သားဖြားႏွင့္ မီးယပ္အထူးကု ဆရာဝန္၏ တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္သာ ေဆးစစ္ခံခဲ့သည့္ အသက္ ၃၅ ႏွစ္အရြယ္ မသန္းေဌး (နာမည္လႊဲ) သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ပထမအဆင့္ ျဖစ္ေနၿပီဆိုသည့္ ေဆးစစ္ခ်က္ အေျဖ ရရွိခ်ိန္တြင္ ေျပာစရာ စကားမရွိေတာ့ေအာင္ တိတ္ဆိတ္သြားသည္။
”အဲ့လိုေရာဂါ ရွိေနမယ္လို႔ တစ္ခါ မွ မေတြးခဲ့ဖူးဘူး။ ကိုယ့္အေနအထိုင္ ေၾကာင့္လည္း ဒီလိုေရာဂါျဖစ္စရာ အေၾကာင္း မရွိဘူးလို႔ပဲ ထင္တာေပါ့” ဟု သူမက ေျပာသည္။ အမ်ိဳးသားျဖစ္သူမွာ အလြန္ရႈပ္ ေပြသည့္အတြက္ မသန္းေဌး တစ္ေယာက္ သည္းမခံႏိုင္ျဖစ္ကာ လြန္ခဲ့သည့္ ငါးလခန္႔က တရားဝင္ ကြာရွင္း ပစ္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ထိုအမ်ိဳးသားထံမွ ကူးစက္ခံခဲ့ရသည့္ ေရာဂါကိုေတာ့ လက္မခံခ်င္၍ မရေတာ့။ ႏိုင္ငံတကာ စစ္တမ္းမ်ားအရ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ အျဖစ္အမ်ားဆံုး ကင္ဆာမွာ ရင္သား ကင္ဆာၿပီးလွ်င္ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာပင္ျဖစ္ၿပီး ေသေပ်ာက္မႈႏႈန္းမွာေတာ့ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာက အမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။ ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖြဲ႔႔၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္စဥ္ အမ်ိဳးသမီး ၆၄ဝဝ ေက်ာ္ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ျဖစ္ပြားေနၿပီး ၃၅ဝဝ ေက်ာ္ႏွစ္စဥ္ ေသဆံုးေနသည္။
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခ အဆင့္မ်ားတြင္ ေရာဂါလကၡဏာ ဘာမွမျပတတ္၍ ကမၻာေပၚတြင္ အမ်ိဳးသမီး ၁ဝ ဦးတြင္ ၈ ဦးမွာ မသိဘဲ ေရာဂါပိုးမွာ ကုိယ္ဆီတြင္ ေရာက္ေန တတ္သည္ဟု မီးယပ္ႏွင့္ သားဖြား ဆိုင္ရာအထူးကု ေဒါက္တာစိုးလြင္က ေျပာသည္။ သားအိမ္ေခါင္ ကင္ဆာအဓိက ျဖစ္ပြားရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ HPV (Human Papilloma Virus) ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္ျပီး ထိုပိုးသည္ လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္ တတ္ေသာေရာဂါမ်ားတြင္ အျဖစ္အမ်ားဆံုး ေရာဂါ တစ္ခု ျဖစ္သည္။ HPV ပိုး အမ်ိဳးေပါင္း ၄ဝ ေက်ာ္ ရွိသည့္အနက္ ပိုးမ်ိဳးကြဲ ၁၆ ႏွင့္ ၁၈ မွာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေရာဂါ ၇ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး က်န္ပိုးမ်ိဳးကြဲမ်ားမွာ ၃ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း သားအိမ္ေခါင္းကင္ ဆာေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္ဟု သိရသည္။
HPV ပိုးမ်ိဳးကြဲ တခ်ိဳ႕သည္ သားအိမ္ေခါင္းထဲ ဝင္ေရာက္ျပီးေနာက္ ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ တစ္ႏွစ္အတြင္း၊ ၉၁ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ေရာဂါျဖစ္ပြား ျခင္းမရွိဘဲ ခႏၶာကိုယ္ခုခံအားက ပိုးကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း သို႔ေသာ္ ပိုးမ်ိဳးကြဲ ၁၆ ႏွင့္ ၁၈ မွာ တျခား မ်ိဳးကြဲမ်ားထက္ သားအိမ္ေခါင္း အတြင္း ဆက္လက္ တည္ရွိေနၿပီး သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ေရာဂါအထိ ျဖစ္ေစနိုင္ေၾကာင္း၊ HPV ပိုး သားအိမ္ေခါင္း အတြင္း ဝင္ေရာက္ျပီး ေရာဂါ လကၡဏာ မျပသည့္ အမ်ိဳးသမီးမွာ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၄၄ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိရွိေၾကာင္း သုေတသန ေတြ႔ရွိေဖာ္ ျပခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။
ထိုသို႔ ႀကိဳတင္ မသိရွိနိုင္ျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရးအသိ အလြန္နည္းျခင္းေၾကာင့္ မသန္းေဌး ကဲ့သို႔ပင္ ဆရာဝန္က တိုက္တြန္းမွသာ ေဆးစစ္ၾကသလို ထိုေရာဂါျဖစ္သူ မိမိ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေတြ႔ရွိမွလည္း ေၾကာက္ရြံ႕ျပီး ေရာဂါ စစ္ေဆးသူတို႔ ရွိသည္။ အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာဝန္ ေဒါက္တာ ေဒၚေအးေအးမူက တစ္လင္ တစ္မယား စနစ္က်င့္သံုးလွ်င္ သားအိမ္ ေခါင္းကင္ဆာ မျဖစ္ႏိုင္ဟု ယူဆခ်က္မွာ ယခင္က မွန္ႏိုင္ေသာ္လည္း ယခု အခ်ိန္တြင္ အမ်ိဳးသားႏွင့္ ကာမဆက္ဆံဖူးသူတိုင္း ျဖစ္ႏိုင္သည့္ အေျခအေန ရွိေနသည္ဟု ေျပာသည္။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယေန႔ အခ်ိန္အထိေရာဂါ အစစ္ေဆးခံသည့္ ႏႈန္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အလြန္ နည္းေနေသးသည္ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။ မၾကာခင္က ေျမာက္ဥကၠလာ ၿမိဳ႕နယ္မွ လမ္းတစ္လမ္းတည္းေန အမ်ိဳးသမီး အေယာက္အစိတ္ခန္႔ တစ္ျပိဳင္တည္း ေဆးစစ္မႈ ခံယူခဲ့သည္ကိုေတာ့ ေဒါက္တာ ေဒၚေအးေအးမူ မေမ႔။
တစ္လမ္းတည္းေနအသက္ အစိတ္အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ တစ္ဦးႏွင့္ ေလးဆယ္ ေက်ာ္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးတို႔ သားအိမ္ ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္သည္ကို သိရွိျပီး ေနာက္ ထိုအမ်ိဳး သမီးမ်ားတစ္ၿပိဳင္တည္း ေဆးစစ္ခံခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး ည ၁၂ နာရီ အထိ ၾကည့္ေပးခဲ့ရေၾကာင္း ၎က ေျပာျပသည္။ ေရာဂါျဖစ္သည့္ အမ်ိဳးသမီး၂ ဦး အနက္ အသက္ေလး ဆယ္ေက်ာ္ အမ်ိဳးသမီးမွာ ေရာဂါျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိၿပီး မၾကာခင္ ဆံုးပါးခဲ့၍ သူတို႔ ပိုေၾကာက္လန္႔ကာ ထိုသို႔ လာေရာက္စစ္ေဆးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားတြင္ သား အိမ္ေခါင္းတြင္ အနာရွိျခင္း၊လိင္မွ တစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္ေသာေရာဂါရွိျခင္း၊ လိင္စတင္ ဆက္ဆံသည့္ အသက္အရြယ္ ငယ္ရြယ္ျခင္း၊ ကိုယ္တိုင္ေသာ္လည္းေကာင္း ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း လိင္ဆက္ဆံဖက္ မ်ားျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္ခ်ိန္ မ်ားျခင္း၊ ေဆးလိပ္ စီးကရက္ ေသာက္ျခင္း၊ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းမႈ မရွိျခင္း၊ မိခင္ႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးမ်ားတြင္ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာျဖစ္ဖူးျခင္း စသည္ အခ်က္မ်ား အဓိက ပါဝင္သည္။
ေရာဂါျဖစ္ပြားလွ်င္ေတာ့ အနံ႔ အသက္ရွိေသာ အျဖဴ ဆင္းျခင္း၊ လိင္ ဆက္ဆံျပီးလွ်င္ေသြးဆင္းျခင္း၊ ေသြးဆံုး ျပီး မွေသြးျပန္ဆင္းျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံရာ တြင္နာက်င္ျခင္း၊ ကိုယ္အေလး ခ်ိန္ ေလ်ာ့က်ျခင္း တို႔ ျဖစ္ တတ္သည္ဟု သိ ရသည္။ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး က်န္းမာေရး စစ္ေဆးရန္ႏွင့္ ကာကြယ္ေဆး ထိုးႏွံရန္ လြန္ခဲ့သည့္ ၇ ႏွစ္ခန္႔မွ စ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း အသိ ေပးလံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ား စတင္ခဲ့ျပီး ႏိုင္ငံအႏွံ႔ မဟုတ္ေသာ္လည္း ၿမိဳ႕နယ္ရပ္ကြက္ အခ်ိဳ႕၌ အခမဲ့ ကာကြယ္ေဆးထိုးႏွံေပး ျခင္းတို႔ ထိုအခ်ိန္က ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သည္။ ထိုေနာက္တြင္ေတာ့ ထိုက်န္းမာ ေရး အသိေပး လံႈ႔ေဆာ္ျခင္းမ်ား သိပ္မေတြ႔ရေတာ့။ ထိုေရာဂါမွာ ျဖစ္ပြား လွ်င္ျဖစ္ပြားခ်င္း မသိႏိုင္၍ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစုမွာ ေဆးစစ္ ရန္စိတ္ကူးပင္ သိပ္မရွိသလို ထုိေရာဂါ၏ ေသဆံုးႏိုင္ျခင္း ကိုလည္း မသိရွိၾကေပ။
မြန္ျပည္နယ္ ဘီးလင္းၿမိဳ႕နယ္မွ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကေတာ့ မိသားစုထဲတြင္ျဖစ္ပြားဖူးသူမရွိ
”သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးထိုးတဲ့ အရြယ္အေပၚကာ ကြယ္ႏိုင္စြမ္းက မူတည္တယ္။ ပံုမွန္ အားျဖင့္ ကာကြယ္ေဆးက ကာကြယ္မႈ ရာခိုင္ႏႈန္း ၉၃ ဒသမ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတယ္” ဟု ေဒါက္တာ စိုးလြင္က ေျပာသည္။ ယင္းကာကြယ္ေဆးမွာ Side Effect မရွိဘဲ တစ္ခါထိုးၿပီးလွ်င္ ကိုးႏွစ္၊ ၁ဝ ႏွစ္ခန္႔ ျပန္ထိုးစရာ မလိုေၾကာင္း သိရသည္။ ေဒါက္တာ ေဒၚေအးေအးမူကလည္း အပ်ိဳ မိန္းကေလးမ်ား အေနျဖင့္ ကာကြယ္ေဆး ႀကိဳတင္ ထိုးထားသင့္ျပီး အိမ္ေထာင္ျပဳၿပီးကလည္း ေရာဂါကူး စက္ႏိုင္ေျခမ်ားသည့္ အတြက္ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိမရွိ စစ္ေဆးသင့္သည္ဟု သတိေပးသည္။
သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာျဖစ္ေစ ႏိုင္သည့္ HPV ပိုးကို အသက္ ၄ဝ မွ ၄၉ ႏွစ္အတြင္းရွိ အမိ်ဳးသမီးမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုး ေတြ႔ရျပီး အသက္ ၂ဝႏွစ္မွ ၂၉ ႏွစ္ရွိအမ်ိဳး သမီးငယ္မ်ားတြင္လည္း ေတြ႔ရွိရသည္ဟု စစ္တမ္းမ်ား ကဆိုသည္။၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕၏ လမ္းၫႊန္ခ်က္အရ အသက္ ၂၅ ႏွစ္မွ ၄၉ ႏွစ္အတြင္းရွိ အိမ္ေထာင္သည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ သံုးႏွစ္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္ သားအိမ္ေခါင္း ခြၽဲ စစစ္ေဆးသင့္ျပီး အသက္ ၅ဝ ႏွစ္အထက္ အမ်ိဳးသမီး မ်ားမွာ ငါးႏွစ္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္ စစ္ေဆး သင့္ေၾကာင္း ၫႊန္ၾကားထားသည္။ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ပထမ အဆင့္ ျဖစ္ေနျပီဟု ေဆးစစ္ခ်က္အရ သိခဲ့ရသည့္ မသန္းေဌးႏွင့္ ေဆးအတူ အစစ္ေဆး ခံခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသမီး ၁ဝ ဦး ခန္႔တြင္ ေရာဂါေတြ႔ရွိသူ ေနာက္တစ္ဦး ရွိခဲ့သည္။
”သူသိပ္ေၾကာက္သြားတာ။ ကိုယ္လိုပဲ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ သူေတြးထားတာကိုး။ ေရာဂါေတြက သိပ္ဆန္းျပားလြန္း တယ္။ ခုလို ေစာေစာ သိလိုက္ရတာ ကံေကာင္းတယ္လို႔ မွတ္ရေတာ့မွာပဲ” ဟု မသန္းေဌးက ေျပာသည္။
ျမတ္စုၿငိမ္း
Poppular Myanmar - သတိ ကိုယ္ေပ်ာက္ လူသတ္သမား ဣတၳိယတုိ႔ အနားတြင္ ရွိသည္
HIV
ေဆး အတြဲသစ္နဲ႔ ျမန္မာနယ္စပ္က အျဖစ္အပ်က္
သိပၸံ႔ညာရွင္ေတြ
ကေန HIV ကုသေရးအတြက္ ပိုျပီး ထိေရာက္မယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ ၂ မ်ိဳးတြဲေဆးကို
စမ္းသပ္လိုက္ပါတယ္။ Decitabine နဲ႔ Gemcitabine ေတြကို ေပါင္းစပ္ထားတာပါ။ အရင္က
ထိုးေဆးအေနနဲ႔သာ ရႏိုင္ရာကေန အခု Pills စားေဆး အျဖစ္ ထုတ္လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီသတင္းဟာ Journal Antiviral Chemistry & Chemotherapy မွာ ၁-၈-၂ဝ၁၃ ေန႔က
ေရးသားထာတဲ့ ေနာက္ဆံုးရသတင္းျဖစ္ပါတယ္။
“ေဆးေန႔တိုင္း ထိုးဘို႔လိုမဲ့
သူေတြကို ေန႔တိုင္း ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ထိုးေပးေနရပါတယ္” လို႔ (မင္နီဆိုးတာ) တကၠသိုလ္၊
ေဆးပံုစံဌာနက ပါေမာကၡ (စတီဗင္ ပက္တာဆင္) ကေျပာပါတယ္။ ေဆးေတြကို FDA ကလဲ ၂ဝ၁ဝ
ကတည္းက အသိအမွတ္ ျပဳထားျပီးသာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ ပိုးရွိေနသူေတြမွာ
ဗိုင္းရပ္စ္ေတြက Mutagenesis မ်ိဳးဗီဇေျပာင္းလဲမႈက အျမန္ၾကီးျဖစ္ၾကတယ္။ ဒီေဆးကေန
အဲလိုျဖစ္မွာကို တားေပးႏိုင္တယ္။ လက္ရွိသံုးေနတဲ့ ေဆးအတြဲကို ခံႏိုင္ရည္
ရွိေနသူေတြကိုလဲ ဒီေဆးအတြဲနဲ႔ အစားထိုးႏိုင္ပါမယ္။
ဒီေဆးအတြဲက HIV ကိုသာမကဘဲ Leukaemia
ေသြးကင္တာကိုပါ ကုသႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆပါေသးတယ္။ လုပ္စရာေတြ အမ်ားၾကီးက်န္ေသးေပမဲ့
အေကာင္းသေဘာျမင္ပါတယ္လို႔ (ပီတဆင္) က ေျပာပါေသးတယ္။ ဒီေဆး သုေတသန သတင္းနဲ႔ အတူ
ျမန္မာႏိုင္ငံက HIV သတင္းလဲ စံုစမ္းလို႔ သိရတာရွိပါတယ္။
အိႏၵိယ-ျမန္မာနယ္စပ္မွာ HIV
ပိုးရွိသူေတြနဲ႔ TB ေရာဂါရွိသူေတြကို MSF ေခၚတဲ့ နယ္စည္းမျခားဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔ကေန
အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ မဏိပူျပည္နယ္၊ (ခ်ဴရာခ်န္ပူ) ျမိဳ႔ေလးမွာ စခန္းဖြင့္ျပီး၊
အကူအညီေပးေန ပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေရာဂါသည္ေပါင္း ၇ဝဝ
လာျပီးေဆးကုသမႈ ခံယူၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ နယ္စပ္ျမိဳ႕ေလးျဖစ္တဲ့ (မိုးေရး) မွာ
ေဆးခန္း ခြဲဖြင့္တဲ့ ဆီကို ေဆးလာယူၾကရပါတယ္။ အိမ္ရွင္အစိုးရကေရာ သူပုန္ေတြကပါ
အေႏွာင္အယွက္မျပဳလို႔ ျမန္မာေဝဒနာသည္ေတြကိုစား ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
ျမန္မာလူနာေတြဘာလို႔ HIV ပိုးဝင္သလဲဆိုတာ
MSF မွာ တႏွစ္တိတိ အလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အိႏၵိယဆရာဝန္ (ေဒါက္တာ အရႈတ္) ကို မေန႔ကဘဲ
စူးစမ္းၾကည့္ေတာ့၊ ေဆးထိုးအပ္နည္းလမ္းေရာ၊ လိင္ကတဆင့္ေရာနဲ႔ မနည္းတာက မိခင္ကေန
ေမြးလာတဲ့သူ႔ကေလးကို ကူးတာေတြေၾကာင့္လို႔ ဆိုပါတယ္။ စိတ္မေကာင္းပါ။ တီဘီ နဲ႔ HIV
တြဲျဖစ္ေနသူလဲ မနည္းဘူးတဲ့။ ေဆးေတြကို ခံႏိုင္ေနတဲ့ တီဘီ ေရာဂါသည္လဲ
မ်ားတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ လူငယ္လူရြယ္ေတြ မူးယစ္ေဆးသံုးလို႔ ေဆးထိုးအပ္ မွ်သံုးတာေရာ၊
ရမ္းကုနည္းနဲ႔ အကာအကြယ္မလုပ္ၾကတာနဲ႔ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းေတြကေန ပညာရွင္မဆန္တဲ့
ေဆးကုသနည္းေတြေၾကာင့္လဲ ေသြးကေနတဆင့္ HIV ပိုးကူးစက္ရတယ္လို႔ သိရပါေသးတယ္။
HIV ေဆးကို ေနာက္ဆံုး WHO
ကသတ္မွတ္ခ်က္ဟာ CD4 အေရအတြက္ ၅ဝဝ အထိက်ေနသူတိုင္းကို ARVs/ARTs ေဆးေပးဘို႔
လမ္းညႊန္ခ်က္ ထုတ္ထားျပီးပါျပီ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေဟာင္းအတိုင္း CD4 350
အထိ က်ေနသူေတြကိုသာ ေဆးေပးဘို႔ မူရွိေနပါေသးတယ္။ မူရွိေပမဲ့ လူတိုင္းေဆးမရၾကေသးပါ။
ပိုဆိုးတာက နယ္စပ္မွာ အျပင္ဖိအားေတြရွိေနတာမို႔ CD4 200 အထိက်ေနမွသာ
ေဆးေပးရတဲ့အျဖစ္မ်ိဳးရွိေနပါသတဲ့။ စိတ္မေကာင္းပါ။ ဘယ္လို ဖိအားေတြပါလဲ။
ဝိုင္းဝန္းဖယ္ရွားၾကရေအာင္ပါခင္ဗ်ား။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၂-၈-၂ဝ၁၃ )
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ - HIV ေဆး အတြဲသစ္နဲ႔ ျမန္မာနယ္စပ္က အျဖစ္အပ်က္
No comments:
Post a Comment