ေထရ၀ါဒသည္ တစ္ကိုယ္ေကာင္း ၀ါဒေလာ

ဗုဒၶသာသနာတြင္ ေထရ၀ါဒႏွင့္ မဟာယာနဟူ၍ ဂိုဏ္းကြဲၾကီးႏွစ္ခုက သိသာထင္ရွားစြာ တည္ရွိေနေပသည္။ အေနာက္တိုင္းသားတို႕ သည္ ယင္းဂိုဏ္းကြဲၾကီးႏွစ္ခု၏ ပိဋကတ္က်မ္းစာတို႕အနက္ မဟာယာနက်မ္းစာတို႕ႏွင့္သာ ဦးစြာေတြ႕ထိမႈရွိခဲ့သည္။ ထို႕အျပင္ မဟာ ယာန၀ါဒသည္ အေနာက္တိုင္းသားတို႕၏ မူလဘာသာအယူ၀ါဒႏွင့္ အေျခခံသေဘာတရားခ်င္း အေတာ္အတန္နီးစပ္သည္ျဖစ္ရာ ကမၻာ႔ေနာက္ျခမ္းတြင္ ေထရ၀ါဒထက္ ဦးစြာေရာက္ရွိခဲ့သလို တြင္က်ယ္မႈလည္း မ်ားစြာရွိခဲ့ေပသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကား အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္မွစ၍ မဟာယာန၀ါဒေမွးမွိန္ခဲ့ျပီး ေထရ၀ါဒက 'စံ' အျဖစ္တည္ရွိလာခဲ့သည္။ မဟာ ယာနအယူအခ်ိဳ႕ႏွင့္ မိရုိးဖလာဓေလ့ထံုးစံအခ်ိဳ႕ကို ခံယူက်င့္သံုးမႈရွိေစကာမူ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တိုင္းရင္းသားဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစု ၾကီးမွာ မိမိတို႕ကိုယ္ကို ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအျဖစ္သာ ခံယူထားၾကသည္။ သို႕ေသာ္ ဒႆနစာေပကို အထံု၀ါသနာၾကီးစြာေလ့ လာလိုက္စားတတ္ျပီး အေနာက္တုိင္းစာေပႏွင့္လည္း အေတာ္အတန္ နီးစပ္သူတို႕အနက္ အခ်ိဳ႕မွာကား ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ က်မ္းတတ္ပညာရွင္မ်ားေရးသားျပဳစုထားသည့္ ဗုဒၶ၀ါဒဆိုင္ရာ သုေတသနျပဳခ်က္မ်ားကို ဖတ္ရႈေလ့လာရင္း မိမိတို႕မိရိုးဖလာ ကိုးကြယ္ခဲ့ ေသာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ နဂိုမူလကထက္ ပို၍ ၾကည္ညိဳေလးစားကာ ဗုဒၶဓမၼအႏွစ္သာရကို နားလည္သေဘာေပါက္သြားၾက သလို အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာသည္ တစ္ကိုယ္ေတာ္ လြတ္ေျမာက္ေရး၀ါဒ၊ တစ္ကိုယ္ေကာင္း၀ါဒဟု ထင္ျမင္ ယူဆကာ ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်ပစ္ပယ္မႈ ျပဳလိုသူမ်ားလည္း ရွိလာခဲ့သည္။

သူတို႕၏ အဓိကအေၾကာင္းျပခ်က္မွာ ေထရ၀ါဒသည္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳေရးတည္းဟူေသာ တစ္ကိုယ္ေရလြတ္ေျမာက္မႈကို သာ အေရးတၾကီးပန္းတိုင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။ အမ်ားသူငါ မ်က္ေမွာက္ျပဳၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ ေလာကီျပႆနာအေထြေထြကို ကူညီေျဖရွင္းေပးရန္ကား တာ၀န္မယူလ်စ္လ်ဴရႈထားသည့္အယူ၀ါဒ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ဟုဆိုသည္။

ဗုဒၶသည္ ဘုရားမျဖစ္မီေဗာဓိသတၲဘ၀ျဖင့္ သံသရာတြင္ က်င္လည္က်က္စားရင္း ျဖစ္ရာဘ၀၌ သတၲ၀ါတို႕ ေလာကီအက်ိဳးအတြက္ စြန္႕ ျခင္းၾကီးမ်ားစြာ စြန္႕လႊတ္ျခင္းျဖင့္ ပါရမီျဖည့္က်င့္ခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုးဘ၀တြင္သာ ေဗာဓိဥာဏ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳျပီး ဘုရားအျဖစ္ခံယူခဲ့ သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏ေနာက္လိုက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္းသည္ ေလာကုတၲရာကိစၥျဖစ္ေသာ ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ဤ တစ္ဘ၀တည္းႏွင့္ သံသရာဇာတ္သိမ္းကာ နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳမည့္အစား လူသားအက်ိဳးျပဳေလာကီကိစၥမ်ားတြင္ ပါ၀င္လုပ္ ကိုင္ျခင္းျဖင့္ ပါရမီျဖည့္က်င့္သင့္သည္။ ေနာက္ဆံုးဘ၀တြင္မွ ၀ိပႆနာကိစၥကိုျပဳကာ ဘုရားအျဖစ္ခံယူရင္း ေလာကသားအေပါင္းကို ကယ္တင္ေစာင္မသင့္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။

ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းဆိုရလွ်င္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ကာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ မ်က္ေမွာက္ျပဳေရးလမ္းစဥ္ကို လိုက္နာက်င့္သံုးေနသူတို႕အား တစ္ကို္ယ္ေကာင္းသမားဟု ယူဆၾကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ တစ္ကိုယ္ေကာင္းလမ္းစဥ္ျဖစ္သျဖင့္ နိမ့္က်သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶ ဘာသာကို ဟိန(နိမ့္က်ေသာ) + ယာန (လမ္းစဥ္) = ဟိနယာနဗုဒၶဘာသာဟု ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အဓိပၸာယ္ဖြင့္ၾကသည္။

စင္စစ္အားျဖင့္ ဗုဒၶ၀ါဒသမိုင္းေၾကာင္းကို ႏႈိက္ႏႈိက္ခြၽတ္ခြၽတ္ေလ့လာ သုေတသနျပဳထားေသာ အေရွ႕တိုင္း၊ အေနာက္တိုင္းသား ဗုဒၶ၀ါဒ သုေတသီတို႕၏ အဆိုအမိန္႕တို႕အားေလ့လာပါက ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာလာ အယူအဆတို႕သည္သာ မူရင္းပင္မဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ အနီးစပ္ဆံုး ျဖစ္သည္ဆိုသည့္အခ်က္ကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ေပသည္။ အျခားေသာ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းဂဏတို႕သည္လည္း ဗုဒၶ၀ါဒကို ခံယူက်င့္သံုးၾကေစကာမူ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာေလာက္ မူရင္းပင္မ ဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ မနီးစပ္သည္ကို ကမၻာ့သုေတသီအားလံုးက လက္ခံထားျပီးျဖစ္သည္။သို႕ျဖစ္ရာ ေထရ၀ါဒသည္ တစ္ကိုယ္ေကာင္း၀ါဒဟုဆိုပါလွ်င္ မူရင္းပင္မဗုဒၶ၀ါဒသည္ တစ္ကိုယ္ေကာင္း၀ါဒျဖစ္သည္ဟု ဆိုလိုက္ျခင္းႏွင့္ အတူတူ ပင္ျဖစ္ေပသည္။

တခ်ိဳ႕က ယေန႕ကမၻာတြင္ ၀ိပႆနာကို လူသိမ်ားေအာင္ အျဖန္႕ျဖဴးႏိုင္ဆံုးပုဂၢိဳလ္ၾကီးျဖစ္သည့္ ဆရာၾကီး ဦးဂိုအင္ကာသည္ သူ႕ကိုယ္ သူ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ပါဟု မည္သည့္အခါကမွ် မေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ေၾကာင္း ဆိုၾကျပန္သည္။ မွန္ပါသည္။ ဆရာၾကီးသည္ သူ႕ကိုယ္ကို သူ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ပါဟု မေၾကြးေၾကာ္သည့္အျပင္ သူျဖန္႕ေ၀ေနေသာ ၀ိပႆနာပညာသည္ ဘာသာ၀င္မေရြး က်င့္သံုးႏိုင္သည့္ က်င့္စဥ္သာျဖစ္ျပီး ဗုဒၶ၀ါဒ၏ မူပိုင္မဟုတ္ဟုလည္း ဆိုထားျပီး ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ ဆရာၾကီး ဦးဂိုအင္ကာသည္ ဤ၀ိပႆနာက်င့္စဥ္ ကို မည္သည့္ဆရာသမားတို႕ထံမွ သင္ယူရရွိခဲ့ပါသနည္း ဆိုသည္ကိုေတာ့ ကြၽႏု္ပ္တို႕ေလ့လာသင့္သည္။

စာရႈသူအမ်ားစု သိျပီးျဖစ္သည့္အတိုင္း ဆရာၾကီး ဦးဂိုအင္ကာသည္ ဤက်င့္စဥ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ၀ိပႆနာဆရာၾကီး ဦးဘခင္ထံမွ သင္ ယူခဲ့ရပါသည္။ ဆရာၾကီး ဦးဘခင္သည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္စစ္စစ္ၾကီး ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာၾကီးဦးဘခင္၏ ဆရာမွာကား အနာဂါမ္ ဆရာသက္ၾကီးအမည္ရ ၀ိပႆနာတရားျပ ဆရာၾကီးျဖစ္သည္။ အနာဂါမ္ဆရာသက္ၾကီး၏ ဆရာကို ဆက္လက္ေလ့လာလိုက္မည္ ဆိုပါလွ်င္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္တြင္ ပရိယတၲိ၊ ပဋိပတၲိအရာ၌ ျမန္မာမွာသာမက ကမၻာကပါေလးစားအသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရသူ လယ္တီ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ လယ္တီ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးသည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္ အရွင္သူျမတ္ၾကီး တစ္ပါးျဖစ္သည္ဆုိျခင္းကိုကား အထူးတလည္ေရးသားေဖာ္ျပေနရန္ပင္ မလိုေတာ့ေခ်။

'၀ိပႆနာသည္ ဗုဒၶဘာသာ၏မူပိုင္မဟုတ္' ဟုဆိုျခင္းကို လက္ခံရမည္ျဖစ္သလို၊ ဤက်င့္စဥ္ကို ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင့္ေျခာက္ရာနီးပါး တိုင္ေအာင္ မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းျဖန္႕ျဖဴးလာသူတို႕မွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသာလွ်င္ျဖစ္သည္ဆိုေသာ သမိုင္းေၾကာင္းကိုလည္း လ်စ္လ်ဴရႈမထားသင့္ပါေခ်။ ယခုဆိုလွ်င္ ဆရာၾကီး ဦးဂုိအင္ကာ၏ အားထုတ္မႈေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶ၀ါဒီတို႕ မေပ်ာက္မပ်က္ေစာင့္ထိန္းခဲ့သည့္ ၀ိပႆနာက်င့္စဥ္သည္ ကမၻာ့အလယ္တြင္ တင့္တယ္ထင္ရွားစြာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနပါျပီ။

မၾကာေသးေသာကာလက အေမရိကန္သမၼတ၊ ကမၻာ့ကြန္ပ်ဴတာေဆာ့(ဖ္)၀ဲဘုရင္၊ ကမၻာ့စေတာ့ရွယ္ယာသူေဌးၾကီးအစရွိေသာ ကမၻာ့ ႏိုင္ငံေရး၊ အတတ္ပညာႏွင့္ စီးပြားေရးထိပ္သီးၾကီးတို႕ တေလးတစား ဖိတ္ၾကားနာယူခဲ့ရသည့္ ဆရာၾကီးဦးဂိုအင္ကာ ပို႕ခ်ခဲ့ေသာ ေဟာ ေျပာခ်က္မ်ားသည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ၍ အစဥ္အဆက္ထိန္းသိမ္းခဲ့သည့္ 'ဓမၼ'လမ္းစဥ္မွတစ္ပါး အျခား မျဖစ္ႏိုင္ေပ။

ဤသို႕ေရးသား တင္ျပရျခင္းသည္ ဓမၼကို ေထရ၀ါဒ၏ မူပိုင္ျပဳရန္မဟုတ္ပါ။ အကယ္၍ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ တိမ္ျမႇဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္သြား လွ်င္လည္း 'ဓမၼ'ကေတာ့ ထာ၀ရတည္ရွိေနမည္သာျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ 'ဓမၼ'ဟူသည္ ေလာကသဘာ၀ျဖစ္စဥ္ၾကီးကို ဆိုလို ျခင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ပံုပမာခိုင္းႏႈိင္းျပရပါမူ ကမၻာ့ဆြဲငင္အားသည္ နယူတန္မေပၚမီကမၻာတည္ကတည္းက ရွိျပီးသားျဖစ္ သလို ယခု နယူတန္မရွိေတာ့သည့္ ေနာက္တြင္လည္း ရွိေနျမဲျဖစ္ပါသည္။ နယူတန္ေၾကာင့္ ကမၻာ့ဆြဲငင္အား ေပၚေပါက္လာရျခင္းမဟုတ္ ေပ။ သို႕ေသာ္ နယူတန္ သို႕မဟုတ္ အျခားပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဦးကသာ မေတြ႕ရွိမေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါမူ ကြၽႏု္ပ္တို႕သည္ ကမၻာေျမတြင္ ဆြဲငင္အားရွိ ေၾကာင္း သိၾကလိမ့္ဦးမည္ မဟုတ္ေခ်။

'ဓမၼ'သည္လည္း ထိုသေဘာအတိုင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။ ေဂါတမၼဗုဒၶျမတ္စြာ မေပၚထြန္းခဲ့လွ်င္လည္း 'ဓမၼ'ကေတာ့ ထာ၀ရတည္ရွိေနမည္ သာ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ 'ဗုဒၶ'သာ မေပၚထြန္းခဲ့လွ်င္ ကြၽႏု္ပ္တို႕လူသားထုၾကီးသည္ 'ဓမၼ'ကို သိျမင္ၾကရလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။ ထို႕ေၾကာင့္ 'ဓမၼ'သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕၏ မူပိုင္မဟုတ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶ၏ေက်းဇူးေၾကာင့္ 'ဓမၼ'ကို လူသားတိုင္းသိျမင္ခဲ့ရသည္ဆိုျခင္း ကိုကားမေမ့ သင့္ေပ။ ထို႕အတူ ဆရာၾကီး ဂိုအင္ကာ ကမၻာတစ္၀န္း ျဖန္႕ျဖဴးေနေသာ '၀ိပႆနာ' တရားသည္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶ ဘာသာ၀င္တို႕က မူပိုင္ လုပ္ထားေသာ က်င့္စဥ္မဟုတ္ေသာ္လည္း ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာသည္သာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တိုင္ေအာင္ မတည္တံ့ခဲ့ပါမူ ၀ိပႆနာ က်င့္စဥ္သည္လည္း ယခုအခါကမၻာတြင္ တိမ္ျမႇဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ျပီး ျဖစ္မည္ဆိုသည့္ အခ်က္မွာကား ေျမၾကီးလတ္ခတ္မလြဲပင္ ျဖစ္သည္။

ေထရ၀ါဒကို တစ္ကိုယ္ေကာင္း၀ါဒ၊ တစ္ကိုယ္ေတာ္လြတ္ေျမာက္ေရး၀ါဒဟု ေ၀ဖန္ေျပာဆိုေနသူတို႕ကပင္ -

ကမၻာ့ထိပ္သီးၾကီးမ်ားက အေလးအျမတ္ျပဳရသည္ဆိုေသာ ဆရာၾကီးဦးဂိုအင္ကာ၏ '၀ိပႆနာ'တရားကိုေတာ့ အထင္ၾကီးေလးစားပါ သည္။ ဆရာၾကီး၏ တရားဓမၼသည္သာ ကမၻာၾကီးကို ျငိမ္းခ်မ္းမႈေပးေစမည့္တရား၊ ေထာင္စုႏွစ္သစ္ ကမၻာ့ရြာသားလူသားထု တစ္ရပ္လံုး အတြက္ အေကာင္းဆံုး၊အမြန္ျမတ္ဆံုးအေျဖမွန္ဟုေရးသား ေျပာဆိုေနၾကျခင္းသည္ကား -

၀ိပႆနာက်င့္စဥ္ကို သမိုင္းအဆက္ဆက္ သန္႕ရွင္းစင္ၾကယ္စြာ တည္တံ့ေနေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းျဖန္႕ျဖဴးခဲ့သည့္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၏ ေက်းဇူးတရားကို ဂုဏ္ျပဳခ်ီးက်ဴးရာ ေရာက္ေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါေတာ့သည္။

၀င္းသိန္းဦး

(၁၁-၅-၂၀၀၀)

(ဓမၼရံသီ၊အမွတ္-၁၃၁၊ ၂၀၀၀-ျပည့္ႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ။)