စမ္းတဝါးဝါး ပညာေရးျမႇင့္တင္မႈ

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ဆက္တိုက္ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အစိုးရသစ္ လက္ထက္ အရွိန္အဟုန္ ျပင္းစြာႏွင့္ ျပင္ဆင္ေနသည့္ ျပန္တမ္းဝင္ အရာရွိမ်ား၏ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ စီမံကိန္းမ်ားသည္ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ လက္ေတြ႕ ထိေတြ႕ သင္ၾကားေနရသူ ဆရာ ဆရာမမ်ား၊ စီမံခန္႔ခြဲေရး တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရး သုေတသန ပညာရွင္မ်ားအတြက္ ထင္သေလာက္ ခရီးမေပါက္ခဲ့ေခ်။

ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္အတြင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ေသာ ပညာေရး ျပဳျပင္မႈမ်ားကို ယုံၾကည္မႈ မဲ့လာေသာ ပညာေရး အသိုင္းအဝိုင္းက အစိုးရသစ္ လက္ထက္ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ လုပ္ငန္း မ်ားေၾကာင့္ ပညာေရးစနစ္ ထပ္မံ မနိမ့္က်သြားရန္ အၿငိမ္းစား ပညာေရး ဝန္ထမ္းမ်ား၊ ျပင္ပ ပညာရွင္မ်ားက အၿပဳိင္အဆိုင္ သုံးသပ္ ေထာက္ျပၾကသည္။
အစိုးရ၏ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပညာေရး အသုံးစရိတ္ကို အနည္းဆုံး ခြဲေဝေပးျခင္း၏ ရလဒ္ေၾကာင့္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာ၊ လူမႈ စီးပြားေရး အပါအဝင္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၏ အသြင္အျပင္၊ သင္႐ိုးညႊန္းတမ္း အားလုံးမွာ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား မ်က္ႏွာငယ္ၾကရသည္။

အသုံးစရိတ္ မရေသာေၾကာင့္ အမိုး၊ အကာ မလုံၿခံဳေသာ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ဘဝအာမခံခ်က္ မေပးထားေသာ ပဋိပကၡ ေဒသမ်ားႏွင့္ ေဝးလံေခါင္သီေသာ ေဒသမ်ားမွ အေျခခံပညာ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏ အေျခအေနတို႔ကို ဥပမာေပးၿပီး လက္ရွိ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားကို အား မရေသးေၾကာင္း၊ အဆင့္ျမင့္က႑တြင္ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တကၠသိုလ္မ်ား ေပၚေပါက္ရန္ ေတာင္းဆိုမႈမွာလည္း ႐ႈပ္ေထြးေနေသာ စီမံခန္႔ခြဲမႈေၾကာင့္ သီးျခားခြဲထုတ္ မရသည့္ အေျခအေန ျဖစ္ေနေၾကာင္း အစိုးရသစ္ လက္ထက္ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈတြင္ ပါဝင္ေနသူမ်ားက ဆိုသည္။

“ပညာေရး ဝန္ႀကီးဌာနက နဂိုကတည္းက လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ (Capacity) အားနည္း ေနေသးတယ္။ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလကိုေတာ့ ဒီလိုပဲ ျဖတ္သန္းၾကရမွာ” ဟု ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စိန္ရတု ခန္းမတြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရး ေကာ္မတီ အစည္းအေဝး၌ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ုံးဝန္ႀကီး ဦးတင္ႏိုင္သိန္းက ဆိုသည္။

မည္သည့္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ဳိးမဆို အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလတြင္ အခ်ိတ္အဆက္ လြဲမွားမႈမ်ား၊ လူသား အရင္းအျမစ္ အားနည္းမႈမ်ားႏွင့္ မူဝါဒပိုင္း လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရွိႏိုင္သည့္အတြက္ လက္ရွိ ပညာေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို သုံးသပ္ရန္ အခ်ိန္ေစာေနေသးေၾကာင္း ေထာက္ျပ ေဆြးေႏြးသူမ်ားလည္း ရွိသည္။

ပညာေရးျမႇင့္တင္မႈ စီမံကိန္းမ်ား

“မူဝါဒမရွိဘဲ ပညာေရးစီမံကိန္း ေတြဆြဲလို႔ မရဘူး။ အရင္ဆုံး ပညာေရးမူဝါဒကို ဆြဲရမယ္” ဟု သင္႐ိုးညႊန္းတမ္းဆိုင္ရာ ပညာေရး ပါရဂူဘြဲ႕ ရရွိထားသူ NLD ပညာေရး ေကာ္မတီဝင္ ေဒါက္တာသိန္းလြင္က ေျပာၾကားဖူးသည္။

အမ်ဳိးသားပညာေရး မူဝါဒ ေရးဆြဲေရးအတြက္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ ေကာ္မတီ၊ ဘက္စုံလႊမ္းၿခံဳႏိုင္ေသာ ပညာေရး ေလ့လာ သုံးသပ္ေရး အစီအစဥ္ (CESR)၊ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ လမ္းညႊန္ခ်က္ျဖင့္ ယခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရး ေကာ္မတီႏွင့္ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းထားသည့္ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ ကြန္ရက္ (NNER) တို႔က သီးျခား လုပ္ကိုင္လ်က္ ရွိသည္။

သို႔ေသာ္ ပညာေရးအဖြဲ႕ ေလးခုလုံး၏ စီမံကိန္းမ်ား၊ မူဝါဒမ်ားကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ အၿပီးသတ္မည္ ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ပညာသင္ႏွစ္တြင္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ရန္ ရည္႐ြယ္ထားၾကသည္။

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အဖြဲ႕မ်ားထဲက သမၼတ႐ုံးဝန္ႀကီး ဦးတင္ႏိုင္သိန္း ဦးေဆာင္ေသာ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ေကာ္မတီသည္ အထင္ရွားဆုံး ျဖစ္ၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ ေကာ္မတီႏွင့္အၿပဳိင္ အမ်ဳိးသားပညာေရး ဥပေဒ အပါအဝင္ က႑အလိုက္ ပညာေရး စီမံကိန္းမ်ားကို ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေရးဆြဲလ်က္ ရွိသည္။

ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပါဝင္ေသာ CESR ႏွင့္ NNER ကြန္ရက္တို႔ကမူ ပညာေရး စီမံကိန္း အခ်ဳိ႕အတြက္ ရံဖန္ရံခါ ပူးတြဲ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ၾကဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိတ္အဆက္ ပိရိစြာ လုပ္ကိုင္ေနေသာ ပညာေရး အဖြဲ႕မ်ား မဟုတ္ၾကေခ်။
“ဒီဥပေဒ တစ္ခုတည္းကိုပဲ ခြဲလုပ္ေနၾကတာ အခ်ိန္ကုန္တယ္။ အခ်ိန္တန္ရင္ တစ္ခုပဲ အတည္ျပဳရာမွာကို ေပါင္းလုပ္ဖို႔ မရွိၾကဘူး” ဟု လုပ္သက္ ၂၀ ေက်ာ္ရွိ အရာရွိအဆင့္ ပညာေရး ဝန္ထမ္းတစ္ဦးက သုံးသပ္သည္။

လမ္းမေပၚေသးေသာ အေျခခံ အေျပာင္းအလဲ

ပညာေရး ျပဳျပင္ေရးစနစ္တြင္ ေဝဖန္သံ အမ်ားဆုံး ရရွိေသာ က႑မွာ အေျခခံပညာေရးႏွင့္ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးတို႔ပင္ ျဖစ္သည္။

အေျခခံ ပညာေရးတြင္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏ အရည္အေသြးႏွင့္ အေျခခံလစာ၊ အေဆာက္အအံုပိုင္း လိုအပ္ခ်က္၊ ဆရာေက်ာင္းသားအခ်ဳိး ကြာဟေသာ သင္ၾကားနည္း၊ တတ္ေျမာက္မႈ စစ္ေဆးေသာ စာေမးပြဲ စနစ္တို႔သည္ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ လုပ္ငန္းအဖြဲ႕မ်ား အေျဖရွာခက္သည့္ က႑မ်ား ျဖစ္သည္။ ပညာေရး ဝန္ႀကီးဌာနက စာေမးပြဲစနစ္၊ သင္ၾကားနည္းစနစ္ မ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္ ညႇိႏိႈင္းေနဆဲ ျဖစ္ၿပီး ယင္းညႇိႏိႈင္း ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ လက္ေတြ႕သင္ၾကားေနေသာ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား မပါဝင္သည္မွာ အေျဖထုတ္စရာ ျဖစ္ေနသည္။
“လစာပိုေတာင္ မလိုခ်င္ပါဘူး။ ကေလးေတြ သင္ၾကားဖို႔ ေနရာ လုံလုံေလာက္ေလာက္နဲ႔ ပညာသင္ခြင့္ရွိရင္ပဲ ေက်နပ္ေနၿပီ” ဟု ျမန္မာစာဘာသာ အထက္တန္းျပ ဆရာမ ေဒၚမာလာၿငိမ္းက ေျပာဆိုသည္။

အေျခခံပညာအတြက္ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန ေျပာင္းလဲမႈမ်ားမွာ သိသာထင္ရွားမႈ မရွိေသးေၾကာင္း၊ ပညာေရး အသုံးစရိတ္မ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းအေဆာက္အအံုပိုင္း ျပင္ဆင္ၿပီး ကေလးသူငယ္မ်ား ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရေရးကိုသာ ေဆာင္႐ြက္ သင့္ေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ ေျပာဆိုသည္။
“ပညာေရးစနစ္ ေျပာင္းေလ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ လုပ္ရတဲ့ စာရင္းဇယားေတြ ပိုတိုးလာေလပဲ။ ဘာမွထူးျခားတာေတာ့ မရွိဘူး” ဟု ေဒၚမာလာၿငိမ္းက ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။

၂၀၁၂-၂၀၁၄ ပညာသင္ႏွစ္တြင္ မူလတန္း ပညာေရး၌ ေငြက်ပ္တစ္ေထာင္၊ ဗလာစာအုပ္၊ ျပ႒ာန္းစာအုပ္ႏွင့္ ေက်ာင္းလခ ကင္းလြတ္ခြင့္ မူဝါဒမ်ား ေဆာင္႐ြက္ ေပးခဲ့ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ေက်ာင္းမ်ားတြင္ အဆိုပါ အေထာက္အပံ့မ်ား မရရွိေၾကာင္း၊ ပညာသင္စရိတ္ တစ္ေထာင္ ေထာက္ပံ့ျခင္းမွာလည္း ၿမဳိ႕ႀကီးမ်ားရွိ ေငြေၾကး တတ္ႏိုင္သူမ်ားအတြက္ အသုံးမဝင္ဘဲ ေငြကုန္ ေၾကးက် ပိုမ်ားျခင္းသာ အဖတ္တင္ေၾကာင္း ေက်ာင္းသား မိဘမ်ားႏွင့္ ဆရာ၊ ဆရာမ မ်ားထံက သိရသည္။

ယင္းအျပင္ လာမည့္ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ပညာသင္ႏွစ္တြင္ မသင္မေနရ မူလတန္းႀကဳိတန္း တစ္တန္း ထပ္ထည့္မည့္အေပၚ ျပန္လည္ စိစစ္ရန္ အႀကံျပဳသူမ်ားလည္း ရွိသည္။ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းလုံး အေကာင္အထည္ ေဖာ္မည့္ ယင္းအစီအစဥ္အတြက္ လူသား အရင္းအျမစ္၊ ေငြေၾကး သုံးစြဲႏိုင္မႈမ်ားစြာ လိုအပ္ေနေသးသည္။ ပံ့ပိုးမႈ မေကာင္းဘဲ စနစ္တစ္ခု အေကာင္အထည္ ေဖာ္မည္ ဆိုပါက လက္ရွိ ပညာေရးစနစ္ထက္ ပိုနိမ့္က် သြားႏိုင္သည္။

အေျခခံပညာ အသိုင္းအဝိုင္း တစ္ခုလုံးကလည္း ပညာေရးစနစ္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားသည္ လက္ရွိ ပညာေရးစနစ္ထက္ နိမ့္က်သြားေစမလားဟု စိုးရိမ္ ပူပန္ေနၾကဆဲ ရွိေသးသည္။

ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရး

အဆင့္ျမင့္ပညာေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးတြင္ ပညာေရး အသိုင္းအဝိုင္း တစ္ခုလုံး ေတာင္းဆိုေနေသာ အဓိက အခ်က္မွာ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တကၠသိုလ္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။

ပညာေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၲေလး တကၠသိုလ္တြင္ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ပညာသင္ႏွစ္က စတင္ကာ ပထမႏွစ္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား လက္ခံခဲ့သည္။ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ၾကာ ပိတ္ ထားေသာ အေဆာင္မ်ားကို ျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။

တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္မ်ားက တကၠသိုလ္ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားကို ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း တရားဝင္ ေျပာၾကားလာသည္။ သို႔ေသာ္ တကၠသိုလ္ ပညာေရး၏ အသက္ေသြးေၾကာ သုေတသန ပညာေရးႏွင့္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား လြတ္လပ္စြာ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ကိုမူ ယခုအခ်ိန္ အားေပးခဲ့ျခင္း မရွိေသးေခ်။

တကၠသိုလ္မ်ား ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေပးမည္ဟု ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ေျပာၾကားေသာ္လည္း တကၠသိုလ္မ်ား ဗဟိုေကာင္စီကို ဖြဲ႕စည္း ထားျခင္းသည္ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ အဓိပၸာယ္ကို နားမလည္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏ တာဝန္ကို သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ား နားလည္ သေဘာေပါက္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း တကၠသိုလ္ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား အသင္းဝင္ ဦးအာကာမိုးသူက ေျပာၾကားသည္။

သို႔ေသာ္ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ေကာ္မတီ ေဆြးေႏြးပြဲ ရလဒ္အရ တကၠသိုလ္မ်ား ဗဟိုေကာင္စီကို ဆက္လက္ တည္ေထာင္ရန္ ေဆြးေႏြးထားၿပီး ယင္းဗဟိုေကာင္စီ လက္ေအာက္တြင္ အဆင့္ျမင့္ပညာ တကၠသိုလ္မ်ား၊ ေကာလိပ္မ်ားအားလုံး ထည့္သြင္းသြားရန္ လ်ာထားသည္။
“သုေတသနကို တကယ္ အားေပးတယ္ဆိုရင္ ႀကီးၾကပ္ေရးမွဴးေတြကို ရာထူး ေျပာင္းေရႊ႕စရာ မလိုဘူး။ ပါရဂူ သင္တန္းသားေတြကို နယ္ဘက္ကို ေျပာင္းေရႊ႕ခိုင္းစရာ မလိုဘူး” ဟု ႐ူပေဗဒ ပါေမာကၡတစ္ဦးက ေျပာဆိုသည္။

အလားတူ သုေတသန စိတ္ဝင္စားသူ တကၠသိုလ္ နည္းျပမ်ားႏွင့္ ပါေမာကၡမ်ားသည္ မၾကာခဏ ရာထူးေျပာင္းေရႊ႕ ခံေနရမႈမ်ား ႀကံဳေတြ႕ေနရသည့္အတြက္ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရေရးကိုသာ ေတာင့္တ ေနၾကေၾကာင္း တကၠသိုလ္ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား အသိုင္းအဝိုင္းထံမွ စုံစမ္းသိရွိရသည္။
“ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးက ဘာမွန္း မသိေတာ့ဘူး။ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးကေတာ့ ဘာမွမျပင္ဘူးလို႔ဘဲ ယူဆတယ္” ဟု ပါေမာကၡတစ္ဦးက ဆိုသည္။

ပညာေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ က႑အသီးသီးမွ လူတိုင္းက ပညာေရး ေျပာင္းလဲမႈကို အားမရေသာ္လည္း အစိုးရက ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈမ်ားကို ေငြကုန္ေၾကးက်ခံ ေဆာင္႐ြက္သြားရန္ ဆုံးျဖတ္ထားသည္။ လက္တစ္ဆုပ္စာ လူတစ္စုက ေရးဆြဲေနေသာ ပညာေရးမူဝါဒ ပညာေရး ဝန္ထမ္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳ ေရးဆြဲထားျခင္း ရွိ၊ မရွိကိုမူ ဒြိဟ ျဖစ္ေနဆဲ ရွိေသးသည္။

ေျပာင္းလဲမႈကို ကိုယ္ထိ လက္ေရာက္ မခံစားမိေသးေသာ ပညာေရးေလာက သက္ဆိုင္သူမ်ား၊ မေသခ်ာေသးေသာ ပညာေရး မူဝါဒမ်ားႏွင့္ပင္ ပညာေရး ေျပာင္းလဲမႈကို စမ္းတဝါးဝါးႏွင့္ ဆက္သြား ေနရေပဦးမည္။

Written by  လဲ့ရည္ျမင့္

The Voice Weekly