါျမိဳ႕ သား ပထန္အမ်ိဳးသားတစ္ဦးေပါ့ဗ်ာ။ သူ႕အမည္ရင္းက ၀သုဗႏၶဳျဖစ္ျပီး အဲဒီနာမည္တစ္ခုတည္းကိုပဲ ညီအစ္ကိုသံုးေယာက္က ယူထားၾက တယ္ဆိုပဲ။ သာသနာသကၠရာဇ္ကိုးရာေက်ာ္ေလာက္မွာ ေပၚထြန္းခဲ့ၾကျပီး ကသၼီယတိုင္းက သဗၺတၲိ၀ါဒဂိုဏ္းမွာ အစ္ကိုႏွစ္ဦးကရဟန္းခံ ခဲ့ၾကတယ္။ အစ္ကိုၾကီး၀သုဗႏၶဳကို ပုဗၺဣ၀ိေဒဟေဒသမွာ အရွင္ပိေ႑ာလမေထရ္က ေထရ၀ါဒကို ေဟာေျပာသင္ၾကားေပးခဲ့ေပမယ့္ တရားမရခဲ့ဘူးတဲ့။ ဒါနဲ႕မေက်နပ္လို႕ တုသိတာနတ္ျပည္တက္ျပီး အရိေမေတၲယ်ဘုရားအေလာင္းနတ္သားဆီမွာ တရားသြားနာေတာ့မွ တရားအျမင္ေပါက္သြားသတဲ့။ အဲဒီလိုတရားေပါက္ျပီး တပ္မက္မႈကင္းသူျဖစ္လို႕ သူ႕ကိုယ္သူအသဂၤလို႕ အမည္ေျပာင္းလိုက္ဆိုပဲ'

'အသဂၤစီရင္ခဲ့တယ္လို႕အဆိုရွိတဲ့ သဒၶမၼပု႑ရိကက်မ္းရဲ႕အလိုကေရာဗ်ာ'

'သူေတာ္ေကာင္းတရားကိုျပေသာက်မ္းလို႕ အဓိပၸာယ္ယူႏိုင္တဲ့ သဒၶမၼပု႑ရိကက်မ္းမွာ က်မ္းျပဳဆရာက ဗုဒၶျမတ္စြာဟာလူသားမဟုတ္ ဘူး၊ ေကာင္းကင္ဘံုကနတ္ဘုရားျဖစ္တယ္လို႕ အတိအလင္းဆိုတားျပီး အေသာကမင္းၾကီးလက္ထက္ တတိယသဂၤါယနာတင္စဥ္တုန္း က အပယ္ခံခဲ့ရတဲ့ေ၀တုလႅ၀ါဒကိုလည္း အမႊမ္းတင္ထားတယ္။ ေ၀တုလႅပုဏၰားေတြစီရင္ခဲ့တဲ့ေ၀တုလႅပိဋကတ္ကိုလည္း နဂါးျပည္ကယူ ခဲ့ရတာျဖစ္တယ္လို႕ဆိုထားေသးတယ္ဗ်'

'အသဂၤတို႕ကလည္း နာဂဇၨဳနတို႕အႏြယ္ပီပီ နဂါးျပည္ဇာတ္လမ္းေလးက ပါလိုက္ေသးသကိုး'

"အသၤဂဟာ အရိေမေတၲယ်ဘုရားအေလာင္းက တုသိတာနတ္ျပည္မွာေလးလတိုင္တိုင္ သူ႕ကိုႏႈတ္တိုက္သင္ေပးလိုက္တဲ့ က်မ္းလို႕ မဟာယာန၀ါဒီေတြယံုၾကည္ထားတဲ့ ေယာဂါစာရဘူမိက်မ္းကိုလည္း ျပဳစုခဲ့ေသးတယ္ဗ်။ အဲဒီက်မ္းရဲ႕ဆိုလိုရင္းကေတာ့ သတၲ၀ါေတြမွာ 'တထတာဆိုတဲ့ မဟာ၀ိညာဥ္ေတာ္ၾကီးထဲကခြဲထြက္လာတဲ့ အာလယ၀ိညာဥ္ (ေခၚ) အတၲကိုယ္စီရွိၾကတယ္တဲ့ဗ်။ အဲဒီအတၲကို ေယာဂါ စာရအက်င့္ေတြနဲ႕ အျပစ္ေၾကးေညႇာ္သန္႕စင္ေစခဲ့လို႕ရွိရင္ ေနာက္ဆံုးမူလလာရာဌာနျဖစ္တဲ့ တထတာ၀ိညာဥ္ေတာ္ၾကီးနဲ႕ အျပီးေပါင္း စပ္သြားမယ္၊ အဲဒါ နိဗၺာန္ေရာက္တာပဲ' လို႕သူကေရးခဲ့တယ္ဗ်"

'ဒါဟာ ဗုဒၶရဲ႕အနတၲ၀ါဒကို အတၲ၀ါဒအျဖစ္ ေျပာင္ေျပာင္ၾကီး ေျပာင္းလဲလိုက္တာပဲ'

'အသဂၤရဲ႕ညီ ၀သုဗႏၶဳကလည္း သူ႕ရဲ႕အဘိဓမၼာေကာသအဖြင့္က်မ္းေတြမွာ ေဗာဓိသတၲရဲ႕ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္မႈေတြကို အမႊမ္းတင္ထားခဲ့ ေသးသဗ်။ သူက ေဗာဓိသတၲတို႕ရဲ႕ အတိုင္းအဆမဲ့ကရုဏာ ေမတၲာတရားေတြကို လူသားတိုင္း အတုယူသင့္တဲ့အေၾကာင္း၊ သတၲ၀ါ တိုင္းမွာ ဘုရားျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ဗုဒၶသဘာ၀ပါရွိျပီးမို႕ ေဗာဓိဥာဏ္ရေအာင္ အားထုတ္ၾကဖို႕ကိုလည္း တိုက္တြန္းခဲ့တယ္'

'အရွင္ ၀သုမိၾတ၊ အရွင္အႆေဃာသ၊ အရွင္နာဂဇၨဳန၊ အရွင္အသဂၤ၊ အရွင္၀သုဗႏၶဳ စတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ မဟာယာန၀ါဒရဲ႕ ေရွ႕ေျပး ေခါင္းေဆာင္ေတြဆို မမွားဘူးေပါ့ေနာ္'

'ဒါေပါ့ဗ်ာ၊ သူတို႕ကေနအစျပဳျပီး ဆင္းသက္ထြန္းကားလာခဲ့တဲ့ သုခ၀တီနိဗၺာန္ဘံု၀ါဒဆိုရင္ တရုတ္ျပည္နဲ႕ ဂ်ပန္ျပည္မွာ လူၾကိဳက္အမ်ား ဆံုး ၀ါဒတစ္ခုျဖစ္ခဲ့တယ္ဗ်'

'သုခ၀တီနိဗၺာန္ဘံုဆိုတာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာလာ နိဗၺာန္သေဘာနဲ႕တူရဲ႕လား'

"တျခားစီေပါ့ ကိုလင္းရာ၊ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာက လက္ခံထားတဲ့ နိဗၺာန္ဆိုတာ ဘံုဌာနတစ္ခုမွမဟုတ္တာ၊ အသိအျမင္မွားယြင္းမႈနဲ႕ စြဲ လမ္းတပ္မက္မႈတို႕ ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ အသခၤတဓာတ္သက္သက္ပဲ။ ေထရ၀ါဒနိဗၺာန္က လက္ငင္းဘ၀မွာပဲ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ေပမယ့္ သုခ၀တီ နိဗၺာန္ဘံုကေတာ့ ကြယ္လြန္ျပီး ေနာက္ဘ၀မွာမွ ေရာက္ရွိႏိုင္တဲ့ ဘုံဌာနမ်ိဳးဗ်။ သူတို႕ရဲ႕ အမိတာဘသုတၲလို႕ ေခၚတဲ့ သုခ၀တီဗ်ဴဟာ သုတ္မွာ ေဖာ္ျပထားပံုက - 'အေနာက္ဘက္မွာရွိတဲ့ သုခ၀တီနိဗၺာန္ျပည္မွာ တရုတ္လို အိုမိတိုဖူး (O Mi ToFu)လို႕ေခၚတဲ့ အမိတာဘာ အာဒိဗုဒၶဘုရားသခင္က ထာ၀ရစံျမန္းေနေတာ္မူသတဲ့။ အဲဒီသုခ၀တီနိဗၺာန္ျပည္ကို ေရာက္သူတိုင္းဟာ နာရာယဏစိန္လို မာေက်ာခိုင္ခံ့ ျပီး ထာ၀ရအသက္ကိုရၾကလိမ့္မယ္ လို႕လည္းဆိုထားတယ္။ ဒီအယူအဆကလည္း အဆန္းေတာ့မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး၊ ေထရ၀ါဒဗုဒၶ သာသနာက အၾကဥ္ခံရတဲ့ အႏၶကကိုးဂိုဏ္းထဲက ၀ါဇီရိယဂိုဏ္းရဲ႕အယူအဆက ဆင္းသက္လာတာပါပဲ"

'အဲဒီ သုခ၀တီဗ်ဴဟာသုတ္မွာ အမိတာဘာ၊ အဲ တရုတ္လိုဘာတဲ့..အိုမိတိုဖူးလုိ႕ေခၚတဲ့ အာဒိဗုဒၶၾကီးရဲ႕သားေတာ္ အ၀ေလာကိေတႆရ အေၾကာင္းေကာမပါဘူးလား'

'ပါျပီလား ကိုလင္းရယ္၊ သူက အဓိကဇာတ္လိုက္ၾကီးပဲ။ သူ႕ကိုတရုတ္လို ကြမ္ယင္ (Kwan Yin) လို႕ေခၚျပီး ဂ်ပန္လိုေတာ့ ခမ္ႏြန္ (Kam Non) လို႕ေခၚၾကသဗ်။ အခုန ခင္ဗ်ားေရာက္စက ကႏၷားပြဲထဲကေန ေၾကးလင္ပန္းသံတညံညံနဲ႕ အပင့္အဖိတ္ခံေနရတဲ့ ကြမ္ယင္ မယ္ေတာ္ဆိုတာ သူပဲေပါ့ဗ်ာ'

'အာဒိဗုဒၶရဲ႕ သားေတာ္ေဗာဓိသတၲက ေယာက္်ားပဲ၊ ဘယ့္ႏွယ္ မယ္ေတာ္ၾကီး ျဖစ္သြားရျပန္တာလဲ'

'အ၀ေလာကိေတႆရတစ္ျဖစ္လဲ ကြမ္ယင္ဟာ အစတုန္းကေတာ့ ပုရိသလိင္ပဲဗ်။ တရုတ္ျပည္က ေရွးေဟာင္းဗုဒၶဘာသာဘုရား ေက်ာင္းေတြမွာ ကြမ္ယင္ကို ႏႈတ္ခမ္းေမႊးကားကား က်ားက်ားလ်ားလ်ားနဲ႕ ေယာက္်ားသဏၭာန္ထုလုပ္ထားတာ အခုထိေတြ႕ႏိုင္ျမင္ႏိုင္ ေသးတယ္။ အဲ...ေအဒီ၈-ရာစုေနာက္ပိုင္းက်မွ ကြမ္ယင္ကိုဣတၳိလိင္အသြင္ေျပာင္းျပီး ထုလုပ္ပူေဇာ္ ကိုးကြယ္လာခဲ့ၾကတယ္လို႕ မွတ္တမ္းတခ်ိဳ႕အရသိၾကရတယ္'

'အ၀ေလာကိေတႆရရဲ႕ အစြမ္းသတၲိတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ပညာပါရမီကို အေလးအျမတ္ထားရာက မဟာယာနအႏြယ္ တႏၲရဗုဒၶဘာသာဂုိဏ္း ေတြက အ၀ေလာကိေတႆရရဲ႕ ၾကင္ရာေတာ္ပညာပါရမီတာနတ္သမီးၾကီးအျဖစ္ ဣတၳိလိင္အသြင္ေျပာင္းလိုက္တာမ်ိဳးေကာ မျဖစ္ႏိုင္ ဘူးလား'

"ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္၊ မဟာယာန တႏၲရဂိုဏ္းသားေတြဟာ ျဗာဟၼဏ၀ါဒီ တႏၲရဂိုဏ္းသားေတြရဲ႕ ရွတ္ကတိ(သတၲိ)ကိုးကြယ္မႈ အယူအဆကို တုပျပီး မယ္ေတာ္နတ္သမီးၾကီးေတြ တီထြင္လာခဲ့ၾကရာမွာ ပညာပါရမီတာနတ္သမီးၾကီးကို ဘုန္းၾကီးေတြသာ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ခြင့္ရၾက တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သာမန္လူ၀တ္ေၾကာင္ေတြ ကိုးကြယ္ဖို႕ဆိုျပီး မဟာဇိနတာရာေဒ၀ီ နတ္သမီးၾကီးကို တီထြင္ေပးခဲ့ၾကရျပန္တယ္။ 'တာရာ'ဆိုတာ သတၲ၀ါအေပါင္းကို သံသရာတစ္ဖက္ကမ္းေရာက္ေအာင္ ပို႕ေပးႏိုင္တဲ့ 'အ၀ေလာကိေတႆရရဲ႕ အစြမ္းသတၲိ' ကိုဆိုလို တယ္လို႕ တႏၲရက်မ္းေတြက အဓိပၸာယ္ဖြင့္ၾကတယ္ဗ်။ တရုတ္ျပည္မွာေတာ့ ေမွာ္ပညာေလ့လာလိုက္စားတဲ့ တႏၲရဂိုဏ္းသားေတြရဲ႕ ကိုးကြယ္ရာ မဟာဇိနတာရာနတ္ဘုရားမၾကီးအျဖစ္ထင္ရွားခဲ့တယ္။ 'တရုတ္လို ကြမ္ယင္လို႕ေခၚတဲ့ အ၀ေလာကိေတႆရရဲ႕ မ်က္ရည္ မွာျဖစ္လာတဲ့ ၾကာပြင့္ကေန မဟာဇိနတာရာနတ္သမီးၾကီးကို ဖြားျမင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီ မဟာဇိနတာရာကိုပဲ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္အျဖစ္ ေျပာင္း လဲထုလုပ္ကိုးကြယ္ၾကျပန္တယ္'လို႕လည္း အဆိုရွိသဗ်၊ တခ်ိဳ႕သုေတသီေတြကလည္း ကြမ္ယင္ကိုပုရိသလိင္ ေဗာဓိသတၲအျဖစ္ထားစဥ္ အခါက တရုတ္ျပည္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြကိုးကြယ္ခြင့္မရခဲ့လို႕ ေနာက္ပိုင္းအမ်ိဳးသမီးေတြပါ ကိုးကြယ္ႏိုင္ေအာင္ ဣတၳိလိင္ေျပာင္းေပးခဲ့ တယ္လို႕လည္း ဆိုၾကျပန္တယ္။ 'ကြမ္ယင္ဟာေလာကသားေတြအေပၚ မိခင္တစ္ေယာက္က သားသမီးေတြအေပၚထားတဲ့ ေမတၲာ ကရုဏာမ်ိဳးနဲ႕ ကယ္တင္ေစာင္မ ၾကည့္ရႈတတ္လို႕ ေလာကသားအေပါင္းရဲ႕ မိခင္အျဖစ္တင္စားျပီး ဣတၳိလိင္အသြင္ေျပာင္း ထုလုပ္ကိုး ကြယ္ၾကတယ္' ဆိုတဲ့အဆိုလည္းရွိတယ္။ ကြမ္ယင္နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ေရးသားထားတဲ့ ဒ႑ာရီပံုျပင္ေတြကလည္း မ်ားမွမ်ားပါပဲ"

'ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ဗ်ာ၊ ပညာပါရမီတာနတ္သမီး၊ မဟာဇိနတာရာေဒ၀ီ၊ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္စသျဖင့္ ဘယ္လိုပဲေခၚေခၚ တကယ္ေတာ့ သူတို႕အားလံုးဟာ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကိုးကြယ္တဲ့ အ၀ေလာကိေတႆရဆိုတဲ့ ေဗာဓိသတၲရဲ႕အမည္ခြဲကိုယ္ခြဲေတြပဲ၊ စာေရးဆရာတစ္ဦးတည္းက ေယာက္်ားနာမည္၊ မိန္းမနာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး ကေလာင္အမည္ေတြခြဲထားသလိုပဲ မဟုတ္လား'

'သိပ္ဟုတ္တာေပါ့ဗ်ာ၊ တကယ္ေတာ့ ကြယ္ယင္မယ္ေတာ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႕ျမန္မာျပည္အတြက္ ကိုးကြယ္စရာအသစ္အဆန္းတစ္ခု မဟုတ္ပါဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းကိုးရာေက်ာ္ကတည္းက ေဖာက္ျပန္တဲ့ အယူ၀ါဒတစ္ခုနဲ႕အတူ စြန္႕ပယ္ခဲ့ျပီးသား ေဟာင္းႏြမ္းေဆြးျမည့္ ေနတဲ့ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ သေကၤတတစ္ခုပါဗ်ာ'

'ခင္ဗ်ားက လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ကိုးရာေက်ာ္ေလာက္ ကတည္းက ျမန္မာျပည္မွာ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္ကိုးကြယ္မႈ ရွိခဲ့တယ္လို႕ ဆိုခ်င္တာ လား'

'ဟုတ္ပါ့ဗ်ာ၊ အေနာ္ရထာမတိုင္မီ ပုဂံျပည္မွာၾကီးစိုးခဲ့တဲ့ အရည္းေတြဟာ မဟာယာနအႏြယ္ တႏၲရဂိုဏ္း၀င္ေတြပဲ။ အ၀ေလာကိ ေတႆရေဗာဓိသတၲကိုးကြယ္မႈအယူအဆဟာ သူတို႕နဲ႕အတူပါလာခဲ့တာပဲ။ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္ရဲ႕ အမည္တစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ မဟာဇိန တာရာ နတ္ဘုရားမၾကီးရဲ႕ပံုကို ပုဂံေခတ္တည္ခဲ့တဲ့ အပယ္ရတနာဘုရားမွာ မိဖုရား၀တ္စံုအျပည့္နဲ႕ တာရာေဒ၀ီအျဖစ္ေတြ႕ႏိုင္ပါေသး တယ္။ အဲဒီ ေဗာဓီသတၲကိုးကြယ္မႈ ထြန္းကားစဥ္ကာလက ဘာေတြျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ခန္႕မွန္းခ်င္ေသးရင္ နႏၵမညဘုရားထဲမွာ ေရးျခယ္ ထားတဲ့ ပုဂံသားတို႕ရဲ႕ ေခတ္ျပိဳင္ခံစားမႈ ပန္းခ်ီကားတစ္ခုမွာ ထပ္ျပီးေလ့လာႏိုင္ပါေသးတယ္'

'အဲဒီပန္းခ်ီကားက ဘယ္လိုမ်ားေရးျခယ္ျပထားလို႕တံုး'

'ပုဂံသူအမ်ိဳးသမီးတစ္စု ၀တ္တက္သြားၾကတဲ့ပံုပါ၊ အရြယ္လတ္အမ်ိဳးသမီးေတြက ကခုန္ျမဴးတူးေနသေလာက္ ပုဂံသူအပ်ိဳေပါက္ကေလး ခမ်ာ ထိတ္လန္႕တုန္လႈပ္ဟန္နဲ႕ သူ႕မိခင္ျဖစ္ပံုရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးၾကီးကို မွီတြယ္ျပီး အရည္းၾကီးတို႕ရဲ႕ဘုရားေက်ာင္းကို လိုက္ပါလာရတဲ့ပံု ကို သရုပ္ေဖာ္ထားတာပဲကိုလင္းေရ႕၊ ျမန္မာေရွးရိုးပန္းခ်ီ သုေတသီၾကီးေတြက ဒီပံုဟာ ပုဂံေခတ္တႏၲရဂိုဏ္း၀င္ အရည္းၾကီးေတြရဲ႕ ဆိုး၀ါးယုတ္မာတဲ့ ပန္းဦးလႊတ္ဓေလ့ဆိုးကို ေဖာ္က်ဴးေနတယ္လို႕ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ၾကတယ္'

'သိပ္ကို ယုတၲိတန္တဲ့ေကာက္ခ်က္တစ္ခုပဲ ကို၀င္းရာ၊ စစ္မွန္တဲ့ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာကေန ေသြဖည္ေဖာက္ျပန္သြားတဲ့ မဟာယာန တႏၲရ၀ါဒရဲ႕ဆိုးက်ိဳးကို ပုဂံသားေတြက ပန္းခ်ီပညာနဲ႕ မွတ္တမ္းတင္ေပးသြားခဲ့တာပဲ'

'ဒီလိုမေကာင္းတဲ့ မိစ­ၦာဒိ႒ိအယူအဆေတြကိုဖယ္ရွားဖို႕ ေထရ၀ါဒသံဃာေတာ္ အရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္၊ အေနာ္ရထာမင္းနဲ႕တကြ ပုဂံ ျပည္သားေတြအစဥ္အဆက္ ဘယ္ေလာက္ၾကိဳးပမ္း အားထုတ္ခဲ့ရတယ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႕မေမ့သင့္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ ဘိုးေဘး ဘီဘင္ေတြ ၾကိဳးစားပမ္းစား တည္ေဆာက္ေပးသြားခဲ့တဲ့ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္ၾကီးရဲ႕ အုတ္ျမစ္ကို ဖ်က္ဆီးတိုက္စားမယ့္ အေမွာင့္ အဖ်က္ဆိုရင္ ျမဴတစ္မႈန္ေတာင္အ၀င္မခံ၊ အတင္မခံသင့္ဘူး။ အခုေတာ့ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္ၾကီးေပါ့ဗ်ာ၊ ၾကာေတာ့ သူ႕ေနာက္က ဘယ္ သူေတြ လိုက္လာမလဲဆိုတာေတြးၾကည့္ေလ။ အ၀ေလာကိေတႆရ၊ ေလာကနာထ၊ ၀ဇိရပါဏိစတဲ့ ေဗာဓိသတၲေတြဟာ ေထရ၀ါဒ သာသနိက အေဆာက္အအံုေတြေပၚ တက္လာၾကလိမ့္မယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ သူတို႕ရဲ႕ဖခင္ အာဒိဗုဒၶအမိတာဘာ ထာ၀ရဘုရား သခင္လိုက္လာလိမ့္မယ္ ကိုလင္းေရ႕'

'ေအးဗ်၊ ကိုယ္တိုင္အားထုတ္ပြားမ်ားပါမွ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္မယ့္ ေထရ၀ါဒနိဗၺာန္ အယူအဆေနရာမွာ သုခ၀တီဗ်ဴဟာသုတ္ကို ရြတ္ဆို ရုံနဲ႕ နိဗၺာန္ေရာက္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ သုခ၀တီနိဗၺာန္ဘံု၀ါဒက အစားထိုး၀င္ေရာက္လာရင္ေတာ့ခြပဲ၊ ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့တဲ့ သီလ၊ သမာဓိ၊ သိကၡာေစာင့္ထိန္းေရးလမ္းစဥ္ေတြပ်က္ျပီး ဂါထာမႏၲန္၊ ေဗဒင္ယၾတာ၊အင္းအိုင္ခါးလွည့္၊လက္ဖြဲ႕ေတြကိုသာ အားထားတဲ့ ဗုဒၶသာသနာ ဖ်က္ အခါေပးပညာရွင္ေတြက အကိုးကြယ္ခံေနရာ ယူလာၾကေတာ့မွာပဲေနာ္'

'သိပ္ေသခ်ာတာေပါ့ဗ်ာ၊ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္ကို အဓိကကိုးကြယ္တဲ့ မဟာယာနဂိုဏ္းကလည္း ခင္ဗ်ား အခုနေျပာတဲ့ သုခ၀တီဗ်ဴဟာ သုတ္ရြတ္ဖတ္ရုံနဲ႕ နိဗၺာန္ေရာက္တယ္လို႕ ခံယူထားတဲ့ သုခ၀တီဗ်ဴဟာဂုိဏ္းပဲဗ်'

'ဒီကိစၥကို ေပါ့ေပါ့တန္တန္ သေဘာထားလို႕ေတာ့ မျဖစ္ဖူးထင္တယ္ ကို၀င္းေရ။ ေစတီပုထိုးတခ်ိဳ႕ေပၚမွာဆို ကြမ္ယင္နဲ႕ဓာတ္တူနံတူ မဟာယာန၊ တႏၲရ၊မႏၲရ ဂိုဏ္း၀င္ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးေတြရဲ႕ ရုပ္ထုေတြကို ဘုရား ေက်ာင္းေဆာင္နဲ႕အျပိဳင္ေတြ႕ေနရျပီ။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ မိရုိး ဖလာဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုနဲ႕အထိအေတြ႕ဆံုး သာသနိကဌာနဆိုလို႕ ဒီေစတီပုထိုးေတြပဲရွိတာဆိုေတာ့ သူတို႕စိတ္ထဲမွာ ေစတီရင္ျပင္ ေပၚမွာေတြ႕ရတဲ့ သူရႆတီတို႕၊ကြမ္ယင္တို႕။ယကၠန္းစင္ေတာင္၊ရွင္မထီး၊ဘိုးဘိုးေအာင္၊ဘိုးမင္းေခါင္တို႕ ဆိုတာေတြဟာ တို႕ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ကိုးကြယ္ရာမို႕သာ ဒီလို တခမ္းတနားထားတာပဲလို႕ ယူဆၾကမွာအမွန္ပဲ။ စစ္မွန္တဲ့ ဗုဒၶသာသနာကေန ေသြဖည္ အယူလြဲေနသူေတြရဲ႕လက္ရာဆိုတာ သေဘာေပါက္မွာ မဟုတ္ဘူး'

'သက္ဆိုင္ရာ ေဂါပကေတြက ဘာသာေရးအျမင္ၾကည္ၾကည္လင္လင္နဲ႕ ဖယ္ရွားပစ္ဖို႕ေတာ့ အခ်ိန္တန္ျပီေပါ့ ကိုလင္းရယ္'

'ဒီၾကားထဲ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္ၾကီးက ဘယ္လို မစလိုက္ျပန္ျပီ၊ ဘယ္သူကျဖင့္ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္ကို သက္ရွိထင္ရွားေတြ႕ခဲ့တယ္နဲ႕ မဟာယာန၀ါဒျဖန္႕တဲ့ဆရာေတြကလည္း ျဖန္႕ၾကျပန္သကိုးဗ်'

'ကြၽန္ေတာ္ဖတ္ဖူးတာျဖင့္ ေအဒီ ၇ ရာစုေလာက္က မဇၩိမေဒသကို ခရီးထြက္ခဲ့တဲ့ တရုတ္ရဟန္းေတာ္ ဟူယင္ဆင္ဟာ ဂိုဘီသဲကႏၲရထဲ အေရာက္မွာ မွင္စာအေျခာက္ခံရဆိုပဲ။ သူလည္းေၾကာက္လန္႕ျပီး ကိုးကြယ္ရာ ကြမ္ယင္ကိုတတဲ့ျပီး ဆုေတာင္းတာေတာင္မရဘူးတဲ့။ ဒါနဲ႕ ပညာပါရမီတာသုတ္ကို ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္လိုက္မွ မွင္စာေပ်ာက္သြားေတာ့တယ္တဲ့ဗ်ာ'

'မွင္စာေတာင္ ေျပးေအာင္မလုပ္ႏိုင္တဲ့ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္ကို ဘယ္ေနရာ သြားအားကိုးရေတာ့မွာလဲဗ်ာ'

'အမွန္က ကြမ္ယင္ဘာမွမစြမ္းသလို မွင္စာကလည္း တကယ္ေျခာက္ဟန္မတူပါဘူး။ ခရီးရွည္ထြက္ခဲ့ရလို႕ သဲကႏၲရထဲစိတ္ကေယာင္ ေခ်ာက္ခ်ားျဖစ္ခဲ့တာကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပံုရပါတယ္။ ကြမ္ယင္ကို သက္ရွိထင္ရွားျမင္ရတယ္ဆိုတာလည္း ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္လွည့္စားမႈ တစ္ခုပါဗ်ာ။ ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္ လွည့္စားတတ္ရင္ ကြမ္ယင္တင္မကဘူး၊အျပင္ေလာကမွာတကယ္မရွိတဲ့ ဘယ္သူ႕ကိုမဆို သက္ရွိ ထင္ရွား ျမင့္ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ကသိုဏ္းက၀န္း သေဘာေတြပါဗ်ာ'

'ခင္ဗ်ားဟာက ဟုတ္ပါ့မလား ကို၀င္းရဲ႕'

'မယံုရင္ စမ္းၾကည့္ေပါ့ဗ်ာ။ ျပင္ပေလာကမွာ သက္ရွိထင္ရွားမရွိသူတစ္ဦးရဲ႕ ပန္းခ်ီ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဓာတ္ပံုကို ခင္ဗ်ာ့ေရွ႕ခ်ျပီး စူးစူးစိုက္စိုက္ အာရံုျပဳရႈမွတ္ေပေတာ့။ အေလ့အက်င့္မ်ားလာတာနဲ႕အမွ် မ်က္စိမွိတ္ထားရင္ေတာင္ ခင္ဗ်ားစိတ္ထဲမွာ သူ႕ပံုတူကိုျမင္လာရလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို စိတ္မွာျမင္လာရတဲ့နိမိတ္ပံုတူကို အဖန္တလဲလဲအာရံုျပဳ ရႈမွတ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ အဲဒီနိမိတ္ပံုကို သက္ရွိထင္ရွားျမင္ လာရလိမ့္မယ္။ ကိုယ္အာရံုျပဳခ်င္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူခ်က္ခ်င္းကိုယ့္ေရွ႕ေရာက္လာလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္ လွည့္စားခ်က္တစ္ခု ပါဆိုတာ သတိမျပဳမိဘဲ အမွန္တကယ္ျဖစ္ေနတာလို႕ မွတ္ယူသြားမိရင္ေတာ့ ခင္ဗ်ားဦးေႏွာက္ေခ်ာင္သြားျပီသာ မွတ္ေပေတာ့'

'ဟား....ဟုတ္ျပီဗ်ိဳ႕၊ တခ်ိဳ႕ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ကို ကသိုဏ္းရႈရင္းနဲ႕ သတိတရားလြတ္သြားျပီး ဗုဒၶျမတ္စြာကို သက္ရွိထင္ရွားျမင္ရတယ္၊ ဘုရားနဲ႕စကားေျပာလို႕ရတယ္ ဆိုတာေတြျဖစ္လာျပီး ေနာက္ဆံုး စိတ္ေရာဂါကုေဆးရံုေရာက္သြားၾကတာပဲ၊ ထာ၀ရဘုရားရဲ႕ ရူပါရုံ ကိုျမင္ရတယ္။ ကြမ္ယင္ကို သက္ရွိထင္ရွားေတြ႕ရတယ္ ဆိုတာေတြဟာလည္း ဒီသေဘာပဲဆိုတာ ေသခ်ာတာေပါ့'

'ကိုင္း.... ေသခ်ာရင္ မေရရာတဲ့အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆ၊ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈေတြကို စစ္မွန္တဲ့ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္ထဲ ၀င္ မလာေအာင္ သတိတရားနဲ႕ဖယ္ရွားပစ္ဖို႕က ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္းရဲ႕တာ၀န္ပဲ ကိုလင္းေရ႕။ ဒီလိုမွမဟုတ္ရင္ ဗုဒၶဘာသာ အမည္ခံ ေဖာက္ျပန္တဲ့အယူ၀ါဒဆိုးေတြကို သုတ္သင္ဖယ္ရွားျပီး ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို အေျခခ်ေပးခဲ့တဲ့ အရွင္အရဟံ၊ ဘုရင္ အေနာ္ရထာ အမွဴးျပဳတဲ့ ပုဂံေခတ္ျမန္မာျပည္သားေတြအေပၚ သစၥာေဖာက္ရာေရာက္ေတာ့မွာေပါ့ဗ်ာ'

၀င္းသိန္းဦး

(၇-၅-၁၉၉၂)

ဓမၼရံသီ၊ ၁၉၉၂ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ၊ ေအာက္တိုဘာႏွင့္ ႏို၀င္ဘာလ။