ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ကူးစက္မႈ က်ဆင္း

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္ပိုးကူးစက္မႈ ၇၄ ရာခိုင္နႈန္း က်ဆင္းသြားတယ္လို့ UNAIDS ကုလလသမဂၢ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ တိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္လုိက္ပါတယ္။

ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ အေျခအေနေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနတဲ့  UNAIDS အဖြဲ႕က နို၀င္ဘာ ၂၀ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာသစ္မွာ ေဖာ္ျပထားတာပါ။

အိပ္ခ်္အုိင္ဗီြပိုး အသစ္ကူးစက္မႈ ၅၀ ရာခုိင္နႈန္းေက်ာ္ က်ဆင္းသြားတဲ့နိုင္ငံ ၂၅ နိုင္ငံထဲမွာ အာ႐ွေဒသက ျမန္မာ၊ ထုိင္း၊ ကေမၻာဒီးယား၊ အိႏိၵယနဲ႔ နီေပါနိုင္ငံေတြပါ၀င္ျပီး ဇင္ဘာေဘြ၊ ရ၀န္ဒါ၊ တိုဂို၊ ဂါနာ၊ နမီးဘီးယား၊ အီသီယိုးပီးယား၊ ေဟတီ၊ ေဘာ့စြာနား စတဲ့ နိုင္ငံေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

ဒါဟာ ၂၀၀၁ ခုနွစ္ကေန ၂၀၁၁ ခုနွစ္အတြင္း အ႐ြယ္ေရာက္သူ အသက္ ၁၅ နွစ္နဲ ့ ၄၉ နွစ္အၾကား အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြပိုး ကူးစက္မႈနႈန္းကို သုေတသန ျပဳလုပ္တြက္ခ်က္ထားတာျဖစ္ျပီး ျမန္မာ နိုင္ငံမွာေတာ့ ၇၄ ရာခိုင္နႈန္း က်ဆင္းသြားတယ္လို ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ခုလို ေရာဂါကူးစက္နႈန္း က်ဆင္းသြားရတာဟာ  အိပ္ခ်္အုိင္ဗြီနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာေတြ တိုးလာတဲ့အတြက္ ျဖစ္ေၾကာင္း UNAIDS ရန္ကုန္ရံုးရဲ့ အၾကံေပးအရာ႐ွိ ေဒါက္တာစိုးနိုင္က ေျပာပါတယ္။

“ကူးစက္နႈန္းေတြကလည္း အျဖစ္မ်ားတဲ့ လူထုၾကားမွာ ေလ်ာ့သြားတာပါပဲ။ အရင္တုန္းကဆိုရင္ မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစြဲသူေတြၾကားမွာ အိပ္ခ်္အုိင္ဗီြက ျပီးခဲ့တဲ့နွစ္မွာ ၄၄ ရာခုိင္နႈန္းေလာက္ ႐ွိတယ္ေလ။ အခုဆုိရင္ ၂၀ ရာခုိင္နႈန္းေလာက္ပဲ ႐ွိေတာ့တယ္။ ဒီလုိျဖစ္လာတာက အကုန္ပါပါလိမ့္မယ္။ အသိဥာဏ္ေတြ မ်ားလာတယ္၊ ပညာေပး လုပ္ငန္းေတြ မ်ားလို႔လည္း ျဖစ္မယ္။”

လက္႐ွိ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြိပိုး ကူးစက္ခံေနရသူေပါင္း  ၂ သိန္း ၄ ေသာင္း ေလာက္႐ွိမယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။  ဒီအထဲမွာ ေအအာဗြီ ေခၚ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီတန္႔ေဆး ေဆးတိုက္ဖို႔ လိုအပ္ေန သူေပါင္း ၁ သိန္း ၂ ေသာင္းေလာက္႐ွိျပီး လူေပါင္း ၄ ေသာင္းေလာက္ကိုသာ ေဆး၀ါး ကူညီေပးနိုင္တယ္လို႔ UNAIDS အဖဲြ႕က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ေအအုိင္ဒီအက္စ္ေရာဂါ ပေပ်ာက္ေရး လုပ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ ေငြေၾကးအခက္အခဲ အပါအ၀င္ စိန္ေခၚမႈေတြ ႐ွိေနတုန္းပဲလို႔လည္း ေဒါက္တာ စိုးနိုင္က ေျပာပါတယ္။

“စိန္ေခၚမႈကေတာ့ အားလုံး တက္ညီလက္ညီ ပူးေပါင္လုပ္ေဆာင္မႈေတြကေတာ့ လုိတယ္ေလ။ ဒါတဖြဲ႔တည္း လုပ္လုိ႔ ရတဲ့ကိစၥမဟုတ္ဘူး။ ယူအန္ေရာ အစုိးရေရာ အားလံုး အတူတြဲျပီး ဟန္ခ်က္ညီညီနဲ႔ လုပ္ရမယ့္ ကိစၥေတြဆုိေတာ့ အတူတြဲလုပ္ဖို႔က လြယ္တဲ့ကိစၥေတြ မဟုတ္ဘူး။ ေငြေရးေၾကးေရး အပုိင္းေတြေရာ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြလည္း အေရးၾကီးတယ္။”

လက္႐ွိ ကမၻာမွာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြိပိုးနဲ ့ေနထိုင္ေနရသူေပါင္းက ၃၄ သန္း႐ွိျပီး  ၂၀၁၁ ခုနွစ္က ကမၻာတ၀န္းလံုးမွာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး အသစ္ ကူးစက္ခံရသူ ၂သန္းခြဲနဲ့ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ နဲ ့ဆက္ႏြယ္ျပီး ေသဆံုးခ့ဲသူေပါင္းက ၁ သန္း ၇ သိန္း႐ွိတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

DVB - ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ကူးစက္မႈ က်ဆင္း

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ART ေဆးဝါး မျပတ္လပ္အေရး ရခုိင္လူမႈ အဖဲြ႔အစည္းမွ ကူညီမည္

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း HIV ပုိးရွိသူမ်ားအတြက္ ေဆးဝါး မျပတ္လပ္ေစေရး အတြက္ ရခုိင္လူမႈ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားမွ ကူညီမည္ဟု ႏုိဝင္ဘာ (၁၈) ရက္ေန႔က စစ္ေတြၿမိဳ႕ဝံလက္ ေဖာင္ေဒးရွင္းရုံးတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အသိပညာ ေပးေဆြးေႏြးပဲြတြင္ရခုိင္လူမႈအဖဲြ႕အစည္း မ်ားက ေျပာဆုိခဲ့သည္။

(Myanmar Positive Group (National PLHA Network) ႏွင့္ (UtopiaAssociation) တုိ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အဆုိပါ HIV ပုိးရွိသူမ်ားအတြက္ ARTေဆးဝါး မျပတ္ လပ္ေရးေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ရန္  ရခုိင္လူမႈအဖဲြ႔ အစည္း မ်ားျဖစ္သည့္ ရခုိင္သဟာယအသင္း၊ ဝံလက္ေဖာင္ေဒးရွင္း၊ ABCD တုိ႔က ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
“ကၽြန္ေနာ္တုိ႔ တစ္ခုကူညီလုိ႔ရတာက ဒီအဖဲြ႔အစည္း HIV မိသားစုရဲ႕သားသမီး ကေလးပညာေရးအတြက္  ကၽြန္ေနာ္တုိ႔ ပညာေရးလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ကူညီေပးလုိ႔ရပါတယ္” ဟု ဝံလက္ေဖာင္ေဒးရွင္းမွ ဦးခုိင္ေကာင္းစံက ဆုိသည္။ ရခုိင္တြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္မ်ားေၾကာင္း HIV ပုိးရွိသူမ်ားအတြက္  ေဆးဝါးျပတ္လပ္မႈမ်ား ရွိခဲ့သလုိ အသက္ဆုံးပါးမႈ မ်ားလည္းရွိခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။

“ပဋိပကၡအတြင္းမွာ အဲဒီအထဲမွာ ဆုိးဆုိးဝါးဝါးျဖစ္တာက ARTေဆးဝါးျပတ္လပ္မႈနဲ႔ အသက္ဆုံးပါးသြားသူ (၆) ေယာက္ရွိပါတယ္၊ အမ်ဳိးသမီး (၄) ဦးပါတယ္” ဟု MyanmarPositiveGroup မွရခုိင္ေဒသ ဆုိင္ရာ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးသန္းထြန္းက ေျပာသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ PLHA ပုိးရွိသူမ်ားအတြက္ ေဆးေပးခန္း တစ္ခုဖြင့္ရန္ လူမႈအဖဲြ႔ြအစည္းမ်ားျဖင့္ ေဆြးေႏြး ထားၿပီးမၾကာမီ ၿမိဳမိၿမိဳဖမ်ားႏွင့္ ညိဳႏွိဳင္သြားဖုိ႔ အစီအစဥ္ရွိေၾကာင္းဦးသန္းထြန္းက ဆုိသည္။

ယခင္က PLHA တုိ႔အတြက္ ART ေဆးဝါးႏွင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈကုိ AZG နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအဖဲြ႕မွ  က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ ရုံးမဖြင့္ေတာ့သျဖင့္ Myanmar Positive Group (National PLHA Network) ႏွင့္ Utopia Association အဖဲြ႕က က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ မႈေပးရန္ စီစဥ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။
“ ကၽြန္ေနာ္တုိ႔ Utopia Association  အဖဲြ႔နဲ႔ MPG တုိ႔ေပါင္းၿပီး စစ္ေတြၿမိဳ႕ထဲမွာ ေဆးခန္း တစ္ခန္းဖြင့္ႏုိင္ေအာင္ ၿမိဳ႕မိ ၿမိဳ႕ဖေတြနဲ႔ ညိ္ဳႏွိဳင္းသြားဖုိ႔ အစီအစဥ္ရွိပါတယ္၊ ေဆးခန္းဖြင့္ဖုိ႔ အတြက္လဲ ကၽြန္ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳးစားေန ပါတယ္။  အဖဲြ႔အစည္းေတြကလဲ ဝုိင္းၿပီး မွတ္ခ်က္ေပး ေထာက္ျပတာတုိ႔ရွိပါတယ္။ MS ေဟာ္လန္ (AZG) ေျပာတာက ေဆးခန္းဖြင့္မယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔ဆီ က ဆရာဝန္ တစ္ေယာက္ ထားေပးမယ္လုိ႔ေတာ့ေျပာတယ္“ ဟု ဦးသန္းထြန္းက ဆုိသည္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕မွ  HIV ပုိးရွိသူတစ္ဦးက  “ကၽြန္မက PLHA ျဖစ္ေနေတာ့ေဆးဝါးကုိ Utopia ကဘဲ ယူေနပါတယ္၊ အစုိးရေဆးရုံမွာ ေဆးေပးေပမယ့္ စိတ္ကမလုံမလဲျဖစ္တယ္။ Utopia မွာဆုိရင္ ဘဝတူ ေတြဆုိေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင့္လင့္ ေဆြးေႏြးလုိ႔ရတယ္”ဟု  ေျပာျပခဲ့သည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ART ေဆးေသာက္သုံးေနရသည့္ PLHAစုစုေပါင္း (၃၃၀)ရွိၿပီး၊ (၂၈၅) ဦးမွာ ART ေဆးဝါးေသာက္ရန္လိုအပ္ေနေသးေၾကာင္း သိရသည္။

ျမစ္မခ - ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ART ေဆးဝါး မျပတ္လပ္အေရး ရခုိင္လူမႈ အဖဲြ႔အစည္းမွ ကူညီမည္