Friday, December 6, 2013

AIDS တိုက္ဖ်က္ေရး ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ေဖ်ာက္ဖို႔လို



 ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ UNAIDS တုိ႔ HIV/ AIDS ေရာဂါသည္မ်ားကုိ ခြဲျခားမႈ ကင္းစင္ေရး ေတာင္းဆုိ  
 ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ကုလသမဂၢ၏ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေရာဂါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အစီအစဥ္ UNAIDS တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး ကမၻာေပၚတြင္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါသည္မ်ားကို ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ကင္းစင္ ေရးအတြက္ ကမၻာ့ေအအုိင္ ဒီအက္စ္ေန႔ျဖစ္သည့္ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္က ေတာင္းဆိုလုိက္သည္။

ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ၊ မဲဘုန္းၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ ကမၻာ့ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေန႔တြင္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈ ကင္းစင္ေရး ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ UNAIDS အမႈေဆာင္ ဒါ႐ုိက္တာ Michel Sidibe တုိ႔က “ခြဲျခားမႈ ကင္းစင္ေရး လႈပ္ရွားမႈ” ကို ေၾကညာခဲ့ၿပီး အထက္ပါအတုိင္း ေတာင္းဆုိ လုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

အစီအစဥ္အရ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁ ရက္ကို “ခြဲျခားမႈမ်ား ကင္းစင္ေရးေန႔” အျဖစ္ သတ္မွတ္မည္ျဖစ္ၿပီး၊ အမွတ္တံဆိပ္အျဖစ္ လိပ္ျပာကို သေကၤတအျဖစ္ အသံုးျပဳသြားမည္ ျဖစ္သည္။

“ကၽြန္မ ယံုၾကည္ပါတယ္၊ ကမၻာေပၚမွာ လူတိုင္းပြင့္လန္းႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္လိုလူမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါေစ ဂုဏ္ သိကၡာရွိတဲ့ ဘ၀ေတြ ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိရပါမယ္၊ စိတ္ေတြဖြင့္ထားဖို႔၊ လက္ေတြ ကမ္းလွမ္းထားဖို႔၊ မတူမႈ ခြဲျခားတာေတြ ကင္းစင္ေစဖို႔ လူတုိင္းကို ေျပာခ်င္ပါတယ္” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က ဆိုသည္။

တစ္ဖက္တြင္လည္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါကာကြယ္ေရးႏွင့္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေရးစင္တာ (NHAPCC) မွ HIV ပိုး ကူးစက္ခံရသူမ်ားအေပၚ လူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ ခံရမႈ ရပ္ဆိုင္းေပးရန္ အပါအ၀င္ အခ်က္ေလးခ်က္အား ေတာင္းဆိုသည့္ ေၾကညာခ်က္အား ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ ေန႔စြဲျဖင့္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ေသးသည္။
ကမၻာေပၚတြင္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါခံစားရသူမ်ားကို ခြဲျခားဆက္ဆံမ်ား ရွိေနၿပီး၊ ေရာဂါရွိေနသူ ခုနစ္ ဦးတြင္ တစ္ဦးသည္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ခံစားခြင့္မ်ားမွ ျငင္းပယ္ခံေနရၿပီး၊ ဆယ္ဦးတြင္ တစ္ဦး မွာ သူတို႔၏ ေရာဂါေၾကာင့္ အလုပ္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား ဆုံး႐ႈံးေနရသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လူထု ေၾကညာခ်က္တြင္ “ စိတ္ေတြဖြင့္ထား၊ လက္ကမ္းႀကိဳဆို၊ ခြဲျခားမႈကင္း စင္ေရးဆီ ခ်ီတက္ၾကစို႔” ဟု ဆိုခဲ့သည္။

မဇၥ်ိမ - ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ UNAIDS တုိ႔ HIV/ AIDS ေရာဂါသည္မ်ားကုိ ခြဲျခားမႈ ကင္းစင္ေရး ေတာင္းဆုိ 

AIDS တိုက္ဖ်က္ေရး ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ေဖ်ာက္ဖို႔လို
 ကမာၻ႕ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ လမ္းေလွ်ာက္ပြဲကို ဒီကေန႔မနက္ပုိင္းက ထိုင္း ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပရာ ျမန္မာနိုင္ငံသား ၁၀၀၀ ေက်ာ္က ရဲစခန္းဝင္းကေန ၿမိဳ႕လယ္လမ္းအတိုင္း မယ္ေတာ္ေဆးခန္းကို ခ်ီတက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
HIV /AIDS နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ပညာေပး လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြနဲ႔ ကြန္ဒံုေတြျဖန္႔ေ၀ခဲ့ၿပီး ပိုစတာေတြ ဒိုးပတ္၀ိုင္း သံခ်ပ္၀ိုင္းစတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးစံုနဲ႔ လူထုကို အသိေပးလွဳပ္ရွားခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻ႕ေအအိုက္ဒီအက္စ္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ အခမ္းအနားကိုေတာ့ မယ္ေတာ္ေဆးခန္း၀င္းအတြင္းမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး တက္ေရာက္လာတဲ့ HIV ပိုးကူးဆက္ခံထားရသူတစ္ဦးက HIV ပိုးကူးစက္တာကို ကာကြယ္တားဆီးၾကမယ္ဆိုရင္ ခြဲျခားဆက္ဆံမွဳပေပ်ာက္ဖုိ႔လိုေၾကာင္း အခုလိုေျပာပါတယ္။

"က်ေနာ္တို႔ HIV ကို ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္တားဆီးခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ခြဲျခားဆက္ဆံမွဳကို ပေပ်ာက္ဖို႔ လုိပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ လိင္တူဆက္ဆံသူ ေဂး၊ လက္စ္ဘီရန္နဲ႔ sex worker ေတြကို ညီတူညီမွ် ဆက္ဆံေပးဖို႔လိုပါတယ္၊ ဒါမွ သူတို႔နဲ႔ ရင္းရင္းနီးနီး ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမွဳ ျပဳႏိုင္မွာျဖစ္ၿပီး HIV ကာကြယ္ တားဆီး တဲ့ေနရာမွာ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ေနာက္ၿပီး HIV ပိုးကူးစက္ခံရသူေတြအတြက္ ARV ေဆးရေနပါၿပီ ဆရာ၀န္ေတြ ညႊန္ၾကားတဲ့အတိုင္း တိတိက်က် လိုက္နာမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ေတြဟာ ထူးျခားတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ အနာဂတ္ကို ရင္ဆိုင္လာႏိုင္မွာပါ"။ မိသားစုနဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္က ပစ္ပယ္မွာ စိုးရိမ္ၿပီး ေဆးစစ္ မခံပဲ ေနရင္းကေန ပိုၿပီးျပန္႔ပြားလာတယ္လို႔ ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ က ခုလိုေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

"တကယ္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို HIV ရွိတယ္လို႔ သံသယရွိတဲ့သူေတြကလည္း ေၾကာက္ၿပီးေတာ့ေပါ့ေနာ္ ဒီပတ္၀န္းက်င္က ကိုယ့္ကို စြန္႔ပယ္မွာစိုးၿပီးေတာ့ လာၿပီးေတာ့ ေဆးစစ္ခံတာတို႔ ဘာတို႔ မလုပ္ရဲဘဲနဲ႔ ပုန္းရွိဳးကြယ္ရွိဳးေနရင္းကေန ပိုၿပီးေတာ့ ေရာဂါေတြက ျပန္႔ပြားလာတယ္ လို႔သိရပါတယ္၊ အဲ့ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္ၾကီးေတြက ကုရာနတၳိေဆးမရွိ မုခ်ေသမည္တို႔၊ ဘယ္သူမျပဳမိမိမွဳ ကုိယ့္ထိုက္နဲ႔ကိုယ့္ကံ ခံေပေတာ့လို႔ ဆိုတာမ်ိဳးေတြ မေျပာၾကဖို႔ အားလံုးကို ေမတၱာရပ္ခံတာကို က်ေနာ္တို႔က ဖတ္ရရႈရပါတယ္"

ဒီေန႔က်ေရာက္တဲ့ ကမၻာ့ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့ Getting to Zeroျဖစ္ၿပီး HIV ပိုးကူးစက္မွဳ သံုည ခြဲျခားႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံမႈ သံုည၊ AIDS နဲ႔ ဆက္စပ္ေသဆံုးမႈ သံုည အထိက်ဆင္းဖို႔ ရည္ရြယ္ထားတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ျဖစ္ပါတယ္။ AIDS ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ ပန္းခ်ီ ကာတြန္း၊ စာစီစာကံုးနဲ႔ ကဗ်ာၿပိဳင္ပြဲေတြလည္း မယ္ေတာ္ေဆးခန္းက ကမကထျပဳၿပီး ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို စာမူဖိတ္ေခၚ ၿပိဳင္ပြဲျပဳလုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒီကေန႔ လမ္းေလွ်ာက္ခ်ီတက္ပြဲနဲ႔ အခမ္းအနားကို CDC၊ SAW အထက္တန္းေက်ာင္းက ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ world Vision အပါအ၀င္ က်န္းမာေရးပညာေပးေရး အစီအစဥ္ေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ NGO အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ က်န္းမာေရးလုပ္သားေတြ ပူးေပါင္းပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။

RFA - AIDS တိုက္ဖ်က္ေရး ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ေဖ်ာက္ဖို႔လို 

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ HIV/AIDS အေၾကာင္း အသိပညာေပး ေဟာေျပာ
  ရခုိင္ျပည္နယ္ အမ်ဳိးသမီးေရးရာ အဖြဲ႔မွ ႀကီးမွဴးၿပီး (HIV/AIDS) ေရာဂါအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား အသိပညာေပး ေဟာေျပာပြဲကို ရခုိင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမဳိ႕ အမွတ္ (၁) အေျခခံပညာ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားနဲ႔ ရြာႀကီးေျမာက္ ရပ္ကြက္ရိွ ရပ္ကြက္ေန ျပည္သူမ်ားကို ဒီဇင္ဘာ (၅) ရက္ နံနက္ပုိင္းက က်င္းပခဲ႔ပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ အမ်ဳိးသမီးေရးရာအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ ေဒၚညိဳညိဳေဝလြင္က အဖြင့္အမွာစကား ေျပာၾကား ခဲ့ၿပီး ၿမဳိ႕နယ္ က်န္းမာေရး ဦးစီဌာနမွဴး ေဒါက္တာ ေက်ာ့သာစိန္က (HIV) ေရာဂါပုိး ျဖစ္ပြား ရျခင္း အေၾကာင္းအရာမ်ား၊ (HIV) မျဖစ္ေအာင္ ေနထုိင္ရမယ္႔ အေၾကာင္းအရာမ်ား၊ (AIDS) ေရာဂါ ျဖစ္ပြားေနသူေတြကို ကူညီ ေစာင္႔ေရွာက္ဖို႔ အတြက္ သိေကာင္းစရာေတြကို ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားအား အသိပညာေပး ေဟာေျပာခဲ့တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

အဲဒီေနာက္ ဆက္လက္ၿပီး နံနက္ (၁၁) နာရီ အခ်ိန္မွာ ရြာႀကီးေျမာက္ ရပ္ကြက္ ဓမၼရုံမွာလည္း ရပ္ကြက္တြင္း ျပည္သူေတြကုိ (HIV,AIDS) အေၾကာင္း အသိပညာေပး ေဟာေျပာခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ သတင္းရရွိပါသည္။

Skynet - ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ HIV,AIDS အေၾကာင္း အသိပညာေပး ေဟာေျပာ

No comments: