HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကာကြယ္ေဆး ေပၚလာႏုိင္ေျခရွိေၾကာင္း သုေတသနမ်ားေျပာ

MSF ကို ေခတၱ ရပ္နားထားေပမဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းက HIV/AIDS လူနာ (၇၀၀) ေက်ာ္ အတြက္ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ဆက္လက္ တာ၀န္ယူမည္

နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖဲြ႔ (MSF) ရဲ႕ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကို ေခတၱ ရပ္နားထားေပမဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းက (HIV/AIDS) လူနာ (၇၀၀) ေက်ာ္ အတြက္ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ဆက္လက္ တာ၀န္ယူကာ (ART) ေဆး၀ါးေထာက္ပံ့မႈေတြကို ဆက္လက္ ေထာက္ပံ့ေပးသြားမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲ့လိုေထာက္ပံ့ေပးရာမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းက ျပည္သူ႕ေဆးရံုေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ၿပီး စစ္ေတြ၊ ဗူးသီးေတာင္နဲ႔ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မ်ားက ေဆးရံုမ်ားမွာေတာ့ မတ္လဆန္းမွ စတင္ကာ (ART) ေဆးေတြကို အခမဲ့ ထုတ္ယူ သြားႏုိင္တယ္လို႔ အမ်ိဳးသား ခုခံအား က်ဆင္းမႈ ကူးဆက္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး စီမံခ်က္ဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရပါတယ္။

က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာန အေနနဲ႔ ေဟာ္လန္ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ နယ္စီးမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖဲြ႔ (MSF) ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြကို ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ ေခတၱရပ္နားထားေပမဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ကိုင္ခြင့္ ရရွိထားတဲ့ အျခား ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္း (၁၃) ခုမွာေတာ့ ေထာက္ပံ့ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ ျပဳထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ (MSF) ေဟာ္လန္ရဲ႕ လုပ္ငန္း လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ (MOU) ကိုလည္း ႏွစ္အပိုင္းအျခားအလိုက္ ဆက္လက္ညွိႏႈိင္း ေရးထိုးမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္မႈ ရရွိလာတဲ့ အခါမွာ နယ္စည္းမထား ဆရာ၀န္မ်ားအဖဲြ႔ (MSF) ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ျပန္လည္သံုးသပ္ကာ အခ်ိန္ကာလ အပိုင္းအျခား တစ္ခုအတြင္းမွာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ လုပ္ငန္းေတြကို ျပန္လည္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေရး စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ ေပးသြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။ ဒီလို ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း MSFရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္မူကို ရပ္ဆိုင္းရတာဟာ က်န္းမာေရး ေစာင္႔ေရွာက္မူ လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္တဲ့ အခါမွာ လူမ်ိဳးစု ႏွစ္ခုၾကား ဘက္လိုက္မူေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ၿပီးခဲ႔တဲ့ ရက္ပိုင္းအတြင္းက ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ကို skynet up to date က ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခဲ႔ရာမွာ ေျပာၾကားပါတယ္။

နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ား အဖြဲ႔ (MSF) ရဲ႕ ေဖေဖာ္၀ါရီ (၂၈) ရက္စြဲပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း က်န္းမာေရး လုပ္ငန္းေတြကို ေဆာင္ရြက္တဲ့ အခါမွာ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္သိကၡာအရ ၾကားေနၿပီး ဘယ္ဘက္ကိုမွ မလိုက္တဲ့ မူ၀ါဒေတြနဲ႔ အညီ လုပ္ေဆာင္တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း လိုအပ္တဲ့ လူေတြအတြက္ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ အကူအညီေတြေပးႏုိင္ဖို႔ ႏုိင္ငံတကာ အသိုက္အဝန္းနဲ႔ ဆက္ၿပီး လက္တြဲ လုပ္ေဆာင္သြားပါလုိ႔ တိုက္တြန္းထားၿပီး MSFရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက လုပ္ငန္းေတြ ရပ္ဆိုင္းဖို႔ ၫႊန္ၾကားခံရတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ အထူးစိုးရိမ္မိၿပီးေတာ့ လုပ္ငန္းေတြ ျပန္စႏုိင္ေရး ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ MSF အၾကား ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္း ေနတယ္လုိ႔ နားလည္ထားေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဂ်န္ဆာကီး (JenPsaki) က ပံုမွန္သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ေျပာၾကားခဲ႔တယ္လို႔ အင္တာနက္ စာမ်က္နွာမ်ားက တစ္ဆင္႔ သိရွိရပါတယ္။

အဲ့ဒီလို အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ တိုက္တြန္းခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ႔လည္း ျပန္ၾကားေရး ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က အခုလို တုံ႔ျပန္ေျဖၾကားပါတယ္။ ေဟာ္လန္ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ (MSF) အဖဲြ႕ဟာ (၁၉၉၂) ခုႏွစ္က စတင္ကာ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ လက္တဲြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္း တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတစ္၀န္း လူဦးေရ (၄) သိန္းေက်ာ္ကို က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးေနတဲ့ အဖဲြ႔တစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ လပိုင္းအတြင္းကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ (MSF) ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြဟာ လူမ်ိဳးစု ႏွစ္ခုအၾကားမွာ မွ်တမႈ မရွိဘူးဆိုကာ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြက ဆႏၵျပခဲ့တဲ့ အဖဲြ႔အစည္းတစ္ခုလည္း ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း သတင္းရရိွပါသည္။

Skynet - MSF ကို ေခတၱ ရပ္နားထားေပမဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းက HIV/AIDS လူနာ (၇၀၀) ေက်ာ္ အတြက္ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ဆက္လက္ တာ၀န္ယူမည္ 

HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကာကြယ္ေဆး ေပၚလာႏုိင္ေျခရွိေၾကာင္း သုေတသနမ်ားေျပာ

HIV ကာကြယ္ေဆးေပၚေပါက္ လာႏိုင္ေျခ ရွိေၾကာင္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ျမင့္တက္ လာေနသည္ဟု မတ္လ ၅ ရက္က Scientific American ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။ HIV ကဲ့သုိ႔ေသာ ဗုိင္းရပ္စ္ပုိးမ်ား၏ အႏၱရာယ္မွ ကာကြယ္ေပးႏုိင္သည့္ေဆး၀ါး (antiviral drug) တစ္မ်ဳိးကုိ ေမ်ာက္မ်ား၏ ႂကြက္သားမ်ား အတြင္းသုိ႔ ထိုးေပးခဲ့ရာ၊ ကာကြယ္ေဆး ထုိးထားေသာ ေမ်ာက္မ်ားအား ရက္သတၱပတ္မ်ားစြာ တိုင္ေအာင္ ေရာဂါကူးစက္မႈ မရွိခဲ့ေပ။

ယခုအခ်ိန္ထိမူ HIV ကာကြယ္ေရး ထိုးေဆးမ်ားအား ေမ်ာက္မ်ားျဖင့္သာ စမ္းသပ္ရေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ထုိစမ္းသပ္ခ်က္မ်ားမွ ေကာင္းေသာရလဒ္မ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။ “ကာကြယ္ေဆး ထုိးထားတဲ့ ေမ်ာက္ေတြကုိ ၁၀၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ကာကြယ္ေပးႏုိင္တာကို သုေတသီ အဖြဲ႕အား လံုးရဲ႕ စမ္းသပ္ခ်က္ေတြက ျပေနပါတယ္” ဟု သုေတသီ အဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕၏ စမ္းသပ္မွႈမ်ားကုိ ရည္ၫႊန္း၍ ေဒါက္တာေရာဘတ္ဂရန္းက ေျပာခဲ့သည္။

“တကယ္လို႔ အဲဒီကာကြယ္ေဆးဟာ အလုပ္ျဖစ္ၿပီး၊ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းေၾကာင္း သက္ေသျပႏုိင္မယ္ ဆိုရင္ HIV ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ သံုးလကုိ တစ္ႀကိမ္ ျဖစ္ျဖစ္ ကာကြယ္ေဆး ပံုမွန္ထုိးသြင္းႏုိင္ၾက ေတာ့မွာပါ” ဟု ဆန္ဖရန္စစၥကုိ ရွိကယ္လီ ဖုိးနီးယား တကၠသိုလ္၏ လက္ေအာက္မွ ေဖာင္ေဒးရွင္း တစ္ခုျဖစ္သည့္ ဂလက္စတုန္းသိပၸံမွ AIDS ေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ ေဒါက္တာေရာဘတ္ဂရန္းက ေျပာခဲ့သည္။

သုိ႔ရာတြင္ AIDS အပါအ၀င္ လိင္မွ တစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား (STDs) ၏ အႏၱရာယ္မွ ႀကိဳ တင္ကာကြယ္ႏိုင္ရန္အတြက္ အေကာင္းဆံုးေသာ နည္းလမ္းမွာ ကြန္ဒံုး အသံုးျပဳျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သုေတသီ မ်ားက ေျပာခဲ့သည္။ ကာကြယ္ ေဆးတစ္မ်ိဳးေပၚလာကာ တုိးတက္ပီျပင္ လာေသာအခ်ိန္အထိ ကြန္ဒံုးမ်ားအား ဆက္လက္ အသံုးျပဳသင့္ေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက ဆိုၾကသည္။ စမ္းသပ္ခ်က္အရ ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ ေရးႏွင့္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေရး ဌာနမွ သုေတသီမ်ားသည္ ေမ်ာက္ေျခာက္ေကာင္အား ေလးပတ္တစ္ခါ  ကာကြယ္ေဆး ထုိးေပးခဲ့ၾကကာ အျခား ေမ်ာက္ေျခာက္ေကာင္ကုိမူ အာနိသင္ မရွိေသာ ေဆးမ်ားထုိးေပး ခဲ့ၾကသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ၁၁ ပတ္ကာလ အျပည့္အတြင္းတြင္ ထုိေမ်ာက္မ်ားအား ေရာဂါပုိးႏွင့္ အကာအကြယ္မဲ့ ထိေတြ႕မည့္ အေျခအေနမ်ဳိး ဖန္တီးေပးခဲ့သည္။
ဒုတိယ စမ္းသပ္ခ်က္မွာ ထို HIV ကာကြယ္ေဆး တစ္ႀကိမ္ထုိးထားလွ်င္ အခ်ိန္ကာလ မည္မွ်ၾကာသည္အထိ အာနိသင္ ရွိေနဦးမည္လဲ ဆုိသည့္အခ်က္ကုိ သိရွိရန္ စမ္းသပ္ၾကျခင္းျဖစ္ကာ ထိုကာကြယ္ ေဆးတစ္ႀကိမ္ ထုိးထားသည့္ ေမ်ာက္ ၁၂ ေကာင္အား ပ်မ္းမွ် ၁၀ ပတ္ခန္႔အထိ ကာကြယ္ေပးႏုိင္ေၾကာင္း စမ္းသပ္ခ်က္ အရ သိခဲ့ရသည္။ ေမ်ာက္မ်ားကို ထုိးေပးခဲ့သည့္ ထိုးေဆးတစ္ႀကိမ္ ပမာဏသည္ ထိုကာကြယ္ေဆးေပၚ လာပါက လူမ်ားကို သံုးလတစ္ႀကိမ္ ကာကြယ္ေဆး ထုိးလွ်င္ ရရွိမည့္ ေဆးပမာဏႏွင့္ ညီမွ်သည္။

Scientific American ဂ်ာနယ္ (၀ါရွင္တန္)

Mizzima - HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကာကြယ္ေဆး ေပၚလာႏုိင္ေျခရွိေၾကာင္း သုေတသနမ်ားေျပာ