ရန္ကုန္ စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္းလို့ အမည္
ေပးထားတဲ့ ျမန္မာ နိုင္ငံရဲ့ ပထမဆံုး စေတာ့ ရွယ္ယာ ေဈးကြက္ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေရး
အတြက္ ပဏာမ ျပင္ဆင္မႈေတြ ေဆာင္ရြက္ ေနတာ ေတာ္ေတာ္ ခရီးေပါက္ လာျပီမို့ တရားဝင္
ျကိုတင္ ျပင္ဆင္မႈ အပိုင္းကို လာမယ့္ ၂၀၁၄ ဘ႑ဍာေရး နွစ္ဆန္းမွာ စတင္ ေတာ့မယ္လို့
ဆိုပါတယ္။
စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္း ေဈးကြက္ကို ဂ်ပန္ ကုမၸဏီ Daiwa Securities Group နဲ့ အခြန္နဲ့ ဘ႑ဍာ ဝန္ျကီးဌာနတို့က က်ပ္ ၁၆ ဘီလ်ံစီ ရင္းနွီး ျမႈပ္နွံဖို့ ေဆာင္ရြက္ ေနေပမယ့္ အျပီးသတ္ လက္မွတ္ မေရးထိုး ရေသးဘူး လို့ ဘ႑ဍာ၊ အခြန္ ဝန္ျကီးဌာန ဒုတိယ ဝန္ျကီး ဦးေမာင္ေမာင္သိန္း က ဆိုပါတယ္။
အမ်ားပိုင္ ကုမၸဏီ ၁၀ဝ ေလာက္ ထူေထာင္ ျပီးသား ရွိေပမဲ့ စာရင္း ထားသို မႈေတြဟာ နိုင္ငံတကာ စာရင္းကိုင္ စနစ္နဲ့ အညီ စာရင္း ထိန္းသိမ္း ထားရွိဖို့ ေလ့က်င့္ သင္တန္း ေပးရ ဦးမယ္ လို့ ဆိုပါတယ္။
အမ်ားပိုင္ ကုမၸဏီ ေတြရဲ့ ရွယ္ယာေတြ ၊ စေတာ့ ေတြကို လူအမ်ားက ဝယ္ယူျပီး ရင္းနွီး ျမႈပ္နွံဖို့ အတြက္ ကုမၸဏီေတြရဲ့ သတင္း အခ်က္ အလက္မွန္ေတြ ၊ စာရင္း ဇယား အမွန္ ေတြကို အမ်ား ျပည္သူက သိရွိ နိုင္ဖို့ လိုအပ္ ပါတယ္။
စာရင္း ဇယား ၊ အရံႈးအျမတ္ စာရင္းေတြကို အမွန္ အကန္ေတြ ျဖစ္ေျကာင္း အမ်ား ျပည္သူက မယံုျကည္ရင္ ရွယ္ယာေတြကို ဝယ္ယူျကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါ့အျပင္ အရင္ေခတ္ေတြမွာ ကုမၸဏီတခ်ို့က အမ်ား ျပည္သူ ထည့္ဝင္ ရင္းနွီး ထားတဲ့ ေငြေတြကို ယူျပီး အလြဲသံုးစားလုပ္ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္မႈေတြ ရွိခဲ့ ဖူးတဲ့ အတြက္ အမ်ားျပည္သူရဲ့ ယံုျကည္မႈကိုလည္း ျပန္လည္ ပ်ိုးေထာင္ ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တရားဥပေဒပိုင္း ဆိုင္ရာ အရ လိုအပ္တဲ့ နည္းဥပေဒေတြကိုလည္း ဆက္လက္ ျပဌာန္း ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘီဘီစီ (ျမန္မာပိုင္း)
စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္း ေဈးကြက္ကို ဂ်ပန္ ကုမၸဏီ Daiwa Securities Group နဲ့ အခြန္နဲ့ ဘ႑ဍာ ဝန္ျကီးဌာနတို့က က်ပ္ ၁၆ ဘီလ်ံစီ ရင္းနွီး ျမႈပ္နွံဖို့ ေဆာင္ရြက္ ေနေပမယ့္ အျပီးသတ္ လက္မွတ္ မေရးထိုး ရေသးဘူး လို့ ဘ႑ဍာ၊ အခြန္ ဝန္ျကီးဌာန ဒုတိယ ဝန္ျကီး ဦးေမာင္ေမာင္သိန္း က ဆိုပါတယ္။
အမ်ားပိုင္ ကုမၸဏီ ၁၀ဝ ေလာက္ ထူေထာင္ ျပီးသား ရွိေပမဲ့ စာရင္း ထားသို မႈေတြဟာ နိုင္ငံတကာ စာရင္းကိုင္ စနစ္နဲ့ အညီ စာရင္း ထိန္းသိမ္း ထားရွိဖို့ ေလ့က်င့္ သင္တန္း ေပးရ ဦးမယ္ လို့ ဆိုပါတယ္။
အမ်ားပိုင္ ကုမၸဏီ ေတြရဲ့ ရွယ္ယာေတြ ၊ စေတာ့ ေတြကို လူအမ်ားက ဝယ္ယူျပီး ရင္းနွီး ျမႈပ္နွံဖို့ အတြက္ ကုမၸဏီေတြရဲ့ သတင္း အခ်က္ အလက္မွန္ေတြ ၊ စာရင္း ဇယား အမွန္ ေတြကို အမ်ား ျပည္သူက သိရွိ နိုင္ဖို့ လိုအပ္ ပါတယ္။
စာရင္း ဇယား ၊ အရံႈးအျမတ္ စာရင္းေတြကို အမွန္ အကန္ေတြ ျဖစ္ေျကာင္း အမ်ား ျပည္သူက မယံုျကည္ရင္ ရွယ္ယာေတြကို ဝယ္ယူျကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါ့အျပင္ အရင္ေခတ္ေတြမွာ ကုမၸဏီတခ်ို့က အမ်ား ျပည္သူ ထည့္ဝင္ ရင္းနွီး ထားတဲ့ ေငြေတြကို ယူျပီး အလြဲသံုးစားလုပ္ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္မႈေတြ ရွိခဲ့ ဖူးတဲ့ အတြက္ အမ်ားျပည္သူရဲ့ ယံုျကည္မႈကိုလည္း ျပန္လည္ ပ်ိုးေထာင္ ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တရားဥပေဒပိုင္း ဆိုင္ရာ အရ လိုအပ္တဲ့ နည္းဥပေဒေတြကိုလည္း ဆက္လက္ ျပဌာန္း ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘီဘီစီ (ျမန္မာပိုင္း)
ျမစ္ဆံု စီမံကိန္း ျပန္စမည့္
ကိစၥ ဝိုင္းဝန္းကန္႔ကြက္
ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကို တရုတ္ ကုမၸဏီတစ္ခု ျဖစ္တဲ့ CPI က ျပန္စဖို႔လိုလားေနတယ္
ဆိုျပီးေတာ့ ေျပာဆိုၿပီး တစ္ရက္အၾကာမွာပဲ ျပည္တြင္းအရပ္ဖက္ လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ သဘာဝ
ပတ္၀န္းက်င္ ပညာရွင္ေတြကေတာ့ ျမစ္ဆံု စီမံကိန္းျပန္ စမွာကို လံုးဝလက္မခံႏိုင္ဘူးလို႕
ေျပာဆိုၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ CPI ကုမၸဏီဘက္ကေတာ့ စီမံကိန္းျပန္စဖို႔ သူတို႔ အေနနဲ႔ ဖြံျဖိဳးေရး
လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ျပီးေတာ့ ေဒသခံေတြ စည္းရံုးခဲ့တယ္လို႔လည္း ကခ်င္လူထု အေျချပဴအဖြဲ႔ေတြက
ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ထားတဲ့ ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္
ကေျပာျပမွာပါ။
ဧရာဝတီျမစ္ဆုံ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ျပန္လည္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲၿပီး တက္လာမယ့္ အစိုးရနဲ႕ ညႇိႏိႈင္းသြားမယ္လို႕ ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔က ဧရာဝတီ ျမစ္ညာ-ျမစ္ဆုံေရအား လွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ကုမၸဏီဥကၠ႒က ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ နဲ႔ အရပ္ဖက္လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ကို ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။ အခုလိုေျပာဆိုျပီး တစ္ရက္အၾကာမွာပဲ ကခ်င္လူထု တစ္ခုတည္း အတြက္သာမက ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးနဲ႔ သက္ဆိုင္ေနတဲ့ ဧရာဝတီျမစ္ မပ်က္စီးေရးအတြက္ ဒီစီမံကိန္းကို ျပန္စဖို႔ မလိုလားဘူးလို႔ ကခ်င္ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ယက္က မခြန္ဂ်ာက ေျပာပါတယ္။
"ဧရာဝတီဟာ က်မတို႔ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလုံးနဲ႔သက္ဆိုင္မွာျဖစ္တယ္။ ဧရာဝတီကို ထိတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီျမစ္ဆုံကို ထိတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဧရာဝတီၾကီးက ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ အဲေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလုံးမွာ ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီဧရာဝတီၾကီးနဲ႕ သူ႕ရဲ့ျမစ္ဖ်ားေတြ အကုန္လုံးကို ကာကြယ္ရမွာျဖစ္တယ္။ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္လုံးကို ကာကြယ္ ရမွာျဖစ္တယ္ရွင့္"
CPI ကုမၸဏီ ဘက္ကေတာ့ ေဒသခံေတြရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ ရရင္ ဒီစီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မယ္ ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လူထု အေျချပဳ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ေဒသ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ကိုင္ျပီး အေကာင္ အထည္ေဖာ္ခြင့္ရေရး အျပင္းအထန္ ၾကိဳးစားေနတယ္လို႔လည္း ျမစ္ဆံုေဒသ က ေရြ႕ေျပာင္းခံ ရြာသားေတြ ကေျပာဆိုေနၾကတာပါ။
CPI ကုမၸဏီဘက္ကေတာ့ သူတို႕ အေနနဲ႕ ဖြ႔ံျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနတယ္ ဆိုေပမဲ့လည္း မူလ က လုပ္ကိုင္စားေသာက္လို႔ရတဲ့ ေဒသခံေတြ ရဲ႕ ရပ္တည္မႈေတြကို သူတို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလိုက္တဲ့အတြက္ အဲဒီ ေနရာေတြမွာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္လို႔မရပဲ ကူညီေပးေနတဲ့သေဘာေလာက္ပဲ ရွိတယ္လို႕ မခြန္ဂ်ာကေျပာပါတယ္။ ျမစ္ဆံုေဒသကို သြားေရာက္ျပီး ေဒသခံေတြ ရဲ႕ အေျခအေန ဧရာဝတီ ျမစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ဖူးတဲ့ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပြင့္လင္းလူမႈအဖြဲ႔အစည္းက ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ကိုေ႒းၾကြယ္ကလည္း အစားထိုးလို႔မရတဲ့ ဧရာ၀တီ ပ်က္စီးမဲ့ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို မလိုလားဘူးလို႔ ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
"က်ေနာ္တို႔ဆိုလိုေနတာက တကယ္႔ဗ်ာ Apply Value တင္မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီျမစ္ဆံု ဆိုတဲ့ဟာကာ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြက္ေကာ က်ေနာ္တို႔ျပည္ေထာင္စု တစ္ခုလုံးအတြက္ေကာ ဒါဟာ Cultural Value ပါ။ ယဥ္ေက်းမႈရဲ့တန္ဖိုးပါ။ တကယ္ က်ေနာ္တို႔စိတ္ထဲမွာ ထားထားတဲ့ Fundamental Value ပါ။ အဲဒီ Fundamental Value ေတြက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ထားထားတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ရင္တြင္းမွာ ထားထားတဲ့ဟာကို ဘာနဲ႔အစားထိုးလို႔ရႏိုင္သလဲ ဆိုတာကေတာ့ ထည္႔ျပီးေတာ့ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္"
ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔တုန္းက တရုတ္ႏိုင္ငံ ရဲ႕ ကုမၸဏီတစ္ခု ျဖစ္တဲ့ China Power Investment Corporation ဟာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ဆီဒိုးနားဟိုတယ္ မွာ ျမစ္ဆံုနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လူမႈေရးတာ၀န္ရွိမႈ နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီ့အစီရင္ခံစာမွာဆိုရင္ ၂၀၁၀ ကေန ၂၀၁၂ ထိ CPI က လုပ္ေပးထားတဲ့ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြ ကို ေဖာ္ျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ အေနနဲ႔ အခုလို စီမံကိန္းရပ္တန္႔ထားေပမဲ့ အရင္ အစိုးရလက္ထက္က စာခ်ဳပ္အေပၚမွာေတာ့ ေလးစား လိုက္နာသင့္တယ္ လို႔လည္း CPI ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဒါရိုုက္တာကလည္းေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔ကလုပ္ခဲ့တဲ့ပြဲကို ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ ဦးဟံသာျမင့္က စီမံကိန္း လုပ္မယ္ဆိုရင္ ေဒသခံေတြ ရဲ႕ အက်ိဳးစီပြားကို အေသအခ်ာ ဂရုစိုက္ဖို႔ ကုမၼဏီမွာ တာ၀န္ရွိတယ္လို႕လည္းေျပာပါတယ္။
"ေရအားလွ်ပ္စစ္လုပ္တာ သက္သက္ကေတာ့ ဒါဟာ ျပသနာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ဒါေပမဲ့လို႔ အခုဟာက ျမစ္ဆံု စီမံကိန္းက်ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာ ပါျဖစ္လာျပီေလ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ ခံစားခ်က္ေတြ ရွိလာတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီဟာေတြကို ထည္႔မတြက္ဘဲနဲ႕ စီးပြါးေရးအျမင္ သပ္သပ္ေပါ့ဗ်ာ Development Sector တစ္ခုတည္းနဲ႕ၾကည့္ျပီး လုပ္လို႔မရေတာ့ဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။"
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဧရာဝတီျမစ္အထက္ ေမခနဲ႔ မလိချမစ္ေပၚမွာ ေရကာတာ ခုနစ္ခု တည္ေဆာက္ဖို႕ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က စစ္္အစိုးရနဲ႕့ China Power Investment Corporation တို႔ အက်ဳိးတူ ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္ဖို႔ နားလည္မႈ စာခြၽန္လႊာ ေရးထိုးခဲ့ၾကတာပါ။
ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြက ဒီစီမံကိန္းကို ျပည္လုံးကြၽတ္ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵ ထုတ္ေဖာ္ၾကတဲ့အတြက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကို သူ႔အစိုးရ လက္ထက္မွာ ရပ္ဆိုင္းထားမယ္ဆိုျပီးေတာ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့တာပါ။
အခုလို ျမစ္ဆံု စီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းထားခံရတာဟာ အေစာပိုင္း ကာလထဲက CPI အေနနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ဆန္းစစ္မႈေတြကို ေသခ်ာမလုပ္ခဲ့လို႔ အခုလို စီမံကိန္းကို ရပ္တန္႔ ထားရတာလို႔လည္း Eco-Dev အဖြဲ႕က သဘာဝ ပတ္၀န္းက်င္ ပညာရွင္ ဦးဝင္းမ်ိဳးသူကေျပာပါတယ္။
"ဒီ ျမစ္ဆံုဆည္ ရပ္တံ့သြားရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက သူတို႔အေနနဲ႕ ကုမၸဏီ အေနနဲ႔ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ အလုပ္ေတြကို စနစ္တက်မလုပ္ဘဲနဲ႔ ျဖတ္ေက်ာ္ လုပ္တဲ့အတြက္ သူတို႔ ဒီဆိုးက်ိဳးကို ခံစားရတာေပါ့။ ဥပမာ ပါတ္ဝန္းက်င္ေရးရာ ဆန္းစစ္ျခင္းတို႔လုပ္ငန္းမ်ိဳးေတြလုပ္ၿပီးေတာ့မွ စီမံကိန္းၾကီးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ သင့္တာေပါ့။ ပါတ္ဝန္းက်င္ေရးရာဆန္းစစ္မႈေတြ လုပ္တယ္ဆိုရင္ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို လူထုကိုခ်ျပ။ လူထုက ဘယ္လိုျမင္လဲေပါ့။ လူထုကအျမင္ေပၚမူတည္ျပီးေတာ့မွ သူတို႔က ဒီစီမံကိန္းကိုလုပ္သင့္တာေလ။ လူထုကကို မၾကိဳက္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဒီစီမံကိန္းက ရပ္သြားမွာပဲေပါ့"
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ရပ္တန္႔ထားတဲ့ အတြက္ CPI ကုမၸဏီအေနနဲ႕ တစ္ႏွစ္ကို ေဒၚလာ သန္း ငါးရာ ႏွစ္စဥ္ ကုန္က်ေနျပီးေတာ့ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ စီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းထားခ်ိန္ ၂ ႏွစ္ အတြင္း သန္း ၁ ေထာင္ေက်ာ္ ဆံုးရံႈးေနတယ္လို႕ CPI က တရား၀င္ေျပာဆိ္ုထားပါတယ္။
ေအာင္ရဲ ေမာင္ေမာင္ (ဗီြအုိေအ)
ဧရာဝတီျမစ္ဆုံ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ျပန္လည္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲၿပီး တက္လာမယ့္ အစိုးရနဲ႕ ညႇိႏိႈင္းသြားမယ္လို႕ ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔က ဧရာဝတီ ျမစ္ညာ-ျမစ္ဆုံေရအား လွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ကုမၸဏီဥကၠ႒က ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ နဲ႔ အရပ္ဖက္လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ကို ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။ အခုလိုေျပာဆိုျပီး တစ္ရက္အၾကာမွာပဲ ကခ်င္လူထု တစ္ခုတည္း အတြက္သာမက ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးနဲ႔ သက္ဆိုင္ေနတဲ့ ဧရာဝတီျမစ္ မပ်က္စီးေရးအတြက္ ဒီစီမံကိန္းကို ျပန္စဖို႔ မလိုလားဘူးလို႔ ကခ်င္ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ယက္က မခြန္ဂ်ာက ေျပာပါတယ္။
"ဧရာဝတီဟာ က်မတို႔ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလုံးနဲ႔သက္ဆိုင္မွာျဖစ္တယ္။ ဧရာဝတီကို ထိတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီျမစ္ဆုံကို ထိတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဧရာဝတီၾကီးက ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ အဲေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလုံးမွာ ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီဧရာဝတီၾကီးနဲ႕ သူ႕ရဲ့ျမစ္ဖ်ားေတြ အကုန္လုံးကို ကာကြယ္ရမွာျဖစ္တယ္။ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္လုံးကို ကာကြယ္ ရမွာျဖစ္တယ္ရွင့္"
CPI ကုမၸဏီ ဘက္ကေတာ့ ေဒသခံေတြရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ ရရင္ ဒီစီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မယ္ ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လူထု အေျချပဳ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ေဒသ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ကိုင္ျပီး အေကာင္ အထည္ေဖာ္ခြင့္ရေရး အျပင္းအထန္ ၾကိဳးစားေနတယ္လို႔လည္း ျမစ္ဆံုေဒသ က ေရြ႕ေျပာင္းခံ ရြာသားေတြ ကေျပာဆိုေနၾကတာပါ။
CPI ကုမၸဏီဘက္ကေတာ့ သူတို႕ အေနနဲ႕ ဖြ႔ံျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနတယ္ ဆိုေပမဲ့လည္း မူလ က လုပ္ကိုင္စားေသာက္လို႔ရတဲ့ ေဒသခံေတြ ရဲ႕ ရပ္တည္မႈေတြကို သူတို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလိုက္တဲ့အတြက္ အဲဒီ ေနရာေတြမွာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္လို႔မရပဲ ကူညီေပးေနတဲ့သေဘာေလာက္ပဲ ရွိတယ္လို႕ မခြန္ဂ်ာကေျပာပါတယ္။ ျမစ္ဆံုေဒသကို သြားေရာက္ျပီး ေဒသခံေတြ ရဲ႕ အေျခအေန ဧရာဝတီ ျမစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ဖူးတဲ့ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပြင့္လင္းလူမႈအဖြဲ႔အစည္းက ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ကိုေ႒းၾကြယ္ကလည္း အစားထိုးလို႔မရတဲ့ ဧရာ၀တီ ပ်က္စီးမဲ့ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို မလိုလားဘူးလို႔ ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
"က်ေနာ္တို႔ဆိုလိုေနတာက တကယ္႔ဗ်ာ Apply Value တင္မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီျမစ္ဆံု ဆိုတဲ့ဟာကာ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြက္ေကာ က်ေနာ္တို႔ျပည္ေထာင္စု တစ္ခုလုံးအတြက္ေကာ ဒါဟာ Cultural Value ပါ။ ယဥ္ေက်းမႈရဲ့တန္ဖိုးပါ။ တကယ္ က်ေနာ္တို႔စိတ္ထဲမွာ ထားထားတဲ့ Fundamental Value ပါ။ အဲဒီ Fundamental Value ေတြက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ထားထားတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ရင္တြင္းမွာ ထားထားတဲ့ဟာကို ဘာနဲ႔အစားထိုးလို႔ရႏိုင္သလဲ ဆိုတာကေတာ့ ထည္႔ျပီးေတာ့ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္"
ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔တုန္းက တရုတ္ႏိုင္ငံ ရဲ႕ ကုမၸဏီတစ္ခု ျဖစ္တဲ့ China Power Investment Corporation ဟာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ဆီဒိုးနားဟိုတယ္ မွာ ျမစ္ဆံုနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လူမႈေရးတာ၀န္ရွိမႈ နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီ့အစီရင္ခံစာမွာဆိုရင္ ၂၀၁၀ ကေန ၂၀၁၂ ထိ CPI က လုပ္ေပးထားတဲ့ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြ ကို ေဖာ္ျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ အေနနဲ႔ အခုလို စီမံကိန္းရပ္တန္႔ထားေပမဲ့ အရင္ အစိုးရလက္ထက္က စာခ်ဳပ္အေပၚမွာေတာ့ ေလးစား လိုက္နာသင့္တယ္ လို႔လည္း CPI ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဒါရိုုက္တာကလည္းေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔ကလုပ္ခဲ့တဲ့ပြဲကို ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ ဦးဟံသာျမင့္က စီမံကိန္း လုပ္မယ္ဆိုရင္ ေဒသခံေတြ ရဲ႕ အက်ိဳးစီပြားကို အေသအခ်ာ ဂရုစိုက္ဖို႔ ကုမၼဏီမွာ တာ၀န္ရွိတယ္လို႕လည္းေျပာပါတယ္။
"ေရအားလွ်ပ္စစ္လုပ္တာ သက္သက္ကေတာ့ ဒါဟာ ျပသနာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ဒါေပမဲ့လို႔ အခုဟာက ျမစ္ဆံု စီမံကိန္းက်ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာ ပါျဖစ္လာျပီေလ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ ခံစားခ်က္ေတြ ရွိလာတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီဟာေတြကို ထည္႔မတြက္ဘဲနဲ႕ စီးပြါးေရးအျမင္ သပ္သပ္ေပါ့ဗ်ာ Development Sector တစ္ခုတည္းနဲ႕ၾကည့္ျပီး လုပ္လို႔မရေတာ့ဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။"
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဧရာဝတီျမစ္အထက္ ေမခနဲ႔ မလိချမစ္ေပၚမွာ ေရကာတာ ခုနစ္ခု တည္ေဆာက္ဖို႕ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က စစ္္အစိုးရနဲ႕့ China Power Investment Corporation တို႔ အက်ဳိးတူ ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္ဖို႔ နားလည္မႈ စာခြၽန္လႊာ ေရးထိုးခဲ့ၾကတာပါ။
ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြက ဒီစီမံကိန္းကို ျပည္လုံးကြၽတ္ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵ ထုတ္ေဖာ္ၾကတဲ့အတြက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကို သူ႔အစိုးရ လက္ထက္မွာ ရပ္ဆိုင္းထားမယ္ဆိုျပီးေတာ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့တာပါ။
အခုလို ျမစ္ဆံု စီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းထားခံရတာဟာ အေစာပိုင္း ကာလထဲက CPI အေနနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ဆန္းစစ္မႈေတြကို ေသခ်ာမလုပ္ခဲ့လို႔ အခုလို စီမံကိန္းကို ရပ္တန္႔ ထားရတာလို႔လည္း Eco-Dev အဖြဲ႕က သဘာဝ ပတ္၀န္းက်င္ ပညာရွင္ ဦးဝင္းမ်ိဳးသူကေျပာပါတယ္။
"ဒီ ျမစ္ဆံုဆည္ ရပ္တံ့သြားရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက သူတို႔အေနနဲ႕ ကုမၸဏီ အေနနဲ႔ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ အလုပ္ေတြကို စနစ္တက်မလုပ္ဘဲနဲ႔ ျဖတ္ေက်ာ္ လုပ္တဲ့အတြက္ သူတို႔ ဒီဆိုးက်ိဳးကို ခံစားရတာေပါ့။ ဥပမာ ပါတ္ဝန္းက်င္ေရးရာ ဆန္းစစ္ျခင္းတို႔လုပ္ငန္းမ်ိဳးေတြလုပ္ၿပီးေတာ့မွ စီမံကိန္းၾကီးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ သင့္တာေပါ့။ ပါတ္ဝန္းက်င္ေရးရာဆန္းစစ္မႈေတြ လုပ္တယ္ဆိုရင္ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို လူထုကိုခ်ျပ။ လူထုက ဘယ္လိုျမင္လဲေပါ့။ လူထုကအျမင္ေပၚမူတည္ျပီးေတာ့မွ သူတို႔က ဒီစီမံကိန္းကိုလုပ္သင့္တာေလ။ လူထုကကို မၾကိဳက္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဒီစီမံကိန္းက ရပ္သြားမွာပဲေပါ့"
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ရပ္တန္႔ထားတဲ့ အတြက္ CPI ကုမၸဏီအေနနဲ႕ တစ္ႏွစ္ကို ေဒၚလာ သန္း ငါးရာ ႏွစ္စဥ္ ကုန္က်ေနျပီးေတာ့ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ စီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းထားခ်ိန္ ၂ ႏွစ္ အတြင္း သန္း ၁ ေထာင္ေက်ာ္ ဆံုးရံႈးေနတယ္လို႕ CPI က တရား၀င္ေျပာဆိ္ုထားပါတယ္။
ေအာင္ရဲ ေမာင္ေမာင္ (ဗီြအုိေအ)
နယ္စပ္ေဒသတစ္ေလွ်ာက္ HIV/AIDS စီမံခ်က္မ်ား ေဆာင္ရြက္မည္
က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အားနည္းေသာ နယ္စပ္ေဒသမ်ားအတြက္ အာရွဖြံ႕ၿဖဳိးေရးဘဏ္ (ADB) ၏ အကူအညီျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနယ္စပ္ၿမဳိ႕ ငါးၿမိဳ႕တြင္ HIV/AIDS ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ကုသေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို လာမည့္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ စတင္ေဆာင္ ႐ြက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း National AIDS Program ၏ စီမံခ်က္မန္ေနဂ်ာ ေဒါက္တာျမင့္ေရႊက The Voice သို႔ ေျပာၾကားသည္။ေလးႏွစ္ၾကာ ပံ့ပိုးမည့္ ADB အစီအစဥ္ေၾကာင့္ လူဦးေရ ၁ ဒသမ ၄ သန္းေက်ာ္ အကူအညီ ရရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ နယ္စပ္ေဒသၿမဳိ႕မ်ားတြင္ ဘားအံ၊ ျမဝတီ၊ ေကာ့ကရိတ္၊ တာခ်ီလိတ္ႏွင့္ ေမာ္လၿမဳိင္ၿမဳိ႕မ်ား ပါဝင္ေၾကာင္း ၎ကထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားသည္။
အဆိုပါ စီမံခ်က္တြင္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ အေဆာက္အအံု ၅၇ လုံး ေဆာက္လုပ္ရန္ လ်ာထားေၾကာင္း၊ က်န္ရန္ပုံေငြမ်ား အတြက္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို သင္တန္းေပးျခင္း၊ HIV ပိုး ကူးစက္ခံရသူမ်ားကို ႏွစ္သိမ့္ ေဆြးေႏြးျခင္းႏွင့္ ေသြးစစ္ေပးျခင္းတို႔ အပါအဝင္ ကြန္ဒုံးမ်ား ျဖန္႔ေဝခင္းႏွင့္ လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္ေသာ ေရာဂါမ်ားကို ကုသေပးျခင္း တို႔လည္း ျပဳလုပ္ေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာျမင့္ေရႊက ေျပာဆိုသည္။
“အရင္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ART လိုအပ္တယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ေရာဂါ မျဖစ္ေသးတဲ့ သူေတြအတြက္ ႀကဳိတင္ ကာကြယ္ေရးကို ပိုလိုအပ္တယ္” ဟု လုပ္သက္ ခုနစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ႏွစ္သိမ့္ ေဆြးေႏြးေပးေရး လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခဲ့သူ ေဒၚႏွင္းျမဦးက ေျပာၾကားသည္။
ယင္းအျပင္ HIV ပိုး ရွိသူမ်ား၏ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ပံ့ပိုးေပးမည့္ အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြေပးေရးႏွင့္ ၎တို႔၏ အခြင့္အေရးအတြက္ ကာကြယ္ေပးျခင္းတို႔ ပိုျပဳလုပ္ေပးေၾကာင္း ၎ကအႀကံျပဳသည္။
မဲေခါင္ေဒသ ေျခာက္ႏိုင္ငံ အၾကားတြင္ ေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သားမ်ားမွတစ္ဆင့္ HIV/AIDS ကူးစက္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး နားလည္မႈ စာခြၽန္လႊာကို ၂၀၁၁ ႏိုဝင္ဘာလက ေရးထိုးထားၿပီး ေနာက္ပိုင္း ပထမဦးဆုံး အႀကိမ္ ADB ၏ HIV/AIDS ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ကုသေရး အစီအစဥ္ စတင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ HIV ပိုး ကူးစက္ခံထားရသူ တစ္သိန္းကိုးေသာင္း ရွစ္ေထာင္ခန္႔ ရွိသည့္အနက္ ART ေဆးရရွိသူ ငါးေသာင္းေက်ာ္ ဝန္းက်င္သာရွိၿပီး က်န္ခုႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္သည္ ART ေဆး လိုအပ္ေသးေၾကာင္း ကုလသမဂၢ ခုခံအား က်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ (UNAIDS) က ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ရန္ကုန္၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၇
The Voice Weekly - နယ္စပ္ေဒသတစ္ေလွ်ာက္ HIV/AIDS စီမံခ်က္မ်ား ေဆာင္ရြက္မည္
No comments:
Post a Comment