ဗမာလူမိ်ဳးသည္ ျမန္မာျပည္၏ အမ်ားဆံုးလူမိ်ဳးျဖစ္သည္။
လူဦးေရ ၆၈% သို႔မဟုတ္ ၃၀,၀၀၀,၀၀၀ ဦး မွ်ရိွသည္။
ေနာက္ခံ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္ ေပၚေပါက္လာပံု
အက်ဥ္းခ်ဳပ္
တိဘက္-ျမန္မာ လူမိ်ဳးႏြယ္စုၾကီးမွ အၾကီးဆံုးေသာ လူမိ်ဳးျဖစ္သည္။ မႏုႆသမိုင္းအရ ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္ အတြင္းသို႔ နာဂ၊ သက္၊ ကမ္းယံ၊ ပ်ဴ တို႔ေနာက္မွ ဝင္ေရာက္လာျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ပ်ဴတို႔ ထူေထာင္သည့္ ပထမ ျပည္ေထာင္စုကို ေအဒီ ၈ ရာစုတြင္ နန္ေက်ာက္တို႔က ဖ်က္စီးျပီးခိ်န္ မတိုင္မီွကပင္ ေရာက္ရိွေနထိုင္ေနခဲ့ျပီးျဖစ္သည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကပါသည္။ ေအဒီ ၁၀ ရာစုမတိုင္မီွအခိ်န္ကပင္ ေက်ာက္ဆည္ ၁၁ ခရိုင္တြင္ အေျခခ်ခဲ့ျပီး ေနာက္မ်ားမၾကာမီွတြင္ ျမစ္သာ ၆ ခရိုင္ ၊ ပုဂံ ေနျပည္ေတာ္တို႔ကို ထူေထာင္ကာ ဒုတိယျမန္မာျပည္ေထာင္စုကို တည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ျမန္မာတို႔က ထိုျပည္ေထာင္စုကို ပထမျပည္ေထာင္စုအျဖစ္သာ လက္ခံၾကသည္။ သမိုင္းတစ္ေလ်ာက္တြင္ မြန္ဂို၊ တရုတ္၊ ယိုးဒယား၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း၊ ကရင္ အစရိွသည့္ အတြင္း၊ အျပင္ရန္အမိ်ဳးမိ်ဳးႏွင့္ ၾကံုေတြ႕ခဲ့ဖူးျပီး အၾကိမ္တိုင္းတြင္ ျပည္ေထာင္စု၏ ဦးေဆာင္သူေနရာကို ျပန္လည္ကာေရာက္ရိွႏိုင္ခဲ့သည္။ အေနာ္ရထာ၏ ပထမျပည္ေထာင္စု (ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီး)၊ တပင္ေရႊထီး-ဘုရင့္ေနာင္တို႔ ၏ဒုတိယျပည္ေထာင္စု(ဒုတိယျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီး)၊ အေလာင္းဘုရား၏ တတိယျပည္ေထာင္စု(တတိယျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီး) တို႔ကိုတည္ေထာင္ကာ သမိုင္းတစ္ေလ်ာက္တြင္ ေအာင္ႏိုင္သူမ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ပထမ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာ စစ္ပဲြ (အဂၤလိပ္တို႔၏ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ပထမ က်ဴးေက်ာ္စစ္ပဲြ) အျပီးတြင္ မဏိပူရ ၊ တနသၤာရီႏွင့္ ရခိုင္ ေဒသမ်ားကို အဂၤလိပ္တို႔ထံ ေပးအပ္ခဲ့ရျပီး ၁၈၈၆ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ျဗိတိသွ် အင္ပါယာအတြင္းသို႔ က်ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အိႏၵိယ၏ ျပည္နယ္တစ္ခုအျဖစ္ တည္ရိွခဲ့ျပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ဦးေဆာင္ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၄) ရက္ေန႔တြင္ ျဗိတိသွ် အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွ လြတ္လပ္ေရး ရရိွခဲ့ျပီး ျမန္မာျပည္ အျဖစ္ျပန္လည္ထူေထာင္ခဲ့သည္။ ေနာက္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုဆိုရွယ္လစ္သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အျဖစ္ ကူးေျပာင္းကာ တစ္ပါတီဗဟိုဦးစီးစနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၂၆ ႏွစ္အၾကာတြင္ တစ္ပါတီစနစ္ပ်က္သုဥ္းျပီး တပ္မေတာ္မွ ႏိုင္ငံ့အာဏာကို ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။ ၂၀၁ဝ ခုႏွစ္တြင္ ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ကူးေျပာင္းရန္စီမံလ်က္ရိွျပီး ကုလသမဂၢ ၊ အာဆီယံ ၊ WTO စသည့္ အဖဲြ႕အစည္း မ်ားတြင္ ပါဝင္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္မလာမီ ႏွစ္ေပါင္း၄၀ဝ၀ေက်ာ္ခန္႔အခိ်န္က ဗမာလူမိ်ဳးတို႔သည္ တရုတ္ႏိုင္ငံ အေနာက္ ေျမာက္ဖက္ ကန္စုေဒသ၊ ေထာင္ျမစ္ဝွမ္းတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။ သက္ေသအေထာက္အထားအားျဖင့္ ဗမာတို႔၏ ဘိုးဘြားမ်ားျဖစ္သည္ဟု ဆိုရန္ခက္သကဲ့သို႔ ျငင္းပယ္ႏိုင္ျခင္းလည္းမရိွေပ။ ေတြ႕ရိွရသည့္ ထိုလူမိ်ဳးစုတို႔၏ က်န္ရစ္ေသာအသံုးအေဆာင္မ်ားမွာ အေတာ္အတန္အဆင့္ျမင့္သည့္ ေက်ာက္ေခတ္ေႏွာင္းလက္ရာမိ်ဳးရိွျပီး ေခတ္ၿပိဳင္ တရုတ္လက္ရာမ်ားႏွင့္ ေရခိ်န္ညီေသာယဥ္ေက်းမႈမိ်ဳးရိွသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ တရုတ္တို႔၏အင္အားၾကီးမားစြာနယ္ပယ္ ခဲ့်ထြင္လာမႈမ်ား၊ လူမိ်ဳးစုအခ်င္းအခ်င္း တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အဆိုပါလူမိ်ဳးစုသည္ ေတာင္ဖက္ေဒသမ်ားသို႔ ေရြ႕ေျပာင္း လာၾကသည္။ ထိုသို႔ လြတ္လပ္မႈအတြက္ ေရြ႕ေျပာင္းရာတြင္ ေပးဆပ္ရေသာ တန္ဖိုးမွာ အႏွစ္ ၃၀ဝ၀နီးပါးမွ်တိမ္ေကာ ခဲ့ရသည္ယဥ္ေက်းမႈပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ မိမိတို႔လူမိ်ဳးစုလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ယဥ္ေက်းမႈကို ပစ္ပယ္ကာ ေရာက္ရာအရပ္မွ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားေရာေႏွာလာသည္ကို လက္ခံခဲ့ရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ပုဂံတြင္အေျခခ် သည့္ ေအဒီ ၁၁ရာစုက ဗမာတို႔ယဥ္ေက်းမႈသည္ ေအဒီ ၁၁ရာစု တရုတ္တို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ယဥ္လွ်င္ အဆင့္အတန္း ခ်င္းမ်ားစြာကြာျခားခဲ့ေပျပီ။
သို႔ျဖင့္ ခရစ္၇ ရာစုမ်ားအေရာက္တြင္ ထိုလူမိ်ဳးစုသည္ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္သို႔ေရာက္လာျပီျဖစ္ျပီး တရုတ္မွတ္တမ္း မ်ားတြင္ မန္းမန္ ဟုေခၚသည့္ လူရိုင္းအုပ္စုၾကီးအျဖစ္ တည္ရိွခဲ့သည္။ ထိုအုပ္စုၾကီးအတြင္းမွ မန္ဟုေခၚသည့္ လူမိ်ဳးစုမွ မိမိတို႔အၾကီးအကဲျဖစ္သူကို မင္း၊မင္းေစာ ဟုေခၚၾကျပီး စစ္မက္ေရးရာကြ်မ္းက်င္သူမ်ားျဖစ္လာသည္။ သို႔ေသာ္ ေမြးျမဴ ေရးႏွင့္ စိုက္ပိ်ဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ၾကေၾကာင္း သိရိွရသည္။ ထိုစဥ္ကပင္ အိမ္ၾကက္ကို ေမြးျမဴေနျပီ ျဖစ္သည္ဟု သိရိွရသည္။ ထိုလူမိ်ဳးသည္ ထၾကြလံု႔လရိွျပီး စစ္ေရးတြင္အလြန္ အားသန္သူမ်ားျဖစ္သည္ ဟုဆိုသည္။
စစ္ပဲြမ်ားတြင္ လံွႏွင့္ ျမင္းစီးကြ်မ္းက်င္မႈကို အသံုးခ်ကာ တိုက္ခိုက္သည္။ အမိ်ဳးသားမ်ားသာမက အမိ်ဳးသမီးမ်ားပါ ျမင္းကိုကြ်မ္းက်င္စြာ စီးႏွင္းႏိုင္သည္။ ေလးျမားအတတ္တြင္ က်င္လည္ကာ အဆိပ္လူးျမားျဖင့္လည္း ရန္သူကို တိုက္ခိုက္ ေလ့ရိွသည္။ ေျခတံရွည္အိမ္မ်ားတည္ေဆာက္ေနထိုင္သည္။ ေဘာင္းဘီဝတ္ဆင္ေလ့ရိွျပီး ေခါင္းေပါင္းအနီကို ေပါင္းေလ့ ရိွေၾကာင္း သိရသည္။
၈ရာစုအေစာပိုင္းကာလမ်ားတြင္ နန္ေက်ာက္တို႔၏ အုပ္စီးမႈကိုခံလာရျပီး ခရစ္ႏွစ္၇၉၄ ခန္႔တြင္ နန္ေက်ာက္ လက္ေအာက္ခံျဖစ္ရသည္။ စစ္ေရးကြ်မ္းက်င္မႈေၾကာင့္ နန္ေက်ာက္တို႔၏ အေရွ့ေတာင္အာရွကုန္းေျမအား က်ဴးေက်ာ္စစ္ပဲြ မ်ားတြင္ တပ္ဦးမွ အမ်ားဆံုးပါဝင္ရေလ့ရိွသည္။ မန္းမန္စစ္သည္မ်ားသည္ အလြန္သတၱိရိွျပီး သစၥာလည္းျမဲသည္ဟု ဆိုေလ့ရိွသည္။ စစ္ပဲြတြင္ မန္းမန္စစ္သည္တစ္ဦးအား ဖမ္းဆီးရမိ၍ မည္သို႔ပင္ရိုက္ႏွက္စစ္ေဆးေစကာမူ မည္သည့္ လိွ်ဳ႕ဝွက္ခ်က္ကိုမွ ေျပာျပမည္မဟုတ္ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ဝင္ေရာက္လာျခင္း
စစ္တိုက္သန္သူမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း မိမိတို႔ကို အုပ္စီးထားသည့္ နန္ေက်ာက္မ်ားခိုင္းသကဲ့သို႔ အခိ်န္ၾကာျမင့္စြာ လွည့္လည္ တိုက္ခိုက္ျခင္းမွာ မျဖစ္ႏိုင္သည္ေၾကာင့္တစ္ေၾကာင္း၊ နဂိုကပင္လြတ္လပ္မႈကို အေလးထားသည့္လူမိ်ဳးျဖစ္သည္ေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္း ခရစ္ႏွစ္ ၉ ရာစုမတိုင္မီကပင္ နန္ေက်ာက္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ျပည္နယ္အတြင္းမွ အုပ္စုလိုက္စတင္ထြက္ခြာ လာၾကသည္။ အေရွ့ေတာင္အာရွတခြင္ ေနရာေဒသအေတာ္မ်ားမ်ားကို ေရာက္ဖူးျပီးျဖစ္သျဖင့္ မိမိတို႔ႏွင့္ အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္မည့္ ေဒသကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ျပီျဖစ္သည္။ သို႔ျဖင့္ ပူျပင္းစိုစြတ္ေသာ၊ ငွက္ဖ်ားေရာဂါကဲ့သို႔ ေရာဂါဆိုးမိ်ဳးရိွရာ ေဒသမ်ားကို ေရွာင္ရွားကာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဗဟိုေဒသ၊ ပူအိုက္ေျခာက္ေသြ႕ကာ ေရာဂါဘယေဘးကင္းရွင္းသည့္ ေဒသကို ေရြးခ်ယ္ အေျခခ်ေလေတာ့သည္။
ျမန္မာ့ေျမပထဝီအေနအထားကို သိရိွျပီးျဖစ္သကဲ့သို႔ မိမိတို႔အား ခုခံသူမရိွမည့္ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည့္ သံလြင္ျမစ္ကို စုန္ဆင္းကာ ေျမာက္ပိုင္းရွမ္းျပည္နယ္ကို ျဖတ္သန္းကာ ဗဟိုျမန္မာေဒသကို အေရွ့ေတာင္ေထာင့္မွ ဝင္ေရာက္သည္။ ထို႔ေနာက္ စိုက္ပိ်ဳးေျမေကာင္းမြန္သည့္ ေက်ာက္ဆည္ႏွင့္ မင္းဘူးေဒသမ်ားကို မြန္၊သက္၊ပေလာင္ ႏွင့္ ပ်ဴတို႔ထံမွ လုယူသည္။(လုယူသည္ဟုဆိုရာတြင္ တစ္ၿပိဳင္နက္ စစ္ျပဳ၍ ယူသည္မိ်ဳးရိွႏိုင္သကဲ့သို႔၊ လူဦးေရအတိုးအပြားေပၚတြင္ အေျချပဳကာ ဝါးျမိဳျခင္းလည္း ရိွႏိုင္ပါသည္။) ထို႔ေနာက္ ဆက္သြယ္ေရး၊ရိကၡာရရိွႏိုင္မႈႏွင့္ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို သံုးသပ္ ကာ ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ အလယ္ဗဟိုတြင္ရိွသည့္ ပုဂံကိုထူေထာင္သည္။ ထိုေနာက္ မိမိအရင္လူမိ်ဳးမ်ားျဖစ္သည့္ ပ်ဴႏွင့္ မြန္တို႔ ထံမွ ဘာသာစကား၊ဘာသာေရး ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို လက္ခံသံုးစဲြလာၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေအာင္ႏိုင္သူမ်ားသည္ ယဥ္ေက်းမႈျဖင့္က်ဆံုးျပီဟု ဆိုရေလာက္ေအာင္ပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ ပေလာင္ႏွင့္ မြန္လူမိ်ဳးမ်ားထံမွ ဆည္ေရေသာက္ လယ္ယာေျမစိုက္ပိ်ဳးနည္းစနစ္ကို ရယူကာ စိုက္ပိ်ဳးေရးကို အၾကီးအက်ယ္တိုးခဲ့်သည္။ ေတာမ်ားကိုခုတ္ထြင္ရွင္းလင္းကာ စိုက္ပိ်ဳးေျမအျဖစ္ ေဖၚထုတ္သည္။ သို႔ျဖင့္ ေရႊဘို၊မံုရြာ၊ပခုကၠဴ၊စစ္ကိုင္း ႏွင့္ မနၱေလးအစရိွသည့္ ေဒသမ်ားတြင္လယ္စိုက္ပိ်ဳး ၾကျပီး အျခားေျမဩဇာညံ့ဖ်င္းသည့္ အရပ္မ်ားတြင္ ကြမ္း၊ထန္း အစရိွသည့္ ဥယ်ာဥ္ျခံမ်ားကို လုပ္ကိုင္ၾကသည္။ အလြန္မွ ညံ့ဖ်င္းသည့္ ေျမမ်ားတြင္ ေျပာင္း၊ႏွမ္း အစရိွသည္တို႔ကို စိုက္ပိ်ဳးသည္။ ဤသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ေျခာက္ေသြ႕ေဒသ ၾကီးတစ္ခုလံုးအား စိုက္ပိ်ဳးေျမအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ျခင္းမွာ အလြန္ပင္ဂုဏ္ယူဖြယ္ျဖစ္သည့္ ၾကီးမားေသာေအာင္ျမင္မႈပင္ ျဖစ္သည္။ စိုက္ပိ်ဳးေရးျဖစ္ထြန္းကာ အေျခတက်ေနထိုင္ခြင့္ရရိွလာျပီျဖစ္သျဖင့္ လူဦးေရမွာလည္း အလ်င္အျမန္ပင္တိုးပြား လာျပီး နယ္ပယ္မွာလည္း က်ယ္ျပန္႔လာသည္။
ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဓေလ့ထံုးစံ
ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ
ျမန္မာႏိုင္ငံ အထက္ပိုင္းႏွင့္ အလယ္ပိုင္းလြင္ျပင္ေဒသမ်ားတြင္ အစဥ္အဆက္ ေနထိုင္ၾကသည္။ AD ၁၀ ရာစု ခန္႔စ၍ ဧရာဝတီ ျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ၿမိဳ႕ျပမ်ားထူေထာင္ေနထိုင္ၾကသည္။ပုဂံ၊ အင္းဝ၊ အမရပူရ၊ စစ္ကိုင္း၊ မနၱေလးတို႔မွာ ထင္ရွားသည္။ ယေန႔အခိ်န္မ်ားတြင္ ဗမာလူမိ်ဳးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံစုစုေပါင္းလူဦးေရ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ရိွသည္။ ဗမာအမိ်ဳးသမီး မ်ားသည္ ရင္ေစ့ ရွပ္အကၤ် ီကို ဝတ္ဆင္ျပီး ပိုးခ်ည္ေဖာက္ထားေသာ ကြင္းလံုခ်ည္ကို ဝတ္ဆင္၍ပခံုးတြင္ ပုဝါလႊား ရင္တစ္ဘက္တစ္ခ်က္တြင္ခ်ထားသည္။ ျမန္မာအမိ်ဳးသမီးမ်ားသည္ဆံပင္ကိုအထူးဆင္ယင္ထံုးဖဲြ႕ေလ့ရိွသည္။ အမိ်ဳးသားမ်ားမွာ ဦးေခါင္းတြင္ ေခါင္းေပါင္းေပါင္း၍ တိုက္ပံု ရင္ေစ့ႏွင့္ ပုဆိုးကို ဝတ္ဆင္ၾကသည္။
ဘာသာႏွင့္စာေပ
ဘာသာ
ဘာသာအယူဝါဒအားျဖင့္ အစပထမတြင္ မဟာယာနဂိုဏ္း၊ ရိုးရာနတ္ႏွင့္ဟိႏၵဴနတ္တို႔ကို ကိုးကြယ္သည္ဟု ေလ့လာ သိရိွရပါသည္။ အေနာ္ရထာမင္း လက္ထက္တြင္ ထိုအယူကဲြဂိုဏ္းမ်ားကို နိွပ္ကြပ္ျပီး စစ္မွန္သည့္ ေထရဝါဒ (မဟာယာနဂိုဏ္းက ဟိနယာနဟုေခၚသည္။) ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ရန္ ပိ်ဳးေထာင္ေပးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သမိုင္း တစ္ေလ်ာက္တြင္ မဟာယာန ႏြယ္ေသာ ပဲြေက်ာင္းအေလ့အထမ်ား၊ ရိုးရာနတ္ႏွင့္ ဟိႏၵဴဆိုင္ရာအေလ့အထမ်ားကို ေညာင္ရမ္းေခတ္အထိ ေတြ႕ရိွခဲ့ရသည္။ သက္ေသအားျဖင့္ က်န္စစ္သားမင္း နန္းသစ္တည္ျပီး နန္းသိမ္းပဲြခံရာတြင္ ဟိႏၵဴနတ္ျဖစ္သည့္ ဗိႆႏိုးနတ္ကို ပင့္ဖိတ္ပသျခင္း၊ ေတာင္ငူနန္းဆက္တြင္လည္း ေတာင္တြင္းရွင္ မုန္ယိုဆရာေတာ္၊ ေညာင္ရမ္းမင္းဆက္၏ ေနာက္ဆံုးမင္းဆက္မ်ားတြင္ ဗားမဲ့၊ ဗားေမာ့ အစရိွသည့္ မြန္ဆရာေတာ္မ်ားကို ပင့္ဖိတ္ကာ နတ္ေမးေစျခင္း အစရိွသည္တို႔ကိုေတြ႕ရသည္။
စာေပ
ယေန႔ ျမန္မာစာေပအေရးအသားမွာ ဗမာစာကိုစံထားျပီး ရံုးသံုးစာအျဖစ္၊ ျမန္မာစာအျဖစ္ သတ္မွတ္သည္ ဟုဆိုႏိုင္သည္။ စာေပအေရးအသားတြင္ ဗမာတို႔သည္ အႏြယ္တူေသာ ပ်ဴတို႔ထံမွ မသင္ယူခဲ့ပဲ ၊ မြန္တို႔ကို ဆရာတင္ခဲ့ျပီး အကၡရာ အေရးအသားမွာလည္း မြန္တို႔ထံမွ ရယူသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ပ်ဴေက်ာက္စာ အၾကြင္းအက်န္မ်ားကို ဖတ္ရႈ အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ႏိုင္ရန္ခက္ခဲေနရသည္။
ဗမာေခၚ ျမန္မာတို႔သည္ ခရစ္ႏွစ္ ၁၁၁၃ မွ ၁၁၇၄ အတြင္း၌ မြန္ယဥ္ေက်းမႈကိုမီွျငမ္းျပဳ၍ သီးျခားယဥ္ေက်းမႈ တည္ေထာင္ ရန္ အားထုတ္ေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာသန္းထြန္း၏ ေခတ္ေဟာင္းျမန္မာ့ရာဇဝင္ စာ-၂၅ ၌ ေတြ႕ရသည္။ ျမန္မာ့ သမိုင္းဆရာတို႔က ျမန္မာစာသည္ ပ်ဴစာမွဆင္းသက္လာသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ပ်ဴစာမွဆင္းသက္ရိုးမွန္လွ်င္ ပ်ဴစာမွ သည္ ျမန္မာစာျဖစ္လာေစရန္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲေျပာင္းလဲလာခဲ့ေသာ ၾကားခံစာေပမိ်ဳး ရိွရမည္။ ယင္းကဲ့သို႔မရိွခဲ့ေၾကာင္းကို ရာဇကုမာရ္ ေက်ာက္စာက သက္ေသခံလွ်က္ရိွသည္။ ရာဇကုမာရ္ေက်ာက္စာ၌ ပါဠိ၊ ျမန္မာ၊ ပ်ဴ၊ မြန္ ဟူ၍ စာေပေလးမိ်ဳးျဖင့္ တၿပိဳင္တည္း ေရးထိုးထားသည္ကိုေတြ႕ရိွႏိုင္ပါသည္။ ယင္းေက်ာက္စာမွာ အေၾကာင္း အရာတစ္ခုတည္းကို စာေပေလးမိ်ဳးျဖင့္ တစ္ေခတ္တည္းတြင္ ေရးထိုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ျမန္မာစာသည္ ပ်ဴစာမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟူေသာအဆိုမွာ ခိုင္လံုေသာအေထာက္အထားမဟုတ္ေခ်။ အလားတူစြာ မြန္စာမွဆင္းသက္ လာသည္ဟု ဆိုျပန္ရန္လည္း ယင္းေက်ာက္စာမွာပင္ မြန္စာလည္း ပါရိွေနျပီးျဖစ္ေသာေၾကာင္းတည္း။ ယေန႔ထိ လူတို႔ သည္ ပ်ဴစာကိုေကာင္းစြာ ေရေရလည္လည္ ဖတ္တတ္သူဟူ၍ မရိွေသးေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပ်ဴတို႔သည္ ရခိုင္ႏွင့္ မြန္တို႔ကဲ့သို႔ သီးျခားစာေပျဖင့္ ရပ္တည္ေနထိုင္လာခဲ့ေသာ လူမိ်ဳးမ်ားျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္တည္း။ ေဒါက္တာသန္းထြန္းက သူ၏ေခတ္ေဟာင္း ျမန္မာ့ရာဇဝင္စာ-၁၂၂ တြင္ ထိုေလးရာစုတြင္ စာေရးနည္းပညာကို ပ်ဴတို႔ရၾကလွ်က္ မြန္ႏွင့္ရခိုင္တို႔က ၆ ရာစုတြင္ရေနျပီးျဖစ္လွ်က္ ေနာင္အခါ ျမန္မာတို႔က ပ်ဴ၊ မြန္ ႏွစ္ဦးစလံုး ထံမွ နည္းကိုမီွလွ်က္ ၁၁ ရာစုတြင္ ထိုပညာကို ရၾကသည္ဟု မွတ္ယူႏိုင္သည္ဟူ၍ ေကာက္ခ်က္ခ် ေရးသားခဲ့ပါသည္။
တဖန္ ပုဂံေခတ္၊ ပင္းယေခတ္၊ အင္းဝေခတ္ ေက်ာက္စာမ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာၾကည့္ပါက “ရခိုင္သံျဖင့္ ေရးသား ထားေသာ ရခိုင္စာေပ အသံုးအႏူန္းမ်ားကိုသာ ” ေတြ႕ရိွၾကရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာတို႔သည္ ျမန္မာစာကို ပ်ဴႏွင့္ မြန္ တို႔ထံမွ ရသည္ဟူေသာအဆိုကို စဥ္းစားစရာ အမ်ား ၾကီးရိွလာပါသည္။
ရခိုင့္အသံ၊ ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာႏွင့္ ဘာသာျပန္
ရဟန္းသဃၤာ = ရဟန္းသံဃာ
မင္းျဆာ = မင္းဆရာ
ပင့္သကူ = ပံသကူ
လိွယ္ = ေလွ
အေရွ့လားေသာ္ = အေရွ့သြားေသာ္
ကိုးကား
ျမန္မာသမိုင္းပံု- ေဒါက္တာသန္းထြန္း
ေနာက္ခံ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္ ေပၚေပါက္လာပံု
အက်ဥ္းခ်ဳပ္
တိဘက္-ျမန္မာ လူမိ်ဳးႏြယ္စုၾကီးမွ အၾကီးဆံုးေသာ လူမိ်ဳးျဖစ္သည္။ မႏုႆသမိုင္းအရ ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္ အတြင္းသို႔ နာဂ၊ သက္၊ ကမ္းယံ၊ ပ်ဴ တို႔ေနာက္မွ ဝင္ေရာက္လာျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ပ်ဴတို႔ ထူေထာင္သည့္ ပထမ ျပည္ေထာင္စုကို ေအဒီ ၈ ရာစုတြင္ နန္ေက်ာက္တို႔က ဖ်က္စီးျပီးခိ်န္ မတိုင္မီွကပင္ ေရာက္ရိွေနထိုင္ေနခဲ့ျပီးျဖစ္သည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကပါသည္။ ေအဒီ ၁၀ ရာစုမတိုင္မီွအခိ်န္ကပင္ ေက်ာက္ဆည္ ၁၁ ခရိုင္တြင္ အေျခခ်ခဲ့ျပီး ေနာက္မ်ားမၾကာမီွတြင္ ျမစ္သာ ၆ ခရိုင္ ၊ ပုဂံ ေနျပည္ေတာ္တို႔ကို ထူေထာင္ကာ ဒုတိယျမန္မာျပည္ေထာင္စုကို တည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ျမန္မာတို႔က ထိုျပည္ေထာင္စုကို ပထမျပည္ေထာင္စုအျဖစ္သာ လက္ခံၾကသည္။ သမိုင္းတစ္ေလ်ာက္တြင္ မြန္ဂို၊ တရုတ္၊ ယိုးဒယား၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း၊ ကရင္ အစရိွသည့္ အတြင္း၊ အျပင္ရန္အမိ်ဳးမိ်ဳးႏွင့္ ၾကံုေတြ႕ခဲ့ဖူးျပီး အၾကိမ္တိုင္းတြင္ ျပည္ေထာင္စု၏ ဦးေဆာင္သူေနရာကို ျပန္လည္ကာေရာက္ရိွႏိုင္ခဲ့သည္။ အေနာ္ရထာ၏ ပထမျပည္ေထာင္စု (ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီး)၊ တပင္ေရႊထီး-ဘုရင့္ေနာင္တို႔ ၏ဒုတိယျပည္ေထာင္စု(ဒုတိယျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီး)၊ အေလာင္းဘုရား၏ တတိယျပည္ေထာင္စု(တတိယျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီး) တို႔ကိုတည္ေထာင္ကာ သမိုင္းတစ္ေလ်ာက္တြင္ ေအာင္ႏိုင္သူမ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ပထမ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာ စစ္ပဲြ (အဂၤလိပ္တို႔၏ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ပထမ က်ဴးေက်ာ္စစ္ပဲြ) အျပီးတြင္ မဏိပူရ ၊ တနသၤာရီႏွင့္ ရခိုင္ ေဒသမ်ားကို အဂၤလိပ္တို႔ထံ ေပးအပ္ခဲ့ရျပီး ၁၈၈၆ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ျဗိတိသွ် အင္ပါယာအတြင္းသို႔ က်ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အိႏၵိယ၏ ျပည္နယ္တစ္ခုအျဖစ္ တည္ရိွခဲ့ျပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ဦးေဆာင္ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၄) ရက္ေန႔တြင္ ျဗိတိသွ် အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွ လြတ္လပ္ေရး ရရိွခဲ့ျပီး ျမန္မာျပည္ အျဖစ္ျပန္လည္ထူေထာင္ခဲ့သည္။ ေနာက္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုဆိုရွယ္လစ္သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အျဖစ္ ကူးေျပာင္းကာ တစ္ပါတီဗဟိုဦးစီးစနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၂၆ ႏွစ္အၾကာတြင္ တစ္ပါတီစနစ္ပ်က္သုဥ္းျပီး တပ္မေတာ္မွ ႏိုင္ငံ့အာဏာကို ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။ ၂၀၁ဝ ခုႏွစ္တြင္ ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ကူးေျပာင္းရန္စီမံလ်က္ရိွျပီး ကုလသမဂၢ ၊ အာဆီယံ ၊ WTO စသည့္ အဖဲြ႕အစည္း မ်ားတြင္ ပါဝင္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္မလာမီ ႏွစ္ေပါင္း၄၀ဝ၀ေက်ာ္ခန္႔အခိ်န္က ဗမာလူမိ်ဳးတို႔သည္ တရုတ္ႏိုင္ငံ အေနာက္ ေျမာက္ဖက္ ကန္စုေဒသ၊ ေထာင္ျမစ္ဝွမ္းတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။ သက္ေသအေထာက္အထားအားျဖင့္ ဗမာတို႔၏ ဘိုးဘြားမ်ားျဖစ္သည္ဟု ဆိုရန္ခက္သကဲ့သို႔ ျငင္းပယ္ႏိုင္ျခင္းလည္းမရိွေပ။ ေတြ႕ရိွရသည့္ ထိုလူမိ်ဳးစုတို႔၏ က်န္ရစ္ေသာအသံုးအေဆာင္မ်ားမွာ အေတာ္အတန္အဆင့္ျမင့္သည့္ ေက်ာက္ေခတ္ေႏွာင္းလက္ရာမိ်ဳးရိွျပီး ေခတ္ၿပိဳင္ တရုတ္လက္ရာမ်ားႏွင့္ ေရခိ်န္ညီေသာယဥ္ေက်းမႈမိ်ဳးရိွသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ တရုတ္တို႔၏အင္အားၾကီးမားစြာနယ္ပယ္ ခဲ့်ထြင္လာမႈမ်ား၊ လူမိ်ဳးစုအခ်င္းအခ်င္း တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အဆိုပါလူမိ်ဳးစုသည္ ေတာင္ဖက္ေဒသမ်ားသို႔ ေရြ႕ေျပာင္း လာၾကသည္။ ထိုသို႔ လြတ္လပ္မႈအတြက္ ေရြ႕ေျပာင္းရာတြင္ ေပးဆပ္ရေသာ တန္ဖိုးမွာ အႏွစ္ ၃၀ဝ၀နီးပါးမွ်တိမ္ေကာ ခဲ့ရသည္ယဥ္ေက်းမႈပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ မိမိတို႔လူမိ်ဳးစုလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ယဥ္ေက်းမႈကို ပစ္ပယ္ကာ ေရာက္ရာအရပ္မွ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားေရာေႏွာလာသည္ကို လက္ခံခဲ့ရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ပုဂံတြင္အေျခခ် သည့္ ေအဒီ ၁၁ရာစုက ဗမာတို႔ယဥ္ေက်းမႈသည္ ေအဒီ ၁၁ရာစု တရုတ္တို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ယဥ္လွ်င္ အဆင့္အတန္း ခ်င္းမ်ားစြာကြာျခားခဲ့ေပျပီ။
သို႔ျဖင့္ ခရစ္၇ ရာစုမ်ားအေရာက္တြင္ ထိုလူမိ်ဳးစုသည္ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္သို႔ေရာက္လာျပီျဖစ္ျပီး တရုတ္မွတ္တမ္း မ်ားတြင္ မန္းမန္ ဟုေခၚသည့္ လူရိုင္းအုပ္စုၾကီးအျဖစ္ တည္ရိွခဲ့သည္။ ထိုအုပ္စုၾကီးအတြင္းမွ မန္ဟုေခၚသည့္ လူမိ်ဳးစုမွ မိမိတို႔အၾကီးအကဲျဖစ္သူကို မင္း၊မင္းေစာ ဟုေခၚၾကျပီး စစ္မက္ေရးရာကြ်မ္းက်င္သူမ်ားျဖစ္လာသည္။ သို႔ေသာ္ ေမြးျမဴ ေရးႏွင့္ စိုက္ပိ်ဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ၾကေၾကာင္း သိရိွရသည္။ ထိုစဥ္ကပင္ အိမ္ၾကက္ကို ေမြးျမဴေနျပီ ျဖစ္သည္ဟု သိရိွရသည္။ ထိုလူမိ်ဳးသည္ ထၾကြလံု႔လရိွျပီး စစ္ေရးတြင္အလြန္ အားသန္သူမ်ားျဖစ္သည္ ဟုဆိုသည္။
စစ္ပဲြမ်ားတြင္ လံွႏွင့္ ျမင္းစီးကြ်မ္းက်င္မႈကို အသံုးခ်ကာ တိုက္ခိုက္သည္။ အမိ်ဳးသားမ်ားသာမက အမိ်ဳးသမီးမ်ားပါ ျမင္းကိုကြ်မ္းက်င္စြာ စီးႏွင္းႏိုင္သည္။ ေလးျမားအတတ္တြင္ က်င္လည္ကာ အဆိပ္လူးျမားျဖင့္လည္း ရန္သူကို တိုက္ခိုက္ ေလ့ရိွသည္။ ေျခတံရွည္အိမ္မ်ားတည္ေဆာက္ေနထိုင္သည္။ ေဘာင္းဘီဝတ္ဆင္ေလ့ရိွျပီး ေခါင္းေပါင္းအနီကို ေပါင္းေလ့ ရိွေၾကာင္း သိရသည္။
၈ရာစုအေစာပိုင္းကာလမ်ားတြင္ နန္ေက်ာက္တို႔၏ အုပ္စီးမႈကိုခံလာရျပီး ခရစ္ႏွစ္၇၉၄ ခန္႔တြင္ နန္ေက်ာက္ လက္ေအာက္ခံျဖစ္ရသည္။ စစ္ေရးကြ်မ္းက်င္မႈေၾကာင့္ နန္ေက်ာက္တို႔၏ အေရွ့ေတာင္အာရွကုန္းေျမအား က်ဴးေက်ာ္စစ္ပဲြ မ်ားတြင္ တပ္ဦးမွ အမ်ားဆံုးပါဝင္ရေလ့ရိွသည္။ မန္းမန္စစ္သည္မ်ားသည္ အလြန္သတၱိရိွျပီး သစၥာလည္းျမဲသည္ဟု ဆိုေလ့ရိွသည္။ စစ္ပဲြတြင္ မန္းမန္စစ္သည္တစ္ဦးအား ဖမ္းဆီးရမိ၍ မည္သို႔ပင္ရိုက္ႏွက္စစ္ေဆးေစကာမူ မည္သည့္ လိွ်ဳ႕ဝွက္ခ်က္ကိုမွ ေျပာျပမည္မဟုတ္ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ဝင္ေရာက္လာျခင္း
စစ္တိုက္သန္သူမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း မိမိတို႔ကို အုပ္စီးထားသည့္ နန္ေက်ာက္မ်ားခိုင္းသကဲ့သို႔ အခိ်န္ၾကာျမင့္စြာ လွည့္လည္ တိုက္ခိုက္ျခင္းမွာ မျဖစ္ႏိုင္သည္ေၾကာင့္တစ္ေၾကာင္း၊ နဂိုကပင္လြတ္လပ္မႈကို အေလးထားသည့္လူမိ်ဳးျဖစ္သည္ေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္း ခရစ္ႏွစ္ ၉ ရာစုမတိုင္မီကပင္ နန္ေက်ာက္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ျပည္နယ္အတြင္းမွ အုပ္စုလိုက္စတင္ထြက္ခြာ လာၾကသည္။ အေရွ့ေတာင္အာရွတခြင္ ေနရာေဒသအေတာ္မ်ားမ်ားကို ေရာက္ဖူးျပီးျဖစ္သျဖင့္ မိမိတို႔ႏွင့္ အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္မည့္ ေဒသကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ျပီျဖစ္သည္။ သို႔ျဖင့္ ပူျပင္းစိုစြတ္ေသာ၊ ငွက္ဖ်ားေရာဂါကဲ့သို႔ ေရာဂါဆိုးမိ်ဳးရိွရာ ေဒသမ်ားကို ေရွာင္ရွားကာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဗဟိုေဒသ၊ ပူအိုက္ေျခာက္ေသြ႕ကာ ေရာဂါဘယေဘးကင္းရွင္းသည့္ ေဒသကို ေရြးခ်ယ္ အေျခခ်ေလေတာ့သည္။
ျမန္မာ့ေျမပထဝီအေနအထားကို သိရိွျပီးျဖစ္သကဲ့သို႔ မိမိတို႔အား ခုခံသူမရိွမည့္ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည့္ သံလြင္ျမစ္ကို စုန္ဆင္းကာ ေျမာက္ပိုင္းရွမ္းျပည္နယ္ကို ျဖတ္သန္းကာ ဗဟိုျမန္မာေဒသကို အေရွ့ေတာင္ေထာင့္မွ ဝင္ေရာက္သည္။ ထို႔ေနာက္ စိုက္ပိ်ဳးေျမေကာင္းမြန္သည့္ ေက်ာက္ဆည္ႏွင့္ မင္းဘူးေဒသမ်ားကို မြန္၊သက္၊ပေလာင္ ႏွင့္ ပ်ဴတို႔ထံမွ လုယူသည္။(လုယူသည္ဟုဆိုရာတြင္ တစ္ၿပိဳင္နက္ စစ္ျပဳ၍ ယူသည္မိ်ဳးရိွႏိုင္သကဲ့သို႔၊ လူဦးေရအတိုးအပြားေပၚတြင္ အေျချပဳကာ ဝါးျမိဳျခင္းလည္း ရိွႏိုင္ပါသည္။) ထို႔ေနာက္ ဆက္သြယ္ေရး၊ရိကၡာရရိွႏိုင္မႈႏွင့္ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို သံုးသပ္ ကာ ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ အလယ္ဗဟိုတြင္ရိွသည့္ ပုဂံကိုထူေထာင္သည္။ ထိုေနာက္ မိမိအရင္လူမိ်ဳးမ်ားျဖစ္သည့္ ပ်ဴႏွင့္ မြန္တို႔ ထံမွ ဘာသာစကား၊ဘာသာေရး ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို လက္ခံသံုးစဲြလာၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေအာင္ႏိုင္သူမ်ားသည္ ယဥ္ေက်းမႈျဖင့္က်ဆံုးျပီဟု ဆိုရေလာက္ေအာင္ပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ ပေလာင္ႏွင့္ မြန္လူမိ်ဳးမ်ားထံမွ ဆည္ေရေသာက္ လယ္ယာေျမစိုက္ပိ်ဳးနည္းစနစ္ကို ရယူကာ စိုက္ပိ်ဳးေရးကို အၾကီးအက်ယ္တိုးခဲ့်သည္။ ေတာမ်ားကိုခုတ္ထြင္ရွင္းလင္းကာ စိုက္ပိ်ဳးေျမအျဖစ္ ေဖၚထုတ္သည္။ သို႔ျဖင့္ ေရႊဘို၊မံုရြာ၊ပခုကၠဴ၊စစ္ကိုင္း ႏွင့္ မနၱေလးအစရိွသည့္ ေဒသမ်ားတြင္လယ္စိုက္ပိ်ဳး ၾကျပီး အျခားေျမဩဇာညံ့ဖ်င္းသည့္ အရပ္မ်ားတြင္ ကြမ္း၊ထန္း အစရိွသည့္ ဥယ်ာဥ္ျခံမ်ားကို လုပ္ကိုင္ၾကသည္။ အလြန္မွ ညံ့ဖ်င္းသည့္ ေျမမ်ားတြင္ ေျပာင္း၊ႏွမ္း အစရိွသည္တို႔ကို စိုက္ပိ်ဳးသည္။ ဤသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ေျခာက္ေသြ႕ေဒသ ၾကီးတစ္ခုလံုးအား စိုက္ပိ်ဳးေျမအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ျခင္းမွာ အလြန္ပင္ဂုဏ္ယူဖြယ္ျဖစ္သည့္ ၾကီးမားေသာေအာင္ျမင္မႈပင္ ျဖစ္သည္။ စိုက္ပိ်ဳးေရးျဖစ္ထြန္းကာ အေျခတက်ေနထိုင္ခြင့္ရရိွလာျပီျဖစ္သျဖင့္ လူဦးေရမွာလည္း အလ်င္အျမန္ပင္တိုးပြား လာျပီး နယ္ပယ္မွာလည္း က်ယ္ျပန္႔လာသည္။
ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဓေလ့ထံုးစံ
ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ
ျမန္မာႏိုင္ငံ အထက္ပိုင္းႏွင့္ အလယ္ပိုင္းလြင္ျပင္ေဒသမ်ားတြင္ အစဥ္အဆက္ ေနထိုင္ၾကသည္။ AD ၁၀ ရာစု ခန္႔စ၍ ဧရာဝတီ ျမစ္ရိုးတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ၿမိဳ႕ျပမ်ားထူေထာင္ေနထိုင္ၾကသည္။ပုဂံ၊ အင္းဝ၊ အမရပူရ၊ စစ္ကိုင္း၊ မနၱေလးတို႔မွာ ထင္ရွားသည္။ ယေန႔အခိ်န္မ်ားတြင္ ဗမာလူမိ်ဳးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံစုစုေပါင္းလူဦးေရ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ရိွသည္။ ဗမာအမိ်ဳးသမီး မ်ားသည္ ရင္ေစ့ ရွပ္အကၤ် ီကို ဝတ္ဆင္ျပီး ပိုးခ်ည္ေဖာက္ထားေသာ ကြင္းလံုခ်ည္ကို ဝတ္ဆင္၍ပခံုးတြင္ ပုဝါလႊား ရင္တစ္ဘက္တစ္ခ်က္တြင္ခ်ထားသည္။ ျမန္မာအမိ်ဳးသမီးမ်ားသည္ဆံပင္ကိုအထူးဆင္ယင္ထံုးဖဲြ႕ေလ့ရိွသည္။ အမိ်ဳးသားမ်ားမွာ ဦးေခါင္းတြင္ ေခါင္းေပါင္းေပါင္း၍ တိုက္ပံု ရင္ေစ့ႏွင့္ ပုဆိုးကို ဝတ္ဆင္ၾကသည္။
ဘာသာႏွင့္စာေပ
ဘာသာ
ဘာသာအယူဝါဒအားျဖင့္ အစပထမတြင္ မဟာယာနဂိုဏ္း၊ ရိုးရာနတ္ႏွင့္ဟိႏၵဴနတ္တို႔ကို ကိုးကြယ္သည္ဟု ေလ့လာ သိရိွရပါသည္။ အေနာ္ရထာမင္း လက္ထက္တြင္ ထိုအယူကဲြဂိုဏ္းမ်ားကို နိွပ္ကြပ္ျပီး စစ္မွန္သည့္ ေထရဝါဒ (မဟာယာနဂိုဏ္းက ဟိနယာနဟုေခၚသည္။) ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ရန္ ပိ်ဳးေထာင္ေပးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သမိုင္း တစ္ေလ်ာက္တြင္ မဟာယာန ႏြယ္ေသာ ပဲြေက်ာင္းအေလ့အထမ်ား၊ ရိုးရာနတ္ႏွင့္ ဟိႏၵဴဆိုင္ရာအေလ့အထမ်ားကို ေညာင္ရမ္းေခတ္အထိ ေတြ႕ရိွခဲ့ရသည္။ သက္ေသအားျဖင့္ က်န္စစ္သားမင္း နန္းသစ္တည္ျပီး နန္းသိမ္းပဲြခံရာတြင္ ဟိႏၵဴနတ္ျဖစ္သည့္ ဗိႆႏိုးနတ္ကို ပင့္ဖိတ္ပသျခင္း၊ ေတာင္ငူနန္းဆက္တြင္လည္း ေတာင္တြင္းရွင္ မုန္ယိုဆရာေတာ္၊ ေညာင္ရမ္းမင္းဆက္၏ ေနာက္ဆံုးမင္းဆက္မ်ားတြင္ ဗားမဲ့၊ ဗားေမာ့ အစရိွသည့္ မြန္ဆရာေတာ္မ်ားကို ပင့္ဖိတ္ကာ နတ္ေမးေစျခင္း အစရိွသည္တို႔ကိုေတြ႕ရသည္။
စာေပ
ယေန႔ ျမန္မာစာေပအေရးအသားမွာ ဗမာစာကိုစံထားျပီး ရံုးသံုးစာအျဖစ္၊ ျမန္မာစာအျဖစ္ သတ္မွတ္သည္ ဟုဆိုႏိုင္သည္။ စာေပအေရးအသားတြင္ ဗမာတို႔သည္ အႏြယ္တူေသာ ပ်ဴတို႔ထံမွ မသင္ယူခဲ့ပဲ ၊ မြန္တို႔ကို ဆရာတင္ခဲ့ျပီး အကၡရာ အေရးအသားမွာလည္း မြန္တို႔ထံမွ ရယူသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ပ်ဴေက်ာက္စာ အၾကြင္းအက်န္မ်ားကို ဖတ္ရႈ အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ႏိုင္ရန္ခက္ခဲေနရသည္။
ဗမာေခၚ ျမန္မာတို႔သည္ ခရစ္ႏွစ္ ၁၁၁၃ မွ ၁၁၇၄ အတြင္း၌ မြန္ယဥ္ေက်းမႈကိုမီွျငမ္းျပဳ၍ သီးျခားယဥ္ေက်းမႈ တည္ေထာင္ ရန္ အားထုတ္ေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာသန္းထြန္း၏ ေခတ္ေဟာင္းျမန္မာ့ရာဇဝင္ စာ-၂၅ ၌ ေတြ႕ရသည္။ ျမန္မာ့ သမိုင္းဆရာတို႔က ျမန္မာစာသည္ ပ်ဴစာမွဆင္းသက္လာသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ပ်ဴစာမွဆင္းသက္ရိုးမွန္လွ်င္ ပ်ဴစာမွ သည္ ျမန္မာစာျဖစ္လာေစရန္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲေျပာင္းလဲလာခဲ့ေသာ ၾကားခံစာေပမိ်ဳး ရိွရမည္။ ယင္းကဲ့သို႔မရိွခဲ့ေၾကာင္းကို ရာဇကုမာရ္ ေက်ာက္စာက သက္ေသခံလွ်က္ရိွသည္။ ရာဇကုမာရ္ေက်ာက္စာ၌ ပါဠိ၊ ျမန္မာ၊ ပ်ဴ၊ မြန္ ဟူ၍ စာေပေလးမိ်ဳးျဖင့္ တၿပိဳင္တည္း ေရးထိုးထားသည္ကိုေတြ႕ရိွႏိုင္ပါသည္။ ယင္းေက်ာက္စာမွာ အေၾကာင္း အရာတစ္ခုတည္းကို စာေပေလးမိ်ဳးျဖင့္ တစ္ေခတ္တည္းတြင္ ေရးထိုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ျမန္မာစာသည္ ပ်ဴစာမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟူေသာအဆိုမွာ ခိုင္လံုေသာအေထာက္အထားမဟုတ္ေခ်။ အလားတူစြာ မြန္စာမွဆင္းသက္ လာသည္ဟု ဆိုျပန္ရန္လည္း ယင္းေက်ာက္စာမွာပင္ မြန္စာလည္း ပါရိွေနျပီးျဖစ္ေသာေၾကာင္းတည္း။ ယေန႔ထိ လူတို႔ သည္ ပ်ဴစာကိုေကာင္းစြာ ေရေရလည္လည္ ဖတ္တတ္သူဟူ၍ မရိွေသးေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပ်ဴတို႔သည္ ရခိုင္ႏွင့္ မြန္တို႔ကဲ့သို႔ သီးျခားစာေပျဖင့္ ရပ္တည္ေနထိုင္လာခဲ့ေသာ လူမိ်ဳးမ်ားျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္တည္း။ ေဒါက္တာသန္းထြန္းက သူ၏ေခတ္ေဟာင္း ျမန္မာ့ရာဇဝင္စာ-၁၂၂ တြင္ ထိုေလးရာစုတြင္ စာေရးနည္းပညာကို ပ်ဴတို႔ရၾကလွ်က္ မြန္ႏွင့္ရခိုင္တို႔က ၆ ရာစုတြင္ရေနျပီးျဖစ္လွ်က္ ေနာင္အခါ ျမန္မာတို႔က ပ်ဴ၊ မြန္ ႏွစ္ဦးစလံုး ထံမွ နည္းကိုမီွလွ်က္ ၁၁ ရာစုတြင္ ထိုပညာကို ရၾကသည္ဟု မွတ္ယူႏိုင္သည္ဟူ၍ ေကာက္ခ်က္ခ် ေရးသားခဲ့ပါသည္။
တဖန္ ပုဂံေခတ္၊ ပင္းယေခတ္၊ အင္းဝေခတ္ ေက်ာက္စာမ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာၾကည့္ပါက “ရခိုင္သံျဖင့္ ေရးသား ထားေသာ ရခိုင္စာေပ အသံုးအႏူန္းမ်ားကိုသာ ” ေတြ႕ရိွၾကရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာတို႔သည္ ျမန္မာစာကို ပ်ဴႏွင့္ မြန္ တို႔ထံမွ ရသည္ဟူေသာအဆိုကို စဥ္းစားစရာ အမ်ား ၾကီးရိွလာပါသည္။
ရခိုင့္အသံ၊ ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာႏွင့္ ဘာသာျပန္
ရဟန္းသဃၤာ = ရဟန္းသံဃာ
မင္းျဆာ = မင္းဆရာ
ပင့္သကူ = ပံသကူ
လိွယ္ = ေလွ
အေရွ့လားေသာ္ = အေရွ့သြားေသာ္
ကိုးကား
ျမန္မာသမိုင္းပံု- ေဒါက္တာသန္းထြန္း
ေဝဟင္ခ်စ္သူ
www.facebook.com/theuseofforce
No comments:
Post a Comment